Cytowska, Ewa
"Bibliografia prasy ’Solidarności’ 28
VIII 1980-12 XII 1981", Adam
Konderak, Lublin 1990 : [recenzja]
Kwartalnik Historii Prasy Polskiej 31/2, 119-120
RECENZJE I OMÓWIENIA
119
K orzyść z ukazania się obu książek odn iosą przede w szystkim m łodzi czytelnicy „Tygodnika”, dla których stanow ią one szansę poznan ia jego korzeni, ludzi i tej szczególnej aury towarzyszącej pism u w czasach, gdy ukazyw ał się w P olsce rządzonej przez kom unistów . M ało jest w historii polskiego czasopiśm iennictw a tytułów pism, które doczekały się książek dokum entujących ich znaczenie i dokonania. M am y tu zatem do czynienia z kolejnym wyróżnikiem tego szczególnego tygodnika, m ogącego się szczycić nie tylko wzbudzającym szacunek wiekiem i sław ą bezkom prom isowej postaw y, ale także coraz pokaźniejszą i — co warte podkreślenia — pośw ięcaną m u za życia literaturą.
R a fa ł H a b ielski
Adam K o n d e r a k , Bibliografia prasy „Solidarności” 28 VIII 1980 — 12 X I I 1981, Lublin 1990, ss. 156, Oficyna W ydaw nicza Fundacji Solidarności R egionu Środkow ow schodniego.
Praca A dam a K onderaka jest kolejną bibliografią rejestrującą fenom en w ydawniczy lat 80. O m aw iana bibliografia ujmuje okres zawarty m iędzy sierpniem 1980 r. a grudniem 1981 r. Znalazły się tu pism a N S Z Z „Solidarność”, N S Z Z RI „Solidarność”, N Z S oraz N iezależnego Ruchu Harcerskiego. P o za spisem pozostała natom iast prasa niezależna pow stała wcześniej i oparta na innych tradycjach, m im o iż wywarła ona wpływ na pow stanie samej „Solidarności”. Bibliografia A. K onderaka wym ienia 425 tytułów, co stanow i, jak ocenia autor, o k oło jednej trzeciej istniejących w ów czas tytułów czasopism . Stosun kow o skrom na lista spisu wynika — z dyskusyjnej — a przyjętej przez niego m etody autopsji. W odróżnieniu od Józefy Kamińskiej [W . W. C hojnackich] Bibliografii publikacji podziemnych w Polsce 13 X I I 1981 — VI 1986 roku \ K onderak całkow icie zrezygnow ał ze źródeł pośrednich lub wtórnych, w ten sp osób św iadom ie uszczuplając liczbę uw zględnionych w bibliografii pozycji. Tę decyzję autora tłum aczy brak rzetelnych i wiarygodnych opracow ań, często nie spełniających w arunków staw ianych przed tego rodzaju spisami i wykazami.
G łów ne poszukiw ania tytułów prasy przyjętego okresu przeprowadzone zostały przede wszystkim w zbiorach prywatnych. Szczególnie przydatną okazała się kolekcja lubelskiego zbieracza Zygm unta K ozickiego. Zasoby bibliotek — jak uw aża autor pracy — były mniej atrakcyjne dla kwerendy, bow iem po delegalizacji „Solidarności” 13 XII 1981 r. zaniechano uw idaczniania tytułów prasy stanowiącej ju ż druk nielegalny. N ie wiem y jednak czy i jakie zbiory biblioteczne objęte zostały kwerendą. .
B ogatym i składnicami czasopism niezależnych z lat 1976 — 1981 są: B iblioteka Jagiellońska w K rakow ie (386 pozycji), B iblioteka Uniw ersytecka w W arszawie, Biblioteka Zakładu N arodow ego im. O ssolińskich w e W rocław iu2.
Warte uwagi są archiwa poszczególnych regionów „Solidarności”, których zbiory po 13 XII 1981 r. w pełnym kom plekcie dostały się ' w ręce Służby Bezpieczeństwa. Stąd największą i najpełniejszą kolekcję tych właśnie w ydawnictw p osiad a archiwum M inisterstwa Spraw W ew nę trznych, a oparta na tych zbiorach kwrenda dałaby rezultaty najbardziej zadowalające.
Z zawartego w indeksie zestaw ienia rysuje się w ydawnicza m apa prasy „Solidarności”. W ynika z niej, iż w iodącym ośrodkiem w ydawniczym była W arszawa (49), a następnie Lublin (41), G dańsk (36), K raków (28), W rocław (25), K atow ice (21), P oznań (19). Przypuszczać m ożna, iż uzupełnienia i bardziej kom pletne przedstawienie spisu pism tego okresu spow oduje przesunięcia w zarysowanej geografii wydawniczej. C zołow a pozycja Lublina (autor zna najbardziej m iejscowe w ydaw nictw a) ulegnie zapew ne zmianie. Zm ianom ulegną rów nież opisy bibliograficzne.
1 J. K a m i ń s k a [W ładysław i W ojciech Chojnaccy], Bibliografia publikacji podziemnych
13 X I I 1981 - VI 1986 r., Paryż 1988.
120
RECENZJE I OMÓWIENIAZ apow iadane now e w ydanie Bibliografii przyniesie — jak pisze autor — usunięcie usterek, pozw oli ten fenom en uczynić przedm iotem badań. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na opis tych sam ych tytułów zam ieszczonych w bibliografiach J. Kamińskiej i A. Konderaka. Są to m.in. „P ost factum ” (ροζ. 846 w bibliografii J. Kamińskiej i poz. 222 A. K onderaka), „Biuletyn Informacyjny N S Z Z „Solidarność” R egionu Środkow ow schodniego (poz. 118 J. K am ińska i poz. 39 u A. Konderaka). T o zestaw ienie jest interesujące nie tylko dla porów nania i oceny wartości opisu, ale i w skazania w spólnoty idei i materii, nad którą pracowali, wreszcie całokształtu obrazu prasy polskiej lat 80.
