LITERATURA
l. E i s e n tra u t O. - Der niede.rlschlesisehe Zech-stein und sei!ne Kupferlagerstat'te. "Arch. Lagerst.-For'Sieh.". Bettiltn 1939.
2. G u n i a T. - Cech!sztyn synkldny le5zezyn,ieckiej. Praca doktorska .,...- maszyniOpiJS. Arch. Wydz. Nauk. Przyrodo. Uniwer. Wrocł. Wrocław 1959. 3. Kol b e l F. - Das Pratert:iar de'r Struktur von Mułkwitz bej S:premberg nordostlich des Lau-sitzer Hauptbbru-ches. "GeOlogie" Jg. 7, H. 3-6. Berli'n 1958.
4. Kol b t\ [ F. - Die En'tlwick:lung des Zeehsteins Si.idbrandenJburg. "Zei'tschr. f. angew. Geol." Berl·in 1961, H. 2.
5. iP a: w.ł o w s k a K. - Atlas geologie7Jlly P<>łSki, zagadnienia stratyg.raficzno-facjalne. IGZ 7 -Perm. Warszawa 1961.
6. P o b o r s !k! i J. - OechS'Z'tyńlskie zagłębie solne Europy środkowej na ziemiach Polski. IG Prace T. XXX, cz. II. Wars7.7awa 1960.
7. R l c h t
er -
B er n b u r g G. - Stratigl'lalph:ische Gliederung des deutschen Zeehsteins. "Zeitschr. d. d. Geal. Ges." 105, Hailiil.over 1955.8. Richter~Bernburg G. - Zwei. Beitńi.ge zu Faziet>, Tektlon:ik unld Kupfe:r:fi.irung des Zech-ste:in5:. II NordsUide'ten. "Geol." Hannover 1951. 9. S e u p i n H. - Die nordsudetische Dyas. Eine Stmt. palaogoog.r. UntersUJChung. "Fortsehr. Geol. u. Paloo.nt." 9. BeTlin 1931.
10. T ok ar s ki A. - Po.szuld'wawcze znaczenie wier-cenia Mogilno l. "Nalfta" 1958, nr 1.
SUMMĄRY
On the basis of ,inve5t1gations OOil!Ceming ihe facial and palaeogeographical oonditiO!llS exisoting in the
northsllidełtie Zechs.tein, and of compa:rative o.bser-vations of the Slllbsudetic Zechstein, the author briefly presents the llithological sucx:ession of strata.
Simultaneously, he stresses t'he role of terrygenic
and chemilcal rock\s in this process. In his re.port the a:utho.r presents the ·Lithootratigraphical ~ison of the Kaczawa Zechstein with that of the foresu-detle area and of the Lużyee ·basi-n. 'I'he author aJso confirms that the Zechstein of the Lower Silesia may be suhdivided i:n:to four sedimentary cy.clothems. Moreover, he :Proves the unreasonableness of three-stage suJb'divisiori of the ZeC'hstef.n, existi,ug up to
now, as welil as the :umeasonaiblemess of cdteria ooncemin:g subcliv.iJsion of the łower Zechstein. F'ina1ly, the Cliuthor draws rSOme palaeo.geog~aphi<:aJ conclusions and under.Unes the .fad that a'l"ea of northsllideltic trough has, dur.iong the Zechstein per.iod, not been a separate bay bordered by a continent from the northeast.
