Rozwój e- administracji w Polsce

(1)

ISSN: 1896-382X | www.wnus.edu.pl/pl/epu/ DOI: 10.18276/epu.2016.123-13 | strony: 137-147

5(1$7$-('/,ē6.$%(ATA ROGOWSKA Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach1

ROZWÓJ E- ADMINISTRACJI W POLSCE

Streszczenie

PRVWĊSF\ZLOL]DF\MQ\QLHZąWSOLZLHSU]\F]\QLáVLĊGRUR]ZRMXWHFKQLNLQIRUPDF\j-Q\FK L NRPXQLNDF\MQ\FK ']LĊNL QLHPX VWZRU]RQH ]RVWDá\ QRZH ZDUXQNL NRPXQLNDFML RE\ZDWHOL]SDĔVWZHP]ZLĊNV]DMąFHPRĪOLZRĞFLich XG]LDáXZĪ\FLXpublicznym kraju. Obecnie Polacy jeszcze Z RJUDQLF]RQ\P ]DNUHVLH NRU]\VWDMą ] UR]ZLą]DĔ H-admini-VWUDFML]HZ]JOĊGXQDLFKQLHGRVNRQDáRĞü7DNZLĊFQDOHĪ\GRáRĪ\üZV]HONLFKVWDUDĔE\ SUH]HQWDFMDSRĪąGDQ\FKWUHĞFL E\áDEDUG]LHM]UR]XPLDáDLSU]HMU]\VWDDtym samym nie GRSXĞFLüGR]QLHFKĊFHQLDZ\NOXF]HQLDF\IURZHJRLLQIRUPDW\F]QHJRVSRáHF]HĔVWZD 6áRZDNOXF]RZH Z\NOXF]HQLHF\IURZHDGPLQLVWUDFMDSXEOLF]QDSRVWĊSF\ZLOL]DF\MQ\ F\IU\]DFMDZVNDĨQLN'(6, Wprowadzenie 1D SRF]ąWNX ;;, ZLHNX QDVWąSLá SRVWĊS F\ZLOL]DF\MQ\ QDFHFKRZDQ\ UR]Zo-MHP WHFKQLNLQIRUPDF\MQ\FKLNRPXQLNDF\MQ\FK-HVWWR]FDáąSHZQRĞFLąF]\QQLN ZVSLHUDMąF\LQWHJUDFMĊVSRáHF]QąLSRGQRV]ąF\MDNRĞüĪ\FLD5R]ZyMWHQXPRĪOLZLá VWZRU]HQLHQRZHJRSRGHMĞFLDZNRPXQLNRZDQLXRE\ZDWHOL]SDĔstwem oraz wpro-ZDG]DQLHQRZ\FKUR]ZLą]DĔLXVáXJSRSU]H]HOHNWURQLF]QąDGPLQLVWUDFMĊ SXEOLF]Qą

6SUDZQD DGPLQLVWUDFMD SXEOLF]QD MHVW QLH]EĊGQD Z UR]ZRMX JRVSRGDUF]\P LVSRáHF]Q\P2E\ZDWHOHLSU]HGVLĊELRUF\RF]HNXMąRGDGPLQLVWUDFMLREVáXJLVSUDZ dla nicKLVWRWQ\FKZVSRVyEXáDWZLDMąF\LPG]LDáDQLHLXG]LDáZĪ\FLXSXEOLF]Q\P :\NRU]\VWDQLH QRZRF]HVQ\FK UR]ZLą]DĔ RUJDQL]DF\MQ\FK L WHFKQLF]Q\FK MHVW QLH W\ONRZDUXQNLHPVSUDZQHMDGPLQLVWUDFML7HFKQRORJLHLQIRUPDF\MQHGDMąWHĪV]DQVĊ

(2)

QD ]ZLĊNV]HQLH XG]LDáX obywateli w podejmowaniu decyzji w sprawach publicz-Q\FK 'ODWHJR DGPLQLVWUDFMD SRZLQQD NRU]\VWDü ] WHFKQRORJLL LQIRUPDF\MQ\FK Ze-ZQĊWU]QLH ZVSLHUDMąF\FK MHM G]LDáDQLD RUD] Z\NRU]\VW\ZDü ZV]\VWNLH GRVWĊSQH ĞURGNLNRPXQLNDFMLHOHNWURQLF]QHMZFHOXXáDWZLHQLDkontaktów obywateli i przed-VLĊELRUFyZ]XU]ĊGDPL7DNLHUR]ZLą]DQLD QD]\ZDQHVą]ELRUF]\PSRMĊFLHPHOHk-tronicznej administracji, lub w skrócie: e-administracji.

1. E-administracja – LVWRWDSRMĊFLDRUD]SRGVWDZ\SUDZQR-organizacyjne Termin e-DGPLQLVWUDFMD W\ONR SR]RUQLH MHVW áDWZ\ GR ]GHILQLRZDQLD SUREOHP\ Z\QLNDMą ] IDNWX ĪH ]QDMGXMH VLĊ RQ Z NUĊJX ]DLQWHUHVRZDĔ ZLHOX G]LHG]LQ Ī\FLD, WDNLFKMDNQDXNLSUDZQHLDGPLQLVWUDF\MQHLQIRUPDW\NDHNRQRPLDL]DU]ąG]DQLHRUD] QDXNLVSRáHF]QH3RMĊFLHWRXWRĪVDPLDQHMHVWMDNRDGPLQLVWUDFMDEH]SRĞUHGQLRZ\No-U]\VWXMąFD UR]ZyM WHOHNRPXQLNDFML L LQIRUPDW\NL GOD XáDWZLHQLD NRQWDNWX RE\ZDWHOL LSU]HGVLĊELRUFyZ]RUJDQDPLDGPLQLVWUDFMLSXEOLF]QHM0LNXOVNLV

