WSTĘP 5 CZĘŚ Ć PIERW SZA. Pa rtycy pacja w ujęciu te ori i i fil ozo fii p raw a Rozdzia ł I. Pi otr Zamel
ski i e czna społe ypacja Partyc
kon omiczna . Z aga dnie nia pod sta wow e 9 Rozdzia ł II. Ju sty na Sta dn icz eń
ko cze społe zna w lic pub cja istra Admin
ństw ie infor macyj nym
. ne ogól nia dnie Zaga
17 CZĘŚ Ć D RUGA . P art ycypacj a w sp raw ach życ ia p ubl iczneg o Rozdzia ł III . M onika Ha czk
owska proc w czna społe ypacja Partyc esie sta nowi enia pr awa – wniosk i de leg e ferenda 27 Rozdzia ł IV . F ilip Te reszk iew
icz ate yw ob tywa icja a in pejsk Euro
lsk a – dotyc hcza sow
e ość zyszł pr i na wniosk ia i zen doświadc
39 Rozdzia ł V . K amil a N au mowi
cz tyce prak zna w lic pub macja Infor
admi nist rac ji pu blic znej 47 Rozdzia ł V I. M ałgo rza ta Magd ziarcz yk, Al eks and ra Per
zyna twie cznic orze w znej public cji forma o in dostępu d nki sła Prze
są
dów h cyjnyc istra admin
57 CZĘŚ Ć TRZEC IA. Pa rtycyp acja w wyk onywa niu zad ań pu blicz nych Rozdzia ł V II. Prze mysła w Ma lin
owski nt s nta eze repr ko a ja ństw b Pa Skar półki k
omandytow ej
69 uk rpi Ka aw irosł III. M ł V Rozdzia
Partyc ypacja społe czna w sfe rze re aliza cji polityk i pr zes trze nne j pr
zez ierunk i k ań nkow waru dzie studium u kła przy na lny ytoria ter ząd samor
ów y go gmin nne rze zest pr nia rowa zagospoda
77
Rozdzia ł IX . Ann a B
ohdan czna społe ypacja Partyc mi eszk ańc ów m iasta Opol a n a pr zykł adzie
ic eln dzi nia rze e two awi spr h w cznyc społe tacji sul kon
i pr zyję cia ic h statut ów 85 Rozdzia ł X . K atar zyn a P łon ka-Bieleni
n zestn za uc mocnic a po nostk jed ko o ja Sołectw
iczą
ca iny ń gm zada cji aliza w re
95 Rozdzia ł X I. Mo nika Szym ura
leży d na na eczy pi anie wow Spra
tym wyk onywa nie
m cznik rze ząd mor – sa znego blic pu ufania dów za zawo
ów pate ntow ych 105 CZĘŚ Ć C ZWARTA . P art ycyp acja w roz wiązyw aniu p rob lemó w życ ia społ eczneg o Rozdzia ł X II. Ann a P
awlak pozarzą cji ganiza ł or Udzia dow ych w roz wiązy wani u prob lem
ów e ybran w nia dnie h. Zaga cznyc społe
115 WSTĘP 5 CZĘŚ Ć PIERW SZA. Pa rtycy pacja w ujęciu te ori i i fil ozo fii p raw a Rozdzia ł I. Pi otr Zamel
ski i e czna społe ypacja Partyc
kon omiczna . Z aga dnie nia pod sta wow e 9 Rozdzia ł II. Ju sty na Sta dn icz eń
ko cze społe zna w lic pub cja istra Admin
ństw ie infor macyj nym
. ne ogól nia dnie Zaga
17 CZĘŚ Ć D RUGA . P art ycypacj a w sp raw ach życ ia p ubl iczneg o Rozdzia ł III . M onika Ha czk
owska proc w czna społe ypacja Partyc esie sta nowi enia pr awa – wniosk i de leg e ferenda 27 Rozdzia ł IV . F ilip Te reszk iew
icz ate yw ob tywa icja a in pejsk Euro
lsk a – dotyc hcza
sow
e ość zyszł pr i na wniosk ia i zen doświadc
39 Rozdzia ł V . K amil a N au mowi
cz tyce prak zna w lic pub macja Infor
admi nist rac ji pu blic znej 47 Rozdzia ł V I. M ałgo rza ta Magd ziarcz yk, Al eks and ra Per
zyna twie cznic orze w znej public cji forma o in dostępu d nki sła Prze
są
dów h cyjnyc istra admin
57 CZĘŚ Ć TRZEC IA. Pa rtycyp acja w wyk onywa niu zad ań pu blicz nych Rozdzia ł V II. Prze mysła w Ma lin
owski nt s nta eze repr ko a ja ństw b Pa Skar półki k
omandytow ej
69 uk rpi Ka aw irosł III. M ł V Rozdzia
Partyc ypacja społe czna w sfe rze re aliza cji polityk i pr zes trze nne j pr
zez ierunk i k ań nkow waru dzie studium u kła przy na lny ytoria ter ząd samor
ów y go gmin nne rze zest pr nia rowa zagospoda
77
Rozdzia ł IX . Ann a B
ohdan czna społe ypacja Partyc mi eszk ańc ów m iasta Opol a n a pr zykł adzie
ic eln dzi nia rze e two awi spr h w cznyc społe tacji sul kon
i pr zyję cia ic h statut ów 85 Rozdzia ł X . K atar zyn a P łon ka-Bieleni
n zestn za uc mocnic a po nostk jed ko o ja Sołectw
iczą
ca iny ń gm zada cji aliza w re
95 Rozdzia ł X I. Mo nika Szym ura
leży d na na eczy pi anie wow Spra
tym wyk onywa nie
m cznik rze ząd mor – sa znego blic pu ufania dów za zawo
ów pate ntow ych 105 CZĘŚ Ć C ZWARTA . P art ycyp acja w roz wiązyw aniu p rob lemó w życ ia społ eczneg o Rozdzia ł X II. Ann a P
awlak pozarzą cji ganiza ł or Udzia dow ych w roz wiązy wani u prob lem
ów e ybran w nia dnie h. Zaga cznyc społe
115
WSTĘP 5
CZĘŚĆ PIERWSZA. Partycypacja w ujęciu teorii i filozofii prawa Rozdział I. Piotr Zamelski
Partycypacja społeczna i ekonomiczna. Zagadnienia podstawowe 9
Rozdział II. Justyna Stadniczeńko
Administracja publiczna w społeczeństwie informacyjnym.
Zagadnienia ogólne 17
CZĘŚĆ DRUGA. Partycypacja w sprawach życia publicznego Rozdział III. Monika Haczkowska
Partycypacja społeczna w procesie stanowienia prawa – wnioski de lege
ferenda 27
Rozdział IV. Filip Tereszkiewicz
Europejska inicjatywa obywatelska – dotychczasowe
doświadczenia i wnioski na przyszłość 39
Rozdział V. Kamila Naumowicz
Informacja publiczna w praktyce administracji publicznej 47
Rozdział VI. Małgorzata Magdziarczyk, Aleksandra Perzyna Przesłanki dostępu do informacji publicznej w orzecznictwie sądów
administracyjnych 57
CZĘŚĆ TRZECIA. Partycypacja w wykonywaniu zadań publicznych Rozdział VII. Przemysław Malinowski
Skarb Państwa jako reprezentant spółki komandytowej 69
Rozdział VIII. Mirosław Karpiuk
Partycypacja społeczna w sferze realizacji polityki przestrzennej przez samorząd terytorialny na przykładzie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy 77
Rozdział IX. Anna Bohdan
Partycypacja społeczna mieszkańców miasta Opola na przykładzie konsultacji społecznych w sprawie tworzenia dzielnic
i przyjęcia ich statutów 85
Rozdział X. Katarzyna Płonka-Bielenin
Sołectwo jako jednostka pomocnicza uczestnicząca
w realizacji zadań gminy 95
Rozdział XI. Monika Szymura
Sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem
zawodów zaufania publicznego – samorząd rzeczników patentowych 105
CZĘŚĆ CZWARTA. Partycypacja w rozwiązywaniu problemów życia społecznego
Rozdział XII. Anna Pawlak
Udział organizacji pozarządowych w rozwiązywaniu problemów
społecznych. Zagadnienia wybrane 115
WSTĘP 5
CZĘŚĆ PIERWSZA. Partycypacja w ujęciu teorii i filozofii prawa Rozdział I. Piotr Zamelski
Partycypacja społeczna i ekonomiczna. Zagadnienia podstawowe 9
Rozdział II. Justyna Stadniczeńko
Administracja publiczna w społeczeństwie informacyjnym.
