JOZEF MYSŻKA,. WŁODZIMIERZ PARACHONlAK
o
·
ZLEPIE~CU
Z .
OTWORU
'
W QATOWlCACU
W
RAMACH POSZUKIW wadzonych na· terenie Nowej Huty i okolicy zo-AA za wodą wgłębnąpro-stało ostatnio odwiercone kilka głębszych· otworowo Szczególnie interesująco przedstawia się profil geolo-giczny otrzymany z otworu w Batowleach. W otwo-rze . tym po przewierceniu utworów jury białej ~-.
potkano na zlepieniec o dość szczególnym WYkształ:
ceniu petrograficznym.. W schematycznym ujęciu pro-fil tego otworu przedstawia' się. następująco:
0.00 - 4,00 m. glinki lessowe. (czwartorzęd),
4,00 - 39,00 m. Iły zielonawe, zwarte, dclem
łup-kowe(miocen), . '
39,00 - 82,00 m łupki . margliste, ltt8.re z wkład- .
kamiwapienia' marglistego
(kre-da).: .' . .
82,00 - 313,00 m. wapienie . s7;arobiałe ~,ilkaliste~'
. z ciemnymi' krzemieniami, dOłem
żółtaWe, gruzłowate bez krzemieni (jura biała),
313,00 - 398;00 m. zlepieniec (do . .Jhwili9becnej 'nie
. przewiercony). .
Jak wynika z przedstawIonego, skróconego profUu geologicznego, strop omawianego zlepieńca nawierco-ny został na głębokości 313 m. MakroskopoWo' skałil
ta reprezentuje sedyment o strukturże psetitowej, zło żony z otoczaków i okruchów skały barwy,'sżarej,
szarozielonawej, czerwonej, różowej. m1ecmej 1 czar-nej,' o spoiwfe piaskowcowym. Pówyższe .elem.enty
reprezentują z makroskopowo rozpo'.mawalnych . skał:
kwarcyty, łupki krystaliczne, skalenie, . lidyty, skały . magmowe o różowym 2!abarwleniu
oraz
.'
skaływy-lewne, drobnOkrystaliczne,. o ciemnym ~barwie\liu. Wielkość okruchów i otoczaków jest bardzo zmien-. na, od paru mUimetrów do 8 cm. (złesortowauie).
Wykazują one różny stopień obtoczeni&.' Tekstura skały bezładna. Skała jako cał\>Ść jest sUnie zdiage-nezowana, zbIta" twarda· ~: poprrzecfnana białymi żył
kiunl dolomitowymi. lia niektóryCh odcinkach
rdze-nia m.ożna obserwowa~ pewną regularność przebiegu
tych żył~k.
W tych przypadkach przecinają one 'rdzeń pod ką
tem ok. 600
• Przecinają one zarówno okruChy skalne, jak' 1 !:pasę cementującą .. Dla' bardziej szczegółowego
petrograficznego scharakteryzo·-.vania zlepieńca wy-konane zostało dorywczo kUkanaście cienkich płytek.'
Ze. względu na charakter skały ta UOść cienkich pły
tek nie pozwala na podanie pełnej charakterystyki i listy elementów składowych zlepieńca.
Na podstawie przeglądu wymienionych wytej kil-kunastu preparatów została stwierdzona obecność
na-stępujących skał: kwarcytów, 'łupków kwarcyt~wych, łupków chlorytowych, łuPków serycytowych, gnejsów,
myionitów, kataklazytów. filitów, bazaltów, diabazów, tufów, sUnie zwietrzałych skał o strukturach porfiro-wych, keratofirów, riolftów, silnie zdiagenezowanych
łupków ilastych, piaskowców szarowakowych oraz
lidytów.. ' . ,
. Ze składników mineralnYCh występujących w
for-mie większych ziarn i okruchów stwierdzono
obec-noś.ć mikroklinu, ortoklazu i plagioklazu (najczęściej
oligoklaz}, .
-" Zidentyfikowanie poSlZczeg61nych skał nastręcza
dużo trudności z uwagi na ich zły stan zaohowania
:. i. niejednokrotnie drobne rOzmiary. W wielu przypad-kach W skałach np. o strukturach porfirowych
Pl'a-kryształy skaleniowe są zupełnie zserycytyzowane.
. W skałach pierwotnie' zasadowych zawierających
rpj-. nerały femiczne .występują jedynie po nich paeudo-·morfozy chlorytowe.Często niektóre otoczaki są zsy-lfffkowane lub uległi rekrystalizacji (blastezle).
Spo-. śród wymienionYCh elementów skalnych najazęściej
spotyka się otoczaki albo olwu,chy skał metamorficz-nych, głównie kwarcytów o zmiennych struktU40lch oraz łupków chloryłowych" serycytowych i kwarcyto-wych. .
Na dominującą rolę sk8łmetamorficznych w
po-dobnie wykształconych' zlepieńcach, nawierconych
w Wojsławiu i Łapczycach, szczególnie w partiach
stropo'wy'ch, zwraca również uwagę J. Burek l)
Wszystkie. wymienione oto~ki i okruchy scemen-.
towane są spoiwem. piaskowcowym. złożonym. głów
nie z kwarcu, skaleni, chlorytu oraz tlenków że-laza.· ' .
'. W pewnych partiach spoiwo to· przeważa ilośCio
wo nad otoazakami, które występują jedynie spora-dycznie .
Skład petrograficzny oraz charakter wykształcenia
zlepieńca z Batowic wykazuje znaczne podobieństwo
do zlepieńca' z wieroeula w Łapczycach opisanego o9t8.tnio przez Mo Morawską.,.
Zarówno zlepieńcom z Ł4pczy~ jak i z Wojsławia przypisUje się - przypuszczalnie na podstawie ich pozycji stratygraficznych w profilach - wiek dewoń
ski (J. Czarnocki).
Za utwory jednowiekowe można by uważać zle-:. pleniec nawiercony w otworze w Batowlcach. .
Niniejsza notatka ma cłiMakter informacyjny, na., tomiast bardziej szczegółowe dane b~dzie .. m.ożna
po-dać. po zakończeniu badań.
l) Analiza mikroskopowa BPlllowych partU Jlllboklch
Wierceń WoJslaw 3 1 Łapczyce 2 (1951 - praca nlepub!4ko. wana).
I,
Zlepieniec dewo:6sk:1 z wiercenia w Łapczycy. .,PrzeCllldGeolog." 1951, nr ł. • . ' .
