• Nie Znaleziono Wyników

Podróże naukowe

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Podróże naukowe"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)

Wacław Kubacki, Alodia

Kawecka-Gryczowa

Podróże naukowe

Biuletyn Polonistyczny 6/16, 18-21 1963

(2)

O s s o l i n e u m * W r o c ł a w . 1 9 6 2 . Cena z ł 3 0 , - (W s i e d e m d z i e s i ą ­ t ą r o c z n i c ę u r o d z i n p r o f . Zen on a K l e m e n s i e w i c z a ) . 20# D i t t o . - R o c z n i k L I I I , z e s z y t 2 . - A r k . w y d . 2 6 , 6 0 . S t r . 312. N a k ł a d 1 400 e g z . O s s o l i n e u m . Cena z ł 3 0 . -2 1 . D i t t o . - R o c z n i k L I I I , z e s z y t 3 . - A r k . w y d . -2 7 , 4 0 . S t r . 3 6 4 . N a k ł a d 1 25 0+1 50 e g z . O s s o l i n e u m . Cena z ł 3 0 . - (W s i e d e m - ' d z i e s i ę c i o p i ę c i o l e c i e p o w s t a n i a T o w a r z y s t w a L i t e r a c k i e g o i m i e n i a Adama M i c k i e w i c z a ) . 2 2 . D i t t o . - R o c z n i k L I I I , z e s z y t 4 . A r k . w y d . 2 3 , 3 0 . S t r . 3 2 0 . N a k ł a d 1 25 0+ 15 0 e g z . O s s o l i n e u m . C e na z ł 3 0 . -2 3 . " B i u l e t y n P o l o n i s t y c z n y " . R e d a k t o r : H. W o 1 p e . Z e s z y t 1 3 . A r k . d r u k . 1 2 , 2 5 . S t r . 9 8 . W a r s z a w a , k w i e c i e ń 1 9 6 2 . 2 4 . D i t t o . Z e s z y t 1 4 . A r k . d r u k . 1 3 , 5 0 . S t r . 1 0 8 . W a r s z a w a , c z e r w i e c 1 9 6 2. 2 5 . D i t t o . Z e s z y t 1 5 . - A r k . w y d . 1 4 , 0 0 . S t r . 1 1 2 . W a r s z a w a , g r u d z i e ń 1 9 6 2. Ł ą c z n i e wykon an o - 7 1 1 , 5 0 a r k . w y d . Z c z e g o : r o z p r a w n a u k o w y c h w y d a w n i c t w e d y t o r s k i c h i b i b l i o g r a f i c z n y c h - 5 6 7 , 5 5 a . w . p e r i o d y k ó w - 1 4 3 , 9 5 a . w . 7 11, 5 0 a . w . S p r a w o z d a n i e z p o d r ó ż y n a u k o w e j d o P a r y ż a (1 9 6 2 r . ) W c z a s i e d w u m i e s i ę c z n y c h p o s z u k i w a ń n a u k o w y c h w b i b l i o t e k a c h p a r y s k i c h p r z e p r o w a d z i ł e m u z u p e ł n i a j ą c e s t u d i a n a d dwoma z a g a d ­ n i e n i a m i , k t ó r y m i s i ę z a j m o w a ł e m w o s t a t n i c h l a t a c h . Je d n y m z mych z a d a ń b y ł a h i s t o r y c z n a d o k u m e n t a c j a do d r a m a t ó w J u l i u s z a S ł o w a c k i e g o p o ś w i ę c o n y c h k o n f e d e r a c j i b a r s k i e j . W y n i k i t y c h b a ­ d a ń w e j d ą do m o n o g r a f i i " T w ó r c z o á ó J . S ł o w a c k i e g o " i pomogą mi p r z y nowym o p r a c o w a n i u o b u d r a m a tó w w " B i b l i o t e c e N a r o d o w e j 1’.-. D r u g i m c e l e m naukowym b y ł o z b a d a n i e s t o s u n k u Z y gm un ta K r a s i ń ­ s k i e g o , j a k o a u t o r a " I r y d i o n a " i " N i e b o s k i e j K o m e d i i " , do f r a n ­ c u s k i c h p r ą d ó w f i l o z o f i c z n y c h , s p o ł e c z n y c h i m o r a l n y c h doby r o ­ m a n t y c z n e j . P o s z u k i w a n i a w t e j d z i e d z i n i e p r z y n i o s ł y o b f i t y 1 8