Istotnym aspektem, który dotyczy e-administracji, Vą SRGVWDZ\ SUDZQR--organizacyjne, dotyczy to rozwoju zarówno na szczeblu europejskim, MDNUyZQLHĪ NUDMRZ\PUHJLRQDOQ\PLORNDOQ\P:HMĞFLH3ROVNLGR8QLL(XURSHMVNLHMZ\PXVLáR dostosowanie prawa polskiego do wymogów europejskich. Jednak w dziedzinie e-DGPLQLVWUDFML QRUP\ HXURSHMVNLH QDOHĪą GR U]DGNRĞFL .ZHVWLH ]ZLą]DQH ]H ZVSyáSUDFą DGPLQLVWUDF\MQąQDOHĪąGRNRPSHWHQFMLZVSLHUDMąF\FK8(DZLĊFG]La- áDQLDXQLMQHPDMąJáyZQLHFKDUDNWHUZVSLHUDMąF\LX]XSHáQLDMąF\-HGQ\P]ZDĪQLHj-szych aktów w zakresie e-DGPLQLVWUDFML E\áD G\UHNW\ZD :( 3DUODPHQWX Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 roku w sprawie ponownego wyko-rzystywania informacji sektora publicznego (Perdal 2014, s. 45–47; Kasprzyk 2011, s. 343–353).

.UDMRZąSRGVWDZąSUDZQąWZRU]HQLDH-DGPLQLVWUDFMLE\áDXFKZDáDSejmu RP z dnia 14 lipca 2000 roku w sprawie budowania VSRáHF]HĔVWZD LQIRUPDF\MQHJR .ROHMQ\PLDNWDPLQRUPDW\ZQ\PLUHJXOXMąF\PLNZHVWLHSUDZQHH-DGPLQLVWUDFMLVą ustawa o ochronie baz danych, ustawa o podpisie elektronicznym, ustawa o dostĊ pie do informacji elektronicznej, XVWDZD R ĞZLDGF]HQLX XVáXJ GURJą HOHNWURQLF]Qą XVWDZD R LQIRUPDW\]DFML G]LDáDOQRĞFL SRGPLRWyZ UHDOL]XMąF\FK ]DGDQLD SXEOLF]QH (Perdal 2014; Kasprzyk 2011).

2. E-administracja w Polsce

3RF]ąWNLH-DGPLQLVWUDFMLZ3ROVFHVLĊJDMąURNX, kiedy to Komisja Euro-SHMVNDSU]HGVWDZLDáDUDSRUWÄ(XURSDLVSRáHF]HĔVWZRJOREDOQHMLQIRUPDFML´-HGQDN SLHUZV]HG]LDáDQLDSRGMĊWRGRSLHURZURNX,

(3)

NLHG\XFKZDORQRXVWDZĊZVSUa-wie budRZDQLD SRGVWDZ VSRáHF]HĔVWZD LQIRUPDF\MQHJR Z 3ROVFH .LOND PLHVLĊF\ SyĨQLHM 5DGD 0LQLVWUyZ SU]\MĊáD GR UHDOL]DFML SURJUDP ÄCele i kierunki rozwoju VSRáHF]HĔVWZDLQIRUPDF\MQHJRZ3ROsce”.ROHMQ\PZ\GDU]HQLHPE\áRRSUDFRZa- QLHGRNXPHQWXÄH3ROVND3ODQG]LDáDĔQDU]HF]UR]ZRMXVSRáHF]HĔVWZDLQIRUPDF\j-nego na lata 2001–´ : URNX SRZVWDá\ GZD LVWRWQH GRNXPHQW\: „Plan G]LDáDĔ QD U]HF] UR]ZRMX HOHNWURQLF]QHM DGPLQLVWUDFML QD ODWD –2006” oraz Ä3URSRQRZDQHNLHUXQNLUR]ZRMXVSRáHF]HĔVWZDLQIRUPDF\MQHJRw Polsce do 2020 roku” .R]áRZVND i Osowski 2010, s. 9).

W 2008 roku MinLVWHUVWZR6SUDZ:HZQĊWU]Q\FKL$dministracji przygotowa-áRGRNXPHQWÄ6WUDWHJLDUR]ZRMXLQIRUPDF\MQHJRZ3ROVFHGRURNX´=QDMGXMą VLĊZQLPLQIRUPDFMHGRW\F]ąFHH-administracji. Z GRNXPHQWXWHJRZ\QLNDLĪQDV] NUDMEĊG]LHGąĪ\áGRXGRVWĊSQLHQLDV]HURNLHJR]DNUHVXXVáXg administracji publicz-QHM GURJą HOHNWURQLF]Qą ZHGáXJ RNUHĞORQ\FK SULRU\WHWyZ 3ULRU\WHWHP SLHUZV]\P REMĊWH]RVWDá\XVáXJLQDMVáDELHMUR]ZLQLĊWHZVWRVXQNXGRLQQ\FKkrajów UE: poda-tek od osób prawnych, deklaracje i notyfikacje VAT, UHMHVWUDFMD G]LDáDOQRĞFL Jo-spodarczej, zamówienia publiczne. Drugi priorytet to: zezwolenia i certyfikaty oraz XVáXJLGODRE\ZDWHOLSRGDWHNRGRVyEIL]\F]Q\FK]DVLáHNGODEH]URERWQ\FK]DVLáHN rodzinny, koszty opieki medycznej, stypendia studenckie, rejestracja pojazdów, REVáXJD]JáRV]HĔQDSROLFMĊDNW\VWDQXF\ZLOQHJRXVáXJL]ZLą]DQH]H]GURZLHP -DNRSULRU\WHWWU]HFLZVND]DQH]RVWDá\XVáXJLWDNLHMDNGRNXPHQW\WRĪVDPRĞFLSo-zwolenia nD EXGRZĊ, katalog bibliotek publicznych, rejestracja kandydatów na XF]HOQLH Z\ĪV]H 1D SR]LRPLH F]ZDUW\P ]QDOD]á\ VLĊ XVáXJL NWyU\FK SR]LRP QLH RGELHJD RG SR]RVWDá\FK NUDMyZ 8( 6ą WR SRĞUHGQLFWZR SUDF\ L XVáXJL XU]ĊGyZ SUDF\RERZLą]NRZHXEH]SLHF]HQLDVSRáHF]QHGHNODUDFMHFHOQH

