___________________________________________________________________________
Kształcenie w zakresie zarządzania projektami
na Wydziale Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii
Politechniki Wrocławskiej
Bogumił Dałkowski1), Krzysztof Hołodnik1)
1)
Politechnika Wrocławska, 50-370 Wrocław, Wybrzeże Wyspiańskiego 27 e-mail: tomasz.dalkowski@pwr.edu.pl; krzysztof.holodnik@pwr.edu.pl
Streszczenie
W programie kształcenia inżynierów studiujących na Wydziale Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej w zakresie zarządzania projektami priorytet nadano opa-nowaniu umiejętności zastosowania technik i narzędzi. Opracowanie definicji projektu jest przykładem zadania umożliwiającego studentom wykorzystanie wybranych technik i narzędzi zarządzania projektami w konkretnym studium przypadku, a prowadzącemu kurs – weryfika-cję poprawności ich zastosowania. Projekt, rzeczywisty lub symulowany, jest wybierany przez grupę studentów, która otrzymuje zespołowe zadanie opracowania Karty Projektu.
Kluczowe dla sukcesu projektu kompetencje pracy zespołowej są nabywane poprzez samo-organizację zespołów studenckich w etapach: utworzenie zespołu, wybór studium przypadku, realizacja przyjętego zadania (opracowanie elementów definicji projektu) i publiczna prezen-tacja wyników.
Słowa kluczowe: zarządzanie projektami, kształcenie inżynierów oparte na studiach
przypadków, praca zespołowa, efektywność kształcenia akademickiego
Education in the field of project management at the Faculty
of Geoengineering, Mining and Geology of Wroclaw University
of Science and Technology
Abstract
In study programme for engineers studying at the Faculty of Geoengineering, Mining and Geology of Wroclaw University of Science and Technology in the field of the project man-agement priority was given to mastering the skills to apply tools and techniques. The devel-opment of a project definition is an example of a task that students will use selected project management tools and techniques in a specific case study, and the teacher courseverifica-tion of the correctness of their applicacourseverifica-tion. The project, real or simulated, is chosen by a group of students, who receives a team task to develop a Project Charter.
The key to the success of the project team work competences are acquired through self-organisation student teams in stages: create a team, a selection of case studies, implemen-tation of tasks taken over (the development of the project definition items) and public presen-tation of the results.
Key words: project management, education of engineers based on case studies, teamwork,
Wstęp
Krajowy i międzynarodowy rynek pracy poszukuje absolwentów przygotowanych do uczestnictwa w projektach, znających podstawowe metody i narzędzia, umiejących działać w interdyscyplinarnych zespołach, zdolnych do rozwiązywania problemów i radzenia sobie z nietypowymi sytuacjami. Zawód kierownika projektu jest aktualnie jednym z najbardziej poszukiwanych przez pracodawców i zarazem atrakcyjnych i perspektywicznych.
Poznanie dobrych praktyk zarządzania projektami, zalecanych przez metodyki, obejmuje zarówno wymiar semantyki, jak i pragmatyki. Wiedza z tego zakresu ma charakter interdyscyplinarny i cechuje ją specyficzna terminologia. Project
manage-ment nie jest teorią aksjomatyczną, lecz stanowi zbiór dobrych praktyk. Rozwój
me-todyk zarządzania projektami jest związany ze zdobywaniem nowych doświadczeń w wyniku realizacji kolejnych przedsięwzięć w zmieniającym się środowisku, podej-mowanych przez organizacje na całym świecie. Skutkuje to ewolucją dobrych prak-tyk. Dlatego też w programie kształcenia na studiach inżynierskich i magisterskich na Wydziale Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii (WGGG) Politechniki Wrocławskiej, w obszarze zarządzania projektami priorytet nadano opanowaniu umiejętności za-stosowania technik i narzędzi.
Wydział, dążąc do zapewnienia studentom wiedzy i umiejętności aktualnie po-szukiwanych na rynku pracy, elastycznie dostosowuje swoje programy nauczania do światowych standardów, umożliwiając swoim studentom uzyskanie profesjonalnych certyfikatów, wydawanych przez niezależne organizacje o światowym zasięgu.
