• Nie Znaleziono Wyników

Konferencja międzynarodowa poświęcona literaturze porównawczej w Budapeszcie.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Konferencja międzynarodowa poświęcona literaturze porównawczej w Budapeszcie."

Copied!
6
0
0

Pełen tekst

(1)

Konferencja międzynarodowa

poświęcona literaturze

porównawczej w Budapeszcie.

Biuletyn Polonistyczny 6/16, 10-14

(2)

•to -mgr R . S o b o l W p r z y g o t o w a n i u : 1 . O s t a t n i e l a t a F r . K a r p i ń s k i e g o ( 1 7 8 8 - 1 8 2 5 ) . C z . I . 1 7 88 -1 8 01 - p r a c a d o k t o r s k a , o b r o n a i p r z y g o t o w a n i e do d r u k u w r . 1 9 6 3 ~ 2 . ,fP a m i ę t n i k i4 F r . K a r p i ń s k i e g o - k r y t y c z n e o p r a c o w a n i e t e k s t u , k o m e n t a r z i w s t ę p ( d l a PIW-u) 3 . S t u d i a n a d ż y c i e m i t w ó r c z o ś c i ą K a r p i ń s k i e g o . d r Z . W o ł o s z y A e k a : P r a c e o d d a n e do d r u k u : 1 . W . B o g u s ł a w s k i , " H e n r y k VI n a ł o w a c h ” ( " B i b l i o t e k a Narodowa” )# W p r z y g o t o w a n i u : 1 . P r z y g o t o w a n i e 5- to mo w eg o w y d a n i a p i s m W . B o g u s ł a w s k i e g o . mgr R . W o ł o s z y ń s k i W p r z y g o t o w a n i u : 1 . L i r y k a I . K r a s i c k i e g o - p r a c a d o k t o r s k a , o b r o n a i p r z y g o t o - t o w a n i e do d r u k u w r . 1963 2 . S t u d i a n a d K r a s i c k i m ( p r z y g o t o w a n i e " B a j e k ” i " L i r y k ó w ” d l a « B i b l i o t e k i N a r o d o w e j ” ). K o n f e r e n c j a m i ę d z y n a r o d o w a p o ­ ś w i ę c o n a l i t e r a t u r z e p o r ó w n a w ­ c z e j w B u d a p e s z c i e # d n i a c h 2 6 - 2 9 . X . 1962 r . o b r a d o w a ł a w B u d a p e s z c i e z o r g a n i ­ zowana p r z e z I n s t y t u t L i t e r a t u r y W ę g i e r s k i e j A k a d e m i i Nauk Kon­ f e r e n c j a m i ę d z y n a r o d o w a p o ś w i ę c o n a l i t e r a t u r z e p o r ó w n a w c z e j . Z arówno n a u k o w y p r z e b i e g K o n f e r e n c j i , b o g a c t w o r e f e r a t ó w , ż y ­ wy i s p o n t a n i c z n y c h a r a k t e r d y s k u s j i , j a k w r e s z c i e i l o ś c i o w y i j a k o ś c i o w y s k ł a d d e l e g a c j i , k t ó r e w z i ę ł y u d z i a ł w K o n f e r e n ­ c j i , u c z y n i ł y z n i e j m a n i f e s t a c j ę n a u k o w ą o b a r d z o poważnym z n a c z e n i u . I t a k , l i s t a u c z e s t n i k ó w K o n f e r e n c j i o b j ę ł a o k o ł o 130 n a z ­ w i s k , r e p r e z e n t u j ą c y c h - ob ok l i c z n e j i d o b o r o w e j e k i p y g o s p o ­ d a r c z e j h i s t o r y k ó w l i t e r a t u r y i o d p o w i e d n i e i n s t y t u t y a k a d e

(3)