PE310ME
0cHOOblBa.RCb Ha HICCJie,!{OBaJHH.RX lf>a~lłaJibHblX H IIa-Jieoreorpalf>H'łec'KHX yx::JIOBHfi :s ·cesepacy,lleTOKOM ~ex
II!Telł:He H ·HX COIIOCTa'BJieHHH C ·~eXIllTefiHOM cy6cy,!{eT-CKHM, aBTOp •BKpaT~e OIIH'CbłBaeT JIHNJIOrH'IecKy!O ITO-CJie,!{OOaTeJibHOCTb .HamracToBaHHfi. IToJt'l:epKHBaeTc.R HM KOJIH'l:eCTBO TeppnreHHblX H Xlł'MH'l:ecKRX DOJ)\}A. B OIIH-caHHH rrpO'BO)\HTbC.R cpaBHeHHe JIHTOJIOI'O"'CTpaTHirpalf>H-'l:OOKHX qepT. Ra'ła:BCKoro ~enmefiHa c ~exmTełbHV'M ITpeJtcy..z:teTCK'Vfi 30Hbi · H Jlym~Horo óaccefilia. ABTop npHXOAHT H BbliBo,ąy, 'l:TO HHlHHecHJie3cKHfi u.exurrefiH
MOlKUłO i!IOJtpa3,JteJIHTb Ha 4 CeAWMeHTa~HOHHblX ~HKJIO TeMbl. HM oóOCHOBbiBaeTC.R HenpaB.HJibHOCTb
:npHHH-Ma~orv AO CHX II'Op TpeX'b.RpytCHOro ITOAPa3AeJieH.Ił'.R ~eXIIITefiHa H HOCOCTO.RTeJibOOCTb KpHTepHeB
rOOIIOA-C'l'BYIOlll;eJI'O noApa3AeJieHH.R ·HHlKHeN ~exrmefiHa. B
3a-KJIID"renue aBTop npH'BuAHT łiOOKOJibKO
naJieo.reorpalf>H-'!ecimx 'BblBOAOB II O!IO,!{'IepKHBaeT, 'l:TO •B ~eXIIITefiHOBoe
speM.R TeppHTopH.R Cese])'U'Cy):{eTC'l'Kofi MYJI&Abi He
rrp.eJĘCTaiBJI.RJia H30JiuposaHHoro 3aJIHBa, orpaHił'łeHiroro C cooepo·BOCTOKa KOHTI~He'HT<rn.
LEON KARCZEWSKI
Instytut Geologiczny
NERINEE -
SKAMIENIAŁOSCIPRZEWODNIE
O
D CZASU KIEDY Defrance utworzył rodzad Ne-rinea a potem K. Zi'tteol rodzinę Nerineidae, w 'Wielu pracach poświęconych tym śUITI..alrompodno-szono sp.rewę i:Ch war'IJośei stratygrafiemej. W rzę dzie ważnyeh skamieniałości przewodnich postawili je 1P0 raz :pie.11WISzy fW N1eanctze'Ch F. ·A. Roemer, H. G. Bronn, ·Voltz, A. GoldfUSIS i K. F. Peters. Późniejsi badacze niemieccy W.cy, jak: H. Cred'ner; E. Frass, E. Keyser i W. O. Dietrich niejednokrotnie w swokh
pracaeh pod'kreślal1i, że ślimalki te :należą do naj-lepszy-ch skamie.nlałości prze'WO'dni:ch dla utworów jurajskiich i kredawych. Geolodzy i paleontolodzy
fmneuscy. i włoscy na podstawie fauny nerineowej z powodzeniem uJStalali profile stratygraficzne dla poszczególny-ch pręter maamu i kredy we Francji, na Syeyl:ii i w Afryee. Z nowszych prac o eharakte.rze stratygraficz·nym, w który.ch na czoło wysuwa się fauna nerineowa, wymienić nalleży praee Th. Ravena
(14), W. O. Dietrkha (6) 'i E. Helliiliga (7), D. Mongin i L. Monitlon (11), D. Mongin i Ph. Trouve (12) oraz M. Z. A:ncz.el11rowicza (2).
Th .. · Raven rw monografi-cznym oprecowaniu geo-logiemtym terenu leżącego między m:iejscowośc'iami Morez i Le Rousses w departamencie Jur:a przy .graniey szwaa~mko-francuskiej część stratygraficzną utworów jurads.kich i kredowych oparł na faunie nerineowej. Na~bardziej przewodJniie okazały się tu gatuniki z rodzajów Nerinea, Ptygmatis i
Cryptoplo-288
cus. Autor ten wy.różni•a warstwy z charakterystycz-nymi gatunkami ślimaków z rodziny Nerineidae. W [aJtae'h 1933-39 .goolód<Gy nieaniec:cy
w.
o.
