Janina Kancewicz-Hoffmanowa
"Historia we współczesności
literackiej", Jacek Wegner,
"Miesięcznik Literacki" nr 2 (1975) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 18/3 (57), 98
( I I ) WEGNER Jacek: H is to r ia we w spółczesności l i t e r a c k i e j . "M iesięczn ik L it e r a c k i" 1975 nr 2 s . 60-67.
Autor wyróżnia k ilk a l i n i i rozwoju prozy h is to ry c z n e j we współczesnej lit e r a t u r z e p o ls k ie j. Na pierwszym m iejscu sytuuje nurt nowatorski, 'wykra cza ją c y poza wzorzec prozy h is to r y c z n e j narzucony przez Sienkiew icza (A.G o- łu biew , T .Łop a lew sk i, T .P a r n ic k i, H.Malewska). Za odrębne zjawisko irważs groteskowe w iz je h i s t o r i i , która tw orzy s ię n ie z a le ż n ie od człow ieka (K a z i mierza Brandysa "W ariacje pocztowe" czy "Pomysł" Tadeusza Łopalew skiego). Innym ważnym nurtem w rozwoju prozy h is to r y c z n e j b ęd zie eseistyk a h is to r y czna, k tó ra , zdaniem autora, z a s tą p iła prace zawodowych historyków ; w tym m iejscu zanalizowano tw órczość P .J a s ie n ic y , J .Z aw ieysk iego , M.Brandysa i A. K ijo w sk ieg o.
BP/57/61 J.K .-H .
( I I ) WIDOTA Ewa: Leksyka symboliczna w "Tran s-A tlan tyku " W itolda Gom brow icza. "Ruch L it e r a c k i" 1975 z.1 s.1 -1 2 .
Autorka podejmuje a n a liz ę symbolicznego słownictwa "T ra n s-A tla n tyk u "; p rze ś le d ziw s zy sygnały i symbole " p o d n io s łe j" p olszczyzn y stw ierd za , że ich negromadzenie i wymieszanie ze słownictwem celowo obniżającym s t y l utworu ma na celu ic h degradację (zw łaszcza a n a liza wyrazów "O jczyzna" i "Synszc^j- z n a " ), przez co uzyskują one dodatkową nośność id e o lo g ic z n ą ,a zarazem s ta nowią źródło komizmu. Podobną sy tu a cję obserwuje autorka w przypadku sygna łów słownych rz e c z y w is to ś c i p rzed sta w io n ej, k r e a c ji k t ó r e j słu żą słow a-zna- k i . Ic h fu n kcje podporządkowane są p a ro d ii jako n aczeln ej k a t e g o r ii kons truowania św iata przedstawionego w p o w ie ś c i. Te słowa-znaki budują i in t e r p r e tu ją jedn ocześn ie s u rr e a lis ty c z n y , groteskowo-absurdalny świat bohatera- -n a rra to rs oraz akładają s ię na sw oistą koncepcję człow ieka , opartą na ru chu i fiz y c z n o ś c i.
