"Der Bruder unseres Gottes - Strahlung des Vaters, Zwei Dramen", Karol Wojtyła, Freiburg-Basel-Wien 1981 : [recenzja]

Stefan Moysa

"Der Bruder unseres Gottes

-Strahlung des Vaters, Zwei Dramen",

Karol Wojtyła, Freiburg-Basel-Wien

1981 : [recenzja]

Collectanea Theologica 52/4, 192-193

192 RECEN ZJE

K a r o l W O JT Y Ł A , Q u e lle n d e r E r n e u e r u n g . S tu d i e z u r V e r w ir k lic h u n g des

Z w e i t e n V a tik a n is c h e n K o n z ils , F re ib u r g - B a s e l- W ie n 1981, V e rla g H e rd e r,

s. 368.

W r o k u 1972, a w ię c w 10 l a t p o o tw a r c iu S o b o ru W a ty k a ń s k ie g o II, u k a z a ło się s tu d iu m k a r d y n a ł a K a r o la W o j t y ł y o r e a liz a c ji te g o ż so b o ru . B y ło on o w sw o im z a ło ż e n iu p rz e z n a c z o n e ja k o p o m o c d la u c z e s tn ik ó w s y ­ n o d u a rc h id ie c e z ji k r a k o w s k ie j, k tó r z y w ó w c z a s p o d ję li p r a c ę n a d w p r o w a ­ d z a n ie m s o b o ru w życie. W r o k u 1981 u k a z a ło się n a n o w o o p ra c o w a n e p rz e z s a m e g o p a p ie ż a w ło s k ie tłu m a c z e n ie te g o d z ie ła i n im ja k o p ie rw o w z o re m p o s łu ż y ł się tłu m a c z n a ję z y k n ie m ie c k i — d r A u g u s t B e r z.

Z a k ła d a m y , że o ry g in a ł d z ie ła je s t z n a n y n a g ru n c ie p o ls k im i d la te g o ■ ograniczam y się je d y n ie do p a r u u w a g . N a p ie r w s z y r z u t o k a w id a ć , że k s ią ż ­ k a z o s ta ła n a p is a n a p rz e z ko g o ś, k to b r a ł o so b iście u d z ia ł w so b o rz e i p rz e ż y ł g o p rz e d e w s z y s tk im ja k o w y d a r z e n ie re lig ijn e . K s ią ż k a z a te m b a rd z o o d ­ b ie g a od ó w c z e sn y c h k o m e n ta r z y te o lo g ic z n y c h , k tó r e g łó w n ie z w ra c a ły u w a ­ g ę n a to, co so b ó r w n o s i n o w e g o do te o lo g ii i ja k ie s tw a r z a p e r s p e k ty w y r e ­ f o r m y d la s t r u k t u r k o ś c ie ln y c h . A u to r n a to m ia s t p o d c h o d z i do s o b o ru ja k o do w y d a r z e n ia e g z y s te n c ja ln e g o d o ty c z ą c e g o p rz e d e w s z y s tk im w ia r y czło ­ w ie k a . P rz y p o m in a , że V a tic a n u m II w e d łu g in te n c ji J a n a X X I I I m ia ł b y ć p rz e d e w s z y s tk im so b o re m p a s to r a ln y m i d la te g o u w a ż a , iż je g o p ie r w ­ s z y m c e le m b y ło w z b o g a c e n ie w ia r y i o d p o w ie d ź n a p y ta n ie , co z n a c z y b y ć d z is ia j c h rz e ś c ija n in e m . D la te g o te ż p o w y ja ś n ie n iu w p ie r w s z e j części, n a c z y m p o le g a w ia r a w u ję c iu so b o ru , p rz e c h o d z i w d ru g ie j do p o sz c z e g ó ln y c h tr e ś c i, k tó r e m a j ą t ę w ia r ę k s z ta łto w a ć . T u ta j te ż n ie o g ra n ic z a s ię — ja k n ie k tó r z y k o m e n ta to r z y — je d y n ie do K o śc io ła i ś w ia ta , a le k o le jn o ja k o tr e ś c i w ia r y p r z e d s ta w ia p rz e d ło ż o n e p rz e z so b ó r p r a w d y o stw o rz e n iu , T r ó j- ę y Ś w ię te j, o d k u p ie n iu , o K o śc ie le ja k o lu d z ie B o ży m i w s p ó ln o c ie e s c h a ­ to lo g ic z n e j. W o s ta tn ie j części p r z e d s ta w ia a u to r p o s ta w y , k tó r e w y n ik a ją z w y ż e j w y m ie n io n y c h tr e ś c i i s k ł a d a ją się n a w ia r ę w z ię tą w z n a c z e n iu s u b ie k ty w ­ n y m . D o ty c h p o s ta w z a lic z a p o s ła n ie , czy li m isję , św ia d e c tw o , lu d z k ą to ż ­ s a m o ś ć i c h r z e ś c ija ń s k ą o d p o w ie d z ia ln o ść , p o s ta w ę e k u m e n ic z n ą i .a p o s to ls k ą o ra z p o s ta w ę b u d o w a n ia K o śc io ła ja k o w sp ó ln o ty . R e c e n z o w a n e tłu m a c z e n ie je s t d o w o d e m p r a g n ie n ia , a b y o d n o w ę so b o ­ r o w ą w k r a ja c h , ję z y k a n ie m ie c k ie g o o p rz e ć n a g r u n to w n y c h p o d s ta w a c h . N a p e w n o te ż p rz y c z y n i się ono do o d n o w y p rz e p r o w a d z o n e j w ta k i m d u ch u . k s. S te f a n M o y sa S J , W a r sza w a K a r o l W O JT Y Ł A , D e r B r u d e r u n s e r e s G o tte s — S tr a h lu n g d e s V a te r s , Z w e i D r a m e n , F r e ib u r g - B a s e l- W ie n 1981, V e rla g H e rd e r, s. 189.

