SCHEMA VOOR
DE BEREIDING VAN TETRACHLOORKOOLSTOF.
R. Bettman
,- Inhoud.
Inleiding.
Bereidingsmethoden.
Nadere beschouwing van de verschillende processen. 1. de c~orering van a. photochemisch. r' b~ thermisch.
.
2.
de chlorering van CHq. met 012CH4
met HOI en 02 het zwavelkoo1stofprpces. Keuze van het proces'.Economisch aspect.
S~enstelling van de reagerende gasswn. Het proces.
Beschxijving van de materiaalbaLans~ verwerking van de tetraphase. verwerking van de zoutzuurpbase. Constructiemate,rial.en.
Berekeningen.
de grootte van de reactor. de koelspiraal. de absorber. separatoren. mengers. stoomdestillatie olie-tetra. de zoutzuurstripper. stoomdestilJ.atie CC14 + ~C14 , hogere producten. Voorcalculatie. Literatuur •. 1. 2 2
:3
:3
45
6 8 89
11 1213
+4
1416
17
_17
17
18. ~
.
'DE BEREIDING VAN TETRACHLOORKOOLSTOF. + _ =:::a::=:. :::::: ::a:2 1!&l _.!!!!Z2!!' ===s
Besproken wordt een ontwerp voor een technische installatie voor de bereiding van tetrachloorkoolstof uit aardgas door chlorering met overmaat chloor bij verhoogde temperatuu~.
De fabriek werd in Hengelo geprojecteerd, b~ voor-keur als e-en uitbreiding van de Koninkl~ke Nederlandse Zoutindustrie.
De jaarproductie bedraagt: (1) 1000 ton tetra,chloorkoolstof.
93
ton perchlooraethy1een.3250 ton 30
%
zoutzuur.f1#
~/,/
~~P'
2
Tetra is te gebruiken voor de productie van freon, in brandblusapparaten, als oplosmiddel en als reinigings-middel (2).
Bereidingsmethoden.
Voor de bereiding van tetra zijn verschillende
proces-sen ontwikkeld. (2). De belangrjjkste berusten op één van de
voil:gende reacties:
1. De chlorering van koolwaterstoffen, speciaal die van
laag moleculair gewicht, met· behulp van chloor:
CH4 + 4 C12 ---+ CC14 + 4 HCl
2. De chlorering van methaan met behulp van zoutzuur en
zuurstof:
3.
De inwerking van chloor op zwavelkoolstof:Nadere beschouwing van de verschillende processen.
1. De chlorering van methaan met chloor.
De chlorering van verzadigde koolwaterstoffen, speci-aal de lagere, is in 1935 voor het eerst technisch en com-mercieel succesvol toegepast. Deze chlorering is slechts
mogeljjk ~a activering van het chloor. Een gedeelte van de
chloormoleculen splitst zich'in atomen en deze reageren
met een CH4 molecuul onder vorming van een CH
3
-radicaalen zoutzuur. Het CH
3
-radicaal reageert op zijn beurt weermet een C12 molecuul onder vorming van een Cl-atoom en
CH
3
Cl enz. De activering kàn zowel thermisch alsfotoche-misch geschieden; beide methoden vinden een uitgebreide toepassing.
Fotochemisch. (3) (6).
. .
De fotochemische methode - bestralen met licht van
3000 - 5000
î -
werkt bij lage temperatuur, waardoor geenteer- en koolvorming optreedt en het eindproduct vrjj is van onverzadigde verbindingen.
CH4 + Cl2 ) CH 3CI + HCI OH
3
01 + 012 ;- OH2012 + HOI CH2Cl2 + Cl2 ~ CHCl 3 + HCI CHC1 3 + C12 ) CH4 + HClDe scheiding hiervan is betrekkelijk kostbaar.
De reactie wordt beinvloed door sporen verontreini-ging (zuurstof, water en onverzadigde verbindingen), die hem tot stilstand brengen. Het is dus in het algemeen niet
mogel~k een direct gebruik te maken van aardgas (ontdaan van zwavelverbindingen), maar isolatie van het methaan is
noodzake~k. Een tweede nadeel is, dat de lichtbron het
gas tot op slechts betrekkel~k korte afstand activeert. Er
zijn dus vele lampen nodig, wat hoge kosten met zich mee-brengt.
Thermisch. (4)
(5).
B~ de thermische processen worden de gassen in het
algemeen voorverwarmd tot 2000 en vindt de eigenl~ke
reac-tie bij 450 - 5000 C plaats. Een katalysator (Cu-zouten,
cokes) wordt soms toegepast, maar schijnt niet van grote
betekenis te z~n. Deze chlorering is veel minder gevoelig'
voor onzuiverheden, .wel moet er zorg voor worden gedragen,
dat de temperatuur niet te hoog oploopt. Boven 5000 wordt
de reactie:
OH4 + 2 01 2 ~ 0 + 4 HOI
van belang en deze heeft een explosief verloop. Tevens
treedt boven 5000 0 ontleding van tetra op:
, Deze ontleding is echter niet ernstig, daar het ge-vormde perchlooraethyleen waardevol is.
2. De chlorering van methaan met zoutzuur en zuurstof
(7).
Een mengsel van methaan, zoutzuur en zuurstof, met
stoom of stikstof als inert medium, wordt b~ 400 - 5000 0
4
Verkregen ~ordt een mengsel van de vier
chloor-methanen:
OH4 + HOl +
t
02 ;. OH30l + H20
OH
30l + HOl +
t
02 )i OH20l2 + H20OH20l2 + HOl +
t
02 - - - ? OH013
+ H20 OH013 + HOl +
t
02 ) 0014 + H20De onderlinge verhouding der producten ~:sq~oê.<fu te
regelen.
Het proces berust op de Deacon-reactie, die ontwik-keld werd om zoutzuur tot chloor te oxyderen:
Een technische tgepassing van deze reactie is de be-reiding van monochloorbenzeen volgens Raschig (o.a. grond-stof phenoi bereiding).
Een bezwaar is, dat ongeveer 10
%
HOl niet wordtom-gezet, waardoor een uiterst corrosief mengsel ontstaat.
