Wstęp
Różnorodne działania, które podejmują przedsiębiorstwa w aspek-cie odpowiedzialności społecznej i środowiskowej, oraz wielo-stronne relacje nawiązywane z interesariuszami wpływają na efekt-ywność procesu zarządzania finansami. Zapewnienie dobrej kon-dycji finansowej jest kluczowe podczas realizacji długookresowych celów rozwojowych przedsiębiorstwa. Z kolei cele strategiczne w długim horyzoncie czasu łączą się z wdrażaniem idei zrówno-ważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności przedsiębior-stwa. Określenie poziomu realizacji celów pozafinansowych w po-staci ustrukturyzowanej wypełnia funkcję informacyjną na temat tego aspektu działalności. Ponadto wyniki pozaekonomiczne stają się coraz częściej elementem wyceny firmy.
Narzędzie, które służy przedstawieniu wyniku finanso-wego oraz oddziaływania społecznego i ekologicznego na otocze-nie, to raport zintegrowany. Jako jedno z przykładowych opraco-wań powstających w procesie raportowania danych pozafinanso-wych stanowi istotne źródło informacji dla inwestorów na rynku kapitałowym. Podczas analizy spółek wchodzących w skład portfeli inwestycyjnych dane umieszczone w raporcie zintegrowanym dostarczają inwestorom szerszej perspektywy do oceny wartości walorów.
Celem artykułu jest zidentyfikowanie cech raportowania zintegrowanego w procesie budowania wartości dla inwestorów na rynku kapitałowym. Na gruncie teoretycznym przeanalizowaniu podlegają podstawy koncepcyjne tworzenia wartości w raporcie zintegrowanym, w tym ujawnianie jej w sześciu kapitałach: finanso-wym, intelektualnym, rzeczofinanso-wym, ludzkim, relacyjnym i natural-nym.
Raportowanie zintegrowane
w procesie budowania wartości
dla inwestorów na rynku
kapitałowym
dr Justyna Kłobukowska Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ToruńJustyna
Kłobukowska
W opracowaniu wykorzystano wyniki badania własnego oraz badań wtórnych. Badanie autorskie zostało przeprowadzone wśród spółek giełdowych w Polsce. Było ukierunkowane na analizę wybranych problemów dotyczących CSR w tych podmiotach oraz ich opinię na temat fun-kcjonowania społecznie odpowiedzialnego inwestowania na rynku kapitałowym w Polsce. Łącznie do badania w 2017 r. zostało zaproszo-nych 76 spółek publiczzaproszo-nych. Osiągnięto zwrot-ność na poziomie 28%. Na podstawie wyników badania własnego oraz danych podmiotów bran-żowych zweryfikowaniu poddano znaczenie i zasięg wykorzystania raportowania zintegrowa-nego podczas podejmowania decyzji inwestycyj-nych na rynku kapitałowym.
Koncepcja tworzenia wartości w raporcie zintegrowanym
Rozpowszechnienie idei zrównoważonego roz-woju oraz społecznej odpowiedzialności biznesu w obszarze zarządzania organizacjami miało wpływ na ewolucję finansów oraz rachunkowo-ści. Adaptacji wymagało wyznaczenie mierników i zasad prezentacji informacji niefinansowych dla szerokiego grona interesariuszy. Proces dostoso-wania rachunkowości (w szczególności zarząd-czej) w kierunku społecznej odpowiedzialności
1
był przybliżany przez wielu autorów .
W zakresie prawnym istotnym etapem była implementacja Dyrektywy 2014/95/UE do polskich przepisów poprzez dwa akty prawne.
2
Zmiana ustawy o rachunkowości dotyczyła wy-mogów rozszerzonego raportowania informacji niefinansowych, natomiast rozporządzenie
3
w sprawie informacji bieżących i okresowych zostało zaktualizowane w odniesieniu do
wymo-gów ujawniania informacji o polityce różno-rodności w obszarze organów spółek.