D w a , sp o ś ró d o g ó łem p ię c iu d z ie ł d r a m a ty c z n y c h K o r a la W o j t y ł y , zo­ s t a ł y t u p rz e tłu m a c z o n e n a ję z y k n ie m ie c k i, a m ia n o w ic ie : B r a t n a sz e g o B oga i P r o m ie n io w a n ie o jc o s tw a . T łu m a c z , T h e o M e c h t e n b e r g w y ja ś n i a czy ­ te ln ik o w i, k im je s t b r a t A lb e rt, b o h a te r p ie rw s z e g o d r a m a tu i w j a k i sp o só b p o s ta ć t a s t a je się d la a u to r a o k a z ją do p o e ty c k ie j m e d y ta c ji n a te m a t t a ­ je m n ic y c z ło w ie k a . K o m e n ta to r w id z i d w a g łó w n e p u n k ty sp ię c ia , w o k ó ł k tó r y c h k s z t a ł t u j ą się lo sy b o h a te r a . P ie r w s z y to jeg o p r z e m ia n a z a r t y s ty - - m a la r z a n a s łu g ę n a jb ie d n ie js z y c h sp o ś ró d b ie d n y c h . O d k ry c ie sw eg o p o ­ w o ła n ia p rz e z s z tu k ę , ja k ie g o d o k o n a ł A d a m C h m i e l o w s k i , o d z w ie r­ c ie d la do p e w n e g o s to p n ia d ro g ę ż y c io w ą K a r o la W o jty ły i tłu m a c z y jeg o z a f a s c y n o w a n ie p o s ta c ią b r a t a A lb e r ta . D ru g im m o m e n te m u w a g i je s t k o n ­ f l ik t m ię d z y r e w o lu c ją a m iło s ie rd z ie m . R e w o lu c ja p o s ia d a w ła s n e u z a s a d ­ n ie n ie i lo g ik ę, a je d n a k n ie p o tr a f i p o sią ść w s z y s tk ic h d ó b r, k tó r e s t a j ą się u d z ia łe m c z ło w ie k a d z ię k i m iło s ie rd z iu .

RECEN ZJE

₁₉₃

D ru g i d r a m a t m a r ó w n ie ż za p r z e d m io t ta je m n ic ę c z ło w ie k a . P rz e z n ieg o ja k p rz e z p r y z m a t w in n o p ro m ie n io w a ć B oże o jco stw o . N a a n ty p o d a c h te g o p r o m ie n io w a n ia z n a jd u j e się c z ło w ie k s a m o tn y . J e d y n y m ś r o d k ie m p rz e z w y ­ c ię ż e n ia te j s a m o tn o ś c i je s t m iło ść, k tó r a u k a z u je się w ła ś n ie w p ro m ie n io ­ w a n iu . A z a te m ty lk o w ó w c z a s g d y c z ło w ie k o tw ie r a się n a m iło ść, m oże on p rz e ż y ć w e w n ę tr z n ą p rz e m ia n ę , k tó r a p rz e z w y c ię ż y sa m o tn o ść . N a le ż y w y ra z ić z a d o w o le n ie , że u d o s tę p n io n a c z y te ln ik o w i n ie m ie c k ie m u d r a m a ty c z n a tw ó rc z o ś ć o b e c n e g o p a p ie ż a , p o zw o li n a le p sz e jeg o z ro z u m ie n ie ja k o c z ło w ie k a p o c h o d z ą c e g o z in n e j k u lt u r y , k tó r a w p ły w a i p o m a g a m u w s p e łn ia n iu jeg.o n a jw y ż s z e g o p a s te rz o w a n ia . k s . S te f a n M o ysa S J , W a r sza w a A d o lf E X E L E R , Z u d ie s e m L e b e n e r m u tig e n . B e tr a c h tu n g e n z u d e n F e ste n im K ic h e n ja h r , F r e i b u r g - B a s e l- W ie n 1981, V e rla g H e r d e r , s. 128. K a z a n ia a u to r a w y p o w ie d z ia n e w o b e c ró ż n e g o a u d y to r iu m i z w ią z a n e p rz e w a ż n ie z u ro c z y s to ś c ia m i ro k u k o śc ie ln e g o z o s ta ły t u t a j o p u b lik o w a n e w fo r m ie k s ią ż k i. R o z w a ż a n ie n a W n ie b o w s tą p ie n ie d o b rz e u jm u je i w y ra ż a W sw o im ty t u le g łó w n ą m y ś l k s ią ż k i: d o d a ć o d w a g i w ży ciu . A p o sto ło w ie u p o rc z y w ie p a tr z ą c w n ie b o za o d c h o d z ą c y m C h ry s tu s e m p rz y p o m in a ją w e ­ d łu g a u to r a , że re lig ia m oże s ta ć się is to tn ie o p iu m d la lu d u i o d c ią g a ć od z a d a ń z ie m sk ic h . Ś w ię to W n ie b o w s tą p ie n ia b y ło b y fa łs z y w ie z ro z u m ia n e , g d y b y z te j o k a z ji c h rz e ś c ija n ie p rz y jm o w a li to sa m o sta n o w is k o , ja k ie św ia t z a ją ł n ie g d y ś w o b e c a s tr o n a u tó w ; w ie lu lu d z i p o rz u c iło w ó w c z a s p ra c ę , s t a ­ n ę ło w p a tr z o n y c h w ic h o s ią g n ię c ie życząc im szczęśliw eg o p o w ro tu . T y m ­ c z a se m c h r z e ś c ija n in w in ie n p a tr z e ć n ie w g ó rę, a le w p rz ó d n a m o żliw o ści i sz a n s e , k tó r e p rz e d n im s ta ją .

