Paweł Dąbrowski,Pomarański
Zamość. Stare Miasto
Informator Archeologiczny : badania 18, 190-191
i9 Q
-W o b r ą b ie s e k t o r u С / k l a s z t o r d o m in ik a ń s k i/ o p ró c z s e r i i w ie r c e ń wykonano p e łn ą Inw en t a r y z a c j e k o ś c io ła » W s e k to r a c h P-К przep ro w ad zo n o b a d a n ia r a to w n ic z e , w t r a k c i e k tó r y c h wyko nano d o k u m en tację fundam entów c ią g u лиги o b ro n n e g o , m i e j s k i e g o i z w ią z a n e j % nim n a r o ż n e j b a s z - t y o ra z uchwycono fra g m e n t n o w o ży tn ej b a s z t y z n a n e j z p la n u F. G e tk a n ta г 1643 r .
p a d a n ia bodę kontynuow ane.
TOKU* p a t r z
u l . Dorni n i karfikA 1-5 p ó fn e Ś re d n io w ie c z e
ul* K o pernika 11-13 Z eapói S ta r o m ie js k i
WALEWICE, gm. Bielaw y B a d a n ia p r o w a d z iło B iu ro Badań 1
w o i. s k i e r n i e w i c k i e D o k u m en tacji Zabytków
S tan o w isk o 1 w S k ie r n ie w ic a c h
B a d a n ie p r o w a d z ił mgr A n d rz e j K o slo re k / p r z y w s p ó łp ra c y mgr P i o t r a S w ią tk ie w ic z a /* F in a n sow ał WKZ. P ie rw sz y se z o n b a d a ń . K o p iec - z b io ro w a m o g iła / ? / - /p o c z . XIX w. / ? / » O b ie k t znany w l i t e r a t u r z e ja k o *g r o d z is k o sto ż k o w a te " z lo k a liz o w a n y j e s t n a prawym b rz e g u r z e k i W rogi, o k o ło 10D m na z ach ó d od s z o s y B itla w y - S o b o ta . P o s ia d a k s z t a ł t n i e r e g u l a r nego ś c i ę t e g o s to ż k a o ś r e d n i c y u p o d sta w y o k o ło 35 m, na s z c z y c i e o k o ło S mt w ysokość 2 ,5 m.
К zw iązku z planow anym i p ra c a m i n iw e la c y jn y m i s ą s i a d u j ą c e g o z o b ie k te m t e r e n u i c zy n n e j d u ż e j żw irow ni /w p o b l i ż u / B iu ro Badań i D o k u m en tacji Zabytków w S k ie r n ie w ic a c h p rz e p ro w a d z i ł o p ra c « ra to w n ic z o -so n d a ż o w e . l a ło ż o n o 2 wykopy, łą c z n a p o w ie r z c h n ia 16 д , w tym je d e n na " m a jd a n ie " /0 1/ , d r u g i na w schodnim s to k u /02/ ,
К w ykopie 01 z lo k a liz o w a n o 9 pochówków s z k ie le to w y c h , l u d z k ic h u ło ż o n y c h w p o z y c j i wy p ro s to w a n e j z górnym i kończynam i skrzyżow anym i n a p i e r s i a c h , głowami w k ie r u n k u w sc h ó d -z a c h ó d . C zęść pochówków n ie b y ła k o m p letn a· S z k i e l e t y o b s ta w io n e b y ły dużymi k a m ie n ia m i p o ln y m i, k t ó r e tw o rz y ły b r u k i- Ha t e x i a i ruchomy t o fra g m e n ty c e r a m ik i z ró ż n y c h o k re só w i k u l t u r od n e o l i t u p ocząw szy. N ie może on je d n a k s ta n o w ić po d staw y c h r o n o l o g i c z n e j , poniew aż b y ł p rz e m ie s z a n y , w g ó rn y c h w a rstw a c h f r . c e ra m ik i ł u ż y c k i e j , p o n i ż e j c e ra m ik a z XIX/XX w. Zarówno m a t e r i a ł r u c h o r rcy ja k i pochów ki z a n i k a j ą na g łę b o k o ś c i o k o ło 14D cm. P o n iż e j w y s tę p u je je d n o ro d n y i ó ł t y p i a s e k . К w ykopie 02 n i e n a t r a f i o n o na p o ch ó w k i, w y s tą p i ły t u j e d y n ie fra g m e n ty c e r a m i k i
-O k r e ś le n ie c h a r a k t e r u i c h r o n o l o g i i o b i e k t u j e s t d o i ć t r u d n e . P o w s ta łe w ą tp liw o ś c i r o z w ia ć może je d y n ie a n a l i z a a n tr o p o lo g ic z n a sz c z ą tk ó w k o s tn y c h . Ma pewno n i e j e s t t o g r o d z i s k o - Z in f o r m a c j i u zy sk an y ch od pracow ników P aństw ow ej S ta d n in y Koni w W alew iс ach / p a ł a c z X V III w */ i m ieszkańców o k o lic z n y c h w si w y n ik a , że w kopcu pochow ani s ą ż o ł n i e r z e N ap o leo n a I , k t ó r z y z a m a r z li p o d c z a s od w ro tu sp o d Moskwy. P rz y jm u ją c w ięc t ę w e r s ję /d o c z a s u u z y s k a n ia wyników b a dań a n t r o p o lo g ic z n y c h / n a le ż y s t w i e r d z i ć , że k o p ie c j e s t zb io ro w ą m o g iłą ż o ł n i e r z y f r a n c u s k i c h z 1612 r . , a m a t e r i a ł c e ra m ic z n y p o c h o d z i w raz z z ie m ią z o k o lic z n y c h wydm nad B z u rą.
