Waldemar Gliński
Kielce. St. Pałac - północne skrzydło
Informator Archeologiczny : badania 18, 186-187
- iB<ł
-n a ro ż -n ik u z -n a jd u je s i ę w ie ż a , Dwór o to c z o -n y j e s t su c h ą fo są *
V zw iązku z k a p i t a l n y « remontera dworu p o d ję to i n t e r d y s c y p l i n a r n e b a d a n ia a rc h e o lo g ic z n e « g e o r u rf o lo g ic z n e 1 a r c h i t e k t o n i c z n e w c e l u w y ja ś n ie n ia s t r a t y g r a f i i o b i e k t u i r o z w a r s tw ie n ia mu raw- 3 ta k ż e u s t a l e n i a n a j s t a r s z y c h f a z o s a d n ic tw a w r e j o n i e dworu*
Z ałożono fl wykopów, w tym € w f o s i e p r o s t o p a d l e do z e w n ę trz n e g o obwodu murów, je d e n aa wewnętrznym d z ie d z iń c u 1 so n d a ż w p o m ie sz c z a n iu p r z y z ie m ia . P o n a d to o c z y s z c z o n o p r o f i l röwU m e lio ra c y jn e g o w o d l e g ł o ś c i 30 » od dworu.
W w ykopie 1 o d k r y to ś c i a n ą z e s p o łu t r z e c h p o m ie sz c z e ń d o sta w io n y c h d o w s c h o d n ie j z e w n ę t r z n e j ś c ia n y dworu* W f o s i e p rz y z e w n ę trz n e j ś c i a n i e p ó łn o c n e j o d k r y to k a n a ł o d w ad n iający » Ba d ï i c d z i r itu w ewnętrznym o d k r y to s t u d n i ę * cem brow inę kam ienną* W s t u d n i na g łę b o k o ś c i 1 ,9 в wydo byto 13 ułamków c e r a m ik i ś re d n io w ie c z n e j o r a z fra g m e n t d re w n ia n e g o p i e r ś c i e n i a . P o n a d to fragm en* ty naczyń ś re d n io w ie c z n y c h i podkowę ż e la z n ą o d k r y to w fo w le m e lio ra c y jn y m .
Pod fundam entam i, dworu re n e sa n so w e g o n i e s tw ie rd z o n o z a l e g a n i a s t a r s z e j w arstw y k u l t u r o * vt?j* ż e b ra n y n i e l i c z n y m a t e r i a ł ś r e d n io w ie c z n y d o w o d zi, że w r e j o n i e dw oru i s t n i a ł o o s a d n ic tw o z л Ш /XlV w* p o św ia d czo n e w ź r ó d ła c h p is a n y c h z p o c z ą tk ie m XIV w.
W stępna in w e n ta r y z a c ja w y k a z a ła , że dwór b y ł t r z y k r o t n i e przebudow any i n i e b y ł o b ie k te m эьгоппут» l e c z m ia ł typow ą m a n ie r y s ty c z n ą d e k o ra c ję * B ad an ia będą kontynuowane* KALISZ POMORSKI PF P ra c o w n ie K o n s e rw a c ji la b y tk ó w w o j. k o s z a l i ń s k i e P ra c o w n ia k rc h e o lo g ic tn o K o jifie rw a -2a*eK r y c e r s k i t o r s k a O d d z ia ł w S z c z e c in ie
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr Roman K a m iń sk i. F in a n so w ał WXÏ w K o s z a lin ie * P ie rw sz y se z o n badań* tam ek “ p a ł a c /X IV -XX w*/*
Zamek p o ło żo n y j e s t n a p ó łn o c n o -z a c h o d n im k ra ń c u m ia s ta nad r z e k ą D raw icą* Zachował s i ę budynek je d n o tra k to w y na p l a n i e p r o s t o k ą t a /1 5 x 25 m /. Trwa o b e c n ie je g o odbudową.
Celem p r a c w ykopaliskow ych b y ło ro z p o z n a n ie n a j s t a r s z e g o z a ł o ż e n i a zamkowego 1 k o le jn y c h fa c przebudow y. P racam i o b j ę t o p ra w ie c a ł y t e r e n wokół l e t n i e j ą c e j b r y ł y , w y k o n u jąc 10 wykopów o łą c z n e j p o w ie rz c h n i 250 n .