W związku z licznymi krytycznymi uwagami dotyczącymi odbioru podejmowanych przez przedsiębiorstwa inicjatyw społecznie odpowiedzialnych jako marketingowych lub PR--owych ich formalne podsumowanie w formie raportu staje się istotnym narzędziem w komuni-kacji. Działania mogą zostać uzasadnione w od-niesieniu do wizji, misji oraz celów strategicznych organizacji, podejmowanych na ścieżce zrówno-ważonego rozwoju. Potrzeby prawne oraz infor-macyjne mobilizują podmioty do prezentacji da-nych pozafinansowych przy uwzględnianiu mię-dzynarodowych wytycznych i standardów, m.in. GRI, ISO 26000, Global Compact, OECD, AA1000, czy polskiego SIN (Standard Informacji Niefinansowych).
Raport zintegrowany różni się od ra-portów powstających na bazie wymienionych wytycznych przedstawieniem w nim zarówno danych materialnych, jak i niematerialnych, przy użyciu mierników finansowych,
pozafinanso-4
wych w ujęciu ilościowym oraz jakościowym . Początki raportowania zintegrowane-go można wiązać z inicjatywą organizacji
Accoun-ting for Sustainability (A4S) oraz Global ReprAccoun-ting Initiative (GRI) The International Integrated Reporting Council (IIRC) w 2010 r. Zgodnie z definicją
wy-pracowaną przez IIRC raportowanie zintegrowa-ne należy rozumieć jako zwięzłe przekazanie istotnych informacji finansowych i niefinanso-wych dotyczących strategii, zarządzania, wyni-ków oraz perspektyw oraz zależności pomiędzy nimi w kontekście określenia całościowej war-tości podmiotu w krótkim, średnim i długim
ho-5
ryzoncie czasu .
1 Zob.: Tomasz Gabrusewicz, Rachunkowość odpowiedzialności społecznej w kształtowaniu zasad nadzoru
korporacyjnego (Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2010); Beata Zyznarska-Dworczak, „Znaczenie
zarządczej rachunkowości odpowiedzialności społecznej w przedsiębiorstwie”, Prace Naukowe
Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 329 (2014): 334–341; Anna Orchel-Szeląg, „Społecznie
odpowiedzialna rachunkowość Zarządcza – odpowiedź na zmiany w systemach zarządzania”,
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 299 (2016): 251–259.
2 Ustawa o rachunkowości, Dz.U. 1994 Nr 121 poz. 591.
3 Rozporządzenie Ministra Finansów z 25.05.2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
infor-macji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz wa-runków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędą-cego państwem członkowskim, Dz.U. z 2016 r. poz. 860.
4 Grażyna Michalczuk, „Raportowanie zintegrowane jako innowacyjne narzędzie rachunkowości
w budowaniu relacji inwestorskich”, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego
w Katowicach, nr 299 (2016): 227.
5 International Integrated Reporting Council (IIRC).The Internal <IR> Framework. International
Wśród cech charakteryzujących rapor-towanie zintegrowane należy wymienić:
· ujmowanie w jednym dokumencie infor-macji finansowych i niefinansowych, co zapewnia kompletność informacji;
· prezentowanie danych w kategoriach czyn-ników ESG (ang. Environmental, Social,
Gover-nance), tj. ekologicznych, społecznych i ładu
korporacyjnego;
· podsumowanie bieżącej kondycji organi-zacji oraz jej przedstawienie w perspektywie długoterminowej ;6
· prezentowanie danych w krótkim, średnim i długim horyzoncie czasowym;
· powiązanie informacji finansowych (kwan-tyfikowalnych) z niefinansowymi (o charak-terze deskryptywnym) .7
Struktura ramowa raportu zintegrowa-nego zamyka się w siedmiu kluczowych aspek-tach. Na początku przedstawiane są podstawowe informacji organizacyjne, przedmiot działalności i środowisko funkcjonowania danego podmiotu gospodarczego. Kolejnymi aspektami są: ład kor-poracyjny oraz model biznesowy organizacji. Czwarty element dotyka problemu tworzenia wartości przez organizację w perspektywie
8
krótko-, średnio- i długoterminowej w kontek-ście szans i zagrożeń. Kolejny aspekt jest ściśle powiązany z wymienionymi, dotyczy bowiem strategii oraz alokacji zasobów w celu osiągnięcia postawionych celów. Następnie w raporcie zinte-growanym prezentowane są dotychczasowe osiągnięte wyniki i stopień ich realizacji. W ostat-niej części dominuje podejście perspektywiczne, z uwzględnieniem wyzwań, ale i niepewności, które mogą mieć istotny wpływ na funkcjonowa-nie organizacji i osiągane przez nią wyniki. Ujawnianie tworzenia wartości poprzez sześć kapitałów w raporcie zintegrowanym
Ujawnianie tworzenia wartości stanowi nieod-łączną cechę raportu zintegrowanego. W wytycz-nych IIRC wyróżnia się sześć rodzajów kapita-łów: 1. finansowy, 2. rzeczowy, 3. intelektualny, 4. ludzki, 5. społeczny i relacyjny, 6. naturalny .9
Kapitał finansowy odzwierciedla wielkość zasobów pieniężnych będących w po-siadaniu danej organizacji lub dla niej dostępnych. Z kolei kapitał rzeczowy to majątek firmy w po-staci środków trwałych, wykorzystywanych pod-czas prowadzenia działalności gospodarczej, czym różni się od kapitału intelektualnego. Za przykład niematerialnych generatorów wartości mogą posłużyć patenty, prawa autorskie czy licen-cje, ale także kapitał organizacyjny: know how, sys-temy, procedury wewnętrzne.
