Aleksandra Cofta-Broniewska
Gąski, gm. Gniewkowo, woj.
bydgoskie. Stanowisko 18
Informator Archeologiczny : badania 19, 78-79
'78
-DÇBCZYNO p a trz
woj, ko* Kalińskie o Jer es wpływów rz y m sk ic h Stanow isko 53
DOfiRYN MAŁY, gm. Z alesie U niw ersytet W arszaw akl woj, b ialskopodlaskie Instytut A rcheologu Stanow isko VXH
Badania prow adził m gr Sław om ir Żółżltowski* F inansow ał Uniwer sy te t W arszaw ek! 1 Bhiro Badań 1 D okum entacji Zabytków w Bia ł e j P o d la sk ie j, P ie rw s z y s e t co badań. O sada z w cze sn ej epoki że la z a 1 z w czesnego śred n io w iecza.
O b szar stanow iska w yznaczony z a się g ie m w ystępow ania fragm entów c e ra m ik i na p o w ie rz c ie ! wynosi ok. 5 ha. Założono 3 wykopy w c e n tra ln e j p a r tii stanow iska o ra z 1 n a jego o b rzeżu . Ł ączna pow ierzchnia wykopów w yniosła l , 8 a ra .
We w szystkich wykopach pod ziem ią o rn ą w ystąpiły c ią g ła , lekko я fałdowana w arstw a kulturow a o m iąższo ści 10-30 cm . Tw orzył* ją czarn o b ru n atn a z ie m ia , w o b ręb ie k tó re j stw ie rd zo n e ok, 800 n iew iel kich fragm entów c e ra m ik i /s ta r o ż y tn e j 1 w c z e sn o śre d n io w ie c z n e j/, n ie lic z n e k rz e m ie n ie /p ó łsu ro w tec 1 o dpadki/, 2 m a łe fra g m e n ty przedm iotów żelazn y c h , d ro tn e w ęgle d rz e w c e o ra z dużą Lloić kam ieni, z a le gających najpraw dopodobniej w uk ład zie n atu raln y m . P o za Jednym p rzypadkiem / jam a z 3 frag m en tam i c e ra m ik i s ta ro ż y tn e j/ nie zaobserw ow ano żatbiych obiektów a n i t e t niezakłóconego zalegania n a so b ie r ó ta e j chronologicznie ceraztfłóU
Jedynie 10% ogólnej U czby fragm entów с e ra m l Id d a je s ię ś c iś le o k re ślić chronologic o n e i pozws-la o s stw ie rd z e n ie ra n a j m niej 3 fa z oaadnlczych,
1. F a z ę n a js ta rs z ą r e p re z m tu je k ilk a d z ie sią t fragm entów c e ra m ik i 1 fra g m e n t sz p ili żela z n e j /o r a z k rz e m ie n ie ? /, k tó re w ykazują pow iązania z północną s tr e f ą późnej k u ltu ry m lło ffrad tłó e j f z wpływami ku l tu ry c e ra m ik i k re sk o w a n e j/ o ra z z k u ltu rą z a ru h ln leck ą? N iew ykluczone s ą tu rów nież e le m e n ty k u ltu r łu życkiej bądź grobów kloszow ych. Być m o że n ależy s ię liczy ć naw et z w y stąp ien iem nowej jednostki k u ltu ro w ej, uform ow anej w s tr e f ie kontaktow ej pom iędzy z a się g a m i cyklów łużycko-kloszow ego z jetkiej a miło* g rad zk o -zaru b ln leck le g o z d ru g iej s tro n y , p r z y w y raźn ej p rzew ad ze wpływów tego ostatniego»’
2. Na n a stę p n ą la z ę o sa d n iczą - w c z e ra o śre d n io w ie c z n ą , p rz y p a d a ją c ą n a /V U ? / VIH-DC w, w skazuje w sposób jednoznaczny Jedynie k ilk a n a śc ie fragm entów c e ra m ik i.
3. Również k ilk an aście fragm entów c e ra m ik i w yznacza nam d ru g ą fazę osadnictw a w czeraośrednlo-» w iecznego, datowaną na X II-ХШ w.