Zagadnienia ogólne 17
CZĘŚĆ DRUGA. Partycypacja w sprawach życia publicznego Rozdział III. Monika Haczkowska
Partycypacja społeczna w procesie stanowienia prawa – wnioski de lege
ferenda 27
Rozdział IV. Filip Tereszkiewicz
Europejska inicjatywa obywatelska – dotychczasowe
doświadczenia i wnioski na przyszłość 39
Rozdział V. Kamila Naumowicz
Informacja publiczna w praktyce administracji publicznej 47
Rozdział VI. Małgorzata Magdziarczyk, Aleksandra Perzyna Przesłanki dostępu do informacji publicznej w orzecznictwie sądów
administracyjnych 57
CZĘŚĆ TRZECIA. Partycypacja w wykonywaniu zadań publicznych Rozdział VII. Przemysław Malinowski
Skarb Państwa jako reprezentant spółki komandytowej 69
Rozdział VIII. Mirosław Karpiuk
Partycypacja społeczna w sferze realizacji polityki przestrzennej przez samorząd terytorialny na przykładzie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy 77
Rozdział IX. Anna Bohdan
Partycypacja społeczna mieszkańców miasta Opola na przykładzie konsultacji społecznych w sprawie tworzenia dzielnic
i przyjęcia ich statutów 85
Rozdział X. Katarzyna Płonka-Bielenin
Sołectwo jako jednostka pomocnicza uczestnicząca
w realizacji zadań gminy 95
Rozdział XI. Monika Szymura
Sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem
zawodów zaufania publicznego – samorząd rzeczników patentowych 105
CZĘŚĆ CZWARTA. Partycypacja w rozwiązywaniu problemów życia społecznego
Rozdział XII. Anna Pawlak
Udział organizacji pozarządowych w rozwiązywaniu problemów
Rozdzia ł X III. To masz M
oll w czna społe ypacja Partyc
rea liza cji zada ń pom ocy społ eczne j
123 aj . M a A żbiet IV. El ł X Rozdzia
Subsydia rność sys temu pomoc y społec znej jako wyra
z ej eczn społ j i miczne ono ek wnej, pra ypacji partyc
133 Rozdzia ł X V. Ma łgo rza ta Magd ziarcz
yk for jako tne prywa zno- lic pub two ers Partn
ma współp rac
y podmiot
ów zną lic ją pub rac nist h z admi tnyc prywa
141 CZĘ ŚĆ PIĄTA. P art ycypacj a w iernych w ujęciu p rawa ka non iczneg o Rozdzia ł X VI. Mi ros ław Sit
arz onomic dy ek e ra ncj ete Komp
znej ja ko prze jaw ucze stn ictwa
ia dzen dzy rzą e wła ich w eck świ
151 o omank a R nieszk Ag VII. ł X Rozdzia
Udzia ł wi ern ych ś wiec kic h w o rga nac h media cyjnyc
h nym nicz kano ie raw w p
159 Rozdzia ł X VIII. Ann a S łowi kow
ska tyzac kre kon rgii litu w ypacja Partyc
ją p rawa w iern
ych tu Bożego kul wania awo do spr
167 ZA KO ŃCZE NIE 175 Rozdzia ł X III. To masz M
oll w czna społe ypacja Partyc
rea liza cji zada ń pom ocy społ eczne j
123 aj . M a A żbiet IV. El ł X Rozdzia
Subsydia rność sys temu pomoc y społec znej jako wyra
z ej eczn społ j i miczne ono ek wnej, pra ypacji partyc
133 Rozdzia ł X V. Ma łgo rza ta Magd ziarcz
yk for jako tne prywa zno- lic pub two ers Partn
ma współp rac
y podmiot
ów zną lic ją pub rac nist h z admi tnyc prywa
141 CZĘ ŚĆ PIĄTA. P art ycypacj a w iernych w ujęciu p rawa ka non iczneg o Rozdzia ł X VI. Mi ros ław Sit
arz onomic dy ek e ra ncj ete Komp
znej ja ko prze jaw ucze stn ictwa
ia dzen dzy rzą e wła ich w eck świ
151 o omank a R nieszk Ag VII. ł X Rozdzia
Udzia ł wi ern ych ś wiec kic h w o rga nac h media cyjnyc
h nym nicz kano ie raw w p
159 Rozdzia ł X VIII. Ann a S łowi kow
ska tyzac kre kon rgii litu w ypacja Partyc
ją p rawa w iern
ych tu Bożego kul wania awo do spr
167 ZA KO ŃCZE NIE 175
Rozdział XIII. Tomasz Moll
Partycypacja społeczna w realizacji zadań pomocy społecznej 123
Rozdział XIV. Elżbieta A. Maj
Subsydiarność systemu pomocy społecznej jako wyraz
partycypacji prawnej, ekonomicznej i społecznej 133
Rozdział XV. Małgorzata Magdziarczyk
Partnerstwo publiczno-prywatne jako forma współpracy podmiotów
prywatnych z administracją publiczną 141
CZĘŚĆ PIĄTA. Partycypacja wiernych w ujęciu prawa kanonicznego Rozdział XVI. Mirosław Sitarz
Kompetencje rady ekonomicznej jako przejaw uczestnictwa
świeckich we władzy rządzenia 151
Rozdział XVII. Agnieszka Romanko
Udział wiernych świeckich w organach mediacyjnych
w prawie kanonicznym 159
Rozdział XVIII. Anna Słowikowska
Partycypacja w liturgii konkretyzacją prawa wiernych
do sprawowania kultu Bożego 167
ZAKOŃCZENIE 175
STRESZCZENIA 177
NOTY O AUTORACH 179
Rozdział XIII. Tomasz Moll
Partycypacja społeczna w realizacji zadań pomocy społecznej 123
Rozdział XIV. Elżbieta A. Maj
Subsydiarność systemu pomocy społecznej jako wyraz
partycypacji prawnej, ekonomicznej i społecznej 133
Rozdział XV. Małgorzata Magdziarczyk
Partnerstwo publiczno-prywatne jako forma współpracy podmiotów
prywatnych z administracją publiczną 141
CZĘŚĆ PIĄTA. Partycypacja wiernych w ujęciu prawa kanonicznego Rozdział XVI. Mirosław Sitarz
Kompetencje rady ekonomicznej jako przejaw uczestnictwa
świeckich we władzy rządzenia 151
Rozdział XVII. Agnieszka Romanko
Udział wiernych świeckich w organach mediacyjnych
w prawie kanonicznym 159
Rozdział XVIII. Anna Słowikowska
Partycypacja w liturgii konkretyzacją prawa wiernych
do sprawowania kultu Bożego 167
ZAKOŃCZENIE 175
STRESZCZENIA 177
5
WST
ĘP
Oddaj emy do rąk Czy tel ników pr acę zbi orow ą pośw ięco ną par tyc ypacj i spo- dotycz czy em badaw probl ęty Podj i. stracj ini adm w icznej ekonom j i łeczne
y ciu ży ch w not ludzki spól i w osób ałem z udzi anych iąz eń zw ch zagadni aity rozm
społeczny m i gospodarczy m. Z jaw isko party cypacj i pow staj e w społ eczności
ach ykor ne w yw efekt ne i yw konstrukt ednak jego ny, j ural ób nat spos ch w ludzki
zy- ty e, w yludzki międz acje rel ących tuj tał ków ksz ynni u cz iel od w eży e zal stani
m iązuj zyw cza pr awni l pr myś a i slacj legi nie półcześ ch. Ws awny acji pr od regul
ą r- i gospoda cznych ity h pol ocesac w pr wa eczeńst społ ału do udzi zenie duże znac
czych, nie wył ączając aktyw nego u dział u w d ział alno ści szer oko r
ozumianej .). nej itd iel , kośc odowej ynar iędz , m atnej yw , pr icznej i (publ stracj admini
Podobni e jak inne zas tane zjaw iska z zakres u nauk hum anisty cznych i sp
o- ogiczne. minol y ter ram oznaczne jedn ąć w ę uj e si e daj a ni ypacj tyc ch, par łeczny
W ty tul e pr acy rozr óżniono par tyc ypacj ę społ eczną i ekonom iczną, przy cz
ym ych ze iązan aw zw i spr gólnośc szcze się w ecznej odnosi i społ cypacj e party pojęci
współ życi em m iędz yludzki m o charakt erze nief orm alny m ( rodzi na, pr
zyjaźń, ładzy e w owani raw ć, sp orządnoś sam m ( alny rm fo nież rów , jak wo) sąsiedzt