P o d o b n y m o ty w p o w r a c a w w ie lu ro z w a ż a n ia c h . Z o k a z ji W ie lk ie jn o c y a u to r p rz y p o m in a , że J e z u s z o s ta ł u k rz y ż o w a n y p rz e z p o b o ż n y c h , d la te g o że ic h z d a n ie m u w ła c z a ł c h w a le B ożej. A w ię c w s z y s tk o n a w ię k s z ą c h w a łę B oga, ta k ż e z a m o r d o w a n ie J e z u s a . K a ż d a re lig ia , k a ż d a id e o lo g ia czy ś w ia to ­ p o g lą d , k tó r y n ie p o m a g a c zło w ie k o w i, a le go z n ie w a la , m oże b y ć w im ię te g o ż c z ło w ie k a z a k w e s tio n o w a n y . U ro c z y sto ść Z e s ła n ia D u c h a Ś w ię te g o p rz y p o m in a , że te n ż e D u c h d z ia ła w sp o só b c ic h y i u k r y t y d a ją c n a d z ie ję i b u d z ą c o d w ag ę, W ś w ię to B ożego C ia ła c z ło w ie k o tr z y m u je Chleb, k tó r y .u z d o ln ią do w ę d ró w k i ż y c io w e j. Ś w ię to B ożego N a ro d z e n ia je s t o k a z ją do

d łu g ic h ro z w a ż a ń o p o k o ju z ie ń isk im .

P r y n c y p ia ln ie n ie m o ż n a n ic z e g o z a rz u c ić p o w y ż sz e j m e to d z ie . Z w ła sz c z a w z la ic y z o w a n y m ś ro d o w is k u d o b rz e b ę d z ie ro zp o cząć od ro z w a ż a ń w z ię ty c h z ży cia , a b y w s k a z a ć j a k E w a n g e lia p o z o s ta je w ty m ży c iu o sa d z o n a i ja k się w n im re a liz u je . N ie m o ż n a n a to m ia s t o p rz e ć się w ra ż e n iu , że a u to r p o ­ m ija p r z y n a jm n ie j w w ię k sz o ś c i w y p a d k ó w , z n a c z e n ie litu rg ic z n e g o ś w ię ta i m o c z b a w c z ą w y d a r z e n ia , k tó r e u o b e c n ia , a b y o d d a ć się r o z w a ż a n io m c z y ­ sto n a tu r a ln y m , g d y ż ta k ie w y d a ją m u się n a jw ła ś c iw s z e d la a u d y to r iu m , do k tó r e g o p rz e m a w ia . J e ż e li te g o ty p u ro z w a ż a n ia p rz e w a ż a ją , m oc o d d z ia ­ ły w a n ia E w a n g e lii sc h o d z i n a d a ls z y p la n , a o rę d z ie C h r y s tu s a z o s ta je z in - s tr u m e n ta liz o w a n e d la m o ż liw ie d o b re g o i h a rm o n ijn e g o u ło ż e n ia so b ie życia, N ie m o ż n a p o w ie d z ie ć , a b y a u to r c a łk o w ic ie u n ik n ą ł te g o n ie b e z p ie c z e ń s tw a .

K s ią ż k a z a w ie r a je d n a k ż e sp o ro ro z w a ż a ń p o ż y te c z n y c h , n ie s c h e m a ty c z - n y c h i c z y ta n a k r y ty c z n ie m oże b y ć p o m o c ą z a ró w n o d la o so b iste g o życia, ja k te ż d la p rz e k a z y w a n ia o rę d z ia , ja k ie ze s o b ą n ie s ie ro k litu rg ic z n y .

ks. S t e f a n M o y s a SJ , W a r s z a w a