ISSN: 1896-382X | www.wnus.edu.pl/pl/edu/ DOI: 10.18276/epu.2016.122-19 | strony: 207-218
GRZEGORZ DYDKOWSKI, BARBARA KOS Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach1
PRZEOBRAĪ(1,$6,(&,'<675<%8CJI BILETÓW MIEJSKIEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO
:352&(6$&+:'5$Ī$1,A ELEKTRONICZNYCH SY67(0Ð:32%25823á$7
Streszczenie
W wielu miastach w 3ROVFHLQDĞZLHFLHFRUD]SRZV]HFKQLHMZGUDĪDQHVąV\VWHP\ HOHNWURQLF]QHJR SRERUX RSáDW ]D XVáXJL WUDQVSRUWX ]ELRURZHJR 'RW\F]ą RQH QLH W\ONR SáDWQRĞFL ]D ORNDOQ\ WUDQVSRUW ]ELRURZ\ DOH UyZQLHĪ WUDQVSRUW]ELRURZ\ R ]DVLĊJX Ue-JLRQDOQ\PMDNLFRUD]F]ĊĞFLHMSáDWQRĞFL]DLQQHXVáXJLPLHMVNLH ĞZLDGF]RQHSU]H]VHk-WRU SXEOLF]Q\ 1D SU]\NáDG]LH SURMHNWX ĝOąVNLHM .DUW\ 8VáXJ 3XEOLF]Q\FK ĝ.83 Ue- DOL]RZDQHJRZFHQWUDOQHMF]ĊĞFLZRMHZyG]WZDĞOąVNLHJRSU]H]JPLQ\WZRU]ąFH.RPu-QLNDF\MQ\ =ZLą]HN .RPXQDOQ\ *yUQRĞOąVNLHJR 2NUĊJX 3U]HP\VáRZHJR .=. *23 , SRGMĊWRSUyEĊSU]HGVWDZLHQLDSU]HNV]WDáFHQLDREHFQHJRV\VWHPXVSU]HGDĪ\LG\VWU\EXFML ELOHWyZSDSLHURZ\FKZV\VWHPHOHNWURQLF]QHJRSRERUXRSáDWRSDUWHJR na elektronicznej NDUFLHĝ.83
6áRZD NOXF]RZH miejski transport zbiorowy, bilety elektroniczne, systemy
elektro-QLF]QHJRSRERUXRSáDW, system dystrybucji biletów.
Wprowadzenie
ĝZLDGF]HQLHXVáXJPLHMVNLHJRWUDQVSRUWX]ELRURZHJRWRQLHW\ONR]DSHZQLHQLH RGSRZLHGQLHM VLHFL SRáąF]HĔ WR UyZQLHĪ NRQLHF]QRĞü ]DSHwnienia finansowania W\FKXVáXJDWXQDGDOLVWRWQąUROĊRGJU\ZDV\VWHPVSU]HGDĪ\LG\VWU\EXFMLELOHWyZ Systemy te w wielu miastach, zarówno w Polsce, MDNLQDĞZLHFLHSU]H]SRQDG ODW Z\NRU]\VW\ZDá\ ELOHW\ SDSLHURZH SRF]ąWNRZR VSU]HGDZDQH SU]H]
UyZDSyĨQLHMQDMF]ĊĞFLHMZVWDFMRQDUQ\FKVLHFLDFKVSU]HGDĪ\– kasowane w pojaz- GDFKF]\WHĪSRGF]DVZHMĞFLDQDSHURQ\OXEGZRUFH/DWDVLHGHPG]LHVLąWHXELHJáe-JR ZLHNX WR SRF]ąWHN XSRZV]HFKQLDQLD VWRVRZDQLD WHFKQRORJLL LQIRUPDW\F]Q\FK w gospodarce. OGWHJRF]DVXREVHUZXMHVLĊUyZQLHĪZGUDĪDQLHWHFKQRORJLLLQIRUPa-W\F]Q\FKZV\VWHPDFKSRERUX]DXVáXJL PLHMVNLHJRWUDQVSRUWX]ELRURZHJR2F]y-ZLĞFLH SRF]ąWNRZ\ ]DNUHV ]DVWRVRZDĔ RUD] GRMU]DáRĞü WHFKQRORJLF]QD W\FK V\VWe-PyZE\á\GRĞüRJUDQLF]RQHMHGQDNV\VWHPDW\F]QLHSRV]HU]DVLĊLFKIXQNFMRQDOQRĞü (Lubieniecka-.RFRĔLLQ2013), DVWRVRZDQHWHFKQRORJLHVąFRUD]EDUG]LHM]DDZDn-VRZDQH :GURĪHQLH V\VWHPX SRERUX RSáDW ] Z\NRU]\VWDQLHP NDUW HOHNWURQLF]Q\FK najogólniej wymaga, RSUyF]G]LDáDĔ]ZLą]DQ\FKz EXGRZąRGpowiedniej infrastruk-tury informatycznej, zakupu XU]ąG]HĔ RUD] LPSOHPHQWDFMi oprogramowania, rów-QLHĪ QRZ\FK ]DVDG IXQNFMRQRZDQLD VLHFL VSU]HGDĪ\ L G\VWU\EXFML ELOHWyZ WDN DE\ PRĪOLZDE\áDVSU]HGDĪELOHWyZHOHNWURQLF]Q\FK
W artykule przedstawiono proces SU]HREUDĪHQLD F]\ WHĪ ZUĊF] WZRU]HQLD QRZHMVLHFLVSU]HGDĪ\ELOHWyZHOHNWURQLF]Q\FKWUDQVSRUWX]ELRURZHJRRUD]]DVLODQLD NDUW SLHQLąG]HP HOHNWURQLF]Q\P :\NRU]\VWDQR SU]\NáDG .RPXQLNDF\MQHJR =ZLą]NX .RPXQDOQHJR *23 .=. *23 RUJDQL]DWRUD WUDQVSRUWX ]ELRrowego Z FHQWUDOQHM F]ĊĞFL ZRMHZyG]WZD ĞOąVNLHJR REV]DU]H ]DPLHV]NDnym przez ponad POQ PLHV]NDĔFyZ 'RĞZLDGF]HQLD WH Vą FHQQH]H Z]JOĊGX QD ]QDF]Qą ZLHONRĞü LUR]OHJáRĞüSU]HVWU]HQQąVLHFLVSU]HGDĪ\XF]HVtnictwo ZLHOXSRGPLRWyZEXGRZĊ systemu elast\F]QHJR L RWZDUWHJR RUD] Z\NRU]\VWXMąFHJR ,QVWUXPHQW 3LHQLąG]D Elektronicznego.