-m i i k r a j ó w s o c j a l i s t y c z n y c h E u r o p y . Naukę h i s t o r y c z n o l i t e r a c ­ k ą Z w i ą z k u R a d z i e c k i e g o , R u m u n i i , B u ł g a r i i , C z e c h o s ł o w a c j i , N i e m i e c k i e j R e p u b l i k i D e m o k r a t y c z n e j , J u g o s ł a w i i r e p r e z e n t o w a ­ l i t a c y u c z e n i , j a k M.P . A l e k s i e j e w ( L e n i n g r a d ) , W .M .Ż ir m u n - a k i j ( L e n i n g r a d ) , I . N i e u p o k o j e w a ( M o s k w a ) , S . I . A r e ś i a n ( E ry w ań ) , T . Y i a ń u ( B u k a r e s z t ) , P . D i n e k o w ( S o f i a ) , J . M u k a ř o w s k y ( P r a g a ) , J . D o l a n s k ý ( P r a g a ) , A . Mráz ( B r a t i s l a w a ) , H.May er ( L i p s k ) , W. K r a u s s ( B e r l i n ) , N . B a n a š e v i c ( B e l g r a d ) i i n n i . W o b r a d a c h w z i ę ł a t a k ż e u d z i a ł d e l e g a c j a p o l s k a , w i e l o k r o t ­ n i e u c z e s t n i c z ą c w d y s k u s j i i p r z e d s t a w i a j ą c n a s e k c j a c h n a ­ s t ę p u j ą c e r e f e r a t y : M . B r a h m e r (UW): ’’M a n i e r y z m j a k o t e r ­ min h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i ” ; M. J a n i o n ( I B L ) : ’’B a d a n i a p o r ó w n a w c z e i p r o b l e m y g e n e z y l i t e r a c k i e j ” ; Z. L i b' e r a (UW): ’’P o j ę c i e ż y c i a l i t e r a c k i e g o w n a u c e o l i t e r a t u r z e ” ; K. W у к a ( I B L ) : ’’Główne p r o b l e m y b a d a w c z e l i t e r a t u r y XX w i e k u ” , M. Ż m i g r o d z k a ( I B L ) : ’’P r o b l e m n a r r a t o r a w t e o r i i p o ­ w i e ś c i XIX i XX w i e k u ” . K o n f e r e n c j a s t a n o w i ł a , z j e d n e j s t r o n y , p i e r w s z e po d ł u g i m o k r e s i e p r z e r w y w o d p o w i e d n i c h k o n t a k t a c h n a w i ą z a n i e do b o g a ­ t e j i d a w n e j t r a d y c j i l i t e r a t u r y p o r ó w n a w c z e j w n a u c e w ę g i e r ­ s k i e j , k t ó r e j widomym i n a j b a r d z i e j znanym z a g r a n i c ą z n a k i e m b y ł o wydawane w D e b r e c z y n i e p r z e z n i e d a w n o z m a r ł e g o z n a k o m i t e ­ go k o m p a r a t y s t ę J . H a n k i s s a c z a s o p i s m o ’’H e l i k o n ” ( 1 9 3 8 - 1 9 4 3 ) . P a m i ę t a ć n a d t o t r z e b a , że w ł a ś n i e w B u d a p e s z c i e o d b y ł s i ę w r . 1931 j e d e n z n a j g ł o ś n i e j s z y c h m i ę d z y w o j e n n y c h z j a z d ó w k o m p a r a - t y s t y c z n y c h , a o d p o w i e d n i e t r a d y c j e s ą n a W ę g r z e c h o w i e l e daw­ n i e j s z e . N i e t y l k o t r a d y c j e . W y s t ą p i ł n a K o n f e r e n c j i b u d a p e s z t e ń s k i e j d u ż y z e s p ó ł naukowców w ę g i e r s k i c h , n a o g ó ł p i e r w s z o r z ę d n i e p r z y ­ g o t o w a n y c h do p r o w a d z e n i a b a d a ń k o m p a r a t y s t y c z n y c h , r e p r e z e n t u ­ j ą c y z a r ó w n o naukowców c a ł k o w i c i e d o j r z a ł y c h , j a k m łode p o k o l e ­ n i e . Znów t y l k o p r z y k ł a d o w o w y m i e n i ó wypada t a k i e n a z w i s k a , j a k d o b r z e z n a n y p o l s k i m h i s t o r y k o m l i t e r a t u r y d y r e k t o r I n s t y t u t u L i t e r a t u r y W.A.N. - I . S ö t e r , j a k J . B a r t a ( D e b r e c z y n ) , I . C s a - p l á r o s (Wa rsz aw a ) , L . G a b o l i ( B u d a p e s z t ) , T . K l a n i c z a y ( B u d a p e s z t ) , B . K ö p e c z i ( B u d a p e s z t ) , L . N y i r o ( B u d a p e s z t ) , J . S z i k l a y i i n n i . P r z y z n a j ę , że p o r ó w n u j ą c m o ż l i w o ś ć o d b y c i a p o d o b n e g o s p o t k a n i a w P o l s c e z t y m , co p o s i a d a j ą W ę g r z y , s ł u c h a ł o s i ę r e f e r a t ó w , d y ­ s k u t o w a ł o , r o z m a w i a ł o p r y w a t n i e z t y m , j a k ż e d o b r z e p r z y g o t o w a ­ nym z e s p o ł e m naukowym - z u c z u c i e m - p r z y j a z n e j z a z d r o ś c i . 1 11