Ook b~ het Raschig proces wordt hiervan veel hinder
onder-vonden. Het gehele proces,dat, gezien de grote
hoeveelhe-den zoutzuur, die b~ vele organische chloreringen
vrijko-men, van ~oot b~lang belooft toe worden, bevindt zich nog
in het laboratorium stadium.
3.
Het zwavelkoolstof proces. (8)(9).
Dit is een ouder proces, maar wordt toch nog op zeer grote schaal toegepast. Volgens Faith is dit het meest toegepaste proces in de Verenigde Staten.
Zwavelkoolstof kan direct met chloor worden behandeld,
in de tegenwoordigheid van een ~zer-katalysator, of met
S012 of met S2012" In de pract~k wordt meestal een.
combi-natie van reacties toegepast. Een zeer veel gebruikt
pro-ces maakt ge~ruik van de directe chlorering van OS2 in .
stalen tanks. Het gevormde mengsel van 0014 en S2012 wordt door destillatie gescheiden. De 0014 wordt verder gezui-verd en aan het S2012 wordt een overmaat OS2 toegevoegd. Het gevormde mengsel van tetra en OS2 (overmaat) wordt af-gedestilleerd en dient als uitgangsstof voor de eerste chlorering.
Fe-kat .' CI2-~ ~---r----" Air
s
K o 1 Neutralisatie en drogen Na OHDe grote giftigheid, brandbaarheid en de hoge prijs van,zwavelkoolstof zijn de ernstige nadelen van dit proces. Keuze van het proces.
~ de voorafgaande beschouwing van de verschillende
processen is wel gebleken, dat aan het disulfid.e-proces zeer grote bezwaren kleven. Het HCl-proces is reeds veel aantrekkelijker, mede door het toekomstig overschot aan zoutzuur, maar moet stellig eerst verder worden ontwikkeld in een pilot-plant. De directe chlorering van methaan werd gekozen en wel volgens de thermische methode, daar in dit geval van het aardgas, zoals dat in Nederland geleverd wordt, gebruik gemaakt kan worden, en de investerings- en
produc~iekosten lager zijn, dan bij de fotochemische method~.
Dit laatste geldt in het bijzonder, wanneer met over'maat
chloor wordt gewerkt, daar dan 'in hoofdzaak (90
%)
tetraontstaat en de onvermijdelijke bijproducten betrekkelijk
een-voudig en goedkoop afgezo~derd kunnen worden.
De Chemische Werke Hüls (10 en IDa) heeft een afdeling, die volgens bovengenoemd principe werkt en bovendien het voordeel heeft dat de te reageren gassen niet voorgewarmd behoeven te worden. Hèt proces verliep vlot en bijzondere moeilijkheden deden zich niet voor.
7
/
6
Economisch Aspect.
De bouw van een tetrafabriek in Nederland is volkomen verantwoord. In 1953 werd rond 650.000 kg meer in- dan
uitgevoerd, à
~er
kg.De
gronds~
aardgas en chloor, zijn in voldoendezuivere-~orm te verkr~gen in Hengelio. Het chloor kan van de Koninkl~ke Nederland~che Zoutindustrie, via een p~p
neiding, worden betrokken. Onversneden aardgas à
f
0.13 (22)per m3 is
daa~
via hetstadsb~izennet
teverkr~gen.
Degrondstoffen zijn hier dus goedkoop aan te voeren.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek verstrekte
ons de volgende c~fers:
INVOER:
C12 HCL CCI'
4- C2C14
Jaar kg cent kg cent kg cent kg cent
/kg. /kg. /kg. /kg. 1951 45.960 22 5.4-21.496 10 570.537 100 7891 146 1952 80.850 22 157.232 15 272.698 80 40 428 1953 812 107 31.154 18 669.270 5L. 367 164 UITVOER: C12 HCl:· - CC14 C2C14
Jaar kg cent kg cent kg cent kg cent
/kg. /kg. /kg. /kg.
1951 geheim 1.433.540 34 25.671 121 11.983 103
1952 geheim 1.027.595 40 21.856 11>11. 10.441 99
1953 geheim 1.151.114- 37 .37.291 60 29.375 60
Wanneer ~ deze c~fers beschouwen en kleine part~en
buiten beschouwing laten, daar hier de transportkosten een
. I
onevenredig grote rol spelen en het waarschijnlfjk zeer zui-
.
vere producten betreft (b.v. C12 ' 1953) dan komen ~ tot
de v?lgende p'r~~en: C12: 20 ct/kg.; HCl 26 ct/kg. en
CC14: 51 ct/kg.; C2C14 : 60 ct/kg.; NaO~ 33 ct/kg. ;
Om een meer algemene indruk van het pr~sverloop te
verkr~gen zijn de volgende grafieken uit Faith (8) over-genomen. 60 $/ton 100 % HOm ~~_~HO~l_ .. ____ ·~ 193'3: ,)31' .... "tl .... ~s- .~~ , \ . $/100 -p~und ' <..$0 I.SO Ol 2-'i.~bl1 -I~J.) ~JT ';~I 'l~S" /~J
. ,
u·~t
$/pound )./
! ,()."6-~ COl4-:OP<t '4J'Men moet er rekening mee houden dat er in de toekomst in Nederland een overschot aan zoutzuur zal komen. Het ver-werken van de overmaat chloor op bleekloog is verantwoord
Samenstelling chloorgas:
C12 : 98.6
% ,
CO2 : 0.8%
enHf2 :
0.6%
(9 ).
Het chloor, dat gebruikt
of beter 11 sniffgas 11 • [~
J
I
Samenstelling aardgas: (11) Tubbergen: Relatief gewicht 0.658 t.o.v.lucht Koolzuur Zuurstof Stikstof Zwavelwaterstof Methaan Aethaan Prppaan Butaan PentaanHoger dan Pentaan Verbrandings-warmte Reactiewarmte: 3.3 mol
%
0.1 8.7 84.2 1.79 0.83 0.57 0·33 0.17"
"
"
"
"
"
"
"
8290 k/cal/m3wordt is gedroogd cel-gas
Denekamp: 0.647 3.1 mol
%
0.1 " 8.4 " 0.94 85.0 1.31 0.42 0.29 0.26 0.16 11 11"
"
11"
"
8140 k/cal/m3 Coevorden: 0.605 2.8 0.1 3.5 mol%
92.2 1.08 0.16 0.08 0.02 0.07"
"
"
"
"
11"
"
8430 k/cal/m3 CH4 + 4 C12 ----;- CC14 + 4 HCl + 87.28 Cal/grammol.Van de invloed van temperatuur en druk tijdens de re-actie, op de evenwichten is in de literatuur niets bekend.