.ROHMQ\PFHOHPSU]\MĊWHMVWUDWHJLLMHVWXGRVWĊSQLHQLHGDQ\FK]UHMHVWUyZUHIe-rencyjnych oraz innych informacji sektora publicznego, jak np. Powszechny Elek-WURQLF]Q\ 6\VWHP (ZLGHQFML /XGQRĞFL 3(6(/ 5HMHVWU *RVSRGDUNL 1DURGRZHM REGON, Krajowy Rejestr 6ąGRZ\.56&HQWUDOQ\5HMHVWU$NWyZ6WDQX&\ZLOQe-go, Ogólnopolska Ewidencja Wydanych i Utraconych Dowodów Osobistych oraz Krajowa Ewidencja Podatników NIP2_.

3. 8VáXJLH-administracji oferowane w Polsce

1DV]H SDĔVWZR ĞZLDGF]\ RE\ZDWHORP FRUD] ZLĊFHM H-XVáXJ D ZLĊF ZLele VSUDZ PRĪQD ]DáDWZLü SU]H] ,QWHUQHW EH] NRQLHF]QRĞFL XGDwaQLD VLĊ GR XU]ĊGX 0RĪQDWDNPLQ]DSáDFLüSRGDWNLDOERUR]SRF]ąüG]LDáDOQRĞüJRVSRGDUF]ą0RĪQD WHĪ ]DáDWZLDü VSUDZ\ ORNDOQH G]LĊNL H-XVáXJRP XGRVWĊSQLDn\P SU]H] VDPRU]ąG\

2

https://wirtualnysegregator.org/repository/PLIKI/DOKUMENTY/PODRECZNIKI/Specja listyczne/Miejsce_dla_obywateli_e_administracja.pdf.

(4)

To wszystko MHVWMHGQDNUR]SURV]RQHGODWHJRWUXGQRVLĊF]DVHP]RULHQWRZDüJG]LH L FR PRĪQD ]DáDWZLü 0LQLVWHUVWZR $GPLQLVWUDFML L &\IU\]DFML GąĪ\ GR ]PLDQ by RE\ZDWHO QLH PXVLDá VLĊ ]DVWDQDZLDü JG]LH V]XNDü SRWU]HEQ\FK XVáXJ L XF]\ü VLĊ UyĪQ\FK V\VWHPyZ LQIRUPDW\F]Q\FK : 3ROVFH RIHURZDQ\FK MHVW V]HUHJ H-XVáXJ Z]DNUHVLHDGPLQLVWUDFML6ąWR:

1. 5R]OLF]DQLHSRGDWNyZLREVáXJDFHOQD:

– System e-deklaracje – XPRĪOLZLDHOHNWURQLF]QHUR]OLF]HQLHSRGDWNyZ – Portal e-FáRXGRVWĊSQLD:

- system FHOQ\&(/,1$ZVSRPDJDMąF\PLQREVáXJĊ]JáRV]HĔFHl-nych (import),

- ZVSyOQRWRZ\ V\VWHP FHOQ\ (&6 XPRĪOLZLDMąF\ PLQ REVáXJĊ ]JáRV]HĔZ\ZR]RZ\FKHNVSRUW

- system ZEFIR – REVáXJDGHNODUDFMLDNF\]RZ\FK

– 3RUWDO0LQLVWHUVWZD)LQDQVyZXGRVWĊSQLDV\VWHP1&75REVáXJXMąF\RSe-racje tranzytowe realizowane w ramach tranzytu wspólnotowego.

– 3RUWDOJUDQLFDXGRVWĊSQLD

- system eBookingBus – ]JáDV]DQLH RQOLQH LQIRUPDFML R SODQRZa- Q\PSU]HNURF]HQLXJUDQLF\SU]H]DXWREXVFRXáDWZLDLVNUDFDRd-SUDZĊFHOQą

- system „Zwrot VAT GOD SRGUyĪQ\FK” – przyspieszenie odprawy FHOQHMPLQSRSU]H]]JáRV]HQLDRQOLQH

- DSOLNDFMĊPRELOQą„granica”.

– Serwis

www.icwroclaw.pl

– XPRĪOLZLD]DSR]QDQLHVLĊ]ZLąĪąF\PLLn-IRUPDFMDPL DNF\]RZ\PL :,$ Z\GDZDQ\PL SU]H] Z\]QDF]RQą GR WHJR ,]EĊ&HOQąZH:URFáDZLX

2. ']LDáDOQRĞüJRVSRGDUF]D, w tym zamówienia publiczne: ']LDáDOQRĞüJRVSRGDUF]D

– Serwis biznes.gov.pl – Elektroniczny Pojedynczy Punkt Kontaktowy dla SU]HGVLĊELRUFyZ PRĪOLZRĞü X]\VNDQLD LQIRUPDFML L UHDOL]DFML H-XVáXJ ]ZLą]DQ\FK ] UR]SRF]ĊFLHP Z\NRQ\ZDQLHP ]DNRĔF]HQLHP G]LDáDOQRĞFL gospodarczej w Polsce.

– Serwis firma.gov.pl – &HQWUDOQD(ZLGHQFMDL,QIRUPDFMDR']LDáDOQRĞFLGo-spodarczej3(CEiDG) – UHMHVWUDFMDG]LDáDOQRĞFLJRVSRGDUF]HM2QOLQH

– Aplikacja koszty-zapasy – XPRĪOLZLD HOHNWURQLF]QH przekazywanie przez SU]HGVLĊELRUFyZNZDUWDOQ\FKVSUDZR]GDĔGRPLQLVWUD ZáDĞFLZHJRGVJo-VSRGDUNL R NRV]WDFK SRQLHVLRQ\FK Z ]ZLą]NX ] RERZLą]NRZ\P WZRU]e-niem i utrzymywaWZRU]e-niem zapasów ropy naftowej.