W programie studiów technicznych tematyce zarządzania projektami nie można dedykować dużego udziału. W warunkach akademickich, semestralny kurs zwykle pozwala studentom na próbę praktycznego wykorzystania metod zarządzania jedy-nie w fazie przygotowania lub planowania projektu. Fazę realizacyjną projektu moż-na objąć np. projektem, realizowanym w ramach pracy magisterskiej lub doktorskiej, ale zagadnienie to wykracza poza zakres niniejszego artykułu.
W kolejnych rozdziałach artykułu przedstawiono główne elementy programu kur-su, skoncentrowanego na zagadnieniach definiowania projektu, wypracowaną me-todę realizacji takiego programu oraz ocenę efektywności kształcenia na poziomie reakcji i nauczania.
1. Kształcenie zorientowane projektowo
Zgodnie z najpowszechniej stosowanymi metodykami zarządzania projektami, tj. PRINCE2 i PMBOK, opracowanie wstępnej definicji projektu jest realizowane w fazie przedprojektowej (faza przygotowania projektu według metodyki PRINCE2 [3], faza inicjowania projektu wg PMBOOK [1]). Definicja ta jest następnie rozwijana i uszczegółowiana po ustanowieniu projektu.
Wstępna definicja projektu ma postać dokumentu o określonej strukturze (Zało-żenia Projektu według metodyki PRINCE2 [3], Karta Projektu według PMBOOK [1]). Dokument ten pozwala ocenić wykonalność projektu, opłacalność oraz związane z nim ryzyko, i stanowi podstawę decyzji o ustanowieniu projektu. Karta Projektu zawiera opis celów projektu, zakresu, ograniczeń i założeń, formuły realizacji, organi-zacji, produktów, kryteriów akceptacji i wymagań jakościowych, wstępne uzasadnienie biznesowe i analizę ryzyka oraz oszacowanie kosztów, czasu i pracochłonności.
Opracowanie wstępnej definicji projektu wymaga od studentów zastosowania wielu technik i narzędzi zarządzania projektami w kontekście konkretnego projektu. Z kolei dla prowadzącego kurs wytworzony dokument oraz jego publiczna prezenta-cja stanowi podstawę do weryfikacji nabytych umiejętności zastosowania metod zarządzania projektami przez uczestników kursu.
Definiowanie projektu w formie Karty Projektu jest przykładem zadania dydak-tycznego, umożliwiającego realizację kursu w formule „projektu edukacyjnego”, którego celem jest nabycie przez uczestników określonych kompetencji, zgodnie z obowiązującym planem. Plan ten wynika z programu kursu (Karta przedmiotu), harmonogramu (plan zajęć w semestrze) i przydzielonych zasobów (prowadzący, studenci, odpowiednio wyposażone pomieszczenia i materiały dydaktyczne).
W takim podejściu, kurs składa się z modułów tematycznych, których sekwencja podporządkowana jest kolejnym etapom definiowania projektu. Każdy moduł jest realizowany warsztatowo – obejmuje wykład wprowadzający oraz ćwiczenia. Ćwi-czenia, dotyczące wybranej techniki lub narzędzia zarządzania projektami, są reali-zowane zespołowo na wspólnym studium przypadku. Uzyskane wyniki są dokumen-towane i prezendokumen-towane przez studentów bezpośrednio po zakończeniu ćwiczenia. Po ich przedstawieniu następuje dyskusja, którą kończy omówienie trenerskie. Za-kres Karty Projektu, odpowiadający zrealizowanemu modułowi tematycznemu, jest następnie zlecany do opracowania zespołom. Każdy zespół wypracowuje definicję projektu dla indywidulanego, zaproponowanego przez zespół i zaakceptowanego przez prowadzącego studium przypadku, w terminie określonym kolejnymi zajęcia-mi. Sekwencja zajęć zorganizowanych definiuje więc kolejne kamienie milowe w planie „projektu dydaktycznego”.