(4)

12 -K o n f e r e n c j a b u d a p e s z t e ń s k a s t a n o w i ł a r ó w n i e ż pewne ogn iw o w ł a ń c u d z i a ł a l n o ś c i A s s o c i a t i o n I n t e r n a t i o n a l e de L i t t é r a t u r e C o m p a r é e . J a k w i a d o m o , o s t a t n i k o n g r e s t e j m i ę d z y n a r o d o w e j o r ­ g a n i z a c j i n a u k o w e j ( U t r e c h t , 1 9 6 1 ) b y ł w d u ż e j c z ę ś c i p o ś w i ę - e o n y p r o b l e m a t y c e k o m p a r a t y s t y c z n e j l i t e r a t u r n a r o d o w y c h , k t ó ­ r y c h j ę z y k n i e n a l e ż y do g ł ó w n y c h j ę z y k ó w ś w i a t o w y c h . K o n f e r e n ­ c j ą k o m p a r a t y s t y c z n a , p o ś w i ę c o n a e w o l u c j i l i t e r a c k i e j k r a j ó w E u r o p y w s c h o d n i e j i ś r o d k o w e j , s t a n o w i ł a n a t u r a l n y c i ą g d a l ­ s z y , k r a j e t e bowie m ( z w y j ą t k i e m l i t e r a t u r y R o s y j s k i e j ) s p e ł ­ n i a j ą w a r u n e k p o s t a w i o n y w U t r e c h c i e # Wyrazem t e g o b y ł u d z i a ł g r u p y u c z o n y c h z k r a j ó w z a c h o d n i e j E u r o p y , u c z o n y c h , k t ó r z y r ó w n i e ż p r z e d s t a w i l i s w o j e r e f e r a t y # I c h n a z w i s k a - t o e u r o p e j s k i p r z e w o d n i c z ą c y A s s o c i a t i o n I n t e r ­ n a t i o n a l e de L i t t é r a t u r e C om p a ré e W .A . P . S m i t ( U t r e c h t ) o r a z H# E o i e m b l e ( P a r y ż ) , R . M o r t i e r ( B r u k s e l a ) , J . R o u s s e t (Genewa) J . V o i s i n e ( L i l l e ) . W k r ó t k i e j n o t a t c e n i e s p o s ó b omówió c a ł e g o p r z e b i e g u o b r a d . B y ł y o ne b o w i e m , s ł u s z n i e , p o d z i e l o n e w t e n s p o s ó b , że s p o t k a ­ n i a p r z e d p o ł u d n i o w e m i a ł y c h a r a k t e r p l e n a r n y i d o t y c z y ł y z a ­ g a d n i e ń o b c h o d z ą c y c h w s z y s t k i c h u c z e s t n i k ó w , n a t o m i a s t s p o t k a ­ n i a p o p o ł u d n i o w e o d b y w a ł y s i ę w t r z e c h , j e d n o c z e ś n i e o b r a d u j ą ­ c y c h i b a r d z o n a s y c o n y c h r e f e r a t a m i s e k c j a c h , t a k że n a j w y ż e j j e d n ą z n i c h a l b o k a ż d ą po t r o c h u można b y ł o ś l e d z i ć . W r e z u l ­ t a c i e d o p i e r o z a p o w i e d z i a n a p r z e z o r g a n i z a t o r ó w k s i ę g a k o n f e ­ r e n c j i p o z w o l i n a p r a w d ę n a s p o k o j n i e o c e n i ć , co z o s t a ł o n a n i e j d o k o n a n e . Pewne z a g a d n i e n i a d a j ą s i ę j e d n a k w s k a z a ć j u ż t e r a z , z w ł a s z ­ c z a w z a k r e s i e t e m a t y k i n a u k o w e j o b r a d p l e n a r n y c h . P i e r w s z y d z i e ń t y c h o b r a d p o ś w i ę c o n y b y ł t e m a t o w i g e n e r a l n e m u : a k t u a l ­ n e p r o b l e m y l i t e r a t u r y p o r ó w n a w c z e j . R e f e r a t y w tym z a k r e s i e p r z e d s t a w i l i : I . G . N i e u p o k o j e w a : " P r o b l e m y m e t o d o l o g i c z n e p o ­ r ó w n a w c z e j h i s t o r i i l i t e r a t u r y " , o r a z I . Sb *t er : ' " Z a s a d n i c z e p r o b l e m y b e d a ń p o r ó w n a w c z y c h k o m p l e k s o w y c h " . D r u g i d z i e ń o b r a d p l e n a r n y c h o b e j m o w a ł t e m a t : p o w s t a n i e i r o z w ó j t e r m i n ó w h i s t o ­ r y c z n o l i t e r a c k i c h . P r z e d s t a w i a n e r e f e r a t y , T . V i a n u i H. M a y e r , z n i e w i e l k ą z m i a n ą p o w t a r z a ł y w t y t u l e ów t e m a t . Odmienny c h a ­ r a k t e r e g z e m p l i f i k a c y j n y , w s t o s u n k u do m o ż l i w o ś c i wyników n a u k o w y c h n a d r o d z e k o m p a r a t y s t y c z n e j , m i a ł o - z a p l a u z e m p r z y j ę t e - w y s t ą p i e n i e W.M. Ž i r m u n s k i e g o : " P r o b l e m y s t y l i s t y ­ k i p o r ó w n a w c z e j " . W r e s z c i e t r z e c i e g o d n i a o b r a d y d o t y c z y ł y z a ­

