Propozycja metodyki oceny sposobów finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych przedsiębiorstw

Pełen tekst

(1)Zeszyty Naukowe nr. 687. 2005. Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Katarzyna ¸ach Katedra Finansów Przedsi´biorstw. Propozycja metodyki oceny sposobów finansowania przedsi´wzi´ç inwestycyjnych przedsi´biorstw 1. Wst´p Jednym ze sposobów maksymalizacji wartości przedsiębiorstwa, nadrzędnego celu w gospodarce rynkowej, są przemyślane decyzje inwestycyjne, jednak warunkiem realizacji inwestycji jest dysponowanie określonymi środkami finansowymi. Celem niniejszego opracowania jest zwrócenie uwagi na konieczność jednoczesnej, wielokryterialnej analizy wszystkich źródeł finansowania inwestycji, co umożliwia ustalenie optymalnej kombinacji źródeł kapitału finansującego projekt inwestycyjny przedsiębiorstwa. W pracy zaprezentowano propozycję metodyki wielokryterialnej oceny różnych sposobów finansowania projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw, która winna stanowić podstawę optymalizacji struktury źródeł finansowania inwestycji. 2. Znaczenie racjonalizacji êródeł finansowania projektów inwestycyjnych Finansowanie działalności inwestycyjnej przedsiębiorstw jest procesem bardzo złożonym. Pomimo wielu teorii dotyczących doboru optymalnego zestawu źródeł finansowania projektów inwestycyjnych, nie można podać jego uniwersalnej kombinacji. W praktyce decyzje o strukturze źródeł finansowania są często.

(2) 104. Katarzyna Łach. podejmowane subiektywnie przez zarządzających1. Jest to jednak bardzo ważny problem, bo dobór właściwych źródeł finansowania przedsięwzięć pozytywnie wpływa m.in. na: – możliwości inwestycyjne przedsiębiorstwa, – prawidłowy, zrównoważony rozwój firmy, – poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, – konkurencyjność na rynku. W ocenie źródeł finansowania inwestycji można przyjmować różne kryteria i nadawać im różną wagę. W niniejszym opracowaniu przedstawiono możliwość zastosowania wielokryterialnej oceny wybranych źródeł finansowania projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw, wykorzystującej punktową metodę oceny przydatności różnych źródeł finansowania inwestycji. 3. Kryteria oceny sposobów finansowania inwestycji Uwzględniając sformułowane wyżej postulaty wybrano dziewięć kryteriów, według których w niniejszym opracowaniu są oceniane podstawowe źródła pozyskiwania kapitału na działalność inwestycyjną. Przyjęto więc następujące kryteria: – koszt kapitału, – dostępność kapitału, – zakres kontroli kapitałodawcy, – czas pozyskania kapitału, – procedura pozyskania kapitału, – wielkość pozyskiwanego kapitału, – czas spłaty kapitału, – występowanie i wysokość bieżących kosztów, – niezbędne zabezpieczenia. Poniżej podjęto próbę zdefiniowania tych kryteriów, wyjaśnienia ich istoty, szczególnych aspektów, na które zwrócono uwagę, oraz znaczenia poszczególnych kryteriów. Koszt kapitału. Posługiwanie się przez podmiot gospodarczy kapitałem, niezależnie od źródła jego pochodzenia, wiąże się z pewnym kosztem. Koszt kapitału obcego uzależniony jest od wysokości wymaganych odsetek, ich rozłożenia w czasie, stopy podatku dochodowego oraz okresu wykorzystania kapitału. Natomiast. 1 S. Antkiewicz, Akcje i obligacje w finansowaniu przedsiębiorstwa, Biblioteka Menedżera i Bankowca, Warszawa 2002, s. 129..

