Maria Ścibior,Józef Ścibior
Sandomierz, woj. tarnobrzeskie.
Stanowisko Szpital Rejonowy
Informator Archeologiczny : badania 18, 34-35
3*
-Założono 5.wykopów: wykop VIII » pohi talow ej części stanow iska, wykopy IX 1 X w c z ę ś c i północnej o ra* północno-w schodniej. Łączna pow ierzchnia wykopów wyniosła И 5 m2 . Ustało© o w przybliżeniu« t e ohs z o t EŁjmo*
wany przez osadę wynosił około 1.2 - J, 3 ha. K ształt je j był wydłużony po osi W -B,
M ateriał archeologiczny pozyskany w tym roku nawiązywał pod względem m orfologii« technologii I zdob nictwa ceram ik i do m a te ria łu odkrytego w p o p rte ta ic h latach badań na om awianym stanowi Aku,
Biorąc pod uwagę całość m a te ria łu odkrytego w ciągu trz e c h lat o kreślono chrooologlę osady ns, schyłek fazy w ióreckiej k ultury pucharów lejkowatych i zaliczono ją do grupy w schodniej w » , kultury.
Z biory znajdują Się w MA w Gdańsku. Badania zakończono.
Stanowisko 3
Slanowlsko je st oddalone ok, 500 m na północny zaphód od s ta n .n r 1. Usytuowane je s t 150 τη na zachód od kraw ędzi doliny W ierzycy na łagodnym stoku niew ielkiego w zniesienia pokrytego obecnie m łodym la se m . Utwory powierzchniowe w ystępujące w jego ob ręb ie są repre zen to w an e p rz e z p lask i i ż w iry wodnolodowcowe.
Celem badań było zweryfikowanie stanow iska pod względem p rz e strz e n n y m i chronologicznym . Założono 9 wykopów o łącznej pow ierzchni 150 m^.
A nalogicznie, jak na stan. n r 1. n atrafio n o Jedynie na niew ielkie 1 słabo zachow ane obiekty n ieru ch o m e - 3 jam y oraz zniszczony obiekt złożony z konstrukcji kam iennej o n ie ja sn e j funkcji. W ydzielono t r z y w arstw y: I-w a r a l i ę leśn ą /g ru b o ść 20 c m /, 1I»warstwę żółtego plasku z o b ecn o ścią artefak tó w / grubość ok, 30 c m /, III-w arstw ę o k re śla n ą jako calec.
Pozyskano 750 f r . c e ra m ik i pochodzącej z takich naczyń. Jak: puchary, a m fo ry , m isy 1 fla s z e % kryzą. W zdobnictwie dom inowała ornam entyka stem pelkow a w fo rm te słupków l zygzaków. W śród zabytków krzem ien n y ch na szczególną uwagę zasługuje zespół 5 dużych w iórów /d łu g o ść 16 cm / wykonanych z k rz e m ie n ie wołyńskiego. N ależy p o d k re ślić , iż je s t to p ie rw sz e tego typu znalezisko z terenu P o m o rz a W schodniego, P o tw ierd za ono k ie ru nek kontaktów k ultury pucharów lejkowatych na P o m o rz u W schodnim z ziem iam i położonymi n a południu P olaki.
A naliza odkryć pozwala o k re ślić chronologię na fazę w tórecką w sc h o ta le j grupy k u ltury pucharów lejkow a tych.
M ateriały znajdują s ię w MA w Gdańsku· RZUCEWO, gm. Puck
woj. gdańskie Stanowisko 1
• Badanla p ro w ad ziła m gr Danuta K ról. K onsultacja p aleo g eo g raficz na - d r hab, Rom an GołętAewskl, Konsultant badań - p ro f, dr hab. T adeusz W lślańskl. Finansow ał WKZ w Gdańsku - Muzeum A rcbeo- - logiczne w Gdańsku. Kontynuacja badań t lat 1927-29, 19 S3. Osada
neolityczna.
Mu zeum A rcheologiczne w Gdańsku
Stanowisko położone je s t nad klifowym b rzegiem Zatoki P u c k ie j, na c z te re c h w yróżniających s ię te ra s a c h ; Z ałożono 5 wykopów, usytuowanych w ce n tra ln e j części osady, n a d ru g iej 1 trz e c ie j w yróżnionej te r a s ie .