Het uitzoeken van optimale condities zal in de pract~k
dienen te geschieden. De - onbekende - explosiegrenzen
schljnen ru:îmschoots vermeden ie worden in het proces, dat
~ willen gebruiken.
Het proces.
80 m3 chloor en 10 m3 methaan verbranden per uur in
een watergekoelde loden reactor, b~ ongeveer 5000
c.
B~deze reactie is 100
%
overmaat chloor aanwezig. Het dientals verdunningsmiddel. Het reactiemengsel koelt af tot
300 C in een loden sp'iraal; wordt dan gemengd met 10 m3
methaan en brandt opnieuw in eenweede reactor. Het zout-zuurgas, dat zich in de eerste react0r vormde, dient nu
absorptie systeem geleid waar 30 r~zoutzuur ontstaat en
waar de gechloreer~e producten condenseren. Ongeveer
7
%
van het gebruikte chloor is overmaat en wordt op hypochlo-riet verwerkt.
De gechloreerde koolwaterstoffen worden na decantatie geneutraliseerd met een natriumhydroxyde-oplossing. Het
geneutraliseerde mengsel (CC14 , C2C14 en hog~re) wordt
dan aan een stoomdestillatie onderworp~n, de zwaardere
próducten blijven in de ketel achter (2
%).
Na decantatievan het stoomdestillaat wordt het product gedroogd en
ver-volgens gefractionneerd: 20
%
perchlooraethyleen en 80%
tetra.
Het zoutzuur bevat nog wat chloor en gechloreerde
koolwaterstoffen. De koolwaterstoffen worden ver~derd
door wassen met een paraffine-olie, het chloor door strip-pen met lucht (12). Resten chloor kunnen adsorberen aan actieve kool (13).
Het gehele proces is continu gedacht en vindt plaats
b~ een slechts zeer geringe overdruk. naar met sterk
cor-rosieve stoffen wordt gewerkt z~ pompen, op één enkele
uitzondering na, vermeden.
Beschr~jv~ng van de materiaalbalans.
In de nu volgende beschrijving wordt steeds gewerkt
met bepaalde hoeveelheden per uur. Kortheidshalve is dit "per uur" niet steeds herhaald.
B~
de berekeningenz~
wij uitgegaan van 80'm3 zuiverchloor en 20 m3 methaan. Uit de eerder gegeven analyses
bl~kt,
dat ditover~enkomt
met 81.6 m3 gedroogd celgas en21.6 m3 aardgas. De aanwezige waterstof verbrandt tot zout-zuur, de overige verontreinigingen storen niet.
In de eerste reactor treedt totaai 92.4 m3 gas binnen
b:ij 200 C. Uit deze reactor stroomt een mengsel van 118.9 kg
C12 , 64.6 kg CC14 en 61.1 kg HCl. Hierb~ werd aangenomen,
~at, dank z~ de overmaat chloör, uitsluitend CC14 gevormd
wordt en nog geen nevenproducten.
De. reeds genoemde waterstof levert 2.4 kg HCl. B~ deze
reacties komen 38.000 Cal vr~, welke door waterkoeling
wor-den afgevoerd. Hiervoor is 2.5 m3 koelwater nodig, die
10
In de tweede reactor komen een ongeveer gel~k aantal
caloriën vrij, die op'dezelfde manier worden afgevoerd. Naar deze tweede reactor stromen de gekoelde reactie
gas-sen en 10.8 m
3
vers aardgas. Er uit komen: 124.6 kg'HCl(78
%),
107.5 kg CC14 (17%),
10.7 kg C2P14 (1.4%),
1.1 kg C2C16 (0.1
%)
en 7.8 kg C12(3.3 %).
De tussenhaakjes opgegeven getallen zijn volume procenten, hierb~
is het inert niet in rekening gebracht. Bovenstaande
ge-tallen werden gevonden door omrekening van de over het
..
HULS-proces gevonden gegevens. de
Uit koelspiraal van de tweede reactor treedt ongeveer
115 m3 gas van 400 C. Condensatie van tetra en
perchloor-aethyleen en afzetting van hexachloorperchloor-aethyleen treedt on-der deze omstandigheden niet op, daar, zoals uit
neven-staande grafieken bl~kt, de partiaalspanningen onder ~e
maximum dampspanningen liggen (14, 15).
De gassen worden vervolgens naar een absorptiekolom
geleid, waar de gechloreerde ~oolwaterstoffen worden
condenseerd en het zoutzuurgas, in 290 ltr water wordt
ge-absorbeerd (30 r~ig HCl). Vrij komen 51.400 Cal/uur, die
door 3.5 m3 koelwater (in: 150 C ; uit: 300 C) worden
af-gevoerd.
Een probleem vormt de overmaat chloor (7.8 kg/uur). Het chloor kan n.l. óf oplossen in de gechloreerde koolwa-terstoffen en het zoutzuur óf boven uit de toren tesamen
met de inerte gassen ontwijken. W~ konden hierover geen
gegevens vinden en hepben dus beide uitersten bekeken. Met de inerte gassen wordt tetra uit de kolom
meege-voerd. B~ een temperatuur van 200 C boven in de kolom
ont-~kt
per uur 2.4 m3
inert plus maximaal,., m3
chloor,ver-zadigd met tetra- en waterdamp. Uit de voorafgaande
gra-fiek volgt, dat, de maximale dampspanning van tetra b~ 200 C
91 mm Hg bedraagt, voor water is dit 17.5 mm Hg. In totaal
ontwijkt dus
6~~~5
X 5.7~
6.65 m3
gas; 0.8 m' (5 kg)hier-van is tetra. (Wanneer het chloor oplost en dus onder uit de kolom verdwijnt hebben wij alleen met de 2.4 m3 inert te
rekenen en wordt slechts 2.1 kg tetra meegevoerd~. Dbor'de
afgassen te wassen met paraffine-olie winnen wij de tetra
terug; het ontwijkende chloorgas wordt op hypochloriet ver-werkt.