(3) Propozycja metodyki oceny…. 105. koszt kapitału własnego określa oczekiwana stopa zwrotu zrównująca przyszłe dochody z tytułu dywidendy z bieżącą ceną akcji na rynku kapitałowym2. Dla potrzeb oceny zawartej w niniejszej pracy, w kryterium kosztu kapitału ujęto także wszystkie dodatkowe koszty związane z pozyskaniem kapitału: przy emisji akcji i obligacji są to koszty emisji, w przypadku kredytu – prowizje dla banku, a przy leasingu – opłaty manipulacyjne. W analizie przeprowadzonej w dalszej części opracowania przy ocenie kosztu kapitału pochodzącego z różnych źródeł starano się wziąć pod uwagę wszystkie wymienione wyżej rodzaje kosztów. Dostępność kapitału. Swoboda wyboru źródeł pozyskiwania kapitału może być ograniczona barierami wynikającymi z sytuacji rynkowej (niezależnymi od przedsiębiorstwa) lub niespełnieniem przez podmiot wymagań stawianych przez rynek (zależnymi od przedsiębiorstwa)3. Tak więc nie każdy podmiot może korzystać z każdego źródła kapitału. Na możliwość korzystania z poszczególnych źródeł finansowania rozwoju wpływ mają: – forma organizacyjno-prawna, – wielkość przedsiębiorstwa, – sytuacja finansowa, – profil działalności. Zakres kontroli kapitałodawcy. W analizie źródeł finansowania inwestycji należy zwrócić uwagę na różny zakres kontroli kapitałodawcy. W wypadku kapitału obcego kapitałodawcy niejednokrotnie kontrolują postępy w realizacji i wdrażaniu inwestycji. Natomiast w wypadku kapitału własnego powiększenie liczby udziałowców pociąga za sobą mniejszą niezależność w podejmowaniu strategicznych decyzji dotychczasowych wspólników. Czas pozyskania kapitału. Czas ma ogromne, niekiedy kluczowe znaczenie dla przedsiębiorstwa pragnącego zrealizować daną inwestycję. Ewentualne opóźnienia niejednokrotnie drastycznie zmniejszają rentowność inwestycji lub sprawiają, że staje się ona zupełnie nieopłacalna. Dlatego też czas potrzebny na zgromadzenie niezbędnych do sfinansowania inwestycji środków powinien być jak najkrótszy. Procedura pozyskania kapitału. Z procedurą pozyskiwania kapitału związana jest także kategoria czasu oraz kosztu. Poszczególne formy kapitału potrzebnego do finansowania inwestycji wymagają bardziej lub mniej skomplikowanych czynności, załatwienia mniejszej lub większej liczby formalności. Wszystkie te czynności zawsze pociągają za sobą pewne koszty oraz zajmują firmie sporo „cennego” 2. G. Łukasik, Polityka pozyskiwania kapitału przez przedsiębiorstwa w warunkach rozwoju rynku finansowego, AE w Katowicach, Katowice 1998, s. 50. 3 Ibidem, s. 48..

