Jerzy Gąssowski,Dariusz
Makowski,Małgorzata
Daszkiewicz,Elżbieta
Kołosowska,Stanisława
Walendo,Rafał
Maciszewski,Sławomir Roszyk
Płock. Zespół Staromiejski, ul.
Grodzka 12, 2-6, Pl. Marcelego
Nowotki 14-16
Informator Archeologiczny : badania 19, 171-173
171
-nad poziom łąk , P ła sz c z y z n ę nasypu otoczono częstokołem , t w jego południowo- zachocfaiej p a r tii, д а g ru bym p ła s z c z a glinianym , postaw iono "dom p a ń sk i". F o rm a jego n ie je s t Ju t m ożliw a do o k re śle n ia , a p r o b le m re k o n stru k c ji a b s f t w y sie d z ib y dodatkowo utrudni» la k t, U wilgotny t e r m im lem o iliw lał z a z ę b ia n ie dolnej kondygnacji bo dyn W w w g ru n t. Dom n ie p o sia d ał jednak ani p ieca kaflowego, ani szy b ofclmnycb. O tacza ły go ulokowane obok budynki g o sp o d arcze, pozostała część p lateau n ie była zabudowana l pełniła ro lę dziedzińca. Mimo, t e w śró d 14, 5 ty się c y zabytków ruchom ych / zgrom adzonych w ciągu 2 k a m p an ii/ nie m a - leniono tzw, dobrych datowników, są d zić n aleć у, Se opisany obiekt funkcjonował w XIV l 1 połow ie XV w. N otatka d otycząca ^ c a stru m · w O rło w ie pochodząca z 1424 r , odnosi się w ięc do pö in y ch etapów ućythowania sie d zib y Ju n o sz ^ d w -O rło w sk ic h .
Około połowy /lu b po p o ło w ie/ XV w. obiekt zoetał św iadom ie opuszczony, co wynikać m ogło ta k z niewygód z a m ie sz k i w aula tego dość podm okłego n ń e je c a , ja k 1 z niem ożności zlokalizow ania obok siedziby ' zap le c z a folw arcznego, Do d z iś zespół podw orski znajdaje s ię około 300 m od kopce, na kraw ędzi doliny Bzury,
M a te ria ły znajdują s ię w K ated rze A rch eo lo g ii UŁ, o b sz e rn ie js z e sp raw ozdania w archiw um WKZ w P łocku,
Д ч гк н · z o s ta ły zakończone.
OSTROŁĘKA p a trz
G rodzisko " S ta re M iasto" w czesne śretkuow iecze o sa d s przygrodow a
PACZKÓW K o n serw a to r Zabytków A rcheologicznych
woj, o p o lsk ie w Opola
Badanie prow adzili m g r K lem ens M acewie z /a u to r sp raw o zd a n ia/, m g r Wacław Rom lńskl 1 m g r A n d rzej K o rte r, P ie rw sz y sezon badań. Studnia Średniowieczna*
Z n alezisk o dokonane zo stało p o d czas rp b d t d em n y c h , zw iązanych z odbudową kam ieniczki w o b ręb ie s ta ro m ie jsk ie j c z ę ś c i Paczkow a, p rz y uL W ojaka P o lsk ieg o 17, o p o d ió ż a w ew nętrm ego H ca m oru o b ro n n e go m ia s ta , aa głębokości około 3 m.
B liższe rozp o zn an ie w ykazało, że je s t to b ard zo dobrze zachow ana studnia p o sia d ająca sz c z e ln ą , c y lin d ry czn ą cem b ro w in ę zbudowaną z dwóch połówek w ydrążonego p ola dębu, ś re d n ic a k o listeg o otworu cem brow iny w ynosiła około 75 cm , Z zasypizka s tu d ii wydobyto ułam ki śrm know lecznych n aczyń glinianych, k o ści zw ie rz ę c e , sk raw k i sk ó ry 1 kawałld. tkanin. Ponadto znaleziono, w górnej c z ę śc i obiektu, zestaw uszkodzonych n a rz ę d z i c ie s ie lsk ic h .
