Organizacja i zadania służby pracowniczej w przedsiębiorstwie handlu zagranicznego

A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S ___ _________ FOLIA OECONOMICA 5 3 , i 1986

С z ę ś ć III

BOLA SŁUŻB PRACOWNICZYCH W M OTYW OW ANIU

A n d rzej G ębosz*

ORGANIZACJA I ZADANIA SŁUŻBY PRACOWNICZEJ W PRZEDSIgBIORSTWIE HANDLU ZAGRANICZNEGO

1 . O r g a n iz a c ja s łu ż b y pra c o w n ic z e j

R a c j a n a l lz a c j a g o a p o d a rk l zasobam i lu d z k im i bez w ą tp ie n ia n a-l e ż y do n a j t r u d n i e j s z y c h i n a j b a r d z i e j z ło ż o n y c h problemów p ra k -t y k i g o s p o d a r c z e j. Sprawy r a c j o n a l i z a c j i g o sp o d a rk i czynnikiem ludzkim o ra z d z i a ł a l n o ś ć d o ty c z ą c a z a s p o k o je n ia p o tr z e b pracow -ników k o n c e n tr u ją a i ę w komórkach o r g a n iz a c y jn y c h zwanych s łu ż b ą p ra c o w n ic z ą . S łu ż b a t a wykonuje f u n k c je o c h a r a k te r z e usługowym i J e d n o c z e ś n ie pomocniczym w s to s u n k u do d z i a ł a l n o ś c i podstawowej. Mimo to i s t o t a , r o l a i z a s ię g f u n k c j i ty c h komórek s ą mocno zw

ią-zane z podstawowymi kieru n k am i z a k ła d u p r a c y , n i e z a l e ż n i e od t e -g o , c z y t o b ę d z ie p r z e d s ię b io r s tw o przem ysłow e, handlow e c z y t e ż s z p i t a l . Problem p o le g a na tym, aby w y s i łk i l u d z i , k tó r z y s ą w n ic h z a tr u d n ie n i s z ł y w k ie ru n k u o s i ą g n i ę c i a w ysokiego poziomu a d a p t a c j i pracow ników , ic h w y d ajn o ści p r a c y i o g ó ln e j efektyw no-ś c i z a k ła d u p ra c y 1 .

Jednym z w ażkich przejaw ów z a in te r e s o w a n ia t ą p ro b le m a ty k ą ze s t r o n y w ładz państwowych b y ło p o d ję c ie d e c y z j i , k tó r y c h u rz e c z y -w i s t n i e n i e z n a la z ło w yraz w t r e ś c i p o sta n o w ie ń uchw ały Rady Mi-n is tr ó w Mi-n r 250 z d Mi-n ia 9 l i s t o p a d a 1973 r . w s p ra w ie s łu ż b y p r a -c o w n i-c z e j w państwowy-ch J e d n o stk a -c h o r g a n iz a -c y jn y -c h o r a z u-chw ały n r 172 z d n ia 2 s i e r p n i a 1982 r . z m ie n ia ją c y h uchw ałę w s p ra w ie

a

* Mgr, a s y s t e n t w Z a k ła d z ie Ekonomiki P ra c y UŁ.

Ekonomika p r a c y , p r a c a zbiorow a pod r e d . A. S a J к i e - w i с z , Warszawa 1y81, s . 4 7 .

o s łu ż b y p ra c o w n ic z e j w państwowych je d n o s tk a c h o rg a n iz a c y jn y c h . Uchwała n r 250 z a l e c i ł a s tw o rz e n ie w J e d n o s tk a c h g o sp o d arczy ch - w m ie js c e ro zp ro sz o n y c h d o ty c h c z a s kom órek, z ajm u ją c y c h s i ę s p r a -wami osobowymi i s z k o l e n i a , z a t r u d n i e n i a i p ł a c , komórek spraw s o c ja ln y c h i bytowych - J e d n o lite g o z in te g ro w an e g o o śro d k a o b s łu g i p o tr z e b p rac o w n ic z y ch .

Zamysł tw o rz e n ia s łu ż b y p ra c o w n ic z e j o p i e r a ł s i ę na i n t e g r a -lnym d z i a ł a n i u w s z y s tk ic h komórek o rg a n iz a c y jn y c h lu b s ta n o w is k p ra c y zajm u jący ch s i ę sprawam i lu d z k im i. W Jego r e a l i z a c j i upa-tryw ano m o żliw o ści kompleksowego ro z w ią z a n ia n a j i s t o t n i e j s z y c h problemów lu d z k ic h w p r z e d s i ę b i o r s t w i e . Z in te g ro w a n e j s łu ż b ie p r a -c o w n i-c z e j p rz y p is a n o z a d a n ia m ające na c e lu u ł a t w i e n ie pracow-nikom p r a c y i ż y c ia w z a k ła d z ie i poza nim . O barczono j ą odpow ie-d z i a l n o ś c i ą z a w łaściw e w arunki p ra c y i d o b rą s p o łe c z n ą a tm o s fe -r ę , p o d n o sz en ie na wyższy poziom świadomej d y s c y p lin y pracy p rz e z k s z ta łto w a n ie zdrowego k lim a tu o r a z konsekw entne egzekwowanie za-dań p rac o w n ic z y ch ^ .

D e z in te g r a c ja komórek o rg a n iz a c y jn y c h z ajm u ją c y c h s i ę spraw a-mi pracow niczym i r o d z i ł a o k r e ś lo n e negatyw ne s k u tk i w y ra ż a ją c e s i ę m. I n . w n i s k i e j i c h d y s p o z y c y jn o ś c i, w b rak u należytego sk o -o rdyn-ow ania re a liz -o w a n y c h f u n k c j i , w spraw ach ko m p eten cy jn y ch , a n ie r z a d k o ta k ż e i w k o n f l i k t a c h ( n p . spowodowanych z ró żn ico w a-niem w ynagrodzeń, n a k ła d a ją c y m i s i ę z z a k re sa m i zadań i t p . ) o r a z w p o w ie la n iu n ie k tó r y c h c z y n n o śc i ( n p . w z a k r e s ie ew idencji)**.

Z a d a n ia s łu ż b y p ra c o w n ic z e j z o s t a ł y szczegółow o o k r e ś lo n e w z a łą c z n ik u n r 1 do uchw ały n r 250 HM.