O d k ry te od s t r o n y p o łu d n io w o -w sc h o d n ie j c a łk o w ic ie zachow ane fu n d am en ty k a m ie n n o -c e g la ne s k r z y d ła / 9 , 6 z 7 ,2 m/ d o sta w io n e g o do ś c ia n y p o łu d n io w e j ząbku* Budynek s k r z y d ł a b y ł dwu- tra k to w y i p o d p iw n ic z o n y , w n ę trz a p iw n ic brukow ane- Na p o d s ta w ie m a t e r i a ł u c e ra m ic z n e g o je g o b u - iowę możemy łą c z y ć z 2 połow ą XVI w*, n a k t d r y t o o k r e s p rz y p a d a przebudow a zamku g o ty c k ie g o na re sy d e n e ją ^ z e n e sa n so w ą *
fo t e j sam ej p o łu d n io w e j s t r o n i e , a l e w c z ę ś c i w s c h o d n ie j o d s ł o n i ę t o n a c a ł e j d ł u g o ś c i '9 у / fundam ent Ś c ia n y p o łu d n io w e j budynku / 9 * 1 3 / zbudowanego w X V III v . , a ro z e b ra n e g o w Le cą c a ty c h n a sz e g o s t u l e c i a * O d k ry to t e i n i e w i e l k i fra g m e n t muru o b r o n n e g o , k t ó r y p r z e b i e g a ł i 'r c f tö p e d le do b r y ły zamku. P o z o s ta ła je g o c z ę ś ć w b e z p o ś r e d n ie j b l i s k o ś c i n a r o ż n ik a zamku z o s t a ł a c a łk o w ic ie z n is z c z o n a p r z e z w spomniany w yżej budynek s k r z y d ł a z a c h o d n ie g o .
lam o w an y mur obro n n y w raz z fragm entem fundam entów b a s z t y n a ro ż n ik o w e j o d k r y to p rz y n a -
t
V_____ j _ _ I_ ». J _ i . . ._ b > . iV lb r i j - 4 . . l . > «
Λ
— / ^.i__ i _____ J __ . _ - _ ' 'rc z r.ifc j p ó łn o c n o -z a c h o d n im zamku. O d k ry ty o d c in e k / I I m / zbudowany j e s t s d u ży ch g łazó w n a r z u t o wych łą c z o n y c h zap raw ą w apienną* p o s ia d a s z e r o k o ś ć 2 a* Są t o fra g m e n ty w s c h o d n ie j a u r t y n у murów c i e j s k i c r . zbudowanych w końcu XIV wieku*
' P rz v sam ej ś c i a n i e p o łu d n io w e j z lo k a liz o w a n o ław ę kam ienną / 1 , 4 5 x 1 ,6 « / o b l i ż e j n i e o k re s lo g e j f u n k c ji* Podobna ław a u ło ż o n e b y ła p r z y n a r o ż n ik u p ó łn o c n o -w s c h o d n ia zamku*
X t e j sam ej c z ę ś c i w zg ó rza o d s ł o n i ę t o fu n d am en ty kam ienne budynku g o sp o d a rc z e g o u s y tu o wanego n a o s i E-W* Budynek o s z e r o k o ś c i 5 m b y ł n ie p o d p iw n io z o n y * J u ż n a s k a r p i e , w z n i e s i e n i a , w o d j e c ł o i c l Ц в od ś c ia n y p ó łn o c n e j zam ku, o d k r y to n a r o ż n ik budynku o tym samym u sy tu o w a n iu * punaam enty i zachow ana c z ę ś ć murów zbudowana b y ła z c e g ły ro z b ió rk o w e j* Budynek b y ł p o d p iw n i czo n y , posadow iony na rum ow isku g ru z u c e g la n e g o 1 g lin y .* Ba p o d s ta w ie m a t e r i a ł u , g łó w n ie s z k l a nego, z e b ra n e g o t ty c h w arstw d ato w ać go n a le ż y n a X V III w.