(4) 106. Katarzyna Łach. czasu. Szczególnie kosztowne jest sporządzanie niejednokrotnie bardzo wnikliwych analiz, które mogą wykonać jedynie dodatkowo zatrudnieni specjaliści. Procedura pozyskania kapitału jest więc niejako dodatkowym kryterium ściśle powiązanym z kosztem kapitału oraz czasem jego pozyskania. Wielkość pozyskiwanego kapitału. Inwestycje przedsiębiorstw mogą mieć bardzo różną skalę. Niejednokrotnie planowane nakłady inwestycyjne mają znaczną wartość. Wielkość możliwego do pozyskania kapitału ma więc bardzo duże znaczenie. Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, że owa wielkość może być bardzo zróżnicowana dla poszczególnych źródeł kapitału. Z tego powodu przy wyborze źródła kapitału należy wziąć pod uwagę wielkość niezbędnych środków oraz możliwości ich zgromadzenia. Czas spłaty kapitału. Czas spłaty dotyczy oczywiście tylko zwrotnych metod finansowania inwestycji. Dla przedsiębiorstwa-kapitałobiorcy okres zwrotu ma często duże znaczenie, szczególnie gdy realizacja inwestycji wymaga długiego okresu. Poza tym w wypadku części inwestycji czas, od kiedy inwestycja będzie generować zyski, może być stosunkowo odległy. Dlatego też przedsiębiorstwom zależy, aby czas na zgromadzenie środków koniecznych do spłaty zaciągniętego długu był wystarczający. Występowanie i wysokość bieżących kosztów. Bieżące koszty dotyczą w szczególności obsługi długu, czyli kapitału ze źródeł obcych. Finansowanie inwestycji ze środków własnych nie pociąga za sobą konieczności okresowych płatności, a co za tym idzie, nie pogarsza płynności przedsiębiorstwa. W poszczególnych formach finansowania obcego koszty te oraz ich rozłożenie w czasie mogą być różne. Na przykład przy korzystaniu z kredytu lub pożyczki przedsiębiorstwo może uzyskać tzw. okres karencji, podczas którego nie trzeba spłacać ani kapitału, ani odsetek. Często wiąże się to jednak z dodatkowymi kosztami, na przykład w postaci wyższego oprocentowania. Wysokie, regularne koszty związane z finansowaniem inwestycji przedsiębiorstw mogą niekorzystnie wpływać na sytuację finansową firmy. Niezbędne zabezpieczenia. Zabezpieczenia związane są z ryzykiem finansowania ponoszonym przez kapitałodawcę. Pragnie się on zabezpieczyć przed ewentualnym brakiem spłaty długu. Istotne jest, że hipoteka oraz zastaw – najczęściej stosowane formy zabezpieczeń, są niekorzystne dla przedsiębiorstwa, ponieważ mogą zamrażać na czas umowy bardzo znaczny majątek trwały. 4. Zasada pomiaru wybranych kryteriów Proponowaną ocenę poszczególnych źródeł finansowania projektów inwestycyjnych przeprowadzono według przedstawionych wyżej kryteriów. Zostały one dobrane na podstawie teoretycznych opisów tych źródeł, prezentowanych.

(5) Propozycja metodyki oceny…. 107. w literaturze przedmiotu. Należy oczywiście podkreślić, że kryteria te mają różną ważność. Dane kryterium może odgrywać kluczową rolę w konkretnym przedsiębiorstwie, działającym w określonych warunkach, w danej branży, będącym w specyficznej sytuacji finansowej. Nie sposób więc nie wspomnieć, że wiele sposobów finansowania może być inaczej ocenianych z perspektywy konkretnych przedsiębiorstw. Mimo że w opracowaniu starano się dokonać oceny źródeł finansowania zakładając warunki uśrednione, to jednak trzeba pamiętać o tym, iż rzeczywistość gospodarcza jest o wiele bardziej skomplikowana i nie sposób jest wziąć pod uwagę wszystkich możliwych sytuacji. Dalsza część opracowania poświęcona została ocenie wybranych źródeł finansowania. Najpierw wymieniono główne wady i zalety tych źródeł, potem przedstawiono ich tabelaryczną ocenę. Sposoby finansowania ocenione zostały metodą punktową. W zależności od poziomu danego kryterium, nadane zostały punkty od 1 do 4. Przyjęto więc zasadę, że jeżeli stan danego kryterium jest niski, nadana mu zostanie wartość 1 lub 1,5 punktu, średniemu stanowi kryterium odpowiadają punkty 2, 2,5 lub 3, a wysokiemu 3,5 lub 4. Tabela 1 zawiera możliwe stany kryteriów w poszczególnych źródłach finansowania. Tabela 1. Kryteria oceny źródeł finansowania i zasada ich pomiaru Lp.. Kryterium. Stan kryterium 1–1,5. 2–3. 3,5–4. wysoki. średni. niski. mała. średnia. duża. 1. Koszt kapitału. 2. Dostępność kapitału. 3. Zakres kontroli kapitałodawcy. duży. średni. mały. 4. Czas pozyskania. długi. średni. krótki. 5. Procedura pozyskania. 6. Wielkość kapitału możliwego do pozyskiwania. mała. średnia. duża. 7. Czas spłaty. krótki. średni. długi (bezzwrotny). 8. Występowanie i wysokość bieżących kosztów. występują i są wysokie. występują i są średnie. są niskie lub nie występują. 9. Niezbędne zabezpieczenia. występują i są znaczne. występują i są średnie. są niewielkie lub nie występują. średnio skompli- mało skomplikoskomplikowana kowana i sforma- wana i sformalii sformalizowana lizowana zowana. Źródło: opracowanie własne.. Tabela 1 stanowi podstawę analizy i oceny przydatności poszczególnych metod finansowania inwestycji przedsiębiorstwa..