Na kapitał ludzki składają się kompe-tencje, wiedza, doświadczenie, zaangażowanie oraz otwartość na innowacje. Kontynuację podej-ścia humanistycznego lub społecznego do bu-dowy kapitału w organizacji stanowi dbałość o re-lacje ze wszystkimi interesariuszami.
Istotne jest, aby zaakcentować wpływ działalności produkcyjnej czy usługowej na środowisko naturalne. Kapitał naturalny stanowi fundamentalne ogniwo działań podejmowanych w długim horyzoncie czasowym, przy wyko-rzystaniu lub oddziaływaniu na odnawialne i nieodnawialne zasoby przyrody.
Ograniczenie badania przedsiębiorstw wyłącznie do danych ze sprawozdania finanso-wego może przyczynić się do niedostrzeżenia zagrożeń lub szans znajdujących się w otoczeniu podmiotu prowadzącego działalność gospodar-czą. Wynikająca z tego błędna wycena spółki, niedoszacowanie lub przeszacowanie jej walorów może mieć wpływ na osiągnięty zwrot z inwe-stycji. Analiza ryzyka inwestowania w spółki w dobie zrównoważonego rozwoju powinna ba-zować na zwiększonej liczbie informacji. W tym miejscu zastosowanie mogą mieć dokumenty będące efektem raportowania zintegrowanego. Według z J. Hausnera, W. Paprockiego obserwo-wanie zmian w rachunku wyników powinno
6
Anna Krzysztofek, „Zintegrowane raportowanie na przykładzie spółek Respect Index”,
Zarządza-nie i Finanse, nr 2 (2018): 133–154.
7 Michalczuk, „Raportowanie”, 227.
8 International Integrated Reporting Council (IIRC), 16–35. 9 International Integrated Reporting Council (IIRC), 11–12.
zostać uzupełnione o rachunek eksploatacji zaso-bów wykorzystywanych w procesie
wypraco-10
wywania wyniku finansowego . Informacja, która wynika z rozszerzonej perspektywy badania podmiotów, ma szczególne znaczenie w długim okresie. W krótkim horyzoncie czasowym popra-wa wyniku finansowego jest możlipopra-wa kosztem nieodnawialnych zasobów, ale kontynuowanie działalności przy wyczerpaniu lub degradacji za-sobów przyczyni się do zaprzestania działalności. Na podstawie raportów zintegrowa-nych inwestorzy mogą odczytać, w jaki sposób
dany podmiot tworzy wartość w czasie. Wartość poznawcza wynikająca z jednolitego, ustruktury-zowanego dokumentu jest szeroka. W tabeli 1 przedstawiono czynniki wpływające na tworzenie
11
wartości organizacji opracowane przez IIRC w odniesieniu do zidentyfikowanych cech raportu zintegrowanego. Ujęcie tabelaryczne pozwala na sformułowanie dodatkowych spostrzeżeń w od-niesieniu do roli raportowania zintegrowanego w procesie inwestowania na rynku kapitałowym.
Zakończenie procesu zbierania, upo-rządkowania i opracowania informacji prowadzi
10
Jerzy Hausner i Wojciech Paprocki, „Podstawowe pojęcia”, w Podstawowe pojęcia, Polski archipelag
rozwoju w warunkach globalnej niepewności, red. Jerzy Hausner, Wojciech Paprocki i Mirosław Gronicki
(Sopot: Publikacja Europejskiego Kongresu Finansowego, 2018), 17–18.