Dietrich, E. He'nnig i inni, ldpraoowując stratygralf.ię południb wo-VJSchodnie'j .Afrykitzw.
warstw te·n'dagurslclich (Tendlaguruschichten), wyldzielfli warstwę nertinellową (Ner.i'neUJelll-Schleht) w utworach malmu, która w po-dzialle stmtygraificznym tyeh obszarów stanowi jeden z najlepszych wskaźn~ków. Nerlnee odegrały również poW!a.ż'ną rolę w tak zwanym Neorineen-Sandstein.W opraoowaniu s'tratygrafkzno-paleontologicznym fauny mięczaków z osa{}ów jurajsld!ch Moulouya
(dawne Maroko francusldie) D. Mong·in i L. Monitioo wśród śl:imaków na piei1Wsze miejsce wysuw.a'ją ga-tunki z rodz!ajów Aporrhais i Nerinea. W &traty-graficznym podziafe wydziel~ają · poz:ib'lll nerina>wy z charak'terystycz;ną -tu Nerinea. tuberculosa D e f r. W .Ennym stmty.grafiezno-pa•leontologicznym
opraco-waniu .fauny nerineowej walanżynu dolnych Aip D. MonigiJn i IPh. Trouve wytdzieJ.atią po:zllomy w tym
piętrze za pOOnOcą przewodnich gatunków neri:ne:i, wśród któryich są .również nowe. Au:tarzy piszą, że w tym [oka!l.nym poi(biale stratygrafkznym fauna nerineow.a jest najbardŻiej charakterystyczna dla utworów tego piętra .
Jednym z osta't'nieh opracowań f.aurny o charakterze stratyg.rafiozno-paleontologicznym jest praca M. Z .. Anezełkow:i.CZ!a z osadów · urgonu i gaultu w paśmie
Topola - Dracża w JugosŁawii. Autor ten wśród wielu gatunków przewodniej fauny umieszcza
rów-nież nerinee, charakteryzujące zwł!!$zcza utwory
barremu. We Willioskach .stratyg.rafieznych podaje
przegJ).ąd tabei.Larye7my na~wa~niejszych gatunków śli
maków z nerineami na .czele. Z przytoczonych now-szych prac stratygraficzno-paleonoologiczny.ch wynika,
że nerinee w wielu kraja!Ch Europy J. nie tyłlro Euro-.
py stanowią obiekt ŻY'Wego zainteresowani'a
&traty-grafów. Ich znaczenie stratygra.ficzne jest duże,
bo-wiem przy stos.unkowo niewielkim msięgu pionowym
a bardzo szerokim 1"07iprzestrzenieniu geograficznym
elaskonale spełniają rolę skamienioałości przewodnich.
Na szczególną uwagę rzJaSługują prace rooyjskie
a zwłaszcza wybitnego badacza loopainych ślima.kaw
W. F. Pczelincewa (13). Autor ten w wielu swoich
monografiach U!S'bail~ wartość st11atygra.ficzną
po-szczególnych gatunlków nermei. Stwderdza on, że
ne-. rinee ja!k:kolWiie'k związane zawsze z typową dla nich
facją wapieni rafowych i oolitowych stanowią
jed-nak jeden z naj'lepszych wskażników
stratygraficz-nych w 1,\tworach jury i kredy Krymu i Kaukazu. kh związek ·z typową dla nich facją nie umndejsza
ich wartości stratygraficznej, ·bowiem jak wiadomo
każda fauna nawet naljbard2Jiej przewOOnia
aest
wja-kimś &topniu zawsze związana z charakterystyczną
dla siebie fa'C\ią. I1nny ibadacz a:aidme.clki I. A. Koa:obkQW
(9) pisze .,... meZOzoiczne Tubiferida.e, Nerine.idae,
Itieriidae, Proceritidae, ColumbeUinidae z dużą
,Ho-ścią rodm~ów i podrodzajów są jednymi z
najlep-szych skamieniałości przewodnich zwłaszcza dla
osa-dów jurajskich".