De scheiding van de gecondenseerde producten (s.g. 1.6) en het zoutzuur (s.g. 1.15) geschiedt in een conti-nue separator.
In de gechloreerde koolwaterstoffen lost :,chloor en zoutzuur op en wel maximaal 5.2 kg 01 2 en 0.44 kg HOI. Evenzo lost in het zoutzuur chloor en tetrà op; maximaal
respectievelijk 2.6 kg en 4 kg. Deze getallen vonden wij
op de volgende ~ze met behulp van gegevens uit Beidell
(16).
In 30
%
zoutzuur lost maximaal op: 10 g 012/1410 g30
%
HCl (extrapolatie), mol.verhouding 0.2/100 mOl/mol.In de tetra lost b~ dezelfde temperatuur (250 0) 7 g
C12/l00 g C014 op, 0.15 mol/mol. In de separator komen op
1 mol OC14 36.4 mol H20 + HC1. De verdeling van het chloor
over beide phasen:
O~~ ~ 36~4
=
2. Er is maximaal 7.8 kgchloor en ~ kr~gen dus 5.2 kg ervan in de tetra en 2.6
kg in het zoutzuur.
Door vergel~ing van de oplosbaarheid van C12 in water
en van CC14 in water en van C12 in 30
%
zoutzuur kwamen ~tot een schatting van de hoeveelheid tetra die in 30
%
zoutzuur oplost. Voor 415 kg 30
%
zoutzuur werd dit 4 kg.De waarde van dit getal is - gezien zijn herkomst - dubieus. Het gaat hier echter slechts om de orde van grootte.
Verwerking van de tetraphase.
In de tetraphase zijn aanwezig: 103.5 kg CC14' 10.7 kg 02C14' 1.1 kg C2C16' 5.2 kg C12 en 0.44 kg HCl. Voor het
ver~eren van het chloor en zoutzuur is
\5,9
kg 100%
NaOH nOdig. Het chloor wordt omgezet in hypochloriet, het zoutzuur in keukenzout. Het gevormde hypochloriet wordt inNederland als 15
%
oplossing verhandeld.Men kan dus de mm~~ NaOH-oplossing gebruiken, die
b~ de electrolyse van keukenzout geproduceerd wordt, en
deze verdunnen. Bij de hypochloriet vorming en de neutrali~
satie komen ongeveer 2000 Cal. vr~. Door koeling wordt de
temperatuur beneden 450 C gehouden.
Na separeren van de bleekloogwordt de tetraphase aan een stoomdestillatie onderworpen. Met de stoom destilleren.
-~
12
,~
103,5 kg CC14 en 10,7 kg C2C14 over. In de ketel bl~ft 1,1
kg C
2C16 achter. Voor verdere gegev.ens over deze
destilla-tie z~ naar de berekeningen verwezen.
De scheiding van water- en tetraphase na deze destil-latie geschiedt wederom in een continue separator.
Voor de uiteindel~ke rectificatie wordt het
CC14-C2C14 mengsel met geco H2S04 gedroogd in een sectie be-staande uit een aantal mengers en separatoren.
De recti~icatie, waarvoor eveneens naar de berekenin~
gen z~ verwezen, levert 107,5 kg 99,5
%
CC14 en 10,7 kg99,5
%
C20l4 •Verwerking van de zoutzuurphase.
~it de 41! kg 30
%
zoutzuur moet ~e tetra (maximaal 4kg) verwijderd worden wil het zoutzuur als handelsproduct
dienst kunnen doen (aantasting eboniet
I).
De tetra wordt uit het zoutzuur geëxtraheerd met 100 TI
paraffine-olie; hieruit wordt h~ later door
stoomdestilla-tie teruggewonnen. Zie berekening.
Door strippen met lucht (12) is de 2~6 kg chloor (936
L chloorgas) uit het zoutzuur te verw.jjde~en. De ben'odigde
hoeveelheid lucht wordt in het artikel niet opgegeven. ;;~
ge:B:emeB:='WeEä:=ä:8::I:i=flij=eeB::==e:e~:tä:i:~=3:t1eà~=we=à~=:i:=,=Ae==a:=;i:.
ke±:a~e~=a~gege~en. Aangenomen werd dat b~ een verhouding
lucht chloorgas
=
3 : 1 het overgrote deel van het chloormeegevoerd zal worden. Om absoluut chloorvr~ zoutzuur af te
leveren is tussen de stripper en de opslag nog een
koolfil-fo·
ter geprojecteerd. Behalve chloor wordt door de strip-lucht ook zoutzuurgas meegevoerd. Om dit laatste terug te winnen wordt het gasmengsel door een waskolom geleid, die gevoed wordt met het water, dat later dienst doet als voeding voor de absorptiekolom. Hierna wordt het chloor met
NaOH-oplos-sing uitgewassen. (3 kg 100
%
NaOH)Opslagruimten voor zoutzuur en bleekloog z~n reeds bij
de Kon.Ned.Zoutindustrie aanwezig.
Vóór ,het in bedr~f stellen dienen de reactoren op de
reactietemperatuur te worden~bracht (5000 0). Dit geschiedt
door in plaats van aardgas waterstof toe te voeren: C12 + H2 ) 2 HCl 22 cal
Het gevormde zoutzuurgas kan gewoon naar de tantaal ab~
sorber worden geleid en van hieruit met een aparte leiding naar de luchtstripper.
Constructie--materialen. (17) (17a).
De reactoren en koelspiralen: lood. In Hüls werden hiermede goede resultaten bereikt.
De absorptiekolom: tantaal. W~ hebben te maken met uiterst
c0rrosieve stoffen en een grote
warmtegeleidbaar-heid is noodzake~.
Separatoren en Mengers: steen. Goedkoop en toch corrosie bestendig. Mechanische sterkte wordt niet vereist. Voor de neutralisatie met NaOH: durichlor.
Stoomdestillatie (scheiding CC14, + C2C14 en hogere):
Hasteloy.
Rectificeerkolom: Silicium ~zer. w.~ hebben hier droge
pro-ducten.
Pomp voor paraffine-olie: hasteloy.