Z uwagi na bardzo tru d n e i n ieb ezp ieczn e w arunki e k s p lo ra c ji, m e udaJb s ię dokopać studni do dna* Można tylko p rz y p u sz c z a ć , ś e je j pełna głębokość w ynosiła od 2, €5 do około I n , ^
Z abytki 1 dokum entacja p rz e k a z a n e z o sta ły do Muzeum w N ysie, N ie p rzew id u je s i ę kontynuacji badań.
P Aft CHAN KI. gm . Dąbrowa a skupia p a tr z
woj. bydgoskie o k re s wpływów rzy m sk ich
Stanow isko 12
PAWŁOWO, gm . C z ern iejew o p a tr z
woj, po zn ań sk ie o k re s wpływów rz y m sk ic h
PŁOCK U niw ersytet W arszaw akl
Z esp ó ł S taro m iejsk i In sty tu t A rcheologu
■a],, G rodzka 12, 2 -fi Z esp ó ł Badawczy - P ło c k
F L M arcelego Nowotki 14-lfi
K ierow nik p ro g ra m u naukowego - prof, d r hab* J e r z y G ąssow ski, kierow nik badań - m gr D ario az Malm weki, w badaniach udział w zięli: m gr m gr M ałgorzata Dasz kie wic z , E lż b ie ta Kołosowska, S tan iała we W alcndo, R a fał M aci eze weki, Sław om ir Roa ty k . F ln a n - aował U rząd G ospodarki Kom unalnej 1 M ieszkaniow ej U rzędu № e j akl ego w Płocku, C z w a rty sezon badań. Z espół sta ro m ie jsk i.
Badania arch eo lo g ie m e S tareg o M iasta P łocka prow adzane w 1985 r . s ą kontynuacją w ykopalisk z la t 1862*1984, realizo w an y ch p rz e z Z espół Badawczy w ra m a c h P ra co w n i A rchaołnglccftO -K ottscw aiorsklsJ P P PKZ 0 / W arszaw a. P r a c e prow adzono b a n a s to ru ją cy ch stanow iskach:
StMtQWtüo I, a l, O ro d ik » *1
Wykop Ш , ^ « v le fs e tn U 40 m , |łfb o k o 4 ^ 3 , D u o d pow ierzchni t e r en a. Be d ang u p i e c z e g o sp o d a r c z e dmlałkl m l*j*kl*j. N a js ta rs z e 4i* d y ludzkiej d z ia ła ln o śc i pochodzą t, койса ХШ w. Q dbryto c z ę ść р гк у - ziem ną badybka wykonanego w kon stru k cji szkieletow e} ze i d a n e ml ■ żałow anym i deskam i« w y m iary obiektu
3 2 j 3t 3 цц } j | grodku znajdował a l f piec gliniany « bardzo d u iy m naczyniem glinianym , um ieszczonym w Środku paleniska« u p r z ą ta ło praw dopodobnie nad p alen i ekle nu O biekt p e łn ił funkcje g o sp o d a rcz e 1 detow m y je s t n a koniec Ш 1 росаątek XTV w.
O prócz tego odkryto fra g m e n t budynku o k onstrukcji sz k ieleto w ej datow anego n a 1 połowę XIV w. o r a s piw nicę a d a tą ilo śc ią b ard zo dobra a u c h o w a n y c h оасауй ce ra m ic z n y c h datow anych n a 1 połowę XVt w, W p o tlo ta le datowanym n a koniec XV*1 połow ę XVI w. odkryto n a jsta rsz ą » m oszczoną drew nem n aw ierzch n ię oL S tanisław a Ifelacbowafclegćr. O dkryto rów nie* p ie rw sz ą kam ienną n aw ie rz c h n ię tej o llc y datow aną na p o łowę XIX w.