*
4. Siady osadnictw a nowożytnego /XVI-3CVH w , / stw ie rd zam y w yłącznie w w a rstw ie ziem i o rn ej. Planow ane Je st p rzep ro w ad zen ie n a stanow isku Je sz c z e kilku so n d a ży w n ad ziei uchw ycenia zw artych obiektów,
GgSKI, gm, Gniewkowo U niw ersytet im . A. łń c k ie w i с za w oj. bydgoskie Z eepół Badań Kujaw
Stanow isko 18 In sty tu t P ra h is to r ii
Badania prow adził zeepół pod kierow nictw em d o c .d r hab. A le k s a n d ry C ofty- B e n io w sk ie j. Finansow ał U niw ersytet Jagielloński* D rugi se zo n badań. Osadnictw o z epoki neoUtu /k u ltu ra pucharów lejk o w aty ch /, сад en ta r zysku z p odo k re su p ó źn oiateńsklego, cm en ta rz y sk o z w czesnego p o dokresn wpływów rz y m sk ic h , o sa d a s późnego t schyłkow ego podokreeu wpływów г г у д а kich o ra z o sa d nictw o z o k re su w czesnego śred n io w iecz a.
R o z le g an o p o w ierzchnię 1 ,9 a r a . r e je s tr u ją c 51 obiektów , a w śród nich, 3 ja m k u ltu ry pucharów le j kowatych, 3 ja m w czesnośredniow iecznych /w śró d nieb 3 p a le n is k a / o ra z 35 z doby k u ltu ry p rz e w o rsk ie j / z różnych faz jej ro z w o ÿ i/, a tak że k ilk an aście o n ie o k re ślo n e j na r a z i e chronologii.
Z cm e n ta rz y sk ie m z p odo k r e ra późnolateńe kiego, na w stępnym e tap ie a n a liz y n ależy lą c z y ź 3 pochów ki, w tym 2 claltąjalne 1 1 szk ieleto w y , 5 tzw. - sam otnych" kubków, 2 układy n ieo k reślo n e o ra z 1 obiekt sa k ra ln y . Badania z dwóch sezonów pozw oliły na e k s p lo ra c ję w ięk szo ści o b sz a ru c m e n ta rz y sk a . G roby c ia ło p aln e zajm ow ały w yłącznie wscho<2il stok w yniesienia. T o w arz y szy ły im dwa ro d z a je o elektów : sam o tn ie sto jąc e kubki lu b skupiska fragm entów c e ra m ik i czy li tzw. układy n ieo k reślo n e. W spom niany obiekt sa k ra ln y odkryto n a ku lm in acji w zn iesien ia. Była to budowla k sz ta łtu owakiego o wytn. 2 я 1 m* k tó re j śc ia n y w znie siono t dużych kam ieni sta ra n n ie obrobionych l dopasow anych do sie b ie o ra z oblepionych gliną. G órne p a rtie śc ia n tw orzyła w arstw a gliny /g ru b o śc i 15-20 c m /. W bezp o śred n im są sied ztw ie tegoż obiektu odk ry to po chówek szkieletow y, w yposażony w żelazn y g ro t o szczep u , g r o d k i s t r t a ł , zapinkę żela z n a o ra z 3 naczynia gliniane.
η
-N atom iast c m e n ta rz y sk o * w c t«еюego podofcreau wpływów rzy m sk ich zajm owało zachodni stok wynie« •le n ia , w k tórego p a rtii szczytow ej znajdow ały się wyłącznie рос how kl szkieletow e, ułożone p rzew ażnie na boku, w p ozycji »kurczonej 1 w yposażone w n aczy n ia, zapinki brązow e i inne przedmioty* Z arejeetro w an o pooadto 4 pochówki ciało p aln e - cząatkow e u m iesz czo n e w m ałych naczyniach - znajdujące s ię w oddalenia od »kuplska pochówków szkieletow ych,
W późnym 1 schyłkowym p o d o k resie wpływów rz y m sk ic h na stanow isku funkcjonowała o sa d a , której p o z o sta ło śc ią są 4 obiekty m iesz k aln e z a w ierające znaczną Ilość m a te ria łu zabytkowego. C h a rak tery ·ty c zn y je s t stosunkow o wysoki udział w m a te ria le c e ru m iern y m ułamków naczyń "siw ych".
M a te ria ły hędą przechow yw ane w. Instytucie P ra h is to r ii UAM. N iezbędne je s t kontynuowanie badań wykopaliskowych.