– Uzyskanie patentu – ]áRĪHQLHGR8U]ĊGX3DWHQWRZHJRZQLRVNXR uzyskanie prawa ochronnego na znak towarowy.

3 Ibidem.

(5)

– Serwis Espacenet – XPRĪOLZLDZ\V]XNLZDQLHSDWHQWyZ Zamówienia publiczne:

– %LXOHW\Q=DPyZLHĔ3XEOLF]Q\FK– SU]HJOąGLSXEOLNDFMDRJáRV]HĔR]DPó-wieniach publicznych.

– Serwis eKatalogi – XPRĪOLZLDSU]HSURZDG]HQLHprocedury zakupu produk-WyZSRQLĪHMSURJXVWRVRZDQLDXVWDZ\3UDZR]DPyZLHĔSXEOLF]Q\FK – Platforma Aukcji Elektronicznych – XPRĪOLZLD SURZDG]HQLH DXNFML

HOHk-tronicznych.

– Platforma Licytacji Elektronicznych – XPRĪOLZLD SURZDG]HQLH OLF\WDFML elektronicznych.

3. Rynek pracy, utrata i poszukiwanie pracy: – portal praca.gov.pl – XPRĪOLZLDonline m.in.:

- UHMHVWUDFMĊEH]URERWQ\FKLSRV]XNXMąF\FKSUDF\ - ]JáRV]HQLHRIHUW\SUDF\

- Z\V]XNLZDQLHLSU]HJOąGDQLHRIHUWSUDF\

- VNáDGDQLH RĞZLDGF]HĔ R ]DPLDU]H SRZLHU]HQLD SUDF\ cudzoziem-cowi,

- VNLHURZDQLHSLVPDGRXU]ĊGXSUDF\

- REVáXJĊZQLRVNXRVNLHURZDQLHQDV]NROHQLH

- REVáXJĊZQLRVNXR]DZDUFLHXPRZ\R]RUJDQL]RZDQLHVWDĪX – Serwis

www.kwalifikacje.praca.gov.pl

– XPRĪOLZLD Z\V]XNLZDQLH

VWDQGDUGyZ NODV\ILNDFML ]DZRGRZ\FK PRGXáRZ\FK SURJUDPyZ V]NROHĔ oraz informacji o zawodach – GODRVyEPDMąF\FKLQG\ZLGXDOQHNRQWR – Serwis

http://psz.praca.gov.pl

– XPRĪOLZLDZ\V]XNLZDQLHLSU]HJOąGDQLH

Klasyfikacji Zawodów i SpecjalQRĞFL

– Serwis ris.praca.gov.pl – XPRĪOLZLD REVáXJĊ ZQLRVNyZ R ZSLV DNWXDOL]a-FMĊ Z\NUHĞOHQLH RUD] Z\V]XNLZDQLH L SU]HJOąGDQLHSRGPLRWyZ ] 5HMHVWUX Instytucji Szkoleniowych.

– Serwis

www.kraz.praca.gov.pl

– XPRĪOLZLDZ\V]XNLZDQLHLSU]HJOąGa-nie podmiotów wpiVDQ\FKGR5HMHVWUX3RGPLRWyZ3URZDG]ąF\FK$JHQFMH Zatrudnienia.

– Serwis

https://prem.msz.gov.pl

– XPRĪOLZLD ]JáRV]HQLH VLĊ GR SUDF\ Z RUJDQL]DFMDFK PLĊG]\QDURGRZ\FK RUD] X]\VNLZDQLH LQIRUPDFML R ZDUXn-kach zatrudnienia, wolnych stanowisZDUXn-kach pracy, planowanych konkursach, DWDNĪHRHZHQWXDOQ\FKV]NROHQLDFKSU]\JRWRZXMąF\FKGRNRQNXUVyZ 4. =DEH]SLHF]HQLDVSRáHF]QHXEH]SLHF]HQLDLĞZLDGF]HQLD:

– 3ODWIRUPD8VáXJ(OHNWURQLF]Q\FK=86– XGRVWĊSQLDH-XVáXJL=86ZW\P - ZV]\VWNLPNOLHQWRPXPRĪOLZLDVSUDZG]HQLHGDQ\FK]apisanych na

LQG\ZLGXDOQ\P NRQFLH Z =86 ĞOHG]HQLH VWDQX VZRLFK VSUDZ i otrzymywanie powiadomienia e-mail lub SMS,

(6)

- XEH]SLHF]RQ\P XPRĪOLZLD VSUDZG]HQLH PLQ VWDQX NRQWD LQIRr-PDFML R XEH]SLHF]HQLDFK GR NWyU\FK JR ]JáRszono, i podstawach Z\PLDUXVNáDGHN

- ĞZLDGF]HQLRELRUFRP XPRĪOLZLD VSUDZG]HQLH PLQ LQIRUPDFML R SU]\]QDQ\FK L Z\SáDFDQ\FK ĞZLDGF]HQLDFK HPHU\WXUDFK UHn-WDFKL]DVLáNDFK

- SáDWQLNRP VNáDGHN XPRĪOLZLD VSUDZG]HQLH QDOHĪQ\FK VNáDGHN L ZSáDW LQIRUPDFML R RVREDFK ]JáRV]RQ\FK GR XEH]SLHF]HĔ XGo-VWĊSQLDWHĪDSOLNDFMĊH3áDWQLNG]LĊNLNWyUHMSU]H]SRUWDOSXH]XVSO PRĪQDPLQ]JáRVLüRVRE\GRXEH]SLHF]HĔLUR]OLF]\üVNáDGNL. – Serwis empatia.mpips.gov.pl –

