"Kirchliche Stadtteilarbeit", Jutta Krauss-Siemenn, Stuttgart [etc.] 1983 : [recenzja]

Leon Dyczewski

"Kirchliche Stadtteilarbeit", Jutta

Krauss-Siemenn, Stuttgart [etc.] 1983

: [recenzja]

Collectanea Theologica 55/3, 188-189

188 R E C E N Z JE

P r z e k ła d A .N. je s t w ty m m ie js c u r a c z e j lite r a c k ą p a r a f r a z ą n iż w ie rn y m o d d a n ie m te k s tu o ry g in a ln e g o . D . 5,27 W p rz e k ła d z ie J.R .: „I t a k z w in y s p is k u ją c y c h w ro g ó w i ic h z g ra i m ia s to ze w s z y s tk ic h stro n , o g a rn ia ł p ło m ie ń w o jn y , a lu d z n a jd u ją c y się p o ś r o d k u ro z s z a rp y w a n o ja k b y je d n o w ie lk ie c ia ło .” W p rz e k ła d z ie A .N .: „ K ie d y w t e n sp o só b m ia s to g n ę b iły ż y w io ły w y w r o tu i ró ż n e lu d z k ie w y w ło k i, p o ś r o d k u n ic h z n a jd u ją c e się o b y w a te ls tw o b y ło n ib y w ie lk ie c ia ło , k tó r e s z a r p a ł k to c h c ia ł”.

R ó ż n ic e w ty m te k ś c ie d o ty c z ą p rz e d e w s z y s tk im s tr o n y lite r a c k ie j. N ie ­ tr u d n o z a u w a ż y ć w n o w y m p rz e k ła d z ie tr o s k ę sz c z e g ó ln ą o d o b ó r słó w i w r a ż ­ liw o ść n a ach c ię ż a r, b a r w ę i to n .

E. 5,185

W p rz e k ła d z ie J . R .:

„L ecz g d y p i e r w s z y b u d o w n i c z y P r z y b y t k u , k r ó l S alom on,, o b w a ro w a ł w s c h o d n ią s tro n ę , z b u d o w a n o n a n a s y p ie j e d y n y k r u ż g a - n e k... W c ią g u n a s tę p n y c h w ie k ó w je d n a k lu d s ta le d o s y p y w a ł z i e m i i t a k w z g ó r z e w y r ó w n a n o i p o s z e r z o n o . P o o b a le n iu je s z c z e m u r u p ó ł n o c n e g o u z y s k a n o o s ta te c z n ie ta k ą p r z e s tr z e ń , ja k ą p ó ź n ie j o g a r n ą ł o k rą g c a łe j ś w ią ty n i”.

W p rz e k ła d n ie A .N.:

„ D o p ie ro g d y k r ó l S a lo m o n w s tr o n ie w s c h o d n ie j d ź w ig n ą ł m u r , n a n a s y ­ p ie z ie m n y m p i e r w s z ą w z n ie sio n o k o l u m n a d ę . . . W c ią g u n a s tę p n y c h s tu le c i lu d o iąg le p ra c o w a ł k o ło n a s y p ó w , a sz c z y t g ó ry ro z sz e rz a ł. P o te m z b u rz o n o ta k ż e m u r w s c h o d n i i p rz y łą c z o n o ty l e o b s z a ru , ile go b y ło p o ­ tr z e b a n a c a łk o w ite o b w ie d z e n ie ś w ią ty n i k o lu m n a m i” .

T u ta j p r z e k ła d A .N. je s t p o p r o s tu b łę d n y . J a k w id a ć n a p o d s ta w ie ty c h k ilk u p rz y k ła d ó w , p o tr z e b n y b y ł n o w y p r z e k ła d W o jn y ż y d o w s k ie j.

D la te g o n a le ż y się w d z ię c z n o ść K s ię g a r n i św . W o jc ie c h a w P o z n a n iu , że p o d ję ła się w y d a n ia teg o z n a k o m ite g o d zieła.

W n o w y m jeg o w y d a n iu d o b rz e b ę d z ie d o d a ć n a s tr o n ie ty tu ło w e j: J u -

d a ik ó s p ó le m o s i łac. D e b ello J u d a ic o , j a k to b y ło w w y d a n iu D a w n y c h d z ie jó w Iz r a e la , za tro sz c z y ć się b a rd z ie j o a k c e n ty w w y ra z a c h g re c k ic h , a n a d e w s z y s tk o — p o s ta ra ć s ię o le p s z y p a p ie r . M a m y n a d z ie ję , że d w a o s ta tn ie ż y c z e n ia z o s ta n ą sp e łn io n e ju ż w k ró tc e p r z y w y d a n iu d w ó c h m n ie js z y c h d z ie ł J ó z e f a (V ita i C o n tra A p io n e m ), k tó r e w p rz e k ła d z ie p. J a n a R a d o ż y c k ie g o z n a jd u j ą s ię ju ż w w y d a w n ic tw ie . T a k w ię c p o ls k i c z y te ln ik o tr z y m a n ie b a w e m w n o w y m w ie r n y m i p ię k n y m p r z e ­ k ła d z ie c a łą s p u ś c iz n ę li te r a c k ą J ó z e f a F la w iu s z a . k s . J a n S tą p ie ń , W a r s z a w a