6\VWHPVSU]HGDĪ\LG\VWU\EXFMLELOHWyZSDSLHURZ\FK.=.*23
&DáRĞü]DJDGQLHĔ]ZLą]DQ\FK]HVWDQRZLHQLHPWDU\I\MDNLHPLVMąLG\VWU\Eu-FMą ELOHWyZ QD WHUHQLH JPLQ FHQWUDOQHM F]ĊĞFL ZRMHZyG]WZD ĞOąVNLHJR ]RVWDáD QD SRF]ąWNX ODW G]LHZLĊüG]LHVLąW\FK XELHJáHJR ZLHNX SU]HMĊWD SU]H] .=. *23 RG IXQNFMRQXMąF\FK QD W\P WHUHQLH SU]HGVLĊELRUVWZ NRPXQLNDF\MQ\FK. Wówczas sys-WHP G\VWU\EXFML E\á ]áRĪRQ\ ] NLONX NDQDáyZ G\VWU\EXFML GR NWyU\FK QDOHĪDá\ SU]HGVLĊELRUVWZDNRPXnikacyjne, Ruch SA ZyZF]DVVSU]HGDĪW\ONRELOHWyZMHGQo-razowych) oraz w stosunkowo niewielkim zakresie dystrybutorzy prywatni. W tym F]DVLH RERZLą]\ZDá\ UyĪQH ]DVDG\ VSU]HGDĪ\ ELOHWyZ QLH LVWQLDá WHĪ SUDNW\F]QLH jakikolwiek s\VWHPNRRUG\QDFMLLFKVSU]HGDĪ\ 1DWHUHQLH.=.*23E\áRRNRáR SXQNWyZ VSU]HGDĪ\ ELOHWyZ PLHVLĊF]Q\FK L RNRáRSXQNWyZ VSU]HGDĪ\ ELOHWyZ MHGQRUD]RZ\FK QLHOLF]ąFVSU]HGDĪ\ELOHWyZSU]H]NLHURZFyZ
=PLDQ\ Z VLHFL ZGUDĪDQH Z NROHMQ\FK ODWDFK SU]H] .=. *23 SU]HELHJDá\ Z NLHUXQNX ]ZLĊNV]HQLD GRVWĊSQRĞFL L XáDWZLHQLD ]DNXSX ELOHWyZ SDVDĪHURP ]e-VWDQGDU\]RZDQLD SURFHVX VSU]HGDĪ\ RUD] ]DSHZQLenia odpowiedniej informacji SRGF]DV VSU]HGDĪ\ GHPRQRSROL]DFML U\QNX RUD] ]ZLĊNV]HQLD OLF]E\ VSU]HGDZFyZ
LSXQNWyZVSU]HGDĪ\DWDNĪHSRSUDZ\]DEH]SLHF]HĔV\VWHPX'RW\F]\áRWRSU]HGH ZV]\VWNLP VWZRU]HQLD V\VWHPX ]DEH]SLHF]HĔ SU]HG ZSURZDG]DQLHP IDáV]\Z\FK biletów do obiegu, a taNĪHVSáDW\QDOHĪQ\FK]RERZLą]DĔ w przypadku zastosowania RGURF]RQ\FK WHUPLQyZ SáDWQRĞFL SRGF]DV VSU]HGDĪ\ ELOHWyZ 5HDOL]XMąF SU]\MĊWH kierunki, V\VWHPDW\F]QLH SURZDG]RQRSU]HEXGRZĊ LVWQLHMąFHJR V\VWHPX (Dydkow-ski i Tomanek 1995)GODWHJRWHĪQDSU]HVWU]HQLNROHMQ\FKODWZ.=.*23ZGURĪo-no nasWĊSXMąFHUR]ZLą]DQLD
– .=.*23MHVWMHG\Q\PSRGPLRWHP]DSHZQLDMąF\PGUXNLHPLVMĊELOHWyZ NDĪG\ELOHWSDSLHURZ\SU]H]QDF]RQ\GRGDOV]HMG\VWU\EXFMLSRELHUDQ\MHVW z magazynu w KZK GOP;
– SU]\MĊWR Z XPRZDFK SRPLĊG]\ .=. *23 D G\VWU\EXWRUHPVSU]HGDZFą zakres RERZLą]NyZ RUD] SRG]LDá U\]\N XVWDODMąF\ RGSRZLHG]LDOQRĞü WHM strony za ryzyko, która ma na QLHZSá\ZLPRĪHQLPZáDĞFLZLH]DU]ąG]Dü; – XVWDORQRMDVQHLMHGQR]QDF]QH]DVDG\VSU]HGDĪ\ELOHWyZZW\P
Z\QDJUo-G]HQLHZSRVWDFLXG]LHODQ\FKXSXVWyZ]W\WXáXVSU]HGDĪ\SU]\MĊWR]DVDGĊ ĪH R ORNDOL]DFML L IXQNFMRQRZDQLX SXQNWX VSU]HGDĪ\ GHF\GXMH GDQ\ SRd-PLRWQDSRGVWDZLHRSáDFDOQRĞFLSURZDG]HQLDZW\PSXQNFLHG]LDáDOQRĞFL; – dokonano decentralizacji sieci dystrybucji – umowy ]DZLHUDQHVązarówno
]GXĪ\PLVLHFLDPLG\VWU\bucyjnymi, jak i pojedynczymi sprzedawcami; – RJUDQLF]RQR NRQNXUHQFMĊ Z ]DNUHVLH VSU]HGDĪ\ ELOHWyZ ]H VWURQ\ .=.
GOP, prowadzi on MHG\QLH NLOND ZáDVQ\FK SXQNWyZ VSU]HGDĪ\ 3XQNWyZ 2EVáXJL3DVDĪHUD ;
– w pojazdach miejskiego transportu zbiorowego prowadzona jest jedynie VSU]HGDĪZ\EUDQHJRURG]DMXELOHWyZNLHURZDQDGRRVyEVSRUDG\F]QLHNo-U]\VWDMąF\FK]WUDQVSRUWX]ELRURZHJRRUD]ZSRUDFK]DPNQLĊFLDSXQNWyZ VSU]HGDĪ\; – XUXFKRPLRQRZURNXVLHüDXWRPDWyZELOHWRZ\FKRUD]SyĨQLHMNROHMQH w 2014 i 2015 w ramach pURMHNWXĝOąVNLHM.DUW\8VáXJ3XEOLF]Q\FK; –
ZGURĪRQRQRZHV\VWHP\VSU]HGDĪ\SR]ZDODMąFHQD]DNXSELOHWyZMHGQRUa-zowych przez telefon komórkowy.