XGRVWĊSQLDLQIRUPDFMHRĞZLDGF]HQLDFKVo-cjalnych oraz moĪOLZRĞüVNáDGDQLDQLHNWyU\FKZQLRVNyZRQOLQHZW\P - ZQLRVNLRĞZLDGF]HQLDURG]LQQHLDOLPHQW\

- ZQLRVNLRSU]\]QDQLHSRPRF\VSRáHF]QHM

- ZQLRVNLRSRPRFVSRáHF]QąGODLQQHMRVRE\URG]LQ\ - ZQLRVNLRZ\GDQLH]DĞZLDGF]HQLDRXG]LHORQHMSRPRF\ - wnioski w VSUDZLH]PLDQZVSáDFLHQDOHĪQRĞFLRGSáDWQRĞFL - e-rejestracja turnusów rehabilitacyjnych,

- Z\V]XNLZDQLH L SU]HJOąGDQLH SRGPLRWyZ ZSLVDQ\FK GR 5HMHVWUX Organizatorów Turnusów Rehabilitacyjnych,

- e-UHMHVWUDFMDĪáRENyZLNOXEyZG]LHFLĊF\FK

- wyszukiwanie i przegOąGDQLH SRGPLRWyZ ZSLVDQ\FK GR 5HMHVWUX ĩáRENyZL.OXEyZ']LHFLĊF\FK.

5. Sprawy administracyjne i obywatelskie:

– 6HUZLV H38$5JRYSO F]\OL (OHNWURQLF]QD 3ODWIRUPD 8VáXJ $GPLQLVWUDFML 3XEOLF]QHMXPRĪOLZLD]DáDWZLDQLHZLHOXVSUDZXU]ĊGRZ\FKSU]H],QWHUQHW]D poPRFąSURILOX]DXIDQHJRH38$3:VHUZLVLHGRVWĊSQDMHVWOLVWDZV]\VWNLFK VSUDZXU]ĊGRZ\FKNWyUHPRĪQD]DáDWZLüRQOLQHSRSU]H]H38$3

– Serwis Obywatel.gov.pl.

– Serwis ]ELyUNLJRYSOXPRĪOLZLD PLQ]JáRV]HQLHLUR]OLF]HQLH]ELyUNLSu-blicznej przez Internet.

– SFHQWUDOL]RZDQ\ 6\VWHP 'RVWĊSX GR ,QIRUPDFML 3XEOLF]QHM – XPRĪOLZLD ]DNáDGDQLHVWURQ podmiotowych BIP w ujednoliconym formacie.

– Serwis Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców CEPiK – XPRĪOLZLD GRVWĊS GR FHQWUDOQHM ED]\ GDQ\FK R SRMD]GDFK LFK ZáDĞFLFLHODFK D WDNĪH RVREDFKNWyUHXWUDFLá\SUDZRMD]G\.

– Serwis http://www.msz.gov.pl/pl/infonnacje_konsulame/wizy – XGRVWĊSQLD OLVWĊ NUDMyZ NWyUH MDNR GRNXPHQWu SRGUyĪ\ Z\PDJDMą dowodu osobi-stego 2) paszportu.

– Serwis http://historiapojazdu.gov.pl – XPRĪOLZLDVprawdzenie danych o po-MHĨG]Le w centralnej ewidencji pojazdów, m.in. informacji o stanie licznika

(7)

RUD]F]\SRMD]GSRVLDGDDNWXDOQHEDGDQLHWHFKQLF]QHZDĪQHRERZLą]NRZH ubezpieczenie OC oraz czy nie jest oznaczony obecnie w bazie jako kra-dziony.

– Serwis http://bezpiecznyautobus.gov.pl – XPRĪOLZLD VSUDZG]HQLH GDQ\FK o autobusie w centralnej ewidencji pojazdów, m.in. informacji o stanie OLF]QLNDRUD]F]\DXWREXVSRVLDGDDNWXDOQHEDGDQLHWHFKQLF]QHZDĪQHRER-ZLą]NRZH XEH]SLHF]HQLH 2& RUD] F]\ QLH MHVW R]QDF]RQ\ REHFQLH w bazie jako kradziony.

– Serwis e-Wybory – XPRĪOLZLDUHMHVWUDFMĊZ\ERUFyZZVSLVDFKWZRU]RQ\FK ]D JUDQLFą RUD] WZRU]HQLH VSLVX SRGF]DV Z\ERUyZ RUJDQL]RZDQ\FK SR]D granicami RP.

– Serwis e-Konsulat – XPRĪOLZLDUHMHVWUDFMĊZL]\WZXU]ĊGDFKNRQVXODUQ\FK rejestracjĊ ZQLRVNyZZL]RZ\FKLZQLRVNyZQD.DUWĊ3RODND.

– Serwis Odyseusz – XPRĪOLZLDUHMHVWUDFMĊ3RODNyZZ\MHĪGĪDMąF\FKLSU]e-E\ZDMąF\FKSR]D53.

– Portal Polska Pomoc – XPRĪOLZLD UHMHVWUDFMĊ SRWHQFMDOnych uczestników projektów pomocowych w ramach polskiej pomocy rozwojowej.

– Serwis Rozklad.pl – PRQLWRULQJSRFLąJyZZF]DVLHU]HF]\ZLVW\PQDLQWHU-aktywnej mapie,

– 6HUZLV5]ąGRZHJRCentrum Legislacji rcl.gov.pl4_.