(6) Katarzyna Łach. 108. 5. Ocena wybranych êródeł pozyskiwania kapitału Środki finansujące realizację projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw mogą pochodzić z dwóch podstawowych źródeł: własnych i obcych. Rys. 1 przedstawia najważniejsze sposoby pozyskiwania kapitału do realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych.. Pozyskiwanie kapitału. Finansowanie własne. Finansowanie obce. Samofinansowanie. Zysk zatrzymany. Emisja obligacji. Emisja akcji. Odpisy amortyzacyjne. Kredyty bankowe. Wkłady pieniężne i rzeczowe. Sprzedaż zbędnego majątku. Pożyczki. Venture capital. Przyspieszenie obrotu majątku. Leasing. Rys. 1. Źródła finansowania projektów inwestycyjnych Źródło: opracowanie własne na podstawie: J. Ickiewicz, Pozyskiwanie i struktura kapitału a długookresowe cele przedsiębiorstwa, Monografie i opracowania nr 425, SGH, Warszawa 1996, s. 96.. Każda forma pozyskiwania kapitału na inwestycje przedsiębiorstwa ma swoje mocne i słabe strony. W tabeli 2 zestawione zostały główne wady i zalety przytoczonych źródeł. 6. Analiza sposobów finansowania inwestycji Podsumowaniem powyższych rozważań jest tabela 2. Jest ona zestawieniem wszystkich źródeł finansowania wraz z ich ocenami. W ostatniej kolumnie przedstawiono miejsca, jakie poszczególne źródła finansowania zajmują ze względu na sumę otrzymanych punktów..

(7) Propozycja metodyki oceny…. 109. Tabela 2. Charakterystyka źródeł kapitału finansującego inwestycje w przedsiębiorstwie Źródło. Samofinansowanie. Emisja akcji. Wkłady pieniężne i rzeczowe. Venture capital. Zalety. Wady. – brak kosztów pozyskania kapitału – brak przypadających spłat zadłużenia – umocnienie niezależności przedsiębiorstwa – finansowanie bezzwrotne – wzrost zdolności kredytowej – poprawa stabilności formy poprzez wzrost kapitałów własnych. – ograniczona wielkość możliwego do zgromadzenia kapitału – wysoki koszt kapitału własnego – istnienie wielu możliwości przeznaczenia kapitału – możliwy opór właścicieli chcących przeznaczyć nadwyżkę finansową na dywidendy. – brak kosztów w postaci długów – finansowanie bezzwrotne (długoterminowy charakter kapitału) – wzrost zdolności kredytowej – poprawa stabilności przedsiębiorstwa poprzez wzrost kapitałów własnych. – utrudnienie zarządzania poprzez wzrost liczby głosów – wysokie koszty emisji – wysokie wymagania dokumentacyjne – konieczność sporządzenia prospektu emisyjnego – zmniejszenie udziału w zyskach dotychczasowych właścicieli – długi czas potrzebny na pozyskanie kapitału. – brak przypadających spłat zadłużenia – umocnienie niezależności przedsiębiorstwa – finansowanie bezzwrotne – wzrost zdolności kredytowej – poprawa stabilności formy poprzez wzrost kapitałów własnych. – ograniczona wielkość możliwego do zgromadzenia kapitału – wysoki koszt kapitału własnego – utrudnienie zarządzania poprzez wzrost liczby głosów – zmniejszenie udziału w zyskach dotychczasowych właścicieli – często uciążliwe szukanie potencjalnych nowych udziałowców. – brak wymagań dotyczących zabezpieczeń – rozłożenie ryzyka (ponosi je fundusz venture capital oraz dotychczasowi właściciele) – wspieranie przedsiębiorstwa w różnych dziedzinach zarządzania. – utrata samodzielności zarządzania – częste zmiany kadrowe – zmniejszenie kontroli nad przedsiębiorstwem – stosunkowo długi czas potrzebny na pozyskanie kapitału.