J u t t a K R A U S S -S IE M E N N , K ir c h lic h e S ta d tte ila r b e it, S tu t tg a r t- B e r l in - K ö l n - -M a in z 1983, V e rla g W . K o h lh a m m e r, s. 135 (P r a k tis c h e W is s e n s c h a ft: K ir c h e n ­

g e m e in d e ).

J e s t to s tu d iu m z z a k r e s u te o lo g ii p a s to r a ln e j, w k tó r y m a u to r k a w y k o ­ r z y s tu ją c z n a jo m o ść z ja w is k w d z is ie js z y m ż y c iu m ie js k im p o s z u k u je m o ż li­ w o śc i d z ia ła n ia K o ścio ła. M o żliw o ść tę w id z i w tw o rz e n iu w sp ó ln o ty — i w je j r a m a c h — n a b a z ie o s ie d li lu b części m ia s ta . S tw ie rd z a , że K o śció ł d o ty c h c z a s d z ia ła ta k ż e n a k o n c e p c ji w s p ó ln o ty , z ty m je d n a k , że s ą to w z o ­ r y w s p ó ln o ty w y p ra c o w a n e w ś r o d o w is k u w ie js k im i p rz e n ie s io n e do m ia s ta , g d y ty m c z a s e m śro d o w is k o m ie js k ie r ó ż n i się od w ie js k ie g o ty p e m z a m ie s z k a ­ n ia , ty p e m p r a c y i m e n ta ln o ś c ią . W m ie śc ie n ie w y s ta r c z a w s p ó ln a p r z e s tr z e ń

j a k o g łó w n a p o d s ta w a w s p ó ln o ty , co je s t ty p o w e d la w sp ó ln o t w ie js k ic h . W p ra w d z ie i o n a je s t w a ż n a w m ieście, a le w a ż n ie js z e je s t p o czu cie je d n o ś c i i o d p o w ie d z ia ln o śc i. P o c z u c ie to k s z t a łt u je się i ro z w ija , k ie d y c z ło n k o w ie o s ie d la lu b części m ia s ta tw o rz ą w ła s n ą p r z e s tr z e ń ż y c io w ą (L e b e n s r a u m ). To j e s t o b e c n ie p o d s ta w o w e z a d a n ie w sp ó ln o ty m ie js k ie j, a k s z ta łto w a n ie to w in ­ n o iść w k ie r u n k u p rz y w ró c e n ia s a k r a ln o ś c i w z e w n ę trz n y m w y g lą d z ie o sie d li lu b części m ia s ta o ra z w p r z y w r a c a n iu e le m e n tó w re lig ijn o ś c i w św ia d o m o śc i ic h m ie sz k a ń c ó w , co zo sta ło n a ru s z o n e p rz e z d o ty c h c z a so w e p ro c e s y in d u ­ s tr ia liz a c ji i u rb a n iz a c ji. T rz e c im z a d a n ie m w sp ó ln o ty je s t k s z ta łto w a n ie b a r ­ dziej lu d z k ic h sto s u n k ó w i s t r u k t u r sp o łeczn y ch . Że p ro c e s y te m o g ą d zisiaj d o k o n y w a ć się a u to r k a d a je tr z y p rz y k ła d y . S ą n im i 1. k ir c h lic h e S ta d t te i l­ a r b e i t in B e r lin - K r e u z b e r g , 2. k ir c h lic h e B e te ilig u n g a n e in e r B ü r g e r in itia tiv e

g e g e n d ie Z e r s tö r u n g d e s F r a n k fu r te r W e s te n d s , 3. g e m e in w e s e n o r ie n tie r te r G e m e in d e a u fb a u in B e r lin -H e e r s tr a s s e N o rd .