4:VNDĨQLN'(6,

3RMĊFLDF\IURZHMJRVSRGDUNLLVSRáHF]HĔVWZDLQIRUPDF\MQHJRQDGREUH]DGo-PRZLá\ VLĊ Z QDV]HM U]HF]\ZLVWRĞFL L QLNW QLH PD ZąWSOLZRĞFL ĪH GREURE\W So-V]F]HJyOQ\FKNUDMyZZFRUD]ZLĊNV]\PVWRSQLX]DOHĪ\RGSR]LRPXUR]ZRMXZREX tych obszarach. W celu monitorowania rozwoju konNXUHQF\MQRĞFL SDĔVWZ F]áRn-NRZVNLFK8(ZG]LHG]LQLHF\IU\]DFML .RPLVMD(XURSHMVNDRSUDFRZDáDÄ:VNDĨQLN JRVSRGDUNLLVSRáHF]HĔVWZDF\IURZHJR´– DESI (od ang. The Digital Economy and

Society Index NWyU\ SRGVXPRZXMH JáyZQH RVLąJQLĊFLD F\IURZHM (XURS\ '(6,

ED]XMHQD]HVWDZLHSRQDGZVSyáF]\QQLNyZSRJUXSRZDQ\FKZNDWHJRULDFK – áąF]QRĞü – NDSLWDáOXG]NL – korzystanie z Internetu, – LQWHJUDFMDWHFKQRORJLLF\IURZ\FKZSU]HGVLĊELRUVWZDFK – F\IURZHXVáXJLSXEOLF]QH.

:DUWRĞü WHJR ZVNDĨQLND ZDKD VLĊ Z JUDQLFDFK –1, SU]\ F]\P LP Z\ĪV]\ ZVNDĨQLN, W\P OHSV]\ SR]LRP UR]ZRMX F\IU\]DFML GDQHJR NUDMX :HGáXJ SURILOX

4

(8)

SU]\JRWRZDQHJR SU]H] .RPLVMĊ (XURSHMVNą ZVNDĨQLN WHQ GOD 3ROVNL Z\QRVL ,39 i daje nam 23. PLHMVFHZĞUyGSDĔVWZF]áRQNRZVNLFK:URNXZVNDĨQLNWHQ wynoVLáLGDZDáPLHMVFH5.

5. E-administracja w liczbach

E-DGPLQLVWUDFMD QLH W\ONR XáDWZLD Ī\FLH RE\ZDWHORP Z]PDFQLD WUDQVSDUHQt-QRĞüLQVW\WXFMLSXEOLF]Q\FKDOHPRĪHUyZQLHĪVWDQRZLüsilny bodziec do korzysta-nia z Internetu SU]H] ZLĊNV]ą OLF]EĊ RVyE :HGáXJ GDQ\FK .RPLVML (XURSHMVNLHM QLHPDOFRGUXJLRE\ZDWHONRQWDNWXMHVLĊ]DGPLQLVWUDFMąSXEOLF]Qą2QOLQH1LHVWHW\ EOLVNR UD]\ U]DG]LHM URELą WR 3RODF\ 1LĪV]\ RGVHWHN RVyE NRU]\VWDMąF\FK z e-DGPLQLVWUDFMLPDMą W\ONR:áRFK\%XáJDULDL5XPXQLD.

RR]SDWUXMHVLĊWU]\URG]DMHDNW\ZQRĞFLNWyUHRG]ZLHUFLHGODMąVWRSLHĔ]DDZDn-VRZDQLDXVáXJDGPLQLVWUDFML

– Z\V]XNLZDQLHLQIRUPDFMLQDVWURQDFK:::XU]ĊGyZ – SRELHUDQLHIRUPXODU]\XU]ĊGRZ\FK

– Z\V\áDQLH Z\SHáQLRQ\FK IRUPXODU]\ XU]ĊGRZ\FK OXE Z\SHáQLDQLH LFK on-line.

W 2014 r. odwiedzanie stron internetowych instytucji publicznych w celach LQIRUPDF\MQ\FKGHNODURZDáRPLHV]NDĔFyZ3ROVNL– GZDUD]\PQLHMQLĪSU]e-FLĊWQLHZ8( 0LHV]NDĔF\3ROVNL]QDF]QLHU]DG]LHMQLĪSU]HFLĊWQLHZ 8(SRELHUDMą L Z\V\áDMą SU]H] ,QWHUQHW IRUPXODU]H Z VSUDZDFK XU]ĊGRZ\FK 7DNĪH G\QDPLND Z ]DNUHVLH SRELHUDQLD IRUPXODU]\ MHVW QLĪV]D Z 3ROVFH 1DWRPLDVW MHĞOL FKRG]L R RGV\áDQLH Z\SHáQLRQ\FK IRUPXODU]\ XU]ĊGRZ\FK WR Z RVWDWQLP URNX E\OLĞP\ ĞZLDGNDPL QDMZLĊNV]HJR RG URNX Z]URVWX RGVHWND RVyE Z\NRU]\VWXMąF\FK IQWHUQHW Z W\P FHOX -HJR ZDUWRĞü Z]URVáD R SXQNW\ SURFHQWRZH 0RĪH WR E\ü rezultatem rozwoju e-DGPLQLVWUDFML Z 3ROVFH SU]HMDZLDMąF\P VLĊ Z FRUD] F]ĊVt-V]\P XGRVWĊSQLDQLX SU]H] VáXĪE\ SXEOLF]QH PRĪOLZRĞFL Z\SHáQLDQLD GRNXPHntów online, zamiast jedynie pobierania ich ]HVWURQ\LQWHUQHWRZHMGRZ\GUXNXLRGUĊFz-QHJRZ\SHáQLHQLD

2ND]XMH VLĊ ĪH LVWQLHMH VLOQLHMV]\ ]ZLą]HN ZVNDĨQLND NRU]\VWDQLD z e-administracji z odsetkiHPUHJXODUQLHNRU]\VWDMąF\FK],QWHUQHWXQLĪ]HZVNDĨQi-kiem zorientowania e-DGPLQLVWUDFML QD XĪ\WNRZQLND ,QQ\PL VáRZ\, korzystanie ]XVáXJSXEOLF]Q\FKonline ZZLĊNV]\PVWRSQLX]DOHĪ\ od tego, ile osób korzysta UHJXODUQLH]VLHFLQLĪRGGRVWĊSQRĞFLLMDNRĞFLXVáXJH-administracji. W tym kontek-ĞFLHNRQLHF]QRĞü ZDONL]Z\NOXF]HQLHPF\IURZ\PRUD]SRGQRV]HQLDXPLHMĊWQRĞFL informatycznych staje VLĊ MHV]F]H EDUG]LHM oczywista 1DZHW MHĞOL XGD QDP VLĊ Z3ROVFHZGURĪ\üQRZRF]HVQHXVáXJLH-DGPLQLVWUDFMLWRLWDNQLHPRĪHP\OLF]\üQD