pu- i ekon cypacj party ęcie ei poj kol . Z td.) na i yw ytat ność char ałal , dzi blicznej
o- nan- , fi odowym , zaw czym gospodar erze charakt i o alnośc dział yka dot micznej
sowym , zar obkowym , inw esty cyj nym itp. Oba pojęci a ni e m ają zres ztą ostry
ch posoby. aite s ozm ą się na r zenikaj c i pr grani
Par tyc ypacj a społ eczna i e konomiczna, jakkol wiek silni e zakor zeni ona
w ina ypl dysc ter em in zagadnieni śnie t jednocze jes nych, praw nauk yce emat probl
r- w naukowych, in ypl dysc ych e inn grunci ane na ryw rozpat być może óre , kt nym
szczegól ności nauk społ ecznych. Życi e społ eczne jes t w szakże rzec zyw istośc
ią wa y. O proces aite rozm ącą w angażuj i poznawaną stale namiczną, i dy złożoną
różnor odność zn ajduj e odz wier ciedl enie w r ozważani ach nad par tyc ypacj
ą. Z nych olej w k ione taw przeds yczne mat te trum e spek eroki ędu sz wzgl tego
roz- party- ch o ujący ych trakt atyczn ci tem ęć częś w pi ane upow o pogr tał ach zos dział
cypacj i w u jęci u teor etyczn ym i dogmat yczno -pr awnym z elem entam i e
mpi- e rozum asyczni kl obszar poza ychodzą ażań w ki rozw wąt óre iekt i. N ym ryczn
ia- pozostaj awne e pr ytucj inst awiane om , jednak jnej stracy ini ności adm ałal nej dzi
ą i. stracj ini i adm am gment i se ym ciw ku z właś iąz m zw onalny w funkcj
W częś ci pi erw szej pośw ięconej par tyc ypacj i w uj ęciu teor ii i fil ozofii praw
a eczną i ą społ cypacj party z iązane e zw awow a podst dnieni o zaga owan zaprezent
ekonomiczną (rozdzi ał I ) or az pr oblem atykę adm ini stra cji publ icznej w sp
ołe- cypacj party ąca o ktuj , tra druga zęść ). C II ozdział (r nym acyj orm inf ie czeństw
i w i sp ypacj tyc zące par dotyc ażania a rozw zawier ego, publiczn cia ży awach spr
o- atyw nicj ej i opejski , eur II) ał I (rozdzi awa a pr ieni stanow ocesie pr j w łeczne
y stracj ini adm aktyce pr w icznej acji publ orm az inf ) or IV ozdział (r skiej atel obyw
i ał (rozdzi ych yjn strac ini adm sądów ie ctw zeczni or w ) i V ozdział (r publicznej
VI). C zęść trzeci ą pośw ięcono party cypacj i w w ykon yw aniu zadań pu bliczny ch. 5
WST
ĘP
Oddaj emy do rąk Czy tel ników pr acę zbi orow ą pośw ięco ną par tyc ypacj i spo- dotycz czy em badaw probl ęty Podj i. stracj ini adm w icznej ekonom j i łeczne
y ciu ży ch w not ludzki spól i w osób ałem z udzi anych iąz eń zw ch zagadni aity rozm
społeczny m i gospodarczy m. Z jaw isko party cypacj i pow staj e w społ eczności
ach ykor ne w yw efekt ne i yw konstrukt ednak jego ny, j ural ób nat spos ch w ludzki
zy- ty e, w yludzki międz acje rel ących tuj tał ków ksz ynni u cz iel od w eży e zal stani
m iązuj zyw cza pr awni l pr myś a i slacj legi nie półcześ ch. Ws awny acji pr od regul
ą r- i gospoda cznych ity h pol ocesac w pr wa eczeńst społ ału do udzi zenie duże znac
czych, nie wył ączając aktyw nego u dział u w d ział alno ści szer oko r
ozumianej .). nej itd iel , kośc odowej ynar iędz , m atnej yw , pr icznej i (publ stracj admini
Podobni e jak inne zas tane zjaw iska z zakres u nauk hum anisty cznych i sp
o- ogiczne. minol y ter ram oznaczne jedn ąć w ę uj e si e daj a ni ypacj tyc ch, par łeczny
W ty tul e pr acy rozr óżniono par tyc ypacj ę społ eczną i ekonom iczną, przy cz
ym ych ze iązan aw zw i spr gólnośc szcze się w ecznej odnosi i społ cypacj e party pojęci
współ życi em m iędz yludzki m o charakt erze nief orm alny m ( rodzi na, pr
zyjaźń, ładzy e w owani raw ć, sp orządnoś sam m ( alny rm fo nież rów , jak wo) sąsiedzt
pu- i ekon cypacj party ęcie ei poj kol . Z td.) na i yw ytat ność char ałal , dzi blicznej
o- nan- , fi odowym , zaw czym gospodar erze charakt i o alnośc dział yka dot micznej
sowym , zar obkowym , inw esty cyj nym itp. Oba pojęci a ni e m ają zres ztą ostry
ch posoby. aite s ozm ą się na r zenikaj c i pr grani
Par tyc ypacj a społ eczna i e konomiczna, jakkol wiek silni e zakor zeni ona
w ina ypl dysc ter em in zagadnieni śnie t jednocze jes nych, praw nauk yce emat probl
r- w naukowych, in ypl dysc ych e inn grunci ane na ryw rozpat być może óre , kt nym
szczegól ności nauk społ ecznych. Życi e społ eczne jes t w szakże rzec zyw istośc
ią wa y. O proces aite rozm ącą w angażuj i poznawaną stale namiczną, i dy złożoną
różnor odność zn ajduj e odz wier ciedl enie w r ozważani ach nad par tyc ypacj
ą. Z nych olej w k ione taw przeds yczne mat te trum e spek eroki ędu sz wzgl tego
roz- party- ch o ujący ych trakt atyczn ci tem ęć częś w pi ane upow o pogr tał ach zos dział
cypacj i w u jęci u teor etyczn ym i dogmat yczno -pr awnym z elem entam i e
mpi- e rozum asyczni kl obszar poza ychodzą ażań w ki rozw wąt óre iekt i. N ym ryczn
ia- pozostaj awne e pr ytucj inst awiane om , jednak jnej stracy ini ności adm ałal nej dzi
ą i. stracj ini i adm am gment i se ym ciw ku z właś iąz m zw onalny w funkcj
W częś ci pi erw szej pośw ięconej par tyc ypacj i w uj ęciu teor ii i fil ozofii praw
a eczną i ą społ cypacj party z iązane e zw awow a podst dnieni o zaga owan zaprezent
ekonomiczną (rozdzi ał I ) or az pr oblem atykę adm ini stra cji publ icznej w sp
ołe- cypacj party ąca o ktuj , tra druga zęść ). C II ozdział (r nym acyj orm inf ie czeństw
i w i sp ypacj tyc zące par dotyc ażania a rozw zawier ego, publiczn cia ży awach spr
o- atyw nicj ej i opejski , eur II) ał I (rozdzi awa a pr ieni stanow ocesie pr j w łeczne
y stracj ini adm aktyce pr w icznej acji publ orm az inf ) or IV ozdział (r skiej atel obyw
i ał (rozdzi ych yjn strac ini adm sądów ie ctw zeczni or w ) i V ozdział (r publicznej
VI). C zęść trzeci ą pośw ięcono party cypacj i w w ykon yw aniu zadań pu bliczny ch. 5
WSTĘP
Oddajemy do rąk Czytelników pracę zbiorową poświęconą partycypacji spo-łecznej i ekonomicznej w administracji. Podjęty problem badawczy dotyczy rozmaitych zagadnień związanych z udziałem osób i wspólnot ludzkich w życiu społecznym i gospodarczym. Zjawisko partycypacji powstaje w społecznościach ludzkich w sposób naturalny, jednak jego konstruktywne i efektywne wykorzy-stanie zależy od wielu czynników kształtujących relacje międzyludzkie, w tym od regulacji prawnych. Współcześnie legislacja i myśl prawnicza przywiązują duże znaczenie do udziału społeczeństwa w procesach politycznych i gospodar-czych, nie wyłączając aktywnego udziału w działalności szeroko rozumianej administracji (publicznej, prywatnej, międzynarodowej, kościelnej itd.).