Z powyższych prae i cytatów wynjilm nie"ZJbicle, że
ślimaki te słusznie zyskały sobie ·miano
skamienia-łości przewodnich. ·
W Polsce od czasów najdawniejszyeh, tj. od
opra-cowań Pwseha, :flauna ślimaków z rodziny Nerineidae
st·alllJOWił>a obiekt zainteres<>~nia nie tyllro
pa!leon-tolog.ii, ale również straty>gralfii. Zejszner opisując
wapienie Inwałdu, ustala kh wieik przew.arż.nie na
podstawie licznych nerinei. A. Alth (l) opracowując
geologię Niżniowa, szczególną uwagę 7JWracał na
wy-stępującą tu Umną faunę ślimaków z rodziny
Neri-neidae. Jak wielkie znaczenie przywiązywał Alth do
tych ślima:ków, niech świadczy jedna z jego
wypo-wiedzi w pracy pt. .,Wapień niżniowski i jego
ska-mieliny". Pisze .on: .,Rod:z.aj ten ślimaków jest dla
wapieni ni:żniowskich najWJaŻniejszy, gdyż szeząth."i
do niego naieżące we wszystkich miejscowościach,
z których dotychczas skamieliny są znane, w
prze-wa.żnej znajdują się 'ilości. Nielktóre z tutejszych
ga-tunków zgadzają się w · zupełności z gatunkami
z innych miejseowośei jm znanymi, a dlatego rodzaj
ten także dl:a oznacżenia względnego wieku naszej
formacji jes·t Wa-żny". Mowa jest oczywiście o rodzaju
N erinea. (Alth używał jednej nazwy rodzajowej
Narinea dla całej rodziny Ner•ineidae).
K. Wójcik (20) opracowując jurę Kruhela
Wiel-kiego stwierdził, że w utworach jej występują formy
,;f.acjalnie przewodnie", do których
najprawdopodob-niej zaliczył też ślimaki z rodziny Nerineidae.
Nie-które gatunki rodzajów Nerinea, Ptygmatis, Itieria.
uznaje Wójcik za wspólne i jednowiekiowe d1a jury
Inwałdu i Kruhela jak również dla jury niemieck.felj
i francilskiej (Kelheim i Valfin). Porównanie oo jak
i wiele innych potwierdza dużą przydatność nerinei
dla stratygratfiL Spośród innych geologów polskich,
którzy ilnteresowali s-ię nerineami pod kątem straty~
grafii, wymien'ić należy J. Lewińskiego (10), J. Sie~
miradzkiego (17, 18) i J. Samsonowicza (16).
Lewm-ski ,pierwse:y zwrócił uwagę na tzw. "duże :nerinee"
w Zalesilcaeh i Krzyżanowicach koło Iłży. Są to:
Nerinea desvoidyi d'O rb., Cryptoplocus pyramidalis
(M ii n s t.), Cryptoplocus subpyramidalis (M ii n s t.)
i Nerinea acreon d'O r.b. SiemiTad7Jk:i opracował
fau-nę nerinoową Bałtowa i okolic. Autor ten przywią
zywał duże znacżenie stratygraficzne do tych ślima
ków. Bardzo często w póżniejszych pracach i
pod-ręcznikaiCh eytował wiele gatunków przewodnieh
ne-rinei dla utworów mllllmu Pohski. Nie mniej u:wagi
ZASiĘGI PIONOWE WAŻNIEJSŻYCił GA'l;'tiNKÓW,
SLIMAKOW NADRODZINY NERINEACEA WYSTĘ-.
PUJĄCYCH W MALMIE POLSKI (BEZ POMORZA
ZACHODNIEGO) Nazwa gatunku Aptyxiella sexcostata (d 'O rb.) Cryptoplocus depressus (V o l t z) Cryptoplocus pyramidalis (M ii n s t.) Cryptoplocus subpyramidalis (M ii n s t.) Cryptoplocus succedens Z i t t e l ltieria clymene (d' O rb.) Itieria moreana (d 'O rb.) ltieria staszyci .(Z ej s z n.) Nerinea bernardiana d' O rb. Nerinea contorta B u v. Nerinea desvoidyi d' O rb. N erinea nantuacensis d '.Q rb. Nerinea substriata d' O rb. Nerinea tuberculosa D e f
r.
Nerinella altenensis (d' O rb.) Nerinella caecilia (d' O rb.) Nerinella chantrei (L o r.) Nerinella calliope (d' O rb.) Nerinella cynthia (d' O rb.) Nerinella jollyana (d' O rb.) Nerinella satagea (L o r.) Nerinella styloidea (C tj.) Polyptyxis nodosa (V o l t z) Pseudonerinea clio (d ' O rb.) Pseudonerinea clytia (d 'O rb.) Ptygrnatis bruntrutana (T h u r m.)Ptygmatis carpathica (Z ej s z n er)
Pt·ygmatis clio (d ' O rb.)
Ptygmatis curmontensis (L o rio l)
Ptygmatis gradata (d 'O rb.)
Ptygmatis meneghini (G e m m.)
Ptygmatis mosae (D e. s h.)
Ptygmatis pseudobruntrutana (G e m m.)
