Mariola Ferenc,Jolanta
Szałkowska,Wojciech Śmigielski
Podrzecze, woj. leszczyńskie.
Stanowisko 3
Informator Archeologiczny : badania 20, 53-54
53 -P O D E B Ł O C IE ; gm, T ro ja u iw w o t siedleckie S t a n o v iit o 3 * osada P O D Ł g Ż E , fn k N lc p o ło D ilc e woj. k r a k o v iU « Stanowisko 3
Badania prow adził m gr Adam Szybowiec. Finansow ało Muzeum /top K rakow skich, C z m r ty вегоп badań. Osada k u ltu ry h it jc k le j t koń* ca epoki Ь г ^ в i окгево halsztackiego oraz z wczesnego ire d n ło w iec aa.
Prte b ad a n o o bscar I T S m* » t*ebodni ej o t f l d оалОу, Uchwycono Je j y a n lc ę M cbodnlą. W ynikiem ba- dall b yle odełoo lf d e w a rstw y kulturow ej 1 3 obiekt »w / n r 85-67/ - 2 Ja m y kulturowe ku ltu ry łużyckie], 1 w ciee- u o tre ifa to w lcc a ią . Zebrano nleettacen, lloAS ce ram ik i kultury łużyckiej 1 w c ie e n o ir id ilo w ie c m e j. a także k o i d z w ierzęce.
Przebadano c a ły , bardzo n ie w ie lk i teren zagrożony przez p liik o w o lę Zdecydowana w ię k s z o « osady została zniszczona.
P o czterech œ zctiaeb badawczych, badania ratow nicze n a le iy uznać za zamknięte.
P O D R Z E Ć 2 Έ P o lak a Akadem ie Nauk
w oj. le sEcz ySs ld e In n y tu t Ш e te rII K u ltu ry M aterialnej Stanowisko 3 Z akład A rch eolo g ii W ielkopolski
'w Poznaniu
Badania prow adzili m gr m gr M a rio le F e re n c , Jo lan ta Szalko weka /autorka 4>rawozd*nJa/ 1 W ojciech ś m ig ie lsk i. Finanso w ał W D A K w L e sz n ie 1 IH K M P A N . C z w a rty aezon badań. C m entarzysko k u r hanowe lacho Ad kultury łu&ycklej ze ArodkoweJ epoki brązu / B rD / , C m entarzysko ludności k u ltu ry p rzew orsk iej ze starszego okresu rzym skiego / B l* S 2 / .
P r a c e prowadzono w południowo-zachodnim sektorze stanowiska, aby rozpoznań gęstość zaleganie obiektów od szczytu pagórka do Jego podstawy. Zbadano obszar 405 t t ? 1 odkryto ogółem 93 obiekty. Na cm en tarzysku ze środkow ej epoki brązu zbadano 7 obiektów, e których sześć było grobam i kurhanowymi. N asypy ziem ne d e dochowały s ię , natom iast wewnętrzne konstrukcje kam ienne, choć w części naruszone, zactow nły s ię w stosunkowo dobrym stan ic. Rozpoznano nieznany dotąd typ konstrukcji grobowej, ogółem zatem w yrót- Ш ano w tra k c ie dotychczasowych badań tr z y podstawowe rodzaje takich struktur;
1. W ień ce z dużych kam ieni układanych na obwodzie zewnętrznym , m niejszych zaś wewnątrz /ob, TT, T9/. M ia ły one ś re d n icę 4, 5-3,0 та, e u f . 0,90-1,10 m. K rę g i b yły zbudowane z trzech poziomów kamieni i o to cz m e k o listym rowem szer. o k 30 cm .
2. Stożkowate kcpce kam ienne / o h 75*108/, ś re d n icy u podstawy ok, 1 m l *a c h .w y s. 1,00-1,20 m. N asyp w ob. 75 otoczony byt k o listym wieńcem z jednego rzędu dużych kam ieni,
3. Lejkow ato ro z sz erz a jąc e s ię Ja m y, w których układano kolejne bruki kamienne /ob. 92,105/. N a j n iż s z e s nich b yty n ie w ie lid e , śred nica ok. 90*100 cm , stropowe natom iast dochodziły do śre d n icy 3 m. P r z e palone k o ści ludzkie 1 frag m en ty c e ra m ik i wsypywano między kam ienie konstrukcji grobowych, w m iarę Ich układania.
