NOSICIELSTWO WYBRANYCH PATOGENÓW ALARMOWYCH
U PACJENTÓW Z CHOROBAMI KRWI HOSPITALIZOWANYCH
W SZPITALU KLINICZNYM
CARRIAGE OF SELECTED ALERT PATHOGENS IN PATIENTS WITH BLOOD DISORDERS HOSPITALISED
AT A CLINICAL HOSPITAL
1 Zakład Mikrobiologii Samodzielnego Publicznego Centralnego Szpitala Klinicznego w Warszawie
2 Zakład Mikrobiologii Stomatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
} MARTA WRÓBLEWSKA
Zakład Mikrobiologii Stomatologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa, Tel.: 22 599 17 77, Fax: 22 599 17 78, e-mail: marta.wroblewska@wum.edu.pl Wpłynęło: 20.06.2018
Zaakceptowano: 04.07.2018 DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2018024 STRESZCZENIE: W ostatnich latach znacznie wzrosła liczba zakażeń związanych z opieką
zdro-wotną. Ma na to wpływ zarówno stosowanie inwazyjnych technik diagnostycznych i leczni-czych, jak i indywidualne cechy hospitalizowanych pacjentów. W prezentowanej pracy przed-stawiono analizę epidemiologiczną nosicielstwa w przewodzie pokarmowym wybranych pa-togenów alarmowych wyizolowanych od pacjentów hospitalizowanych na oddziale hema-tologii. Analizą objęto patogeny alarmowe wytwarzające mechanizmy oporności typu: VRE, ESBL, KPC oraz MBL. W badanym materiale Gram-ujemne pałeczki z rzędu Enterobacterales wy-twarzające ESBL wykryto u >26% pacjentów. W analizowanym okresie pałeczki Gram-ujemne o fenotypie MBL były obecne w próbkach pobranych od prawie 5% badanych, natomiast wy-izolowano tylko dwa szczepy KPC(+). Nosicielstwo szczepów VRE wykryto u 12,6% pacjentów. Kolonizacja jelitowa wymienionymi patogenami stanowi ogromne zagrożenie zarówno dla chorego, jak i dla innych pacjentów z jego otoczenia, toteż powinna być stale monitorowana. SŁOWA KLUCZOWE: analiza epidemiologiczna, nosicielstwo jelitowe, patogeny alarmowe ABSTRACT: In recent years, there has been a significant increase in the number of healthcare--associated infections. These are linked both to invasive diagnostic and therapeutic procedures as well as to the individual characteristics of hospitalised patients. In the present study, we re-port an epidemiological analysis of intestinal carriage of selected alert pathogens isolated from patients hospitalised in the haematology ward. Analysis comprised of alert pathogens charac-terised by: VRE, ESBL, KPC, and MBL mechanisms of resistance. In the analysed material, ESBL- -producing Gram-negative rods classified in the order Enterobacterales were detected in >26% of patients. In the studied group, Gram-negative rods expressing the MBL phenotype were de-tected in samples from almost 5% of screened patients, while only two strains of KPC(+) rods were isolated. Carriage of VRE strains was detected in 12.6% of patients. Intestinal colonisation with the above-mentioned pathogens poses a great risk both to the carriers as well as to other patients who have contact with them, therefore it should be continuously monitored. KEY WORDS: alert pathogens, epidemiological analysis, intestinal carriage
WSTĘP
: RVWDWQLFK ODWDFK ]QDF]QLH Z]URVáD OLF]ED UHMHVWURZD-Q\FK ]DNDĪHĔ ]ZLą]DUHMHVWURZD-Q\FK ] RSLHNą ]GURZRWQą 6WDQRZLą RQHMHGQR]QDMLVWRWQLHMV]\FKZ\]ZDĔZVSyáF]HVQHMPHG\- F\Q\,QIHNFMHWHVąĞFLĞOH]ZLą]DQH]HVWRVRZDQLHPLQZD-]\MQ\FK WHFKQLN GLDJQRVW\F]Q\FK L OHF]QLF]\FK RUD] ] LQ-G\ZLGXDOQ\PL FHFKDPL KRVSLWDOL]RZDQ\FK SDFMHQWyZ >@