(3)

-p l o n , k t ó r y -p o z w o l i n a nowe o ś w i e t l e n i e c e n t r a l n y c h -p r o b l e m ó w t w ó r c z o ś c i K r a s i ń s k i e g o , W y n i k i t y c h b a d a ń u k a ż ą s i ę w d r u k u n a p o c z ą t k u 1963 r o k u we w s t ę p a c h do w y d a n i a o b o k jflräm&towrK r a ­ s i ń s k i e g o w s e r i i B i b l i o t e k i N a r o d o w e j . P r o f . Wacław K u b a c k i I n s t y t u t B a da ń L i t e r a c k i c h PAN S p r a w o z d a n i e z p o d r ó ż y n a u k o w e j d o R u m u n i i ( 1 9 - 3 1 . X . 1 9 6 2 ) Moja t e g o r o c z n a p o d r ó ż do R u m u n i i b y ł a t r z e c i m ogniwem z o r ­ g a n i z o w a n y c h p o s z u k i w a ń na t e r e n i e dawnego S i e d m i o g r o d u i Wę­ g i e r , s t a n o w i ą c j e d n o c z e ś n i e u z u p e ł n i e n i e b a d a ń p o d j ę t y c h w R u m u n i i d o k ł a d n i e t r z y l a t a t e m u . W y j a z d y do R u m u n i i i do B u d a p e s z t u ( p o r . B i u l e t y n P o l o n i s t y ­ c z n y , z . 1 3 ) m i a ł y dwa c e l e . J e d e n o g ó l n i e j s z y - t o z e b r a n i e i n f o r m a c j i o s t a r s z y c h p o l o n i c a c h (XVI i XVII w . ) , d r u g i , b a r ­ d z i e j z a w ę ż o n y - t o p o s z u k i w a n i e p o z o s t a ł o ś c i po B r a c i a c h P o l ­ s k i c h w S i e d m i o g r o d z i e . 0 i l e z a p i e r w s z y m p o b y t e m o g r a n i c z y ł a m s i ę g ł ó w n i e do С l u j ( d . K o l o s z w a r u ) o b e j m u j ą c k w e r e n d ą p o z a tym t y l k o B a t t h y a n e u m w A l b a J u l i a ( n a co m i a ł a m z a l e d w i e k i l k a g o d z i n c z a s u ) , t o w c z a s i e d r u g i e j wyprawy s t a r a ł a m s i ę r o z s z e r z y ć t e r e n b a d a ń t a k ­ że n a i n n e , w i ę k s z e o ś r o d k i T r a n s y l w a n i i . I t i n e r a r i u m moje s z ł o s z l a k i e m p r z e t a r t y m p r z e z e k s p e d y c j ę PAU ( p o r . " S p r a w o z d a n i e z p o s z u k i w a ń n a W ę g r z e c h , Kraków 1 9 1 9 ) , p o p r z e z B r a ą o v , S i b i u i p o n o w n i e do С l u j . B r a ę o y , s z e s n a s t o w i e c z n a C o r o n a ( p ó ź n i e j K r o n s t a d t ) z n a n a b y ł a z k o l e g i u m z a ł o ż o n e g o p r z e z h u m a n i s t ę J a n a H o n t e r a , k t ó r y w swych w ę d r ó w k a c h z a w a d z i ł t a k ż e o K r a k ó w . Uf un dow ana p r z e z n i e g o b i b l i o t e k a s t a ł a s i ę w ł a s n o ś c i ą g i m n a z j u m l u t e r a ń s k i e g o ( p a s k i e g o ) . Po w o j n i e zm ag azynowano j ą w a r c h i w u m m i e j s c o w y m , k t ó r e m u p o d l e g a . . N a r a ż o n a n a r ó ż n e z ł e l o s y , t a k ż e p o d c z a s o s ­ t a t n i e j w o j n y , w ł a ś c i w i e j e s t n a d ł u ż s z y o k r e s n i e d o s t ę p n a . R o z p o c z ę t e p r a c e k a t a l o g o w e i p o r z ą d k o w e u d o s t ę p n i a j ą z a l e d ­ w i e n i e w i e l k ą c z ą s t k ę z b i o r ó w , z k t ó r y c h u d a ł o s i ę w y ł o w i ć 16 p o l o n i c ó w , z r e s z t ą p r z e w a ż n i e n i e n o t o w a n y c h p r z e z a u t o r ó w ’’S p r a w o z d a n i a ” z 1919 r . Ze s t a r y c h , d r u k o w a n y c h k a t a l o g ó w :

