"Was heisst Auferstehung? Meditation zu Karfreitag und Ostern", Karl Rahner, Freiburg im Br. 1985 : [recenzja]

Stanisław Mędala

"Was heisst Auferstehung?

Meditation zu Karfreitag und

Ostern", Karl Rahner, Freiburg im Br.

1985 : [recenzja]

Collectanea Theologica 56/1, 187-188

R E C E N Z J E w d w u d z ie s tu c z te re c h ro z w a ż a n ia c h , k tó r e s ą p rz e z n a c z o n e do m e d y ta c ji n a W ie lk i P o s t i o k re s W ie lk a n o c y . W ty c h p ię c iu ro z d z ia ła c h a u to r w y o d rę b n ia n a s tę p u ją c e z a g a d n ie n ia : g o d z in a J e z u s a (13,1— 3) o b m y c ie n ó g (13,4— 17), z d r a jc a i u c z e ń , k tó r e g o J e z u s m iło w a ł (13,18—30), m ie s z k a n ia w n ie b ie (14, 1— 3), J e z u s d ro g ą (14,4— 7), d z ie ła w ie rz ą c e g o (14,8— 15), o b ie c a n y P a r a k l e t (14,16— 17), n o w e p r z y jś c ie J e z u s a (14,18—24), d a r p o k o ju (14,25— 31), k rz e w w in n y i la to r o ś le (15,1— 11), m iło ść w z n a k a c h p r z y ja ź n i (15,12— 17), n ie n a ­ w iść i p r z e ś la d o w a n ie ze s tr o n y ś w ia ta (15,18— 25), ś w ia d e c tw o D u c h a Ś w ię ­ te g o (15,26— 1 6 ,4a), p rz e z w y c ię ż e n ie ś w ia ta (16,5— 11), D u c h i w s p ó ln o ta (16, 12— 15), ze s m u tk u do r a d o ś c i (16, 16—24), od z a g a d e k i o b ra z ó w do p e łn y c h i ja s n y c h p o ję ć (16,25— 33), m o d litw a J e z u s a do O jc a (17,1— 5), u c z n io w ie — o b ra z p rz y s z łe j w s p ó ln o ty (17,6— l i a ) , s trz e ż e n ie i u tw ie r d z a n ie się (17, l l b — 16), u ś w ię c e n ie i p o s ła n ie w ś w ia t (17,17— 19), je d n o ś ć ja k o B o sk i z n a k i ś w ia ­ d e c tw o (17,20— 23), d o s k o n a ło ś ć w m iło ś c i (17, 24—26.)

W p o s ło w iu (s. 94— 96) a u to r s t a r a się w y ja ś n ić c z y te ln ik o w i p ro b le m y , k tó r e n a s u w a ją się p r z y c z y ta n iu m ó w p o ż e g n a ln y c h J e z u s a w J 13— 17. P r z e d e w s z s y tk im (rodzi się p y ta n ie , czy te sło w a t a k s a m J e z u s w y p o w ie ­ d z ia ł? D laczeg o E w a n g e lie s y n o p ty c z n e t a k m a ło m ó w ią o ty m , a p r z y n a j­ m n ie j n ie w t e n sp o só b ? C zy m o ż n a te sło w a u w a ż a ć za „ te s ta m e n t” J e z u s a d la ó w c z e sn y c h u c z n ió w i d la p ó ź n ie jsz e g o K o śc io ła ? O d p o w ia d a ją c n a te p y ­ ta n i a ą u t o r w y ja ś n ia , że n ie w sz y stk o , co z n a jd u j e s ię w J 13— 17 je s t n o w o ­ śc ią w p o r ó w n a n iu z E w a n g e lia m i s y n o p ty c z n y m i. W y n ik a z teg o , że w y p o ­ w ie d z i te m a ją o p a rc ie w rz e c z y w is to śc i h is to ry c z n e j. A le fo rm a , k tó r ą n a d a ł ty m w y p o w ie d z io m c z w a rty e w a n g e lis ta z o s ta ła w p ro w a d z o n a p rz e z tego, k tó ­ r e m u tr a d y c ja n a d a ła t y t u ł „T e o lo g a ” . E w a n g e lis ta p o k a z u je z a te m J e z u s a w ś w ie tle w ia r y w J e g o z m a r tw y c h w s ta n ie i d z ia ła n ie D u c h a Ś w ię te g o w K o ­ ściele. T o u ję c ie o so b y i słó w J e z u s a je s t p rz e z n a c z o n e d la w ie rz ą c y c h , ż e b y im o d sło n ić ta je m n ic ę o so b y J e z u s a i w s k a z a ć g łę b s z e p o d s ta w y ic h w ia r y . Z a te m m o w y p o ż e g n a ln e J e z u s a w c z w a rte j E w a n g e lii p r z e k a z u ją ó w c z e sn y m c z y te ln ik o m i p rz y s z ły m p o k o le n io m z ro z u m ie n ie s w e j w ła s n e j e g z y s te n c ji ja k o w ie rz ą c y c h i n a le ż ą c y c h d o K o śc io ła . W te j e g z y s te n c ji is to tn a je s t o rg a n ic z n a w ię ź z C h ry s tu s e m , w ię ź p o p rz e z m iło ść i m o c ży cio w ą, w ię ź w D u c h u Ś w ię ­ ty m .