W uzupełnieniu do Karty Projektu, zespół przygotowuje prezentację uzyskanej definicji projektu, która jest przedstawiana na ostatnich zajęciach w gronie wszyst-kich uczestników kursu. Po publicznej prezentacji finalnej wersji Karty Projektu każ-dego z zespołów następuje dyskusja i „odbiór” produktu końcowego przez prowa-dzącego.
2. Praca zespołowa
Praca zespołowa jest jedną z kompetencji kluczowych dla sukcesu projektu. Rozwój tych umiejętności wymaga przede wszystkim praktyki, dlatego w omawianym podej-ściu do kształcenia zapewnia się ich nabywanie w wyniku realizacji zadań przydzie-lanych samoorganizującym się zespołom studenckim.
Po wykładzie wprowadzającym do metodyki zarządzania projektami i zapoznaniu studentów z koncepcją realizacji zajęć w formule „projektu dydaktycznego”, uczest-nicy zgłaszają indywidualne propozycje projektu (rzeczywistego lub symulowanego) w postaci dokumentu Zlecenie Przygotowania Projektu (w metodyce PRINCE2
pro-ject mandate [3]). Propozycje projektów, pozytywnie zweryfikowane przez
prowa-dzącego pod kątem złożoności zarządczej, są punktem wyjścia do utworzenia ze-społów i wyboru studium przypadku przez każdy zespół. Proces tworzenia zeze-społów jest realizowany autonomicznie przez studentów. Po jego zakończeniu każdy zespół wybiera swojego lidera.
W ramach zajęć zorganizowanych, zespoły realizują ćwiczenia warsztatowe. Adekwatnie do zleconego zadania i zdefiniowanych ograniczeń, muszą wybrać me-todę pracy, zorganizować swoje działania, wypracować rozwiązanie, udokumento-wać i zaprezentoudokumento-wać uzyskane wyniki.
W trakcie pracy własnej, zespoły realizują zadania związane z etapowym opra-cowaniem Karty Projektu dla wybranego studium przypadku. Wymaga to co naj-mniej organizacji spotkań poza zajęciami zorganizowanymi, organizacji zespołu (praca kolektywna lub rozdział pracy pomiędzy podzespoły lub poszczególnych członków), planu realizacji zadań, koordynowania działań i integracji produktów cząstkowych.
Można zakładać, że każdy z zespołów ewoluuje zgodnie z typowym cyklem życia zespołu projektowego (forming – storming – norming – performing). Zatem każdy student uczestniczy w osiąganiu wspólnego celu. Tworzy się więc możliwość identy-fikacji przyjmowanych postaw i optymalizacji działań własnych, jak i pozostałych członków zespołu. W tym kontekście warto podkreślić stymulujące oddziaływanie perspektywy publicznej samooceny wkładu własnego każdego z członków zespołu, w podsumowaniu prezentacji Karty Projektu na zakończenie kursu.
3. Komunikacja i ocena postępów
Dobra komunikacja jest jednym z kluczowych czynników sukcesu projektu („zarzą-dzanie jest komunikowaniem się”). W prezentowanym procesie kształcenia, do ko-munikacji wykorzystywana jest platforma e-learningowa (Moodle) w zakresie: forum aktualności, forum dyskusyjnego, udostępniania materiałów do wykładów i ćwiczeń, zlecania zadań i dokumentowania wyników oraz e-testów.
Forum aktualności zapewnia bieżącą komunikację pomiędzy prowadzącym i stu-dentami w zakresie spraw formalnych i organizacyjnych. Forum dyskusyjne stanowi platformę dwukierunkowej wymiany informacji i jest dedykowane sprawom meryto-rycznym. Stanowi uzupełniającą formę konsultacji zdalnej.
Zadania wykorzystywane są do określenia zakresu ćwiczenia realizowanych w ramach zajęć zorganizowanych, jak i kolejnych etapów opracowania Karty Projek-tu. Zadania definiują także termin, w którym powinien zostać przesłany dokument, zawierający rezultaty prac. Zadania umożliwiają przesyłanie uwag prowadzącego do dokumentu, jak i przekazywanie zaktualizowanych wersji Karty Projektu.