5

(9)

masowe korzystanie z nich, dopóki QLH XSRUDP\ VLĊ ] SUREOHPHP Z\NOXF]HQLD cyfrowego i podniesienia poziomu kompetencji cyfrowych. Te, obok cyfryzacji PDá\FKSU]HGVLĊELRUVWZPRĪQDX]QDü]DMHGQH]QDMZLĊNV]\FKZ\]ZDĔVWRMąF\FK SU]HG3ROVNąZNRQWHNĞFLHUR]ZRMXF\IURZHJR

Nigdzie w Europie wsz\VF\UHJXODUQLHNRU]\VWDMąF\],QWHUQHWXQLHNRU]\VWDMą UyZQRF]HĞQLH ] H-DGPLQLVWUDFML 1DMZLĊNV]\ XG]LDá RGELRUFyZ XVáXJ SXEOLF]Q\FK online Z JURQLH UHJXODUQ\FK XĪ\WNRZQLNyZ VLHFL RGQRWRZDQR Z 'DQLL : U Z NUDMDFK 8( RGVHWHN WHQ Z\QLyVá Ğrednio 65%, natomiast w Polsce :LGDüZLĊFĪHLVWQLHMHVSRU\SRWHQFMDáGRZ\NRU]\VWDQLDSU]H]SROVNąDGPi-QLVWUDFMĊ

:DUWR MHGQDN Z]Ląü SRG XZDJĊ FR QDMPQLHM MHV]F]H MHGHQ EDUG]R LVWRWQ\ F]\QQLNZSá\ZDMąF\QDQLVNLSR]LRPNRU]\VWDQLD]XVáXJHOHNWURQLcznej administra-FML -HVW QLP SUHIHUHQFMD RVRELVWHJR ]DáDWZLDQLD VSUDZ XU]ĊGRZ\FK NWyUą ]JáDV]D LQWHUQDXWyZ PLPR RF]\ZLVWHM Z\JRG\ MDNą FKDUDNWHU\]XMH VLĊ ]DáDWZLDQLH spraw online. ZdDOQ\P ]DáDWZLDQLHP VSUDZ SU]H] ,nternet jest zainteresowanych 38% XĪ\WNRZQLNyZVLHFLF]\OLRNRáRRJyáXVSRáHF]HĔVWZD– DZLĊFGRNáDGQLH tyle, ile korzystaáR]H-administracji w 2014 r. Tu dochodzimy do kolejnego warun-NX QLH]EĊGQHJR GR XSRZV]HFKQLHQLD HOHNWURQLF]Q\FK XVáXJ SXEOLF]Q\FK 7U]HED SRZLDGRPLü VSRáHF]HĔVWZR ĪHWDNRZH XVáXJL LVWQLHMą, L SU]HNRQDü ĪH ]DáDWZLDQLH VSUDZ GURJą HOHNWURQLF]Qą MHVW Z UyZQ\P VWRSQLX VNXWHF]QH, co osobisty kontakt ]XU]ĊGQLNLHP

8Ī\WNRZQLF\ RGZLHG]DMąF\ VWURQ\ LQWHUQHWRZH LQVW\WXFML SXEOLF]Q\FK EąGĨ XU]ĊGyZ URELą WR SU]HGH ZV]\VWNLP Z FHOX ]GRE\FLD SUDNW\F]Q\FK LQIRUPDFML Z badania „E-administracja w oczach internautów 2014” zrealizowanego przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji (MAC) na SUyELHXĪ\WNRZQLNyZ,QWHUQHWXZ\QLNDĪHDĪWHMJUXS\F]ĊVWRSRV]XNi-ZDáRQDVWURQDFKLQVW\WXFMLSXEOLF]Q\FKGDQ\FKDGUHVRZ\FKLNRQWDNWRZ\FKD V]XNDáRLQIRUPDFMLMDN]DáDWZLüVSUDZĊ (Dygaszewicz i in. 2015, s. 124–127).

=SHUVSHNW\Z\EDGDQLD0$&ZLGDüĪHXĪ\WNRZQLF\VLHFLNRU]\VWDMązarówno ]LQIRUPDFMLMDNUyZQLHĪ]XVáXJLQVW\WXFMLSXEOLF]Q\FKGRVWĊSQ\FKRQOLQH: USRQDGSRáRZDUHVSRQGHQWyZF]ĊVWRSRELHUDáDOXEZ\SHáQLDáDIRUPXODU]Hna stro-QDFK LQWHUQHWRZ\FK D RNRáR ]DSR]QDZDáR VLĊ ] UDSRUWDPL OXE GDQ\PL VWDWy-VW\F]Q\PL MDN UyZQLHĪ SU]HGVWDZLDáR ZáDVQH RSLQLH Z UyĪQ\FK VSrawach. Tylko XĪ\WNRZQLNyZ,QWHUQHWXGHNODURZDáRĪHQLJG\QLHSRELHUDáRDQLQLHZ\SHáQLa-áR IRUPXODU]\ XU]ĊGRZ\FK 2JyOQLH Z U XĪ\WNRZQLNyZ ,nternetu pró-ERZDáR MXĪ]DáDWZLDüVSUDZ\SU]H],nternet – RSXQNWyZSURFHQWRZ\FKZLĊFHM QLĪ URN ZF]HĞQLHM 3UyEĊ NRU]\VWDQLD ] H-DGPLQLVWUDFML U]DG]LHM SRGHMPXMą RVRE\ ] Z\NV]WDáFHQLHP QLĪV]\P QLĪ ] Z\Īszym (59%), w wieku 18– ODW QLĪ PDMąFHODWLZLĊFHMPLHV]NDĔF\ZVLQLĪSRQDGVWXW\VLĊF]Q\FKPLDVW

(10)

:DUWR]ZUyFLüXZDJĊĪHVSRĞUyGZV]\VWNLFKJUXSZLHNRZ\FKQDMF]ĊĞFLHM SRXVáXJLHOHNWURQLF]QHMDGPLQLVWUDFMLVLĊJDMąLQWHUQDXFLZZLHNu 55+6_.

