Współpraca polonistów w badaniach
nad romantyzmem
Biuletyn Polonistyczny 9/26/27, 26-29
rękach E l ż b i e t y A le k s a n d r o w s k ie j. Spodziewać się należy rów n ież - tegoż autorstwa - b i b l i o g r a f i i "M o n i t o r a ", przygotowy wanej od l a t , a częściowo zawieszonej ze względu na prace au
to rskie nad "Nowym Korbutem".
Prace h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i e koncentrują się przede wszy stkim wokół problematyki czołowych p r z e d s t a w i o i e l i okresu* Ignacego K r a s ic k ie g o ( Z . G o l i ń s k i ) , F r a n c is z k a Karpińskiego (R. S o b o l ) , Adama N aru szew icza ( J . P l a t t ) , F r a n c is z k a Zabłockiego
( j . j a c k l . , J . P a w ł o w i c z o w a ) , Wojciecha Bogusławskiego (Z.Woło- s z y ń s k a ) . S t u d ia nad l i t e r a t u r ą ulotną schyłku Rzeczypospo l i t e j prowadzi od lat R . K a l e t a . Z p o g r a n ic za problematyki kom- pa ra ty sty czn ej dobiega końca praca o powieści zachodnioeuro p e j s k i e j w kulturze l i t e r a c k i e j polskiego Ośw iecenia (Z.Sinko).
Te wielokierunkowe p r a c e , zasygnalizowane tu szablonowo, u zy ska ją w n a j b l i ż s z y ś c z a s i e ( j e ś i e ń b r . ) konkretyzację w przygotowywanym p l a n i e ogólnym badań nad l i t e r a t u r ą polskiego O ś w i e c e n i a , który przedstawiony zo sta n ie w następnym ze szy c ie B iu lety n u .'
dr Zbigniew Go liński
4 . WSPÓŁPRACA POLONISTO'w W BADANIACH NAD ROMANTYZMEM
Pragnąc nawiązać ś c i ś l e j s z y kontakt z historykami l i t e r a tury innych ośrodków naukowych, z badaczam i, którzy i n t e r e s u ją się l i t e r a t u r ą romantyczną, Pracownia H i s t o r i i L it e r a t u r y Okresu Romantyzmu IBL PAN - celem wymiany doświadczeń dotyczą cych tego zakresu badań, celem organizowania dyskusji nad k l u czowymi za g ad n ie n iam i, ewentualnie celem wydania wspólnych p u b l i k a c j i - zwołała wstępną k o n fe r e n c ję , która odbyła się w I n s t y t u c i e w dniu 6 czerwca 1966 r . Na to z e b r a n i e , o charak terze ś c i ś l e organizacyjnym, postanowiono zaprosić możliwie n a j s z e r s z e grono osób, nie ograniczając się bynajmniej do sa modzielnych pracowników naukowych. Za pro szenia zostały s k i e rowane do siedmiu ośrodków uniwersyteckich oraz do Wyższych Szkół Pedagogicznych w Gdańsku, w Krakowie i w Opolu. Łącznie zaproszono na zebranie około 60 osób.
N a j i s t o t n i e j s z y m i celami ze b r a n ia b y ł y : zapoznanie się z indywidualnymi planami badawczymi, wytypowanie kluczowych dla l i t e r a t u r y romantycznej problemów, nad którymi należałoby pod jąć sz e r z e j zakrojone prace z b i o r o w e ,! w r eszcie - p r zy ję c ie pewnych u sta leń o rganizacyjnych, które dotyczyłyby porządku i tematyki następnych zebrań. Przed zebraniem przygotowano wstępnie zestaw ienie planów badawczych indywidualnych i w za kresie p u b l i k a c j i zbiorowych zaplanowanych przez poszczególne ośrodki naukowe. Zestawienie to zostało oparte na 5-letnich planach pracy ośrodków, planach przesłanych do M in iste rstw a S zkolnictw a Wyższego oraz na p l a n a c h . i sprawozdaniach druko wanych w "B i u l e t y n i e Polonistycznym".
Na podstawie zgromadzonego w ten sposób materiału - z r e s z tą n ie p e łn eg o , nierzadko zawierającego n i e ś c i s ł o ś c i - można było s t w i e r d z i ć , że tematyka podejmowana w zakresie romantyz mu jest bardzo o b f i t a , że zarówno mówi się tutaj o zagadnie niach centralnych dla epo ki, jak zamierza się poświęcić posz czególne prace sprawom b a r d z i e j szczegółowym, przy czym jednak tytuły tych prac często były ogólnikowe i na ich podstawie nie bardzo można było się zorientować w problematyce i w tematyce opracowywanych zagadnie ń , co raz je szcze potwierdzało konie czność dokonania pewnych k o n f r o n t a c ji .
P r o f . M ar ia Żmigrodzka p rzedsta w iła ogólny zestaw tema tów, apelując zarazem, aby zebrani zobowiązali się przesłać odpowiedzi na a n k ie tę , którą wręczono im na k o n f e r e n c ji. An k i e t a za w ie r a ł a py ta n ia dotyczące konkretnych indywidualnych planów naukowych na n a j b l i ż s z e la ta oraz tzw. perspektywicz nego kierunku zainteresowań badawczych. Sugestie wysuwane przez pracowników różnych ośrodków naukowych mogłyby doprowa dzić do u zg o d n ie n ia pewnych postulatów badawczych; z wypowie dzi uczestników ko nferen cji wynikała zgodnie o p i n i a ,ż e współ praca taka jest n ie zb ę d n a . Zwracano uwagę na f a k t , że i s t n i e j ą tematy, których opracowanie jest możliwe jedynie w ze s pole .
