Waldemar Gliński
Kielce. Stanowisko Pałac-Ogród
Informator Archeologiczny : badania 20, 222-223
2 2 2
-zw iąz an e b y ł y ж r o z p o z n a n ie * w y p e łń le k * o r l i k o n s t r u k c j i d r e w n ia n e j w y s t ę p u ją c e j pod o s t a t nim spodnim wieńcem k a m ie n i cem browiny s t u d n i* U m ieszczona t u t a j d re w n ia n e k o ło zbudowane z segmentów p o łą c z o n y c h na cz o p y . Praw dopodobnie d re w n ia n e k o ło w y z n a c ia ło kraw ę dź dna cembro w in y , z a p o b ie g a ją c s e r a s « · g r z ę ź n ię c lu cem browiny w t r a k c i e budowy·
Prz e b ad a n o ró w n ie ż s to ż k o w a ty nasyp ziem ny, p o ło ż o n y w p o b liż u w s c h o d n ie j f o s y dworu* W yk a z a ły o n e , i e j e s t to w s p ó łc z e s n y , s z tu c z n y n asyp g ruzow e-ziem ny.
D okum entacja 1 z a b y t k i z n a jd u ją s i ę w НВДК ws W r o c ła w iu , po o p ra co w a n iu z o s ta n ą p rz e k a zane do KK2 w J e l e n i e j G órze*
KA2IMIERZ0W 0, g m .E lb lą g Muzeum A r c h e o lo g ic z n e s ta n o w is k o 7 w Gdańsku
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr M ie c z y s ła w H a f t k a . F in a n s o w a ł D I I w E l b l ą g u , P l a r v e zy sezo n b ad a ń . Osada now ożytna / X V I- - X V I I I w */
S ta n o w is k o j e s t jednym z l i c z n i e w y s tę p u ją c y c h w d e p re s y jn ym t e r e n i e Łerpów ż u ła w s k ic h * W y k o r z y s tu ją c wykop budow lany wykonano o b s e rw a c ję p r o f i l i i b a d a n ia sondażowe. S tw ie r d z o n o , i e t e r p j e s t zbudowany na p o d ło ż u t o r f la s t y m p rze k ład an ym c ie n k im i w arstew kam i p y l a s t y c h iłó w . W yró żnio no ogółem 18 w a r s tw , N a jn iż s z ą w a rstw ę k u ltu r o w ą t w o r z y ła z w a rta k o n s t r u k c ja z drewna olcho w eg o u ło ż o n a na r u s z t . S t a n o w iła ona p od staw ę, na k t ó r ą sypano k o le j n e w a rs tw y t o r f u 1
I l a s t e j z ie m i. Na t a k przygotow anym p agórk u s ta w ia n o zarówno drew nian e,· j a k i murowane budyn k i m ie sz k aln o - g o sp o d arc z e *
Na p o d s ta w ie pozyskanego m a t e r i a ł u , g łó w n ie c e ra m ic z n e g o , t e r p t e n można d atow ać na o k r e s od s c h y łk u X V I do k ońca X V I I I w , 1 w ią z a ć i o sad nictw em o le n d e r s k lm w p o s ia d ło ś c ia c h z ie m s k ic h m ia s ta E l b l ą g a .
Wykonano t a k ż e w s tęp n ą in w e n t a r y z a c ję 1 w i e r c e n ia ал 17- d a ls z y c h te r p a c h , p oło żo n ych w zd łu ż dawnego s z la k u z Gdańska do E l b l ą g a , s t w ie r d z a ją c na k i l k u o b ie k t a c h w y stę p o w an ie z j a w is k a kocspafccjl*
D okum entacja i z a b y t k i z n a jd u ją s i ę w Muzeum Zamkowym w M a lb o rk u * B a d a n ia z o s t a ł y zakończona*
RCZEWO-HLYNBK, gm .Przodkowo p a t r z
S ta n o w is k o 2 w czesne ś r e d n io w ie c z e
K IE L C E W ojew ódzki O środek
S ta n o w is k o P a ła c - O g ró d A rc h e o lo g ic z n o - K o n s e r w a to r s k i w K ie lc a c h
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr Waldem ar G l i ń s k i * F in a n s o w a ł Р Р Г О 0/ K i e l c e . P r a c o w n ia D o k u m e n ta cji R a u k o w o - H is to ry c z n e j. T r z e c i sezo n b ad a ń . C z ę ś ć X V II- w ie c z n e g o o grod u p a ła c u b is k u p ie g o .