11 Value Creation. Background Paper (IIRC, 2013), 4.
Tabela 1. Cechy raportu zintegrowanego w odniesieniu do czynników wpływających na tworzenie wartości organizacji
Źródło: Opracowanie własne.
Czynnik wpływający na tworzenie wartości organizacji
Cecha raportu zintegrowanego korespondująca z czynnikiem
Określoność kontekstu - Przedstawia strategię, cele na przyszłość oraz sposoby ich realizacji
Istotność wyniku finansowego
- Przedstawia łącznie wynik finansowy i pozafinansowy (w ujęciu ilościowym lub jakościowym)
- Cecha odróżnia raport zintegrowany od innych raportów danych pozafinanso-wych
- Z raportu zintegrowanego odczytujemy poziom zarządzania danym podmiotem gospodarczym, jego sytuację rynkową i możliwości realizacji działań strategicz-nych w przyszłości
Kategoria zasobów
- Aktywa materialne i niematerialne ujmowane są jako kapitały przedsiębiorstwa (połączenie z innymi kapitałami poprzez efekt synergii oddziałuje na tworzenie wartości przedsiębiorstwa)
- Przedstawia informację o sposobie i zakresie dysponowania zasobami w działal-ności operacyjnej oraz o budowie rozwoju innowacyjnego i zrównoważonego Własność zasobów - Określa, czy i w jakim stopniu przedsiębiorstwo dysponuje zasobami
prywatny-mi, publicznyprywatny-mi, wspólnymi itp.
Adresaci wartości
- Wartość tworzona jest dla organizacji oraz dla jej interesariuszy
- Uznaje się, że ze względu na szeroki zakres ujawnień i ich przejrzystość może stanowić narzędzie głównie dla inwestorów
- Niweluje barierę informacyjną pomiędzy organizacją a jej interesariuszami Wynik powiązań
pomiędzy szerokim zakresem czynników
- Raport łączy różnorodne dane zarządcze z ujęciem ESG, pozwala uspójnić i po-równać wyniki z innymi raportami
Innowacyjność - Innowacja organizacyjna w zakresie zbierania, opracowania, analizowania danych generowanych w organizacji
Miary tworzenia wartości
- Podlegają ewolucji wraz ze wzrostem otwartości organizacji na raportowanie danych w poszerzonej perspektywie
do finalnego przygotowania raportu. Sprawozda-nie zintegrowane pozwala na kompilację danych generujących wartość w obszarze materialnym oraz niematerialnym w przedsiębiorstwach. Tym samym pozwala na zamknięcie luki wartości. Mierniki dokonań mają charakter ilościowy, ale i jakościowy (pozafinansowy). Funkcjonowanie przedsiębiorstwa zobrazowane jest w ujęciu cza-sowym: przeszłym i przyszłym oraz obszarowym: ekologicznym, społecznym i ekonomicznym. Raporty zintegrowane jako źródło informacji podczas odpowiedzialnego inwestowania Odpowiedzialnym inwestowaniem opisuje się wszelkie procesy inwestycyjne, w których do oce-ny włączane są poza wskaźnikami finansowymi, również związane z wymiarem ekologicznym, za-rządczym i społecznym. Wśród innych określeń takiego procesu pojawiają się etyczne, zrównowa-żone inwestowanie lub społecznie
odpowiedzial-12
ne inwestowanie .
Wartość światowego rynku społecznie odpowiedzialnego inwestowania corocznie roś-nie. W 2012 r. wartość rynku społecznie odpo-wiedzialnych inwestycji (SRI) w skali globalnej szacowana była na 13,2 bln USD. W 2018 r., w odniesieniu do strategii odpowiedzialnego inwestowania, ulokowanych było już 30,6 bln
13
USD .W Stanach Zjednoczonych pomiędzy 2016 a 2018 r. odnotowano wzrost o 38% do wysokości 12 bilionów USD. Wśród trzech głównych zagadnień zarządzających aktywami oraz inwestorów instytucjonalnych były zmiany
14
klimatyczne, tytoń, ryzyko konfliktu zbrojnego . Analizując tylko rynek europejski w odniesieniu do strategii wykluczenia, pomiędzy 2009 a 2017 rokiem należy odnotować 235-procentową
zmia-15
nę . Z kolei według World Wealth Report 2020 przygotowanego przez Capgemini zamożni in-westorzy planują do końca 2020 r. ulokować po-nad 41% aktywów w przedsięwzięcia, w których wdrażana jest polityka ESG, a w 2021 r. udział ma
16
wzrosnąć do 46% .