:]ZLą]NX]W\PFRUD]ZLĊNV]H]QDF]HQLHSU]\SLVXMHVLĊ PLNURELRORJLF]Q\PEDGDQLRPSU]HVLHZRZ\P0DMąRQHQD FHOXRJUDQLF]HQLHUR]SU]HVWU]HQLDQLDVLĊZĞURGRZLVNXV]SL- WDOQ\PZLHOXJURĨQ\FKSDWRJHQyZ F]ĊVWRZLHOROHNRRSRU- Q\FK RUD]]DSRELHJDQLHZ\VWĊSRZDQLXRJQLVNHSLGHPLF]- Q\FK6]F]HS\WHNRORQL]XMąFSU]HZyGSRNDUPRZ\SU]HG-VLRQHN QRVD F]\ VNyUĊ VWDQRZLą QLHEH]SLHF]Q\ UH]HUZXDU ]DUyZQRGODVDPHJRSDFMHQWDMDNLRVyEZMHJRRWRF]HQLX
110 © Evereth Publishing, 2018 'RGDWNRZRQLHMHGQRNURWQLHVąRJURPQ\PSUREOHPHPWHUD- SHXW\F]Q\P>@3DFMHQFLRQNRKHPDWRORJLF]QLVąV]F]H- JyOQLHQDUDĪHQLQDUR]ZLQLĊFLH]DNDĪHQLD]HZ]JOĊGXQDRE-QLĪRQąRGSRUQRĞüZSU]HELHJXFKRURE\SRGVWDZRZHMRUD] VWRVRZDQH OHF]HQLH >@ 'UREQRXVWURMH Z\ZRáXMąFH ]DND-ĪHQLDPRJąSRFKRG]Lü]DUyZQR]ZáDVQHMÀRU\EDNWHU\MQHM FKRUHJR ]DNDĪHQLD HQGRJHQQH MDN L ] V]HURNR SRMĊWHJR ĞURGRZLVNDV]SLWDOQHJR ]DNDĪHQLDHJ]RJHQQH >@
: ZLHOX NUDMDFK Z HSLGHPLRORJLL ]DNDĪHĔ ]ZLą]DQ\FK ]RSLHNą]GURZRWQąLZWHUDSLLKRVSLWDOL]RZDQ\FKSDFMHQ-WyZSUREOHPHPVąV]F]HS\JURQNRZFD]áRFLVWHJRRSRUQHQD PHW\F\OLQĊ DQJPHWKLFLOOLQUHVLVWDQWStaphylococcus aureus ±056$ SRZRGXMąFHLQIHNFMHRFLĊĪNLPSU]HELHJXLZ\- VRNLHMĞPLHUWHOQRĞFL ± ]ZáDV]F]DXRVyE]]DEXU]H- QLDPLRGSRUQRĞFL>@']LĊNLV]HURNR]DNURMRQ\PSURJUD-PRP ]ZDOF]DQLDWHJR SDWRJHQX XGDáR VLĊ X]\VNDü VSDGHN OLF]E\]DNDĪHĔRWHMHWLRORJLLQDZHWRMHGQDNZQLHNWy- U\FKORNDOL]DFMDFKJHRJUD¿F]Q\FKF]ĊVWRĞüLQIHNFMLZ\ZR-á\ZDQ\FKSU]H]WHV]F]HS\QDGDOXWU]\PXMHVLĊQDZ\VRNLP SR]LRPLH>@ 2VWDWQLRSRGNUHĞODVLĊ PRĪOLZRĞüV]HU]HQLD VLĊ 056$ RG ]ZLHU]ąW KRGRZODQ\FK >@ :HGáXJ GDQ\FK ($561HW DQJ(XURSHDQ$QWLPLFURELDO5HVLVWDQFH6XUYH-LOODQFH1HWZRUN ZURNXZ3ROVFHRGVHWHNV]F]HSyZ 056$Z\L]RORZDQ\FK]NUZLZ\QRVLáLQDGDOZ\ND-]XMHWHQGHQFMĊVSDGNRZą> @=HZ]JOĊGXQDVWRVXQNRZR U]DGNLH REHFQLH Z\VWĊSRZDQLH PHW\F\OLQRRSRUQHJR JURQ- NRZFD]áRFLVWHJRZ3ROVFH]DJDGQLHQLHWRQLHEĊG]LHRPD-ZLDQHZQLQLHMV]HMSUDF\
&HOHPSUDF\E\áDDQDOL]DHSLGHPLRORJLF]QDQRVLFLHOVWZD Z\EUDQ\FK SDWRJHQyZ DODUPRZ\FK HQWHURNRNL RSRUQH QD ZDQNRP\F\QĊRUD]ZLHOROHNRRSRUQHSDáHF]NL*UDPXMHPQH
]URG]LQ\EnterobacteriaceaeLQLHIHUPHQWXMąFH Z\L]RORZD-Q\FK]Z\PD]yZ]RGE\WXRGSDFMHQWyZKRVSLWDOL]RZDQ\FK QDRGG]LDOHKHPDWRORJLLV]SLWDODNOLQLF]QHJR
MATERIAŁY I METODY
0DWHULDá GR EDGDĔ VWDQRZLá\ Z\PD]\ ] RGE\WX SREUD-QH RG SDFMHQWyZ KRVSLWDOL]RZDQ\FK Z .OLQLFH +HPDWROR- JLL2QNRORJLLL&KRUyE:HZQĊWU]Q\FK6DPRG]LHOQHJR3X-EOLF]QHJR &HQWUDOQHJR 6]SLWDOD .OLQLF]QHJR Z :DUV]D-ZLHZRNUHVLHRGVW\F]QLDURNXGRF]HUZFD URNX %DGDQ\ PDWHULDá SRVLHZDQR QD VHOHNW\ZQH SRGáRĪD FKURPRJHQQHZFHOXZVWĊSQHML]RODFMLLLGHQW\¿NDFMLV]F]H-SyZ Z\WZDU]DMąF\FK PHFKDQL]P RSRUQRĞFL W\SX 95( DQJYDQFRP\FLQUHVLVWDQWHQWHURFRFFL (6%/ DQJH[WHQ-GHGVSHFWUXPȕODFWDPDVH .3& DQJKlebsiella pneumo-niae FDUEDSHQHPDVH OXE 0%/ DQJ PHWDOORȕODFWDPDVH RUD] V]F]HSyZ RSRUQ\FK QD NDUEDSHQHP\ R PHFKDQL]PLH LQQ\PQLĪHQ]\PDW\F]Q\
,GHQW\¿NDFMĊZ\KRGRZDQ\FKGUREQRXVWURMyZSU]HSUR-ZDG]RQRPHWRGą0$/',72)06 DQJPDWUL[DVVLVWHG ODVHU GHVRUSWLRQLRQL]DWLRQ WLPHRIÀLJKW PDVV VSHFWUR-PHWU\ SU]\ XĪ\FLX DQDOL]DWRUD %LRW\SHU 0LFURÀH[ /7 %UXNHU .DĪG\]Z\L]RORZDQ\FKV]F]HSyZE\áQDVWĊS-QLH EDGDQ\ PHWRGDPL IHQRW\SRZ\PL SRG NąWHP Z\WZD- U]DQLDRNUHĞORQHJRPHFKDQL]PXRSRUQRĞFL:GLDJQRVW\-FHSDáHF]HNSURGXNXMąF\FKNDUEDSHQHPD]\Z\NRU]\VWDQR WDNĪHWHVWELRFKHPLF]Q\&DUED13RUD]WHVW3&5 *HQH-;SHUW® =GROQRĞü Z\WZDU]DQLD ȕODNWDPD] R
UR]V]HU]R-Q\PVSHNWUXPVXEVWUDWRZ\P (6%/ EDGDQRSU]\XĪ\FLX 100 80 60 40 20 0
E. faecium E. faecalis E. hirae
Ryc. 1. Szczepy Enterococcus spp. oporne na gli-kopeptydy.