C e le * p r a c w y k o p a lis k o w y c h b y ł o ro z p o z n a n ie l o k a l i z a c j i 1 p la n u z a ło ż e n ia o r a n ż e r i i zbudowanej p rz e z b is k u p a A le k s a n d r a L ip s k ie g o /1 7 4 5/, k t ó r a p r z y l e g a ła do p ółn o cn e g o muru ogrodowego, oknami zwrócona na p o łu d n ie .
H 1985 r , o d k r y to p ołud n io w o -w sch o d n i n a r o ż n ik o r a n ż e r i i . W b r . p rzeb ad ano dwa wykopy o- p o w ie r z c h n i 47 в , k t ó r e w y ty cz o n o w k ie r u n k u zachodnim od wykopów b adaw czych z 1985 r . Uchwycono p o łu d n io w o -z ach o d n i n a r o ż n ik z dobudowaną do z a c h o d n ie j ś c ia n y /юl e p r z e w ią z a n e j z n ią / mtrern s i o n k i , z r o z g l l f l o n y * otworem drzwiowym . И te n sp osób uz ysk a n o pom iar c a ł e j
223
-p o łu d n io w e j ś c ia n y o d łu g o ś c i 25 » . Na c a ł e j d łu g o ś c i ś c ia n y uzyskano s tr o -p ę fundamentową -po sad o w io n ą na w a r s t w ie c a l c o w a j 's k a ł k i d e w o ń s k ie j.
Wa s z c z e g ó ln ą w a g ą z a s łu g u je o d k r y c ie v p o łu d n io w e j ś c i a n i e , w p o ło w ie j e j d łu g o ś c i p ie c a g rzew czego /od s t r o n y w e w n ę trz n e j/ o r a z systestu k a n a łu grzew czeg o. Główny k a n a ł p rz e b i e g a ł od p ie c a p rze z c a ł ą s z e ro k o ś ć o r a n ż e r i i , d r u g i p r z e c in a ł s i ą z n i a 1 b i e g ł w zdłuż c a
łe g o z a ło ż e n ia * We wspom nianych m urkach k an ałó w g rzew czych z n a jd u ją s i ą o tw o ry , p o z w a la ją c e na p rz e p ły w g o rą ce g o p o w ie tr z a na c a ł ą p o w ie r z c h n ią o r a n ż e r i i * W zdłuż p o łu d n io w e j ś c ia n y od k r y t o siedem słup kó w kam ianno-ceg la n y c h d o s ta w io n y c h do ś c ia n y , s łu ż ą c y c h do p o d trz ym a n ia po d ł o g i d r e w n ia n e j, p o k r y t e j b la c h ą m ie d z ia n ą .
Zachowane r e l i k t y o r a n ż e r i i zbudowane s ą z r e g u la r n y c h k a m ie n i na z a p ra w ie w a p ie n n e j. D okum entacja a r c h e o lo g ic z n a , p om iary g e o d e z yjn e z n a jd u ją l i g w PDtfH P P PKZ O / K ie lc e o ra z w K U K i e l c e . B a d a n ia bądą kontynuowane* K IE Ł B A SK A НОТА, gm.Szemud U n iw e r s y t e t M ik o ła ja K o p e rn ik a w o j. g d a ń s k ie P ra c o w n ia D z ie jó w S z k ła S ta n o w is k o I I n s t y t u t A r c h e o lo g ii i , E t n o g r a f i i w T o ru n iu
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr M arek ftubnikowLcz / a u t o r sprawoz d a n ia / p rz y w s p ó łu d z ia le mgr M a łg o r z a ty M a rk ie w ic z * P i - n a so w sł lA i £ U o * M .K o p e r n ik a w T o ru n iu o ra z wx£ w Gdań sk u . P ie r w s z y sezon badań .■ Nowożytna h u ta s z k ła / X V II- X V I I I w ,/
S ta n o w is k o z lo k a liz o w a n e j e s t w cen trum w s i na s z c z y c ie jed neg o z n i e w i e l k i c h , le c z l i cz n yc h w y n ie s ie ń te re n o w y c h . И o d l e g ło ś c i o k o ło 50 в па E od p o z o s t a ło ś c i po h u c ie s z k ła z n a j d u je s i ą duży staw w i e j s k i ,