Stoomdestillatie (tetra uit paraffine-olie): hasteloy.
C12-stripper: PVC.
,
Waskolommetje (voor HCl uit stripgas) : PVC.
Waskolommetje (voor C12 uit stripgas) : durichlor. Opslae;tanks.
1.. Tetra en hogere producten. .
Waar het hier stilstaande vloeistoffen betreft werd gedacht aan betonnen tanks, gelakt met Artonex (22)
(een lak op kunstharsbasis, waarmede o.a. in de
pe-troleumindustrie goede resultaten werden bereikt).
2. Bleekloog'.
14
Berekeningen.
Om een indruk te krijgen van de grootte van de appara-tuur, werden alle toestellen globaal berekend:.
;i" Grootte van de reactor.
De verbl~ft~d van de gassen in de reactoren in Hüls
(10) bedroeg 0.8 sec. Dezelfde verbl~ft~d werd aangehouden. Materiaal-Balans.
Er in gaat b~ 200 C:
10 m3
CH4
+ 0.8 m3 inert + 80 m3 chloor + 0.8 ~ W2 en0.8 m3 002 •
Totaal 92.4 m3 •
Daar b~ de reactie het aantal moleculen gel~k bl~ft
en de temperatuur in de reactor 5000 C bedraagt, passeert
e:r per sec.:
1
7.12
.
3600 X 92.4
x
293=
68 L/sec.De inhoud wordt 0.8 ~ 68 L
=
54.4 L.De Koelspiraal.
Er moeten per uur 38.000 cal worden afgevoerd. De
gassen koelen van 5000 - 400 C.
Het water (2.:3 m3 ) warmt op van 156 - 30°
o.
De overallcoëfficient van· de l.oden spiraal werd bere-kend met de formule
1
u
=1:.
+ 1.151 D-.~
+ hi k 1 log Dî (20):»t
D o li· 0.-DJ:=
3/12 ft.Dh
=
33/8/12 ft. Lood k = 20 B .T.U./hr.sq.ft.oF/ft. (15 + 15a). k 0 • 8 0 . 4 't O. 14 D h~=
0.027 Di (Re) (;PI') ('lw) (1 + 1.18 R,)k
=
0.004 B.T.U./hr.sq.ft.oF/ft voor het gasmengsel.Re -
.e.'V
DD
=
7.5 cm Re40=
91000o
1t
Pr=
_..:..-t k v 4000 = 6.3 m/sec (bij 40°0). 11, 4000=
o.
0129 cP ~. 500=
0.032 cP Re5000=
28400o =
0.215 B.T.U./lb.oF. ~=
0.314 lb mass/ft.hr. Fr=
18.3 (onafhankelijk van T,). D=
75 mmo R = 600 mmo . 0.0106 0.8 0.4 75 h i=
0.027. 3/12 (28400) (18.3) (1.+ 1.18 600) 500 0.14 h i=
17·5 500 75 mm (0.03
2) 0.012 _ 150 mm , .V ''\
=
D hydr •. dl.am=
5.11 cm=
0.167 ft. ho=
0.027 D~ (Re)0.8 'J. ~vDi
Re=
=
7750 :.12 v=
10 cm/aec.f
= 1 gr/cm/>l
= 0.6560 cP. Pr = c pAl _
o.
997 X 1.63 _ 4 45 k - 0.364 - ... . 16 0.364 0.8 0.4 0.656 0.14 ho = 0.027 • 0.16} (7750) (4.45) (1.1404) hO
=
131 1.511 D . log~
=
1.151 3/12 log, 2 247=
0.0007 k lLDi
20 1,_ U 40 . = 1 3 3/8 1 = 13. 5 lLi!.9 + 0.0007 + 3 · 131 1 U500 = 1 3 3/8 1 = 15. 5 17.5 + 0.0007 + 3.ï3I
150800 -A
13.5x
470 ~ 15.5x
25 - ln 13.5x
470 • • • 15.5 x 25 2 A = 40 sq.ft.=
3.8 m •Het koelend oppervlak van de reactor is
. 2
60 cm x " . 30 cm
=
0.5 m .3.3 m2 moet het koelend oppervlak van de spiraal zijn. Een 3" buis moet 14 m lang zijn.
Er zijn 11 ld.6
=
7. 5 windingen nodig.De ahsorber.
Per kg geao.sorbeerd HC1 komen 391 kcal vrjj. Per uur moet 125.0 kg HCl 'worden geabsorbeerd
---+
49000 Cal/uur.Bovendien condenseert er 119 kg gechloreerd product.
Hierbjj komen 119 x 42 Cal/;~: vrjj. == 5000 Cal/u. vrjj.
~otaal 54.000 Cal/uur.
Het tantaal kan 120.000 B.T.U./sq.ft.= 326.000 Cal/m2 afvoeren. (19)
w~ namen aan dat een 0.6 m2 in ons geval ruim vol-doende is.
Separatoren.
In de fabriek moeten de volgende hoeveelheden vloei-stoffen gesepareerd worden:
A 370 L 30
%
zoutzuur van 75 L tetra.B 370 L 30
%
zoutzuur van 100 L wasolie.C 0.17 L water van 4 L tetra.
D 7.5 L zwavelzuur van 75 L tetra.
E 4 L water van 75 L tetra.
F 20 L bleekloog van 75 L tetra.
De verbl~ft~den werden op minstens 10 minuten genomen. Voor A enB werden separatoren gekozen met een inhoud van
80 L.
Voor C, D, E en F werden 20 L·inhouden gekozen. Er
zijn dan slechts 2 maten nodig. Mengers. a b c In de fabriek moeten: 370 7.5 20
L 30
%
zout met 100 L wasolieL H2S04 met 75 L tetra en
L loog me-t-75" L tetra
worden gemengd.
Voor: a is nodig een vat van 80 L'.
voor b een vat van 15 L.
voor "c een vat van 15 IlO.
stoomdestillatie Olie-tetra.
100 L olie met 4 kg CC14 worden per uur aangevoerd
b~ 300 C. Naar aanleiding van grafiek ( 1 ) stelden wjj de 0
destillatie temperatuur op 750 C.