Z a łą c z n ik n r 2 t e j ż e uchw ały z a w ie ra w ytyczne J a k im i n a le ż y k iero w a ć s i ę p r z y u s t a l a n i u o r g a n i z a c j i s łu ż b y p r a c o w n ic z e j. W każdym u k ła d z ie o rg a n iz a c y jn y m , n i e z a l e ż n i e od w ie lk o ś c i p rz e d -s i ę b i o r -s t w a i c h a r a k te r u Jego d z i a ł a l n o ś c i o r a z s p e c y f i k i , w yty-czne n a k a z u ją p r z e s t r z e g a ć o k re ś lo n y c h z a s a d p r z y tw o rz e n iu 1 u sy tu o w a n iu s łu ż b y p r a c o w n ic z e j, t a k i c h j a k zasada« - Jednoosobow ego k ie ro w n ic tw a , 2 Uchwała RM n r 250 z d n ia 9 .1 1 .1 9 7 3 r . , MP 1973 n r 5 3 , p o z . 297. ^ Uchwała RM n r 172 z d n ia 2 s i e r p n i a 1982 r . , MP 1982, n r 19, p o z . 165. 4 »

M. P o k r u s z y n s k i , Funkcjonow anie s łu ż b y pracow -n i c z e j , Warszawa 1979, s . 5 .

- d y s p o z y c y jn o ś c i,

- k o n c e n tr a c j i o rg a n iz a c y jn y c h agend p rac o w n ic z y ch '’.

Z a le c e n ia cy to w a n ej uchw ały l ik w id u j ą ów czesny s t a n r o z p r o -szo n y ch w ró żn y c h p io n a c h z a k ła d u komórek do spraw p ra c o w n ic z y c h , p r z e z co z re a liz o w a n a z o s t a j e z a sa d a k ó n c e n tr a c j i o r g a n iz a c y jn e j z a g a d n ie ń p ra c o w n ic z y c h . R e a l iz a c j a z a sa d y Jednoosobow ego k i e r o -w nict-w a o r a z z a sa d y J e d n o l i t e j d y sp o z y c y jn o ś c i odbywa s i ę p r z e z podporządkow anie s c a lo n y c h komórek o rg a n iz a c y jn y c h do spraw p r a -cow niczych Jednemu przełożonem u - d y re k to ro w i p r z e d s ię b io r s tw a lu b Jednemu z je g o zastępców**.

Uchwała ró w n ież z a le c a tw o rz e n ie n a s tę p u ją c y c h s t r u k t u r o rg a -n iz a c y j-n y c h s łu ż b y p ra c o w -n io z e j:

• - w z a k ła d a c h p r a c y z a tr u d n ia ją c y c h do 150 pracow ników two-r z e n i e J e d n o - lu b dwuosobowych s ta n o w is k do sptwo-raw p two-ra c o w n ic z y c h ,

- w z a k ła d a c h p r a c y z a tr u d n ia ją c y c h pow yżej 150 osób do 500 pracow ników tw o r z e n ie w ieloosobow ego s ta n o w is k a do spraw p rac o w n i-c z y i-c h ,

w z a k ła d a c h p ra o y z a tr u d n ia ją c y c h powyżej 500 do 2000 p r a -cowników n a le ż y tw orzyó komórki do spraw p ra c o w n ic z y c h "^ .

Za sk u p ien iem s łu ż b y p ra c o w n ic z e j w ram ach d z i a ł u , s e k c j i lu b k o m p e te n c ji głów nego s p e c j a l i s t y (w z a le ż n o ś c i od s ta n u z a t r u d n i e n i a i in n y ch uw arunkow ań) p rze m aw iają w zględy n a tu r y o r -g a n iz a c y jn e j o r a z p o tr z e b y n a d a n ia t e j s ł u ż b i e o d p o w ie d n ie j r a n -g i w z a k ła d z ie p r a c y . P ow ołanie s łu ż b y p ra c o w n ic z e j w proponowa-nych u k ła d a c h s p r z y j a :

- e l a s t y c z n e j s t r u k t u r z e z a r z ą d z a n ia ,

- l i k w i d a c j i zbędnych w ię z i o rg a n iz a c y jn y c h i w y n ik ają c y c h z n ic h sporów kom p eten cy jn y ch ,

- lepszem u w y k o rz y s ta n iu k w a l i f i k a c j i pracow ników z a tr u d n io -nych w s ł u ż b i e p r a c o w n ic z e j,

- o k r e ś l e n iu z a k re s u p r a c y 1 o d p o w ie d z ia ln o ś c i s łu ż b o w e j.

C a ło ść zadań s łu ż b y p ra c o w n ic z e j można sp ro w a d zić do r e a l i -z a o j i c -z t e r e c h podstawowych f u n k c j i :

- o p t y m a li z a c j i z a t r u d n i e n i a ,

- m a k s y m a liz a c ji e fe k ty w n o ś c i p r a c y pracow ników , ^ Uchwała RM n r 250, § 3 .

6 Z a łą c z n ik n r 2 do uchw ały RM n r 2 5 0 . ^ Uchwała RM n r 250.

- m a k s y m a liz a c ji rozw oju pracow ników , - z a s p o k o je n ia p o tr z e b pracow ników 8 .

S t r u k t u r ę o r g a n iz a c y jn ą s łu ż b y p ra c o w n ic z e j r e a l i z u j ą c e j pod-stawowe f u n k c je i z a d a n ia tw o rz ą odpow iednie z e s p o ły (s ta n o w is k a p r a c y ).

S t r u k t u r a o r g a n iz a c y jn a s łu ż b y p ra c o w n ic z e j (w m yśl uchw ały n r 250 HM ) może byó b a r d z i e j lu b m n iej rozbudow ana, gdyż i s t n i e j e ś c i s ł a k o r e l a c j a m iędzy fu n k cja m i i zad an iam i s łu ż b y p raco w n i-c z e j p r z e d s ię b io r s tw a i nadzorow anych p r z e z n i e z a k ła d ó y . Uchwała t a w prow adzała sztyw ne sch em aty o r g a n iz a c y jn e s łu ż b y praco w n i-c z e j , n i e u w z g lę d n ia ją c warunków p r a c y , p o t r z e b , posiadanych ś r o -dków i fa k ty c z n y c h m ożliw ości p r z e d s ię b io rs tw a *

W z m ie n ia ją c y c h s i ę mechanizmach d z i a ł a n i a w z r a s ta r o l a p rz e d -s i ę b i o r -s t w w -s f e r z e k -s z ta łto w a n ia s p o łe c z n ie pożądanych s to s u n ków p r a c y , p r z e s t r z e g a n i a p ra w o rz ą d n o śc i i z a sa d w sp ó łż y c ia sp o -łe c z n e g o . Podstawowym wykonawcą ty c h zadań w p r z e d s i ę b i o r s t w i e j e s t w y sp e c ja liz o w a n a s łu ż b a p ra c o w n ic z a . Zaw arte w uchw ale n r 250 RM z d n ia 9 l i s t o p a d a 1973 r . r o z w ią z a n ia praw ne wymagały do-s to do-s o w a n ia do wymogów re fo rm y g o do-s p o d a r c z e j. P onadto • dokonywane, w i e lo k r o t n ie oceny s łu ż b y p ra c o w n ic z e j w skazyw ały na m ałą s k u te

-c z n o ść j e j d z i a ł a l n o ś -c i zarówno w s f e r z e a d m in is tro w a n ia sprawam i p rac o w n ic z y m i, j a k i w p ra c a c h k o n c e p cy jn y c h , p la n is ty c z n y c h i b a d a w c z y ch '.