Podobnie jak inne zastane zjawiska z zakresu nauk humanistycznych i spo-łecznych, partycypacja nie daje się ująć w jednoznaczne ramy terminologiczne. W tytule pracy rozróżniono partycypację społeczną i ekonomiczną, przy czym pojęcie partycypacji społecznej odnosi się w szczególności spraw związanych ze współżyciem międzyludzkim o charakterze nieformalnym (rodzina, przyjaźń, sąsiedztwo), jak również formalnym (samorządność, sprawowanie władzy pu-blicznej, działalność charytatywna itd.). Z kolei pojęcie partycypacji ekono-micznej dotyka działalności o charakterze gospodarczym, zawodowym, finan-sowym, zarobkowym, inwestycyjnym itp. Oba pojęcia nie mają zresztą ostrych granic i przenikają się na rozmaite sposoby.
Partycypacja społeczna i ekonomiczna, jakkolwiek silnie zakorzeniona w problematyce nauk prawnych, jest jednocześnie zagadnieniem interdyscyplinar-nym, które może być rozpatrywane na gruncie innych dyscyplin naukowych, w szczególności nauk społecznych. Życie społeczne jest wszakże rzeczywistością złożoną i dynamiczną, stale poznawaną i angażującą w rozmaite procesy. Owa różnorodność znajduje odzwierciedlenie w rozważaniach nad partycypacją. Z tego względu szerokie spektrum tematyczne przedstawione w kolejnych roz-działach zostało pogrupowane w pięć części tematycznych traktujących o party-cypacji w ujęciu teoretycznym i dogmatyczno-prawnym z elementami empi-rycznymi. Niektóre wątki rozważań wychodzą poza obszar klasycznie rozumia-nej działalności administracyjrozumia-nej, jednak omawiane instytucje prawne pozostają w funkcjonalnym związku z właściwymi segmentami administracji.
W części pierwszej poświęconej partycypacji w ujęciu teorii i filozofii prawa zaprezentowano zagadnienia podstawowe związane z partycypacją społeczną i ekonomiczną (rozdział I) oraz problematykę administracji publicznej w społe-czeństwie informacyjnym (rozdział II). Część druga, traktująca o partycypacji w sprawach życia publicznego, zawiera rozważania dotyczące partycypacji spo-łecznej w procesie stanowienia prawa (rozdział III), europejskiej inicjatywy obywatelskiej (rozdział IV) oraz informacji publicznej w praktyce administracji publicznej (rozdział V) i w orzecznictwie sądów administracyjnych (rozdział VI). Część trzecią poświęcono partycypacji w wykonywaniu zadań publicznych.
5
WSTĘP
Oddajemy do rąk Czytelników pracę zbiorową poświęconą partycypacji spo-łecznej i ekonomicznej w administracji. Podjęty problem badawczy dotyczy rozmaitych zagadnień związanych z udziałem osób i wspólnot ludzkich w życiu społecznym i gospodarczym. Zjawisko partycypacji powstaje w społecznościach ludzkich w sposób naturalny, jednak jego konstruktywne i efektywne wykorzy-stanie zależy od wielu czynników kształtujących relacje międzyludzkie, w tym od regulacji prawnych. Współcześnie legislacja i myśl prawnicza przywiązują duże znaczenie do udziału społeczeństwa w procesach politycznych i gospodar-czych, nie wyłączając aktywnego udziału w działalności szeroko rozumianej administracji (publicznej, prywatnej, międzynarodowej, kościelnej itd.).
Podobnie jak inne zastane zjawiska z zakresu nauk humanistycznych i spo-łecznych, partycypacja nie daje się ująć w jednoznaczne ramy terminologiczne. W tytule pracy rozróżniono partycypację społeczną i ekonomiczną, przy czym pojęcie partycypacji społecznej odnosi się w szczególności spraw związanych ze współżyciem międzyludzkim o charakterze nieformalnym (rodzina, przyjaźń, sąsiedztwo), jak również formalnym (samorządność, sprawowanie władzy pu-blicznej, działalność charytatywna itd.). Z kolei pojęcie partycypacji ekono-micznej dotyka działalności o charakterze gospodarczym, zawodowym, finan-sowym, zarobkowym, inwestycyjnym itp. Oba pojęcia nie mają zresztą ostrych granic i przenikają się na rozmaite sposoby.
Partycypacja społeczna i ekonomiczna, jakkolwiek silnie zakorzeniona w problematyce nauk prawnych, jest jednocześnie zagadnieniem interdyscyplinar-nym, które może być rozpatrywane na gruncie innych dyscyplin naukowych, w szczególności nauk społecznych. Życie społeczne jest wszakże rzeczywistością złożoną i dynamiczną, stale poznawaną i angażującą w rozmaite procesy. Owa różnorodność znajduje odzwierciedlenie w rozważaniach nad partycypacją. Z tego względu szerokie spektrum tematyczne przedstawione w kolejnych roz-działach zostało pogrupowane w pięć części tematycznych traktujących o party-cypacji w ujęciu teoretycznym i dogmatyczno-prawnym z elementami empi-rycznymi. Niektóre wątki rozważań wychodzą poza obszar klasycznie rozumia-nej działalności administracyjrozumia-nej, jednak omawiane instytucje prawne pozostają w funkcjonalnym związku z właściwymi segmentami administracji.
W części pierwszej poświęconej partycypacji w ujęciu teorii i filozofii prawa zaprezentowano zagadnienia podstawowe związane z partycypacją społeczną i ekonomiczną (rozdział I) oraz problematykę administracji publicznej w społe-czeństwie informacyjnym (rozdział II). Część druga, traktująca o partycypacji w sprawach życia publicznego, zawiera rozważania dotyczące partycypacji spo-łecznej w procesie stanowienia prawa (rozdział III), europejskiej inicjatywy obywatelskiej (rozdział IV) oraz informacji publicznej w praktyce administracji publicznej (rozdział V) i w orzecznictwie sądów administracyjnych (rozdział VI). Część trzecią poświęcono partycypacji w wykonywaniu zadań publicznych.