skriningowych skriningowego wanych szcze-pów nych pacjentów (%) 2317 769 VRE 97 12,60 ESBL 202 26,27 5037 803 MBL 39 4,86 KPC 2 0,25 Inny mechanizm 57 7,10
WHVWX''67 DQJGRXEOHGLVNV\QHUJ\WHVW VWRVXMąFNUąĪ-NL] FHIWD]\G\PHP ȝJ FHIRWDNV\PHP ȝJ RUD] DPRNV\F\OLQą ] NZDVHP NODZXODQRZ\P ȝJ :FHOX]ZLĊNV]HQLDF]XáRĞFLWHVWXZ\NRU]\VWDQRGRGDWNR-ZRNUąĪHN]D]WUHRQDPHP ȝJ RUD]]FHIHSLPHP ȝJ :\ĪHMZ\PLHQLRQHEDGDQLDRUD]LQWHUSUHWDFMĊZ\QL-NyZ SU]HSURZDG]RQR ]JRGQLH ] DNWXDOQ\PL ]DOHFHQLDPL (XURSHMVNLHJR .RPLWHWX GV 2]QDF]DQLD /HNRZUDĪOLZR- ĞFL DQJ(XURSHDQ&RPPLWWHHRQ$QWLPLFURELDO6XVFHS- WLELOLW\7HVWLQJ±(8&$67 RUD].25/' .UDMRZ\2ĞUR-GHN5HIHUHQF\MQ\GV/HNRZUDĪOLZRĞFL'UREQRXVWURMyZ
WYNIKI
/LF]EĊV]F]HSyZRRNUHĞORQ\PPHFKDQL]PLHRSRUQRĞFL Z\L]RORZDQ\FKRGSDFMHQWyZKHPDWRORJLF]Q\FKZRNUHVLH REMĊW\PDQDOL]ąSU]HGVWDZLRQRVXPDU\F]QLHZ7DEHOL3U]HEDGDQR Z\PD]yZ ] RGE\WX SREUDQ\FK RG SDFMHQWyZ Z NLHUXQNX Enterococcus VSS Z\ND]XMą- F\FKRSRUQRĞüQDJOLNRSHSW\G\:\NU\WR V]F]HSyZEn- terococcusVSS95(FRVWDQRZLáREDGDQ\FKSDFMHQ-WyZ :ĞUyG W\FK L]RODWyZ E. faecium VWDQRZLá V]F]HSyZ ]DĞ E. faecalis V]F]HSyZ D E. hi-rae± MHGHQV]F]HS 5\F
: DQDOL]RZDQ\P RNUHVLH ]OHFRQR EDGDĔ RG SDFMHQWyZ Z NLHUXQNX REHFQRĞFL V]F]HSyZ (6%/
:EDGDQ\PPDWHULDOHZ\NU\WRQLHSRZWDU]DOQHV]F]H-S\ (6%/ 'RPLQRZDá\ V]F]H:EDGDQ\PPDWHULDOHZ\NU\WRQLHSRZWDU]DOQHV]F]H-S\ Klebsiella pneumoniae ± V]F]HSyZ QDVWĊSQLH Escherichia coli ± RUD]Enterobacter cloacae± 5\F
3U]HEDGDQR Z\PD]yZ ] RGE\WX SREUDQ\FK RG SDFMHQWyZ Z NLHUXQNX REHFQRĞFL SDáHF]HN *UDP XMHPQ\FK Z\WZDU]DMąF\FK 0%/ :\KRGRZDQR QLH-SRZWDU]DOQHV]F]HS\Klebsiella pneumoniae0%/ VWD-QRZLąFH ZV]\VWNLFK L]RODWyZ V]F]HSyZ 5\F %DGDQLD PROHNXODUQH ] ]DVWRVRZDQLHP UHDNFML 3&5 Z V\VWHPLH *HQH;SHUW® SR]ZROLá\ VWZLHUG]Lü REHFQRĞü
JHQXbla1'0
'UREQRXVWURMHZ\WZDU]DMąFHNDUEDSHQHPD]ĊW\SX.3& VWDQRZLá\QLHZLHONLRGVHWHN:\NU\WRGZDV]F]HS\.3& ZW\PMHGHQV]F]HSK. pneumoniaeLMHGHQV]F]HSCitrobac-ter braakii FR VWDQRZLáR VNRORQL]RZDQ\FK SDFMHQ-WyZ]SU]HEDGDQ\FKRVyE
%DGDQLH SU]HVLHZRZH Z\PD]yZ ] RGE\WX SREUD- Q\FKRGSDFMHQWyZ]]DVWRVRZDQLHPSRGáRĪDFKURPR-JHQQHJR .3& SR]ZROLáR GRGDWNRZR QD ]LGHQW\¿NRZDQLH V]F]HSyZRSRUQ\FKOXERREQLĪRQHMZUDĪOLZRĞFLQDNDUED- SHQHP\ZSU]\SDGNXNWyU\FKQLHZ\NU\WRĪDGQHJR]Z\-PLHQLRQ\FK HQ]\PDW\F]Q\FK PHFKDQL]PyZ RSRUQRĞFL :\L]RORZDQRV]F]HSyZJDWXQNyZ]URG]LQ\Enterobac-teriaceaeZW\PV]F]HS\ K. pneumoniae 5\F :JUXSLHV]F]HSyZPseudomonas aeruginosaXZ\NU\-WRZ\WZDU]DQLHNDUEDSHQHPD]\W\SX0%/ 5\F 100 80 60 40 20 0 K. pneumoniae E. coli K. o xytoc a E. aerogenes P. mir abilis E. cloacae C. br aakii C. freundii jące ESBL. 30 25 20 15 10 5 0 K. pneumoniae
MBL(+) C. braakiiMBL(+) MBL(+)E. coli K. pneumoniaeKPC(+) C. braakiiKPC(+)
Ryc. 3. Szczepy Enterobacteriaceae wytwarzają-ce karbapenemazy typu MBL i KPC.
112 © Evereth Publishing, 2018
OMÓWIENIE
3DFMHQFL ] FKRUREDPL NUZL ]ZáDV]F]D RQNRKHPDWR-ORJLF]QL WR JUXSD V]F]HJyOQLH SRGDWQD QD ]DNDĪHQLD NWy-UHF]ĊVWRNRĔF]ąVLĊQLHSRZRG]HQLHPWHUDSHXW\F]Q\P>@ 3RZLNáDQLDLQIHNF\MQHXW\FKRVyEVą]ZLą]DQH]JáĊERNL- PL]DEXU]HQLDPLRGSRUQRĞFL±EĊGąF\PLVNXWNLHP]DUyZ-QR VDPHM FKRURE\ MDN L ]DVWRVRZDQHJR OHF]HQLD Z W\P FKHPLRWHUDSLL UDGLRWHUDSLL NRUW\NRVWHURLGRWHUDSLL L OHF]H- QLDFKLUXUJLF]QHJR :LHOXSDFMHQWyZXPLHUD]SRZRGXSR-ZLNáDĔ LQIHNF\MQ\FK FKRURE\ QRZRWZRURZHM D QLH VDPH-JR VFKRU]HQLD 3RGVWDZRZ\PL F]\QQLNDPL U\]\ND UR]ZR- MXLQIHNFMLZJUXSLHFKRU\FKRQNRKHPDWRORJLF]Q\FKVąVWR- SLHĔQDVLOHQLDQHXWURSHQLLRUD]F]DVMHMWUZDQLD8ZLĊNV]R-ĞFLSDFMHQWyZSLHUZV]\PREMDZHP]DNDĪHQLDZW\PRNUHVLH MHVWJRUąF]NDEH]PLHMVFRZ\FKV\PSWRPyZ1DSRF]ąWNX SLHUZV]HJR HSL]RGX QHXWURSHQLL GRPLQXMą ]DNDĪHQLD EDN-WHULDPL *UDPGRGDWQLPL JáyZQLH JURQNRZFDPL NRDJXOD-]RXMHPQ\PL:NROHMQ\FKHSL]RGDFKGRFKRG]LGR]DNDĪHĔ SDáHF]NDPL*UDPXMHPQ\PL]U]ĊGXEnterobacterales