W arstw a kulturow a zalegała na głębokości 20-25 cm od pow. ziem i. M lążezość w arstw y kulturow ej w ynosiła od 40 do 50 cm . Z obiektów nieruchom ych n a uwagę zasługują trz y częściow o w yeksplorow ane obiekty m iesz k aln e o ra z dwa paleniska.
Uzyskano dużą ilo ść c e ra m ik i: 2 a m fo ry c z te ro u sz n e , f r , dużych naczyń ż karbow aną listw ą p la s ty c m ą , f r .m ie 1 pucharów. Wyroby k rzem ien n e wykonywano p rzed e w szystkim t k rz e m ie n ia tzw, jask ó łc zeg o chlebka. P rz ew ażają odłupki, drap acze boczne 1 łu sz c z o le . Wyroby krzem ienne rep re zen to w an e s ą p rz e z dwie ełe k ie ry . Uzyskano także m a te ria ł kostny: zoologiczny 1 ich tio lo g lcto y .
M ateriały przechow yw ane są w MA w Gdańsku, Badania będą kontynuowane· RYBINY, gm. Topólka woj, włocławskie Stanowisko 14 p a trz epoka brązu SANDOMIERZ woj, ta rn o b rz e sk ie Stanowisko Szpital Rejonowy
Muzeum Okręgowe w Sandom ierzu
V
Badania prow adzili m g r M arla 1 Jó z ef S d b lo ro w ie . F inansow ał WKZ w T arn o b rzeg u . P ie rw sz y sezon badań. O sada 1 cm entarzysko k u ltu ry am fo r k u listy ch , c m en tarzy sk o k u ltu ry złocld ej, groby k u ltu ry c e ra m ik i sznurow ej 1 k u ltu ry trz c in le c k le j.
35
-Stanow isko położone je s t na te re n ie budowy o sie d la m ieszkaniowego p rzy nowym szpitalu; rozciąga się p raw dopodobnie na o b sz a rz e 2-4 ha. Badania podjęto po otrzym aniu Inform acji o odkryciu pierw szych obiekt0w przez pracow ników P rz e d się b io rstw a Robót Inżynieryjnych Budownictwa Przem ysłow ego w K ielcach. Przebadano 17 obiek tów * 1 0 grobów 1 7 jam .
N ajliczn iejszą grupę stanow iły obiekty k u llu ry am for kulistych, re p re z e n tu ją c e późną 1 schyłkową fazę tej > k u ltu ry . Z przeb ad an y ch 7 jam dwie / n r 2 1 3 / pełniły prawdopodobnie funkcję obiektów mieszkalnych; we wnętrzu jednej z nich odkryto Jam ę, zapewne zasobową. Jam a n r 4 , pow ażnie uszkodzona p rz e z koparkę w trak cie p rac ziem nych, wypełniona była n iem al całkow icie le sse m wypalonym na kolor pom arańczow y, W w iększości obiektów, tak że w jam ach m icsskadnych, znaleziono znaczną ilo ść fragmentów płyt sz lifie rsk ic h 1 gładzików kamiennych.
Spośród, sz e śc iu grobów k ultury am for kulistych dwa były bogato wyposażone w c e ram ik ę, n arzęd zie k rz e m ie n n e 'o ra z ozdoby, m .ln , ta rc z k a bursztynow a, W dwóch kolejnych grobach - w tym w jednym zw ierzęcym wypo s a żen ie było snlkom ę; dwa o sta tn ie , zw ie rz ę c e , pozbawione były w yposażenia.
O dkryto rów nież Z groby k ultury złoć klej - grób dziecka w wieku 5-7 lat o ra z pochówek, zapewne wtórny, z a w ie ra ją c y zdekom pletow ane sz k ie le ty kilku dorosłych osobników.
G rób k ultury c e ra m ik i sznurow ej był w znacznym stopniu uszkodzony, zachowała się część jamy grobowej z kośćmi kończyn dolnych zm arłeg o 1 n is z a , z a w ierająca dwa cale naczynia.
G rób k u ltu ry trz c ln te c k ie j, także częściow o zniszczony p rz e z k oparkę, zaw ierał uszkodzone szkielety dwóch o so b ników i 2 naczynia.