.W o d l e o ł o ś c l 14*5 » na n ó łn o c od zaznku o d k r v to fu n d am en ty ąniru k e m ie n n o -c e c la n e c o o s z e - s z e ro k o ś c i 1 ,5 л posadow ionego na n e d c a lc o w e j w a r s tw ie n i w e l a c y j n e j . Od s t r o n y w e w n ę trz n e j to w a rz y s z ą nu g ru b e w arstw y pożarow e i zw alo n e fra g m e n ty murów c e g la n y c h n a z a p ra w ie w a p ie n n e j« J e s t
“ n i — * - ...- “ --- “ --- ---— — --- _*. — _ ~ - - - -- — *
---co n u r ń ie w ą tp iiw ie i re o n io w ie c z n y ; s z c z e g ó ło w e o k r e ś l e n i e je g o c h r o n o l o g i i i t u n k c j i m ożliw e b ę d z ie po o d s ł o n i ę c i u je g o d a ls z y c h o d cinków .
Na w y s o k o śc i ś c i a n y w sc h o d n ie j zamku o d k r y to d o b rz e zachow any poziom b ru k u kam iennego ze spadkiem w k ie ru n k u północno-w schodnim * W ybrukowanie o t o c z e n i a zamku n a s t ą p i ł o po p o ż a r z e ł 771 roku i o s t a t n i e j p rz e b u d o w ie te g o o b ie k tu n a p a ł a c w e t y l u p r u s k ie g o baroku*
Pod poziomem b ru k u o d s ł o n i ę t o g ru b e w arstw y pożarow e* t budow lą d re w n ia n ą n a fundam en ta c h kam iennych /z lo k a liz o w a n o n a r o ż n ik p ó łn o c n o -z a c h o d n i fundam entów / n a l e ż y w ią z a ć ś l a d y k l e p i s k a .
B a d a n ia b ęd ą kontynuow ane.
KIELCE W ojewódzki O śro d ek A rc h e o lo g lc z n o -St* P a ła c - p ó łn o c n e skrzydło* K o n s e rw a to rs k i
w K ie lc a c h
B a d a n ie p r o w a d z ił mgr W aldemar G liń s k i* F in a n so w ał PDV2 PP PXI K ie l c e , P ie rw s z y se z o n badań* P a ła c b i s k u p i , p ó łn o c n e s k r z y d ł o /X V II« X V III w ,/ Celem badań b y ło u z y s k a n ie ź r ó d e ł a r c h i t e k t o n i c z n o - a r c h e o lo g i c z n y c h do o p ra c o w a n ia mono g r a f i i k i e l e c k i e g o w zg ó rza zamkowego· Wykop sondażow y usy tu o w a n o p r z y północnym s k r z y d l e p a ła c u
187
-od s t r o n y w s c h o d n ie j r y t a l i t u w c e l u u s t a l a n i a r e l a c j i p o sa d o w ie n ie sto p y fundam entow ej s k r z y d ła p a ła c u i r y z a l i t u o ra * ic h wzajem ne p r z e w ią z a n ie lu b je g o b ra k · Wytyczono wykop sondażowy 5 x 2 ,5 , p rz y czym z a c h o d n i b rz e g wykopu usytuow ano w zdłuż w sc h o d n ie j ś c ia n y r y z a l i t u * *
U s ta lo n o , że s to p a fundam entów a r y z a l i t u j e s t n ie p rz e w ią z a n a ze sk rz y d łe m p a ła c u i p o sa dow iona j e s t z n a c z n ie n i ż e j . Modna w ię c p r z y p u s z c z a ć , i e r y z a l i t posadow iony j e s t na w c z e ś n ie j s z y c h1 fu n d am en tach k u c h n i b i s k u p i e j " z n a n e j 2 przekazów ź ró d ło w y c h . L ic zn y nowożytny m a te r ia ł c e ra m ic z n y w y s tą p i ł t y l k o pod w s p ó łc z e s n ą w a rstw ą u ży tk o w ą.