J a k o e k s p e r t w d z ie d z in ie eg zeg ezy i te o lo g ii J a n o w e j, a u to r p o d a je z a ­ s a d n ic z e tr e ś c i i id e e p rz e w o d n ie p o sz c z e g ó ln y c h p e ry k o p , a ja k o k a p ła n ż y ­ ją c y n a co d z ie ń p r o b le m a m i K o śc io ła u k a z u je a k tu a ln o ś ć o rę d z ia w n ic h z a ­ w a r te g o d la c h r z e ś c ija n ż y ją c y c h w św ie c ie d z is ie jsz y m . W a rto b y ło b y u d o ­ s tę p n ić te g łę b o k ie r e f le k s j e b ib lijn e c z y te ln ik o w i p o ls k ie m u , k tó r y z p u b li­ k a c ji R. S c h n a c k e n b u r g a m a do d y sp o z y c ji ty lk o N a u k ę m o r a ln ą N o w e g o T e ­

s t a m e n t u (W a rsz a w a 1983).

k s . S ta n is ła w M ę d a la C M , W a r s z a w a

K a rl R A H N E R , W a s h e is s t A u fe r s te h u n g ? M e d ita tio n z u K a r fr e ita g u n d

O ste r n , w y d . A . R a f f e l t , F r e ib u r g im B r. 1985, V e rla g H e rd e r, s. 64.

W t e j m a łe j k s ią ż e c z c e A. R a ffe lt, je d e n z n a jle p s z y c h z n a w c ó w d z ie ł K . R a h n e r a , d a je w y b ó r m a ło z n a n y c h m e d y ta c ji te g o w y b itn e g o te o lo g a n a ­ sz y c h c zasó w n a t e m a t ta je m n ic y p a s c h a ln e j. J a k b y s tre s z c z e n ie m ty c h m e d y ­ ta c j i n a W ie lk i P ią t e k i W ie lk a n o c są sło w a , k tó r e K . R a h n e r w y p o w ie d z ia ł k r ó tk o p rz e d s w o ją ś m ie rc ią 30 m a r c a 1984 r.: „N a r a z i e c z ło w ie k m oże ocze­ k iw a ć p rz y s z łe g o , k ie d y ju ż s a m d o św ia d c z a z e jś c ia ś m ie rc i ja k o z a r a n ia teg o , co n a d c h o d z i” . P u b li k a c ja o b e jm u je p ię ć m e d y ta c ji (s. 7— 56), p o sło w ie w y d a w c y (s. 58— 63) i w y k a z ź ró d e ł (s. 64). P ie r w s z a m e d y ta c ja p t. S k a n d a l ś m ie r c i (W ielk i P ią te k ) u w y d a tn ia łą c z n o ść n a s z e j ś m ie rc i z ta je m n i c ą W ie lk ie g o P ią t k u o ra z w s k a z u je n a p o c ie c h ę w ś m ie rc i P a n a . W d r u g im ro z w a ż a n iu p t. U k r y te z w y