V d n iu 2 s i e r p n i a 1982 r . Rada M in istró w p o d j ę ł a uchw ałę n r 172 z m ie n ia ją c ą dotychczasow e podstawowe z a sa d y fu n k cjo n o w a n ia i o r g a n i z a c j i s łu ż b y p ra c o w n ic z e j10.

P r z e p is y uchw ały s ą zgodne z podstawową z a sa d ą sam o d z ieln o -ś c i p r z e d s i ę b i o r s t w państw ow ych. W p r z e p is a c h ty c h o d ch o d zi s i ę od o k r e ś l e n i a środkam i nakazowymi s t r u k t u r y o r g a n iz a c y jn e j 1 zadań s łu ż b y p r a c o w n ic z e j.

P r z e d s ię b io r s tw a h a n d lu z a g ra n ic z n e g o w w arunkach reform y go-s p o d a r c z e j fu n k c jo n u ją w o p a r c iu o z a sa d y z a w a rte w u s ta w ie z d n ia 25 w rz e ś n ia 1981 r . o p r z e d s ię b io r s tw a c h państw owych11.

0

* J * ,S гЛ b 1 a k* O rg a n iz a c ja i fu n k cjo n o w an ie s łu ż b y p r a -c o w n i-c z e j, " S tu d ia 1 M a te r ia ły IP iS S " 1975, n r 14 ( 3 0 ), s . 5 9 .

H. K o n d e j , A k tu a ln e problem y fu n k cjo n o w a n ia s łu ż b y p r a c o w n ic z e j, " S łu żb a P raco w n icza" 1982, n r 10 (1 6 ), s . 14.

10 MP 1982, n r 19, p o z. 165. 11 DzU 1981, n r 24, p o z . 122.

V a r t y k u l e 1 .2 t e j ustaw y s tw ie r d z a s i ę t " P r z e d s ię b i o r -stw o J e s t s a m o d z ie ln ą , sam orządną i s a m o fin a n s u ją c ą s i ę Je d -n o s tk ą g o s p o d a rc z ą , p o s ia d a ją c ą osobowość praw ną" oraz w a r t y -k u le 17.1 " S t a t u t p r z e d s ię b io r s tw a r e g u l u j e s t r u k t u r ę o r g a n iz a c y jn ą p r z e d s ię b io r s tw a o r a z in n e spraw y p rz e w id z ia n e w n i n i e j -s z e j u -s ta w ie " .

Tak w ię c , zg o d n ie z powyższą u s ta w ą , p r z e d s ię b io r s tw o h a n d lu z a g ra n ic z n e g o samo d e c y d u je o s w o je j s t r u k t u r z e o r g a n iz a c y jn e j o ra z o c e la c h s w o je j d z i a ł a l n o ś c i . Również s t r u k t u r a o r g a n iz a -c y jn a s łu ż b y p ra -c o w n i-c z e j może być t a k a , j a k a n a j l e p i e j odpowia-da p r z e d s i ę b i o r s t w u . Z n a jd u je t o sw oje o d z w ie r c ie d le n ie w uchwa-l e n r 172 RM z 2 s i e r p n i a 1982 r . W p a r a g r a f i e 1 .2 s tw ie r d z a s i ę : "Z asady o r g a n i z a c j i i z a d a n ia s łu ż b y p ra c o w n ic z e j w p r z e d -s ię b i o r -s t w a c h d z ia ł a j ą c y c h na p o d -s ta w ie u -staw y z d n ia 25 w rześ n ia 1981 r . o p r z e d s ię b io r s tw a c h państwowych o k r e rześ l a j ą r e g u l a -miny o r g a n iz a c y jn e " .

Reasum ując powyższe ro z w a ż a n ia n a le ż y s t w i e r d z i ć , i ż p rz e d -s ię b io r -s tw o h a n d lu z a g ra n ic z n e g o zobow iązane b y ło w l a t a c h s i e d e m d z ie s ią ty c h do tw o rz e n ia s t r u k t u r o rg a n iz a c y jn y c h s łu ż b y p r a -co w niczej 1 w yzn aczan ia j e j zadań z g o d n ie z uchw ałą n r 250 RM. D opiero uchw ała n r 172 RM d a je swobodę p rz e d s ię b io rs tw o m w t e j d z i e d z i n i e , d o sto so w u ją c d z i a ł a l n o ś ć s łu ż b praco w n iczy ch do z m ie n ia ją c y c h s i ę warunków fu n k cjo n o w a n ia g o s p o d a rk i.

a ) Z ad an ia w z a k r e s ie sp raw osobowych

Do podstawowych zadań s łu ż b y p r a c o w n ic z e j w z a k r e s ie - s p ra w osobowych n a le ż y ;

- p ro g n o zo w an ie, p lan o w a n ie i b ila n s o w a n ie p o tr z e b k a d ro -wych,

- r e k r u t a c j a , d o b ó r .1 r o z m ie s z c z e n ie k a d r ,

- d o s k o n a le n ie form o r a z m etod przyjm ow ania i w prow adzania do p r a c y pracow ników ,

- z a p o b ie g a n ie n a d m ie rn e j p ły n n o ś c i k a d r o r a z k o n tro lo w a n ia p r z e s t r z e g a n i a d y s c y p lin y p r a c y i z a sa d e t y k i zawodowej,

- d o s k o n a le n ie system u awansowania o ra z in ic jo w a n ia 1 w spół-tw o rz e n ia warunków, s p r z y ja ją c y c h właściwem u w y k o rz y s ta n iu kwa-l i f i k a c j i i u z d o kwa-ln ie ń pracow ników ,

