Przylesie Dolne, woj. opolskie, st. 6

Klemens Macewicz,Stanisław

Pazda

Przylesie Dolne, woj. opolskie, st. 6

Informator Archeologiczny : badania 22, 84

8 4

w o j. o p o ls k ie , • t . β __________

B a d a n ia p ro w ad ził m g r K lem en s M acew icz p rzy k o n s u lta c ji d o c. d r h a b . S ta n is ła w a Pazdy. F in a n s o w a ł WKZ w O p o lu , P ierw szy s e z o n b a d a ń . P ra c o w n ia h u tn ic z a z IV /V w .n .e.

S ta n o w is k o J e s t położone n a polu u p ra w n y m , około 1450 m n a p ó łn o cn y -w sch ó d od ś r o d k a w si 1 około 2 0 0 m n a p o łu d n io w y -zach ó d od a u to s tra d y . O d k ry te zo stało p o d c z a s b a d a ń AZP w 1 9 8 7 r. Z u w ag i n a d u ż y s to p ie ń z a g ro ż e n ia o rk ą, w p isa n e z o sta ło do re je s tr u zab y tk ó w w ojew ództw a opo lsk ieg o pod n r A -8 0 0 /8 8 1 za zgodą w łaściciela g r u n tu RSP w P rzy lesiu D oln y m w yłączone z u p r a w n a o k re s 3 l a t

P rzep ro w ad zo n o w s tę p n e b a d a n ia rato w n icze w o b rę b ie c z te re c h w ykopów , o łącznej po w. 1 a r a . Na Ich p odstaw ie o ra z b a d a ń pow ierzchniow ych w yznaczono o rie n ta c y jn y zasięg sta n o w i­ sk a . Z ajm uje o no kolisty o b sz a r o pow ierzchni około 2 0 arów , przy czym najw iększe zagęszczenie reliktów h u tn ic z y c h w ystępuje n a około 12 a ra c h .

S tw ie rd z o n o d a le k o p o s u n ię tą d e w a sta c ję o b iek tó w p ro d u k c y jn y c h s ta n o w is k a 1 to zarów ­ n o w o k re s ie l u n k c jo n o w a n la p raco w n i, J a k 1 w c z a s a c h n o w o ży tn y ch , p o d c z a s orki. Poza licznym i fra g m e n ta m i ro zb ity ch kloców żużla, tw orzącym i w k ilku p rz y p a d k a c h zw a rte b ru k i, o d k ry to Jed en , sto s u n k o w o d o b rze z a c h o w a n y o b ie k t, b ę d ą c y p ra w d o p o d o b n ie p o z o sta ło śc ią p ie c a w ygrzew czego do w tó rn e j o b ró b k i term iczn ej kęsó w su ro w e g o żela za u z y sk a n e g o w in n y c h p ie c a c h . O d sło n ię ty z o sta ł n a głęb o k o ści 4 5 -5 0 c m , pod w a rs tw ą brył ż u ż la (brukiem ). M lal z a ry s k o listy o ś re d n ic y około 120 cm . W p rz e k ro ju pionow ym był w orkow aty. Ś c ia n k ę sta n o w iła w y p a lo n a g lin a. G łęb o k o ść n ie z n a c z n ie p rz e k ra c z a ła 1 m . C zęść p a rtii p rzy d en n ej tego o b ie k tu w yłożona była p ła sk im i k a m ie n ia m i 1 k ilk o m a u ła m k a m i n a c z y ń g lin ia n y c h . W w y p e łn ls k u nie w y stęp o w ały w ięk sze b ryły żużla.

N ieliczne fra g m e n ty n a c z y ń z n ale zio n e w o b rę b ie p raco w n i po zw alają J e d n o z n a c z n ie o k r e ś ­ lić J ej ch ro n o lo g ię n a k o ń co w ą fazę k u ltu r y przew orskiej (IV-V w. n . o.j.

P l a n o w a n a je a t k o n ty n u a c j a b a d a ń w d w ó c h k o le jn y c h s e z o n a c h .