6 Zaw arto w ni ej rozw ażania na tem at w ystępow ania Skarbu Państw a w char
akte- ecznej i społ cypacj party II), ał V (rozdzi ej ytow mand ko ółki a sp ezentant repr rze
w sf erze polity ki pr zestrzen nej ( rozdzi ał V III) , pr zebiegu konsultacj i społ
ecz- ), soł ał IX ozdzi a (r Opol ta mias enie ter c na elni a dzi orzeni tw awie spr w nych
ec- roz y ( gmin i zadań izacj real w czącej tni uczes ocniczej pom tki jednos a jako tw
- owa- spraw esie w zakr ych entow pat ników rzecz orządu sam az zadań ) or X dział
nia piecz y na d w ykon yw ani em zaw odu zauf ania publicznego (r ozdział X
I). ych różn aniu yw iąz rozw i w ypacj tyc y par dotycz ania opracow część arta Czw
probl emów ż yci a społ ecznego . W toku rozw ażań p odjęt o pr oblem y udzi
ału (rozdzi ecznych ów społ em probl aniu yw iąz w rozw ych ządow zacji pozar organi
ał (rozdzi ecznej y społ pomoc i zadań ealizacj w r ecznej i społ ypacj tyc par XII),
ał tne az par or IV) ał X rozdzi j ( społeczne ocy u pom em syst arnego ydi , subs XIII)
r- ania acow ć opr a częś iąt a, p atni Ost V). X ozdział go (r atne yw -pr iczno a publ stw
obejm uje rozw ażania nad pa rty cypacj ą w ier nych w uj ęciu praw a kanoni cznego
. - sta i i am adycj i tr nym szczegól się ący cechuj awny ządek pr ębny por odr t to Jes
bilnośc ią. W ram ach te j częś ci odni esiono się do zagadni eń kom petencj i r
ady (roz nia y rządze ładz e w ch w iecki a św ctw uczestni awu przej jako ekonomicznej
- ych acyjn medi organach nych iel kośc ch w iecki h św nyc ier u w udział VI), X dział
(rozdzi ał X VII) oraz par tyc ypacj i w ier nych w litur gii ( rozdzi ał X VIII
). ów par proces ości ciw łaś ch w otny e ist aleni t ust jes ozważań em r Cel
tyc ypa
- ero- e sz jęci rzy i. P stracj admini ania onow ach funkcj obszar anych ybr w w nych cyj
kiej gam y r ozważan ych probl emów sz czegółow ych pozw ala na hol isty
czny nych yw ezentat repr ie ożliw e m acowani ypr w i enia zagadni badanego ogląd
wni osków. W yni ki badań posł użą z kol ei do w eryf ikac ji hipot ezy badawczej
, ent em el wały i tr stanow ekonomiczna eczna i a społ cypacj party órą z kt zgodnie
funkcj onowani a adm ini stracj i, w ykazuj ący t endencję r ozwoj ową. Redaktor 6 Zaw arto w ni ej rozw ażania na tem at w ystępow ania Skarbu Państw a w char
akte- ecznej i społ cypacj party II), ał V (rozdzi ej ytow mand ko ółki a sp ezentant repr rze
w sf erze polity ki pr zestrzen nej ( rozdzi ał V III) , pr zebiegu konsultacj i społ
ecz- ), soł ał IX ozdzi a (r Opol ta mias enie ter c na elni a dzi orzeni tw awie spr w nych
ec- roz y ( gmin i zadań izacj real w czącej tni uczes ocniczej pom tki jednos a jako tw
- owa- spraw esie w zakr ych entow pat ników rzecz orządu sam az zadań ) or X dział
nia piecz y na d w ykon yw ani em zaw odu zauf ania publicznego (r ozdział X
I). ych różn aniu yw iąz rozw i w ypacj tyc y par dotycz ania opracow część arta Czw
probl emów ż yci a społ ecznego . W toku rozw ażań p odjęt o pr oblem y udzi
ału (rozdzi ecznych ów społ em probl aniu yw iąz w rozw ych ządow zacji pozar organi
ał (rozdzi ecznej y społ pomoc i zadań ealizacj w r ecznej i społ ypacj tyc par XII),
ał tne az par or IV) ał X rozdzi j ( społeczne ocy u pom em syst arnego ydi , subs XIII)
r- ania acow ć opr a częś iąt a, p atni Ost V). X ozdział go (r atne yw -pr iczno a publ stw
obejm uje rozw ażania nad pa rty cypacj ą w ier nych w uj ęciu praw a kanoni cznego
. - sta i i am adycj i tr nym szczegól się ący cechuj awny ządek pr ębny por odr t to Jes
bilnośc ią. W ram ach te j częś ci odni esiono się do zagadni eń kom petencj i r
ady (roz nia y rządze ładz e w ch w iecki a św ctw uczestni awu przej jako ekonomicznej
- ych acyjn medi organach nych iel kośc ch w iecki h św nyc ier u w udział VI), X dział
(rozdzi ał X VII) oraz par tyc ypacj i w ier nych w litur gii ( rozdzi ał X VIII
). ów par proces ości ciw łaś ch w otny e ist aleni t ust jes ozważań em r Cel
tyc ypa
- ero- e sz jęci rzy i. P stracj admini ania onow ach funkcj obszar anych ybr w w nych cyj
kiej gam y r ozważan ych probl emów sz czegółow ych pozw ala na hol isty
czny nych yw ezentat repr ie ożliw e m acowani ypr w i enia zagadni badanego ogląd
wni osków. W yni ki badań posł użą z kol ei do w eryf ikac ji hipot ezy badawczej
, ent em el wały i tr stanow ekonomiczna eczna i a społ cypacj party órą z kt zgodnie
funkcj onowani a adm ini stracj i, w ykazuj ący t endencję r ozwoj ową. Redaktor 6
Zawarto w niej rozważania na temat występowania Skarbu Państwa w charakte-rze reprezentanta spółki komandytowej (rozdział VII), partycypacji społecznej w sferze polityki przestrzennej (rozdział VIII), przebiegu konsultacji społecz-nych w sprawie tworzenia dzielnic na terenie miasta Opola (rozdział IX), sołec-twa jako jednostki pomocniczej uczestniczącej w realizacji zadań gminy (roz-dział X) oraz zadań samorządu rzeczników patentowych w zakresie sprawowa-nia pieczy nad wykonywaniem zawodu zaufasprawowa-nia publicznego (rozdział XI). Czwarta część opracowania dotyczy partycypacji w rozwiązywaniu różnych problemów życia społecznego. W toku rozważań podjęto problemy udziału organizacji pozarządowych w rozwiązywaniu problemów społecznych (rozdział XII), partycypacji społecznej w realizacji zadań pomocy społecznej (rozdział XIII), subsydiarnego systemu pomocy społecznej (rozdział XIV) oraz partner-stwa publiczno-prywatnego (rozdział XV). Ostatnia, piąta część opracowania obejmuje rozważania nad partycypacją wiernych w ujęciu prawa kanonicznego. Jest to odrębny porządek prawny cechujący się szczególnymi tradycjami i sta-bilnością. W ramach tej części odniesiono się do zagadnień kompetencji rady ekonomicznej jako przejawu uczestnictwa świeckich we władzy rządzenia (roz-dział XVI), u(roz-działu wiernych świeckich w kościelnych organach mediacyjnych (rozdział XVII) oraz partycypacji wiernych w liturgii (rozdział XVIII).
Celem rozważań jest ustalenie istotnych właściwości procesów partycypa-cyjnych w wybranych obszarach funkcjonowania administracji. Przyjęcie szero-kiej gamy rozważanych problemów szczegółowych pozwala na holistyczny ogląd badanego zagadnienia i wypracowanie możliwie reprezentatywnych wniosków. Wyniki badań posłużą z kolei do weryfikacji hipotezy badawczej, zgodnie z którą partycypacja społeczna i ekonomiczna stanowi trwały element funkcjonowania administracji, wykazujący tendencję rozwojową.
Redaktor
6
Zawarto w niej rozważania na temat występowania Skarbu Państwa w charakte-rze reprezentanta spółki komandytowej (rozdział VII), partycypacji społecznej w sferze polityki przestrzennej (rozdział VIII), przebiegu konsultacji społecz-nych w sprawie tworzenia dzielnic na terenie miasta Opola (rozdział IX), sołec-twa jako jednostki pomocniczej uczestniczącej w realizacji zadań gminy (roz-dział X) oraz zadań samorządu rzeczników patentowych w zakresie sprawowa-nia pieczy nad wykonywaniem zawodu zaufasprawowa-nia publicznego (rozdział XI). Czwarta część opracowania dotyczy partycypacji w rozwiązywaniu różnych problemów życia społecznego. W toku rozważań podjęto problemy udziału organizacji pozarządowych w rozwiązywaniu problemów społecznych (rozdział XII), partycypacji społecznej w realizacji zadań pomocy społecznej (rozdział XIII), subsydiarnego systemu pomocy społecznej (rozdział XIV) oraz partner-stwa publiczno-prywatnego (rozdział XV). Ostatnia, piąta część opracowania obejmuje rozważania nad partycypacją wiernych w ujęciu prawa kanonicznego. Jest to odrębny porządek prawny cechujący się szczególnymi tradycjami i sta-bilnością. W ramach tej części odniesiono się do zagadnień kompetencji rady ekonomicznej jako przejawu uczestnictwa świeckich we władzy rządzenia (roz-dział XVI), u(roz-działu wiernych świeckich w kościelnych organach mediacyjnych (rozdział XVII) oraz partycypacji wiernych w liturgii (rozdział XVIII).