Wyniki wszystkich etapów pracy studentów są dokumentowane na platformie, co ułatwia ocenę postępów.
Kompetencje studentów są weryfikowane na podstawie opracowanej definicji projektu oraz za pomocą testów. Testy są przeprowadzane z wykorzystaniem e-quizów i obejmują zakres:
modułu tematycznego – przeprowadzane są po jego zrealizowaniu, na każ-dych zajęciach,
całości programu przedmiotu – przeprowadzane są na zakończeniu kursu. Testy te umożliwiają studentom i prowadzącemu przedmiot ocenę stopnia opa-nowania danego zakresu i identyfikację kompetencji zarządzania projektami wyma-gających dalszej pracy.
4. Kursy akredytowane w ramach programu IPMA-Student
W uzupełnieniu do oceny prowadzącego, zainteresowani studenci mogą poddać się niezależnej weryfikacji przez instytucję zewnętrzną. Przykładem organizacji od lat budującej profesjonalny system oceny kompetencji w zakresie zarządzania projek-tami jest International Project Management Association (IPMA). Stworzony przez nią
międzynarodowy system certyfikacji IPMA 4-L-C ([2]) jest powszechnie rozpozna-wany i stosorozpozna-wany przez wiele firm w procesach rekrutacji pracowników, budowania ścieżek rozwoju pracowników i doskonalenia dojrzałości projektowej organizacji.
WGGG jako pierwszy (w 2016 r.) spośród wydziałów Politechniki Wrocławskiej uzyskał akredytację programów kształcenia w obszarze zarzadzania projektami, w ramach programu IPMA-Student. Studenci, którzy ukończyli kursy akredytowane, obejmujące co najmniej 60 godzin zajęć zorganizowanych w obszarze zarządzania projektami, mogą przystąpić do egzaminu certyfikacyjnego, przeprowadzanego przez IPMA. Certyfikat IPMA-Student stanowi z jednej strony podsumowanie aka-demickiej edukacji w zakresie zarządzania projektami, z drugiej – obiektywne i rozpoznawalne przez pracodawców świadectwo posiadanych kompetencji.
„Zarządzanie projektami geoinformacyjnymi” jest przykładem akredytowanego kursu, w ramach którego realizowane jest kształcenie zorientowane projektowo. Jest to kurs zawarty w programie studiów 2-stopnia, na kierunku Górnictwo i Geologia, specjalność geoinformatyka. Cele kursu obejmują:
nabycie podstawowej wiedzy w zakresie zarządzania projektami, uwzględ-niającej aspekty aplikacyjne: podejście projektowe, przygotowanie i inicjo-wanie projektu, planoinicjo-wanie projektu, monitoroinicjo-wanie projektu;
zdobycie podstawowych umiejętności planowania wstępnego projektu (Kar-ta Projektu);
nabycie i utrwalenie kompetencji myślenia i działania w sposób projektowy.
Przykłady opracowanych zespołowo Kart Projektu dla studiów przypadku: 1. Budowa i implementacja geoportalu Ojcowskiego Parku Narodowego.
2. Aktualizacja bazy danych Banku Danych o Lasach woj. Zachodniopomorskiego. 3. Modernizacja Ewidencji Gruntów i Budynków powiatu częstochowskiego. 4. Wirtualne centrum Wrocławia z okresu przed II wojną światową.
5. Mobilna aplikacja dla rowerzystów „wRower”. 6. Mobilna aplikacja „Restauracje AmRest w Polsce”.
7. Mobilna aplikacja o obiektach sakralnych województwa dolnośląskiego. 8. Inwentaryzacja architektoniczna miasta Atturaif w Arabii Saudyjskiej. 9. Międzynarodowa konferencja naukowa „Geo-magic of science”.