I

B ad an ia prow adził m gr M. W yczółkowski przy w spółudziale m gr M. Pio­ trow skiego. F in an so w ał BB1DZ w C iechanow ie za p o śred n ictw em CTN. Pterw szy sezo n b a d a ń . C m en tarży sk o k u ltu ry przew orskiej z m łodszego o k resu przedrzym sklęgo i w czesnego o k resy rzym skiego, z elem en tam i k u ltu ry łużyckiej I grobów kloszow ych o raz z p ozostałościam i o sad n ictw a ze sta rsz e j faiy w czesnego średniow iecza (lub późnego o k re s u rzym skiego). S ta n o w is k o u s y tu o w a n e J e s t n a k u lm in a c ji niew ielkiego w z n ie sie n ia , leżącego m iędzy d ro g ą p o ln ą p ro w a d z ą c ą do G ru d u s k a a to ra m i kolejki w ąsk o to ro w ej. W c e n tr u m s ta n o w is k a z n a jd u je się m a ła żw irow nia. Pierw sze w iad o m o ści o s ta n o w is k u p o ch o d zą z 1981 r., ch o cia ż fra g m e n ty c e ra m ik i I p rz e p a lo n e k ości z n a jd o w a n o ta m Ju ż w połow ic la t 7 0 -ty c h p rzy w ybie­ r a n iu żw iru, W c z a sie w eryfikacji terenow ej ów czesny K o n serw ato r Z ab y tk ó w A rcheologicz­ n y c h w ydobył I zabezpieczył fra g m e n ty k ilk u n a c z y ń z m łodszego o k re s u p rzed rzy m sk ieg o , początkow o b łęd n ie p rz y p isa n y c h p ó łnocnom azow lecklej g ru p ie k u ltu r y łużyckiej.

B a d a n ia m iały c h a r a k te r rato w n iczy . W ykop o p o w ierzch n i 5 0 m 3 w ytyczono przy w s c h o d ­ n iej k ra w ę d z i żw irow ni. O dkryto 1 g ró b u m o w y , 3 groby Jam ow e, 3 o b ie k ty b ę d ą c e p o ­ z o sta ło śc ia m i zn isz c z o n y c h g ro b ó w (p raw d o p o d o b n ie 2 Jam o w y ch i 1 urnow ego), 2 m a łe Jam y z c e ra m ik ą k u ltu r y g ro b ó w kloszow ych, o ra z Ja m ę o tru d n e j do u s ta le n ia ch ronologii, p o ­ c h o d z ą c ą J e d n a k n a jw cześn iej z późnego o k re s u rzym skiego.

N ajw cześn iejsze z n a le z isk a d a to w a n e n a k o n ie c epoki b rą z u - o k re s h a ls z ta c k i z w iązan e s ą z k u lt u r ą łu ż y c k ą . O p ró cz n ieliczn y ch frag m en tó w ceram ik i, z k u ltu r ą tą łączyć n a le ż y z n a le ­ z io n y w o b iek cie 5 s k r ę t d r u t u brązow ego.

S p o ś r o d m a te ria łó w k u ltu r y p rzew orskiej n ajw y raźn iej ry s u je się z e sp ó ł z n a le z isk z fazy B2 w czesn eg o o k re s u rzym skiego. D obrym w yzn aczn ik iem ch ro n o lo g iczn y m tej fazy s ą d w a z a b y tk i św ia d c z ą c e o p o w ią z a n ia c h z k u ltu r ą w ie lh a rsk ą . J e d n y m z n ic h J e s t w isio re k o p a s a n y (z p a c io rk ie m szk lan y m ), k tó ry o d k ry to w obiekcie 10 ra z e m z b rązow ym , profilow anym z a k o ń c z e n ie m n ltu Im acza. D ru g im je s t o d k ry ta luźno o w a ln a , d ę ta zaw ieszk a z с leń klej złotej b la sz k i.

Z fazy B2 p o ch o d zą także: z n ale zio n e we w tó rn y m złożu (w ypełnisko ro w u strzeleckiego) ż e la z n e , p ro filo w an e o k u c ie k o ń c a p a s a {M adyda I 4) o ra z fra g m e n t flbull oczkow atej A.III 61 z o b ie k tu 3, B iuro B a d a ń I D o k u m e n ta c ji Z a b y t­ ków M u z e u m O k ręgow e w C le c h a -n o w ie K o n s e r w a to r Z a b y tk ó w A rc h e o lo g l- c z n y c h w O polu____________________