'\VWU\EXFMD L VSU]HGDĪ ELOHWyZ SDSLHURZ\FK QD XVáXJL PLHMVNLHJR WUDQVSRUWX ]ELRURZHJRQDV]HURNąVNDOĊUHDOL]RZDQDMHVWSU]H]SRGPLRW\]HZQĊWU]QHQDSRd-VWDZLH SRGSLVDQHM ] .=. *23 RGSRZLHGQLHM XPRZ\ XSUDZQLDMąFHM SRGPLRW ]e-ZQĊWU]Q\GREH]SRĞUHGQLHMVSU]HGDĪ\ELOHWyZRUD]GRGDOV]HMLFKG\VWU\EXFMLF]\OL RGVSU]HGDĪ\ LQQ\P SRGPLRWRP 3U]HGPLRWHP XPRZ\ QD VSU]HGDĪ ELOHWyZ PRJą E\üZ\áąF]QLHELOHW\MHGQRUD]RZHOXEELOHW\MHGQRUD]RZHRUD]RNUHVRZH'\VWU\Eu-WRU]DNXSXMąFELOHW\Z.=.*23, RWU]\PXMHRNUHĞORQ\XSXVWRGZDUWRĞFLQRPLQDl-QHMELOHWXZ\QLNDMąFHM]„7DU\I\SU]HZR]XRVyELEDJDĪXZNRPXQLNDFMLPLHMVNLHM KZK GOP” (www.kzkgop.com.pl) :LHONRĞü XSXVWX X]DOHĪQLRQD MHVW RG OLF]E\ i rodzaju pobieranych biletów i wynosi od 5% do 7% dla biletów jednorazowych oraz od 3% do 5% dla biletów okresowych. Zatem wynagrodzeniem dystrybutora
MHVW UyĪQLFD SRPLĊG]\ ZDUWRĞFLą QRPLnalQą ELOHWX – F]\OL FHQą, SR MDNLHM SDVDĪHU ]DNXSXMH ELOHW Z SXQNFLH VSU]HGDĪ\ – D ZDUWRĞFLą ELOHWX SR X]\VNDQ\P XSXĞFLH :]RU\XPyZQDVSU]HGDĪELOHWyZmiejskiego WUDQVSRUWX]ELRURZHJRSURZDG]RQą przez KZK GOP).
8PRZĊ QD G\VWU\EXFMĊ ELOHWyZ .=. *23 PRĪH SRGSLVDü NDĪG\ SRGPLRW JRVSRGDUF]\QLH PDGRGDWNRZ\FKNU\WHULyZGRVWĊSXGRU\QNX=DVDGQRĞüORNDOi-]DFML SXQNWX VSU]HGDĪ\ ZHU\ILNXMH U\QHN 8PRZD REOLJXMH G\VWU\EXWRUD GR SRVLa-GDQLD Z FLąJáHM VSU]HGDĪ\ SHáQHM RIHUW\ ELOHWRZHM ]JRGQHM ] RERZLą]XMąFą WDU\Ią D.=.*23SU]\VáXJXMHSUDZRNRQWUROLDVRUW\PHQWXRUD]ZáDĞFLZHJRR]QDNRZDQLD ELOHWyZ D Z SU]\SDGNX VWZLHUG]HQLD EUDNyZ OXE QLH]JRGQRĞFL ] XPRZą UyZQLHĪ prawo do naliczenia kar umownych (Urbanek 2015).
W wyniku prowadzonych przez KZK GOP od 1992 roku G]LDáDĔ QDVWąSLá G\QDPLF]Q\UR]ZyMVLHFLVSU]HGDĪ\ELOHWyZNWyU\]QDOD]áRG]ZLHUFLHGOHQLHZFRUD] ZLĊNV]\PXG]LDOHZU\QNXVSU]HGDZFyZSU\ZDWQ\FK1DNRQLHFURNXXG]LDá w rynku prywatnych odbiorców hurtowych w segmencie biletów jednorazowych wynosiá ok. 71%, natomiast w segmencie biletów okresowych ok. 26%. Obecnie sLHü SXQNWyZ VSU]HGDĪ\ REHMPXMH áąF]QLH SUDZLH 500 pXQNWyZ VSU]HGDĪ\ Z W\P ponad 1NROHNWXU SXQNWyZSURZDG]ąF\FKVSU]HGDĪELOHWyZRNUHVRZ\FK
-HGQ\P]QDMZLĊNV]\FKNRQWUDKHQWyZG\VWU\EXXMąF\FKELOHW\.=.*23MHVW „Ruch´ 6SyáND Akcyjna 'R NRĔFD Uoku ]DRSDWU\ZDá RQ NROHNWXU L RN SXQNWyZVSU]HGDĪ\ELOHWyZMHGQRUD]RZ\FK-HJRXG]LDáZU\QNX ZHGáXJZDr-WRĞFL ELOHWyZ SREUDQ\FK ] PDJD]\QyZ .=. *23 Z\QRVLá ZyZF]DV RN w grupie biletów okresowych i ok. 34% w grupie biletów jednorazowych. Na po-F]ąWNXUoku „Ruch´6SyáNDAkcyjna UR]SRF]ąáSURFHGXUĊUHRUJDQL]DFMLILUP\ :VNXWHN ]PLDQ OLF]ED NROHNWXU L SXQNWyZ VSU]HGDĪ\ ELOHWyZ MHGQRrazowych, po-przez które podmiot ten dysWU\EXRZDá ELOHW\ VSDGáD RGSRZLHGQLR GR NROHNWXU LSXQNWyZVSU]HGDĪ\ELOHWyZMHGQRUD]RZ\FK3RGPLRW\NWyUHGRWHMSRU\]DRSa-WU\ZDQHE\á\ZELOHW\SU]H]„Ruch´6SyáND$NF\MQD, ]PLHQLá\GRVWDZFĊ na innych GXĪ\FKG\VWU\EXWRUyZ 6SU]HGDĪi dystrybucja biletów w KZK GOP 2014).
=HZQĊWU]QąVLHüVSU]HGDĪ\X]XSHáQLDMąZáDVQHSXQNW\– 3XQNW\2EVáXJL3DVa- ĪHUyZ2EHFQLHQDWHUHQLH.=.*23IXQNFMRQXMHV]HĞü3XQNWyZ2EVáXJL3DVDĪe-rów – ]ORNDOL]RZDQHVąZ%\WRPLX&KRU]RZLH*OLZLFDFK.DWRZLFDFK SXQNW\ ora] 6RVQRZFX 'R NRĔFD URNX SU]HZLGXMH VLĊ XWZRU]HQLH NROHMQHJR3XQktu 2EVáXJL3DVDĪHUD na modernizowanym obecnie dworcu autobusowym w Piekarach ĝOąVNLFK 6SU]HGDĪ i dystrybucja biletów w KZK GOP 2014). 2SUyF] VSU]HGDĪ\ ELOHWyZ Z 3XQNWDFK2EVáXJL3DVDĪHUD X]\VNDü PRĪQD LQIRUPDFMĊ GRW\F]ąFą IXQk-cjonowania transportu zbioURZHJR.=.*23MDNUyZQLHĪ ]áRĪ\üZQLRVNLRGZo-áDQLD F]\ WHĪ UHNODPDFMH GRW\F]ąFH ĞZLDGF]RQ\FK XVáXJ D WDNĪH Z RNUHĞORQ\FK sytuacjach X]\VNDüDQXORZDQLHRSáDW\GRGDWNRZHM]DEUDNELOHWX
2SUyF] VWDFMRQDUQ\FK SXQNWyZ VSU]HGDĪ\ QD WHUHQLH .=. *23 Z ODWDFK
2000–XUXFKRPLRQRVLHüEOLVNRDXWRPDWyZGRFDáRGRERZHMVSU]HGDĪ\ELOe-WyZ PLHMVNLHJR WUDQVSRUWX ]ELRURZHJR : DXWRPDWDFK W\FK PRĪOLZ\ MHVW ]DNXS biletów jednorazowych, 24-godzinnych, 5-dniowych, zarówno normalnych, jak i ulgowychELOHWyZEDJDĪRZ\FKRUD]ELOHWyZX]XSHáQLDMąF\FK
%LRUąF SRG XZDJĊ SRVWĊSXMąF\ UR]ZyM WHFKQRORJLL LQIRUPDW\F]Q\FK RUD] Z]URVW ]QDF]HQLD QRZRF]HVQ\FK NDQDáyZ G\VWU\EXFML, „]RVWDá\ SRGSLVDQH SU]H] KZK GOP XPRZ\]ILUPą&DOO3D\6S]RRRUD]]ILUPą3URMHNW 3DUNLQJ6Hr-wis Polska Sp. z o.o. (obecnie moBilet Sp. z o.o.), na mocy których uruchomiono VSU]HGDĪELOHWyZMHGQRUD]RZ\FKSRSU]H]WHOHIRQ\NRPyUNRZH']LĊNLWHPXSDVDĪe-URZLH PRJą Z\ELHUDü SRPLĊG]\ QDjdogodniejszym dla siebie systemem zakupu ELOHWyZLVSRVREHPUR]OLF]HĔ0RĪOLZRĞü]DNXSXELOHWyZSU]H]WHOHIRQNRPyUNRZ\ FLHV]\VLĊFRUD]ZLĊNV]ąSRSXODUQRĞFLąZĞUyGSDVDĪHUyZ” 6SU]HGDĪLG\VWU\EXFMD biletów w KZK GOP 2014).