(8) Katarzyna Łach. 110. cd. tabeli 2 Źródło. Kredyt bankowy. Pożyczka. Zalety. Wady. – wzrost wiarygodności firmy wobec partnerów handlowych i kredytodawców – brak konieczności spłaty odsetek – długookresowość finansowania. – konieczność zwrotu kapitału – skomplikowana i wielostopniowa procedura uzyskania środków – pracochłonność przygotowania niezbędnych informacji i materiałów – wzrost zdolności kredytowej. – stosunkowo krótki czas potrzebny na pozyskanie kapitału – dyscyplinowanie działań inwestycyjnych przedsiębiorstwa przez kontrolę banku – możliwość amortyzowania majątku kupionego na kredyt przez nabywcę – małe firmy mogą się ubiegać o kredyty preferencyjne – nie ma obawy, że majątek, na który został zaciągnięty kredyt, zostanie firmie odebrany, jeśli kredytodawca wywiązuje się z umowy – niższy realny koszt kredytu od nominalnego oprocentowania, dzięki istnieniu tzw. tarczy podatkowej. – konieczność zwrotu kapitału – wiele wymagań formalnych i dokumentacyjnych – bardzo szczegółowa analiza zdolności kredytowej – restrykcyjne warunki kredytowania: zabezpieczenia (nawet do 150% kwoty kredytu), zdolność do generowania trwałej nadwyżki finansowej, przynależność do określonej branży – ograniczona wielkość dostępnego kapitału – ryzyko utraty płynności finansowej – wysokie dodatkowe koszty (prowizja i inne opłaty) – konieczność wypłacania odsetek niezależnie od sytuacji finansowej (zysku lub straty). – elastyczność finansowania; – ograniczona wielkość dobrak konieczności określenia stępnego kapitału celu jej przeznaczenia – konieczność zwrotu kapitału – stosunkowo duża dostęp– często wysoki koszt kapitału ność (pożyczkodawcą może być każda osoba fizyczna i prawna) – elastyczność ułożenia umowy – brak uzależnienia i kontroli ze strony pożyczkodawcy – mało skomplikowana procedura pozyskania – stosunkowo krótki czas potrzebny na pozyskanie kapitału.

(9) Propozycja metodyki oceny…. 111. cd. tabeli 2 Źródło. Zalety. Wady. – nie zawsze konieczne zabezpieczenie spłaty – zachowanie kontroli nad firmą, ponieważ nie występuje dopuszczenie nowych właścicieli do przedsiębiorstwa – niższy realny koszt pożyczki od nominalnego oprocentowania, dzięki istnieniu tzw. tarczy podatkowej. Emisja obligacji. Leasing. – możliwość zgromadzenia bardzo dużych kwot (niejednokrotnie niemożliwych do uzyskania w formie kredytu bankowego) – elastyczność finansowania (szczególnie ze względu na różnorodność konstrukcji obligacji) – długookresowość finansowania (często powyżej 10 lat) – częste 5-letnie odroczenie terminu wykupu do czasu osiągnięcia docelowych mocy produkcyjnych; tymczasem emitent może spłacać bieżące zobowiązania z zysku osiąganego po rozpoczęciu eksploatacji nowego obiektu – stabilne koszty pozyskania kapitału (przy założeniu stałego oprocentowania) – zachowanie kontroli nad firmą, ponieważ nie występuje dopuszczenie nowych właścicieli do przedsiębiorstwa – niższy realny koszt od nominalnego oprocentowania, dzięki istnieniu tzw. tarczy podatkowej. – ograniczona dostępność (nie wszystkie przedsiębiorstwa mogą emitować obligacje) – konieczność zwrotu kapitału – konieczność wypłacania odsetek niezależnie od sytuacji finansowej (zysku lub straty) – wiele wymagań formalnych – nie zawsze możliwa synchronizacja terminów spłaty pożyczki z terminem realizacji inwestycji – stosunkowo długi czas potrzebny na pozyskanie kapitału – często wysoki koszt emisji (koszt ten jednak maleje wraz ze wzrostem wysokości pożyczki). – stosunkowo krótki czas potrzebny na pozyskanie kapitału. – konieczność zwrotu kapitału – ryzyko bankructwa firmy leasingowej – wówczas syndyk może odebrać majątek.

