Halina Ginter,Joanna
Pieczonka,Tadeusz
Książek,Wojciech
Antosiewicz,Jacek Koj
Częstochowa, st. 49-Rynek Starego
Miasta, AZP 86-48/1
Informator Archeologiczny : badania 26, 118
118 Okres nowożytny
C z ę s t o c h o w a , s t . 4 9 - R y n e k B iuro B adań i Pom iarów N ieniszczą-S t a r e g o M ia s ta cych K rakow skiego P rzed sięb io rstw a
A 2 P 8 6 -4 8 /1 Geodezyjnego
Badania rozpoznawcze wykonali m gr m gr H alina Ginter, Jo a n n a Pieczonka, Tadeusz Książek, Wojciech Antosiewicz. Spraw ozdanie na podstawie dokum entacji — m gr Jacek Koj. Finansow ane przez U rząd M iasta Częstochowy.
Obserwację stru k tu r pod powierzchniowych płyty Starego Rynku radarem S IR -8 wyko nano na wniosek Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Częstochowie, w związku z planow anym rem ontem , którego zakres przewiduje m.in. częściową niwelację fragm entu Rynku, likwidację zieleńca, zm ianę nawierzchni. Analiza zapisów falowych skorelow ana ze starym i planam i i ikonografia ustaliła;
— strefę występow ania reliktów zabudowy w północnej części płyty Rynku (być może w tej strefie znąjdował się ratusz),
— obrys dwóch budynków w południowo-wschodniej części płyty Rynku, z których jeden praw dopodobnie m iał 2 piwnice (na różnym poziomie),
— praw dopodobne podziemne przejście z tych obiektów do budynku we wschodniej pierzei Rynku,
— strefę zagruzow ania w północno-wschodniej części Rynku,
— strefę prawdopodobnego zachowania b ru k u w południowo-zachodniej części Rynku (na gł. ok. 20 cm).
D okum entacja znąjduje się w Państwowej Służbie Ochrony Zabytków w Częstochowie. P lanow ane założenie wykopów archeologicznych w trakcie prac rem ontowych. Term in rozpoczęcia prac nieokreślony.
E l b l ą g - S t a r e M ia s to P racow nie K onserwacji Zabytków sp.
A Z P 15—51/23 z o. o. P racow nia Archeologii M iast
w G dańsku
B adania prowadzili m gr m gr G rażyna Nawrolska, Andrzej Gołębiew ski, M irosław M arcinkowski pod kierunkiem Tadeusza Naw r ols kiego (autor spraw ozdania). Finansow ane przez Zarząd M iasta Elbląga. Trzynasty sezon badań. M iasto późnośredniowieczne i now ożytne (1237-1945).
Prow adzono badania w bloku zabudowy między ul. Św. Ducha, Wodną, Mostową, Ścieżka Kościelna. Pracam i objęto w nętrze kam ieniczki przy Św, Ducha 45 oraz podwórka działek przy Św. Ducha 44-46 i Mostowej 13-15. Ogólna pow ierzchnia badań wynosiła 565 m (dotychczas badaniom poddano 5200 m Starego M iasta).
W dobrze zachowanych naw arstw ieniach na podwórkach odsłonięto w yjątkową jak na Elbląg liczbę poziomów konstrukcyjnych. Na podwórku działki Św. Ducha 45 było ich 9, a n a sąsiednich po 6. W najstarszym poziomie odkryto system kom unikacji w ew nątrz bloku (drew niane uliczki) oraz relikty pierwszego rozm ierzenia działek (płoty). Potw ier- dząją one dotychczasowe przypuszczenia o wytyczeniu większych dziatek, które w к. ΧΙΠ w. uległy ponow nem u rozm ierzeniu lub podziałowi na mniejsze. Wśród typowych, ramo- wo-słupowych konstrukcji domów zwraca uwagę powszechniejsze niż w innych strefach Starego M iasta stosowanie konstrukcji zrębowej. W yróżnia się tu taj budynek n a działce Św. D ucha 46 postawiony n a precyzyjnie wykonanym ruszcie.
W prowadzenie zabudowy m urowanej nie zawsze było dostosowane do istniejących granic działek. Widoczne są regulacje przestrzenne zarówno we frontowej p a rtii działek, ja k i w tylnej. Stosunkowo regularne są natom iast wymiary kam ieniczek i ich powierzch
nia (w św ietle 98-110 m ). W szystkie m ury kam ieniczek wzniesiono w w ątku wendyjskim; oczywiście jak o pierwsze pow stały m ury międzydziałkowe, później ściany szczytowe.