Podczas podejmowania decyzji inwes-torzy potrzebują szczegółowego i przejrzystego zbioru danych o działalności przedsiębiorstw. Ich zainteresowanie wykracza coraz częściej poza zakres działalności operacyjnej. Odpowiedzialne inwestowanie wyróżnia koncentracja wokół wy-ników w zarządzaniu aspektami społecznymi i ekologicznymi w szerokich relacjach z intere-sariuszami.
Otwartość, transparentność i mierzal-ność prezentowanych obszarów zaangażowania przedsiębiorstw w realizację strategii społecznej odpowiedzialności biznesu zmniejsza ryzyko inwestycyjne. Wzrost przejrzystości spółek sta-nowi istotny czynnik wspierający proces podej-mowania decyzji inwestycyjnych przez inwesto-rów. Potwierdzeniem mogą być wyniki badań przedstawione w raporcie opublikowanym przez
17
Ernst & Young (wykres 1) .
Według przytoczonego opracowania Ernst & Young raport zintegrowany w porówna-niu z raportami CSR lub zrównoważonego rozwoju jest wykorzystywany najczęściej podczas odpowiedzialnego inwestowania. Inwestorzy poszukują danych, które spełnią kryteria wysokiej jakości i wiarygodności publikowanych infor-macji. Równocześnie odnotować można wzrost liczby organizacji, które raportują dane niefinan-sowe, w tym wykorzystując sprawozdanie zinte-growane. Wykres 2 przedstawia odsetek firm raportujących dane pozafinansowe w ujęciu międzynarodowym.
Większość notowanych na GPW w Warszawie spółek, które wzięły udział w autor-skim badaniu Społecznie odpowiedzialne inwestowanie
na rynku kapitałowym w Polsce w opinii spółek notowa-nych na GPW w Warszawie,odniosła się twierdząco
do pytania na temat wzrostu zainteresowania inwestorów ich działalnością. Badane spółki gieł-dowe dokonały szeregu wskazań dotyczących wpływu wdrażania zasad społecznej odpowie-dzialności biznesu na wzrost zainteresowania różnych kateg orii inwestorów spółkami
12 Justyna Kłobukowska, Społecznie odpowiedzialne inwestowanie na rynku kapitałowym w Polsce. Stan i
per-spektywy rozwoju (Toruń: WN UMK w Toruniu, 2019), 30–31.
13 Global Sustainable Investment Alliance. Global Sustainable Investment Review 2018, 8. 14 US SIF, Report on US Sustainable, Responsible and Impact Investing Trends 2018, 1–2. 15 EUROSIF, European SRI Report 2018 (Brussels: 2018), 23.
16 Karen Gilchrist, Wealthy investors' growing demand for sustainability suggests new investment trend,
https://www.cnbc.com/2020/07/10/capgem-world-wealth-report-billionaires-invest-in-sustainability-esg.html.
17 Tomorrow's Investment Rules 2.0. Emerging risk and stranded assets have investors looking for more from
Wykres 1. Raport zintegrowany na tle źródeł informacji niefinansowych wykorzystywanych w procesie społecznie
odpowiedzialnego inwestowania
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Ernst &Young, 27.
Wykres 2. Raportowanie zintegrowane na tle raportowania danych niefinansowych – ujęcie globalne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: KPMG. The KPMG Survey of Corporate Responsibility
Reporting. 2013. 12–22; KPMG. Currents of change: The KPMG Survey of Corporate Responsibility Reporting. 2015. 30–38; KPMG. The road ahead. The KPMG Survey of Corporate Responsibility Reporting. 2017. 9–24.
giełdowymi w Polsce. Potwierdzenie występowa-nia takiego wpływu osiągnięto, przyjmując kry-terium źródła pochodzenia kapitału (podział na inwestorów krajowych i zagranicznych) oraz kry-terium wielkości kapitału i profesjonalizmu za-rządzania kapitałem (podział na inwestorów in-dywidualnych oraz instytucjonalnych) (wykres 3). Kontynuując prezentację wyników ba-dania, należy przytoczyć oczekiwanie większości spółek, dotyczące zwiększenia zainteresowania inwestorów w związku z uwzględnianiem w ich działalności zasad CSR. Tym samym otrzymano połączenie pomiędzy pozytywnym jak jest, a nor-matywnym jak powinno być.