P r a c e arch eo lo g iczn e będą kontynuowana n a tym ■ tanow ie ko w 1988 t , Staaowlako IŁ_uL G rodzka ДЦ
Wykop IV B, lVCf IV D o łą c z n e j po w ierzch n i 136 ш* 1 śre d n ie j głęboko Ad 3 ,3 tu ed pow ierzchni ter* * on*
P t dyntą prow adzone n a tym stanow isko /wykop IVA/ były t a n t jo u a e ją p r a c z 1&83 r , M iały one oa celu u śc iśle n ie tatow aala» m om entu w ytyczenia 1 sposobu podziało m iejsk ieg o bloku p rzyrynkow ego t a w z r t t - go pom iędzy u licam i Grodzką» Kozią» S tan isław a Małachow akiego. N a js ta rs z e śla d y o sad n ictw a pochodzą z kod ca XV w. O dkryto bardzo dobrze u c h o w a n e fre g m o ity dwóch budynków o k o n stru k cji sz k ieleto w ej t e Ścianam i szalow anym i d e sk a m i, bez u rz ą d z e ń grzew czych /w ykop IVB, IV C /, W o a ro in lk o jednego г budyn ków /w ykop IV C / odkryto wkopaną beczkę dębową. O biekty te datowane eą oa koniec XV w, i p ełn iły prawdo* podobnie to ik c je g o sp o d a rcz e. Na p o czątek XVI w. ta tó w one aą dwa obiekty m leazkm lne wykonane w k cn - stru k c jl sz k ieleto w ej, ze śc ia n a m i ■ żałow anym i deskam i 3 polepionym i w arstw ą polepy z zachow aną m aJaturą w k o lo rze js e n o ió łty m l Ja sn o n ieb iesk im n a podkładzie wapiennym* W yni przypadku je d n a k B a le ty s ię l i czyć z m o żliw o śc ią odbarw ienia na g ku te k wpływu środow isk* loltalnego. K ażdy z budynków w sw ym n arożni - ku p ó łn o cn o -zach o tatra p o eta dał kaflowe p ie c e grzewcze« k tórych fu n ta m es ty w raz z dużą ilo ś c ią k afli m l ekowych zachow ały s ię w bardzo dobrym etan ie. W nętrze były m oszczone podłogam i z d esek na le g e ro c h . Oba budynki p o elad ały Iz o la c ję poziom ą wykonaną z w a rstw y lekko sch u d zo aej gliny o g ru b o ści do 15 cm .
B rak Izo lacji pionow ej w sk azu je u m ożliw ość istn ie n ia podcieni lub daleko w yprow adzonych okapów. O biekty te uległy sp a len iu , d zięk i czem u w w arstw ach polepy zachow ały a ię lic z n e b ard zo d o b rze czytelne sz czeg ó ły k on stru k cy jn e u m o żliw iające o Aw o r zen ie poszczególnych elem entów budynków, w tym f t rapów ; Budynki zlokalizow ane były p r z y w ew nątrz blokowej o llc y gospodarczej twe, "m iedzach* t n a w ie rz d m lą m oszczoną d e · kam i, układanym i w zdłużnie, co wykluć u Istn ie n ie w tym przypadku tra k c ji konnej, W p o zio m ie datowa* nym n a к «Н ес XVI w ., p oczątek XVII w, odkryto n a js ta r s z ą n aw ierzch n ię ulicy· Ko zlej» wykonaną ze s ta r a n n ie układanego bruku* Do d llc y p rz y le g a ły z obu stro n p ło ty o k c c a tru k c jl sum lkow o-łątkow ej, k tórych dolne p a rtie m schew ałj a lę do d z iś w b ard zo dob ry m sta n ie .