-R E C E N Z J E

c içst i r o (n a W ie lk ą S o b o tę) w g łę b ia się a u to r w ta je m n ic ę c a łk o w ite g o o d e j­ śc ia z m a rły c h , u k a z u je n a s z e ży cie ja k o z a p o c z ą tk o w a n ie ś m ie rc i i u k ry c ie p ra w d z iw e g o ż y c ia o ra z se n s o b e c n o śc i C h r y s tu s a w w y c z e k u ją c y m s tw o r z e ­ n iu . T rz e c ie ro z w a ż a n ie p t. W ie lk a n o c — p o c z ą te k c h w a ły b ie r z e z a p r z e d ­ m io t p o c z ą te k w y p e łn ie n ia , czas h is to rii, rz e c z y w is to ś ć p rz y s z łe g o ś w ia ta i w ia r ę w z m a r tw y c h w s ta n ie . C z w a r ta m e d y ta c ja je s t p o ś w ię c o n a n a s z e j w ie ­ r z e w ta je m n ic ę p a s c h a ln ą , u k a z u ją c Z m a rtw y c h w s ta łe g o ja k o „ se rc e ś w ia ­ t a ” o ra z z w ią z e k m ię d z y in d y w id u a ln ą p o s ta w ą w ia r y a z m a r tw y c h w s ta n ie m C h r y s tu s a . O s ta tn ie r o z w a ż a n ie u ję te w f o r m ę d ia lo g u w z g lę d n ie w y w ia d u b ie r z e za p r z e d m io t ta je m n ic ę ś m ie rc i. A u to r o d p o w ia d a t u n a p o d s ta w o w e p y ta n ia c z ło w ie k a d z isiejszeg o . Co to je s t ś m ie rć ? J a k s ię p o w in n o i ja k m o ż ­ n a m ó w ić o śm ie rc i? J a k te o lo g o c e n ia ś m ie r ć w ś w ie tle E w a n g e lii? Czy z g o d n ie z b ib lijn y m r o z u m ie n ie m śm ie rć je s t o b ja w e m w in y ? Co s ą d z i a u to r o ś m ie rc i ja k o a k c ie s a m o u rz e c z y w is tn ie n ia się o so b y lu d z k ie j? J a k a je s t tr e ś ć w ia r y c h rz e ś c ija ń s k ie j w z m a r tw y c h w s ta n ie z m a r ły c h ? W ty c h d o g łę b n y c h i p e łn y c h w ia r y r o z w a ż a n ia c h w y r a ż a a u to r p r z e k o ­ n a n ie , że ś m ie r ć i z m a r tw y c h w s ta n ie C h r y s tu s a je s t n ie ty lk o w y d a rz e n ie m p rz e s z ły m , a le m a e g z y s te n c ja ln e z n a c z e n ie r ó w n ie ż d z is ia j d la k a ż d e g o c h rz e ­ śc ija n in a . W p o s ło w iu A. R a f f e lt w y ja ś n ia , w ja k i sp o só b d o k o n a n o w y b o r u ty c h m e d y ta c ji o ra z w s k a z u je ic h m ie js c e w ś ró d p u b lik a c ji R a h n e r a n a p o d o b n e te m a ty . D w a p ie r w s z e r o z w a ż a n ia p o c h o d z ą z n a g r a ń p ły to w y c h z 1966 r., te k s t trz e c ie g o r o z w a ż a n ia b y ł o p u b lik o w a n y w „ D e r V o lk s b o te ” w 1965 r., te k s t c z w a rte g o w „ K le r u s b la tt” z 1947 r., a o s ta tn ie r o z w a ż a n ie o śm ie rc i p o c h o d z i z o s ta tn ic h l a t ż y c ia R a h n e r a (1980). W y d a w c a z w ra c a u w a g ę n a o b ra z o w o ść i p a to s r e l ig i jn y w d a w n ie js z y c h ro z w a ż a n ia c h i n a tr u d n o ś c i w s p r e c y z o w a n iu m y ś li w p ó ź n ie js z y c h w y p o w ie d z ia c h . O p u b lik o w a n e ro z w a ­ ż a n ia , łą c z ą c się z ró ż n y m i s y tu a c ja m i w ż y c iu z m a rłe g o teo lo g a, są w 'y razem n ie ty lk o p o g lą d ó w te o lo g ic z n y c h K . R a h n e r a , le c z ta k ż e o s o b is ty m ś w ia d e ­ c tw e m jeg o w ia r y w rz e c z y w is to ś ć ż y c ia w ieczn eg o .