(5)

- 13 g a d n i e n i a n a j b a r d z i e j p r a k t y c z n e g o d l a t e g o r o d z a j u n a u k o w e j k o n f e r e n c j i * W p r o g r a m i e o k r e ś l a n o go n a s t ę p u j ą c o : r o z b i ó r h i ­ s t o r y c z n y i p o r ó w n a w c z y l i t e r a t u r w s c h o d n i o - e u r o p e j s k i c h ; c z y j e s t r z e c z ą k o n i e c z n ą i m o ż l i w ą o p r a c o w a n i e h i s t o r i i po ró wn aw ­ c z e j l i t e r a t u r w s c h o d n i o - e u r o p e j s k i c h ? T r z y p r z e d s t a w i o n e r e f e r a t y , w s k a z u j ą c e n a w s z y s t k i e t r u d n o ­ ś c i i n a f a k t , że j e s t t o z a d a n i e , k t ó r e g o m o ż l i w o ś c i r e a l i z a ­ c j i s ą j e s z c z e b a r d z o o d l e g ł e , o d p o w i a d a ł y p o z y t y w n i e n a t a k i e p j t a n i e . Tym r a z e m d o k ł a d n e t y t u ł y owych w y s t ą p i e ń : J . Dol á n s k ý

( P r a g a ) : " S t u d i u m p o r ó w n a w c z o - h i s t o r y c z n e l i t e r a t u r E u r o p y w p c h o č n i e j " , T . K l a n i c z a y ( B u d a p e s z t ) : " M o ż l i w o ś c i l i t e r a t u r y p o r ó w n a w c z e j w s c h o d n i e j E u r o p y " , B . K ö p e c z i ( B u d a p e s z t ) : "Me­ t o d a p o r ó w n a w c z a i w s p ó ł c z e s n e l i t e r a t u r y k r a j ó w s o c j a l i s t y c z ­ n y c h e u r o p e j s k i c h " . T y t u ł y owe w y m i e n i ł e m z pewnym z a m i a r e m . O t o , n i e z a l e ż n i e od m a j ą c e g o n a s t ą p i ó d r u k u k s i ę g i k o n f e r e n c j i , t e w ł a ś n i e t r z y r e f e r a t y , j a k o n a j b l i ż s z e z a i n t e r e s o w a n i o m h i ­ s t o r y k a l i t e r a t u r y p o l s k i e j i w s k a z u j ą c e p e r s p e k t y w y naukowe z b y t s ł a b o w P o l s c e Ludowej r e p r e z e n t o w a n e , p o w i n n y b y ó , moim z d a n i e m , w yd ru k o w an e po p o l s k u w " P a m i ę t n i k u L i t e r a c k i m " . Na ­ l e ż y p r z y p u s z c z a ć , że o r g a n i z a t o r z y w y r a ż ą n a t o c h ę t n ą z g o d ę . Z n a c z n i e t r