P r a c e a rc h e o lo g ic z n e na.tym stanow iskn będą kontynuowane w 1986 r* Stanow isko УШ . P I M arcelego Nowotki i 4-16
%
Wykopy XIB, XIC o łą c z n e j pow ierzchni 136 tu 1 ś r e h i e j g łę b o k o ść 5 m od po w ierzcłzil te r o m o r a z wykop XV o pow ierzcłm i 33 1 śre d n ie j głębokości 3 ,0 m od pow ierzchni teram *
Be da ni в były b o t j e m c j ą p ra c m 19B4 r , 1 m ia ły n a celu o k re śle n ie c h a ra k te ru o a a ta lc tw * w g o sp o d a r czej c z ę ś c i d z ia łe k przyrynkow ych.' O dkryto część p rz y z ie m n ą ta ź y c b obiektów arc h ite k to n ic z n y c h w ykona nych w k o n stru k c ji sz k ieleto w ej s p o ziom em użytkowym utw ardzonym p o lep ą w zm acnianą ru s z te m d re w n ia nym . R i t e ś re d n ic e słupów nośnych kon stru k cji szk ieleto w ej p rz e m a w ia ją za Istn ien iem kliku kondygnacji tego obiektu. P rz e z n a c z e n ie obiektów nie je e t o sta te c z n ie w yjaśnione 1 będzie badane w 1936 r . Datowanie: koniec XVH w, 1 p o czątek X V in w. W poziom ie datowanym n a XVII w. odk ry to u liczk ę g o sp o d a rcz ą m o sz czo ną drew nem tzw* "m iedzach*. G ra n ic e ja k ą ona wyznacza» je e t czy teln a do d z iś w uk ład zie p rz e strz e n n y m tej c z ę ś c i m ia sta . Na te re n ie całego stanow iska odkryto 5 studni drew nianych datow anych na o k re s od XV do XVffl w, W studni datow anej na XVI w. odkryto bardzo d a tą ilo ść naczyó c e ra m ic z n y c h o ra z b ard zo d o b rze zachow any Lustr um s i t m uzyczny zwany "g ęślam i p ło ck im i". W wykopie X1C, w spągu w arstw kulturow ych, odkryto w yra t a l e jczytelne śla d y o rk i wykonywanej p ro sty m n a rz ę d z ie m ornym . W w a rstw ie te j d e n a tr a fio no n a żadne .m a te ria ły a rc h e o lo g ic z n e um ożliw iające dokładne datow anie zn a le z isk a , W s tro p ie w arstw ce lc o - wych /g lin a zwałowa/ odkryto liczn e w yrobiska o c h a ra k te rz e kopalnianym» tru d n e do pow iązania * wyże] w ystępującym i w arstw am i kulturow ym i. Wobec faktu z n alezien ia w tym wyknpie, w n atu raln y m złożu, kilku b ry łek b u rszty n u kupalnego m ożna przypuszczać» l e aą to p o zo stało ści po poszukiw ań la c k tego k am ien ia w m inionych epokach.
P ra c * w wykopie XIC będą kontynuowane w 1986 r .
Wykop XV, PL, M arcelego Nowotki 14-16. Badania m ia ły na celn w y ją fail enle c h a r a k te r u zabudowy d ziałk i m ie jsk ie j w c z ę ś c i m aksym alnie a b tltc n e j do pohi talo w ej p ie rz e i Rynku S tarego /d z i ś PL M arcelego N ow otki/, P o c z ą tk i osadnictw a datow ane eą n a XV w, W wyniku h * ta ń odk ry to fa o lsm e n t kam i finny obiektu o nieznanym p rz ezn acze n iu . Do w ykonania fundam entu u ży to dodatkowo cegły ro zb ió rk o w e j pochodzącej p ra w - dop odo t a l e z przebudow y k n lśg la ty £w+ M ichała, znajdującej s ię n a s ą s le ta le j p o se sji n a le ż ą c e j do LO Im . St, Ma łachowskiego. P r * tadow a t& datowana je s t tiaX V H w, i s ia jd u je p o tw ierd zen ie w ź ró d ła c h pisanych.