ją k o . że s ta n o w is k o z n a jd u je s i ą na t e r e n i e o b ję ty m in te n s y w n ą uprawą łąko w ą, znacznym u t r u d n ie n ie m we w s tę p n e j f a z i e p r a c w y k o p a lisk o w yc h b y ło o k r e ś le n ie z a s ię g u w ystęp ow an ia ma t e r i a ł ó w z ab ytk o w ych * W tym c e l u z a ło ż o n o s i e ć rowów sondażowych o s z e r o k o ś c i 1 и , p o k ry w a ją c^ n im i c a ło ś ć w y n ie s i e n i a , tf w y n ik u t y c h d z i a ł a ń s tw ie r d z o n o , i e k o n c e n t r a c ja zabytków ru c h o mych Ł n ie ru ch o m ych z lo k a liz o w a n a j e s t w s z c z y to w e j p a r t i i w y n ie s i e n i a . P o s z e r z e n ie wykopów do p e łn y c h ć w i a r t e k b adaw czych p o z w o liło na o d k r y c ie zachowanych elem entów k o n s tr u k c y jn y c h . A n a liz a s t r a t y g r a f i i o b ie k t u p o z w o liła na o k r e ś l e n i e dw ufazow ej z a t owy* F a z a 1 - o k re s d z ia
ł a l n o ś c i h u ty s z k ł a . Poziom t e n u l e g ł d a le k o p o s u n ię t e j d e s t r u k c j i w w yn iku p ó ź n ie js z e j zabu dowy* 2 elem entów k o n s t r u k c y jn y c h h u ty z a c h o w a ły s i ę j e d y n ie fra g m e n ta ry c z n e p o z o s t a ło ś c i je d nego z p ie c ó w s z k l a r s k i c h o r a z k i l k a jam z w iąz an ych f u n k c jo n a ln ie z h u t ą . F a z a I I - p ó ź n ie j s z a , z w iąz an a j e s t z okresem zabudowy g o s p o d a rc z e j* P o d cz as w z n o sze n ia budynku g ospodarczo- - m le sz k a ln e g o z n is z cz o n o w ię k s z o ś ć p o z o s t a ło ś c i po zab ud ow aniach b u ty *
Po d cz as badań w y k o p a lisk o w yc h poza fr a g m e n ta r y c z n ie zachowanym i elem entam i k o n s t r u k c y j nymi zw iązan ym i z procesem wytw órczym s z k ła w yd ob yto ta k ż e znaczne i l o ś c i ró ż no ro dn ych z a b y t ków, p ochodzących z ró ż n y c h f a z w ytopu s z k ła / s p i e k i s z k l a r s k i e , masa s z k la n a , odpady p roduk c y j n e / , fra g m e n ty wyrobów s z k la n y c h / b u t e l k i zasobow e, b u t e l k i a p te c z n e , k i e l i s z k i , s z k la n k i, n i e l i c z n a fra g m e n ty sz yb / o r a z fra g m e n ty n a r z ę d z i do i c h fo rm ow ania /np . k s z t a ł t o w n i k i / .
ITa p o d s ta w ie t y c b z ab ytk ó w , s z c z e g ó ln ie fragm entów wyrobów f i n a ln y c h h u t y , o k re ś lo n o c h r o n o lo g ię o b ie k t u , t fy s t ę p u ją c e tu w yro by s ą typowym i form am i produkowanym i masowo w końcu X V I I 1 na p o c z ą tk u X V I I I w.
I n t e r e s u j ą c e w y d a ją s i ę ta k ż e p rz y c z y n y z a p r z e s t a n ia d z i a ł a l n o ś c i p ro d u k c y jn e j h u ty * tfp raw d z le znaczny s t o p ie ń z n is z c z e n ia u n ie m o ż liw ia w y c ią g a n ie z b y t d a le k o id ą c y c h wniosków , □ le n n ie j je d n a k w y stę p o w a n ie pewnych elem en tów w s k a z u je na n a g łe p r z e rw a n ie p r o d u k c ji* Pod c z a s b adań s tw ie r d z o n o , że w zachow anej c z ę ś c i p ie c a z n a jd u je s i ę k u la a r m a t n ia . A n a liz a