u d n i e j , z p o w o d u , o k t ó r y m j u ż b y ł a mowa, z ł o ż y ó i n f o r m a c j ę o p r z e b i e g u o b r a d s e k c y j n y c h . D o t y c z y ł y one k o n k r e t ­ n y c h i s z c z e g ó ł o w y c h p r o b l e m ó w k o m p a r a t y s t y c z n y c h w k r ę g u ś r o d ­ kowo- i w s o h o d n i o - e u r o p e j s k i m . Na p r z y k ł a d , " M i r o s ł a w K r l e ž a n a W ę g r z e c h " , " E n d r e Agy w l i t e r a t u r z e s ł o w a c k i e j " . Z k o l e i b y ł y t o k o m u n i k a t y ( c z a s w y s t ą p i e ń w s e k c j a c h o g r a n i c z o n y b y ł do 20 m i n u t ) p o s z e r z a j ą c e p o s z c z e g ó l n e s p o t k a n i a p l e n a r n e . W z a k r e ­ s i e g e n e r a l n e j p r o b l e m a t y k i k o m p a r a t y s t y c z n e j w y m i e n i ę p r z y k ł a ­ dowo: " P r z e k ł a d p o e t y c k i j a k o p r z e d m i o t l i t e r a t u r y p o r ó w n a w c z e j " , f! L i t e r a t u r a p o ró w n a w c z a i m e t r y k a p o r ó w n a w c z a w E u r o p i e W sc hod ­ n i e j " . W z a k r e s i e p r z e m i a n t e r m i n ó w h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i c h do o b r a d p l e n a r n y c h n a w i ą z y w a ł y t a k i e t e m a t y , j a k " N a r o d z i n y i r o z w ó j t e r m i n u a u t o b i o g r e f i a " , " P r z e m i a n y p o j ę c i a b a r o k u " . Wkład o b r a d s e k c y j n y c h w t r z e c i p r o b l e m g ł ó w n y , m i a n o w i c i e p o r ó w n a w c z ą h i s t o r i ę l i t e r a t u r E u r o p y w s c h o d n i e j i ś r o d k o w e j , wypada o d d z i e l n i e w y p u n k t o w a ć . N ie t y l ^ bowie m o b e j m o w a ł on w s k a z a n e j u ż r o z w i ą z a n i a s z c z e g ó ł o w e , b y ł w tym u k ł a d z i e p e w i e n b a r d z o ważny a k c e n t , s z c z e g ó l n i e ważny d l a p o l s k i e g o h i s t o r y k a l i t e r a t u r y , d o b r z e w i e d z ą c e g o , j a k b i e d z i m y s i ę u n a s n a d r o z ­ s z e r z e n i e m b a d a ń n a d w s p ó ł c z e s n o ś c i ą : m i a n o w i c i e uwaga s k u p i a ­

(6)