(10) Katarzyna Łach. 112. cd. tabeli 2 Źródło. Zalety. Wady. – skrócone i uproszczone procedury przy zawieraniu umowy leasingu – zmniejszenie ryzyka finansowania (szczególnie przy leasingu operacyjnym) – brak wymogu prawnego zabezpieczenia na majątku dzierżawcy – możliwość kwalifikowania rat leasingowych (w całości przy leasingu operacyjnym) jako kosztów uzyskania przychodów – upusty cenowe stosowane przez dostawców i ubezpieczycieli – nie pociąga za sobą zamrożenia gotówki w majątku trwałym – w razie krótkiego okresu leasingu, gdy przedsięwzięcie nie uda się, firma może zwrócić majątek leasingodawcy. – wysokie dodatkowe koszty (odsetki, opłaty manipulacyjne, prowizje) – konieczność ratalnych spłat niezależnie od sytuacji finansowej (zysku lub straty). Źródło: opracowanie własne na podstawie: J. Iwin, Z. Niedzielski, Amortyzacja w finansach przedsiębiorstw, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2002; s. 70; E. Jantoń-Drozdowska, Venture capital – instrument finansowania przedsiębiorstw [w:] Prawne i księgowe aspekty zarządzania kapitałami firmy, pod red. E. Jantoń-Drozdowskiej, Wyższa Szkoła Zawodowa Handlu i Rachunkowości, Poznań 1999; Kapitał dla Twojej firmy, www.ppea.com.pl; R. Machała, Praktyczne zarządzanie finansami firmy, PWN, Warszawa 2001, s. 221; J. Ickiewicz, op. cit., s. 146; J. Ostaszewski, Źródła pozyskiwania kapitału przez spółkę akcyjną, Difin, Warszawa 2000, s. 158; Finanse firmy. Jak zarządzać kapitałem, pod red. W. Szczęsnego, C.H. Beck, Warszawa 2003, s. 49.. Z tabeli 3 wynika, że najwyżej ocenione zostało samofinansowanie projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw. Drugie miejsce zajmuje finansowanie rozwoju przedsiębiorstwa z kredytów bankowych oraz korzystanie z leasingu. Na ostatnich miejscach znalazły się fundusze venture capital, emisja akcji i emisja obligacji. Otrzymane wyniki są potwierdzeniem intuicyjnej oceny metod. Do podobnych stwierdzeń prowadzą dane empiryczne4. 4. Z badań NBP dotyczących struktury finansowania inwestycji wynika, że średnio 68,15% planowanych inwestycji przedsiębiorcy chcą zrealizować korzystając z własnych środków..