P o d c z a s badań poczynione zo stały In te re su ją c e obserw acje układów straty g raficz n y ch , gdyż 11 spośród od k rytych obiektów zgrupow ane było na pow ierzchni ok, 1 a ra .
P o d c z a s pow ierzchniow ej p rospekcji o b sz a ru stanow iska ujawniono ponadto śla d y osaifcilctwa grupy m&licklej kultury nade i aadskiej, k ultury pucharów lejk o w aty ch grupy ta rn o b rz e sk ie j kultury łużyckiej o ra z śla d y osadnictwa w czesno średniow iecznego.
Badania stanow iska będą kontynuowane.
SANDOMIERZ P o lsk a A kadem ia Nauk
woj. ta rn o b rz e sk ie Instytut H isto rii Kultury M aterialnej Stanow isko W zgórze Z aw lchojskie w W arszaw ie
K onserw ator Zabytków Archeologicznych w T arnobrzegu
Badania prow adziła m gr Hanne K ow alew ska-M arszałek p rz y w spół u dziale D oroty Cyn got. Finansow ał WKZ w T arnobrzegu, Czw arty sezon badań. O sada neolityczna cyklu lendzlelsko-polgarskiego. Wykop pokrywał s ię częściow o z wykopem l/ВЭ, częściow o zaś z nim są sia d o w a ł, stanowiąc jego uzupełnia n ie 1 ro z s z e rz e n ie pa północ 1 w schód. Usytuowany b ^ n a stoku, pośrodku zachow anej c z ę śc i w zgórza. Obejmował on d ziałk i: X V m , XIX, XXVIH, XXIX 1 część XXXV Щ; ogółem 115 щ 2 pow ierzchni. Głębokość wykopów dochodziła do 2 , 5 m.
Kontynuowano e k sp lo ra c ję obiektów 11} i 11, badając pozostaw iony w ub, roku świadek; odsłonięto też l prze» badano trz y d a lsz e odcinki row u /o b . I I / , a także fragm enty dwóch kolejnych rowów /o b . 12 1 14/ o ra z jam ę /o b . 13/.
O biekt 11 * rozpoznany d o ty ch czas na p rz e strz e n i ok, 10- m - w ykazuje duże zróżnicow anie wewnętrzne co do głębokości, k sz ta łtu p rz e k ro ju poprzecznego, ch a ra k te ru wypełń laka o ra z ilo ś c i m a te ria łu archeologicznego, W jego Obrębie n atrafio n o - ja k s ię wydaje - na śla d y ułożonych poziom o belek drewnianych. O bserw acja przekrojów p o p rzeczn y ch oh. 11 pozwala na w yróżnienie kilku fez jego w ykorzystyw ania. N iejasna natom iast pozostaje w d a l sz y m ciągu re la c ja stra ty g ra fic z n a ob, B i l l ,
Rowy 12 1 14 ró ż n ią s ię m iędzy sobą. Obśekt 12 je s t niew ielki /s z e ro k o ś ć 30 cm , zb lllen a głębokość/, o p rz e k ro ju U -kaztaH nym , Rów b r 14 m a p rz e k ró j V -k ształtn y i podobny do obiektu 4, kopanego poprzednio.
R óżnorodność obiektów odpowiada zapewne ic h zróżnicow aniu funkcjonalnemu* N atom iast obecność pozosta* ł o ś c l aż c z te re c h rowów oa stosunkow o niew ielkim o b sz a rz e l,5 ^ a ra 1 w niew ielkiej od sie b ie odległości nasuwa p rz y p u sz c z e n ie , że m e były one użytkowane rów o ęcześn ie,
-W śród m ateriałów dom inuje c e ra m ik a ; liczne są też. sz c z ą tk i kostne - głównie k o ści dużych zw ierząt. -Wiele kodet nosi śla d y n a c ię ć , odplłowywanla .Itp, zabiegów, W ma te r la le k r zam ienny у przew aża aur owiec czekoladowy. Do najciekaw szych zn a le z isk należą: kościana zaw ieszka % ornam entem dołkowym, topór rogowy i g ł a d z o n a s ie k ie r k a Jtamlenna* C ałość m s t e r i a b n ależy w iązać - p o d o to le ja k poprzednio - z późną f a z ą cyklu lendE lelsko-polgar- e kiego.
