Mariusz Mierzwiński
Malbork, woj. elbląskie. Zamek - ciąg
budynków gospodarczych
Informator Archeologiczny : badania 15, 240-241
- 240
Badania p row ad ził m gr A ndrzej B a rtc za k . F in a n so w ał WKZ w Płocku. P ie r w s z y se z o n badań. M iasto śre d n io w iecz n e .
B adania a r c h e o lo g ic z n e podjęto w zw iązku z planowaną re w a lo ry za c ją zesp o łu sta r o m ie js k ie g o . Wykop I o w ym iarach 12 x 6 m z lo k a liz o wano w południow o-zachodnim narożniku obwarowań m ie jsk ic h na d zied ziń cu dawnego k la szto ru norbertanek. W tr a k c ie badań uchwycono fundament z a k r y stii n ie istn ie ją c e g o ju ż d z iś k o śc io ła p rzy k la szto r n e g o . Odkryto ta k że tr z y budynki śre d n io w ie c z n e . Jeden z nich o d sło n ięto w c a ło ś c i, a dwa po z o s ta łe tylko c z ę ś c io w o . Budynki te p o sia d a ły w ym iary ok. 370 x 370 cm 1 były w z n iesio n e w k onstru kcji sz k ie le to w e j w ylepionej gliną. P o w y ż sze obiekty zo sta ły z n isz c z o n e p rze z gw ałtow ny p o żar, zachow ały s ię tylko ich b elk i podwalino we oraz fragm en ty p rzep alon ego drew na i zw ały polepy. W ob iek cie n r 4 odkryto; 3 o s tr o g i z g w ia źd zisty m i b o d źcem , s tr z e m ię , głow n ię tasak a, elem en ty u p rzęży k óń sk iej, a ta k że 2 kam ienne żarna r o ta
cyjne i dużą i l o ś ć fragm entów c e r a m ik i. B ogaty b y ł ta k że inw entarz obiektu nr 5, a stan ow iły go m . in. n astęp u jące zabytki: 2 topory, grot w łó czn i, grot o sz c z e p u , c io s ło , 4 św idry c ie s ie ls k ie , m łotek, o b cęgi, n ożyce, waga, 2 zam ki do sk rzy ń , okucie łopaty, patelnia żela zn a oraz 7 całych n aczyń glinian ych i około 1. 000 fragm entów ce ra m ik i.
W ostatn im budynku /o b ie k t nr 1 3 / za leg a ła w arstw a ścinków sk óry i fr a g m entów obuwia, m a te r ia ł c e r a m ic z n y w ystęp ow ał n atom iast n ie lic z n ie . W szy stk ie tr z y budynki s ą jed n o czasow e, na p od sta w ie b ogatego m ateriału zabytkow ego n ależy je datow ać na p rzeło m XIV i XV w iek u , fcch z n is z c z e n ie m ożna prawdopodobnie w ią za ć z w ielk im p ożarem Ł ęczycy zs1400 roku. P o tym p o ża rz e jeden z budynków /o b ie k t nr 4 / był w XV w. j e s z c z e c}wukrot- nle odbudowywany, n atom iast dwa p o zo sta łe p r z e sta ły eg z y sto w a ć.
L ok alizacja odkrytych obiektów na o s i obecnej ul. P an ień sk iej w sk azu je na to, że w śred n io w ieczu u lica ta p rze b ieg a ła p rze z te ren p ó źn ie jsze g o d z ie dzińca k la sz to rn eg o i d ochodziła do zachodniego odcinka murów m ie jsk ic h . W wyniku badań u stalon o s z e r o k o ś ć śred n iow ieczn ej d zia łk i budowlanej, w yn osiła ona 7 m .
Badania będą kontynuowane.
MALBORK M uzeum Zam kowe
w oj. e lb lą sk ie w Malborku Z am ek - cią g budynków gosp od arczych
B adania p row ad ził m gr M ariu sz M ierzw iń sk i. Finan sow ało M uzeum Zamkowe w M alborku. P ie r w sz y se z o n badań. Z e sp ó ł budynków m urowanych z połowy XIV w.