(11) Propozycja metodyki oceny…. 113. Tabela 3. Syntetyczne zestawienie ocen wyróżnionych sposobów finansowania inwestycji. Wkłady pieniężne i rzeczowe. Niezbędne zabezpieczenia. 3. 1. 4. 4. 4. 25,5. 1. 1,5. 1,5. 3,5. 4. 3. 3. 21. 6. Jakość. 3,5. 2. Suma punktów. 2,5. 1,5. Czas spłaty. 2. 1. Wielkość możliwego do pozyskania kapitału. Czas pozyskania. 1,5. Procedura pozyskania. Zakres kontroli kapitałodawcy. Emisja akcji. Dostępność kapitału. Samofinansowanie. Koszt kapitału. Źródła finansowania. Występowanie i wysokość bieżących kosztów. Kryteria ocen. 1,5. 2,5. 2. 2. 3. 1,5. 4. 3. 3. 22,5. 5. Venture capital. 2. 1,5. 2. 1,5. 2. 4. 3. 4. 3. 23. 4. Kredyty bankowe. 3. 3,5. 2,5. 3. 3. 3. 3. 2. 1,5. 24,5. 2. Pożyczki. 3. 3. 3. 3. 2. 2,5. 2,5. 2. 2,5. 23,5. 3. Emisja obligacji. 1. 1. 3. 1,5. 1,5. 3,5. 2,5. 2,5. 1,5. 18. 7. Leasing. 3. 3. 3. 3,5. 3. 2,5. 2. 2. 2,5. 24,5. 2. Źródło: opracowanie własne.. W badaniach empirycznych stwierdzono, że szybko rozwijające się firmy zazwyczaj osiągają najlepsze efekty ekonomiczne, gdy w niewielkim stopniu opierają się na zadłużeniu, co daje im większą swobodę i elastyczność w dostępie do rynków kapitałowych. Ich cechami charakterystycznymi są także: niska stopa wypłat dywidendy oraz nacisk na finansowanie wzrostu z samodzielnie wypracowanych funduszy5. Firmy te podwyższają kapitał tylko wtedy, gdy jest on absolutnie niezbędny do utrzymania tempa wzrostu i rentowności, natomiast zaciąganie nowych kredytów i pożyczek jest ograniczone przez nisko ustawiony docelowy poziom dźwigni finansowej.. W II kwartale 2002 r. w ten sposób sfinansowano 70,9% inwestycji. Tak więc tylko niecałe 30% nakładów inwestycyjnych pochodziło ze źródeł obcych. Także w najbliższej przyszłości niewiele przedsiębiorstw planuje zadłużać się w celu realizacji inwestycji; zob. P. Blajer, Kredyt drogi, niedostępny i zbyt ryzykowny, „Rzeczpospolita”, 12.11.2002. 5 E.A. Helfert, Techniki analizy finansowej, PWE, Warszawa 2004, s. 436..

(12) 114. Katarzyna Łach. Literatura Antkiewicz S., Akcje i obligacje w finansowaniu przedsiębiorstwa, Biblioteka menedżera i bankowca, Warszawa 2002. Blajer P., Kredyt drogi, niedostępny i zbyt ryzykowny, „Rzeczpospolita”, 12.11.2002. Finanse firmy. Jak zarządzać kapitałem, pod red. W. Szczęsnego, C.H. Beck, Warszawa 2003. Helfert E.A., Techniki analizy finansowej, PWE, Warszawa 2004. Ickiewicz J., Pozyskiwanie i struktura kapitału a długookresowe cele przedsiębiorstwa, Monografie i opracowania SGH, nr 425, Warszawa 1996. Iwin J., Niedzielski Z., Amortyzacja w finansach przedsiębiorstw, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2002. Jantoń-Drozdowska E., Venture capital – instrument finansowania przedsiębiorstw [w:] Prawne i księgowe aspekty zarządzania kapitałami firmy, pod red. E. Jantoń-Drozdowskiej, Wyższa Szkoła Zawodowa Handlu i Rachunkowości, Poznań 1999. Kapitał dla Twojej firmy, www.ppea.com.pl Łukasik G., Polityka pozyskiwania kapitału przez przedsiębiorstwa w warunkach rozwoju rynku finansowego, AE w Katowicach, Katowice 1998. Machała R., Praktyczne zarządzanie finansami firmy, PWN, Warszawa 2001. Ostaszewski J., Źródła pozyskiwania kapitału przez spółkę akcyjną, Difin, Warszawa 2000. Sierpińska M., Jachna T., Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa 1998, A Proposed Methodology for Assessing Financing Corporate Investment The overriding goal of corporations participating in a market economy is growth. However, growth requires steady enlargement of a companyʼs production potential through effective investment. Investment is also a condition for initiating economic activity by new corporations. Decisions corporations make concerning the structure of venture capital are extremely important. Managers making such decisions must consider many factors, the most important of which concern the availability of capital as well as the costs and efficaciousness of how that capital is invested. Seeking the most affordable and effective sources of financing is the key issue companies face. The goal of this paper is to evaluate methods of financing corporate investment according to the most important criteria..

(13)