- o rg a n iz o w a n ie d o b o ru , d o s k o n a le n ie i w y k o rzystyw anie r e z e r -wy k ad ro w ej na s ta n o w is k a k ie ro w n ic z e i s p e c j a l i s t y c z n e ,

- o rg a n iz o w a n ie okresow ych ooen pracow ników o r a z w d ra ż an ie wniosków w y n ik ają c y c h z o c e n ,

- i n ic jo w a n ie i d o s k o n a le n ie form w y ró ż n ie n ia pracow ników , - z a ła tw ia n i e spraw p a szp o rto w y ch 1 wizowych,

- p lan o w a n ie r o t a c j i k a d r z a g ra n ic z n y c h placów ek ekonom lczno- -h an dlow ych,

- b a d a n ie p rz y c z y n k o n f lik tó w p o w sta ją c y c h w p r z e d s i ę b i o r -s tw ie n a t l e s to s u n k u p ra c y o r a z z a p o b ie g a n ie im ,

- prow ad zen ie spraw zw iązanych z u b e z p ie c z e n ia m i pracow ników i członków i c h r o d z i n .

Również do z a k re s u spraw osobowych obok f u n k c j i p l a n i s t y c z -n y c h , o p i-n io d aw czy ch , k o n tro ln y c h o r a z d ec y zy jn y c h i o r g a n i z a t o r -s k i c h , n a le ż ą -spraw y m ające zw iązek z i

- nawiązywaniem i rozw iązyw aniem s to s u n k u p r a c y ,

zmianami w z a tr u d n ie n i u pracow ników o ra z r a c j o n a l i z a c j ą z a -t r u d n i e n i a ,

- z a ła tw ia n ie m spraw urlo p o w y ch , zw o ln ie ń z p r a c y ,

- p rzeszereg o w an iem , awansowaniem, n ag rad zan iem i w y ró ż n ia -niem pracow ników ,

- sprawowaniem k o n t r o l i d y s c y p lin y p r a c y ,

- okresow ą o ceną k a d ry i tw orzeniem rez e rw y k a d ro w e j.

b ) Z a d a n ia w z a k r e s ie k s z t a ł c e n i a , d o k s z ta ł c a n i a i d o s k o n a le n ia k w a l i f i k a c j i pracow ników

Do zadań ty c h n a le ż y :

b a d a n ie s ta n u i s t o p n i a w y k o rz y s ta n ia k w a l i f i k a c j i pracow -ników o r a z efektyw ności! k s z t a ł c e n i a , d o k s z ta ł c a n i a 1 d o sk o n a le -n i a i c h k w a l i f i k a c j i ,

- opraco w an ie ro c z n y c h i w i e l o l e t n i c h planów k s z t a ł c e n i a , do-k s z t a ł c a n i a i d o s do-k o n a le n ia do-k a d r ,

- o rg a n iz o w a n ie , pro w ad zen ie i k o n tro lo w a n ie ró ż n y c h form s z k o le n i a zawodowego, d o k s z ta ł c a n i a 1 d o s k o n a le n ia k w a l i f i k a c j i pracow ników ,

- o rg a n iz o w a n ie i k o n tro lo w a n ie w stępnych stażó w p r a c y o ra z z a g ra n ic z n y c h p r a k ty k zawodowych,

- w sp ó łp ra c a z Centrum D o sk o n alen ia Kadr K ierow niczych MHZ, PTE, Towarzystwem Naukowym O r g a n iz a c ji i K ierow nictw a o r a z k a te -dram i h a n d lu z a g ra n ic z n e g o wyższych u c z e l n i ,

- p lan o w an ie środków fin an so w y ch , rzeczow ych i in n y c h n i e -zbędnych do r e a l i z a c j i planów d z i a ł a l n o ś c i s z k o le n io w e j o r a z g o s-podarow anie tym i śro d k am i.

P rz e d sta w io n e z a d a n ia r e a l i z u j e D z ia ł Kadr i S z k o le n ia p rz y ś c i s ł e j w sp ó łp ra c y z innym i komórkami zgrupowanymi w s ł u ż b i e p r a -co w n ic zej p r z e d s i ę b i o r s t w a .

S z k o le n ia pracowników dokonywane s ą dwiema drogam i:

1) w ram ach d z ia ł a j ą c e g o CDKK p rz y MHZ (p ro p o z y c je Centrum - z a p o trz e b o w a n ie p r z e d s ię b io r s tw h a n d lu z a g ra n ic z n e g o (p h z ) na f o -rmy s z k o le ń w y n ik a ją c e z ic h planów ro c z n y c h 1 w i e l o l e t n i c h ) ,

2) w ram ach w sp ó łp ra c y z TN01K, PTE i K atedram i H andlu Z agra-n ic z agra-n e g o wyższych u c z e l agra-n i .

Formy i z a k re s s z k o le ń w y n ik a ją z a k tu a ln y c h p o tr z e b phz ( s p ó ł e k ) , t j . prow adzonej p o l i t y k i h a n d lo w e j, s y t u a c j i g o sp o -d a r c z e j k r a j u i ś w ia ta o ra z k o n ie c z n o ś c i p o -d n o sz en ia s t a l e k w a li-f i k a c j i pracowników w zw iązku ze s p e c y li-f ik ą i c h p r a c y .

W y ja śn ie n ia wymagają t a k i e sp raw y , Ja k tw o rz e n ie rez e rw y ka-drow ej o r a z o p in io w a n ie i ocena pracow ników . S p e c y fik a d z i a ł a l -n o ś c i p r z e d s ię b io r s tw a h a -n d lu z a g ra -n ic z -n e g o s ta w ia p rz e d s łu ż b ą p rac o w n ic z ą z a d a n ie zw ró cen ia s z c z e g ó ln e j uwagi n a w yżej wymie-n io wymie-n e z a g a d wymie-n ie wymie-n ia .

Tw orzenie re z e rw y kadrow ej p o le g a n a :

- o k r e ś l e n iu s ta n o w is k , d la k tó ry c h tw o rzy s i ę re z e rw ę ka-drow ą,

- a n a liz o w a n iu wyników p rzeg ląd ó w kadrowych pod kątem tw o rze-n i a re z e rw y k a d ro w e j,

- okresowym w ery fik o w an iu zapisów dokonywanych w d o k u m en ta cji re z e rw y k a d ro w e j.