Przedmioty realizowane na WGGG akredytowane w ramach programu IPMA- -Student:
a) Studia I stopnia, kierunek Górnictwo i Geologia
Kurs obowiązkowy: Ekonomika w górnictwie (semestr 6)
Kurs wybieralny: Wybrane obszary zarządzania projektami (semestr 7) b) Studia II stopnia, specjalność geoinformatyka
Kursy obowiązkowe: Analiza finansowa (semestr 2) oraz opisany już kurs Zarządzanie projektami geoinformacyjnymi (semestr 3)
Kurs wybieralny: Najlepsze praktyki zarządzania projektami (semestr 3) c) Studia II stopnia, spec. eksploatacja podziemna i odkrywkowa złóż
Kursy obowiązkowe: Modele decyzyjne w zarządzaniu (semestr 1) oraz Za-rządzanie finansami (semestr 3)
5. Ocena efektów zastosowanego podejścia do kształcenia
Analiza efektywności kształcenia studentów zgodnie z przedstawionym podejściem, została przeprowadzona na poziomie nauczania za pomocą testów wiedzy oraz na poziomie reakcji, poprzez zebranie po zakończonym szkoleniu oraz egzaminach uczelnianych i certyfikacyjnych subiektywnych opinii i ocen stopnia zadowolenia uczestników szkolenia. Nie dysponujemy danymi, które dałyby podstawę do oceny wpływu kształcenia na modyfikację zachowań na stanowisku pracy oraz oceny ko-rzyści osiąganych przez studentów i ich wpływu na efekty funkcjonowania organiza-cji, w której są lub będą zatrudnieni.
Jako podstawę do analizy efektywności szkolenia przyjęto uniwersalny model wymagań kompetencyjnych IPMA-Student, który stanowi podzbiór wymagań IPMA-D, wynikający z profilu posiadacza certyfikatu IPMA-Student i ograniczeń, związanych ze specyfiką kształcenia akademickiego.
Wytyczne Kompetencji IPMA wyróżniają trzy obszary kompetencji:
obszar kompetencji technicznych obejmuje podstawowe elementy kompe-tencji w zarządzaniu projektami, stanowiące sedno profesjonalnego zarzą-dzania projektami;
obszar kompetencji behawioralnych obejmuje osobowościowe elementy kompetencji w zarządzaniu projektami, w szczególności postawy i zacho-wania kierownika projektu;
obszar kompetencji kontekstowych obejmuje elementy odnoszące się do kontekstu projektu, w szczególności strategii organizacji, relacji pomiędzy projektem a działalnością operacyjną, relacji kierownika projektu i zespołu zarządzającego projektem z kierownictwem liniowym i kierownictwem biz-nesowym organizacji oraz do funkcjonowania w ramach organizacji zorien-towanej na projekty, programy i portfele.
Wymagania kompetencyjne IPMA-Student zostały opracowane w formacie obo-wiązującym w europejskim szkolnictwie wyższym (w Polsce wytyczne Krajowych Ram Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego). Podstawą do akredytacji uczelni jest Macierz Kompetencji IPMA-Student, potwierdzająca zgodność Przedmiotowych Efektów Kształcenia przedmiotów oferowanych przez uczelnię z efektami kształce-nia IPMA-Student.
W tabeli 2 przedstawiono wyniki oceny efektywności omawianego podejścia do szkolenia studentów Wydziału Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wro-cławskiej, kierunek Górnictwo i Geologia na studiach stacjonarnych.
Próbę badawczą stanowią studenci, którzy zaliczyli przedmioty z akredytacją IPMA-Student, w tym dedykowane przedmioty wybieralne, i przystąpili do egzaminu IPMA-Student, z czym wiąże się wniesienie przez studenta opłaty egzaminacyjnej na rzecz IPMA:
na stopniu I studiów – 14 studentów spośród 16, którzy wybrali i zaliczyli przedmiot wybieralny „Najlepsze praktyki zarządzania projektami”;
na stopniu II studiów, specjalność Eksploatacja Podziemna i Odkrywkowa Złóż – 12 studentów spośród 15, którzy wybrali i zaliczyli przedmiot wybie-ralny „Wybrane obszary zarządzania projektami”.