Voor het opwarmen zijn nodig:
100 x 0.7689 (s.g.) ~ 0.497 (cp) 4 ~ X 0.2 4 )( 45 (verd.wo) = 1700 Cal 36 Cal 180 Cal
±
2000 Cal..
-18
Deze worden geleverd door x kg stoom. In de
conden-sor komt y kg. y
=
-4 kg 001-4 Warmte balans: 200 18L
560 )( 154=
4 Y=
0.17 kg. x ~ 640=
(x - 0.17) 75 + 0.17 ~ 560 + 2000 • • • x,=
3.7 kg. Kolom. olieDoor de kolom komt 100 L +·4 kg 0014 ~ naar
bene-den. Naar boven gaat:
(
~ 0.17) J( 200 X 348 =' 1 m3/u.154 + 18
9
273Bjj een kolom ~
=
12.5 cm treedt geen flooding ~p (ziePerry 1205).
Condensor. > •
4 kg CC14 en 017 kg stoom van 750 C moeten worden
gekoeld tot 300 C.
Hierbij moeten 500 Oal/u worden afgevoerd.
Bij ~ T
=
+ 250 0=
450 F.en U
=
60 is een app. van + 1 sq.ft.=
nodig.Koeler voor warme olie.
100 L olie moèt van 750 C tot 300 0 worden gek.oeld.
Hierqjj zjjn
±
2000 kcal gemoeid=
8000 B.T.U.Bij een .6 T
=
4'50 F is een app. van 6 sq. ft. nodig.De Zou~zuur Stripper. (12)
Bij een diameter van 12.5 cm kan geen flooding
optre-den. Vloeistofs~room is 370 L 30
%
HOI.Gasstroom is 4 m
3
lucht.Chloor-wassing met loog.
De temperatuur mag niet boven 450 C komen. D,e loog
komt na de afgassen en het stripgas te hebben gewassen bij
450 C in de tetra wasser •. Deze wordt gekoeld.
Koelwater in bjj 150 C en ~ bjj 30°
c ...
o
Er moeten
±
2000 kcal./u. worden afgevoerd.~ U
=
100 is een QPp. van 2 sq. ft. nodig.stoomdestillatie.
Per uur moet 118 kg gechloreerd product worden
gezui-verd. Het wordt aangevoerd bij 450 C. Er wordt gewerkt bij
600 C (zie grafiek). In het destillaat komt x kg stoom.
~
=
150 )( 18 • 3 4 k118 610 154 •• x
= .
g.In de ketel komt y kg water.
Warmte balans.
kg CC14x .6T " s.w. + kg CC14)1;verd.w.
118 'X 15 )( 0.2 + 118 )( 45 =
( y ) ( 5.40-+ 40 ) - 3.4 . 15.5
verd.w.+ s.w. verlies aan enthalpie
van
+
kg stoom van 100 ~ 600 C.:. y
=
10 kg stoom van 1000C.-Naar beneden valt 75 L gechloreerd product. Naar'
hoven gaat 25 cm3 gas/u.
Bij een diameter van 12.5 cm treedt geen flooding op.
Koeler na de stoomdestillatie.
Er moeten 3.4 kg stoom en 118 kg tetra worden
gecon-denseerd. Hierbij komen
±
7200 Cal vrij.o
U
=
180. A T = 50 F.Het oppervlak moet dan + 3.0 sq. ft.. z:ijn.
De destillatie van CC14 en C2C14'
Het zijn 2 dipool vrije vloeistoffen. De moleculaire ve!dampingswarmten zijn ongeveer gelijk.
Wij be,schouwden het als een ideaal mengsel.
Het aantal schotels werd berekend volgens McCabe Thiele.
De x - y
formule:
figuur werd opgesteld met behulp van de
ct: x
y = 1 + (0( - 1) Je
Wij streefden naar 99.5.
%
CC14 en C2C14 • , .r , .c....
20De voeding, die bestaat uit 92.1 Mol
%
CC14 ep 7 • 9Mol
%
C2C14,heeft een temperatuur van 450 C.H-HF
Q =
=
1.11H - k
q x q.
De Q lijn = y = q - 1 - q - 1 - x f •
De minimale reflux verhouding werd bepaald uit de helling van de werklijn.
Rmin
~in + 1 = 0.26 ••• Rmin = 0.35
De reflux verhouding werd 50
%
groter gekozen.R = 1.5 X 0.35 = 0.52.
De helling van de eerste werklijn wordt dan:
0.52 x . 1 .
y =
1:52
of Y =3
xHet aantal theoretische schotels kan nu grafiS~h ". bepaald worden. (p·a~ie.k 3).
Er zijn er 12 nodig.
De voeding moet op de 5 e schotel van boven' worden ingevoerd.
Per uur wordt 7 kg CC14 als destillaat opgevangen. 56 kg 35 L wordt teruggevoerd •
. De gasstroom is 107 kg + 56 kg = 163 kg/u = 32 m3/u. De vloeistofstroom onder de voedingsschotel =
117 kg'+ 56 kg = 173 kg.
Bij een kolomdiamet.er van 22 cm treedt geen flooding op (zie Perry 1204).
De H.E.T.P. wordt 12.5 inch ~olgens een tabel . (21). Het ringen bed moet 3.75 m lang worden.
,.
Voorcalculatie.
Om een indruk te kr~gen van de levensvatbaarheid van
het opgestelde schema werd een voorcalculatie gemaakt.