Celem rozważań jest ustalenie istotnych właściwości procesów partycypa-cyjnych w wybranych obszarach funkcjonowania administracji. Przyjęcie szero-kiej gamy rozważanych problemów szczegółowych pozwala na holistyczny ogląd badanego zagadnienia i wypracowanie możliwie reprezentatywnych wniosków. Wyniki badań posłużą z kolei do weryfikacji hipotezy badawczej, zgodnie z którą partycypacja społeczna i ekonomiczna stanowi trwały element funkcjonowania administracji, wykazujący tendencję rozwojową.
Zaw arto w ni ej rozw ażania na tem at w ystępow ania Skarbu Państw a w char
akte- ecznej i społ cypacj party II), ał V (rozdzi ej ytow mand ko ółki a sp ezentant repr rze
w sf erze polity ki pr zestrzen nej ( rozdzi ał V III) , pr zebiegu konsultacj i społ
ecz- ), soł ał IX ozdzi a (r Opol ta mias enie ter c na elni a dzi orzeni tw awie spr w nych
ec- roz y ( gmin i zadań izacj real w czącej tni uczes ocniczej pom tki jednos a jako tw
- owa- spraw esie w zakr ych entow pat ników rzecz orządu sam az zadań ) or X dział
nia piecz y na d w ykon yw ani em zaw odu zauf ania publicznego (r ozdział X
I). ych różn aniu yw iąz rozw i w ypacj tyc y par dotycz ania opracow część arta Czw
probl emów ż yci a społ ecznego . W toku rozw ażań p odjęt o pr oblem y udzi
ału (rozdzi ecznych ów społ em probl aniu yw iąz w rozw ych ządow zacji pozar organi
ał (rozdzi ecznej y społ pomoc i zadań ealizacj w r ecznej i społ ypacj tyc par XII),
ał tne az par or IV) ał X rozdzi j ( społeczne ocy u pom em syst arnego ydi , subs XIII)
r- ania acow ć opr a częś iąt a, p atni Ost V). X ozdział go (r atne yw -pr iczno a publ stw
obejm uje rozw ażania nad pa rty cypacj ą w ier nych w uj ęciu praw a kanoni cznego
. - sta i i am adycj i tr nym szczegól się ący cechuj awny ządek pr ębny por odr t to Jes
bilnośc ią. W ram ach te j częś ci odni esiono się do zagadni eń kom petencj i r
ady (roz nia y rządze ładz e w ch w iecki a św ctw uczestni awu przej jako ekonomicznej
- ych acyjn medi organach nych iel kośc ch w iecki h św nyc ier u w udział VI), X dział
(rozdzi ał X VII) oraz par tyc ypacj i w ier nych w litur gii ( rozdzi ał X VIII
). ów par proces ości ciw łaś ch w otny e ist aleni t ust jes ozważań em r Cel
tyc ypa
- ero- e sz jęci rzy i. P stracj admini ania onow ach funkcj obszar anych ybr w w nych cyj
kiej gam y r ozważan ych probl emów sz czegółow ych pozw ala na hol isty
czny nych yw ezentat repr ie ożliw e m acowani ypr w i enia zagadni badanego ogląd
wni osków. W yni ki badań posł użą z kol ei do w eryf ikac ji hipot ezy badawczej
, ent em el wały i tr stanow ekonomiczna eczna i a społ cypacj party órą z kt zgodnie
funkcj onowani a adm ini stracj i, w ykazuj ący t endencję r ozwoj ową. Redaktor
CZĘŚĆ PIE
RW
SZA
Part
ycypacja
w ujęci
u teo
rii
i fil
ozo
fii pra
wa
Zaw arto w ni ej rozw ażania na tem at w ystępow ania Skarbu Państw a w charakte- ecznej i społ cypacj party II), ał V (rozdzi ej ytow mand ko ółki a sp ezentant repr rze
w sf erze polity ki pr zestrzen nej ( rozdzi ał V III) , pr zebiegu konsultacj i społ
ecz- ), soł ał IX ozdzi a (r Opol ta mias enie ter c na elni a dzi orzeni tw awie spr w nych
ec- roz y ( gmin i zadań izacj real w czącej tni uczes ocniczej pom tki jednos a jako tw
- owa- spraw esie w zakr ych entow pat ników rzecz orządu sam az zadań ) or X dział
nia piecz y na d w ykon yw ani em zaw odu zauf ania publicznego (r ozdział X
I). ych różn aniu yw iąz rozw i w ypacj tyc y par dotycz ania opracow część arta Czw
probl emów ż yci a społ ecznego . W toku rozw ażań p odjęt o pr oblem y udzi
ału (rozdzi ecznych ów społ em probl aniu yw iąz w rozw ych ządow zacji pozar organi
ał (rozdzi ecznej y społ pomoc i zadań ealizacj w r ecznej i społ ypacj tyc par XII),
ał tne az par or IV) ał X rozdzi j ( społeczne ocy u pom em syst arnego ydi , subs XIII)
r- ania acow ć opr a częś iąt a, p atni Ost V). X ozdział go (r atne yw -pr iczno a publ stw
obejm uje rozw ażania nad pa rty cypacj ą w ier nych w uj ęciu praw a kanoni cznego
. - sta i i am adycj i tr nym szczegól się ący cechuj awny ządek pr ębny por odr t to Jes
bilnośc ią. W ram ach te j częś ci odni esiono się do zagadni eń kom petencj i r
ady (roz nia y rządze ładz e w ch w iecki a św ctw uczestni awu przej jako ekonomicznej
- ych acyjn medi organach nych iel kośc ch w iecki h św nyc ier u w udział VI), X dział
(rozdzi ał X VII) oraz par tyc ypacj i w ier nych w litur gii ( rozdzi ał X VIII
). ów par proces ości ciw łaś ch w otny e ist aleni t ust jes ozważań em r Cel
tyc ypa
- ero- e sz jęci rzy i. P stracj admini ania onow ach funkcj obszar anych ybr w w nych cyj
kiej gam y r ozważan ych probl emów sz czegółow ych pozw ala na hol isty
czny nych yw ezentat repr ie ożliw e m acowani ypr w i enia zagadni badanego ogląd
wni osków. W yni ki badań posł użą z kol ei do w eryf ikac ji hipot ezy badawczej
, ent em el wały i tr stanow ekonomiczna eczna i a społ cypacj party órą z kt zgodnie
funkcj onowani a adm ini stracj i, w ykazuj ący t endencję r ozwoj ową. Redaktor
CZĘŚĆ PIE
RW
SZA
Part
ycypacja
w ujęci
u teo
rii
i fil
ozo
fii pra
wa
6Zawarto w niej rozważania na temat występowania Skarbu Państwa w charakte-rze reprezentanta spółki komandytowej (rozdział VII), partycypacji społecznej w sferze polityki przestrzennej (rozdział VIII), przebiegu konsultacji społecz-nych w sprawie tworzenia dzielnic na terenie miasta Opola (rozdział IX), sołec-twa jako jednostki pomocniczej uczestniczącej w realizacji zadań gminy (roz-dział X) oraz zadań samorządu rzeczników patentowych w zakresie sprawowa-nia pieczy nad wykonywaniem zawodu zaufasprawowa-nia publicznego (rozdział XI). Czwarta część opracowania dotyczy partycypacji w rozwiązywaniu różnych problemów życia społecznego. W toku rozważań podjęto problemy udziału organizacji pozarządowych w rozwiązywaniu problemów społecznych (rozdział XII), partycypacji społecznej w realizacji zadań pomocy społecznej (rozdział XIII), subsydiarnego systemu pomocy społecznej (rozdział XIV) oraz partner-stwa publiczno-prywatnego (rozdział XV). Ostatnia, piąta część opracowania obejmuje rozważania nad partycypacją wiernych w ujęciu prawa kanonicznego. Jest to odrębny porządek prawny cechujący się szczególnymi tradycjami i sta-bilnością. W ramach tej części odniesiono się do zagadnień kompetencji rady ekonomicznej jako przejawu uczestnictwa świeckich we władzy rządzenia (roz-dział XVI), u(roz-działu wiernych świeckich w kościelnych organach mediacyjnych (rozdział XVII) oraz partycypacji wiernych w liturgii (rozdział XVIII).
