lidami Le Calvez (vide O. Pazdro: 12) zaobserwowal zaleznoAc zachodzi\ci\ mi~dzy wyst~powaniem tych otwornic a iloAcii\ CaCO,. Osady wsp61czesne Morza Sr6dziemnego. 0 zawarto~cl Caco, od 4fIl/t do 500ft, charakteryzujll sit; obfitym wystt;powaniem mi1io~ lid6w; w osadach pliocenskich Korsyki. gdzie
za-warto~c CaCOa jest znacznie mniejsza (20-25'/I}), nie stwierdzono obecnoAci milioHd6w, natomiast otwornice wapienne z rodziny Nodosariidae Eh r e n-be r g, BuUmtnidae J 0 n e s i Rotaliidae E h r e n-b erg SIl do§c liczne w osadach pliocenskich Kor-syki. Dalsze badania, prowadzone nad millolidami przez Le Calveza, doprowadzily do sformulowania wniosku 0 zwillzku jaki istnieje mi~dzy wyst~po waniem tych otwornic a gl~bokolicill: w miar~ zwi~k szania gI~bokolici maleje liczba otwornic z rodziny
Miliolidae Eh re n b erg. Jest to spowodowane tym, Ze w coraz glt;bszych partiach zbiornika wodnego intensywnolic strllCanego CaCes znacznie si~ zmniej-sza.
TakZe O. Pazdro (12) stwierdzila zachodzl\CIl za-lezno§c mi~dzy wyst~powaniem milioHd6w a obec-no§cill CaCO,. W bardziej wapnistych facjach dog-geru rejonu Cz~stochowy miliolidy p()jawiajll si~ masowo, a w r6wnowiekowej facjl bezwapnistej re-jonu 1.~czycy Sll spotykane bardzo rzadko. W obu rejonach zanotowano wyst~powanie otwornic z ro-dziny N odosa7'iidae E h r e n b erg i Ce7'atobulimini-dae C u s h m an. W osadach 0 duzej zawartolicl CaCOs obserwuje si~ przewagt; otwornic wapien-nych nad zlepiencowatymi (8, 13). Analiza chemiczna przeprowadzona na tortonskich ilach z akwenu Ko-rytnicy. w celu okreslenia zawartoAci CaCOa, wyka-zala W osadach z rejonu KorytniCY i G6ry 1.ysej okolo 554ft, a w osadach z rejonu Chomentowa oko-10 44'iD CaCO,. Ten znaczny prGCent cacoa znaj~
duje potwierdzenle w obfitej liczbie otwornic wa-piennych, kt6re w akwenie Korytnicy zdecydowa-nie dominujll nad otwomicami zlepiencowatymi.
Nalezy chociaz kr6tko zaznaczyc, ze nie tylko chemiczna kompozycja Arodowiska. ale takZe wiele innych czynnik6w, j~k: temperatura, budowa lito-logiczna i morfolito-logiczna dna oraz UoAc i jako§C pokarmu majll znaczny wplyw na powstanie zubo-zalych i skarlowacialych zespol6w otwornicowych. W zaleznoAci od og61nego charakteru Arodowiska, jeden z tych czynnik6w (a czasem kilka IIlcznie) mClZe przyczynic sit; do powstania w zbiorniku 'va-runk6w hamujlilcych rozw6j mikrofauny. Niekiedy trudno wytypowa~, kt6ry z czynnik6w bezpohednio powoduje to zjawisko, poniewaz mi~dzy niml istnie-jll zaleznoiici i kazdy w poArednim stopniu wytwa-rza niekorzystne warunki zyciowe, np.: burzliwo~~
w6d zmniejsza granic~ przenikania promieni swietl-. nych, a to ma znaczny wplyw na rozw6j planktonu roSlinnego, ~dltcego pozywieniem otwornic.
Przy wyci~ganiu wniosk6w 0 warunkach panu-j Ilcych w dawnych basenach wodnych, zasi.edlanych przez otwornice, nalezy pos~powac bardzo osn-ot-nie i krytyczosn-ot-nie. Z reguly drobne rozmiary skoru-pek otwornic liwiadczll 0 ograniczonych warunkach
zyciowych, ale w przypadku wystt;powan!a duZej ilolici takich skorupek moma wycil}gn~c wniosek
wr~cz przeciwny; warunki zycia w tym iirodowisku byly wyj~tkowo korzystne i przyczynily si~ do gwal-townej reprodukcji osobnik6w, a to z kolei spowo-dowalo zmniejszenie rozmiar6w ich skorupek. W in-nym przypadku, gdy w badain-nym· materiale SI}
spo-tykane sporadycznie bardzo duZe skorupki
otwor-SUMMARY
The problem of applicability of foraminifers to the paleoecological analysis is discussed on the ba-sis of literature and the author's data. Attention is paid to the mutual interdependences and rela-tionships between the foraminifers and their envi-ronment. Several physical, chemical, biolOgical and geographical factors influencing the qualitative and quantitative composition of foraminifer assembla-ges are Hsted. The problem of dwarvish and im-poverished foraminifer assemblages is briefly dis-cussed and the enormous effect of the trace ele-ments on the development of such foraminifer
as-semblages is emphasized.
nic wraz z licznlil skarlal~ makrofaunlb naleZY wnio-skowac 0 panujllcych w zbi()rniku niekorzystnych warunkach rZyciowych. W takim lirodowisku mogll przetrwae tylko najsilniejsze osobniki i stlld ohee-nolic otwornic 0 duzych dobrze rozwini~tych sko-rupkach.