Do re z e rw y kadrow ej mogą byó w p isane ró w n ież osoby z g ło s z o n e p r z e z p a r t i ę i s tr o n n ic tw a p o l it y c z n e o r a z id e o w o -p o llty c z n e , o r g a n i z a c j e m łodzieżow e i zawodowe d z i a ł a j ą c e w p r z e d s i ę b i o r s t w i e .

Z k o l e i okresow e oceny i w y n ik i p rze g ląd ó w kadrow ych s ą pod-sta w ą do p lan o w a n ia ru c h u kadrow ego, d o s k o n a le n ia i ro zw o ju k a d r , tw o rz e n ia rez e rw y k a d ro w e j.

Na sy stem ocen w a r to ś c i k a d r s k ł a d a j ą s i ę i

- poznaw anie k a d r p o p rz e z b e z p o śre d n i k o n ta k t z nim i w m ie j-s c u p r a c y ,

- o cen a z p rz e g lą d u kadrowego efek tó w p ra c y n a zajmowanym s ta n o w is k u , form ułow ana podczas c o ro c z n y c h p rze g ląd ó w kadrow ych,

- o cena okresow a dokonywana co dwa l a t a ,

- ocena s p e c j a ln a sp o rz ą d z a n a d l a pracowników po wykonaniu p rz e z n ic h zadań na placów ce z a g r a n i c ą .

Podstawowym k ry te riu m oceny s ą w yniki uzyskiw ane na zajmowa-nym s ta n o w isk u ( z uw zględnieniem i c h wpływu n a r e z u l t a t y p ra c y kierow anych je d n o s te k lu b kom órek), form y r e a l i z a c j i z a d ań , po-sta w a p o l it y c z n a i m o ra ln a, metody prow adzenia p o l i t y k i kadrow ej wpływ n a k s z ta łto w a n ie stosunków m ię d z y lu d z k ic h , doskonalenie w ła -s n e j w iedzy.

Oceny sp o rz ą d z a s i ę p rz e z pow ołane do te g o z e s p o ły o c e n ia ją -ce ( d y r e k t o r b i u r a branżow ego, p r z e d s t a w ic i e l e o r g a n i z a c j i spo-łe c z n o - p o lity c z n y c h , związków zawodowych o ra z k ie ro w n ik d z i a ł u k a d r i s z k o l e n i a ) i u d o s tę p n ia s i ę zain tereso w an y m , d l a u m ożli-w ie n ia u sto su n k o ożli-w an ia s i ę do n i c h . Okresowe oceny s ta n o w ią pod-sta w ę do awansów (p o zio m y ch ,- do s ta r s z e g o handlow ca, pionowych - do s ta n o w is k k ie ro w n ic z y c h ), p rz e sz e re g o w a ń , w y ró ż n ie ń , s k i e -rowań do p r a c y z a g r a n i c ę lu b - w r a z i e oceny n egatyw nej - odwo-ł a n i * z zajmowanego s ta n o w is k a w z g lę d n ie p r z e s u n i ę c i e do i n n e j p r a c y , zg o d n ej z k w a lif ik a c ja m i.

c ) Z ad an ia w z a k r e s ie z a tr u d n ie n i a 1 p ła c Oo zadań w z a k r e s ie z a tr u d n ie n i a i p ła c z a l i c z a s ię » - plan o w an ie z a tr u d n ie n i a i fu n d u sz u p ł a c ,

- w s p ó łd z ia ła n ie p r z y u s t a l a n i u i utrzym yw aniu optym alnego poziomu o ra z s t r u k t u r y z a t r u d n i e n i a ,

- o k r e ś l a n ie w ie lk o ś c i re z e rw z a tr u d n ie n i a o r a z kierunków 1 sposobów i c h w łaściw ego w y k o rz y s ta n ia ,

- w sp ó łp ra c a z urzędem z a t r u d n i e n i a o r a z pełnom ocnikam i KPPiSS do spraw z a tr u d n ie n i a absolw entów s z k ó ł w yższych,

opracow yw anie r a c jo n a ln y c h z a sa d w yn ag rad zan ia o ra z r e g u l a -minów prem iow ania i n a g ra d z a n ia ,

Powyższe z a d a n ia w p r z e d s i ę b i o r s t w i e h a n d lu z a g ra n io z n e g o re a liz o w a n e s ą p r z e z d z i a ł z a tr u d n ie n i a i p ła c lu b odpow iednie s ta n o w isk o s łu ż b y p ra c o w n ic z e j. R e a l iz a c j a w ynlen io n y ch zadań n i e w ydaje s i ę być spraw ą p r o s t ą . Wynika t o ze s p e c y f i k i i wa-runków d z i a ł a l n o ś c i p r z e d s ię b io r s tw a , n a co s k ł a d a j ą s i ę :

1) fu n k cjo n o w an ie p r z e d s ię b io r s tw a w dwóch o b s z a ra c h - wew-nętrznym (p h z - p ro d u c e n t k rajo w y ) o r a z zewnętrznym (phz - od-b io r c y - k o n tra h e n c i z a g r a n i c z n i ) , co pow oduje, i ż w arunki w J a -k ic h p r z e d s ię b io r s tw o fu n -k c jo n u je s ą zm ienne i niepew ne12;

2) c h a r a k te r o b r o tu p r z e d s ię b io r s tw a (d o b ra in w e s ty c y jn e , a r t y k u ł y ro ln o -sp o ż y w c z e , u s łu g i i t p . ) }

3 ) prow adzona p o l i t y k a g o sp o d a rc z a p a ń stw a .

S z c z e g ó ln ie tr u d n ą spraw ą J e s t u s t a l e n i e optym alnego p o z io -mu z a tr u d n ie n i a (w ynika ono z w ie lk o ś c i obrotów z z a g r a n ic ą , i - l o ś c i ą rynków ,na k tó ry c h d z i a ł a p h z ) c z y gospodarow anie fu n d u -szem p ł a c , p re m il 1 n a g ró d ( b ra k J e s t ad ek w atn ej m etody, k t ó -r a o d z w ie -r c ie d la ła b y ocenę s to s u n k u n a k ła d - e f e k t ) . Uzyskane r e z u l t a t y ekonom iczne p r z e d s ię b io r s tw a s ą pochodną d z ia ł a l n o -ś c i g o sp o d a rc z e j p r z e d s ię b io r s tw k rajo w y c h , s y t u a c j ą rynkową w k r a j u o r a z k o n iu n k tu rą św iatow ą na d o b ra , k t ó r e p r z e d s i ę b i o r -stw o o f e r u j e .