Celem rozważań jest ustalenie istotnych właściwości procesów partycypa-cyjnych w wybranych obszarach funkcjonowania administracji. Przyjęcie szero-kiej gamy rozważanych problemów szczegółowych pozwala na holistyczny ogląd badanego zagadnienia i wypracowanie możliwie reprezentatywnych wniosków. Wyniki badań posłużą z kolei do weryfikacji hipotezy badawczej, zgodnie z którą partycypacja społeczna i ekonomiczna stanowi trwały element funkcjonowania administracji, wykazujący tendencję rozwojową.
Redaktor
7
CZĘŚĆ PIERWSZA
Partycypacja w ujęciu teorii i filozofii prawa
6
Zawarto w niej rozważania na temat występowania Skarbu Państwa w charakte-rze reprezentanta spółki komandytowej (rozdział VII), partycypacji społecznej w sferze polityki przestrzennej (rozdział VIII), przebiegu konsultacji społecz-nych w sprawie tworzenia dzielnic na terenie miasta Opola (rozdział IX), sołec-twa jako jednostki pomocniczej uczestniczącej w realizacji zadań gminy (roz-dział X) oraz zadań samorządu rzeczników patentowych w zakresie sprawowa-nia pieczy nad wykonywaniem zawodu zaufasprawowa-nia publicznego (rozdział XI). Czwarta część opracowania dotyczy partycypacji w rozwiązywaniu różnych problemów życia społecznego. W toku rozważań podjęto problemy udziału organizacji pozarządowych w rozwiązywaniu problemów społecznych (rozdział XII), partycypacji społecznej w realizacji zadań pomocy społecznej (rozdział XIII), subsydiarnego systemu pomocy społecznej (rozdział XIV) oraz partner-stwa publiczno-prywatnego (rozdział XV). Ostatnia, piąta część opracowania obejmuje rozważania nad partycypacją wiernych w ujęciu prawa kanonicznego. Jest to odrębny porządek prawny cechujący się szczególnymi tradycjami i sta-bilnością. W ramach tej części odniesiono się do zagadnień kompetencji rady ekonomicznej jako przejawu uczestnictwa świeckich we władzy rządzenia (roz-dział XVI), u(roz-działu wiernych świeckich w kościelnych organach mediacyjnych (rozdział XVII) oraz partycypacji wiernych w liturgii (rozdział XVIII).
Celem rozważań jest ustalenie istotnych właściwości procesów partycypa-cyjnych w wybranych obszarach funkcjonowania administracji. Przyjęcie szero-kiej gamy rozważanych problemów szczegółowych pozwala na holistyczny ogląd badanego zagadnienia i wypracowanie możliwie reprezentatywnych wniosków. Wyniki badań posłużą z kolei do weryfikacji hipotezy badawczej, zgodnie z którą partycypacja społeczna i ekonomiczna stanowi trwały element funkcjonowania administracji, wykazujący tendencję rozwojową.
Redaktor
7
CZĘŚĆ PIERWSZA
9 Piotr Zamel ski
ROZD
ZIAŁ I
Par
tycy
pacj
a sp
ołeczna i
ekon
omiczna
. Zaga
dni
eni
a
we
tawo
pods
Wpr owa dzen ie Temat em pi erw szego rozdzi ału, otw ier ającego zbiór roz ważań monogr aficz- acji, istr min ad w micznej ekono ecznej i i społ ypacj tyc em par eni nad zagadni nych
są podst awow e zagad nieni a zw iązane ze zjaw iski em par tyc ypacj i. P arty cypacj a 1 osób i w spólnot lud zkich jes t im manent nym skł adniki em funkcj onowani a społ
e- ery ności sf czegól sz w ącym muj ach, obej iar ym w jego kich szyst e w a w czeństw
życi a rodzi nnego, pol ity ki, e konomii i pr awa. Wzajem ne int erakcj e m iędz ylud
z- ącego i dzi żyj owieka ności czł aktyw my for wane erunko e uki elki wsz oraz kie
a- zy- h pr do ic co mione iado ni uśw peł e w choćby ni ie, ństw ołecze sp ącego w łaj
czyn i cel ów, są el ement arny mi pr zejaw am i par tyc ypacj i. P robl emat yka rozw
oju ciow jakoś e i iow ać ilośc zględni uw em zat musi icznego i ekonom go społeczne
e w- pier enie ej znacz a ni ą dl iaj zedstaw ogii pr jol po aks óre i, kt ypacj tyc y par aspekt
szor zędne i fundam ental ne. D efic yt party cypacj i społ ecznej i ekonom
icznej czając ystar niew na uwagi ój z rozw ały trw y i ist yw akże rzecz wsz ia ożliw uniem
y ów i cel postaw ych wan nalizo nter zi akiem any br odow a pow ctw tni uczes poziom
w św iadom ości społ ecznej. Par tyc ypacj a jes t w res zcie war unkiem ur zeczyw
ist- ealizacj . R awnej pr ecznej i i społ mośc świado m ze bowie asta wyr awa, a pr niani
a ypacj tyc par poziom ski ni ącym awiaj przej wie eczeńst społ ch w awny pr norm
i ch elczy rozdzi nakazowo- etod do m edukowana e zr taj y zos rzecz łą j si społeczne
opar tych na pr zym usie stos owany m pr zez w ładzę publiczną. Osi ągnięci e opt
y- m s e ty arunkuj w nomicznej eko j i społeczne acji cyp party omu nego pozi mal
a- ch dujący i znaj alnośc iedzi odpow i i olnośc ę w elacj i kor anie myw rzy ut mym
odzwier ciedl enie w p ostul acie rów nowagi pr aw i obow iązków 2 . W rozw
aża- nych ogicz jol ach aks pekt na as się ano row skoncent ału ego rozdzi ejsz nini niach
i awo- e podst aleni ust jest ozważań em r Cel i. ypacj tyc ch par awny etycznopr teor
wych deter minant ów par tyc ypacj i, kt óre pozwol ą na ukazani e w kol ejny ch ro
z- ym yczn dogmat mi, etyczny i teor am oblem i pr tym mai z roz iązań pow jej ach dział
i i. stracj ini adm ozumianej eroko r i sz ym aktyczn i pr
1 Z łac. „ bra ć n a sie bie czę ść sp raw ”; p ars – częś ć, cap io – b rać na siebie spra wy, c zyn nośc
i ., zsz II ro d. XV , Wy ych yczn cojęz w ob zwrotó h i cyc w ob razó ik wy łown i, S ńsk pali . Ko . W (zob
War sza wa 1989, s. 382) . i, Ró elsk . Zam b. P Zo 2 wnowa ga pra w i obo wiązk ów implik acją za sady d obra wsp óln ego , 50. 42– 4, s. 201 lin Lub 9 Piotr Zamel ski
ROZD
ZIAŁ I
Par
tycy
pacj
a sp
ołeczna i
ekon
omiczna
. Zaga
dni
eni
a
we
tawo
pods
Wpr owa dzen ie Temat em pi erw szego rozdzi ału, otw ier ającego zbiór roz ważań monogr aficz- acji, istr min ad w micznej ekono ecznej i i społ ypacj tyc em par eni nad zagadni nych
są podst awow e zagad nieni a zw iązane ze zjaw iski em par tyc ypacj i. P arty cypacj a 1 osób i w spólnot lud zkich jes t im manent nym skł adniki em funkcj onowani a społ
e- ery ności sf czegól sz w ącym muj ach, obej iar ym w jego kich szyst e w a w czeństw
życi a rodzi nnego, pol ity ki, e konomii i pr awa. Wzajem ne int erakcj e m iędz ylud
z- ącego i dzi żyj owieka ności czł aktyw my for wane erunko e uki elki wsz oraz kie
a- zy- h pr do ic co mione iado ni uśw peł e w choćby ni ie, ństw ołecze sp ącego w łaj
czyn i cel ów, są el ement arny mi pr zejaw am i par tyc ypacj i. P robl emat yka rozw
oju ciow jakoś e i iow ać ilośc zględni uw em zat musi icznego i ekonom go społeczne
e w- pier enie ej znacz a ni ą dl iaj zedstaw ogii pr jol po aks óre i, kt ypacj tyc y par aspekt
szor zędne i fundam ental ne. D efic yt party cypacj i społ ecznej i ekonom