Ptygmatis salomoniana (C o t t.)
l
(Tabela zestawiona na podstawie literatury
własnych oraz. materiałów z wierceń), opracowań
poświęcił nerineom również Samsonowicz Pl'IZY
opra-cowywaniu utworów jury i kredy północno-wschod
niego obrzeżenlia Gór Swiętokrzyskich. Samsonowkza
tak j.a.k i Lewińs:kiego interesowały "duże nerinee"
w Krzyżanowicach. W pracy o charakte.r2e wybitnie
stratygraficznym poświęcił im Samsonowicz całą
roz-prawę. Uznaje on je za ®bre skamieniałości prze-·
wodnie, !które jak pisze "ma~ą sa:eroki mllii.ęg
po-zi'Omy". ·
W 1955 r. przystąpiłem do opra:cowama eałej fauny
nerineowej występującej w utworach astartu 1
ki-mer)"du północno-wsehodniego obrzeżenia Gór Swię ..
tokrzyskich. Z kilkuletnich badań, których owocem
jest osobna praea o charakterze
stratygra.fiezno-paleontolJOgic:mym poświęcona ślimakom z rod2;in
Nerineidae, Tubiferidae i Itieriidae - mogłem ..
wy-ciągnąć daleko idące wniosk!i stratygraficzne.
Inte-resowały mnie szczególnie ślimaki z rodzaju
Ptygmatis masowo występujące w as-tarcie. Na ich
podstawie udało się wydzieHć warstwę, którjl nazwi;l-.
łem "warstwą ptygma-tisową", a która cha'l'laideryzuje
górny astart z krzemlenWami czelooladowymi. Zespół.
gatunków
z
rodzaju Ptygmatis okazał się tu ba:rdzoprzewodni. Jego ·zas:i~ pionowy był zawsze
identycz-ny na całej przestrzeni odsłonięć astartu północno-_
wschodniego obrzeżenia Gór Swiętokrzys'kieh. P<YLQ
tym stwierdziłem, że zespół gatunków z . rodzaj~.
Ptygmatis występuje zawsze w górnych partiach.
astartu rÓwn'ież w ock;;łonięci:a.ch malm:q Su~ę<jowa,, .
ltodr~ba i okollic oraz w ubwooach jul1ajskkh okolic Małogósrzczy. A zatem zespół gatunków z :OOdzaju
Ptygmatis jest stmtygraficznie waii:ny dla górnego
astartu mezoZIOieznego obrzeżenia Gór Swiętokrzy ski.ch.
W latach 1958---60 otrzymarem z Zalkładu Geologii
Niżu od T. Niemczyoltiej wiele ma'teriałów z wierceń
wykonanych między Bugiem a Wisłą w Magnuszewie, .Zebraku, Bystrzycy :i ostatniJO w Chojnach Nowych
w 'WOjewó~twie lubelskim. Poza tym miałem do
· dyspozycji materiały z wierceń: Kamien'iee, Borów, Pęcmwdee, . Krz~ów, Głogowiec i Dzierzbice
-ws.zySit'lcie
z
okolic Kutna. Pojedyneze próbkiwapie-ni ·-z fauną nerinoową miałem również z wiereeń
Pagórki, Iwiezna, Lubaczów, Kcynia i Kocewia. W wi~rcen:iach Magnuszewa, żebraka a rzwłaszcz>a Bystrzycy fauna nerinoowa odegrała w ustaleniu stratygrafii ma'lmu największą rolę. Zespoły gatun-ków z ro9z·a(jów Ptygmatis, Nerinella i Pyloptyxis
pozwo!Ny na dokmodne usta'lenie granic między rau-ralkiem, astartem li ikimerydem. W.ielle tych zespołów
cał!lrowid.e odpowiadało pod względem procentowego
s'kłądu ~ólnyoh ga:tn.mków zesax>~om wy5ępuaą
cym . w mallmie mezozoi<2Ilego obrzeżenia: Gór Swiętolklrzyskioh. W marl:eria~ach z wierceń Ka-mieniec, Borów, Pęcławi<:e, K·rz~a.nów, Głogo
wiec,. Dzier:zJI;lice i Kocewia .udo.st~nionyeh mi
przez S. · ~a sllwiea'dziłem Sltos•Uillkowo licrzme gatu.nki ;z; IOOdza(jów Nerinella, Ptygmatis .i
Aptyxiel-la. PO'ZJWoliły one na .U&talenie ip(JISzczególnych pięter maGanu w ,tych wiereeniaeh. Wśród innych gatunków fauny małżów, brachiopodów i kor:aili, ś:li maki z rodziny Nerineidae ok·azały się tu naj;bardzierj pl'\Zewodn1imi formami. Potwierdziła to w dosta·
tecz-nym stopniu przeprowadzrona korelacja tych form z tymi samymi gatunkami występującymi w po-szczególnych piętrrach mezozo.i.cznego obrzeżenia Gór świrętxlkrzysrkich. Zasięg ;pionowy tych gatunków był stosunkowo mały przy dużym zasięgu poziomym.
