Palmyra. Obóz Dioklecjana

Michał Gawlikowski,Maria

Krogulska,Tomasz

Scholl,Franciszek

Stępniowski,Marek

Barański,Kamila Baturo

Palmyra. Obóz Dioklecjana

Informator Archeologiczny : badania 20, 255-256

235

-piaskowcowych uzupełnianych ceglaną, z czterech granitowych podpór w y mę cz aj ąc yc h centralne przęsło ocalała tylko Jedna baza 1 trzon jednej z kolumn. Kościół o wyeiarach 16,5 < 1 9 ,5 m. •a plan centralny krzyZs ni prostokącie. Wschodnia częSó zawiera zamknięte apsydę prezbite­ rium 1 flankujące Je zekrystia połączone przejście* r za epsydą. Trójdzielna zachodnia częśó < w elejsca narteksu) z klatką schodowę umieszczoną w południowo-zachodnim narożniku, przed­ stawia także. Dwa psralelne wejścia do Kościoła prowadzą z pdłnocy 1 południa z podestów wyłożonych ceramiczną posadzką. Ciekawy* i n i e ^ spotykany* gd zi ei nd zi ej rozwiązanie* Jest otoczenie budynku кai*lenną lawą. Materiał ceramiczny pozwala na datowanie Kościoła DC na oktes klasyczny chrześcijański ( 1 potowa X w.?). Stwierdzono ślady starszego założenia sakralnego pod funda*enta*l budowli.

К pobliżu kościoła, na płaski* gruncie zniwelowany* przez działanie wody odkryto zecho- wsne do poziomo posadzki resztki założenia klasztornego z cegły suszonej na podmurówce k a ­ miennej . Zbadano całkowicie tyłka refektarz ( 7,5 > 9 a . ) z typowymi kolistymi ławami do sie­ dzenia w czasla posiłków. Klasztor pochodzi z okresu wczesnochrześcijańskiego. Badania tęga obiektu będą kontynuowane. Stwierdzona ietnionie rozległej nekropoli o pochówkach bez struktur naziemnych powstałej na terenie Кonu 0 JuZ po zniszczeniu kościoła 1 klaaztru ( XV w.?).

Prospekcja taranu koncesji polskiej przyniosła dalsze uściślenia dla poszczególnych stano­ wisk na północ od Starej Oongoli ( Кону: E H i K). Istotny* wynikiem było zlokalizowani o ha północny zachód od Komu 9, w pobliżu Nilu, rozległego Ośrodka wytwórczego (Stanowisko R) w postaci szeregu koeiów złożonych z popiołów, ceramiki 1 przepalonych cegieł. Sondaże pozwo­ liły na stwierdzenie tu palenisk ogronnych pleców do wypalanie ceramiki, utytych następnie jako wysypiska skorup, Materiał ceramiczny (Kon R . “) pochodzi z okresu post-klaaycznego ( Χ Ι - Χ Π w.) a z Komu R.l - wczesnochrześcijańskiego (VII-VI11 w.l. Formy l dekoracje naczyń znacznie wzbogacają repertuar znany 1 opracowany dla terenów Nubii północnej.

Metodyczne badania tej manufaktury, Jedynej Jak dotychczas w Nubii środkowej zostaną roz­ poczęte a przyszłym sezonie prac.

S Y R I A

PALMYRA Uniwersytet Warszawski

Ubóz Dioklecjana Polska Stacja Archeolog!Ł Sródziemnamorsklej w Kairze

Mlaja w składzie doc.dr Michał Gawlikowski (kierownik badań), dr Marla Krogulska, dr To­ masz Scholl, mgr Franciszek Stępnluw

9

Okras rzymski 1 wczesne średniowiecze. Badania na obszarze Obozu Dioklecjana w zachodniej części starożytnego *iasta podjęły problem systemów hydraulicznych stwierdzonych uprzednio w północnej części dzielnicy. Od­

250

-k r y t e w 1979 г . u j ę c i e wodne z Γ - Ι Ι Ι w ie-ku n . e . z -k r y t y * rezerw uarem z o s t a ło całkowirt.

o d s ło n ię t e po u s u n ię c iu elem entów przebudowy z o kreeu e ju b id z k te g o / X I I w ie k / . Zedokumen- tgwano l i c o b ud ow li e n ty c z n e j i dno ziemnego k a n a łu o d p ro w ad z ają ce g o , k td r y b y ł j e j w s p ó ł­ cz e s n y . и s ą s ie d z t w ie o d s ło n ię t o frag m en ty akweduktu podziem nego z końca I I I w n . e . /kon­ ty n u a c ja badań H.Meyzy z 197 6 .: k i l k a k u le jn y c n ciąg ów r u r c e ra m ic rn y c h w ie d z ie spod p r i n ­ c ip ió w Obozu D io k le c ja n a w k ie ru n k u W i e l k i e j Kolum nady.