oraz QLHIHUPHQWXMąF\PL ] URG]DMX Pseudomonas i Acinetobac- ter:W\PF]DVLHZ]UDVWDU\]\NR]DNDĪHĔZLHOROHNRRSRU- Q\PL DQJPXOWLGUXJUHVLVWDQFH±0'5 V]F]HSDPLEDNWH-ULL D WDNĪH SUDZGRSRGRELHĔVWZR UR]ZRMX LQIHNFML JU]\EL- F]\FKLZLUXVRZ\FK>@6WRVRZDQLHZOHF]HQLXSD- FMHQWDFHQWUDOQHJRFHZQLNDĪ\OQHJRGRGDWNRZRSUHG\VSR- QXMHGRUR]ZLQLĊFLD]DNDĪHQLD=WHJRSRZRGXEDUG]RLVWRW- QHMHVWPLNURELRORJLF]QHPRQLWRURZDQLHV\WXDFMLHSLGHPLR-ORJLF]QHMZV]SLWDOX±]DUyZQRQDSR]LRPLHRGG]LDáXMDN LLQG\ZLGXDOQHJRSDFMHQWD :ZDUXQNDFKV]SLWDOQ\FKJáyZQ\PF]\QQLNLHPVSU]\-MDMąF\P SURFHVRZL QDE\ZDQLD SU]H] SDFMHQWyZ QRVLFLHO-VWZD SDWRJHQyZ DODUPRZ\FK MHVW F]ĊVWH VWRVRZDQLH DQW\-ELRW\NRWHUDSLL =GROQRĞü EDNWHULL GR HIHNW\ZQHM NRORQL]D- FMLRVyEKRVSLWDOL]RZDQ\FKZ\QLNDJáyZQLH]LFKRSRUQR-ĞFL QD SRGDZDQH OHNL SU]HFLZGUREQRXVWURMRZH :\ND]D-QR ĪH SDFMHQFL OHF]HQL V]HURNRVSHNWUDOQ\PL DQW\ELRW\ND- PLVąF]WHURNURWQLHF]ĊĞFLHMVNRORQL]RZDQLQLĪRVRE\QLH-RWU]\PXMąFH DQW\ELRW\NyZ >@: JUXSLH FKRU\FK KHPD-WRORJLF]Q\FK NRQLHF]QH MHVW ZLĊF UXW\QRZH PRQLWRURZD-QLH QRVLFLHOVWZD Z SU]HZRG]LH SRNDUPRZ\P Z NLHUXQNX
REHFQRĞFLSDWRJHQyZDODUPRZ\FKZ\WZDU]DMąF\FKPHFKD-QL]P\RSRUQRĞFLW\SX 95((6%/.3&RUD]0%/ -DNMXĪZVSRPQLDQRV]F]HS\056$Z\VWĊSXMąREHFQLH Z3ROVFHU]DG]LHMQLĪMHV]F]HNLONDODWWHPXQDWRPLDVWQD-GDOSUREOHPNOLQLF]Q\LWHUDSHXW\F]Q\VWDQRZLąHQWHURNRNL :ĞUyG]LDUHQNRZFyZ]URG]DMXEnterococcusVSSZSU]HZR- G]LHSRNDUPRZ\P]GURZHJRF]áRZLHNDGRPLQXMąGZDJD-WXQNL E. faecium ± LE. faecalis ± %DNWHULHWH SRVLDGDMąQDWXUDOQąLQDE\WąRSRUQRĞüQDZLHOHSRZV]HFKQLH VWRVRZDQ\FKZOHF]QLFWZLHDQW\ELRW\NyZ6ąRQHQDWXUDOQLH RSRUQHQD FHIDORVSRU\Q\QLVNLHVWĊĪHQLDDPLQRJOLNR]\GyZ NOLQGDP\F\QĊ WULPHWRSULPVXOIDPHWRNVD]RO RUD] OLQNR]D-PLG\*DWXQHNE. faeciumFKDUDNWHU\]XMHVLĊREQLĪRQąZUDĪ-OLZRĞFLąQDWĊJUXSĊDQW\ELRW\NyZ]DĞV]F]HS\E. faecalisVą ]Z\NOH ZUDĪOLZH QD WHQ DQW\ELRW\N DOH Z\ND]XMą QDWXUDO-QąRSRUQRĞüQDFKLQXSU\VW\QĊGDOIRSU\VW\QĊ>@:ĞUyG PHFKDQL]PyZRSRUQRĞFLQDE\WHMQDMZLĊNV]H]QDF]HQLHHSL-GHPLRORJLF]QHLNOLQLF]QHPDRSRUQRĞüQDZ\VRNLHVWĊĪHQLD DQW\ELRW\NyZ DPLQRJOLNR]\GRZ\FK DQJ KLJKOHYHO DPL-QRJO\FRVLGHUHVLVWDQFH±+/$5 LQDJOLNRSHSW\G\ 95( RUD]MDNGRWąGGRĞüU]DGNRZ\VWĊSXMąFDRSRUQRĞüQDOLQH-]ROLG DQJOLQH]ROLGUHVLVWDQWHQWHURFRFFL±/5( >±@ 3LHUZV]HV]F]HS\HQWHURNRNyZRSRUQHQDZDQNRP\F\- QĊSRMDZLá\VLĊZ(XURSLHLZ6WDQDFK=MHGQRF]RQ\FKZOD- WDFK;;ZLHNXFRPLDáR]ZLą]HN]HZ]URVWHPVWRVR-ZDQLD DQW\ELRW\NyZ JOLNRSHSW\GRZ\FK X OXG]L L ]ZLHU]ąW KRGRZODQ\FK:3ROVFH SLHUZV]\V]F]HS95( ]DQRWRZD- QRZ URNXXSDFMHQWNLRQNRKHPDWRORJLF]QHM>@=D- NDĪHQLDV]F]HSDPLHQWHURNRNyZRSRUQ\PLQDZDQNRP\F\-QĊ Z\VWĊSXMą QDMF]ĊĞFLHM X SDFMHQWyZ ] FKRUREDPL UR]UR- VWRZ\PLXELRUFyZSU]HV]F]HSyZQDU]ąGyZDWDNĪHXFKR-U\FK KRVSLWDOL]RZDQ\FKQD RGG]LDáDFKLQWHQV\ZQHMWHUDSLL 2,7 > @:HGáXJGDQ\FKVLHFL($561HWUR]SR-ZV]HFKQLHQLH V]F]HSyZ 95( Z (XURSLH Z\QRVL ± ]Z\MąWNLHP,UODQGLLZNWyUHMZDUWRĞüWDSU]HNUDF]D > @&]ĊVWRĞüZ\VWĊSRZDQLDRPDZLDQ\FKV]F]HSyZZ6WD- QDFK=MHGQRF]RQ\FKMHVWMHV]F]HZ\ĪV]D±ZURNXZ\-QLRVáD>@:GáXJRIDORZHMDQDOL]LHREHMPXMąFHM ODWZ\ND]DQRMHGQDNĪHRGURNXZ86$REVHUZXMHVLĊ WHQGHQFMĊVSDGNRZąF]ĊVWRĞFLZ\VWĊSRZDQLD95(SRGF]DV JG\Z(XURSLHZDUWRĞüWDZ]URVáDGR!>@ 50 40 30 20 10 0
K. pneumoniae C. freundii E. cloacae E. kobei riaceae wykazujące nieenzymatyczne