GΠCZN O, gm. Z g ie rz p a trz
woj. łódzkie o k re s h alsztack i Stanow isko 7
GOŁĄB, gm* Puław y woj* lu b elsk ie Stanow isko 6
U niw ersytet lm . M a rli C urie-Skłodow skiej w L ublinie
K atedra A rcheologu
Badania prow adził m gr Ja c e k Kąckl. Finansow ał WKZ w L ublinie. P ie rw sz y zezon badań* C m en tarzy sk o k u ltu ry grobów podkloszo- wych.
C m e n ta rz y sk o o d k ry te zo stało w 1964 r . w tr a k c ie badań A Z P, Położone je s t n a lekkim p iaszczy sty m w yniesieniu ok* 500 m od s ta ro r z e c z a Wlały 1 obejm uje ok. 16 arów*
C e le m badań było u sta le n ie jego z a s ię g u , W o brębie przebadanych 4 sro w odsłonięto 6 pochówków. W szystkie były m niej łub b a rd z ie j z n ls z c tc n e ze względu na bardzo płytkie ic h zaleganie - p rz e c ię tn ie na g łę bokości 30 cm . _
Groby 1*2,3 były to typowe pochówki tej k u ltu ry , gdzie klosz p rzy k ry w ał popielnicę n ak ry tą misą* G roby 11 3 były p raw ie całk o w icie zn iszczo n e 1 tylko po d u ż ^ h frag m en tac h c e ra m ik i m ożna są d zić o u k ła dzie naczyń. W jam ach grobow ych pochówków 2 1 3 m alezio n o lic z n e , bardzo m ałe frag m en ty przedm iotów brązow ych. G ró b 4 był jedynym pochówkiem Jamowym. Ż e względu na znać m e jego z n iszczen ie n ie udało s ię uchw ycić pełnego profilu Jamy* W g ro b le 5 do tradycyjnego układu pochówka dochodzi doo od k lo sz a , na którym a ts łs popielnica* Z a n ajciekaw szy m ożna uznać gró b B* gdzie w kloszu sto jąc y m wylewem do góry znajdow ała s ię p o pielnica i kubek. Pod tfaem k lo sz a 1 popielnicy znajdow ały s i ę frag m en ty te j sa m ej misy* K lo n n a to m ia st p rz y k ry ty był d ru g ą m iną, z k tó re j znajdow ały zlę je d y n e fragm enty wylewu. Groby obsypy wane byty re sz tk a m i etom* św ia d czą o tym frag m en ty p rzepalonych k o śc i.
P o z a grobam i odkryto 21 ja m . W iększość z m ch n ie z a w ie ra ła żadnego m a te ria łu . N atom iast w kilku jam ach odkryto p rzep alo n e kam ienie i fra g m e n ty placków glinianych i n a le ż y praw dopodobnie Je w iązać z o b rząd k iem pogrzebow ym .
Z n aleci ono rów nież 2 p r z ę ś li kl / z k tó ry ch jeden w ystępow ał w Jam ie grobow ej/ 1 ł ro z c ie ra ć * . N ie- - liczn ie w y stą p iły fra g m e n ty naczyń k u ltu ry tra c tn ie c k ie j 1 łużyckiej.
M a te ria ły znajdują s ię w K ated rze A rcheologii DMCS, Badania będą kontynuowane*
*
„
GRODEK, gm* H ru tteazó w p a tr z
woj. zam ojskie o k re s wpływów rz y m sk ic h Stanow isko 1C
1DZ1KOWJCE, gm. Dalików woj, sie ra d z k ie
Stanow isko 7
Badania prow adził m gr Ja c e k B łaszczyk. F in an so w ał WKZ w Sie radzu* P ie rw sz y sezon badań. C m en tarzy sk o k u ltu ry p o m o rsk iej z w czesnego o k resu lateńskiego*
U niw ersytet Łódzki K ated ra A rcheologii
Ξtacow ieko p o ło ż n ie j« e t aa zachodnim atoku doliny Nidy, « p o b litu a k rzy to w an la drogi w lodlc*i p r « i Idzlkow lce t d ro g ą w iodącą z Wożnik do Domaniew ka. Zbadano o b sz a r o pow ierzchni 526 m * O dkryto 6 gro* bór k u ltu ry p o m o rsk iej t w czesnego o k re su lateńskiego.
W śród odkrytych grobów w ystąpiły n astęp u jące fo rm y pochówków; 1 jam owy /g ró b Ś/* 1 popielnicowy bez obw arow ania kam iennego / gró b 7 /, 2 pod kloszow e bez obw arow ania kam iennego /g ro b y n r 3 * 4 /, 2
