482
Recenzjeok resu , 'gdy w y je c h a ła d o P a ry ża , a b y p r a c o w a ć i u czy ć się u b o k u w ie lk ie j u c z o n e j, pnof. D ora b ia lsk a w sp o m in a atm osferę serdeczniej w s p ó łp r a c y i k oleżeń stw a p a n u ją cą w In stytu cie, g d zie „te rm in o w a ło ” w ie lu m ło d y c h n a u k o w c ó w
z
r ó ż n y ch 'kra jó w . Zw naaa też uwtagę n a (skromne w a ru n k i, w ja k ic h fu n k c jo n o w a ł In stytu t. P r o f. D ora b ia lsk a p rze d sta w iła w ie lk ą u czon ą jakio o s o b ę b e z reszity oddaną s w o je j priacy i n ie e w y k le skrom ną.H. H.-R.
CZY KOPERNIK BYŁ W KWIDZYNIE?
P o d ta k im ty tu łe m u k a za ł się w nr ze 287/1967 „G ło s u W y b rzeża ” a r ty k u ł A lfo n s a L em a ń sk ieg o. W n ie k tó r y c h m ia sta ch P o w iś la p r z e ch o w a ła się tr a d y c ja p o b y tu K o p e rn ik a , m i n . ży w a je s t je g o p a m ię ć w K w id zy n ie , g d zie d o dzisiaj k rą ży lo k a ln a le g e n d a o n im ja k o tw ó r c y w o d o cią g u . ,Aiutor a r ty k u łu pisze, ż e n a jp ie r w
„ m u s im y w n ie ść zastrzeżen ia k o n tro ln e odn ośn ie [do] zn aczen ia tr a d y c ji u s tn e j ja k o źró d ła w ie d z y o p rze szło ści” i(w Zw iązku z ty m c y tu je o p u b lik ow a n y w 1960 r. w „P r o b le m a c h ” a rty k u ł £B. O rłow sk ieg o, o b a la ją c y m it o K o p e r n ik u b u d o w n icz y m w o d o c ią g ó w ). ¡M imo t o n a p y ta n ie za w a rte w j t y ^ e a rty k u łu a u to r o d p o w ia d a : b y ł „n a p e w n o i to w ie lo k r o tn ie !” , c h o ć o p ie r a się , p o “za tr a d y c ją u stn ą , ty lk o n a ty m , ż e p r z e z K w id z y n „p ro w a d z ił sz la k p r z e lo to w y z F r o m b o r k a d o G ru dziądza. P o d r ó ż n i z d ą ż a ją c y n a z ja z d y sta n ó w ‘P ru s K r ó le w s k ic h z a trzy m y w a li s ię w słyn n y m za jeźd zie k w id zy ń sk im 'dla s p o ż y c ia p o s iłk u ” . F a k t te n n ie mioże b y ć je d n a k d ow od em p o b y tu K o p e rn ik a w K w id z y n ie . W n astępn yłn zda n iu zresztą sa m a u tor p isze : „W y m ie n ia się p r z e d e wszyisitkim d w ie d a ty p r z y p u s z c z a l n e g o [p od k r. Z . Br.] p o b y tu K o p e rn ik a w K w id z y n ie ” : 1621 d 1522 r., k ie d y t o K o p e rn ik b y ł w G ru d zią d zu .
Z w r ó ć m y u w agę, że W o jc ie c h H e jn o s z w p r a c y
Mikołaj Kopernik jako prawnik
,
o g ło szo n y m w
Księdze pamiątkowej 75-lecia Towarzystwa Naukowego w Toruniu
(Toruń 1952, ss. 145— 162), p is ze o p o d ró ża ch K o p e rn ik a , p r z y b o k u W a cze n ro d e g o , na s e jm ik i w M a lb o rk u i E lb lą gu w .1504 r. i o ty m , ż e w połow i® m a ja o w e g o r o k u K o p e rn ik b y ł p r a w d o p o d o b n i e w G d a ń sk u (s. 1'55). W 1521 r. K o p e r n ik o p r a c o w a ł sk a rg ę k a p itu ły w a rm iń sk ie } n a Z a k o n K rzy ża ck i. W . H e jn o sz pisze, ż e je s t „ m o ż l i w e , ż e sk a rg ę tę za w ió z ł sam K o p e rn ik n a s e jm ik g ru dziądzki, g d z ie jniiała b y ć ro zp a try w a n a ” i(s. 156).W r ó ćm y d o a r ty k u łu A . L em a ń sk ieg o. P is z e on , ż e n ie k tó r z y m iło śn ic y K w i dzyna, o p ie r a ją c się na d zieła ch L . A . B irk e n m a jera , w y ja ś n ia ją , iż K o p e rn ik p o d a r o w a ł z d r o w ą w o d ę K w id z y n o w i „d la u pam iętn ien ia n a js ły n n ie jsz e g o kw idzyn ian in a , d o k to ra M ik o ła ja W ód k i .Polonusa!” A u to r 'artykułu z a p a tru je się n a t o k ry ty c z n ie .
W re szcie p isze, ż e n iezależnie o d te g o ja k ^przedstaw ia się sp ra w a p ra w d z i w o ś c i tr a d y c ji, K w id z y n sta n o w i w a żn e o g n iw o n a szlak u k o p e m ik a ń s k im ” . W zw ią zk u z ty m ¡miasto p r z y g o to w u je się d o m a ją c y c h n astąp ić w 1873 r. u ro c z y s to ś ci 500-lecia u rodzin n aszego g en ia ln e g o u czon eg o.
Zygmunt Brocki
O C E A N O G R A F IA — N A U K A M Ł O D AW n rze 46/1967 s z cze ciń sk ie g o ty g od n ik a „S ió d m y G ło s T y g o d n ia ” J ó z e f B o r o w ik , je d e n z p io n ie r ó w b a d a ń o ce a n o g r a fic z n y c h w P o ls ce , o g ło sił arty k u ł, w k tó r y m p rze d sta w ił k ilk a p r z e ło m o w y ch dat w h istorii o ce a n o g ra fii. P ie rw szy m , k tó r y do b a dan ia m ó r z p od szed ł od n o w e j stron y , m ia n o w icie od stro n y p o zn a w a n ia z ja w isk i p r o c e s ó w fizy cz n y ch , b y ł a m ery k a ń sk i u cz o n y M attihew F on tain e M a u ry (180©— 1873), au tor p ie rw sze j m o n o g ra fii o c e a n o g r a fic z n e j