:HGáXJ GDQ\FK ($561HW RGVHWHN V]F]HSyZ 95( ZURNXZ\QRVLáZSU]\SDGNXE. faecium MHGHQ ]QDMZ\ĪV]\FKZVNDĨQLNyZZ(XURSLH LZSU]\SDG-NXV]F]HSyZE. faecalis> @1DOHĪ\SRGNUHĞOLüĪHZ3RO-VFHQDSU]HVWU]HQLRVWDWQLFKODWREVHUZXMHVLĊFLąJá\Z]URVW RGVHWNDV]F]HSyZ95(E. faeciumL]RORZDQ\FK]NUZL±RG ZURNXGRZURNX> @:QLQLHM- V]HMSUDF\QRVLFLHOVWZRHQWHURNRNyZRSRUQ\FKQDZDQNR- P\F\QĊZ\NU\WRXEDGDQ\FKSDFMHQWyZRQNRKHPD-WRORJLF]Q\FKFRVWDQRZLáRSRWHQFMDOQHU\]\NRUR]ZLQLĊFLD ]DNDĪHQLDXW\FKFKRU\FK]]DEXU]HQLDPLRGSRUQRĞFL 2EHFQLH±]DUyZQRZFDáHM(XURSLHMDNLZ3ROVFH±QDM-ZLĊNV]\P ]DJURĪHQLHP GOD KRVSLWDOL]RZDQ\FK SDFMHQWyZ Vą V]F]HS\ 0'5 SDáHF]HN *UDPXMHPQ\FK V]F]HJyOQLH ]URG]LQ\Enterobacteriaceae:ĞUyGQLFKGRPLQXMąV]F]H-S\ Z\WZDU]DMąFH ȕODNWDPD]\ R UR]V]HU]RQ\P VSHNWUXP VXEVWUDWRZ\P (6%/ 6ąWRHQ]\P\]GROQHGRK\GUROL]\ ZV]\VWNLFKSHQLF\OLQFHIDORVSRU\Q,,,L,,,JHQHUDFML ]Z\-MąWNLHP FHIDP\F\Q RUD] PRQREDNWDPyZ 3R UD] SLHUZ-V]\HQ]\P\WHZ\L]RORZDQRZ1LHPF]HFKZ URNX]H V]F]HSXKlebsiella pneumoniae>@:HGáXJSRG]LDáXVWUXN-WXUDOQHJR$PEOHUD QDOHĪą RQH GR NODV\$ SRGJUXSD EH L' SRGJUXSDGH >@*HQ\NRGXMąFH(6%/VąF]ĊVWR ]ORNDOL]RZDQH QD SOD]PLGDFK NRQLXJDF\MQ\FK RUD] Z RE-UĊELH VSHF\¿F]Q\FK UXFKRP\FK HOHPHQWyZ JHQHW\F]Q\FK WUDQVSR]RQyZ LQWHJURQyZ SU]H] FR XOHJDMą V]\ENLH-PX UR]SU]HVWU]HQLDQLX >@ 3RPLPR LĪ ȕODNWDPD]\ W\SX (6%/VąZ\WZDU]DQHJáyZQLHSU]H]GUREQRXVWURMH]U]ĊGX EnterobacteralesSU]H]RVWDWQLHODWD]LGHQW\¿NRZDQRMHWDN- ĪHXQLHNWyU\FKSDáHF]HNQLHIHUPHQWXMąF\FKWMPseudomo-nas aeruginosa czy Acinetobacter baumannii>@
:HGáXJGDQ\FKOLWHUDWXURZ\FKF]ĊVWRĞü]DNDĪHĔZ\ZRáD-Q\FKSU]H]V]F]HS\SDáHF]HN*UDPXMHPQ\FK(6%/ PRĪH ZDKDüVLĊRG±GRQDZHW Z\KRGRZDQ\FKV]F]H-SyZ > @ =JRGQLH ] ($561HW RGVHWHN LQZD]\MQ\FK V]F]HSyZK. pneumoniaeRSRUQ\FKQDFHIDORVSRU\Q\,,,JH-QHUDFMLL]RORZDQ\FK]NUZLZURNXZDKDáVLĊRG Z)LQODQGLLGRZ*UHFML> @:3ROVFHRGVHWHNW\FK V]F]HSyZZURNXZ\QRVLá!Z\QLNWHQE\áMHGQ\P ]QDMZ\ĪV]\FKZ(XURSLH> @:QLQLHMV]HMSUDF\QRVLFLHOVWZR W\FK V]F]HSyZ Z\NU\WR X ! SDFMHQWyZ KHPDWRORJLF]-Q\FKFRVWDQRZLGXĪ\SUREOHPHSLGHPLRORJLF]Q\Z]DNUHVLH NRQWUROL]DNDĪHĔV]SLWDOQ\FKZRPDZLDQHMJUXSLHFKRU\FK 2EHFQLHQDMZLĊFHMXZDJLSRĞZLĊFDVLĊSDáHF]NRPMHOLWR- Z\PRSRUQ\PQDNDUEDSHQHP\ZVNXWHNZ\WZDU]DQLDNDU- EDSHQHPD] DQJFDUEDSHQHPDVHSURGXFLQJEnterobacteria- ceae±&3( ]HZ]JOĊGXQD]DJURĪHQLHGODSDFMHQWyZ]RE- QLĪRQąRGSRUQRĞFLąRUD]EDUG]RRJUDQLF]RQHPRĪOLZRĞFLWH-UDSHXW\F]QH L ]ZLą]DQą ] W\P GXĪą ĞPLHUWHOQRĞü FKRU\FK ]DNDĪRQ\FK W\PL V]F]HSDPL > ±@ 6]F]HS\ &3( ] áD-WZRĞFLąV]HU]ąVLĊZĞUyGFKRU\FKV]F]HJyOQLHZZDUXQNDFK V]SLWDOQ\FK6SU]\MDWHPXIDNWLĪJHQ\NRGXMąFHNDUEDSH-QHPD]\±SRGREQLHMDN(6%/±]QDMGXMąVLĊQDUXFKRP\FK HOHPHQWDFK PLQSOD]PLGDFK WRWHĪPRJąE\üSU]HND]\- ZDQHPLĊG]\UyĪQ\PLGUREQRXVWURMDPLQD]DVDG]LHSR]LR-PHJRWUDQVIHUXJHQyZ> @
.DUEDSHQHPD]\ WR HQ]\P\ K\GUROL]XMąFH DQW\ELRW\NL ȕODNWDPRZHZW\PNDUEDSHQHP\XZDĪDQHGRWąG]DW]Z OHNL RVWDWQLHM V]DQV\ 'RGDWNRZR Z\VRNL SR]LRP RSRUQR-ĞFL QD NDUEDSHQHP\ PRĪQD ]DREVHUZRZDü JG\ HQ]\P\ WHZ\VWĊSXMąZSRáąF]HQLX]LQQ\PLȕODNWDPD]DPL WDNL- PLMDN(6%/ OXENLHG\Z\VWĊSXMą]PLDQ\ZELDáNDFKSR-U\QRZ\FK ZSá\ZDMąFH QD ]PQLHMV]HQLH SU]HSXV]F]DOQRĞFL EáRQ\ NRPyUNRZHM GOD W\FK OHNyZ LOXE DNW\ZQH LFK Z\- SRPSRZ\ZDQLH]NRPyUNL:HGáXJGDQ\FK.25/'Z3RO- VFHV]F]HS\SDáHF]HN*UDPXMHPQ\FKZ\WZDU]DMąFHNDUED-SHQHPD]\ F]ĊVWR FKDUDNWHU\]XMą VLĊ WHĪ REHFQRĞFLą (6%/ &7;0 >@ 6]F]HS\ EDNWHULL SURGXNXMąFH NDUEDSH-QHPD]\ SRVLDGDMą QLHMHGQRNURWQLH MHGQRF]HĞQLH PHFKDQL-]P\ ZDUXQNXMąFH RSRUQRĞü QD ZLĊNV]RĞü LQQ\FK JUXS OH- NyZSU]HFLZEDNWHU\MQ\FK ÀXRURFKLQRORQ\DPLQRJOLNR]\-G\ >@:V\VWHPLHNODV\¿NDFML$PEOHUDG]LHOąF\P HQ]\P\ȕODNWDPRZHQDF]WHU\NODV\NDUEDSHQHPD]\QD-OHĪąGRWU]HFK]QLFK NODV\$NODV\%LNODV\'>@
(Q]\P\ NODV\ $ REHMPXMą NDUEDSHQHPD]Ċ W\SX .3& D WDNĪH ]QDF]QLH U]DG]LHM VSRW\NDQą QLHPHWDORNDUEDSHQH- PD]ĊW\SX$ 10&$ LHQ]\P\60(NWyUHVąZ\WZDU]D-QHRGSRZLHGQLRSU]H]Enterobacter cloacae i Serratia mar-cescens :ĞUyG V]F]HSyZ &3( QDMZF]HĞQLHM SRMDZLá\ VLĊ V]F]HS\Z\WZDU]DMąFHNDUEDSHQHPD]ĊW\SX.3&: URNXZ6WDQDFK=MHGQRF]RQ\FK]LGHQW\¿NRZDQRJHQbla.3& .3& ZV]F]HSLHK. pneumoniaeQDOHĪąF\PGRW\SXNOR-QDOQHJR 67 >@ : (XURSLH SLHUZV]H V]F]HS\ .3& .3& RSLVDQRZURNXZV]F]HSLH]URG]DMXEnte-robacterZ\L]RORZDQ\P]NUZL]DNDĪRQHJRSDFMHQWD>@ :3ROVFHSLHUZV]DL]RODFMDV]F]HSXK. pneumoniae.3& Ryc. 5. Szczepy pałeczek Gram-ujemnych nie-fermentujących oporne na karbapenemy.