КЗ ŁLCU p a t r z *03· p i l s k i e w cze sn e Ś re d n io w ie c z e Zamek woiłBóftz p a t r z w o j. p io tr k o w s k ie późne Ś re d n io w ie c z e S ta n o w isk o 1 ZAMOŚĆ pp P ra c o w n ie K o n s e rw a c ji Zabytków S t a r e k i a s t o P ra c o w n ie A rc h e o lo g ic z n o -K o n se rw a t o r s k a O d d z ia ł у Z am ościu
B a d a n ia p r o w a d z ili mgr P aw eł D ąbrow ski i mgr P o m arań sk i / a u t o r s p r a w o z d a n ia /. F in a n so w a ła Wojewódzka D y re k c ja I n w e s t y c j i w Z am ościu. Siódmy se z o n b a d a ń . M ia sto now o ży tn e / k o n i e c X V I-x ix w , /
Kontynuowano, i zak o ń cz o n o b a d a n ia a r c h e o l o g i с zn o - a r c h i t e k t o n i c z n e w o b r ą b ie p o t e m у z l o k a liz o w a n e j w K u rty n ie pom iędzy b a s tio n a m i 6 -7 , E ksp lo ro w an o wykopy I I D i I I E o p o w ie rz c h n i 40 »i w c z ę ś c i p ó łn o c n e j k o jc a usy tu o w an eg o w s t r e f i e m okrej fo s y p rz e d p o t e r n ą . O d s ło n i ę to k a n a ł p rz e p u sto w y i mur z e w n ę trz n y - p ó łn o c n y a ta k ż e o d s ł o n i ę t o dnc fo s y m o k re j, w y k o n u jąc doku m e n ta c ję p e łn e g o p r z e k r o ju р г г е г f o s ę na o s i p o te r n y .
Dla p o tr z e b p ro je k to w y c h wykonano p rz y północnym o r y ł o n i e b a s t io n u T p rz e k o p p r o s to p a d ły do k u r ty n y € - 7 . wykop wykonano w ram ach badań do stu d iu m f o s f r o n t u w sc h o d n ie g o f o r t y f i k a c j i b y ł u z u p e łn ie n ie m p o p rz e d n io w ykonanych. Uchwycono p ie r w o tn y poziom t e r e n u , o k r e ś l o n o ro z m ia ry i p r o f i l fo s y
-i
o b sz d rem b ad ań b y ł r e j o n Synku Wodnego g d z ie z a ło ż o n o 3 wykopy badaw cze o p o w ie rz c h n i 70 m . W w yniku p rzep ro w ad zo n y ch p r a c n ajc ie k a w sz y m o d k ry c ie m b y ło u ch w y ce n ie d an eg o p o z io mu rynku w p o s t a c i b ru k u w ykonanego z odpadów c e g ły . Podsypkę w p o s t a c i rum oszu w ap ien n eg o i 5Ó I- t e j g lin y u m iesz czo n o b e z p o ś re d n io na w a rs tw ie humusu p ie r w o tn e g o . W e k s p lo ro w a n y c h wykopach stw ie rd z o n o i s t n i e n i e w arstw s p a l e n i z n y o d u ż e j m ią ż s z o ś c i p o w s ta ły c h po p o ż a ra c h m a ją c y c h m i e j s ce w XVII i XVIII w ,, k t ó r e s ta n o w iły zabudowę d re w n ia n ą w s c h o d n ie j p i e r z e i Rynku Wodnego. Mi tro w c z e ś n ie js z y c h г » ło ż e ń n i e u d a ło s i ę u ch w y cić p e ł n e j w i e l k o ś c i d z i a ł k i b u d o w la n e j c o b y Św iad c z y ło o c h e o ty c z n e j zabudow ie w sc h o d n ie j c z ę ś c i Ryr.ku Wodnego, Uzyskany w d u ż e j i l o ś c i ruchomy
’
ÎOX
-m a t e r i a ł zabytkow y /f ra g -m e n ty c e ra -m ik i , s z k ł a , wyroby z ró ż n y c h -m e t a l i , wyroby s k ó rz a n e / n ie a m ie n ił p r z y j ę t y c h w c z e ś n ie j ram c h ro n o lo g ic z n y c h d la p o sz c z e g ó ln y c h ρ ο ζ tomów o sa d n ic z y c h .
