Mariusz Krawczyk,Krzysztof
Matusiak,Klemens Macewicz
Namysłów, st. 27, gm. loco, woj.
opolskie, AZP 81-35/90
Informator Archeologiczny : badania 26, 32-33
32 Środkowa i późna epoka brązu
i licznego m ateriatu kostnego. W sekwencji chronologiczno-kulturow ej wśród odkrytego m ateriału źródłowego wyodrębniono następujące jednostki kulturow e:
1. Osadę ludności k u ltu ry am for kulistych, która reprezentow ana je s t przez 30 obiektów osadowych (głównie jam y gospodarcze i dołki posłupowe) oraz zbiór ponad 20 fragm. ceram iki naczyniowej (w tym ornam entow anej dwudzielnym sznurem ) i zbiór przedm io tów krzem iennych, bliżej liczbowo nieokreślony, gdyż wśród tej kategorii zabytków część przedm iotów je s t o cechach mezolitycznych. C h a rak te r osadnictwa mezolitycznego pozo- stąje dotąd nierozpoznany.
2. C m entarzysko ciałopalne ludności k u ltu ry łużyckiej, które wyodrębniono na podstaw ie 57 obiektów grobowych. Wśród nich zdecydowaną większość stanow ią groby jam ow e bez popielnicowe, a zaledwie 13 je s t popielnicowych. Wśród innych cech obrządku grzebal nego zaobserwowanego na cm entarzysku należy wymienić nakryw anie popielnicy kilkom a dużych rozm iarów m isam i {w tym ustaw ionym i na sztorc) i groby w form ie rowka, o m iąż szości ok. 30-40 cm i k ształtu elipsowatego. U zupełnienie źródeł nieruchom ych tej jedno stki kulturow ej stanow i jeszcze 7 dołków posłupowych, funkcjonalnie i konstrukcyjnie związanych z obiektam i grobowymi (być może jak o rodzaj zadaszeń ?). M ateriał ruchom y stanowi prócz dość rozdrobnionego m ateriału ceramicznego, liczącego prawie 5200 fragm., również zestaw kilku całkowicie zachowanych naczyń, liczny m ateria! kostny, 8 nieokre ślonych typologicznie fragm. przedm iotów z brązu, 2 przedm ioty kam ienne, a także 33 próbki dendrologiczne pochodzące m.in. z pierwotnych miejsc ciałopalenia. Wśród form ceram icznych wyróżniono m.in. misy na pustej nóżce, amfory z ornam entem guzowym, kubki doniczkowate, czerpaki, naczynia dw ustożkow ate i m iniaturow e, a także misy z ka- nelurow aniem brzegów. Na podstawie powyższych cech ustalono w stępną chronologię cm entarzyska począwszy od III okresu brązu po połowę V okresu epoki brązu wg system a tyki M ontelius-K ostrzew ski. J e s t to więc cm entarzysko wielopokoleniowe, k tóre szacun kowo określono n a obszar w przedziale 60-70 arów.
3. Z w arstw y współczesnego hum usu pochodzi zbiór kilk u n astu fragm. ceram iki odnoszo nej do okresu późnego średniowiecza i okresu nowożytnego. Do kategorii źródeł nieokre ślonych kulturow o zakwalifikowano tymczasowo 4 obiekty nieruchom e.
D okum entacja i m ateriały przechowywane są w Pracow ni Archeologicznej P P Pracow nie Konserwacji Zabytków, przy O środku N aukow o-K onserw atorskim w Poznaniu.
Zam ierza się kontynuow ać badania terenowe.
N a m y słó w , s t. 27 Państw ow a Służba O chrony Zabytków g m . lo c o , w o j. o p o ls k ie O ddział Wojewódzki w Opolu
A Z P 8 1 -3 5 /9 0
Badania prowadzili m gr m gr M ariusz Krawczyk, K rzysztof M atu siak i K lem ens M acewicz (a u to r spraw ozdania). F inansow ane przez U rząd M iasta i Gminy Namysłów, Drugi sezon badań. Cm entarzysko ciałopalne i osada ludności k u ltu ry łużyckiej ze schyłku epoki brązu i okresu halsztackiego.