Obie grupy przystępujące do egzaminu IPMA-Student składały się z najlepszych i pozytywnie zmotywowanych studentów. Wysoka ocena ich kompetencji z zakresu zarządzania projektami nie odnosi się niestety do „przeciętnego” studenta WGGG na kierunku Górnictwo i Geologia.
Tabela 1. Elementy kompetencji IPMA-Student Kompetencje techniczne Kompetencje behawioralne Kompetencje kontekstowe 1.01 Sukces zarządzania projektem 1.02 Interesariusze 1.03 Wymagania i cele projektu 1.04 Ryzyko: zagrożenia i szanse 1.05 Jakość 1.06 Organizacja projektu 1.07 Praca zespołowa 1.08 Rozwiązywanie problemów 1.09 Struktury projektu 1.10 Zakres i produkty cząstkowe 1.11 Czas i etapy (fazy)
projektu 1.12 Zasoby 1.13 Koszty i zasoby finansowe 1.15 Zmiany 1.16 Kontrola i raporty 1.18 Komunikacja 1.19 Rozpoczynanie 1.20 Zamykanie 2.01 Przywództwo 2.02 Zaangażowanie i motywacja 2.04 Asertywność 2.07 Kreatywność 2.08 Zorientowanie na wyniki 2.09 Sprawność 2.12 Konflikty i kryzysy 2.13 Wiarygodność 2.14 Docenianie wartości 2.15 Etyka 3.01 Orientacja na projekty 3.05 Stałe struktury organizacji 3.08 Zarządzanie zasobami ludzkimi
Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów IPMA
Tabela 2. Wyniki certyfikacji IPMA-Student
Uczelnia/Wydział PWr/WGGG-GIG Ogółem
(wszystkie certyfikaty w kraju)
Stopień studiów I stopień II stopień I stopień II stopień
Liczba certyfikatów 14 12 166 222
Zdawalność 100% 100% 86,5% 92,5%
Średni wynik 64,5 pkt 66,1 pkt 58,2 pkt 61,9 pkt Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów IPMA
Z satysfakcją należy stwierdzić, że pierwsze wyniki certyfikacji IPMA-Student na WGGG są znacząco lepsze od średniej w całej populacji akredytowanych uczelni, uwzględniając niewielką liczebność próbki badawczej.
Warto podkreślić, że wśród 18 uczelni z akredytacją IPMA-Student najliczniej re-prezentowane są uczelnie ekonomiczne i uniwersytety, a wśród kierunków studiów kierunki ekonomiczne oraz zarządzanie i marketing. WGGG jest aktualnie jedynym wydziałem o kierunku technicznym, który rozpoczął proces certyfikowania swoich studentów w programie IPMA-Student.
Analiza wyników egzaminu IPMA-Student w poszczególnych obszarach kompe-tencji (tabela 5) i składnikach kompekompe-tencji (tabele 3 i 4) pozwala zidentyfikować mocne i słabe obszary wiedzy studentów, co stanowi przesłankę dla władz wydziału i kadry dydaktycznej do doskonalenia programu oraz metod i narzędzi dydaktycz-nych.