N adzór a r c h e o lo g ic z n y prow adzono w c z ę ś c i p ó łn o c n e j b lo k u I I I /o d u l i c y P e r e c a / nad p ra c a m i ziem nym i, k t ó r e w strzym ano i p rz e z n a c z o n o t e r e n do sy s te m a ty c z n y c h badań a r c h e o lo g ic z n y ch .
B a d a n ia i n a d z o ry a r c h e o lo g ic z n a b ę d ą kontynuow ane.
lAMûêi-ïAMCIYSKO U n iw e rs y te t i n . M a t i i c u r i e S k ł o
-d o w sk le j w L u b lin ie K a te d ra A r c h e o lo g ii
B adania p r o w a d z iła d r I r e n a Kutyłowaka* F in a n sow ał WK2 w Z am ościu. T rz e c i se zo n b a d a n . F o r t y f i k a c j e now ożytne.
B adaniam i o b j ę t o p o łu d n io w ą 1 z a c h o d n ią c z ę ś ć um ocnień o r a z k o p ie c ziem ny z n a jd u ją c y s i ę w ew n ątrz u m o cn ień . P rz e b a d a n o ł ą c z n i e 230 ki *
Główne s t w i e r d z e n i a bad aw c zet
O s t a t n i e b a d a n ia p o t w i e r d z i ł y w c z e ś n ie js z e r o z w a r s tw ie n ie s ta n o w is k a - g łó w n ie w o p a r c iu 0 a n a l i z ę m e try c z n ą c e g ły - na dwa ró ż n e c h r o n o lo g ic z n e o b i e k t y : k o p ie c z g ru zo w isk iem c e g ły d a to w a n e j na XVI w. i лигу um ocnień z c e g ły d a to w a n e j na XVII -X V III w.
1 k o p i e c t w n a s y p ie k o p ca w y s tę p u ją l i c z n e wkopy w y p e łn io n e p r z e d e w s z y s tk ia gruzem ceglanym . Wykonane s ą w calcowym p ia c h u , k tó r e g o p ie rw o tn a m ią ż s z o ś ć w y n o s iła o k o ło 1 ,5 m. Spąg n ie k tó r y c h wkopÓw s i ę g a t y l k o s t r o p u z a l e g a j ą c e j p o n iż e j c a lc o w e j g l i n y . Wśród n ic h p i ę ć .s z e ro k o ś c i od i a do 2 m można h zn ać za negatyw y murów p ie r w o t n i e posadow ionych na s t r o p i e c a lc o w e j g l i n y . C z te ry z n i c h w y s tę p u ją w p ó łn o c n e j p a r t i i k o p c a , je d e n s z e r o k o ś c i 2 n z n a jd u je s i ę p rz y k ra w ę d z i po łu d n io w e j k o p c a , K n ie j w ię c e j p o śro d k u kopca r y s u j e s i ę g r a n i c a w y k azu jąc a r ó ż n ic e w s t r u k t u r z e w y p e łn is k wkopów m iędzy p ó łn o c n ą , a p o łu d n io w ą p a r t i ą k o p ca.