2. 3U]\JRWRZDQLHLZGURĪHQLH SURMHNWXĝOąVNLHM.DUW\8VáXJ3XEOLF]Q\FK 6\VWHP VSU]HGDĪ\ L G\VWU\EXFML ELOHWyZ RUD] PRĪOLZRĞü ZQLHVLHQLD RSáDW\ EH]SRĞUHGQLRZSRMHĨG]LH]Z\NRrzystaniem karty elektronicznej ]RVWDáZGURĪRQ\ ZUDPDFKSURMHNWXĝOąVNLHM.DUW\8VáXJ3XEOLF]Q\FK6\VWHPWHQXPRĪOLZLDZQo-V]HQLH SáDWQRĞFL Z\NRU]\VWXMąF NDUWĊ HOHNWURQLF]Qą QLH W\ONR ]D XVáXJL PLHMVNLHJR WUDQVSRUWX]ELRURZHJRDOHUyZQLHĪ]DLQQHXVáXJLSXEOLF]QH3URMHNWĝOąVNLHM.DUW\ 8VáXJ3XEOLF]Q\FKMHVWSU]HGVLĊZ]LĊFLHP]UHDOL]RZDQ\PZF]ĊĞFLZGURĪHQLDSrzez KZK GOP jako lidera, na które uzyskano dofinansowaniH]HĞURGNyZ(XURSHMVNLe-JR )XQGXV]X 5R]ZRMX 5HJLRQDOQHdofinansowaniH]HĞURGNyZ(XURSHMVNLe-JR ()55 3R]\VNDQLH ĞURGNyZ XQLMQ\FK Z]QDF]Q\PVWRSQLX]GHWHUPLQRZDáRVDPHSU]\JRWRZDQLDMDNWHĪVSRVyEUHDOL]DFML SURMHNWX:ĞUyGLVWRWQ\FK HWDSyZUHDOL]DFMLSU]HGVLĊZ]LĊFLDZ\PLHQLüPRĪQD (Kos 2013; www.kartaskup.pl):
– SU]\JRWRZDQLH RSLVX SURMHNWX ĝOąVNLHM .DUW\ 8VáXJ 3XEOLF]Q\FK RUD] ZVWĊSQHJRVWXGLXPZ\NRQDOQRĞFL NZLHFLHĔ ;
– ]DZDUFLHXPRZ\RUHDOL]DFMLZVSyOQHJRSURMHNWXĝOąVNLHM.DUW\ 8VáXJ3u-EOLF]Q\FKSRPLĊG]\.=.*23– lider projektu, a 21 gminami – partnerzy SURMHNWX SDĨG]LHUQLN ;
– SU]\JRWRZDQLH L ]áRĪHQLH ZQLRVNX Z 5DPDFK 5HJLRQDOQHJR 3URJUDPX 2SHUDF\MQHJR:RMHZyG]WZDĝOąVNLHJR– SURMHNWXPLHV]F]RQ\]RVWDáQDOi-ĞFLH SURMHNWyZ ]JáRV]RQ\FK SU]H] JPLQ\ 6XEUHJLRQX &HQWUDOQHJR :RMe-ZyG]WZD ĝOąVNLHJR – QLH SU]HFKRG]Lá SURFHGXU\ NRQNXUVRZHM D MHG\QLH RFHQĊIRUPDOQąLPHU\WRU\F]Qą;
– ]DNRĔF]HQLHSU]H]LQVW\WXFMĊ]DU]ąG]DMąFąRFHQ\IRUPDOQHMLPHU\WRU\F]QHM ]áRĪRQHJRSU]H].=.*23ZQLRVNX;
– SRGSLVDQLHXPRZ\SRPLĊG]\.=.*23DLQVW\WXFMą]DU]ąG]DMąFąĞURGNa-PL()55D]DWHP]:RMHZyG]WZHPĝOąVNLP, na dofinansowanie projektu SDĨG]LHUQLN ;
– SU]\JRWRZDQLH RUJDQL]DF\MQH .=. *23 GR UR]SRF]ĊFLD UHDOL]DFML SU]Hd-VLĊZ]LĊFLD – tu przede wszystkim Z\PLHQLü PRĪQD XWZRU]HQLH Z .=. *23 ]HVSRáX GR ]DU]ąG]DQLD SURMHNWHP SRZRáDQLH :\G]LDáX ĝ.83 w strukturze Biura KZK GOP – F]HUZLHF RUD]RNUHĞOHQLHLSU]\MĊFLH VWRVRZQ\FKSURFHGXU]DU]ąG]DQLDSURMHNWHPDWDNĪHSU]\JRWRZDQLHVDPHM procedury SU]HZLG]LDQHMZXVWDZLH3UDZR]DPyZLHĔSXEOLF]Q\FKPDMąFHM QDFHOXZ\áRQLHQLHSRGPLRWX; z którym zostanie zawarta umowa na dosta-ZĊZGURĪHQLHLXWU]\PDQLHV\VWHPXÄĝOąVND.DUWD8VáXJ3XEOLF]Q\FK´ .ROHMQ\P HWDSHP E\áR SU]HSURZDG]HQLH SURFHGXU\ ]DPyZLHQLa publicznego QDZ\EyUSRGPLRWXRGSRZLHG]LDOQHJR]DGRVWDZĊZGURĪHQLHLXWU]\PDQLHV\VWHPX ÄĝOąVND .DUWD 8VáXJ 3XEOLF]Q\FK´ 3U]\MĊWR WX WU\E SU]HWDUJX QLHRJUDQLF]RQHJR 3LHUZV]HRJáRV]HQLH R ]DPyZLHQLXXND]DáR VLĊ Z OLVWRSDG]LH URNX D ]DZLa-domienie o wyborze najkorzystniejszej oferty w maju 2011 roku. Niestety jeden ] RIHUHQWyZ ZQLyVá RGZRáDQLH GR .UDMRZHM ,]E\ 2GZRáDZF]HM L Z NRQVHNZencji wykonania wyroku tej Izby .