W środkowym H ek to rz e W i e l k i e j Kolumnady s y r y js k a D y r e k c ja S t a r o ż y t n o ś c i o d s ł o n i ł a w la t a c b u b ie g ły c h w i e l k i z e s p ó ł suku /b az aru/ z e p o k i o m a Ja d z h ie J. D o ty c h c z a s odkopano 47 sk lepó w na łą c z n e j d łu g o ś c i o k o ło 190 a . We w s p ó łp ra c y r m iejscow ym i a r c h e c lo g a » i F . S t ę p ­ n io w s k i wykonał s z e re g sondaZy 1 u s t a l i ł s t r a t y g r a f i ą z e s p o łu o ra z Je g o d a t ę / V I I w . n . e . / 7 .S c h o ll p rz e p ro w a d z ił na d z ie d z iń c u t z w .S e r a ju /budynek a d m in is t r a c y jn y z X IX w ie k u , obec­ n ie przysto so w yw any na Muzeum F o lk lo r u / g łę b o k i so nd aż. Uchwycono frag m e n ty m n n u a e n taln e j bud ow li z 1 w .n .e . / c z t e r y ró w n o le g le a u ry posadowione na c a lc u na g łę b o k o ś c i o k o ło 7 */ . Z n a le z is k o J e s t I s t o t n e d l i rozw o ju u rb a n is ty c z n e g o P a lm y ry w t e j epo ce.

P o ls k ę Akademia Mauk I n s t y t u t H i s t o r i i K u lt u r y M a t e r i a l n e j

U n iw e r s y te t W enecki

B a d a n ia Je d n e g o z w c z e s n o ś re d n io w ie c z n y ch oś­ rodków M i e js k ic h W e n e c ji, pod o g ó ln y * k ie r o w ­ nictw em p r o f . d ra W it o ld a M e n e la , p r o w a d z iła d r Ja d w ig ę Rauhutowa o ra z mgr Tadeusz B aranow ­ s k i i mgr M a rle n R u le w lc r , a ze s t r o n y w ło s ­ k i e j p r a c o w n ic y , a b s o lw e n c i 1 s tu d e n c i U n iw e r­ s y t e t u W e n e ck ie g o . P r a c e f in a n s o w a ła s tr o n a w ło s k a .

T r z e c i / o s t a t n i / sezon b adań.

W ram ach p o ls k o - w ło s k ic h badań had p oczątk am i W e n e c ji kontynuowano w y k o p a lis k a na w ys­ p ie M urano, na p la c u przed b a z y lik ą S . M a ria 1 S .D o n a to . Sk o n ce n tro w an a s i ę na p o g łę b ie n iu p op rz ed n io badanych wykopów, w c a lu p r z e ś le d z e n ia n a jw c z e ś n ie js z y c h fa z w c z e s n o ś re d n io w ie c z ­ nego o s a d n ic tw a na t y * m ie js c u .* P r z e d e w s z y s t k ie badano w n ę trz e o b sz aru o toczon ego auг s u i fundamentów b u d o w li k a a ie n n a j 1 c e g l a n e j , o d k r y ty c h w l a t a c h 1 9 B J- B 4 . N a js t a r s z e z a ło Z e n ia a r c h it e k t o n ic z n e - rundam anty a s z e r o k o ś c i o k o ło 14D cm, zbudowano z równo o b c lo d sn y ch b lo ­ ków k am ienn ych , praw dopodobnie f r a g e e n t b ud ow li o c h a r a k t e r z e re z yd sn cJo n ąIn o - o b ro n n y m , p o­ ch o d z i zapewne z w ieku V I I , Udekunentoweno c h a r a k t e r y s t y c z n y sposób u m a cn ia n ia n i e s t a b i l ­ neg o , podmokłego g ru n tu Laguny pod wznoszone budowle k a a le n n e . W dno Laguny w b ija n o s z e r e g i p r z y le g a ją c y c h do s i e b i e p a l l d re w n ia n y ch o ś r e d n ic y o k o ło 20 cm, na n ic h s p o c z yw a ły p o z io ­ mo d re w n ia n e l e g a r y , a na n ic h d o p la r o b lo k i k am ienne. P ó ś n ie ja z a śwry i s t n i e j ą c y c h na t y * • le j a c u b u d o w li zw iąz an a b y ły prawdopodobnie r b a p ty a te rtu m /użytkowanym aZ do cz is ó w no ­ w ożytnych/- w z n ie sio n ym na p la n ie Zbliżo nym do k w ad ra tu o beku o k o ło 13 m i ośmiu kolum nach. _HL'RAUOrSEMEC.JA,.

San Donato Stanowisko 1