D okum entacja rysunkow a i f o t o g r a f i c z n a - archiwum NOAJt K ielce* i
KX&LCE W ojewódzki O środek A rch e o lo g ie z n o -S t . P a ła c - o g ró d -K o n s e rw a to rs k i
w K ie lc a c h
b a d a n ia p ro w a d z ił mgr Waldemar G l i ń s k i , F i n e r - sow ał PDHH PP PKZ K ie lc e . P ie rw sz y se zo n bada· O gród p a ła c u b isk u p ie g o # zabudow ania gospodar* Cze /XVXX-XIX w ./
Celem badań b y ło u z y s k a n ie ź r ó d e ł a r c h i t e k t o n i c z n o - a r c h e o l o g ic z n y c h do o p raco w an ia mono g r a f i i k i e l e c k i e g o w zg ó rza zamkowego. M ia ły one za z a d a n ie o d c z y ta n ie p la n u XViX-wiecznego "do mu o g r o d n ik a " , z n a l e z i e n i e p o w iązań muru obwodowego z zachowanym / o b e c n i e zburzonym / кIX -w iec z nym budynkiem go sp o d arczy m o r a z e w e n tu a ln e p o tw ie r d z e n ia i s t n i e n i a znanego w ź ró d ła c h m uru, two rz ą c e g o w ew nętrzny p o d z ia ł w zg ó rza zamkowego* W ytyczono wykop o w ym iarach 5 x 3 1 5 x 2 /p o łu d n io w o -w sch o d n i n a r o ż n ik X îX -w iecznego domu g o s p o d a rc z e g o /.
11 w yniku badań s tw ie rd z o n o , t e x ix -w ie c z n y dom g o sp o d a rc z y posadow iony j e s t na w c z e ś n ie j sz y c h fu n d a m e n ta c h / n u r a c h kam iа л л о -с e g la n y c h / po ch o d zący ch 2 X V II-w iecznego domu o g ro d n ik a , u ch wycono je g o n a r o ż n ik F Ł udniow o-w schodni. Mur kam ienny s ta n o w i f a z ę XVXX-wieczną, n a to m ia s t o p l a b i c zo w a n ie c e g la n e e ta n o w i f a z ę X V III-w ie c z n e j przebudowy* Fundam ent kam ienny posadow iony j e s t na w a rs tw ie c a lc o w e j - s k a ł k a dew ońska. Nie z lo k a liz o w a n o muru tw o rz ą c e g o w ew nętrzny p o d z ia ł wzgó r z a zamkowego. N i e lic z n y m a t e r i a ł c e ra m ic z n y w y s tą p i ł w XIX i XX-wiecznych w arstw ach n iw e la c y j n y c h . И X IX -w ieczn ej w a rs tw ie w y s tą p i ł ta k ż e fra g m e n t k a f l a piecow ego ty p u s a s k ie g o s p r z e d 1780 t . , p o ć h o d z ą c e g o z p a ł a c u b isk u p ie g o * D okum entacja rysunkow a i f o t o g r a f i c z n a - archiwum WOAk K ie lc e . KŁÓBKA, gm. L u b ie ń K ujaw ski
woj* w ło c ła w s k ie S ta n o w isk o 1 p a t r z późne Ś re d n io w ie c z e KNYSZYN woj i b i a ł o s t o c k i e sta n o w is k o I t p a t r z późne ś re d n io w ie c z e KÓŁÓBRŻBS-Stare M ia sto u l . K a t e d r a l n a , M a ria c k a , G * N aru to w icza, B rtczo w a Kąska p a t r z późne ś re d n io w ie c z e К RAKÓW-Stare M ia sto P I . W iosny Ludów K o ś c ió ł W -Św iętych patrz w czesne ś re d n io w ie c z e KRAKÓW-Stare M ia sto p a t r z w czeane ś re d n io w ie c z e KRASTYSTAW woj* c h e łm s k ie Zamek KRZELÓW, gm* S ęd ziszó w woj* k i e l e c k i e p a t r z późne ś re d n io w ie c z e p a t r z późne ś re d n io w ie c z e KRUSZWICA w o j. b y d g o s k ie S ta n o w isk o 13 patrz o k r e s l a t e ń s k i LUBIBń KUJAWSKI w o j, w ło c ła w s k ie p a t r z późne ś re d n io w ie c z e LUBLIN S t a r e M ia sto Blok VI p a t r z p ó źn e Ś re d n io w ie c z e LUBLIN Stare Miasto Blok Z T ry b u n a ł / d - R a tu sz m i e j s k i / p a t r z p ó źn e ś re d n io w ie c z e
ŁEKNO, gm. W ągrow iec woj* p i l s k i e s ta n o w is k o 3
p a t r z