=. *23 ]PXV]RQ\ E\á XQLHZDĪQLü SRVWĊSRZDQLH .ROHMQH SRVWĊSRZDQLH ]RVWDáR RJáRV]RQH w lipcu 2011 roku, w listopadzie 2011 dokonano wyboru najkorzystniejszej oferty (www.kzkgop.com.pl). W rezultacie po ]DNRĔF]HQLXSRVWĊSRZDQLDZGQLX VW\F]QLDURNX]RVWDáDSRGSLVDQDXPRZD QD GRVWDZĊ ZGURĪHQLH L XWU]\PDQLH V\VWHPX ÄĝOąVND .DUWD 8VáXg Publicznych”. 5HDOL]DFMĊSURMHNWXSRG]LHORQRQDGZLHF]ĊĞFLZGURĪHQLH Z]DáRĪHQLXPLHVLĊ F\ RUD] XWU]\PDQLH SURMHNWX PLHVLĊF\ RG PRPHQWX ]DNRĔF]HQLD ZGURĪHQLD 3LHUZV]DF]ĊĞüGRGDWNRZRSRG]LHORQD]RVWDáDQDF]WHU\HWDS\
1LHVWHW\]UyĪQ\FKZ]JOĊGyZUHDOL]DFMDSURMHNWX]QDF]ąFRRSyĨQLáDVLĊ&]ĊĞü SLHUZV]ą– ZGURĪHQLH – ]DNRĔF]RQRGRSLHURQDSU]HáRPLHZU]HĞQLDLSDĨG]LHUQLND URNXZPLHVLąFDFKW\FKWHĪVWRSQLRZRXUXFKDPLDQRIXQNFMRQDOQRĞFLLVWRWQH ]SXQNWXZLG]HQLDSDVDĪHUyZ,WDNZSDĨGzierniku 2015 roku UR]SRF]ĊáRVLĊZy- GDZDQLHNDUWĝ.83DRGOLVWRSDGDPRĪQDNRU]\VWDü]ELOHWyZRNUHVRZ\FK]DSLVa-nych na kartach. Od stycznia 2016 roku XUXFKRPLRQD]RVWDMHIXQNFMRQDOQRĞüELOe- WyZNUyWNRRNUHVRZ\FKRUD]PRĪOLZRĞüSáDWQRĞFL]Z\NRU]\VWDQLHPSLHQLąG]DHOHk-WURQLF]QHJR 3RV]HU]HQLH RIHUW\ R ELOHW\ HOHNWURQLF]QH ]DSLVDQH QD NDUFLH ĝ.83 SRZLą]DQR]SURPRFMDPLELOHW\WHZRIHUFLHSURPRF\MQHMVąWDĔV]HSR]DW\PPRĪ OLZH VWDáR VLĊ SRV]HU]HQLH UyĪQLFRZDQLD FHQ – wprowadzono do oferty róZQLHĪ WDĔV]H ELOHW\ ] OLPLWRZDQą OLF]Eą SU]HMD]GyZ 7DU\ID SU]HZR]X RVyE L EDJDĪX w komunikacji miejskiej KZK GOP 2016).
3. )XQNFMRQRZDQLH V\VWHPX VSU]HGDĪ\ L G\VWU\EXFML SR ZGURĪHQLX ĝOąVNLHM .DUW\8VáXJ3XEOLF]Q\FK
:V\VWHPLHĝ.83Z\VWĊSXMąGZDURG]DMHNDUW– spersonalizowane i niesper-sonalizowane karty elektroniczne. Spersonalizowana karta zawiera dane identyfika- F\MQHXĪ\WNRZQLNDLPRĪH]QLHMNRU]\VWDüMHG\QLHZáDĞFLFLHONDUW\1LHVSHUVRQDOi-]RZDQDNDUWD]NROHLQLH]DZLHUDGDQ\FKRVRERZ\FKLPRĪH]QLHMNRU]\VWDüNDĪG\ NWRZGDQHMFKZLOLSRVLDGDNDUWĊ 5HJXODPLQĝ.83 :FHOX]DSHZQLHQLDGRVWĊp- QRĞFLNDUWRUD]]DVLOHQLDSLHQLąG]HPHOHNWURQLF]Q\PF]\WHĪ]DNXSXHOHNWURQLF]Qe-go biletu okresoweQRĞFLNDUWRUD]]DVLOHQLDSLHQLąG]HPHOHNWURQLF]Q\PF]\WHĪ]DNXSXHOHNWURQLF]Qe-go ]RVWDá\XWZRU]RQH, luEWHĪSRV]HU]RQRIXQNFMRQDOQRĞü istnie-MąF\FK SXQNWyZ R F]\QQRĞFL UHDOL]RZDQH Z ]ZLą]NX ] NDUWDPL Rodzaje punktów oraz ich funkcje przedstawiono w tabeli 1.