Duże znaczenie straty~aifticrzme ma fauna nerdnoowa
również w ikredzie. Wyrrazem rtego są rprzytoozotne na
początku oprraoowania nerinei kredowych w
Jugo-sławii, we Francji, w Afryce i w ZSRR. W Polsce
w u'twWach kredy fauny nerineowerj dotychczas nie stwierdzono. Nerinee mas.owo występują u nas w
ju-rze a zwłaszcza w malmie. Zasięgi pionowe fauny
nerłneowej występującej w malmie Polski ilustruje
tabela. Większość gatunków w niej przedstawionych stwierdzono w mezozoi-cznym obrzeżeniu Gór Swię tokrzyslldch . oraz we 'W'Spomn.iranych wierceniach.
W wi~reendach n.i.ektóre gatunki, taJki.e, jak: Nerinella
calliope (d'O :rb.) czy Polyptyxis .nodosa (V o l t z) stwierdwno w Poilsee IPO raz pier\VISzy. Ich zasięg
pionowy ogranicza się tyłko do rauraku. Taki sam
~asięg pionowy tych gatunlków j-est we Francji, na
!{rymie .ir Kaukazie. Inne gatunki ·z rodzajów Itieria, Cryptoplocus, Ptygmatis i Nerinea cytowane są z po-łudniowej i połU'driri.owo-'W'schodniej Pol.ski przez
Zerj-s2mera, · Altha, K. Wó'j<:'.ilka i innych.
-W Pollsee do ded-nego z najciekawszych stanowisk fauny nerinoowej należy niewątpliwie Pomorze Za-chodnie z ok.olk Kamienia Pomorskiego. Jakkolwiek
stratygrafię ma~mu tych terenów opracowano już
stosunikowo dold-adnie na podstawie fauny ramonito-wej, ·
to
dednak wydaje się, że polscy stratygrafowieza mało \l)ÓŚwdęcil.i uwagi ślimakom z rodziny
Neri-neidae. Niemieccy !badacze K. Riehter (15) i W .. Deec-ke · (4). zwraoa!li · uwagę tu na tzw. "duże nerinee"
(Nerinea desvoidyi d'O rb., Nerinea gosae C re d n.) charakterymyczne zwłaszcza dla utworów kimerydu.
Od prrac tych badraczy minęło już kilkadziesiąt lat
rL·szcregółowe zbadanie pozoiS·tałerj fauny nerineowe.j
występującej tu bardzo li-cznie mogłoby do&tarczyć
wiele nowy-eh .i Ciekawych wyników nie tylko
facjal-nyreb -c:z.y paleogeograJficznych, a1e również stratygm-mcżnYJCh: z przytoczonych tarberi stootygralficmlych K, 'Richtera; A. Wjjl.czyńrs.kiego (19) czy W. Bieleckiej
l:>Z. Dąbromklej (3) wyn'iika, że występujące tu
ner.iinee można s.kiorelować z poszczególnymi pozio-mami amonitowym.i.. Nieswty, zarówno A. Wiiczyń
&ki;, -jalk i W; Biele;cka 1i Z. Dąbrowska nie podają 2~0
nazw gatunkowych neri:nei z .. poszczególnych pozio:-mów. W o.pi>ach !Profili paw!Ołują się oni na ozna-czenia niemieckie i ich rozmieszczenie pionowe.