Podsumowanie

-HGQ\P ] QDMZDĪQLHMV]\FK ]DGDĔ H-administracji jest upraszczanie pracy XU]ĊGQLNRP RUD] Ī\FLD RE\ZDWHORP 5R]ZLą]DQLD H-XVáXJRZH NWyUH VSHáQLDMą WHQ postulat, G]LDáDMąMXĪZZLHOXNUDMDFKQDĞZLHFLH:3ROVFHH-XVáXJLMXĪRGNLONXlat VąVWRSQLRZRZSURZDG]DQH6WDMąVLĊRQHFRUD]EDUG]LHMSRZV]HFKQHLFRUD]ZLĊk- V]DOLF]EDRE\ZDWHOL]JáDV]DFKĊüNRU]\VWDQLD]QLFKMHGQDNQDSRW\NDMąZLHOHSUo-EOHPyZ ] NWyU\FK QDMZDĪQLHMV]H WR WUXGQRĞFL Z ]QDOH]LHQLX LQWHUHVXMąF\FK L So-trzebnych inforPDFML D WDNĪH QLH]UR]XPLDáRĞü WUHĞFL SUH]HQWRZDQ\FK QD stronach internetowych. Mimo wLHOX QHJDW\ZQ\FK RSLQLL PRĪQD ĞPLDáR SRZLHG]LHü ĪH e-DGPLQLVWUDFMDZ3ROVFHUR]ZLMDVLĊL]URNXQDURNVWDMHVLĊFRUD]EDUG]LHMDWUDk-cyjna. Jednak Ministerstwo AdminisWUDFMLL&\IU\]DFMLZHZVSyáSUDF\]LQVW\WXFMa-PL SXEOLF]Q\AdminisWUDFMLL&\IU\]DFMLZHZVSyáSUDF\]LQVW\WXFMa-PL PXVL GRáRĪ\ü ZV]HONLFK VWDUDĔ DE\ XVáXJL WH VWDá\ VLĊ GRVWĊSQH L EDUG]LHM ]UR]XPLDOH GOD ZLĊNV]HM OLF]E\ RVyE 0XVL WHĪ ]PLHQLü VLĊ QDVWDZLHQLH 3RODNyZ GR NRU]\VWDQLD ] XVáXJ RQOLQH %DGDQLD ZVND]XMą ĪH 3RODF\ XZDĪDMą LĪ OHSLHMLEH]SLHF]QLHM]DáDWZLüVSUDZĊZXU]ĊG]LHQLĪSU]H]RIHURZDQHUR]ZLą]DQLD e-DGPLQLVWUDFML.RQLHF]QDVWDMHVLĊWHĪZDOND]Z\NOXF]HQLHPF\IURZ\PLLQIRUPa-W\F]Q\PVSRáHF]HĔVWZD

Literatura

1. Budkiewicz M. (2006), Internet w instytucjach publicznych, zagadnienia prawne, Warszawa.

2. Dygaszewicz J., Madejczyk M., Wolszczak J., Kraska M., Kawecki T. (2015),

6SRáHF]HĔVWZRLQIRUPDF\MQHZOLF]EDFK, red. V. Szymanek, Warszawa.

3. Janowski J. (2009), Administracja elektroniczna – NV]WDáWRZDQLH VLĊ

LQIRUPDW\Fz-QHJRSUDZDDGPLQLVWUDF\MQHJRLHOHNWURQLF]QHJRSRVWĊSRZDQLDDGPLQLVWUDF\MQHJR w Polsce, Warszawa.

4. Kasprzyk B. (2011), Aspekty funkcjonowania e-DGPLQLVWUDFML GOD MDNRĞFL Ī\FLD

obywateli, w: 1LHUyZQRĞFLVSRáHF]QHDZ]URVWJRVSRGDUF]\6SRáHF]HĔVWZRLQIRr-macyjne – regionalne aspekty rozwoju, zeszyt nr 23, Wyd. Uniwersytetu

Rzeszow-skiego, Rzeszów.

5. .R]áRZVND% Osowski Sz. (2010), Miejsce dla obywateli: e-administracja, War-szawa.

6 _{http://eurosa}

(11)

6. Mikulski K. (2008), Technologia informacyjna w administracji i dla administracji, Bydgoszcz.

7. 3HUGDá 5 &]\QQLNL UR]ZRMX HOHNWURQLF]QHM DGPLQLVWUDFML Z VDPRU]ąG]LH

lokalnym w Polsce3R]QDĔ 8. http://ec.europa.eu/newsroom/dae/document.cfm?doc_id=8826. 9. http://eurosai-it.org/nowa/documents/activities/polish__e_gov.pdf. 10. https://mac.gov.pl/e-uslugi. 11. https://wirtualnysegregator.org/repository/PLIKI/DOKUMENTY/PODRECZNIKI /Specjalistyczne/Miejsce_dla_obywateli_e_administracja.pdf.

THE DEVELOPMENT OF E-ADMINISTRATION IN POLAND

Summary

The progress of civilization, undoubtedly contributed to the development of in-formation and communication techniques. Thanks to the new terms and conditions have been created for communication of citizens with the State, increasing opportunities for participation by citizens in public life of the country. Currently, the Poles still in limited use of e-government solutions because of their imperfection. Thus, every effort should be made to the presentation of the desired content more comprehensible and transparent, and thus prevent the discouragement, the digital divide and the information society.

Keywords: digital exclusion, public administration, the progress of civilization,

digiti-zation, the DESI.