Przegl¹d wa¿niejszych wydarzeñ
grudzieñ 2016–styczeñ 2017
Miros³aw Rutkowski
1KRAJ
12.12. VII spotkanie Sekcji Historii Nauk Geologicz -nych PTG odby³o siê w w warszawskiej siedzibie Pañstwo-wego Instytutu Geologicznego – PañstwoPañstwo-wego Instytutu Badawczego. Wspomnienie o zmar³ym 20 listopada 2016 r. prof. Jerzym Donie, wybitnym geologu, kartografie i wy-chowawcy wielu pokoleñ studentów Uniwersytetu Wroc-³awskiego, przedstawili Jurand Wojewoda i Stefan Cwoj-dziñski. W kolejnych referatach omówiono wykorzystanie surowców skalnych w pañstwie pierwszych Piastów (Janusz Skoczylas), petrografiê warszawskich artefaktów kamiennych zagrabionych przez Szwedów w XVII w., a ujawnionych niedawno podczas niskiego stanu Wis³y (Magdalena Sikorska), oraz geologiczne aspekty podró¿y Roberta Townsona, angielskiego przyrodnika z prze³omu XVIII i XIX w., w Tatry i do Wieliczki (Piotr Krzywiec).15.12. W Warszawie odby³a siê dwunasta
miêdzynaro-dowa konferencja Power Ring. Podczas spotkania, które mi³o formê paneli dyskusyjnych, omawiano rolê i miejsce energii w zrównowa¿onym rozwoju, zintegrowane plany dotycz¹ce energii i klimatu w perspektywie 2030 i 2050 r. oraz problemy zwi¹zane z wprowadzeniem gospodarki o zamkniêtym obiegu surowców. Konferencja rozpoczê³a siê wyst¹pieniem ministrów Krzysztofa Tchórzewskiego i Jana Szyszko, a wœród panelistów znaleŸli siê znakomici specjaliœci z Miêdzynarodowej Agencji Energii, Komisji Europejskiej oraz krajowych instytucji i firm komercyj-nych. Jednym z tematów poruszanych w dyskusji by³o miejsce wêgla w polskiej energetyce, a œciœlej dostosowa-nie inwestycji w energetykê wêglow¹ do zasobów geolo-gicznych tego surowca.
15.12. Podczas pierwszego posiedzenia Rady
Narodo-wego Centrum Nauki (NCN) kadencji 2016–2018 wybrano jej przewodnicz¹cego – zosta³ nim prof. Janusz Janeczek, geolog specjalizuj¹cy siê w mineralogii, pracownik nauko-wy Uniwersytetu Œl¹skiego, rektor tej uczelni w latach 2002–2008. NCN jest pañstwow¹ agencj¹ wykonawcz¹, dzia³aj¹c¹ od 2010 r. Jej g³ównym celem jest finansowanie badañ podstawowych, realizowanych w formie projektów badawczych, stypendiów doktorskich i sta¿y, projektów badawczych dla doœwiadczonych naukowców, maj¹cych na celu realizacjê wa¿nych dla rozwoju nauki prac pionier-skich, oraz badañ naukowych nienale¿¹cych do zakresu tematów finansowanych przez Narodowe Centrum Badañ i Rozwoju.
16.12. W Ministerstwie Rozwoju odby³a siê konferen -cja pt. „Koncep-cja Klastrów Energii w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Œrodowisko 2014–2020”. Spotkanie, w du¿ej mierze szkoleniowe, rozpocz¹³ wice-minister rozwoju Jerzy Kwieciñski. Klastry energii to je-den z pomys³ów na mo¿liwie harmonijne przejœcie z gos-podarki opartej na wêglu do gosgos-podarki niskoemisyjnej. Idea polega na bilansowaniu zu¿ycia energii na danym obszarze, co ma zapewniæ wiêksz¹ elastycznoœæ dostaw i zu¿ycia. Zwiêksza siê tym samym stabilnoœæ systemu wobec nieprzewidywalnoœci dostaw energii z OZE. Podzia³ kraju na klastry ma uwzlêdniaæ zasoby surowcowe danego terenu oraz mo¿liwoœci generowania energii ze Ÿróde³ alter-natywnych, w tym geotermicznych.