173
-W » c o o l e Z d aw czy m 1*85, przebadano m etodam i archeologicznym i 345 та p o w l t r t d n i m ia sta o ra * 240 m pow ierzchni w tra k c ie wykonywania sondaży arch eo lo g iczn o -arcb itek to n lcim y ch 1 nad zew ów a rc h eo lo g iczn y ch nad ziem nym i p ra c a m i hodowlanymi. Ogółem p ra c a m i arch eo lo g iczn y m i objęto 585 и Л Od g rodnla 1905 r , prow adzone s ą badania dendrochrono logiczne w opar cl ta o próbki uzyskane z k m a tm k d l drew nianych o dkrytych pode ta # badań arch eo lo g ie m y c h Starego M iasta P ło ck a. P ra c e te w ykœ oje P ra co w nia K onserw acji Drewna Zabytkowego O ddziału Bada* 1 K coeerw acji P P PK Z O /W a rsta w a . Skomplikowane k o n stru k cje drew niane o r a z c a ły wykcp XVС w ra z ze studniam i p o g a d a ją dokum entację fo to g ram etry czn ą, wykcoaną p rz e z K ated rę F o to g ra m e trii P o litech n ik i W arszaw skiej,
W wyniku badań a rc h eo lo g iczn y ch w m s r , uzyskane* 4 , SU zabytków c e ram iczn y ch , l . g l S sz t. b i d z w ie rz ą t, 9β zabytków m etalow ych, 11 zabytków szklanych, 11 zabytków skórzanych.
Z abytki arch eo lo g iczn e 1 dokum entacja znajdują s ię w In sty tu c ie A rcheologu U niw ersytetu W a r e t a w-i k ego.
P r a c e k a m e ra ln e 1 terenow e będą kontynuowane w 1986 r ,
PO D RZEC ZE w oj, le s z czyha kle Stanow isko 3
POLA GRUNWALDU, gna. S tęb ark P o lak a A kadem ia Nauk
woj. o lsz ty ń sk ie Instytut H isto rii K u ltu ry H a te rla lc e j Z akład A rcheologii P olaki środkow ej w Lodzi
Badania prow adził doc. d r heb, A n d rzej Nowakowski p rz y w spół u d ziale: d r Z d flaław y W aw rzcnow sklej /a u to rk i sp raw o zd a n ia/ o ra z m gr, M a riu sza M ielczarka. Finansow ał U rząd Wojewódzki w O lsztynie. P ią ty sezon badań. P obojow isko bitwy z 1410 r .
C e le m p ra c było p rz e b a d a n ie m etodą archeologiczną te re n u o k reślan eg o p rz e z szw edzkiego badacza S .E k d a h la Jako doliny W leUdego S tru m ie n ia . M iała ona ro z d z ie la * w ojaka p o lsk o -litew sk ie od k rzy żack ich w dniu bitwy 15 Upca 1410 r . Badany o b s z a r położony je s t około 900 m n a południe od wst Grunwald 1 około 1 ,000 m n a zachód od d ro g i Gron w ald-Lod wlgow o. W 1963 r , zlokalizow ano tam p rz y pom ocy wykryw acza m etali k ilk a d z ie sią t punktów m ogących w skazać na obecność w ziem i p rzedm iotów z m etali fe rry cżn y cb 1