25 20 15 10 5 0
© Evereth Publishing, 2018
PLDáDPLHMVFHZURNX>@1DWRPLDVWZURNX]D-QRWRZDQR QDMZLĊNV]ą OLF]EĊ RVyE VNRORQL]RZDQ\FK]DND-ĪRQ\FKWDNLPV]F]HSHP:W\PF]DVLH3ROVNDE\áD±RERN :áRFK±NUDMHPRQDMZ\ĪV]HMZ(XURSLHF]ĊVWRĞFLZ\VWĊ- SRZDQLDL]RODWyZ.3& > @2EHFQLHZNUDMXZ\NU\ZD-QHVąQLHOLF]QHSU]\SDGNLZ\VWĊSRZDQLDV]F]HSyZ.3& :QLQLHMV]HMSUDF\ZEDGDQHMJUXSLHSDFMHQWyZZ\L]RORZD-QRW\ONRGZDV]F]HS\.3&
(Q]\P\ NODV\ % REHMPXMą PHWDORȕODNWDPD]\ DQJ PHWDOORȕODFWDPDVH±0%/ WDNLHMDNPHWDORȕODNWDPD]D 1HZ'HOKL DQJ1HZ'HOKLPHWDOORȕODFWDPDVH±1'0 RUD]URG]LQ\NDUEDSHQHPD],03L9,0 REHFQHPLQXP. aeruginosa 3LHUZV]ą0%/±RSLVDQąMDNR1'0±Z\-NU\WR Z URNX Z V]F]HSLH K. pneumoniae wyizolo-ZDQ\P RG SDFMHQWD ]H 6]ZHFML SRGUyĪXMąFHJR ZF]HĞQLHM GR ,QGLL >@ : 3ROVFH SLHUZV]\ SU]\SDGHN Z\KRGRZD-QLDV]F]HSXRWDNLPPHFKDQL]PLHRSRUQRĞFLPLDáPLHMVFH Z URNX Z :DUV]DZLH JG\ RG SDFMHQWD SU]HE\ZDMą-FHJRZF]HĞQLHMZ.RQJRZ\L]RORZDQRV]F]HSEscherichia coli1'0 >@1DWRPLDVWSLHUZV]HRJQLVNR]DNDĪHĔ Z\ZRáDQ\FK SU]H] V]F]HS K. pneumoniae 1'0 ]D-QRWRZDQR Z 3R]QDQLX 2EHFQLH NRORQL]DFMĊ GXĪHM OLF]E\ SDFMHQWyZ L LQIHNFMH R WHM HWLRORJLL REVHUZXMH VLĊ QD 0D-]RZV]XDWDNĪHQD3RGODVLX>@:HGáXJGDQ\FK.25/' Z3ROVFHZURNX]DQRWRZDQRF]WHU\SU]\SDGNLL]RODFML ]PDWHULDáyZNOLQLF]Q\FKGUREQRXVWURMyZZ\WZDU]DMąF\FK NDUEDSHQHPD]ĊW\SX1'0ZURNX±Z URNX±ZURNX±DZURNX±DĪ ]F]HJR VWDQRZLáV]F]HSK. pneumoniaeQDOHĪąF\GR SDQGHPLF]QHJRNORQX67>@ .RORQL]DFMDZSU]HZRG]LHSRNDUPRZ\PSDáHF]NDPL*UD-PXMHPQ\PL SURGXNXMąF\PL PHWDORȕODNWDPD]Ċ 1'0 PRĪHXWU]\P\ZDüVLĊRGNLONXW\JRGQLGRQDZHWNLONXODW :HGáXJ ZáDVQ\FK REVHUZDFML X SDFMHQWyZ RQNRKHPDWROR- JLF]Q\FKWHQRNUHVZ\GáXĪDVLĊFRVWDQRZLFLąJáH]DJURĪH- QLH]DUyZQRGODVDPHJRFKRUHJRMDNLMHJRV]SLWDOQHJRRWR-F]HQLD%LOLĔVNLLZVSZ\ND]DOLĪHXQLHNWyU\FKFKRU\FK]H VFKRU]HQLDPLKHPDWRRQNRORJLF]Q\PLPRĪQD]DSRELHFWHJR URG]DMXSRZLNáDQLRPWUDQVIHUHPPLNURELRW\MHOLWRZHMNWy- U\SRZRGXMHHOLPLQDFMĊNRORQL]DFMLSU]HZRGXSRNDUPRZH-JRSU]H]V]F]HS\ZLHOROHNRRSRUQH> @:QLQLHMV]HMSUDF\ SDáHF]NL]URG]LQ\EnterobacteriaceaeSURGXNXMąFHNDUEDSH- QHPD]\W\SX0%/VWDQRZLá\GUXJąSRGZ]JOĊGHPF]ĊVWR-ĞFLZ\VWĊSRZDQLDJUXSĊL]RODWyZSDáHF]HN*UDPXMHPQ\FK Z\ND]XMąF\FKZ\PLHQLRQHPHFKDQL]P\RSRUQRĞFL:ED-GDQHMJUXSLHSDFMHQWyZKHPDWRORJLF]Q\FKSDáHF]NL*UDP XMHPQH 0%/ E\á\ REHFQH Z SUyENDFK SREUDQ\FK RG SUDZLHSDFMHQWyZ .DUEDSHQHPD]\NODV\'REHMPXMąURG]LQĊRNVDF\OLQD] 2;$ NWyUHZ\ZRáXMąK\GUROL]ĊSHQLF\OLQLNDUEDSH- QHPyZ VWRVXQNRZRVáDEą DOHQLHFHIDORVSRU\Q:NRQVH- NZHQFMLPRJąE\üWUXGQLHMV]HGRZ\NU\FLDL]RVWDá\QD]ZD-QH IDQWRPRZ\P ]DJURĪHQLHP >@ 6]F]HS\ 2;$ QDSá\ZDMąGR(XURS\JáyZQLH]UHJLRQXSyáQRFQR]DFKRG-QLHM$IU\NL L 7XUFML RUD] ]$]ML 3RáXGQLRZR:VFKRGQLHM UR]SU]HVWU]HQLDMąFVLĊPLQZH)UDQFML+RODQGLLL1LHP-F]HFK >@ : 3ROVFH V]F]HS\ WH Z\VWĊSXMą VWRVXQNRZR U]DGNRFKRüRVWDWQLR]DQRWRZDQRRJQLVNDHSLGHPLF]QHQD 3RPRU]X$QDOL]D V]F]HSyZ 2;$ Z\L]RORZDQ\FK ZNUDMXZ\ND]DáDLFK]UyĪQLFRZDQLHJHQHW\F]QHRUD]SU]\-QDOHĪQRĞüGRUyĪQ\FKNORQyZSDQGHPLF]Q\FK>@ .RORQL]DFMDMHOLWRZDSDWRJHQDPLZ\ND]XMąF\PLZ\PLH-QLRQH Z\ĪHM PHFKDQL]P\ RSRUQRĞFL VWDQRZL RJURPQH ]D-JURĪHQLH]DUyZQRGODFKRUHJRMDNLGODLQQ\FKSDFMHQWyZ ]MHJRRWRF]HQLDLSRZLQQDE\üVWDOHPRQLWRURZDQD3RPL-PRSRGHMPRZDQLDSURFHGXU]DSRELHJDZF]\FKQLHPRĪOLZH MHVWMHGQDNFDáNRZLWHZ\HOLPLQRZDQLH]DNDĪHĔ]ZLą]DQ\FK ] RSLHNą ]GURZRWQą R WHM HWLRORJLL FKRü PRQLWRURZDQLH RVyE VNRORQL]RZDQ\FK SDWRJHQDPL DODUPRZ\PL PRĪH WR ]MDZLVNRZGXĪ\PVWRSQLXRJUDQLF]\ü6]F]HJyOQLHZDĪQH MHVWWRZJUXSLHSDFMHQWyZRQNRKHPDWRORJLF]Q\FKXNWy-U\FKLQIHNFMD]QDF]QLHSRJDUV]DURNRZDQLH