19.12. Reforma handlu emisjami oraz gospodarka
od-padami to g³ówne tematy poruszane podczas Rady UE ds. Œrodowiska (ENVI), która odby³a siê w Brukseli. W posie-dzeniu wziêli udzia³ ministrowie œrodowiska krajów cz³on-kowskich UE. Polskê reprezentowali Jan Szyszko – mini-ster œrodowiska, wiceminimini-ster Pawe³ Sa³ek, pe³nomocnik rz¹du ds. polityki klimatycznej oraz wiceminister S³awo-mir Mazurek. Minister Szyszko podkreœli³, ¿e Polska nie mo¿e poprzeæ projektu dyrektywy reguluj¹cej handel emi-sjami. Nie zgadzamy siê na wzmocnienie oddzia³ywania cenowego poprzez administracyjn¹ korektê mechanizmu rynkowego. Minister zwróci³ tak¿e uwagê, ¿e zgodnie z traktatami unijnymi kszta³t systemu handlu emisjami powinien uwzglêdniaæ specyfikê poszczególnych pañstw cz³onkowskich, w tym ich miks paliwowy, wewnêtrzne okolicznoœci ekonomiczne i w³asne surowce.
20.12. Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy
Instytut Badawczy otrzyma³ nowy statut. Korzystaj¹c z mo¿-liwoœci jak¹ wprowadzi³a nowelizacja Prawa geologicznego i górniczego z 20 listopada 2016 r., Ministerstwo Œrodowiska nada³o instytutowi statut, który ró¿ni siê od dotychczasowe-go przede wszystkim sposobem powo³ywania i sk³adem Rady Naukowej. Dokument w imieniu ministra œrodowiska podpisa³ G³ówny Geolog Kraju Mariusz Orion Jêdrysek.
11–12.01. W warszawskim hotelu Marriott odby³a siê
XVII edycja Ogólnopolskiego Kongresu Energetyczno--Ciep³owniczego POWERPOL. Tematem przewodnim by³y perspektywy rozwoju polskiej energetyki w 2017 r. Imprezê przygotowa³o Europejskie Centrum Biznesu.
Pre-71
Przegl¹d Geologiczny, vol. 65, nr 2, 2017
KALENDARIUM
1
legentami podczas kilkunastu paneli tematycznych byli m.in. przedstawiciele rz¹du w randze ministrów i wice-ministrów, szefowie najwiêkszych spó³ek energetycznych i surowcowych, prawnicy i analitycy gospodarczych oraz specjaliœci z czo³owych oœrodków naukowych. Poruszo-no szeroki wachlarz zagadnieñ zwi¹zanych z energetyk¹ oraz bezpieczeñstwem energetycznym, kierunkami poli-tyki surowcowej pañstwa, restrukturyzacj¹ górnictwa i kszta³towaniem optymalnego miksu energetycznego w kontekœcie rosn¹cej roli legislacji miêdzynarodowej.
15.01. W cyklu niedzielnych wyk³adów
popularno--naukowych organizowanych przez Muzeum Geologiczne PIG-PIB prelekcjê zatytu³owan¹ „Œladami dinozaurów na Dzikim Zachodzie” wyg³osi³ ich badacz Gerard Gierliñski. Po wyk³adzie goœcie w towarzystwie przewodnika mogli zwiedziæ wystawê pt. „Tropami polskich dinozaurów” uru-chomion¹ w grudniu 2016 r. Ekspozycja przedstawia ko-lekcjê odcisków stóp i tu³owi tych niezwyk³ych krê-gowców zebran¹ na stanowiskach w Górach Œwiêtokrzy-skich, na Wy¿ynie Krakowsko-Wieluñskiej, Mazowszu i Roztoczu (wiêcej o wystawie – patrz str. 76).
ŒWIAT
19–21.12. 1stInternational Conference on Civil Engi-neering for Sustainable Development Opportunities and Challenges odby³a siê w Guwahati (Indie). Organizato-rem by³ renomowany oœrodek naukowo-badawczy Depart-ment of Civil Engineering Assam Engineering College. Wiêkszoœæ poruszanych zagadnieñ dotyczy³a problemów stricte in¿ynieryjnych, ale nie zabrak³o w¹tków z zakresu geologii œrodowiskowej i hydrogeologii. Organizatorzy po-³o¿yli szczególny nacisk na odpowiedzialnoœæ in¿ynierów za wdra¿anie idei zrównowa¿onego rozwoju i rozs¹dnego korzystania z zasobów naturalnych, przede wszystkim wody pitnej. W spotkaniu wziêli udzia³ zarówno specjaliœci z wielu oœrodków naukowych, jak i przedstawiciele indyj-skiej administracji rz¹dowej oraz politycy odpowiedzialni za kszta³towanie programów swych partii.5–7.01. The International Academic Forum (IAFOR)
to interdyscyplinarny think tank za³o¿ony w 2009 r. w Nagoi (Japonia). Jego celem jest inicjacja wymiany idei pomiêdzy naukowcami z ró¿nych oœrodków akademickich, zw³aszcza na osi Wschód–Zachód. W przedsiêwziêciu bie-rze udzia³ kilkadziesi¹t znanych uczelni amerykañskich, europejskich i azjatyckich, a œrodkiem do realizacji celu s¹ konferencje oraz dzia³alnoœæ wydawnicza.
