"Dialektołogiczeskij aspiekt problemy >>jazyk i dialekt<<. (Aspekt dialektologiczny problemu >>język i dialekt<<)", L.E. Kałnyń, "Izwiestia Akademii Nauk SSSR". Serija litieratury i jazyja. T.35. Moskwa 1976 : [recenzja]

Barbara Więzik

Dialektołogiczeskij aspiekt problemy

"jazyk i dialekt". (Aspekt

dialektologiczny problemu "język i

dialekt"), L.E. Kałnyń, "Izwiestia

Akademii Nauk SSSR". Serija

litieratury i jazyja. T.35. Moskwa

1976 : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 19/3 (61), 278

1976

/1 / KAŁNYŃ L . E . : D ia le k to ło g ić z e sk ij a s p ie k t problem y "jaz y k i d ia ­ l e k t" . (A sp ek t d iale k to lo g iez n y problem u "ję z y k i d ia le k t" ) . "Izw ie- s tia Akadiemii Nauk S S S R " . S e r ija l i t i e r a t u r y i ja z y k a . T . 35. M os­ kw a 1976, n r 1 s . 34»46.

A rtykuł podejm uje m etodologiczną p ro b lem aty k ę b ad an ia języ k a n a ro d o ­ w ego. A utor dow odzi, że d la zb ad an ia ję z y k a narodow ego n a le ż y p oznać m odel n ie tylko języ k a lite r a c k ie g o , ale i ję z y k a d ialek tó w . Tym czasem w sp ó łc z e śn i d ialek to lo d zy sk u p ia ją uw agę n a g e o g ra fii lin g w isty czn ej i l e ­ k sy k o g ra fii d ia lek tó w , za n ied b u jąc opisow ą c z ę ś ć d ia le k to lo g ii (w y jątek

stanow i k s ią ż k a S .B . B rom ie ja i Ł .N . B u ła to w e j). D la p ełn ej c h a ra k te ­ ry s ty k i d ia le k tu pod w zględem jego sto su n k u do jęz y k a ogólnonarodow ego p o trz e b n a j e s t szczegółow a m onografia choćby jed n ej g w a ry , om aw iająca je j fo n o lo g ię, m o rfo lo g ię, słow otw órstw o i inne a sp e k ty .

B P / 6 1 / 1 H B b .W .

/11/ KUR1ŁOW A. S . : T ie o r ija rie a liz m a w e s tie tik ie M .J. S ałty k o w a- - S z c z e d r in a . ( T e o r ia re a liz m u w e s te ty c e M .J . S a łty k o w a -S z c z e d ri- n a ) . " Iz w ie s tia A kadiem ii Nauk S S S R " . S e r ija litie r a tu r y i ja z y k a . T . 35. M oskw a 1976, n r 1 s . 3 -1 3 .

W dotychczasow ych b a d an iac h p rz e c iw sta w ia n o tz w . "nowy" re a liz m Sałtykow a re a liz m o w i " s ta re m u " , re p re z en to w a n e m u p r z e z B ie liń sk ie g o , C z e rn y sz e w sk ie g o , D obrolubow a (A . S . B uszm in, S .A . M akaszin i i n , ) . M iędzy tzw . " s ta ry m " realizm em a k o n c ep cją re a liz m u u S ałtykow a n ie ma isto tn y c h r ó ż n ic ; w obydwu p rz y p a d k a c h re a liz m pojmowany je s t jako p ra w ­ dziw e i w s z e c h stro n n e o d b icie r z e c z y w is to ś c i. S tanow isko S ałtykow a r ó ż ­ n i s ię jedynie tym , iż w g ra n ic a c h rz e c z y w is to ś c i p o szu k iw ał jednak ta k ie ­ go o b s z a ru , k tó ry w danych w arunkach sp o łe c z n o -p o lity c zn y c h i k u ltu ra l­ n ych można o p is a ć r e a lis ty c z n ie ; p o szu k iw ał więc " a r e n y re a liz m u " - ko ­ n iecz n eg o w arunku d la is tn ie n ia i funkcjonow ania sztu k i r e a lis ty c z n e j. W jego k oncepcji re a liz m u m ie śc ił się p o s tu la t u k azyw ania zarów no negatyw ­ n y c h , jak i pozytyw nych s tro n r z e c z y w is to ś c i, p rz e u sta w ia n ia je j w a sp e k ­ c ie h isto ry c zn y m z je d n o c z e sn ą p ró b ą p rzew id y w an ia p r z y s z ło ś c i. T e o ria

S ałty k o w a, ó w c z e śn ie zbyt śm ia ła , b y ła dużym wkładem do św iatow ej my­ ś li e s te ty c z n e j.