Lanili en Gebouwen. Af s chr:ijving •
1. Grond
f
6.000 0f
.:!._r.~~.,-.. / ' -"~ 2. Gebouw 30.000 5
%
1.500 3. Inventaris 5.000 5%
250f
41.000f
1·750 Apparaten. 4. 2 reactoren compleet f 10.000 20%
f
2.000 5. 1 absorptietoren 10.000 10%
1.000 6. 2 separatoren àf
200.-· 400 10%
40 7. 4 separatoren à f 200.- 800 10%
80 8. 3 mengers àf
1200.- 3.600 20%
720 9. 1 striptoren ~ 125 mm 2.2 300 10%
30 10. 2 stoomdesti11.ko~ommen 3.500 10%
350 11. 5 koelers 500 20%
100 12. Afsluiters;, leidingen 15.000 25%
3.750 13. 6 centrifugaalpompen 1.500 25%
375 14. 3 wastorens 1.000 10%
100 15. destillatiekolom 15.000 10%
1.500 16. intern transport 5.000 10%
500 17· 300 drums 200 L 12.000 50%
6.000 183. kooil.· filter 300 10%
30 19. 50 m3 tankruimte 10.000 5%
500f
88.900f
18.825 Grondstoffen. 20. aardgas f 20.000 21. chloor 343.000 22. zwavelzuur 240 23. natronloog 21.000 24. olie 200 25. electriciteit 1.500 26. stoom 2.000 27. water 1.000 28. actieve kool 60f
388·00022 Lonen . • 29· bedr.ljfsleider f 6.500 30. 8 arbeiders à
f
3.000.- 24.000 3L. administratieve kracht 2.500 f 33.000 Vaste lasten. 32. verzekeringf
650 33· afschrijving 18.825 34. sociale lasten 4.950.f
24.425 Werkkapitaal. 35· grondstoffen f 38.800 36. lonen 8.250 37. vaste lasten 24.425 38. onvoorzien 10.000 f. 81.475 KaEitaalinvesterin~. 39· land en gebouwenf
41.000 40. apparaten 88.900 41. werkkapitaal 81.475f
211.375 JaarLl~se kosten. 42. grondstoffen f 388.000 43. lonen 33.000 44 .. onderhoud 2.600 45· directie 20.000 46. research 50.000·f
493.600 Inkomsten. 47. tetraf
471.484 48. zoutzuur 280.800 "' 49. hexachlooraethyleen 5.700 50. perchlooraethyleen 55.800 ". 51. bleekloog 183·000f
996·784-,
52. 53. Inkomsten Jaarlijkse kosten WinstOmschrijving van de posten. Post 1 : Grond.
f 996.784
493.600
f 503.184
Voor de fabriek is een terrein van 300 m2 nodig, n.l. voor
het gebouw 5 X 20
=
100 m2, voor opslag vanv~ten
80 m2 ,70 m2 vr~e ruimte, 50 m2 voor tanks.
Samen 300 m2 à
f
20.- =f
6.000.-Post 2: Gebouw.
In een gebouw van 5)( 5 .~ 20 kunnen de toestellen,
bedrjjfs-laboratorium, bergplaats, sanitair enz. ru~mschoots worden
ondergebracht.
500 m3 à f 60.-/m3
=
f30.000.-Post 3: Inventaris.
De kosten hiervan geschat op f 5.000.- • Bureaux, stoelen,
vloerbedekking.
Post 4-19: Apparaten.
De kosten van de apparaten z~n op zeer ruwe ~ze geschat.
Grondstoffen.
Bij de calculatie is aangenomen, dat het bedr.ijf 300 dagen·
per jaar op volle kracht produceert.
Post 20: Aardgas. 21,6 m3/h aardgas.
21,6 x24 ')( 300 à f 0,13 = f 20.217,60, rond f
20.000,.-Deze prjjs van het gas werd ons verstrekt door het
Dïrecto-raat Generaal van de Ener~ievoorziening (litt.23).
Post 21: Chloor.
237,9 kg/u )( 24 X 300 = 1712.880 kgf j à 20 ct/kg = f 342.576
rond f 343.000.
De prjjs van 20 ct is hier aangehouden; sn~gas zal echter
.
"24
Post 22: Zwavelzuur.
Naar schatting wordt 8 kg zwavelzuur per dag gebruikt.
2400 kg/jo Wanneer wij aannemen, dat het weer op sterkte
brengen 10 ct per kg kost wordt deze post
f
240,- •.Post 23: Natronloog .
8,9 kg/uur = 64.080 kg/jaar'à f 0,33/kg = f
21.146,-rond
f
21.000,-.Post 24/28.
Deze posten werden ~uw geschat.
Post 32: Ver,:zekering.
Hiervoor is een
t
%
over het kapitaal aan land, gebouwen enapparaten.
t
% •
129.000=
f
649,50, rondf
650,-.Post 34: Sociale lasten.
Hiervoor is 15
%
genomen van de lonen; 15%
van f33.000,-=
f 4950,-.Post 35: Grondstoffen.
In het werkkapitaal moet een bedrag gereserveerd zijn om de grondstoffen gedurende een periode, die geschat is op 30
dagen te kunnen financieren. 30/300 •
f
388.000,- =f
38.800,·Post 36.
Een reserve van 3 maanden in het loon werd aangehouden:
t ·
33.000=
f
8.250,-.Post 37: Vaste lasten.
Som van posten 29 tot en met 32. Post 38: Onvoorzien.
Deze werd op f 10.000,- genomen.
Post 44: Ondertioud.
Hiervoor is 2
%
van het land, de gebouwen en apparatengenomen. 2
%
van f 129.900,-=
f 2598,-, rond f 2.600,-.Post 45: Directie~
•
1
•
•
Post 46: Research. '
Hiervoor werd 10% van de winst uitgetrokken: f 50.000,-.
Post 47-51. 924.480 kg tetra à f 0,5l/kg 108.000 kg zoutzuur à f 0,26/kg 9.500 kg 02016 à
f
0,60/kg 93.000 kg 02014 à f 0,60/kg 2.000 ton bleekloog 15 %Deze pr~zen z~n verantwoord op blz. 6.
f 471.484,-f
f
280.800,- 5.700,-f 55.800,-f183.000,-Deze voorcalculatie toont aan dat met een kapitaa~
van rond
f
210.000,- een winst gemaakt zou kunnen wordenvan f' 500.000,- per jaar.
Indien een winst van f 70.000,- gemaakt zou worden
was h~t proces reeds levensvatbaar. (Na belasting-aftrek
van 50 % reeds 16,5 % dividend).
Bij dezelfde jaarl~kse kosten - rond
f
500.000,- -be-hoeven de producten dan slechts f 570.000,- op te brengen
in plaats van f 1.000.000,- zoals die gecalculeerd werd.
De producten zouden 43 % onder de huidige pr:ijs kunnen wor-den aangebowor-den.
Gel,et op het feit dat 70 % van de jaarljjkse kosten worden uitgemaakt door het chloor (post 21) kan de
kost-pr~s mi~schien nog lager zijn daar b~ de calculatie met han-delschloor werd gerekend, terwijl voor een groot gedeelte het waarschijn~k aanzienl~k goe~opere sniffgas wordt ge-brulkt.