Trzydniowa konferencja zatytu³owana „The IAFOR International Conference on Sustainability, Energy & the Environment”, która odby³a siê w Honolulu (Hawaje, USA), by³a jednym z przyk³adów pracy organizacji. Uczestnicy próbowali odpowiedzieæ na pytanie, czy i w jakim stopniu innowacje technologiczne mog¹ siê przyczyniæ do roz-wi¹zania narastaj¹cych problemów ludzkoœci – presji na œrodowisko, kurcz¹cych siê zasobów, migracji ludnoœci. Znakiem firmowym spotkañ IAFOR jest ³¹czenie tematyki naukowej ze spo³eczn¹ i kulturaln¹. Zgodnie z t¹ zasad¹ w wykazie referatów hawajskiego spotkania mo¿na by³o zna-leŸæ zarówno powa¿ne prezentacje naukowe, jak i prelek-cje dotycz¹ce kultury, luŸno zwi¹zane z tematem g³ównym konferencji. Wœród tych pierwszych do ciekawszych nale-¿a³ referat poœwiêcony polityce promocji ochrony zasobów wody, realizowanej przez ambasady USA. Interesuj¹ca by³a te¿ prezentacja idei globalnej wizualizacji danych geologicznych i œrodowiskowych ukrytych w gigantycz-nych bankach pañstw i korporacji. W bloku wyst¹pieñ kul-turalno-spo³ecznych wyró¿nia³ siê referat omawiaj¹cy uniwersum kultowego serialu Davida Lyncha „Miasteczko
Tween Peaks” oraz prelekcja dotycz¹ca znoszenia barier wydawniczych pomiêdzy Wschodem i Zachodem.
10–13.01. W Delft (Holandia) mia³a miejsce First
International Conference on the Material Point Method for Modelling Large Deformation and Soil-Water-Structure Interaction. Bezpoœrednimi organizatorami imprezy by³y dwie instytucje: Deltares, jedno z najwiêkszych euro-pejskich przedsiêbiorstw budownictwa wodnego, oraz University of Cambridge. Pomocy merytorycznej udzieli³o konsorcjum MPM-DREDGE, z³o¿one z siedmiu oœrodków akademickich i firm komercyjnych, dzia³aj¹ce w ramach 7. Programu Ramowego Komisji Europejskiej. Podczas spotkania omawiano najnowsze metody modelowania nu-merycznego interakcji pomiêdzy obiektami i dzia³aniami hydrotechnicznymi a gruntami. Kluczowe problemy sta-bilnoœci stoków przybrze¿nych i szelfowych, erozji wy-brze¿a oraz osuwisk podwodnych specjaliœci wyjaœniali na przyk³adach realnych rozwi¹zañ (case study). Konferencja by³a rozwiniêciem szeregu sympozjów, które odbywa³y siê w ostatnich latach w Delft, Barcelonie i Cambridge.
17–19.01. Argus jest jedn¹ z najwiêkszych œwiatowych
agencji wydawniczych i konsultingowych zajmuj¹cych siê rynkiem surowców energetycznych. Siedzib¹ firmy jest Londyn, ale oddzia³y agencji dzia³aj¹ w 21 kluczowych oœrodkach handlu, wydobycia i przetwórstwa ropy nafto-wej. W jednym z nich – Houston (USA) – odby³ siê Argus Americas Crude Summit. To po³¹czenie targów, prelekcji i wystawnych przyjêæ ma przede wszystkim u³atwiæ kon-takty przedsiêbiorców, analityków gospodarczych i poli-tyków. Wymiana pogl¹dów i informacji, czêsto na niefor-malnym gruncie, owocuje modyfikacjami w strategiach operacyjnych wielkich koncernów, st¹d popularnoœæ tego rodzaju imprez wœród managerów przemys³u. Gwiazd¹ wœród prelegentów by³ tym razem Leon Panetta, sekretarz obrony USA za czasów prezydentury Billa Clintona oraz szef CIA w latach 2009–2011. Zwa¿ywszy na liczne zmia-ny w polityce energetycznej Stanów Zjednoczozmia-nych, syg-nalizowane przez prezydenta elekta Donalda Trumpa, tematów do dyskusji nie zabrak³o. Omawiano równie¿ wiele aspektów globalnego rynku ropy naftowej, m.in. now¹ politykê surowcow¹ Meksyku, problemy z eksplo-atacj¹ ciê¿kiej ropy w Brazylii i Kanadzie oraz reperkusje decyzji OPEC o ograniczeniu wydobycia.
72