d ) Z ad an ia w z a k r e s ie spraw so c ja ln o -b y to w y c h

Do podstawowych zadań d z i a ł a l n o ś c i s o c ja ln o -b y to w e j n a le ż y ! o k r e ś l a n ie p o tr z e b s o c ja l n y c h i bytow ych z a ło g i o r a z o p ra -cowywanie programów 1 planów i c h z a s p o k a ja n ia ,

- w s p ó łd z ia ła n ie p r z y u s t a l a n i u z a s a d p o d z ia łu i wykonywania c z y n n o śc i z le c o n y c h w z a k r e s i e a d m in is tro w a n ia zakładowym fundu-szem so c ja ln y m ,

- o rg a n iz o w a n ie ró żn y ch form wypoczynku d l a pracow ników i Ic h r o d z in w o k r e s i e urlopów i w c z a s i e wolnym od p r a c y , m. i n . w fo rm ie z a ję ć o c h a r a k te r z e s p o rto w o -tu ry s ty c z n y m ,

w s p ó łd z ia ła n ie ze s łu ż b ą zdrow ia w zap ew n ien iu pracownikom w ła s n e j o p ie k i z d ro w o tn e j o r a z w łaściw ych warunków p r a c y ,

12

W, 0 t t a , C e le i z a d a n ia p r z e d s i ę b i o r s t w a h a n d lu za< g r a n ic z n e g o , "H andel Z a g ran ic zn y " 1983, n r 4 .

- o rg a n iz o w a n ie o p ie k i nad em erytam i i r e n c is ta m i o r a z i c h ro d z in a m i,

- in ic jo w a n ie poprawy warunków m ieszkaniow ych pracowników i w s p ó łd z ia ła n ie w tym k ie ru n k u o r a z wykonywanie c z y n n o śc i z le c o -nych w z a k r e s ie a d m in is tro w a n ia zakładowym funduszem m ieszka-niowym,

- o rg a n iz o w a n ie zbiorow ego ż y w ie n ia d l a pracow ników ,

- podejm owanie s t a r a ć o o b s łu g ę z a ło g i w niezbędnym z a k r e s ie p r z e z p laców ki handlow e i usługow e d z i a ł a j ą c e p r z y p r z e d s i ę b i o r -s tw ie , - in ic jo w a n ie i n w e s ty c ji s o c ja ln y c h , k u ltu r a ln y c h i s p o r t o -wych o r a z w s p ó łd z ia ła n ie w i c h r e a l i z a c j i , z a rz ą d z a n i* u rz ą d z e n ia m i s o c ja ln y m i, k u ltu r a ln y m i i s p o r t o -wymi p r z e d s i ę b i o r s t w a . Powyższe z a d a n ia r e a l i z u j e d z i a ł s o c ja l n y lu b do te g o powo-ł a n e sta n o w isk o p ra o y w n a s tę p u ją c y sp o s ó b . R o z sy ła do pracow ników p r z e d s ię b io r s tw a a n k ie t y na te m a t zapotrzebow ań ic h na ró ż -ne form y pomocy. N a s tę p n ie z b ie r a J e 1 w e ry fik u j* z ak tu a ln y m i m o żliw o śc ia m i. Do zadań w e r y f i k a c ji n a le ż y ró w n ież u s t a l e n i e , czy praco w n ik k o r z y s t a ł z d a n e j form y pomocy, k ie d y , J .le r a z y i t d . , co prow adzi do u s t a l e n i a l i c z b y osób r z e c z y w iś c ie upraw nionych do o trz y m a n ia d a n e j form y pomocy. W przypadku p o tr z e b w iększych od m o żliw o ści fin an so w y ch d z i a ł s o c j a l n y w y stę p u j* z dodatkowym zapotrzebow aniem do d y r e k c j i ( ra d y n a d z o rc z e j s p ó ł k i ) w c e lu uzu-p e ł n i e n i a środków .

P rz y r e a l i z a c j i wym ienionych w yżej zadań d z i a ł spraw s o c j a l -nych ma na w z g lę d z ie n a s tę p u ją c e z a sa d y i

- r a c j o n a l n e w y k o rz y s ta n ie m ają tk u i środków fin ansow ych p rz e z n a cz o n y c h n a d z i a ł a l n o ś ć s o c j a l n ą i bytow ą p r z e d s i ę b i o r -s tw a ,

- s p ra w ie d liw e i zgodne z u s ta le n ia m i d o k o n an ie p o d z ia łu św iad czeń i u s łu g fin an so w y ch z zakładow ego fu n d u sz u s o c ja ln e g o i m ieszkaniow ego,

- planow y rozw ój d z i a ł a l n o ś c i s o c j a l n e j i b y to w e j, - b a d a n ie i r o z s z e r z a n ie s t r u k t u r y p o tr z e b pracow ników .

D z ia ła ln o ś ć s o c ja ln o -b y to w a k s z t a ł t u j e s i ę w k o n k re tn y c h wa-ru n k a c h s p o łe c z n y c h . Wynika ona ze s p e c y f i k i z a d ań p r z e d s i ę b i o r -stw a o ra z a tm o s fe ry s p o łe c z n e j , J a k a i s t n i e j e w p r z e d s i ę b i o r -s t w i e .

3 . P rz y k ła d y s t r u k t u r o rg a n iz a c y jn y c h s łu ż b p racow niczych

w ł ó d z k ic h p r z e d s ię b io r s tw a c h h a n d lu z a g ra n ic z n e g o ^ ■ V a ) S t r u k t u r a o r g a n iz a c y jn a a łu ż b y p ra c o w n ic z e j Spół k i Handlowej " T e x tlllm p e x " z Ogr a n ic z o n ą O d p o w ie d z ia ln o śc ią f S c h e m a t D y re k to r G en eraln y S p ó łk i D y re k to r d a . P racow niczy ch i A d m in is tra -c y jn y -c h D z ia ł Kadr i S z k o le n ia D z ia ł Z a tru d n ie n ia 1 P ła c D z ia ł Spraw S o c ja ln y c h i G ospodarki P o z a o p e ra c y jn e j

S tudium Języków Obcych

D z ia ły a d m in is tr a c y jn e

___ 13 f u n k t opracow any z o s t a ł n a p o d sta w i* danych d z ia łó w s łu ż b p raco w n iczy ch w ym ienionych p r z e d s i ę b i o r s t w ( s p ó ł e k ) .