Proponowano również, aby w programach badawczych prac ze s połowych zamieszczać przede wszystkim tematy, które by zamy kały pewne grupy badań, n p . mówiono, że temat dotyczący c z a sopiśmiennictwa mógłby być już obecnie zamknięty; brakuje w
tej c h w il i tylko b a r d z i e j szczegółowych opracowań dotyczących terenu G a l i c j i *
Wysuwano również sugestie dotyczące podejmowania p r o b le matyki komparatystycznej w za kre sie badań nad romantyzmem p o l skim, przy czym p r o f , Eugeniusz Sawrymowicz zaproponował, aby In sty tut Badań L i t e r a c k i c h , w którym czynne są obecnie cztery z a s a d n i c z e , jego zdaniem, in icja ty w y badawcze, koncentrujące się w ła śn ie nad takimi b ardzo istotnymi problemami, za jął się koordynacją zespołu prac zbiorowych* Te cztery lnic jatyrsy to : prace nad Podręcznikiem Uniwersyteckim, prace nad "Obrazem L i teratury P o l s k i e j " , przygotowanie krytycznego wydania " D z i e ł " A , M i c k i e w i c z a oraz Kalendarium M ic k i e w ic z o w s k ie .
P r o f . Żmigrodzka wskazała również inne tematy,które mogły by stać się przedmiotem wspólnych p u b l i k a c j i zbiorowych. Do tyczy to przede wszystkim studiów wokół przełomu romantyczne go, która to tematyka wydaje się może n a j b a r d z i e j zaniedbana w pracach planowych. W tym z a k re sie można byłoby zająć się
tego r o d z a j u problemami, j a k początki romantycznego h is t o r /z - mu w l i t e r a t u r z e p o l s k i e j , u t o p ia słowiańska, indywidualizm wczesnoromantyczny, fa n ta s t y k a romantyczna, tradycjonalizm p ierw sze j połowy X IX w ie k u . Wydaje się również, że prace zbiorowe mogłyby się koncentrować nad studiami z zakresu kry tyki l i t e r a c k i e j romantyzmu, drobnych gatunków prozy narracyj nej i innych *
Można też p r z e w id z ie ć tom studiów o rozwoju powieści w pierw szej połowie XTX w ie k u , o rozwoju dramatu; można też mó wić o tomach studiów o l i r y c e i epice romantycznej. Również
temat dotyczący zmierzchu romantyzmu w Polsce mógłby się stać przedmiotem t a k i e j wspólnej in icja ty w y b a d a w czej.
P o t rzeb a ożywienia badań komparatystycznych nad romantyz mem polskim była k i l k a k r o t n ie akcentowana w d y s k u s j i . W c z a sie obrad wysunięto wniosek powołania k o m i s j i , która by pod j ę ł a próbę zasta n o w ie n ia się nad dalszym planem рГасу w tym za kresie i zo r ie n t o w an ia s i ę , oczywiście w s t ę p n ie , w za kresie planowanych prac dotyczących romantyzmu. Komisja ta zo sta ła powołana w s k ł a d z i e : p r o f . p r o f . Danek, J a n i o n , M a c ie je w s k i, Sawrymowicz, S k w a r c z y ń s k i, Zakrzew ski, Z g o r z e l s k i , Żmigrodzka.
Wyniki swoich prac komisja przedstawi na n a j b l i ż s z e j wspólnej k o n f e r e n c j i , która odbędzie się j e s i e n i ą .
Zebrani za sta na w ia li się również nad tym, jaki charakter powinno mieć następne zebra nie, ja k powinno być zorganizowa ne, co powinno być jego tematem. Proponowano korzystanie z doświadczeń innych pracowni Insty tutu Badań L i t e r a c k i c h . Wy daje s i ę , że spotkania tego typu mogłyby stwarzać płaszczyznę swobodnej d y s k u s j i , nie tak uro czy stej,, jak na oficjalnych se s j a c h , W gronie sp e c ja list ó w można omawiać prace przygotowy wane indywidualnie czy też konfrontować studia o zbliżonej te matyce; można by też dyskutować problemy metodologiczne badań nad romantyzmem, omawiać ukazujące się p u b lik a c je z tej d z i e dziny .
Ostateczne decyzje w tej mierze pozostawiono komisji wy branej przez uczestników k o n fe r e n c ji.
dr A l i n a Kowalezykowa
5. KONFERENCJA FOLKLORYSTYKI SŁOWIAŃSKIEJ
W dniach 5-7 maja 1966 r , odbyła się w Warszawie Konferen c j a Folklo rystyki S ł o w i a ń s k i e j , zorganizowana przez Instytut Badań L it e r a c k ic h PAN przy współudziale M iniste rstw a Kultury i S z t u k i ; bezpośrednimi organizatorami były: Dział Literatury Ludowej IBL PAN i Departament Pracy Kulturalno-Oświatowej Mi n i s t e r s t w a Kultury i S z t u k i .
Ko nferencja zgromadziła około 90 osób, wśród których z Polski z n a l e ź l i się p r ze d s ta w ic ie le naukowych ośrodków uniwer
syteckich i akademickich oraz badacze indywidualni zajmujący się problematyką folklorystyczną i poszukiwaniami terenowymi, nadto pracownicy związani z Departąmenteib Pracy Kulturalno- Oświatowej M K i S ; kraje słowiańskie reprezentowane były przez folklorystów z B u ł g a r i i , Czech i S ł o w a c j i , Jug o sła w ii, Ł u ż y c , Związku Radzieckiego i Ukrainy.
K o n fe r e n c ja miała charakter informacyjny - stąd przewaga referatów sprawozdawczych. Stanowiła ona swego rodzaju p r z e g ląd s i ł młodej dyscypliny, jaką jest fo lk lo ry sty k a .