De fabriek kan reeds rendabel zijn wanneer de
gecalcu-leerde pr~zen aangehouden worden indien slechts 84 dagen
-drie maanden - per jaar geproduceerd wordt, hetgeen bl~kt
uit grafiek ( ).
•
ti
I
26
Literatuur.
1. Mededelingen Centraal Bureau voor de Statistiek.
2. 4.
5.
6.7.
8.Kirk, R.E. en Othmer, D.F.
Encyclopedia of Chemical Technology, Volume 3, pag. 199 e.v.
Hirschkind, W. Ind.Eng.Chem. 41, 2749 (1949) ,~
Mc.Bee, E.T. Ind.Eng.Chem. 34, 296 (1942) ~~
Hirschkind,
W.
Ind.Eng.Chem. 41, 2749 (1949)Pianfetti,
A.
U.S.Pat. 2.606.867 (12-8-1952)Meissner, H.P. en Thode, E.F. Faith, W.L.
Ind.Eng.Chem. 43, 129 (1951)
Industrial ChemicaIs, London 1950, pag. 197, 209, 370 en 563
9. BIOS Final Report 731
10. FIAT 1154
10a Ned.Octrooi 60.076
11. Mededeling Nederlandse Aardolie Maatschapp~.
12. 01dersha~, C.F. e.a.
Chem.Eng.Progress, 43, 371-378 (1947)
13. Mededeling Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie.
14. Schleede,
A.
Ber. 33, 3710 (1922)15. Handbook of Chemistry and Physics, Cleveland 1948,
en
Perry, J.H. Chemical Engeneers Handbook, New Y.ork
1941
16. Seidell-Linke Solubilities of Inorganic and Organic
Compounds, 161, 214~ 221, 398, 399 en
577
17· Lee, J.A. Materials of Construction for Chemical
Process Industries, 182 e.v.
17a Ind.Eng.Chem. 42? 2026 e.v. (1950)
18. Vil1randt, F.C. Chemica1 Engeneering Plant Design,
New York 1949 19.
20.
Mededeling: Bruyaux, A. Amsterdam
Brown, A.I. en Marco, S.M.
Intrqduction to heat transfer, London 1942, pag. 145
i
•
.; !-; . - t; ":1:. . ~-... i",' 'B.Lt " ... 1- <Ooi· ~ " ,-, .
4
,-I,t r; . '
11
...
'1•
, ... ·HlI
•
~+-~
B•
:.!ci rE:-r;; ~!!:: ; ,-' ~, -lti ,;~c :f~ ,i-C>' ..,ri~ 1'1" 'é-r-~i I!;.:: ;;; h:t n::~: .,' f~tr;~ ti gH':~t;:!j;::;;I-.' f-';;HgHl
::;;i:i.:"! . :.. 1-'-';; ,.nt
,e.
m~fhE~1~it ~~i E.=fÜLd ~i; H~' f+-"if!:=;'; :n::r :: ' .... " .... I •• ' J~
n
~.:: ,;.,. Ifi" I+< rit ,~,. ,,+, I~~ ~" . -1" ~~ ....,:n
~li: :r:;x=.; :;,~~~ ... e.; .:f~';;Hrlf.
::mUr:.,-
:~:;t i;; :h iHti;: . ;~~ .:.;:; .J •• ~i·iH ~ ..k":t ~ ~;.;r!:H ;.!:!üti::.:-"'ir;'F I: i;': . ,'" ~J~irT': ~+::t .1;'';. '" ct·
ti-;;,: iO': :;; ;:,:'!.: :::~
lm
m~ .:~: ~:;. T;, ~ I;" :::~F. ~!; ·,t..
, ;r ~m ~lllt!r .~rt 'rr ~m:i;·: IClQ;r;î rt Il! I: ',"'-:I
fit ':1 Ei:~~ [;rl: H·i;" fE udr; iif;I;"';
:!tt'): tt. :hi l; ~:ti in . .;, ::1:~F ' ... .;. '
....
ï
,+-. ~mn1t! !Tt ~;m!mnn
tr: d.' t~lJ1
I
HH ['t! ULt I; , .' 'H . ft. ti:11
' . . . . I·"I
' . ... w • • • ' *, ... ,"" ... _._~_ ... _ .... ~. '_>'-.••• " _.';.1&,0.",- .~ .:_r;. ,1".L . ,
C
,ir·· ';
f'·:' .. -+ * .! .. ···~_ .. _t ... · _ ,. I I I !" . .... ' " ... " ... ~. ... ~: .. 1: , , ,.,.
.", l . •• : t •..• "...; ";'"'1" ': ' , 'r_
~_._....
...
..
,..
~ : <: ~':; I " - !. .! 'l '1<' !~. ·l.~ :+p~ ~i. : ... ~~' .. ~~ .... - ,l-" , ..
..
:~ :. . . , , ,. - "r .-, f , j': , 'i --... " :,. '. '. 'I" ! • ~ .. ; ... : ... : . .;: t , L 0,8 ' j " 't' • •.
• ~ ow , I .. 0,7..
.! ' .. " -.:: " i "'; ... ::!: . ...:;~ - .... I • f ~ .. 1 1 " , I ./. ,-, ! "l ::"
:'T'::'" ,. -' , ... 'r~ : ,_.1.: .. :", 0,6 ---~~---,--~ * .. ~-:..: ... -.-.
~ • ' , .. . . 4" _ ... , -, o,s ":r "
,-: ~..
0,00 0,3 •... ., ." ,.' O~2.: :"~ ~ .~(-:: • . t"! ... :"; .. ~~ , .... i, ' , 'I,
r---O
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
IF
j
WATER ----I~>4-(:-Î....
r---D
r----I-~_____
~~
____
_L~-~II----~I~~r.~+~--I~~~~--~~---~'----~~I~-~~---t--t---~----_;
L---t~ L_ ..K.O lOL WATElI
•
j---9
~".
I
L--n-:
I
- I . C~~ • ~1'~ """~R "2'1It
_
_
ef'l\
:
Ho. VOOR STAIITEN 1
" "