(4)

r ę k o p i s ó w w o p r . J . F . T r a u s c h a i O . N e t o l i c z k i ( 1 8 9 8 - 1 9 0 3 ) o r a z k s i ą ż e k ( k a t a l o g i o p u b l i k o w a n e p r z e z J . G r o s s a : " Z u r ä l t e s t e n G e s c h i c h t e d e r K r o n s t ä d t e r G y m n a s i a l b i b l i o t h e k " , H e r m a n n s t a d t 1 8 8 8 ) w y n i k a w s z a k ż e , że " a r i a n i e ó w " n i e n a l e ż y s i ę tam s p o ­ d z i e w a ć . Może t y l k o j a k i e ś p o w i ą z a n i a z tym r u c h e m o d n a l a z ł y ­ b y s i ę w " A k t a c h synodów z l a t 1 5 4 5 - 1 7 2 6 " , z e b r a n y c h p r z e z Ł u ­ k a s z a K o l b i u s a , a s p i s a n y c h p r z e z M.G. Hermanna w 17 5 2 r . ( n r r k p s u 3 2 0 6 ) , j e ż e l i o c a l a ł y . Ze s t r a t w ś r ó d k s i ą ż e k w y m i e n i ć można " S y l w y " M o d r z e w s k i e g o ( e g z e m p l a r z n o t o w a n y w k a t a l o g u z r . 1 6 6 8 ) . N i e p o r ó w n a n i e k o r z y s t n i e j u ł o ż y ł y s i ę w a r u n k i p r a c y w S i b i u (daw ne C i b i n i u m , p ó ź n i e j H e r m a n n s t a d t ) , g d z i e p o z o s t a w a ł a m t r z y d n i . T a m t e j s z a b i b l i o t e k a p r z y M u z e u l B r u k e n t h a l s k ł a d a s i ę ze o b i o r ó w g r o m a d z o n y c h p r z e w a ż n i e w W i e d n i u p r z e z S a m u e l a b a r o n a B r u k e n t h a l a ( p r z e k a z a n y c h w r . 1 8 0 2 ) o r a z z k i l k u k s i ę g o z b i o ­ rów m i e j s c o w y c h , s i ę g a j ą c y c h n i e k i e d y ś r e d n i o w i e c z a , s k o m a s o ­ wa n yc h w t z w . K a p p e l l e n b i b l i o t h e k ( p r z y g i m n a z j u m ) . One t o g ł ó w n i e d o s t a r c z y ł y w i e l u c e n n y c h druków s i e d m i o g r o d z k i c h z XVI s t u l e c i a , a w i ę c z o k r e s u n a r o d z i n k o ś c i o ł a u n i t a r i a ń s k i e - g o . S y t u a c j ę p r a c o w n i k a n a u k o w e g o u ł a t w i a f a k t , że w S i b i u m i e ­ ś c i s i ę f i l i a A k a d e