N a szczegdLną uwagę zasługuje ob, 145. W d u ie j Ja m ie , £re<kilcy na powierzchni 90 a 250 cm i p rze kroju le jk ó w *y m odkryto nadzwyczajnych ro z m iaró w blok granitow y / surow y, nle o łrab tan y kamień/ wys, 140 cm , z z er. 100 cm , obwód ok. 250 cm . W ysta w ał on ok. I m ponad strop Ja m y . ’ od nim, na dnie Jam y, znajdowało e l f m ałe naczynie /garnek beczulkowaty/* w ys. 9 cm , nakryte dnem tiu.cgo naczynia. B yło ono puste, tj. wypełnione Jasnym p laskiem całcow ym . Obiekt ten ma n ie w ą tp liw y rw ią:,ek z cmen tar % grobów kurhanowych, w którego obrębie zalegał, Jetkiak jaka była Jego funkcja pierw otna, trudno, na obecnym etapie badań, jednoznacznie odpowiedzieć. W stępnie narzuca się jego In te rp reta cja Jako swego rodzaju o fiar nego, ponieważ Jednak Je s t to obiekt w yjątkow y na tie m la c b p olskich 1 obszarach Środkowego dorzecza fkinaju, u a talent e jego funkcji będzie wymagać d alszych studiów.
M a te ria ! ruchom y stanowiła w yłącznie ce ra m ik a, odkryta w n iew ielk ich fragm entach z wyjątkiem wspomnianego naczynia z ob. 145. Zestaw je j ogranicza etę do podstawowych fo rm : waz, m is 1 garnków. C e ra m ika ta, ja k i odkryte w ubiegłych latach ozdoby z brązu, o k re ślają chronologię cm entarzyska na BrD/HaAL.
Na to cm entarzysko naw arstw ione Jest w cz ę ści cm entarzysko grobów jam owych ludności ku ltu ry p rz e w o rsk iej, Zbadano 95 obiektów; 9 grobów popielnicow ych, 63 groby be cp oni t lnico we, 2 szkieletowe groby z w ierzęce, 12 jam zniszczonych I nioołffeśloaych. G ro b y popielnicowe b yły zazwyczaj obwarowane kami enta ml
patrz
wczesne średniow iecze
Muzeum Żup Krakowskich W ie licz k a
54
-t bo да -to wyposażone w naczynia 1 inne przedm io-ty, k-tóre składano w popielnicy, w ja m ie poza nią, a -tak-te wśród kamieni bruków. Do takich bogatych grobów należał ob. 88, k tó ry oprócz p op ielnicy z aw iera! 6 naczyń· Na stropie jam y. między kam ieniam i bruku zalegały sprzączka do pasa 1 hrzeetwo, a w p op ielnicy nóż. grot oszczepu, grot d U ry t u 1 okucie. W innym grobie /ob. 92/ znajdowały elę 2 popielnic« i aż 12 przystaw ek, oprócz tego ozdoby stroju 1 broń.
R o z m ia ry jam grobów bezpoplelnlcowych b y ły p rzew ażnie m rdejsze /n a jczę ściej ok, 40 x SO cm 1 gięh, 20-40 cm / l tylko n ie licz n e obwarowane na stro p ie brukam i, lub oznaczone pojedynczym i kam i col am U W yp eJ* nisko Ich było zw ykle barw y cz a rn e j, a przepalone koéct 1 fragm enty пас zyń zm ieszane ż węgłami·
Na ce ra m ik ę grobowy sk ład ały się gładkośctem e naczynia wazo w a tr, dwu Stożkowate z łagodnym zało m em , o stro p rofilow ane dwustożkowate c z a rk i, cz a rk i p ółkoliste t tu ła j, kubki o raz garnki grubości слое o powierzchni chropowatej, obrzucanej ltp. Z па с m a większość narzędzi, broni I ozdób wykonana je s t s żelaza. Znaleziono g ro ty oszczepów i dzirytów , różnych rozm iarów-noże. okucia brzegów ta rc z y , krmeslwa, sp rz ącz ki óo pasa, różne gwoździe i n lt y o raz o k n e u zamków szkatułek, jetkio z ntch z kluczem . W śró d kilku zapinek brązowych w yróżnia s ię jedna znacznych ro z m iaró w % profilowanym kabłąklem i ażurow ą nóżką. zapewne eta« nowiąca im port z południa. W śród wyposażenia g r o b o w e j b yły leż p rz ę ś liłd gliniane I zdobiona Igła kościana.