W s p ó łc e handlow ej " T e x tilim p e x " z a tru d n io n y c h b y ło 1360 osób ( s t a n na 3 1 .1 2 .1 9 8 3 r . ) , w tym w s ł u ż b i e p ra c o w n ic z e j 43 o soby, co s ta n o w iło 3 ,1 # o g ó łu z a tru d n io n y c h . L ic zb a osób г wyższym wy-k s z ta łc e n ie m w p r z e d s i ę b i o r s t w i e s ta n o w iła 1 8 ,8 # o g ó łu z a tr u d -n io -n y c h , a ze ire d -n im w y k sz tałc e-n ie m 53*5#. W s ł u ż b i e pracow ni-c z e j w sk a ź n ik i t e w y n o s iły odpow iednio 1 6 ,2 # i 8 3 ,8 # . P rzy jm u jąc p ła c ę ś r e d n i ą w s p ó łc e za 100#, p ła c a ś r e d n i a w s ł u ż b i e pracow-n i c z e j s ta pracow-n o w iła 85# ś r e d pracow-n i e j .

b ) S t r u k t u r a s łu ż b y p ra c o w n ic z e j

Tow arzystw a H andlu Z a g ran ic zn e g o "Skórlmpejc’1 S p ó łk i z O g raniczoną O d p o w ie d z ia ln o śc ią

S c h e m a t 2

D y re k to r G e n e raln y S p ó łk i

K ierow nik D z ia łu S łu ż b y P ra c o w n ic z e j_____________ S ta n o w isk a p ra c y D z ia ł Spraw Osobowych D z ia ł Spraw P a sz p o r-towych D z ia ł Z a tr u d n ie n ia i P ła c D z ia ł S z k o le n ia D z ia ł Spraw S o c ja ln o - - Bytowych

S p ó łk a "Skórim pex" z a t r u d n i a ł a 330 oeób ( e t a n na 3 1 .1 2 .1 9 8 3 r.\ w tym s łu ż b a praco w n io za s k ł a d a ł a s i ę z 11 oeób, co e ta n o w i 3 ,3 # o g ó łu z a tru d n io n y c h . L ic zb a osób z wyższym w y k sz ta łc e n ie m w s p ó ł-ce s ta n o w iła 43# o g ó łu z a tru d n io n y o h a z w y k sz ta łc e n ie m średnim 49#. Odpowiednie w sk a ź n ik i d l a s łu ż b y p ra c o w n ic z e j w y n o s iły 18# i 82#. Ś r e d n ia p ł a c a w s ł u ż b i e p ra c o w n ic z e j s ta n o w iła 101,9# ś r e d n i e j p ła c y w s p ó łc e .

c ) S t r u k t u r a o r g a n iz a c y jn a s łu ż b y p ra c o w n ic z e j

Tewarzyatwa Handlu Zag ra n lc z n e g o O d zieżą "Confexim" S p ó łk i z O g raniczoną O d p o w ie d z ia ln o śc ią S c h e m a t 3 D y re k to r N aczelny S p ó łk i

I----

---________ I---________

S ta n o w isk a p ra c y D z ia ł Spraw Osobowych D z ia ł Z a tr u d n ie n ia i P ła c D z ia ł Spraw P a sz p o r-towych [ D z ia ł S z k o le n ia D z ia ł Spraw S o c ja ln o - - Bytowych

S p ó łk a z a t r u d n i a ł a 2 70 osób ( e t a n na 3 1 .1 2 .1 9 8 3 r . ) , w tym s łu ż b y p ra c o w n ic z e j 8 o só b , co sta n o w i 2 ,6 % o g ó łu z a tru d n io n y c h . L ic zb a osób z wyższym w y k sz tałc en ie m s ta n o w iła 45# o g ó łu z a tr u d -n io -n y c h , a ze średnim w y k sz tałc en ie m 4 8 ,8 # . Odpowiednio w s ł u ż -b i e p ra c o w n ic z e j w sk a ź n ik i t e w y n o siły 62,554 o ra z 3 7 ,5 # . Ś re d -n i a p ła c a w s ł u ż b i e p ra c o w -n ic z e j w y -n o s iła 8 0 ,6 # ś r e d -n i e j p ła c y w s p ó łc e (dane z g ru d n ia 1983 r . ) .

S t r u k t u r y o r g a n iz a c y jn e s łu ż b p racow niczych w badanych p rz e d s ię b io r s tw a c h n i e o d b ie g a ją od typowych s t r u k t u r s łu ż b w z a k ła -dach przem ysłow ych. W arte p o d k r e ś le n ia s ą n a s tę p u ją c * f a k t y :

1) z a k re s i form y d z i a ł a l n o ś c i s łu ż b s ą zgodne z i s t o t ą i c e -lem fu n k cjo n o w an ia p r z e d s i ę b i o r s t w ;

2 ) s łu ż b y t e p o d le g a ją b e z p o ś re d n io d y re k to ro w i generalnem u l u b naczelnem u, co św ia d cz y o i c h ra n d z e w d z i a ł a l n o ś c i s p ó łe k ;

3 ) p ła c e w s ł u ż b i e p ra c o w n ic z e j (w dwóch p rz y p a d k a c h ) z n a c z n ie o d b ie g a ły od ś r e d n ic h p ła c w s p ó łk a c h , co może św iadczyć o n i e -d o c e n ia n iu J e j p r a c y ;

4 ) w o p i n i i kierow ników s łu ż b p racow niczych t a k i e i c h umie-s z c z e n ie w umie-s t r u k t u r z e o r g a n iz a c y jn e j uważane J e s t za op ty m aln e, mimo m o żliw o ści z itla n y ic h s t r u k t u r y zg o d n ie z uchw ałą n r 172 HM z 2 s i e r p n i a 1982 r .

4 . M etody d z i a ł a n i a s łu ż b y kadrow ej

Jednym z warunków w z ro stu e fe k ty w n o ś c i d z i a ł a n i a s łu ż b p r a -cow niczych J e s t w ypra-cow anie odpow iednich m etod p r a c y .

IXiże z n a c z e n ie w badanych p r z e d s ię b io r s tw a c h p rz y w ią z u j* s i ę do u sp ra w n ia n ia m etod p r a c y s łu ż b y k a d ro w ej. J e d n ą z n i c h J e a t g ro m a d z en ie , ew idencjonow anie 1 w ykorzystyw anie in f o r m a c ji o p rac o w n ik a c h , i c h k w a l if i k a c j a c h , p re d y s p o z y c ja c h , c ech ach char a k te char o lo g ic z n y c h i t p . Zw iększa t o m o żliw o ści p charz e p charo w a d z e n ia sz y -b k i e j 1 d o k ła d n e j a n a l i z y s ta n u z a ł o g i , s t o p n i a w y k o rz y s ta n ia k w a l i f i k a c j i k a d r , u ł a t w i a opracow yw anie planów d o k s z ta ł c a n i a i d o s k o n a le n ia , a p rz e d e w szystkim s ta n o w i b azę do p lan o w a n ia p r a -c y i podejm ow ania d e c y z j i p e rs o n a ln y c h .