icznej czając ystar niew na uwagi ój z rozw ały trw y i ist yw akże rzecz wsz ia ożliw uniem
y ów i cel postaw ych wan nalizo nter zi akiem any br odow a pow ctw tni uczes poziom
w św iadom ości społ ecznej. Par tyc ypacj a jes t w res zcie war unkiem ur zeczyw
ist- ealizacj . R awnej pr ecznej i i społ mośc świado m ze bowie asta wyr awa, a pr niani
a ypacj tyc par poziom ski ni ącym awiaj przej wie eczeńst społ ch w awny pr norm
i ch elczy rozdzi nakazowo- etod do m edukowana e zr taj y zos rzecz łą j si społeczne
opar tych na pr zym usie stos owany m pr zez w ładzę publiczną. Osi ągnięci e opt
y- m s e ty arunkuj w nomicznej eko j i społeczne acji cyp party omu nego pozi mal
a- ch dujący i znaj alnośc iedzi odpow i i olnośc ę w elacj i kor anie myw rzy ut mym
odzwier ciedl enie w p ostul acie rów nowagi pr aw i obow iązków 2 . W rozw
aża- nych ogicz jol ach aks pekt na as się ano row skoncent ału ego rozdzi ejsz nini niach
i awo- e podst aleni ust jest ozważań em r Cel i. ypacj tyc ch par awny etycznopr teor
wych deter minant ów par tyc ypacj i, kt óre pozwol ą na ukazani e w kol ejny ch ro
z- ym yczn dogmat mi, etyczny i teor am oblem i pr tym mai z roz iązań pow jej ach dział
i i. stracj ini adm ozumianej eroko r i sz ym aktyczn i pr
1 Z łac. „ bra ć n a sie bie czę ść sp raw ”; p ars – częś ć, cap io – b rać na siebie spra wy, c zyn nośc
i ., zsz II ro d. XV , Wy ych yczn cojęz w ob zwrotó h i cyc w ob razó ik wy łown i, S ńsk pali . Ko . W (zob
War sza wa 1989, s. 382) . i, Ró elsk . Zam b. P Zo 2 wnowa ga pra w i obo wiązk ów implik acją za sady d obra wsp óln ego , 50. 42– 4, s. 201 lin Lub 9 Piotr Zamelski
ROZDZIAŁ I
Partycypacja społeczna i ekonomiczna. Zagadnienia
podstawowe
Wprowadzenie
Tematem pierwszego rozdziału, otwierającego zbiór rozważań monograficz-nych nad zagadnieniem partycypacji społecznej i ekonomicznej w administracji,
są podstawowe zagadnienia związane ze zjawiskiem partycypacji. Partycypacja1
osób i wspólnot ludzkich jest immanentnym składnikiem funkcjonowania społe-czeństwa we wszystkich jego wymiarach, obejmującym w szczególności sfery życia rodzinnego, polityki, ekonomii i prawa. Wzajemne interakcje międzyludz-kie oraz wszelmiędzyludz-kie umiędzyludz-kierunkowane formy aktywności człowieka żyjącego i dzia-łającego w społeczeństwie, choćby nie w pełni uświadomione co do ich przy-czyn i celów, są elementarnymi przejawami partycypacji. Problematyka rozwoju społecznego i ekonomicznego musi zatem uwzględniać ilościowe i jakościowe aspekty partycypacji, które po aksjologii przedstawiają dla niej znaczenie pierw-szorzędne i fundamentalne. Deficyt partycypacji społecznej i ekonomicznej uniemożliwia wszakże rzeczywisty i trwały rozwój z uwagi na niewystarczający poziom uczestnictwa powodowany brakiem zinternalizowanych postaw i celów w świadomości społecznej. Partycypacja jest wreszcie warunkiem urzeczywist-niania prawa, wyrasta bowiem ze świadomości społecznej i prawnej. Realizacja norm prawnych w społeczeństwie przejawiającym niski poziom partycypacji społecznej siłą rzeczy zostaje zredukowana do metod nakazowo-rozdzielczych opartych na przymusie stosowanym przez władzę publiczną. Osiągnięcie opty-malnego poziomu partycypacji społecznej i ekonomicznej warunkuje tym sa-mym utrzymywanie i korelację wolności i odpowiedzialności znajdujących
odzwierciedlenie w postulacie równowagi praw i obowiązków2. W
rozważa-niach niniejszego rozdziału skoncentrowano się na aspektach aksjologicznych i teoretycznoprawnych partycypacji. Celem rozważań jest ustalenie podstawo-wych determinantów partycypacji, które pozwolą na ukazanie w kolejnych roz-działach jej powiązań z rozmaitymi problemami teoretycznymi, dogmatycznymi i praktycznymi szeroko rozumianej administracji.
1 Z łac. „brać na siebie część spraw”; pars – część, capio – brać na siebie sprawy, czynności
(zob. W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wyd. XVII rozsz., Warszawa 1989, s. 382).
2 Zob. P. Zamelski, Równowaga praw i obowiązków implikacją zasady dobra wspólnego,
Lublin 2014, s. 42–50.
9
Piotr Zamelski
ROZDZIAŁ I
Partycypacja społeczna i ekonomiczna. Zagadnienia
podstawowe
Wprowadzenie
Tematem pierwszego rozdziału, otwierającego zbiór rozważań monograficz-nych nad zagadnieniem partycypacji społecznej i ekonomicznej w administracji,
są podstawowe zagadnienia związane ze zjawiskiem partycypacji. Partycypacja1
osób i wspólnot ludzkich jest immanentnym składnikiem funkcjonowania społe-czeństwa we wszystkich jego wymiarach, obejmującym w szczególności sfery życia rodzinnego, polityki, ekonomii i prawa. Wzajemne interakcje międzyludz-kie oraz wszelmiędzyludz-kie umiędzyludz-kierunkowane formy aktywności człowieka żyjącego i dzia-łającego w społeczeństwie, choćby nie w pełni uświadomione co do ich przy-czyn i celów, są elementarnymi przejawami partycypacji. Problematyka rozwoju społecznego i ekonomicznego musi zatem uwzględniać ilościowe i jakościowe aspekty partycypacji, które po aksjologii przedstawiają dla niej znaczenie pierw-szorzędne i fundamentalne. Deficyt partycypacji społecznej i ekonomicznej uniemożliwia wszakże rzeczywisty i trwały rozwój z uwagi na niewystarczający poziom uczestnictwa powodowany brakiem zinternalizowanych postaw i celów w świadomości społecznej. Partycypacja jest wreszcie warunkiem urzeczywist-niania prawa, wyrasta bowiem ze świadomości społecznej i prawnej. Realizacja norm prawnych w społeczeństwie przejawiającym niski poziom partycypacji społecznej siłą rzeczy zostaje zredukowana do metod nakazowo-rozdzielczych opartych na przymusie stosowanym przez władzę publiczną. Osiągnięcie opty-malnego poziomu partycypacji społecznej i ekonomicznej warunkuje tym sa-mym utrzymywanie i korelację wolności i odpowiedzialności znajdujących
odzwierciedlenie w postulacie równowagi praw i obowiązków2. W
rozważa-niach niniejszego rozdziału skoncentrowano się na aspektach aksjologicznych i teoretycznoprawnych partycypacji. Celem rozważań jest ustalenie podstawo-wych determinantów partycypacji, które pozwolą na ukazanie w kolejnych roz-działach jej powiązań z rozmaitymi problemami teoretycznymi, dogmatycznymi i praktycznymi szeroko rozumianej administracji.
1 Z łac. „brać na siebie część spraw”; pars – część, capio – brać na siebie sprawy, czynności
(zob. W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wyd. XVII rozsz., Warszawa 1989, s. 382).
2 Zob. P. Zamelski, Równowaga praw i obowiązków implikacją zasady dobra wspólnego,