Zakładając, że wzrost zainteresowania spółkami CSR będzie skorelowany z dostępem do rzetelnych informacji o działaniach podejmo-wanych przez przedsiębiorstwa i ich efektach, za-pytano przedsiębiorstwa o sposoby komuniko-wania inwestorom podejmowanych działań i ich efektów. Największa liczba odpowiedzi dotyczyła publikacji raportów pozafinansowych. Najpopu-larniejszy w badanej grupie był raport społecznej odpowiedzialności biznesu/zrównoważonego rozwoju (11 wskazań). W mniejszości był raport zintegrowany – tylko trzy wskazania w badanej grupie spółek. Z kolei tylko jedna spółka publi-kowała osobny raport dotyczący jednego z obsza-rów CSR. Innymi popularnymi formami komuni-kowania inwestorom o CSR było informowanie ich podczas bieżących kontaktów telefonicznych lub drogą mailową oraz prowadzenie strony inter-netowej dedykowanej prezentacji treści o spo-łecznie odpowiedzialnych inicjatywach podejmo-wanych przez daną spółkę.
Kolejną ważną kwestią było wskazanie przez spółki aspektów, w których zamierzają zwiększyć swoją społecznie odpowiedzialną aktywność. Na pierwszy plan wysunęły się dwa obszary: raportowanie danych pozafinansowych oraz ład korporacyjny. W badaniach spółki noto-wane na GPW w Warszawie w większości po-twierdziły, że realizowanie działań w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu przyczy-nia się do budowy ich wartości.
Podsumowanie
Kwantyfikacja oddziaływania podmiotów gospo-darczych w aspektach ekonomicznych, ekolo-gicznych i społecznych jest zadaniem wymagają-cym. Inwestorzy, zarówno indywidualni, jak i in-stytucjonalni, kierujący się odpowiedzialną po-stawą inwestycyjną, szukają źródeł informacji, które będą odpowiadały potrzebie szerszego monitoringu działalności spółek i sposobów budowy ich wartości.
W ramach raportowania zintegrowane-go zbierane, analizowane, ustrukturyzowywane i podsumowywane dane finansowe oraz pozafi-nansowe służą przedstawieniu kompleksowej informacji o spółce. Sprawozdanie zintegrowane wyróżnia się od raportu finansowego ujęciem perspektywicznym. Łącznie z określonymi celami strategicznymi i planowanymi działaniami, które mają wspierać ich osiągnięcie, stanowi źródło informacji dla inwestorów.
Większa przejrzystość spółek na temat ich działalności w zakresie wyników historycz-nych oraz oddziaływania w aspektach ESG umożliwia inwestorom podejmowanie bardziej
Wykres 3. Wdrażanie zasad społecznej odpowiedzialności biznesu a wpływ na wzrost zainteresowania inwestorów
badanymi spółkami
racjonalnych decyzji inwestycyjnych. Zwiększona otwartość informacyjna realizowana przez organizacje w ramach raportowania danych nie-finansowych, w tym przygotowanie sprawozdań zintegrowanych, umożliwia konkretną, czytelną prezentację zdolności przedsiębiorstwa do tworzenia wartości zarówno w krótkim, jak
18
i długim horyzoncie czasowym .
W dalszym ciągu wyzwaniem jest ujednolicenie mierników dokonań niefinanso-wych, zwiększenie porównywalności informacji niefinansowych oraz uporządkowanie i prioryte-tyzacja tych, które są nośnikiem najistotniejszych
informacji. Jednocześnie dyskusji podlega ewen-tualny audyt sprawozdań zintegrowanych. Z punktu widzenia inwestora jako jednego z klu-czowych interesariuszy na rynku kapitałowym raportowanie zintegrowane wpisuje się w aktu-alne trendy inwestowania: etycznego, zielonego czy najszerzej społecznie odpowiedzialnego. Można oczekiwać wzrostu znaczenia raportowa-nia zintegrowanego na rynku kapitałowym jako istotnego narzędzia budowania wartości.