n a n a p r o b l e m a t y c e a k t u a l n e j , n a p r z e s ł a n k a c h i r o z w o j u r e a l i z ­ mu s o c j a l i s t y c z n e g o , n a t a k i c h o g n i w a c h l i t e r a t u r y s o c j a l i s t y ­ c z n e j , j a k l i t e r a t u r a p r o l e t a r i a c k a , p o w i ą z a n i a r e a l i z m u s o c j a ­ l i s t y c z n e g o 2 i n n e g o t y p u p o e t y k a m i . O b r a d y d o w o d z i ł y , że p r o ­ b l e m p o r ó w n a w c z e g o t r a k t o w a n i a l i t e r a t u r » - k r a jów s o c j a l i s t y c z ­ n y c h JSuropy t o n i e p r o b l e m h i s t o r y c z n y i ' t ^ l k o p r a e s z ł o ś c i d o ­ t y c z ą c y , a l e w ł a ś n i e p o w i ą z a n i e a k t u a l n e i n a p r z y s z ł o ś ć s i ę g a ­ j ą c e t y c h l i t e r a t u r . W y n i k n ę ł y s t ą d w n i o s k i p r a k t y c z n o - o r g a n i z p . c y j n e * k t ó r e , z d a ­ n i e m moim, n a l e ż y j a k n a j g o r ę c e j p o p r z e ć i z r e a l i z o w a ć . K o n f e ­ r e n c j a b u d a p e s z t e ń s k a u c h w a l i ł a w y s t ą p i e n i e z a p e l e m do w ł a d z a k a d e m i i n a u k w k r a j a c h s o c j a l i s t y c z n y c h , a ż e b y p o w o ł a n y z o s t a ł do i s t n i e n i a k o m i t e t nau ko wy g r u p u j ą c y p r z e d s t a w i c i e l i w s z y s t ­ k i c h t y c h a k a d e m i i , a m a j ą c y n a c e l u u s t a l e n i e p r o g r a j i u i wszczę­ c i e w s p ó l n y c h p r a c w z a k r e s i e l i t e r a t u r y p o r ó w n a w c z e j k r a j ó w s o c j a l i s t y c z n y c h . W t e j i n i c j a t y w i e n i e c h o d z i o j a k i e ś p r z e c i w d z i a ł a n i e i n i ­ c j a t y w i e i d z i a ł a l n o ś c i A s s o c i a t i o n I n t e r n a t i o n a l e de L i t t é r a ­ t u r e Com par ée ( j e j n a s t ę p n y k o n g r e s o d b ę d z i e s i ę we F r y b u r g u 3 z w a j c a r s k i m ) , l e c z o j e j d o p e ł n i e n i e , z a r ó w n o w s e n s i e t e r y ­ t o r i a l n y m , j a k m e t o d o l o g i c z n y m . T e r y t o r i a l n y m , p o n i e w a ż kompa- r a t y ś c i z a c h o d n i o - e u r o p e j s c y i a m e r y k a ń s c y n i e s ą w s t a n i e , g ł ó w n i e z powodu n i e z n a j o m o ś c i o d p o w i e d n i c h j ę z y k ó w , w z i ą ć n a w a r s z t a t p i ś m i e n n i e t w n a s z y c h k r a j ó w . M e t o d o l o g i c z n y m - a l b o ­ wiem c e l e m j e s t s k o n s t r u o w a ć k o m p a r a t y s t y k ę w y c h o d z ą c ą a z a ł o ­ ż e ń m a r k s i s t o w s k i c h i z d o l n ą t e ż s ł u ż y ć s p r a w i e a k t u a l n i e pow­ s t a j ą c e j w k r a j a c h s o c j a l i s t y c z n y c h l i t e r a t u r y . P r o f . K a z i m i e r z Wyka I n s t y t u t B a d a ń L i t e r a c k i c h P r o d u k c j a w y d a w n i c z a I B L w r . 1 9 6 2 W r o k u 1962 u k a z a ł y s i ę n a s t ę p u j ą c e p o z y c j e z p l a n u w y d a w n i ­ c z e g o I n s t y t u t u B a d a ń L i t e r a c k i c h PAN: I . H i s t o r i a i T e o r i a L i t e r a t u r y . S t u d i a . PIW a ) P o d s e r i a : H i s t o r i a L i t e r a t u r y . 14

Cytaty

Powiązane dokumenty

Problem oczywiście tkwi nie w tym, że człowiek zaczął interesować się sobą: cała wiedza o człowieku, jaką przyniosła epoka nowożytna, jest bardzo cenna –

dation as a code review tool feature, in the context of two commercial software companies, investigating empirical accuracy (RQ1), influence on reviewer choices (RQ1), and added

This imposing book by С. This attempt to cover such a large canvas was undoubtedly a gigantic task. The first difficulty every author inevitably encounters when constructing a work

Zawierają one bowiem w odniesieniu do w si szczegółowe w ykazy łanów upraw­ nych, liczby ludności najem nej i rzem ieślników w iejskich oraz obiektów

Since conventional information systems used in defining products and services cannot handle MoLD, the developers of product lifecycle management systems have recognized the

esters in het synthesegas veroorzaakte in enkele proeven slechts een geringe verlaging van de conversie (CO + H2). Zoals dit verwacht mocht worden, werd

Na koniec oddał hołd

Skład personalny Wojskowego Sądu Specjalnego Śląskiego Okręgu AK i adwokaci śląscy w