P ra ca kadrowa prow adzona J e s t w o p a r c iu o długoterm inow e ( 3 - - l e t n i e ) i k ró tk o te rm in o w e (k w a rta ln e i r o c z n e ) p la n y p r a c y . P la n y t e z a w ie r a ją te rm in y r e a l i z a c j i w ytyczonych celów o r a z na-zw iska 0 3 ó b _{o d p o w ie d z ia ln y c h za i c h w ykonanie.}

P la n p r a c y z a tw ie rd z o n y p rz e z d y r e k to r a n a c z e ln e g o p r z e d s i ę -b io r s tw a sta n o w i podstaw ę do u re g u lo w a n ia spraw p raco w n iczy ch w p r z e d s i ę b i o r s t w i e , p ro w ad zen ia o d p o w ie d n ie j p o l i t y k i kadrow ej ma-j ą c e ma-j na c e lu s t a ł e p o d n o sz en ie k w a l i f i k a c ma-j i zawodowych z a ł o g i , efek ty w n e w y k o rz y s ta n ie p o sz c z e g ó ln y c h pracow ników , o k r e ś l e n i* p e rsp e k ty w rozwojowych pracow ników , aw ansow anie, o k r e ś l e n i e po-t r z e b kadrow ych, utrzym yw anie o d p o w ie d n ie j s t r u k t u r y z e tr u d n ie -n i a i t p .

P la n y długoterm inow e z a w ie r a ją głów ne k ie r u n k i d z i e ł e n l a , w tym p e rsp e k ty w ic z n e c e l e , k tó ry c h r e a l i z a c j a wymaga d łu ż e z e g o o - k r e s u c z a s u (n p . zm iana s t r u k t u r y z a t r u d n i e n i a , o b n iż e n ie p rz e -c i ę t n e j w ieku i t p . ) .

K rótkoterm inow y p la n p ra c y z a w ie ra k o n k re tn e z a d a n ia dla d z ia -łów 1 p o sz c z e g ó ln y c h komórek ( s t a n o w i s k ) , w o p a r c i u o p le ń d ł u -goterm inow y.

P ra c a kadrow a J e a t podporządkow ana zadaniom z a p e w n ie n ia k a d r p r z e d s ię b io r s tw u d i e r e a l i z a c j i je g o celów g o sp o d a rc z y c h (w sp ó ł-p r a c a z w ydziałem z a t r u d n i e n i a , K a te d rą H andlu Z a g ran ic zn e g o UŁ, o rg a n iz o w a n ie p r a k ty k d l a stu d e n tó w h a n d lu z a g r a n ic z n e g o ) , _* d r u g i e j z a ś e tr o n y , um ożliw ia osobom zdolnym , s p e łn ia ją c y m wymo-g i s ta w ia n e pracow nikow i h a n d lu z a wymo-g ra n ic z n e wymo-g o , z a s p o k o je n ie w ła-sn y ch e s p i r a c j i i a m b ic ji p o p rz e z re a liz o w a n y sy ste m awansów 1 w y ró ż n ie ń .

W badanych s p ó łk a c h prow adzi s i ę p o l i t y k ę kadrow ą o tw a r tą — Jaw ną, w k o n s u l t a c j i z czynnikam i p o lity c z n y m i i sp o łe c z n y m i. Taka p o l i t y k a s p r z y j a p o p ra w ie n iu a tm o s fe r y p r a c y i stosunków m ię d z y lu d z k ic h o r a z prow adzi do a k c e p t a c j i s łu s z n y c h i s p ra w ie -d liw y c h -d e c y z j i ka-drow ych p r z e z s p o łe c z n o ś ć p ra c o w n ic z ą .

A n d rz ej Gębo82

ORGANIZATION AND TASKS OF PERSONNEL SERVICE IN FOREIGN TRADE ENTERPRISE

T h is a r t i c l e d e a ls w ith a n a l y s i s o f t a s k s and r o l e o f t h e p e re o n n e l s e r v i c e i n a f o r e i g n t r a d e e n t e r p r i s e . The a u th o r p u ta го rw ard th e f o llo w in g h y p o t h e s i s : t h e n a t u r e , r o l e , and sc o p e o f f u n c t i o n s o f th e p e re o n n e l s e r v i c e a r e c l o s e l y l in k e d w ith t h e m am d i r e c t i o n s o f an e n t e r p r i s e * s a c t i v i t y . The p e r s o n n e l s e r

-. ‘ 1 Ž ? ■ * _{_____________ A n d r z e j Gtfbo B t}

^ r ‘ ! ‘ ' _ : ' • • • ; - . •'

v ie * p la y s a v e ry im p o r ta n t r o l e i n t h e f i e l d o f p e rs o n n e l po-l i c y and m ethods o f work o f t h e p e rs o n n e l d e p a rtm e n t, w hich en-s u e en-s from a en-s p e c i f i c c h a r a c t e r o f an e n te r p r ien-s e * « a c t i v i t y . The a u th o r s t a t e s t n a t th e p la c e h e ld by t h e p e rs o n n e l s e r v i c e i n an e n t e r p r i s e r o r g a n i z a t i o n a l s t r u c t u r e ( j o i n t v e n tu r e ) i s .ada- 4 p te d to th e re q u ire m e n ts p o sed by t h e economic re fo rm and

con-d i t i o n s i n w hich e n t e r p r i s e s a r e f u n c t i o n in g . The o r g a n i z a t i o n a l s t r u c t u r e o f t h e p e rs o n n e l s e r v i c e i s d e te rm in e d by t h e s i z e o f employment i n a g iv e n e n t e r p r i s e , w hich i s r e f l e c t e d by o r g a n i-z a t i o n a l schem es o f su c h s e r v i c e s . The a c t i v i t y o f th e p e rs o n -n e l s e r v i c e has bee-n e v a lu a te d o-n t h e b a s is o f i t s f u n c tio n in g i n t h r e e f o r e i g n t r a d e l i m i t e d l i a b i l i t y com panies i n Lodz i . e . l a x t i l i m p e x , S k d rim pex, and Confexim .