m i i Nauk z С l u j . Z r e s z t ą k i e r o w n i c t w o i p e r ­ s o n e l b i b l i o t e k i d o k ł a d a j ą w s z e l k i c h s t a r a ń , a b y z a p e w n i ó b a ­ d a c z o w i maksimum w y k o r z y s t a n i a c z a s u . A l e i t u t a j n i e w s z y s t k o z o s t a ł o po w o j n i e d o p r o w a d z o n e do p o r z ą d k u . W c a ł o ś c i u d o s t ę p ­ n i o n e s ą d r u k i XVI w. ( o k . 1 0 0 0 ) , z n a s t ę p n e g o s t u l e c i a z a l e d ­ w i e w p o ł o w i e . P r a c a p o s t ę p u j e j e d n a k s z y b k o n a p r z ó d i z b i o r y b ę d ą n i e d ł u g o s ł u ż y ł y b e z o g r a n i c z e ń . R ę k o p i s y Muzeum ( z w y j ą t ­ k i e m i l u m i n o w a n y c h ) z o s t a ł y p r z e k a z a n e do m i e j s c o w e g o a r c h i w u m i w c i ą g u t r z e c h d n i p o b y t u n i e u z y s k a ł a m z e z w o l e n i a n a k o r z y ­ s t a n i e z n i c h ( n a l e ż y w z e z w o l e n i e w ł a d z z a o p a t r z y d s i ę p r z e d p r z y j a z d e m do R u m u n i i ) . S p o ś r ó d druk ów u d a ł o s i ę w y ł o w i ó s z e r e g " a r i a n i c ó w " , k t ó r e c z ę ś c i o w o w b a r d z o s k r ó c o n y m s p o s o b i e z o s t a ł y z a r e j e s t r o w a n e p r z e z V . J u g a r e a n u ( k i e r o w n i c z k ę b i b l i o t e k i ) i E . S o l t e s z ( B i ­ b l i o g r a p h i e d e r S i e b e n b u r g i s c h e n F r ü h d r u c k e " , B a d e n - B a d e n 1 9 5 9 ) . W i e l e z n i c h u s z ł o u w a g i c z ł o n k ó w e k s p e d y c j i PAU, n i e ­ k t ó r e d o p i e r o n a p o d s t a w i e a u t o p s j i z i d e n t y f i k o w a ł a m j a k o k r a ­ k o w s k i e d r u k i a n t y t r y n i t a r s k i e . T e r e n e m d z i a ł a n i a w С l u j (w d n i a c h 2 6 - 3 1 .X) b y ł y p r z e d e w s z y s t k i m t e i n s t y t u c j e , do k t ó r y c h z b r a k u c z a s u w r . 1 95 9 b ą d £ n i e d o t a r ł a m w c a l e , b ą d ź t y l k o w o g r a n i c z o n y m z a k r e s i e . 20