n ie f e rr y e m y c h . E k sp lo ra c ję prow adzono n a te re n ie oznaczonym w tra k c ie badań geofizycznych, jako kwad ra ty ; 11 i VI. P rz y le g a ją one b e zp o śre d n io do drogi polnej. Wytyczono ? wykopów o łą c m e j pow ierzchni 124 P ię ć wykopów: o r 1 o w y m iarach 4 x 4 m , n r 2 · 6 x 6 m , n r 3 * 4 x 4 m, n r 4 - 4 x 4 m , n r 6 - 2 i 5 n , usytuow anych zo stało w k w ad racie П, zaś dwa wykopy; n r 6 o w ym iarach 1 0 x 2 m , n r 7 * 4 x 4 ш , w k w ad racie VL W ym iary wykopów uw arunkow ane były I lo śc ią w skazanych p rz e z geofizyków punktów, w zięte tak że pod uwagę w ielk o ść błędu w lo k alizacji m ie jsc zalegania /m ie js c a te w ak az y w sll geofizycy z dokład n o śc ią do 0* 8 m / . S tra ty g ra fia te re n u w yglądała n astęp u jąco : g ó rą do poziom u 20*30 c m pod p o w ie rz d ta lą z a le g a ła w arstw a brunatnej p ró ch n icy w sp ó łc z e sn e j, pod nią w ystępow ała około 25 cm w arstw a p ró ch n icy p rz e m ie sz a n e j z p la sk ie m , a n iż e j tw arda w arstw a żółtawego p lask u . Jedynie w wykopie n r 2 odsłonięto afra* p lsk o dużych k am ieni, stan o w iące najpraw dopodobniej p o zo stało ś* daw nej m iedzy. Wydobyto głównie współ« c z e sn e p rz e d m io ty m etalow e /g w o źd zie, kolec brony, c z ę ść o rc z y k a , frag m en t blachy m iedzianej, fragm ent o d k ład n lcy /. Z a le g a ły one głównie w w a rstw ie p ró c łn lc y w sp ó łc zesn e j. Z aznaczenia wymaga fakt', U nie zaw sze m ie jsc a o d k ry ć przedm iotów m etalow ych odpow iadały punktom wskazyw anym p r z e z geofizyków, n ie kiedy byi у oddalooe od nich o k ilk a , a nawet k ilk a n a śc ie centym etrów . P o n ad to znalezionych zo stało kilka p rzedm iotów m eta Iow y :h a le zaznaczonych p r z e z geofizyków. O prócz m etalow ych przedm iotów znsleclobych z o sta ło k ilk a n a śc ie c h a ra k te ry sty c z n y c h fragm entów c e ra m ik i. Sądzić więc m ożna, i t d alzze badania na tym o b sz a rz e .n ie ro k u ją pow odzenia. W e fek cie n ie uzyskano p o tw ierd zen ia koncepcji S .E kdahla. Badania teg o ro c z n e zam y k ają dotychczasow y etap p ra c poszukiw aw czych na P o lach Grunwaldu,
POZN AN-STARE MIASTO P P P ra co w n ie K onserw acji Zabytków
ul. G ołębia 2 P ra co w n ia A rcheologiczna
Oddział w P oznaniu
Badania prow adził m g r P io tr W awrzyniak, F inansow ało B o r o Badań 1 Dokum entacji Zabytków w Poznaniu. P ie rw sz y sezon ba dań. Ś re to io w ie c z n a kam i o i l ca m ie sz c z a ń sk a /Х Ш ? - XIX/XX w ./«
gtarigT^fr m ia ły c h a ra k te r w stęp n y - sondażow y / tak że ra to w n ic z y w związku z prow adzonym i n a te re n ie p o se sji ro b o tam i rem ontow o*budow lanym i/. Sondaż - wykop I o w y m iarach 2, 50 ж 2 ,3 ? m eah>tcno w c z ę ś c i ty ln ej d ziałk i , n i te re n ie oficyny, W su m ie w yekspolorow ane około 20 ro3 ziem i.
W wykopie wydzielono 26 w arstw użytkow ych, w tym w arstw y od 1 do 12 nowożytne 1 w spółczesne /XVI*DC/XX w. r głębokość od O do 1 ,4 0 / 1 , 78 m / , poniżej w arstw y wczesno- / 7 / 1 * re * ilo w ie c m e /Х Ш / ? / - XV w ,, głębokość od 1 ,4 0 /1 ,7 8 m do 3 ,5 0 :3 ,7 » m / . C alec /w a rstw a 2 6 / w p o sta ci d ro b n o ziarn isteg o barw y
p a tr z epoka brązu