B adaniam i objęto środkow ą c z ę ś ć zało żen ia o-k on stru kcji m urowej, znajdującego s i ę po zachodniej str o n ie p rzed za m cza , utw orzonego z kilku budynków styk a ją cych s i ę ścia n a m i szc zy to w y m i. Jednolity cią g zabudowań na r z u c ie prostok ąta o d łu g o ści około 142 m p ozostaw ał od 1945 r , na około 4 /5 sw ej d łu g o ści w ru in ie.
241
C elem podjętych badań było rozpoznan ie n a jsta rsz ej fazy budowlanej pierw otnego za ło ż e n ia , ew entualnego u ch w ycenia rozplanow ania śr e d n io w ieczn eg o w n ętrza, u sta le n ie dokładnych dziejów budowy obiektu i jeg o funk cji w o b ręb ie śre d n io w iecz n e g o przędz am cz a ,
2
Z ałożon o 5 n iew ielk ich wykopów o łączn ej p o w ierzch n i około 12 m oznaczonych sy m b o la m i 1 - 5 / 8 1 : jeden na zew n ątrz budowli, jeden w piw ni cy i trzy w p o m ieszc zen iu środkowym ,
W w ykopie l/siju sytu ow at^ ym p rzy zew n ętrzn ym lic u ścia n y zach o d niej,zadokum entow ano sp osób p osad ow ien ia tej ścia n y , b ęd ącej prawdopo dobnie p rze z ja k iś c z a s je d n o c z e śn ie m u rem zew n ętrzn ym p rzed za m cza oraz ustalono układ n aw arstw ień p rostop ad łych do m uru. P o słu ż ą one do u sta len ia k olejn ych faz budowlanych obiektu k ilk ak rotn ie n isz czo n eg o 1 od budowywanego. Stw ierdzono istn ie n ie w ysok iego na około 1 m fundamentu z k am ien i polnych na zap raw ie wapiennej 1 p osad ow ien ie na nim m uru z ce g ły gotyckiej rę c z n e j, rów n ież na zap raw ie w apiennej. W o d le g ło ś c i około 1, 30 m od lic a muru n a jn iż sz e w arstw y opadały nieckow ato w kierunku z a chodnim w yzn aczając k raw ędź k oryta kanału M łynówki. R zeka opływ ała z e s p ó ł zam kow y od stron y zachodniej sp ełn ia ją c podwójną funkcję - fosy 1 tr a n sp o rtera odpadków.
Wykop 2 /8 1 za ło żo n o w celu rozpoznania relik tów pierw otnego s k le p ien ia południowej piw nicy p o m ie sz c z e n ia środkow ego. M im o w ielu nowo
żytnych przem urow ań stw ierd zon o istn ie n ie tu śladów oporu średniowiecz^- nego sk le p ie n ia k rzy żow o-gu rtow ego.
W tr z e c h wykopach usytuowanych w e w nętrzu obiektu n ie udało s i ę , jak dotąd, odkryć p o z o s ta ło ś c i śre d n io w iecz n e g o rozplanowania; o d sło n ięto natom iast fragm enty k on stru k cji nowożytnych /c e g la n e ścian y d ziałow e, ce g la n ą posadzkę i m urow aną podstaw ę p ie ca k aflow ego w narożu jednego z p o m ie s z c z e ń /.
Zabytki ru ch om e rep rezen tow an e s ą p rzez sp o ry zesta w cera m ik i nowożytnej /k a fle m lekow e b ez polew y - XVI w , , k afle płytkow e z r e lie fo wą d ek o racją ro ślin n ą , polew ane 1 b ez polew y - XVI i XVII w , , n aczyn ia c e g la ste i ps eu dom aj olIkow e - XVII 1 XVIII w. / oraz n iew ielk i zb iór fr a g mentów naczyń p ó źn o śred n iow ieczn ych . Z estaw u teg o dopełnia m ała ilo ś ć k o śc i z w ie rzę cy ch , gw oździ żelazn ych 1 fragm entów szk ła n aczyniow ego i okiennego, datowanych na o k res XV-XVIH w.
M ateriały przechow yw ane s ą w Muzeum Zamkowym w Malborku. B adania będą kontynuowane.
M IK O Ł A J E W IC E , g m . W a r t a w o j. s i e r a d z k i e
S ta n o w is k o 9
P P P racow n ie K onserw acji Zabytków
P racow n ia A rch eo lo g iczn o -K onserw atorska