WNIOSKI
: REMĊWHM DQDOL]ą JUXSLH SDFMHQWyZ RQNRKHPDWROR- JLF]Q\FKQDMF]ĊVWV]\PLGUREQRXVWURMDPLNRORQL]XMąF\-PL SU]HZyG SRNDUPRZ\ E\á\ SDáHF]NL *UDPXMHPQH VNODV\¿NRZDQH Z URG]LQLH Enterobacteriaceae SUR- GXNXMąFHȕODNWDPD]\RUR]V]HU]RQ\PVSHNWUXPVXE-VWUDWRZ\P (6%/ RUD] NDUEDSHQHPD]\ W\SX 0%/ 1'0 ZĞUyG NWyU\FK GRPLQRZDá JDWXQHN Kleb-siella pneumoniae
1RVLFLHOVWZR V]F]HSyZ 95( HQWHURNRNyZ Z\NU\WR XEDGDQ\FKSDFMHQWyZ
.RORQL]DFMDMHOLWRZDZ\PLHQLRQ\PLSDWRJHQDPLVWD-QRZL RJURPQH ]DJURĪHQLH ]DUyZQR GOD FKRUHJR MDN LGODLQQ\FKSDFMHQWyZ]MHJRRWRF]HQLDLSRZLQQDE\ü VWDOHPRQLWRURZDQD 3RPLPR SRGHMPRZDQLD OLF]Q\FK L ]áRĪRQ\FK SURFH- GXU]DSRELHJDZF]\FKQLHPRĪOLZHMHVWFDáNRZLWHZ\- HOLPLQRZDQLH]MDZLVNDZ\VWĊSRZDQLD]DNDĪHĔ]ZLą-]DQ\FK]RSLHNą]GURZRWQą
KONFLIKT INTERESÓW: nie zgłoszono.
PIŚMIENNICTWO
1. Bulanda M, Wójkowska-Mach J. Zakażenia Szpitalne w Jednostkach Opieki Zdrowotnej. 1st edn. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2016.
2. Ozorowski T. Ogniska epidemiczne: ogólne zasady postępowania. Inne, wy-brane ogniska epidemiczne. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków (on-line); www.antybiotyki.edu.pl/pdf/ogniskaepid5.pdf
3. Czyż A. Powikłania infekcyjne w hematologii. Hematologia 2015;6(2):136–154. 4. Ruhnke M, Arnold R, Gastmeier P. Infection control issues in patients with ha-ematological malignancies in the era of multidrug-resistant bacteria. Lancet Oncol 2014;15(13):e606–e619.
of antimicrobial agents in neutropenic patients with cancer: 2010 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis 2011;52(4):e56–e93. 6. Duerden B, Fry C, Johnson AP, Wilcox MH. The control of methicillin-resistant
Staphylococcus aureus blood stream infections in England. Open Forum Infect
Dis 2015;2(2):ofv035.
7. Boswihi SS, Udo EE. Methicillin-resistant Staphylococcus aureus: an update on the epidemiology, treatment options and infection control. Curr Med Res Pract 2018;8(1):18–24.
8. Żabicka D. Lekooporność w Polsce i Europie na podstawie danych Europejskiej Sieci Monitorowania Antybiotykooporności EARS-Net. KORLD (online); www. korld.edu.pl/pdf/Dane_EARS-Net_2016.pdf
9. European Centre for Disease Prevention and Control. Surveillance of antimi-crobial resistance in Europe 2016. ECDC (online); https://ecdc.europa.eu/en/ publications-data/antimicrobial-resistance-surveillance-europe-2016 10. Biliński P, Seferyńska I, Warzocha K. Diagnostyka i leczenie układowych
zaka-żeń grzybiczych w onkohematologii. Onkol Prak Klin 2008;4:15–24. 11. Milner A, Bieńko D, Kamola R et al. Analiza częstości występowania i
oce-na lekowrażliwości szczepów Klebsiella pneumoniae NDM-1 na oddzia-le chirurgii CSK WUM w okresie 1.01.2012–30.09.2014 roku. Post Nauk Med 2015;28(4):261–268.