O dkryto 2 pochówki z w ierz ąt. W p ierw szym z nich /oh. 61/ pod brukiem 1 wewnątrz obwarowania k a miennego spoczywał szkielet ow cy lub kosy wyposażony w ce ra m ik ę /fragm enty/ i nóż żelazny. W drugim /ob, 91/ szkielet konia zalegał w ja m ie 1 zaopatrzony był w dwa okttda, a w odległości k U km astu centym etrów, ale już poza jam ą, odkryto dwie zapinld żelazne. Łącz n ie s grobem konia, odkr ytym w 1964 r , m am y na tym stanowisku 3 pochówki zw ierząt.
P O G A N IC E , gm. Potęgowo patrz
woj, słupskie neolit ·
Stanowisko 4
R A D tO W f C B , gm. Domaniów O n t w ^ s p e t V r s d i w e k t woj, w ro cła w sk ie Katedra A rch eolo g ii Stanowlako 22
Badania p ro w ad z ili; d r Ir e n a Lewak 1 m gr A leksand er L i m l stew ie z. Finansow ano i problem u R F H . 35t» T rz e c i sezon badań. Osada z wczesnego okresu epoki brązu. Âlady osackdctwa w czesnośrednio wiecznego.
P r a c e prowadzono w sachockilej cz ę ści stanowiska, w re jo n ie k n « ÿ d d staw u, na n ie w ie lk i tu g arb ie w zniesienia. Przebadano obszar około 140 m . O dałcm ęto 3 d n ż e o U e k ty , któ rych zbadane pow ierzchnie m ia ły ro z m ia ry : <tt, 4,7-1*8 m. S t e r . 0,90-4, 8 m, a gł* w yn oelb od 0,30 do 0, № m . B y ły to zapewne pozo sta ło ś ci budynków póLzlentfankowych, któ rych dach. a może l ściany, w sparte b y ły n a słupach /odkryto kilka dołów poshtpowych w różnych częściach jam /. Pew ną ro lę w fconetru fceft budynków o d eg rały kam ienie, W obiektach, obok ułamków naczyń, ko ści zw ierzęcych, w ęg li drzew nych I polepy, w ystęp ow ały narzędzia kościane, rogowe t krzem ienne. W śró d zabytków specjalnych odkryto podwójne narz ęd z ie szydło dłuto. Wyko nane przypuszczalnie z brązu o raz ułam ek fo rm y odlewniczej. C hrmto loglę ww. obiektów o k re ś lić można na fazę H A g / B B j wg podziało P.R « n ecfc» e g o .
W sąsiedztw ie obiektów wczesno brązow ych, na zachód od nich , odkryto 4 nieduże, k o liste ja m y , s któ ry ch dwie wkopane b yły w budynki wyżej omówione, U stropu dwóch i nich odsłonięto s z k ie le ty psów. V dwóch jam ach znaleziooo naczynie oraz ułam ek innego naczynia wcxeanoérecfeUtHvieczongD· W -wypełniska ja m , jako w m iejscu wtórnym , p rzew ażał m a te ria ł ce ra m ic z n y % wczesnego okresu epoki brązu. F u n k c ja tych obiektów jest trudna do sprecyzow ania na obecnym etapie harfą A. CbrouołogtosufF n a le ż y je łą c z y ć z wczesną fasą wczesnego średniow iecza.
R O C H Y , gm. Zduny patrz
' woj. k a lis k ie wczesne średniow iecze Stanowisko la
S A M B O R O W IC B , gm, F e ir o w ic e W ie lk ie Muzeom w R a d ber za waj. katowickie
Stanowisko 1 / Α / Δ Ζ Ρ
U d a n ia p row ad ziła m g r K ry sty n a Ko złow ska. Fin a n so w ał W K Z w Katow icach. S z ó sty sezon badań. C m entarzysko łużyck ie -g rupa Śląska * Ш 1 IV o k re s epoki brązu, & a ó y i n n ł i h l i t neolit yezacga.
C m entarzysko położone Jest ok. l.lO O na na południowy zachód od w si Sam borowi ce, na praw obrzeż nej te ra s ie rz e k i T ro ć , W br. przebadano obszar 4 arów , na którym wydzielano 30 grobów /od n r 116-143/