Nabycie karty spersonDOL]RZDQHMMHVWPRĪOLZHW\ONRZsieci 40 Punktów Ob-VáXJL .OLHQWa, przy czym F]ĊĞü F]\QQRĞFL ] W\P ]ZLą]DQ\FK PRĪQD Z\NRQDü So-SU]H] XUXFKRPLRQ\ 3RUWDO .OLHQWD 3XQNW\ 2EVáXJL .OLHQWD PDMą QDMV]HUV]ą IXQk-FMRQDOQRĞü UHDOL]XMą ZV]\VWNLH F]\QQRĞFL NWyUH PRJą E\ü NRQLHF]QH Z ]ZLą]NX ]SRVáXJLZDQLHPVLĊLZQRV]HQLHPSáDWQRĞFLNDUWą 5HJXODPLQĝ.83 6ąWRVSe-cjalnie utworzRQHSU]H]Z\NRQDZFĊSURMHNWXĝ.83SXQNW\, zlokalizowane w naj-ZLĊNV]\FK PLDVWDFK FHQWUDOQHM F]ĊĞFL ZRMHZyG]WZD ĞOąVNLHJR NWyU\FK ]DGDQLHP jest przede wszystkim wydawanie oraz wymiana kart, zmiana danych osobowych, udzielanie informacji i przyjmowanie reklaPDFMLGRW\F]ąF\FKNDUWVSU]HGDĪ\ELOe- WyZRNUHVRZ\FK]DVLODQLHNDUWSLHQLąG]HPHOHNWURQLF]Q\P]ZUDFDQLHQLHZ\NRU]y-VWDQ\FKĞURGNyZ]NDUW\
Nabycie karty niespersonalizowanej SR]D3XQNWDPL2EVáXJL.OLHQWDjest moĪ liwe UyZQLHĪZ 3XQNWDFK2EVáXJL3DVDĪHUD 6WDFMRQDUQ\FK$XWRPDWDFK'RáDGRZa-QLD.DUWRUD]ZSXQNWDFKVSU]HGDĪ\
: ]ZLą]NX ] ZSURZDG]HQLHP GR RELHJX NDUW HOHNWURQLF]Q\FK SRV]HU]RQR dotychczasowe zadania realizowane przez Punkty 2EVáXJL3DVDĪHUD:V]F]HJyOQo-ĞFL Z SXQNWDFK W\FK Z\GDZDQD MHVW NDUWD QLHVSHUVRQDOL]RZDQD SU]\MPRZDQH Vą SáDWQRĞFL]DSRĞUHGQLFWZHPNDUW\SáDWQLF]HM]W\WXáXGRáDGRZDQLDW]ZHOHNWURQLFz-nej portmonetki, PRĪQD ]DNRGRZDü na karcie ELOHW RNUHVRZ\ D WDNĪH XSUDZQLHQLD do ulgowych przejazdów transportem zbiorowym KZK GOP. MoĪQD Z\NRQ\ZDü WDNĪH LQQH F]\QQRĞFL ]ZLą]DQH ] NDUWą WDNLH MDN sprawdzenie stanu karty, zmiana EąGĨQDGDQLHQRZHJRQXPHUX3,1OXEKDVáDNDUW\Z\GUXNELOOLngu/historii operacji QD NDUFLH RUD] ]DVWU]HĪHQLH zagubionej karty. Do wykonywania wymienionych czynnRĞFLNRQLHF]QHE\áRZ\SRVDĪHQLHNDĪGHJR]SXQNWyZZ]HVWDZXU]ąG]HĔ, tj. F]\WQLN NDUW ]EOLĪHQLRZ\FK GUXNDUNĊ WHUPLF]Qą WHUPLQDO GR REVáXJL NDUW SáDWQi-F]\FKXU]ąG]HQLHZLHlofunkcyjne (skaner, drukarka). 8Ī\WNRZDQLHXU]ąG]HĔXPRĪ liwia dedykowane oprogramoZDQLH W]Z $SOLNDFMD 3XQNWyZ 2EVáXJL V\VWHPX ĝ.83
Tabela 1 )XQNFMRQDOQRĞüSXQNWyZVLHFL]ZLą]DQD]NDUWDPLĝ.83 Lp. )XQNFMRQDOQRĞü Punkt 2EVáXJL Klienta 40 punk-tów Punkt 2EVáXJL 3DVDĪHUD 6 punk-tów Stacjonarny Automat 'RáDGRZDQLD Kart XU]ąG]HĔ Punkty 6SU]HGDĪ\ 800 punk-tów Portal Klien-ta 1 ZQLRVNRZDQLHRNDUWĊVSHUVRQDOL]RZDQą X X 2 spersonalizowanejwydawanie karty X
3 wydawanie karty
niespersonalizowanej X X X X 5 zasilenie karty pienią
dzem elektronicznym X X X X X
6 kodowanie biletu
okresowego na karcie X X X X X
7
NRGRZDQLHXSUDZQLHĔ do ulg na karcie
sper-sonalizowanej
X X
8
zmiana danych osobo-Z\FKXĪ\WNRZQLND karty X X 9 aktualizacja danych zapisanych na karcie X X X X 10 blokowanie karty X X X 11 odblokowywanie karty X 12 zastrzeganie karty X 13 zwrot karty X 14 XGRVWĊSQLHQLHELOlingu ]DVLOHĔNDUW\SLHQLą dzem elektronicznym X X X 15 przyjmowanie rekla-PDFMLGRW\F]ąF\FK karty X 16 przyjmowanie rekla-macji GRW\F]ąF\FK komunikacji miejskiej X
ħUyGáR 5HJXODPLQÄĝOąVNLHM.DUW\8VáXJ3XEOLF]Q\FK´, www.kartaskup.pl [15.12.2015].
W ramach projektu ĝ.83 ponadto zakupiono, zainstalowano i uruchomiono 109 Stacjonarnych $XWRPDWyZ 'RáDGRZDQLD .DUW. Obok PRĪOLZRĞFL ]DNXSX ELOe-WyZ SDSLHURZ\FK Z DXWRPDWDFK LVWQLHMH PRĪOLZRĞü Z\GDQLD QLHVSHUVRQDOL]RZDQHM NDUW\ ĝ.83 ]DVLOHQLD NDUW SLHQLąG]HP HOHNWURQLF]Q\P ]DUyZQR VSHUVRQDOLzowa-nych, jak i niespersonalizowaVSHUVRQDOLzowa-nych, RUD] PRĪOLZRĞü ]DSLVDQLD na kartach biletów
okUHVRZ\FK$XWRPDW\XPRĪOLZLDMąUyZQLHĪVSUDZG]HQLHLDNWXDOL]DFMĊVWDQXNDUW\ ĝ.83 VSUDZG]HQLH RVWDWQLFK WUDQVDNFML Z\NRQDQ\FK NDUWą ]PLDQĊ kodu PIN, SU]HJOąGDQLHNRPXQLNDWyZĝ.83L.=.*23UR]NáDGyZMDzdy, cennika oraz in-formacji KZK GOP i partnerów prRMHNWXĝ.83
StacjonarnH$XWRPDW\'RáDGRZDQLD.DUW XPRĪOLZLDMąGRNRQ\ZDQLHSáDWQRĞFL monetami oraz EDQNQRWDPLRQRPLQDáDFKRGGR]áRW\FKDSRQDGWRLVWQLHMH PRĪOLZRĞü]DSáDW\NDUWDPLSáDWQLF]\PL]DUyZQRVW\NRZRMDNLEH]VW\NRZR– SáDt- QRĞFL]EOLĪHQLRZH1DĪąGDQLHXĪ\WNRZQLNDDZSU]\SDGNXZ\GDZDQLDNDUW\REOi-JDWRU\MQLH GUXNRZDQH Vą SRWZLHUG]HQLD ]DNXSX 2EVáXJD DXWRPDWyZ SU]H] XĪ\t-NRZQLNyZRGE\ZDVLĊSRSU]H]15-calowy ekran dotykowy, QDNWyU\PZ\ĞZLHWODQH Vą informacje na temat zakupu wybrDQ\FKELOHWyZLXVáXJ
:SURZDG]DMąFGRRELHJXNDUW\ĝ.83, NRQLHF]QHE\áRVtworzenie sieci sprze-GDĪ\HOHNWURQLF]Q\FKELOHWyZRNUHVRZ\FK8WZRU]HQLHVLHFL800 punktów sprzeda-Ī\QDVWąSLáRZGURG]HRJáRV]HQLDLXG]LHOHQLD]DPyZLHQLDSXEOLF]QHJR– SURZDG]ąF pRVWĊSRZDQLHZ\EUDQRWU\ESU]HWDUJXQLHRJUDQLF]RQHJR3U]HGPLRWHP]DPyZLHQLD E\áRĞZLDGF]HQLHXVáXJZ]DNUHVLHSRĞUHGQLFWZDVSU]HGDĪ\HOHNWURQLF]Q\FKELOHWyZ okresowych na rzecz i w imieniu KZK GOP oraz w imieniu i na rzecz partnerów projektu, w tym przyjmoZDQLD]DSáDW\SLHQLąG]HPHOHNWURQLF]Q\P]QDMGXMąF\PVLĊ QDNDUFLHĝ.83, oraz wykonywania inQ\FKF]\QQRĞFLZV]F]HJyOQRĞFL wydawania kart niespersonalizowanych, pobierania kaucji za wydane niespersonalizowane NDUW\ ĝ.83 QD U]HF] .=. *23XGRVWĊSQLDQLD LQIRrmacji oraz aktualizacji stanu NDUW\]Z\NRU]\VWDQLHP7HUPLQDOL2SáDWL'RáDGRZDĔXGRVWĊSQLRQ\FKSU]H].=. GOP (Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia).