Jed-nakże jlliŻ z tego można wnioskować, że fauna neri:..
neowa charakte.rystyczna jest tu przede wszystltim dla utworów astartu i k~merydu. Ze względu na t9
należałorby dOkładnie ją opracować i przeprowadzić
korelację np. z gatunkami nerinei mezozoicznego
obrzeżenia Gór Swiętokrzyskich. Pornogloby to do I.LStalenia pozycji stratygraficznej wie'lu gatullików nerinei, oo dJo k'tórych jeszcze do dziś istnieje w lite-raturze wiele &przecznych opinii. Na!leży mieć na-dzieję, że zagradn.ienie
tO
zostanie w na~bliis.zejprzy-szłości bez większy-ch przeszkód rozwiązane.
. Te I(>Oibieżne i ogólnie ;przytoczone materiały w do-state;cz>nym stopniu zdają s.ię przedstawiać wartość
stratyg-rafriezną całej . grupy Nerineacea.
Powszech-ność stosowania tej nadrodziny dla celów
stratygra-ficznych 1i fBJCjalnych jest znana niemal na
wszyst-kich kontyonent•ach świata. Swiadczą o tym -najlepiej li.czne opracowania tych ślimaków nie ty·lko paleon-tologiczne, ale wł·atnie te, które r07!patrują i ustalają
ich wartaść str.altygrarficzną.
LITERATURA
l. ·A l t h A. - Wapień niżniowslki i jego
skamie-liny. 1881.
2. A n <:z e ł k o w i c z M.
z. -
Urgon .i gol t u krednom pojasu Topola - Dracza (Szumadija). liiJ.St. Gedl. de· Univer. de Beogrrad, 1954. 3. Bi_elecka W., Dąbrowskaz
.
-
Uwagio stratygrafii małmu Pomor21a Zachodniego oko-Ue Kamienia Pomorskiego. IG Biul. 142. War-szawa 1958.
4. ·D e e ak e W. - Geologie von Pomme:rn. Ber-lin 1907.
5. D·ietrich W. O. - Fossiliurn Catalogus I Ani-malia. Edit.us a C. Diener . . Pars 31. Berlin 1925.
6. D i e t r i<: h W. O. - Zur Stratigraphie u.nd P.alaeo.ntologie der Tendagurusch'ichten. Palaeon-tographica Supl. VII, 2 Reihe, Te~l II. Stuttgart 1933-39.
7. H e n n 'i g E. - Der Sedimentstrifen des Lindi-Ki'lwa-Himer\landes. Pailaoont~aa>hirca Supl. VII, 2 Reihe, Te'il II. Stuttgart 1933-39.
8. K a r <: z e w s k i L. - SUmaki asrtartu i
Itimery-dJu północno-wschodniego obrzeżenia Gór śwdęto krzyskiJCh. IG •Prace T. XXXII. Warszawa 1960.
9. K o rob rk o w I. A. - Wwiedieni~e w Jrz\l<."Zeellije i.'Skopajemych moluskow. Leningrad 1950.
10. L e wińsk i J. - Przyczynek do znajorooścl utworów jurajskich na wschodnim zboczu Gór Sw.ięt.okrzyrSiclich. ,,Pam. Fizjogr." t. 18. War-szawa 1902.
11. Mong.i:n D., Monitlon L. - Nouvelles observatiom strat.igmrphiques ert paleontalog.iques sur ~e Jurassique. superieur de la Basse-Mou-louya. Extrait des Notes du service GOOil. Tome 6.
R·abat 1952.
12. Mongin D., Trouve P. - Le Va6.-anginien inferieur caiJeai're du Goond Canon du Verdon (Ba'SISes-Alpes). Bull. Soc. Geol. de France. Paris 1953.
13. P c z e l i n c e w W. F. - Fauna ju:ry i niżniego
mieła Krymoa i Kawkaz.a. Trud. Gieoł. Kom.
Now. ser. Wyrp. 172. Leningrad 1927. ·
14. R a v e n Th. - Etude geologique de la Region de Morez-les-Rousses (Jura). Trav. Lab. d. Geol. d. la fa;cuU. des Scienoes de Lyon. Fasc. 20. Mem. 17, 1932.
15. R i c h t e r K. - PaHiogeographische Deutung von Ma!J:mgeschietben. Z. GetSChiebenfol'IS<!hung, Bd. VH, H. 3. Beririn 1931.
16. Samsono:w.icz J. - Przebieg i charaikter granicy między jurą a kredą na północno
wschodnim Ziboczu Łysogór. PIG Spraw. t. VII.