12. O’Driscoll T, Crank CW. Vancomycin-resistant enterococcal infections: epide-miology, clinical manifestations, and optimal management. Infect Drug Re-sist 2015;8:217–230.
13. Wardal E, Hryniewicz W. Enterokoki oporne na wankomycynę – groźny pato-gen zakażeń szpitalnych. Nowa Klin Med Zak 2009;16:711–716.
14. Krawczyk B, Samet A, Bronk M et al. Emerging linezolid-resistant, vancomycin resistant Enterococcus faecium from a patient of a haematological unit in Po-land. Pol J Microbiol 2004;53:193–196.
15. Kowalska-Krochmal B, Dworniczek E, Dolna I et al. Resistance patterns and oc-currence of virulence determinants among GRE strains in southwestern Po-land. Adv Med Sci 2011;56(2):304–310.
16. Przybylski M. Enterokoki oporne na wankomycynę. II. Mechanizmy oporności, epidemiologia. Post Mikrobiol 2007;46(4):317–334.
17. Samet A, Bronk M, Hellmann A, Kur J. Isolation and epidemiological study of vancomycin-resistant Enterococcus faecium from patients of a haematological unit in Poland. J Hosp Infect 1999;41(2):137–143.
18. Talaga K, Bulanda M. Czy enterokoki oporne na wankomycynę stanowią pro-blem w polskich szpitalach? Przegl Epidemiol 2015;69:861–864.
19. Szczypta A, Talaga K, Bulanda M. Enterokoki oporne na wankomycynę jako czynniki etiologiczne zakażeń związanych z opieką zdrowotną – chorobo-twórczość i metody kontroli. Hygeia Public Health 2016;51(2):134–140. 20. Mendes RE, Castanheira M, Farrell DJ, Flamm RK, Sader HS, Jones RN.
Longitu-dinal (2001–14) analysis of enterococci and VRE causing invasive infections in European and US hospitals, including a contemporary (2010–13) analysis of oritavancin in vitro potency. J Antimicrob Chemother 2016;71(12):3453–3458. 21. Knothe H, Shah P, Krcmery V, Antal M, Mitsuhashi S. Transferable resistance to
cefotaxime, cefoxitin, cefamandole and cefuroxime in clinical isolates of
Kleb-siella pneumoniae and Serratia marcescens. Infection 1983;11(6):315–317.
22. Ambler RP. The structure of β-lactamases. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci 1980;289(1036):321–331.
23. Bush K, Jacoby GA. Updated functional classification of beta-lactamases. Anti-microb Agents Chemother 2010;54(3):969–976.
24. Nikonorow E, Baraniak A, Gniadkowski M. Oporność bakterii z rodziny
En-terobacteriaceae na antybiotyki β-laktamowe wynikająca z wytwarzania
β-laktamaz. Post Mikrobiol 2013;52(3):261–271.
-spectrum β-lactamase production among Acinetobacter spp. isolated from an intensive care unit of a hospital in Kerman, Iran. Antimicrob Resist Infect Control 2012,1:1.
26. Livermore DM. Beta-lactamases in laboratory and clinical resistance. Clin Mi-crobiol Rev 1995;8(4):557–584.
27. Empel J, Baraniak A, Literacka E et al. Molecular survey of β-lactamases confer-ring resistance to newer β-lactams in Enterobacteriaceae isolates from Polish hospitals. Antimicrob Agents Chemother 2008;52(7):2449–2454.
28. Hansen DS, Schumacher H, Hansen F et al. Extended-spectrum β-lactamase (ESBL) in Danish clinical isolates of Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae: prevalence, β-lactamase distribution, phylogroups, and co-resistance. Scand J Inf Dis 2012;44(3):174–181.
29. Munoz-Price LS, Poirel L, Bonomo RA et al. Clinical epidemiology of the glo-bal expansion of Klebsiella pneumoniae carbapenemases. Lancet Infect Dis 2013;13(9):785–796.
30. van Duin D, Doi Y. The global epidemiology of carbapenemase-producing
En-terobacteriaceae. Virulence 2017;8(4):460–469.
31. Chen LF, Anderson DJ, Paterson Dl. Overview of the epidemiology and the threat of Klebsiella pneumoniae carbapenemases (KPC) resistance. Infect Drug Resist 2012;5:133–141.
32. Żabicka D, Bojarska K, Herda M et al. Pałeczki jelitowe Enterobacteriaceae wy-twarzające karbapenemazy (CPE) w Polsce – sytuacja w 2016. Krajowy Ośro-dek Referencyjny ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów (online); http://www. korld.edu.pl/pdf/CPEraport2016.pdf
33. Yigit H, Queenan AM, Anderson GJ et al. Novel carbapenem-hydrolyzing be-ta-lactamase, KPC-1, from a carbapenem-resistant strain of Klebsiella
pneumo-niae. Antimicrob Agents Chemother 2001;45(4):1151–1161.
34. Canton R, Akova M, Carmeli Y, et al. Rapid evolution and spread of carbapenema-ses among Enterobacteriaceae in Europe. Clin Microbiol Infect 2012;18: 413–431. 35. Baraniak A, Izdebski R, Herda M, Fiett J, Hryniewicz W, Gniadkowski M. Emer-gence of Klebsiella pneumoniae ST258 with KPC-2 in Poland. Antimicrob Agents Chemother 2009;53(10):4565–4567.
36. Yong D, Toleman MA, Giske CG et al. Characterization of a new metallo-beta- -lactamase gene, blaNDM-1, and a novel erythromycin esterase gene carried on a unique genetic structure in Klebsiella pneumoniae sequence type 14 from In-dia. Antimicrob Agents Chemother 2009;53(12):5046–5054.
37. Fiett J, Baraniak A, Izdebski R et al. The first NDM metallo-β-lactamase-producing
Enterobacteriaceae isolate in Poland: evolution of IncFII-type plasmids carrying
the blaNDM-1 gene. Antimicrob Agents Chemother 2014;58(2):1203–1207. 38. Żabicka D, Literacka E, Gniadkowski M, Hryniewicz W. Raport Krajowego
Ośrod-ka Referencyjnego ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów. Występowanie
Entero-bacteriaceae (głównie Klebsiella pneumoniae) wytwarzających karbapenemazę
New Delhi (NDM) na terenie Polski w okresie I – III kwartał 2017 roku. KORLD (on-line); http://www.korld.edu.pl/pdf/Raport_NDM_18-12-2017_strona.pdf 39. Bilinski J, Grzesiowski P, Sorensen N et al. Fecal microbiota transplantation in
pa-tients with blood disorders inhibits gut colonization with antibiotic-resistant bac-teria: results of a prospective, single-center study. Clin Inf Dis 2007;65(3):364–370. 40. Poirel L, Potron A, Nordmann P. OXA-48-like carbapenemases: the phantom
menace. J Antimicrob Chemother 2012;67(7):1597–1606.
41. Izdebski R, Baraniak A, Żabicka D et al. Enterobacteriaceae producing OXA-48--like carbapenemases in Poland, 2013–January 2017. J Antimicrob Chemother 2017 [Epub ahead of print].