2EV]DUQDNWyU\P]ORNDOL]RZDQHVąSXQNW\VSU]HGDĪ\, obejmuje gminy KZK GOP oraz Jaworzno i Tychy jako miasta – partnerów SURMHNWXDOHQLHQDOHĪąFHGR .=.*23=DPyZLHQLH]RVWDáRSRG]LHORQHQDSLĊüF]ĊĞFL ,– 300 punktów, II – 200 punktów, III – 200 punktów, IV – 50 punktów i V – SXQNWyZ VSU]HGDĪ\ -HGQRF]HĞQLHZZDUXQNDFKSU]HWDUJRZ\FKQLHGRSXVzczono, aby w\NRQDZFDPyJá MHGQRF]HĞQLHĞZLDGF]\üXVáXJLZF]ĊĞFL,,L,,,]DPyZLHQLD.=.*23RF]HNLZDáR ERZLHPĪHZ\áRQLFRQDMPQLHMGZDSRGPLRW\Z\NRQXMąFH]DPyZLHQLH:\QLNDáR WR ] SU]\MĊWHJR ]DáRĪHQLD ĪH XVáXJL WH ĞZLDGF]RQH EĊGą SU]\QDMPQLHM SU]H] dwa UyĪQHSRGPLRW\– D]DWHPQLHQDVWąSLX]DOHĪQLHQLHVLĊ.=.*23RGMHGQHJRZ\No-QDZF\ 3U]\JRWRZXMąF ]DPyZLHQLH, XPRĪOLZLRQR VNáDGDQLH RIHUW F]ĊĞFLRZ\FK – w ten sposób umRĪOLZLRQRXG]LDáZSRVWĊSRZDQLX zarówno podmiotom mniejszym GZLHF]ĊĞFL]DPyZLHQLDSRSXQNWyZ MDNLSRGPLRWRPGXĪ\P GZLHF]ĊĞFLSR 200 punktów i jedna – SXQNWyZ VSU]HGDĪ\ -HGQDN Z Z\QLNX SRVWĊSRZDQLD przetargowego wybrano jedynie dwa podmioty – .ROSRUWHU 6SyáND ] 2JUDQLF]RQą OdpowiHG]LDOQRĞFLą 6SyáND .RPDQG\WRZD ] VLHG]LEą Z Kielcach oraz „Ruch” 6SyáND$NF\MQD ] VLHG]LEąZ :DUV]DZLH .=. *23 XGRVWĊSQLáRwybranym pod-miotom Z\SRVDĪHQLHZSRVWDFL WHUPLQDOLRSáDWLGRáDGRZDĔQLH]EĊGQHGRUHDOL]DFML F]\QQRĞFL VSU]HGDĪ\ HOHNWURQLF]Q\FK ELOHWyZ RNUHVRZ\FK SU]\MPRZDQLD ]DSáDW\
SLHQLąG]HPHOHNWURQLF]Q\PRUD]NDXFML]DSHZQLáRSRQDGWRV]NROHQLHRVyESURZa-G]ąF\FK VSU]HGDĪ HOHNWURQLF]Q\Fh biletów okresowych (Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia).
.ROHMQ\PNDQDáHPG\VWU\EXFMLXUXFKRPLRQ\PZ]ZLą]NX]ZSURZDG]HQLHP kart elektronicznych jest Portal Klienta. 3RUWDO XPRĪOLZLD osobiH NRU]\VWDMąFHM ]NDUW\ĝ.83 8PRZDQDGRVWDZĊZGURĪHQLHLXWU]\PDQLHV\VWHPXĝ.83 2012):
– GRVWĊSGRLQIRUPDFMLRJyOQ\FK – ]PLDQĊQXPHUX3,1
– VNáadanie wniosków o wydanie karty,
– VNáDGDQLHZQLRVNyZ o zmiaQĊGDQ\FKRVRERZ\FK – sprawdzenie stanu konta na karcie,
– ZJOąGZUHDOL]DFMĊELOOLQJXSáDWQRĞFi (historia operacji na karcie), – GRáDGRZDQLHNDUW ]DNXSXVáXJH-portmonetka),
– blokowanie (zastrzeganie) karty, – GRVWĊSGRUDSRUWyZ
– GRVWĊSGRLQQ\FKSRUWDOL partneUyZĝ.83
– GRNRQ\ZDQLHQSUH]HUZDFMLQDLQQ\FKSRUWDODFKSDUWQHUyZĝ.83
:\PLHQLRQHPRĪOLZRĞFLQDE\FLDNDUW\F]\WHĪ]DNXSXELOHWXHOHNWURQLF]QHJR EĊG]LH X]XSHáQLDáD VSU]HGDĪ ELOHWyZ SURZDG]RQD SU]H] NLHUXMąF\FK SRMD]GDPL z wykorzystaniem zainstalowanycK Z SRMD]GDFK XU]ąG]HĔ, WM NRPSXWHUD SRNáDGo-wego oraz drukarki. 2EHFQLH WUZD WHVWRZDQLH DSOLNDFML SR]ZDODMąF\FK QD HZLGHn-FMRQRZDQLH SU]H]RSHUDWRUyZ ZLHONRĞFL VSU]HGDĪ\ Z SRG]LDOH QD OLQLH, prowadzą F\FK SRMD]G\ RUD] Z ]DGDQ\FK RNUHVDFK F]DVRZ\FK 5yZQLHĪ prowadzona jest procedura przygotowania oraz zawarcia stosownej umowy z operatorami, precyzu-MąFHM]DVDG\VSU]HGDĪ\ELOHWyZSU]H]SURZDG]ąF\FKSRMD]G\ RUD]VSRVyEUR]OLF]HĔ LZ\QDJURG]HQLH]WHJRW\WXáX
Podsumowanie
:GURĪHQLH V\VWHPX SRELHUDQLD RSáDW ]D XVáXJL PLHMVNLHJR WUDQVSRUWX ]ELRUo-ZHJR RUD] LQQH XVáXJL SXEOLF]QH ] Z\NRU]\VWDQLHP NDUW\ ĝ.83 Z\PDJDáR SUDk-W\F]QLH VWZRU]HQLD RG SRGVWDZ FDáHM VLHFL Z\GDZDQLD NDUW RUD] VSU]HGDĪ\ XVáXJ 8UXFKRPLRQR 3XQNWyZ 2EVáXJL .OLHQWD 6WDFMRQDUQ\FK $XWRPDWyZ 'Ráa-GRZDĔ .DUW SXQNWyZ VSU]HGDĪ\ HOHNWURQLF]Q\FK ELOHWyZ RUD]3RUWDO .OLHQWD :\NRU]\VWDQR WDNĪH LVWQLHMąFH ZF]HĞQLHM 3XQNW\ 2EVáXJL 3DVDĪHUyZ SU]\ F]\P ZVSRVyE]QDF]ąF\SRV]HU]HQLXXOHJá\UHDOL]RZDQHSU]H]QLH]DGDQLD.RQLHF]QRĞü w trakcie wdrDĪDQLDSURMHNWXĝ.83VWZRU]HQLDQRZHMVLHFLVSU]HGDĪ\E\áa potrak-towana SU]H] .=. *23 MDNR V]DQVD SU]HEXGRZ\ VLHFL LVWQLHMąFHM WDN DE\ QRZ\ V\VWHPVSU]HGDĪ\XVáXJE\áOHSLHMGRVWRVRZDQ\GRRF]HNLZDĔPLHV]NDĔFyZDWDNĪH ĞZLDGF]\á XVáXJL Z VSRVyE EDUG]LHM efektywny. Tak jak w przypadku systemu