D o ś w ia d c z e n ia w y n ie sio n e z p o w y ż sz y c h tr z e c h p rz y p a d k ó w w y k a z u ją , że tw o r z e n ie d z is ia j w sp ó ln o ty w m ie śc ie w y m a g a d o sk o n a łe j z n a jo m o śc i r e a ­ lió w , czy li p o s ta w ie n ia w ła ś c iw e j d iag n o zy , z n a jo m o śc i p o trz e b i p r a g n ie ń m ie s z k a ń c ó w d a n e j d z ie ln ic y , k o n k re tn e g o o sie d la , w y m ia n y in f o r m a c ji i d o ­ ś w ia d c z e ń , u m ie ję tn o ś c i n a w ią z y w a n ia k o n ta k tó w , p ro w a d z e n ia d y s k u s ji, w s p ó łp r a c y o ra z zd o ln o ści p r z e w id y w a n ia i p la n o w a n ia . K ościół n a jle p ie j m oże p rz y g o to w y w a ć do ty c h z a d a ń p rz e z k s z ta łc e n ie d o ro s ły c h (E r w a c h s e ­

n e n b ild u n g ), k tó r e z k o le i m a w y ro b ić w c z ło n k a c h w sp ó ln o ty zd o ln o ść do

p o k o n y w a n ia p ro b le m ó w d n ia co d z ie n n e g o o ra z p rz e k o n a n ie , że w in n i oni u c z e stn ic z y ć w p ro c e s a c h p rz e m ia n , ja k ie o b e c n ie d o k o n u ją się, i to sw o je u c z e s tn ic tw o n ie u s ta n n ie p o szerzać. B y k s z ta łc e n ie d o ro s ły c h m ogło b a rd z ie j o w o c n ie p rz e b ie g a ć w in n y m u to w a rz y s z y ć n a s tę p u ją c e w a r u n k i: d o b ro w o l­ n o ś ć p r z y s tą p ie n ia do w sp ó ln o ty , sz e ro k i d o stę p do w ie d z y n a te m a t p r z e ­ m i a n sp o łe c z n y c h , c e n ie n ie d o św ia d c z e ń o so b isty c h i in n y c h , r ó w n o u p r a w n ie ­ n ie i sa m o s ta n o w ie n ie . W sp ó ln o ty p ro w a d z ą c p rz e m ia n ę ś r o d o w is k a s w o ją d z ia ła ln o ś ć w in n e w c ią ż k o n fr o n to w a ć z s y tu a c ją w m ie śc ie , z p ro c e s a m i, ja k ie w n im z a c h o ­ dzą, n p . z p o s z e rz a n ie m się p r z e s tr z e n n y m m ia s ta , n is z c z e n ie m p la c ó w z a ­ b a w d la dzieci, w z ro s te m liczb y dzieci n ie s p ra w n y c h , itp .

W sp ó ln o ta k o śc ie ln a m a k s z ta łto w a ć śro d o w isk o , w ja k im się z n a jd u je , a p rz e m ie n ia ją c je s a m a p o z o s ta je ży w a. J e s t to te ż w ła ś c iw a d ro g a o s o b is te ­ go d o s k o n a le n ia je j czło n k ó w .

P r a c a J u t t a K r a u s s - S ie m a n n n a w ią z u je z a te m do d a w n y c h k o n c e p c ji p e ­ d a g o g ik i sp o łe c z n e j, k tó r e p o s tu lo w a ły , b y c z ło w ie k k s z ta łto w a ł sie b ie p rz e z k s z ta łto w a n ie ś r o d o w is k a , b y tw o rz ą c ś w ia t z e w n ę trz n y w z b o g a c a ł s ię w e ­ w n ę trz n ie . P ro b le m ty lk o , że d z is ia j p rz y d u ż e j c e n tr a liz a c ji o ra z s p e c ja liz a ­ c ji lu d zi, w r ę k a c h k tó r y c h sp o c z y w a z a g o s p o d a ro w y w a n ie p rz e s trz e n i, ro z ­ w ią z y w a n ie sz la k ó w k o m u n ik a c ji, o rg a n iz o w a n ie sie c i u s łu g i ro z ry w e k , a ta k ż e s t r u k t u r sp o łe c z n y c h s ta ło się to tr u d n ie js z e . K s ią ż k a J u t t a K r a u s s - -S ie m a n n w s k a z u je , że je s t to je d n a k m o żliw e. D ro g a w y jś c ia z te g o im p a s u p ro w a d z i p rz e z ro z w ó j św ia d o m o śc i c z ło n k ó w w s p ó ln o ty i p o c z u c ia o d p o w ie ­ d z ia ln o śc i za ś ro d o w isk o , w k tó r y m ż y ją .

K s ią ż k a b a rd z o c e n n a d la d z ia ła c z y sp o łeczn y ch . O b o w ią z k o w a d la d u sz ­ p a s te r z y i c z ło n k ó w r a d p a ra f ia ln y c h .

o. L e o n D y c z e w s k i O F M C o n v., L u b lin