Przedstawione zagadnienia wskazuj~, ze na pod-stawie sldadu i1o~ciowego i jakoiiciowego danego zespolu otwornicowego oraz rozmiar6w i stanu za-chowania skorupek poszczeg61nych okaz6w otwor-nic mozna okrelilic z pewnl} tolerancjll warllnki ekologiczne panujllce w 6wczesnym basenie sedy-mentacyjnym. Najbardziej prawdopodobne wnioski otrzyma si~ wtedy, gdy uwzgl~dni si~ dodatkowe wskaZniki towarzyszlilce badanej grupie otwornic. Takimi wskabllkami mogl} bye SZCZl\tki innej mi-kro- i makrofauny, szczlltki pochodzenia roslinn,e-go oraz cechy litologiczne badanej pr6bki.
LITERATURA
1. Ale x and row i c z S. - Mikro:fauna ceritjo-wych glin iz Nowoselicy okolo Kolomyji. Biul. PAN., t. 9, Krak6w, 1961, nr 3.
2. B a I u kW. - Lower Tortonian chitons from Korytnica clays, southern slopes of the Cross Mts. Acta ge<>l. pol., 1971, vol. 21, nr 3. 3. B 01 t 0 v s k 0 y E. - Application of chemical
ecology in the study of the Foraminifera. Mi-cropaleontology, New York, 1956, vol. 2, no. 4. 4. D a m ten A. - Micropaleontologica1 facies
-logs. The Micropaleontology, New York,. 1947, vol. I, no. 2.
5. H u u s F. - Bentos i plankton otwornicowy g6rnej kredy nizowej. Acta geol. p()l., 1962, vo1.
12, nr 1.
6. K u m m e 1 B. - Environmental significance of dwarfed Cephalopods. Journ. of Sed. Petr. Tul-· sa, 1948, vol. 15, no. 2.
7. L a 1 i c k er C. - Dwarfed protozoan fauna. Ibidem.
8. Loeblich A. R., Tappan H. - Sarcodina chiefly Thecamoebians and Foraminifera. Trea-tise on invertebrate paleontology. 1964.
9. 1. u c z k 0 w s k a E. - Pale<>ekologia i straty-grafia mikropaleontologiczna miocenu okolic Grzybowa kolo Staszowa. Acta geo!. pol. 1967, vol. 17, nr 1.
10. Nor ton R. - Ecologic relations of some Fo-raminifera. Bull. Scripps. Inst. Oceanogr. Tech., Berkeley, 1930, vol. 2.
11. 0 dum E. - Podstawy ekologii. Warszawa, 1963.
12. P a z d r 0 O. - 0 kilku problemach w mikro-paleontologii. Prz. geol., 1957, nr 11.
13. PhI e g e r F. - Ecology and distribution of recent Foraminifera. Baltimore, 1960.
14. Polaflski A., Smulikowski K. - Geo-chemia. Warszawa, 1969.
15. R a d wail ski A. - Transgresja dolnego tor-tonu na poludniowe stoki G6r Swi~tokrzyskich. Acta geol. pol., 1969, v·ol. 19, nr 1.
16. R a u z e r-C z ern u sow a D. M., Fur s e n k 0 A. - Prostiejszije. Osn. paleoot. Moskwa, 1959. 17. Sa i d R. - Ecology of Foraminifera. The
Mi-cropaleontology, New York, 1951, Vol. 5, no. 3. 18. S cot t H. - Significance of Crustaceans in dwarfed fauna. Journ. of Sed. Petr. Tulsa, 1948, vol. 18, no. 2.
19. Si gal J. - Otriad foraminifera. Leningrad, 1956.
PE310ME
B CTaTbe aHanH3HpyeTc~ npo6ne~ HCnOJIb30BaHHH <pOPBMHHH<PeP B nlrne09KOJIOrJAecKOK aHamt3e. Pa-60Ta oCHOBbIBaeTC.H Ha ny6JmKOBaHH&IX MarepHanax H co6cTBeHHbIX Ha6JIlO,ll;eHHHX aBTOpa. OT:l!e'l:alOTCJI npoftBJIeHHH B3aHMOCBft3H Me~ Q>opaHmlmPepaMH H OKpYJKalOm;ei-t HX cpeAO:K. AHaJIH3HPYlOTCft
q,H3H-TJ:eCKHe, 6HOnOrJAeCKHe, XHMHTJ:eCKHe H reorpaqmqec-KHe <paK'l'OPbI, BJIHJIlOm;He Ha KOmt'leCTBeHHI:oIA H 0 -'!eCTBeHHbIA cocTaB q,OpaMHHH<PeP()BbIX C006m;ecTB. BKpaTn;e 3aTpoHYTa npofineKa KapmmOBbtx Q>opaKH-HHcPeP H HX OCKy,ll;HeBmmc co06m;eC'l'B. OrKe'l8eTCJI orpoMHaJl ponb paCCeJlIIHbIX SneKeH'l'OB B !)BOJllOqIfH H pa3BHTHH TBKmC c006~eC'l'B.