VSU]HGDĪ\ ELOHWyZ SDSLHURZ\FK Z ]QDF]Q\P ]DNUHVLH Z\NRU]\VWDQR ]OHFHQLD ]e-ZQĊWU]QHZ\NRU]\VWXMąFSURFHGXU\]DPyZLHĔSXEOLF]Q\FKGRZ\ERUXGRVWDZFyZ XVáXJ
Obecnie Z RNUHVLH SU]HMĞFLRZ\P IXQNFMRQXMą obok siebie dwa systemy VSU]HGDĪ\ ELOHWyZ: dotychczasowy system oparty na biletach papierowych oraz V\VWHPZ\NRU]\VWXMąF\NDUW\HOHNWURQLF]QHNie jest to z punktu widzenia efektyw-QRĞFLV\VWHPXUR]ZLą]DQLHGREUH=DNáDGDVLĊ, ĪHZQDMEOLĪV]\FKPLHVLąFDFK, wraz ]H]ZLĊNV]DQLHPVLĊOLF]E\NDUWHOHNWURQLF]Q\Fh w obiegu, stopniowo wycofywane EĊGą ELOHW\ SDSLHURZH UR]SRF]\QDMąF RG ELOHWyZ RNUHVRZ\FK R QRPLQDáDFK LXSUDZQLHQLDFKFLHV]ąF\FKVLĊQDMPQLHMV]\P]DLQWHUHVRZDQLHPW praktyce rów-QLHĪEĊG]LHWRR]QDF]DáRV\VWHPDW\F]QHRJUDQLF]DQLHOLF]E\SXQNWyZVSU]HGDMąF\FK ELOHW\SDSLHURZHL]ZLĊNV]DQLHVSU]HGDĪ\ZSXQNWDFKSURZDG]ąF\FKVSU]HGDĪELOe-tów elektronicznych.
Literatura
1. Dydkowski G., Tomanek R. (1995), Metody integracji taryfowej w komunikacji miejskiej, Katowice: WydawnLFWZR8=30\VáRZLFH.
2. Kos B. (2013), Rozwój e-administracji w lokalnym i regionalnym transporcie zbio-URZ\PQDSU]\NáDG]LHĝOąVNLHM.DUW\8VáXJ3XEOLF]Q\FK, w: (XURSHMVNDSU]HVWU]HĔ komunikacji elektronicznej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu SzF]HFLĔVNLHJR nr (NRQRPLF]QH3UREOHP\8VáXJQU, 6]F]HFLQ 8QLZHUV\WHW6]F]HFLĔVNL 3. Lubieniecka-.RFRĔ..RV%.RVREXFNLà8UEDQHN$ , Modern tools of
passenger public transport integration, w: Communication in Computer and In-formation Science 395, ed. J. Mikulski, Berlin – Heidelberg: Springer-Verlag. 4. 5HJXODPLQĝOąVNLHM.DUW\8VáXJ3XEOLF]Q\FK, www.kartaskup.pl (15.12.2015). 5. 6SHF\ILNDFMD,VWRWQ\FK:DUXQNyZ=DPyZLHQLDGRW\F]ąFDSRVWĊSRZDQLDRXG]LHOe- QLH]DPyZLHQLDSXEOLF]QHJRQDĝZLDGF]HQLHXVáXJZ]DNUHVLHSRĞUHGQLFWZDVSU]e- GDĪ\HOHNWURQLF]Q\FKELOHWyZRNUHVRZ\FKQDU]HF]LZLPLHQLX.=.*23RUD]Zy-NRQ\ZDQLD LQQ\FK F]\QQRĞFL ] W\P ]ZLą]DQ\FK, www.bip.kzkgop.pl >GRVWĊS 15.12.2015].
6. 6SU]HGDĪLG\VWU\EXFMDELOHWyZZ.=.*23, 0DWHULDáDnalityczny KZK GOP, Katowice.
7. 7DU\ID SU]HZR]X RVyE L EDJDĪX Z NRPXQLNDFML PLHMVNLHM .=. *23, www.kzkgop.com.pl >GRVWĊS15.12.2015].
8. 8PRZD QD GRVWDZĊ ZGURĪHQLH L XWU]\PDQLH V\VWHPX ÄĝOąVND .DUWD 8VáXJ 3u-blicznych” ]DZDUWD Z GQLX VW\F]QLD URNX SRPLĊGzy Komunikacyjnym =ZLą]NLHP.RPXQDOQ\P*23D$66(&23oland 6$L%5(%DQN6$=DáąFz-nik nr 1.II.
9. Urbanek A. (2015), Risk sharing in the paper ticket distribution system on the example of Municipal Transport Union of the Upper Silesian Industrial District in Katowice, „Transport Problems”, Vol. 10, Issue 1.
10. :]RU\ XPyZ QD VSU]HGDĪ ELOHWyZ PLHMVNLHJR WUDQVSRUWX ]ELRURZHJR SURZDG]RQą przez KZK GOP0DWHULDá\XGRVWĊSQLRQHSU]H].=.*23
11. www.kartaskup.pl >GRVWĊS15.12.2015]. 12. www.kzkgop.com.pl >GRVWĊS15.12.2015].
TRANSFORMATIONS IN THE TICKET DISTRIBUTION NETWORK FOR PUBLIC URBAN TRANSPORT IN THE PROCESSES OF ELECTRONIC PAYMENT SYSTEMS IMPLEMENTATION
Summary
In many cities in Poland and worldwide, systems of electronic collection of fares for the use of public urban transport are implemented ever more widely. Using the ex-ample of the Silesian Public Services Card project, implemented in the central part of the Province of Silesia, by municipalities that form the Municipal Transport Union of the Upper Silesian Industrial District an attempt has been made to present the process of transformation of existing system of paper tickets sale and distribution to the system of electronic fare collection basHGRQWKHHOHFWURQLFĝ.83FDUG
Keywords: public urban transport, electronic tickets, electronic payment systems, ticket
distribution system.