(5)

-O k a z a ł o s i ę , że p i e r w s z a z t e j g r u p y , B i b l i o t e k a U n i w e r s y t e ­ c k a , ż a d n y c h nowych m a t e r i a ł ó w do d z i e j ó w B r a c i P o l s k i c h n i e d o s t a r c z y ł a , n a t o m i a s t p o s i a d a k i l k a u n i k a t o w y c h p o z y c j i p r z y ­ d a t n y c h d l a p r z y g o t o w y w a n e j m o n o g r a f i i o W i e t o r z e ( vP o l o n i a T y p o g r a p h i c a " ) . W i ę c e j i n t e r e s u j ą c e g o m a t e r i a ł u z a w i e r a B i b l i o ­ t e k a dawnego K o l e g i u m R e f o r m o w a n e g o , z a ł o ż o n e g o w 1557 r . S t a ­ n o w i o n a o b e c n i e j e d n o s t k ę p o d p o r z ą d k o w a n ą B i b l i o t e c e A k a d e m i i Nauk ( t z w . Annexa I I ) . W p ra w d z i e p r z e j r z a n y k a t a l o g r ę k o p i s ó w u j a w n i ł , że p o l o n i c a r ę k o p i ś m i e n n e t o g ł ó w n i e o d p i s y z d r u k ó w , a l e w z b i o r z e k s i ą ż e k o d n a l e ź ć można s p o r o d z i e ł z w i ą z a n y c h z r u c h e m a n t y t r y n i t a r s k i m w P o l s c e . N a j o b f i t s z e ź r ó d ł o do d z i e j ó w B r a c i P o l s k i c h w S i e d m i o g r o ­ d z i e , a r c h i w u m dawnego K o l e g i u m U n i t a r i a ń s k i e g o ( d z i ś B i s k u p ­ s t w a U n i t a r i a ń s k i e g o ) , po w i e l e k r o ó p r z e g l ą d a n e p r z e z n a s z y c h b a d a c z y p o d r ó ż n y m i k ą t a m i w i d z e n i a , w c i ą ż j e s z c z e k r y j e s z e ­ r e g d oku m ent ów n i e d o s t a t e c z n i e u j a w n i o n y c h , a b a r d z o c e n n y c h . W p a r t i i , k t ó r ą m i a ł a m m oż n o ść p r z e j r z e ć o s t a t n i m r a z e m , o p r ó c z m a t e r i a ł ó w z n a n y c h i o p u b l i k o w a n y c h j a k n p . s y n o d a l i a ( p r z e z S . Z a c h o r o w s k i e g o ) , z n a l a z ł y s i ę l i s t y L u b i e n i e c k i c h , J o n . S c h l i c h t y n g a i i n n y c h . K o r e s p o n d e n c j a t a d o t y c z y g ł ó w n i e p o ł o ­ ż e n i a p o l s k i e j gminy w S i e d m i o g r o d z i e i j e j k o n t a k t ó w z P o l s k ą , z w ł a s z c z a z P r u s a m i . P o d s um ow u ją c w y n i k i obydwu m o ic h w y j a z d ó w do R u m u n i i , t r z e b a s t w i e r d z i ć , że z e b r a n e i n f o r m a c j e : 1 . u z u p e ł n i a j ą n a s z e w i a d o ­ m o ś c i o s t a r s z y c h p o l o n i c a c h z a g r a n i c ą , 2. k o m p l e t u j ą m a t e r i a ­ ł y ' do d z i e j ó w B r a c i P o l s k i c h n a t e r e n i e С l u j , 3 . u z u p e ł n i a j ą m a t e r i a ł y 'do b i b l i o g r a f i i p i ś m i e n n i c t w a p o l s k i e g o r u c h u a n t y - t r y n i t a r s k i e g o i p o l e m i k a n t y a r i a ń s k i c h , 4 . r z u c a j ą ś w i a t ł o n a z b i e r a c t w o k s i ą ż k o w e B r a c i P o l s k i c h , a tym samym na i c h k o n t a ­ k t y Z ' o p u s z c z o n ą o j c z y z n ą . P r o f . A l o d i a K a w e ck a - G r yc z o w a I n s t y t u t B a d a ń L i t e r a c k i c h PAN

Cytaty

Powiązane dokumenty

Na południowej ścianie przedsionka kościoła Trójcy Świętej - gdzie ongiś było wejście do Seminarium - Księża Komuniści (około roku 1723) umieścili wotywną tablicę

That is, all entries containing the moral weight should be analysed against the background of the personalistic philosophy and the moral teaching of the Catholic Church.. It has been

K.Ło umiana kie go* ^kończono sz er eg rozdziałów3. T .M anteuffel J.D ow iat,

[r]

Konferencja międzynarodowa poświęcona literaturze.. porównawczej

[r]

Tom zawiera materiały Konferencji Naukowej poświęconej za­ gadnieniu teorii procesu historycznego w literaturze i sztuce, zorganizowanej przez Instytut Badań Literackich i

Sprawa tradycji polskiej poezji proletariackiej stała się w toku obrad sympozjum tematem ożywionej dyskusji, w której m.in.. zabierali głos: Helena Zaworska,