Literatura
1. Ernst & Young. Tomorrow's Investment Rules
2.0. Emerging risk and stranded assets have inves-tors looking for more from nonfinancial reporting,
2015.
https://www.ey.com/Publication/ vwLUAssets/investor_survey/$FILE/ CCaSS_Institutional_InvestorSurvey2015. pdf.
2. EUROSIF. European SRI Report 2018. Brussels: 2018.
http://www.eurosif.org/eurosif-2018-sri-study-launch-event/.
3. Gabrusewicz, Tomasz. Rachunkowość odpowie-dzialności społecznej w kształtowaniu zasad nadzoru korporacyjnego. Warszawa: C. H. Beck,
2010.
4. Gilchrist, Karen. Wealthy investors' growing
de-mand for sustainability suggests new investment trend.
https://www.cnbc.com/2020/07/10/ capgem-world-wealth-report-billionaires-invest-in-sustainability-esg.html.
5. Global Sustainable Investment Alliance.
Global Sustainable Investment Review 2018.
2018.
http://www.gsi-alliance.org/trends-report-2018.
6. Hausner, Jerzy i Wojciech Paprocki. „Pod-stawowe pojęcia”. W Polski archipelag rozwoju
w warunkach globalnej niepewności, red. Jerzy
Hausner, Wojciech Paprocki i Mirosław Gronicki, 6–31. Sopot: Publikacja Europej-skiego Kongresu Finansowego, 2018.
7.
Value Creation. Background Paper
IIRC. . 2013.
https://integratedreporting.org/ wp-content/uploads/2013/08/
.
Background-Paper-Value-Creation.pdf 8. International Integrated Reporting Council
(IIRC). The Internal <IR>, Framework, Inter-national Integrated Reporting Committee. 2013,
https://integratedreporting.org/
wp-content/uploads/2015/03/13-12-08-
THE-INTERNATIONAL-IR-FRAMEWORK-2-1.pdf.
9. Kłobukowska, Justyna. Społecznie odpowie-dzialne inwestowanie na rynku kapitałowym w Polsce. Stan i perspektywy rozwoju. Toruń:
Wydawnictwo UMK w Toruniu, 2019.
10. KPMG. Currents of change: The KPMG Survey
of Corporate Responsibility Reporting, 2015.
https://assets.kpmg.com/content/dam/ kpmg/pdf/2015/11/kpmg-international- survey-of-corporate-responsibility-reporting-2015.pdf.
11. KPMG. The KPMG Survey of Corporate
Responsibility Reporting, 2013.
https://assets.kpm-g.com/content/dam/ kpmg/pdf/2015/08/kpmg-survey-of- corporate-responsibility-reporting-2013.pdf.
12. KPMG. The road ahead. The KPMG Survey of
Corporate Responsibility Reporting, 2017.
https://home.kpmg.com/content/dam/ kpmg/campaigns/csr/pdf/
CSR_Reporting_2017.pdf.
13. Krzysztofek, Anna. „Zintegrowane rapor-towanie na przykładzie spółek Respect Index”. Zarządzanie i Finanse, nr 2 (2018): 133–154.
14. Michalczuk, Grażyna. „Raportowanie zinte-growane jako innowacyjne narzędzie ra-chunkowości w budowaniu relacji inwestor-skich”. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe
Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach,
nr 299 (2016): 222–231.
15. Orchel-Szeląg, Anna. „Społecznie odpowie-dzialna rachunkowość Zarządcza – odpo-wiedź na zmiany w systemach zarządzania”.
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwer-sytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 299
(2016): 251–259.
16. Rozporządzenie Ministra Finansów z 25.05.2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie informacji bieżących i okreso-wych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim, Dz.U. z 2016 r. poz. 860.
17. US SIF. Report on US Sustainable, Responsible
and Impact Investing Trends 2018.
https://www.ussif.org/files/Trends/ Trends%202018%20executive%20 summary%20FINAL.pdf.
18. Ustawa o rachunkowości, Dz.U. 1994 Nr 121 poz. 591.
19. Zyznarska-Dworczak, Beata. „Znaczenie zarządczej rachunkowości odpowiedzial-ności społecznej w przedsiębiorstwie”. Prace
Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 329 (2014): 334–341.
