IX Ogólnopolska Sesja Naukowa
Datowanie minera³ów i ska³
Gdañsk, 23–24.10.2006
By³a to ju¿ dziewi¹ta edycja cyklicznych spotkañ naukowych przedstawicieli œrodowiska „wykonawców” (g³ównie fizyków) oraz „u¿yt-kowników” (geologów i geografów) oznaczeñ wieku ska³. Po raz pierwszy organizatorem kon-ferencji z tego cyklu by³a Katedra Geomorfolo-gii i GeoloGeomorfolo-gii Czwartorzêdu Uniwersytetu Gdañskiego oraz Oddzia³ Gdañski Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Komitetowi organizacyjnemu przewodniczy³ dr Stanis³aw Fedorowicz, na co dzieñ kieruj¹cy gdañskim laboratorium termoluminescencyjnym. W pra-cach organizacyjnych wspomagali go: prof. UG dr hab. Roman Go³êbiewski (wiceprzewod-nicz¹cy), dr Wojciech Tylmann (sekretarz), mgr Janusz Dworniczak (sekretarz) oraz dr Piotr WoŸniak, mgr Karolina Czarnecka i mgr Rados³aw Wróblewski.
Konferencja zgromadzi³a ok. 40 uczestni-ków z 10 oœroduczestni-ków akademickich i nauko-wo-badawczych z kraju i zagranicy (prof.
Algirdas Gaigalas z Uniwersytetu w Wilnie). Dwudniowa sesja by³a podzielona na dwa odrêbne bloki tematyczne, dotycz¹ce problematyki oznaczeñ wieku minera³ów i ska³ metodami: luminescencyjnymi (TL — termoluminescen-cja i OSL — luminescentermoluminescen-cja stymulowana optycznie) — pierwszy dzieñ oraz izotopowymi (potasowo-argonowa, renowo-osmowa, uranowo-o³owiowa) — drugi dzieñ . W obu przypadkach w programie znalaz³y siê zarówno refera-ty stricte metodyczne, jak i referarefera-ty dorefera-tycz¹ce zakresu wykorzystania i interpretacji wyników datowañ.
Sesjê referatow¹ pierwszego dnia konferencji otwo-rzy³y wyst¹pienia na temat podstaw metodycznych dato-wañ luminescencyjnych w oœrodku gdañskim (S. Fe-dorowicz) i lubelskim (J. Kusiak), a tak¿e metodycznych aspektów luminescencyjnego oznaczania wieku osadów neoplejstoceñskich w Polsce i na Ukrainie (S. Fedorowicz) oraz na Litwie (A. Gaigalas, S. Fedorowicz). Kolejne pre-zentacje w tym bloku tematycznym dotyczy³y mo¿liwoœci wykorzystania datowañ TL i OSL do okreœlania wieku kra-terów impaktowych (W. Stankowski), skali peryglacjalnej transformacji wype³nieñ paleokrasowych (R. Dobrowol-ski) oraz konstrukcji regionalnych schematów stratygra-ficznych na LubelszczyŸnie (L. Dolecki, J. Kusiak) oraz na Podkarpaciu i Podolu (M. £anczont i in.).
Referaty wyg³oszone w drugim dniu konferencji doty-czy³y nastêpuj¹cych zagadnieñ zwi¹zanych z datowaniem minera³ów i ska³ metodami izotopowymi: (1) fizycznych podstaw metody renowo-osmowej (J. D¹bek, S. Ha³as); (2) konstrukcji nowej wersji urz¹dzenia do ekstrakcji argonu z minera³ów w temperaturze do 1550°C (S. Ha³as); (3) nowych, potasowo-argonowych oznaczeñ wieku granito-idów z masywu Strzegom-Sobótka (K. Turniak i in.); (4) nowych danych o produktach pouderzeniowych w war-stwach radiolariowych Karpat zewnêtrznych (Z. Paul i in.);
(5) datowania fenokryszta³ów amfiboli z dajki andezyto-wej z Dubia k. Krakowa (A. Lewandowska i in.); (6) meto-dyki datowania minera³ów metod¹ potasowo-argonow¹ (D. Bakowska, M. Banaœ); (7) datowania potasowo-argo-nowego illitu w utworach czerwonego sp¹gowca na Ni¿u Polskim (A. Protas i in.) oraz (8) monacytów w gnejsach karkonosko-kowarskich (R. Bachliñski); (9) problemów datowania zmetamorfizowanych ska³ psefitowych, na przyk³adzie metakonglomeratów formacji Slyngfiellet na Spitsbergenie (J. Czerny); (10) zastosowania analiz U-Pb SHRIMP detrytycznych cyrkonów ze ska³ metamorficz-nych do udokumentowania krystalicznego pod³o¿a sweko-feñskiego basenu sedymentacyjnego NE Polski (E. Krze-miñska i in.). W przerwie sesji referatowej zaprezentowano równie¿ poster dotycz¹cy datowania apatytów w bentoni-tach Karpat zewnêtrznych (D. Bator i in.).
£¹cznie w czasie obu dni obrad wyg³oszono 20 refera-tów. Wiêkszoœæ wyst¹pieñ spotka³a siê z du¿ym zaintereso-waniem s³uchaczy, czego wyrazem by³a towarzysz¹ca im o¿ywiona dyskusja, w wielu przypadkach kontynuowana równie¿ w kuluarach. Obszerne streszczenia referatów znalaz³y siê w okolicznoœciowych materia³ach konferen-cyjnych. Pe³ne wersje tekstów, po wczeœniejszej kwalifika-cji do druku, zostan¹ opublikowane w kolejnym, przysz³orocznym tomie Geochronometrii.
IX Sesjê Naukow¹ Datowanie minera³ów i ska³ nale¿y oceniæ jako imprezê niezwykle udan¹, zarówno pod wzglê-dem merytorycznym, jak i organizacyjnym. Jej interdyscy-plinarnoœæ sprzyja³a wymianie pogl¹dów i s³u¿y³a lepszemu zrozumieniu z³o¿onoœci zagadnieñ geochronolo-gicznych.
Nastêpna, jubileuszowa sesja z tego cyklu odbêdzie siê w 2008 r. w Lublinie. Jej organizatorem bêdzie Instytut Fizyki Uniwersytetu Marii Curie-Sk³odowskiej.
Rados³aw Dobrowolski
12
Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 1, 2007
Ryc. 1. Sesja referatowa; referuje dr Stanis³aw Fedorowicz — przewodnicz¹cy