Stanow isko znane było ju ż w poł. XDf w. W 1893 r. odkryto 1 grób, a w 1922 roku M. J a h n zbadał 14 grobów. W literatu rze i zapisach archiw alnych figurowało jako Beniow skie, st. 1 i Namysłów, st. D. N um erem 27 opatrzone zostało w czasie badań AZP w 1990 r. Znajduje się we wschodniej części m iasta, po północnej stronie szosy Namysłów — Klucz bork, w obrębie te re n u nowo budowanego osiedla.
W 1992 r. kontynuow ano ratow nicze badania wykopaliskowe zapoczątkowane późną jesienią 1991 r. na części stanow iska zagrożonej zabudową. Główny wykop założony n a działce budowlanej n r 72 obejmował obszar o powierzchni 2 arów. Cztery mniejsze wykopy o ch arak terze kontrolnym założone zostały na działkach n r 70 i nr 32.
O dkryto i przebadano łącznie 77 obiektów, w tym 58 grobów, 15 jam osadniczych, palenisko i 3 obiekty prawdopodobnie nowożytne. Zalegały one na gł. od ok. 25 cm do ok. 80-90 cm. S trefa jam o charakterze osadniczym przylegała do cm entarzyska po stronie
Informator Archeologiczny 33
zachodniej. Większość pochówków przykryta była rozległym, zwartym brukiem , utw orzo nym z kam ieni polnych. W yróżniono 16 grobów popielnicowych, 23 jam owe i 19 nieokre ślonego typu, ale także ciałopalnych. Część pochówków, zwłaszcza głębiej posadowionych, posiadała obstawy kam ienne, ułożone z n a tu ra ln ie popękanych mniejszych głazów n a rz u towych oraz większych otoczaków.
Wyposażenie grobów zarówno popielnicowych, jak i jam owych było stosunkow o ubogie — przew ażnie ograniczało się do naczyń w liczbie od 1 do 9. Przedm ioty z brązu w postaci fragm. szpil, drutów i blaszek znaleziono zaledwie w 4 pochówkach, w jednym natrafiono na fragm. kabłąka żelaznego.
Jam y osadnicze były przew ażnie niedużych rozmiarów. Nie zawierały żadnych śladów kostnych, tylko niezbyt liczne ułam ki naczyń, grudki polepy i sporadycznie węgielki drzewne.
W uzyskanym m ateriale zabytkowym nie zaobserwowano różnic chronologicznych między cm entarzyskiem a osadą. Funkcjonowały one u schyłku epoki b rązu i w począ tkach okresu halsztackiego.
Przewiduje się kontynuację badań wyprzedząjących zabudowę kolejnych działek w ob rębie stanowiska.
P le s z e w , s t. 7 M uzeum R egionalne w Pleszewie gm . lo c o , w o j. k a l i s k i e M uzeum O kręgow e Z iem i K aliskiej
w K aliszu
Pracam i kierował m gr E dw ard Pudełko. Pierw szy sezon badań. Cm entarzysko k u ltu ry łużyckiej V okres epoki brązu.
Prace ratownicze n a nowo odkrytym cm entarzysku przy czynnej żwirowni zlokalizo wanej w obrębie C m entarza K om unalnego w Pleszewie objęły obszar 4 arów. Ustalono południowy zasięg cm entarzyska.
Wyeksplorowano 35 pochówków, przy czym 2 uznano za groby symboliczne, ze względu na intencjonalne zabezpieczenie ich konstrukcjam i kam iennym i przy całkowitym braku śladów szkieletu lub przepalonych szczątków ludzkich. Oba wyposażone były w typową dla schyłku epoki brązu ceram ikę. Odkryto 8 pochówków ciałopalnych jam owych i 25 ciałopal nych popielnicowych. W 13 pochówkach stw ierdzono pozostałości stosu. C harakterystycz ne dla tego te re n u i sąsiedniego cm entarzyska na stanow isku 2 w Pleszewie rozległe bruki kam ienne miało 9 pochówków, w tym 5 obstaw ę złożoną z otoczaków. N iektóre obstawy miały formy regularne, zbliżone do prostokąta lub owalu. W 7 grobach wystąpiły wyroby brązowe, w większości skręty spiralne. W jednej z popielnic (grób n r 6) wypreparowano precyzyjnie w ykonaną czterozwojową spiralę z wąskiej taśm y o ścieniąjących się końcach. N anizana była ona n a szpilę brązową z główką rozklepaną i zw iniętą w uszko. Obydwa zabytki pokryte są piękną zieloną patyną. Przeprow adzono badania antropologiczne.