w p ó łn o c n e j p a r t i i k o p ca y y p e łn is k a wkopów sta n o w i p ra w ie w y łą c z n ie g ru z c e g la n y z z a praw ą 1 ty n k a m i. W g r u z i e w y s tę p u ją u ła m k i je d n e g o ty p u k a f l i pleoow ych z końca XVI w ., n i e l i c z ne fra g m e n ty now ożytnych n aczy ń g l i n i a n y c h 1 sz k la n y c h o r a z p o tłu c z o n e dachów ki 1 s p o r a d y c z n ie k o ś c i z w ie r z ę c e . Uchwytne s ą t u ró w n ie ż ś la d y p o ż a ru /c z y ro z e b ra n y c h u rz ą d z e ń o g rz e w c z y c h ? / w p o s t a c i d ro b n y ch w ę g li d rzew n y ch , g ru d e k p o le p y o r a z sp ie c z o n e g o s z k liw a na k a fla b h *
W p o łu d n io w e j p a r t i i k o p ca w w y p e łń is k a c h wkopów p rzew aża p i a s z c z y s t a z ie m ia z d r o b n i e j szym 1 w m n ie js z e j i l o ś c i w y stę p u jący m gruzem ceg lan y m , g ru p u jący m s i ę g łó w n ie w gó rn y ch p a r t i a c h wkopów. żabytków ruchom ych b r a k . U podnóża kopca od s t r o n y p ó łn o c n e j 1 p o łu d n io w e j z n a jd u ją s i ę s z t u c z n e o b n iż e n ia wykonane w -c a lc o w e j g l i n i e . Od s tr o n y p o łu d n io w e j sp a d ek w ynosi o k o ło i m na o d c in k u d łu g o ś c i 3 m, od s t r o n y p ó łn o c n e j j o s t ł a g o d n ie js z y 1 w ynosi o k o ło 1 m na o d c in k u d łu g o ś c i 10 m.
I I * Mury obwodowe u m ocnień: o d s ł o n i ę t o b a r k i b a s tio n ó w z a c h o d n ie g o i p ó łn o c n o -z a c h o d n ie g o , f r a g m enty k u r ty n z a c h o d n ie j 1 p o łu d n io w e j o r a z mury b a rk u 1 c z o ła b a s t io n u p o łu d n io w o -w sch o d n ieg o . W s z y stk ie mury wykonane s ą z k a m ie n ia w ap ien n eg o z o b lic ó w k ą c e g la n ą l i c a z e w n ę trz n e g o . Wymia ry c e g ły n a w s z y s tk ic h o d s ł o n i ę t y c h o d c in k a c h murów m ają a n a lo g ic z n e w ym iary.
Na o d c in k a c h g d z ie mury zachow ane s ą do w y so k o ści okoTo 1 m w y ra ź n ie w idoczne j e s t Skoś n e ic h w y p ro filo w a n ie od z e w n ą trz - k ą t o sk a rp o w a n ia w ynosi 85 - 93 . u s ta lo n o ró w n ież k ą ty z a łam ań b a s tio n ó w i k u r ty n y w p a r t i i p o łu d n io w o -w sc h o d n ie j i z a c h o d n ie j f o r t y f i k a c j i . P rzy załam a n iu muru k u r ty n y p o łu d n io w e j w b a s t i o n p o łu d n io w o w sch o d n i o d s ł o n i ę t o fra g m e n t muru p r z y l e g a j ą cy od w ew nątrz do n a ro ż n ik a * Może t o b y ć : a / n i e w i e l k i m urek s ta n o w ią c y w zm ocnienie n a ro ż n ik a k u r ty n y 1 b a s t io n u od w ew n ątrz; b / fra g m e n t d o d atk o w ej l i n i i o b ro n y k u r ty n y p o łu d n io w e j od wew n ą t r z ; с / fra g m e n t w ię k s z e j zabudowy m urowanej /b y ć może m i e s z k a l n e j / p rz y k u r t y n ie p o łu d n io w e j. Za t ą o s t a t n i ą m o ż liw o ś c ią p rzem aw iały b y wykazywane m etodą e le k tro o p o ro w ą o r a z p e n e tr a c ja m i r a d i e s t e t y l i c z n e mury w zdłuż k u r ty n y p o łu d n io w e j na o d l e g ł o ś ć od 20 do 40 metrów w g ł ą b d t i e d z i ń - ca u m ocnień. B a d a n ia b ę d ą kontynuow ane. ZAWADA, gm. Tarnów p a t r z w o j. ta r n o w s k ie w czesne ś re d n io w ie c z e iARY p a t r z w o j. z i e l o n o g ó r s k i e późne ś re d n io w ie c z e