Tabela 3. Procent poprawnych odpowiedzi (%OK) w obszarach kompetencji IPMA-Student
Obszar kompetencji IPMA-Student %OK
2.0 Behawioralne 77,2%
1.0 Techniczne 63,7%
3.0 Kontekstowe 61,7%
Razem 65,4%
Źródło: Opracowanie własne
Tabela 4. Procent poprawnych odpowiedzi (%OK) w obszarze kompetencji technicznych IPMA – Student
Elementy kompetencji technicznych %OK
1.18 Komunikacja 88,9%
1.03 Wymagania i cele projektu 80,6%
1.12 Zasoby 77,8%
1.01 Sukces zarządzania projektem 76,7%
1.16 Kontrola i raporty 76,7%
1.08 Rozwiązywanie problemów 75,0%
1.05 Jakość 66,7%
1.13 Koszty i zasoby finansowe 66,7%
1.15 Zmiany 66,7%
1.06 Organizacja projektu 62,5%
1.07 Praca zespołowa 60,4%
1.10 Zakres i produkty cząstkowe 60,0%
1.02 Interesariusze 55,6%
1.09 Struktury projektu 55,6%
1.04 Ryzyko: zagrożenia i szanse 50,0% 1.11 Czas i etapy (fazy) projektu 45,0%
1.19 Rozpoczynanie 22,8%
Tabela 5. Procent poprawnych odpowiedzi (%OK) w obszarze kompetencji behawioralnych IPMA – Student
Elementy kompetencji behawioralnych %OK
2.02 Zaangażowanie i motywacja 100,0% 2.04 Asertywność 100,0% 2.13 Wiarygodność 100,0% 2.14 Docenianie wartości 100,0% 2.15 Etyka 100,0% 2.08 Zorientowanie na wyniki 91,7% 2.07 Kreatywność 66,7% 2.12 Konflikty i kryzysy 58,3% 2.01 Przywództwo 50,0%
Źródło: Opracowanie własne
Tabela 6. Procent poprawnych odpowiedzi (%OK) w obszarze kompetencji kontekstowych IPMA – Student
Elementy kompetencji kontekstowych %OK
3.08 Zarządzanie zasobami ludzkimi 68,3% 3.05 Stałe struktury organizacji 62,5%
3.01 Orientacja na projekty 52,1%
Źródło: Opracowanie własne
Ocena efektywności kształcenia na poziomie reakcji została przeprowadzona bezpośrednio po egzaminie IPMA-Student. Przykładowe oceny szkolenia przez studentów podano w tabelach (tabele 7-9).
Tabela 7. Jakość kształcenia – program zajęć
Tabela 8. Jakość kształcenia – terminologia stosowana na zajęciach
Źródło: Opracowanie własne
Tabela 9. Ogólna ocena procesu certyfikacji IPMA-Student
Źródło: Opracowanie własne
Podsumowanie
Ocena efektów kształcenia studentów WGGG według modelu kompetencyjnego IPMA-Student, w szczególności porównanie z wynikami uzyskiwanymi przez studen-tów innych akredytowanych uczelni, pozwala potwierdzić, przynajmniej na poziomie nauczania, wysoką efektywność kształcenia prowadzonego w sposób opisany w artykule. Ocena na poziomie reakcji potwierdza wysoki poziom satysfakcji uczest-ników szkolenia.
Najtrudniej jest potwierdzić efektywność kształcenia studentów WGGG na po-ziomie zachowań i rezultatów ich pracy, korzyści osobistych i wpływu na funkcjono-wanie organizacji – wymagało to, by śledzenia karier absolwentów z certyfikatami IPMA-Student. Aktualnie dane takie nie są dostępne.
Jednym z ważnych efektów zaproponowanej koncepcji kształcenia, wykraczają-cym poza obszar kompetencji zarządzania projektami, jest rozwój kompetencji pracy zespołowej. Studenci studiów o kierunkach technicznych bardzo rzadko, mają moż-liwość pracy zespołowej na studiach przypadków w czasie całego kursu.
Program IPMA-Student jest uniwersalnym, obiektywnym systemem weryfikacji kompetencji studentów w zakresie zarządzania projektami. Program został przyjęty i wdrożony przez kilkanaście uczelni wyższych w kraju, w tym przez trzy uczelnie z pierwszej piątki według rankingu „Wprost” 2016. Jest on niezależny od kierunku, stopnia i formy studiów, a wyniki certyfikacji IPMA-Student stanowią podstawę do benchmarkingu edukacji akademickiej w zakresie zarządzania projektami.
Bibliografia
[1] A Guide to Project Management Body of Knowledge (PMBOK®Guide Fifth Edition), Project Management Institute, 2013, wydanie polskie MT&DC Warszawa, 2013. [2] Polskie Wytyczne Kompetencji IPMA wersja 3.0, Stowarzyszenie Project Management
Polska, 2009.
[3] PRINCE2TM – Skuteczne Zarządzanie Projektami, Office of Government Commerce, 2010.
