Urszula Wich-Szymczak*
Wizerunek e-zinu „Parallax” – charakterystyka,
identyfikacja, budowanie marki
Wprowadzenie
Niniejszy artykuł podejmuje kwestie kształtowania wizerunku e-magazy-nu „Parallax”, periodyku poświęconego grom komputerowym, ze specjalnym uwzględnieniem aspektów identyfikacji wizualnej. Praca przedstawia próbę cha-rakterystyki omawianego internetowego pisma, etapy budowania jego wizerun-ku, budowania marki ze szczególną uwagą poświęconą takim elementom, jak: projektowanie nazwy własnej, logo i typografii czy dobór odpowiedniej kolory-styki. Celem badań jest wykazanie, jak świadome planowanie budowania wize-runku wpływa na percepcję pisma przez odbiorców. Zwracam uwagę na świa-domość brandingową, bez której trudno się wyróżnić i odnieść sukces. Dobre przygotowanie merytoryczne nie wystarcza, konieczna jest odpowiednia „sprze-daż” produktu z wykorzystaniem do tego celu specjalistycznych narzędzi.
Projektowanie e-zinów1 nie jest zadaniem łatwym, jak mogłoby się wyda-wać na pierwszy rzut oka. Dla powodzenia takiego przedsięwzięcia potrzebne ∗ Dr, e-mail: uwich@vp.pl; Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Katedra Dziennikarstwa
i Komunikacji Społecznej; Łódź, 90-236, ul. Pomorska 171/173.
1 Nazwa e-zin wywodzi się od angielskiego słowa magazine (magazyn, czasopismo) i stanowi jego skrót (nomenklatura wypracowana dla prasy elektronicznej jest bardzo bogata: e-prasa, e-zin, e-mag, e-gazeta, e-dziennik, e-tygodnik i inne). Oczywiście nazwa, jak to w przypadku dziennikarstwa internetowego bywa, została przejęta od „papierowego” odpowiednika zinu, który definiujemy jako: „rodzaj nieprofesjonalnego pisma tworzonego przez osobę bądź gru-pę osób – miłośników jakiegoś tematu (np. muzyki, informatyki, literatury, fantastyki, gier fabularnych, ekologii, polityki), skierowanego do osób podzielających owe zainteresowania. [Ziny – U.W.-S.] [w]ydawane są własnym nakładem, najczęściej nieregularnie. […] jako wy-dawnictwa niezależne, zazwyczaj dystrybuowane są w obiegu niezależnym i w niewielkiej ilo-ści (od kilku do kilkuset egzemplarzy)”, http://pl.wikipedia.org/wiki/Zin_%28czasopismo%29 [dostęp: 17.01.2014].
są przemyślane działania. Aby powstał dobry e-zin, nie należy skupiać się wy-łącznie na treści przekazu, jako medium internetowe generuje on bowiem inne warunki efektywności, które muszą zostać spełnione. Projekt e-zinu musi być dopasowany do prezentowanych treści i wymagań użytkowników w zakresie sza-ty graficznej, koloryssza-tyki i sza-typografii, sposobu wykorzystania elementów animo-wanych i multimedialnych.
Przekaz w sieci ma swoją specyfikę. Najczęściej spotykanym w dziennikar-stwie internetowym błędem jest próba przenoszenia doświadczeń z marketingu i przekazu medialnego (w szczególności telewizyjnego) do sieci. W klasycznym marketingu nadawca redaguje całość komunikatu. W opartym na hipertekście przekazie internetowym to odbiorca buduje przekaz, składając go z materiałów dostarczanych przez nadawcę. Fakt ten stanowi istotną wskazówkę dla twórców stron internetowych. Użytkownik postrzega e-mag inaczej niż jego projektant. Aby przekazać odwiedzającemu spójny obraz witryny, należy dostarczyć mu wi-zualnych wskazówek naprowadzających na kluczowe treści. Niezwykle ważnym zadaniem projektanta magazynu internetowego jest więc odpowiednie pokie-rowanie uwagą odbiorcy2. Identyfikacja wizualna to cecha, która towarzyszyć powinna każdemu profesjonalnemu pismu funkcjonującemu we współczesnym internecie.
Wizerunek
„Parallax” to profesjonalnie zaprojektowany e-zin poświęcony tematyce gier komputerowych, którego wizerunek w sieci pozytywnie wyróżnia to pismo na tle innych. Dobry wizerunek (z ang. image), czyli postrzeganie, zawsze ułatwiał osiągnięcie sukcesu. „Wizerunek jest jednym z aktywów […], stanowi wartość i przedmiot przemyślanych zabiegów o charakterze komunikacyjnym, które mają kształtować go zgodnie z misją i strategią biznesową”3.
W świecie dziennikarstwa internetowego, zawężonego na potrzeby tego ar-tykułu do prasy elektronicznej, notabene niezbyt popularnej w polskim interne-cie, gdzie co prawda łatwo jest zaistnieć, ale jeszcze łatwiej jest zniknąć z pola za-interesowania, wyrazistość jest niezwykle istotna – to być albo nie być na rynku. 2 A. Bartoszewski, Badanie funkcjonalności serwisów i aplikacji internetowych, http://www.
google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=web&cd=2&ved=0CDIQFjAB&url= http%3A%2F%2Fwww.bartoszewski.pr.radom.pl%2Fdorobek%2F2011_a_Bartoszewski_Ba-danie_funkcjonalno%25C5%259Bci.pdf&ei=F6nXUvetN6eDywPJxYDYCA&usg=AFQjCNE vEFif0dkbbohB3t2pB6IlGNhRvQ&bvm=bv.59568121,d.bGE (s. 4) [dostęp: 17.01.2014]. 3 J. Rychter, Z. Chmielewski, D. Tworzydło, Tożsamość wizualna. Znak, system, wizerunek,
E-ziny to magazyny często tematyczne, tworzone dla konkretnego czytelnika, zatem muszą nie tylko charakteryzować się ciekawą treścią, ale także oferować odbiorcy coś więcej – bezpieczeństwo, poczucie profesjonalizmu. Wykreowanie dobrego wizerunku jest więc tu podstawą. Pozwala on przekonać do siebie i po-zyskać oddanych odbiorców. Dobrze też wpływa na odbiór wewnątrz redakcji – autorzy tekstów czują się pewniej i swobodniej. Dobry wizerunek to zwiększe-nie zaufania do marki, a także zwiększezwiększe-nie zainteresowania i sprzedaży. Buduje zaufanie i wyrabia renomę wraz z prestiżem4.
Rys. 1 Fanpage „Parallaxu” w portalu Facebook
Źródło: https://pl-pl.facebook.com/ParallaxZin.
Każde czasopismo posiada jakiś wizerunek. Mają go nawet takie publikatory, które nigdy nie angażowały się w jego kreowanie i nie są świadome jego istnie-nia. W takim przypadku, kiedy image nie był zamierzony, mówimy o wizerunku naturalnym. Wyklarował się on samoistnie, podczas zwykłego toku wydarzeń. Przykładów tego typu e-zinów jest w sieci najwięcej. Natomiast jeśli wizerunek powstał wskutek podjętych działań, mamy do czynienia z wizerunkiem planowa-nym. Przykładem tego może być e-mag „Parallax”. Pismo przykłada dużą wagę 4 Por. B. Rozwadowska, Public relations. Teoria, praktyka, perspektywy, Warszawa 2006, s. 58.
do promocji swojej marki, dbając o pozycjonowanie w wyszukiwarkach interne-towych i fanpage w portalu społecznościowym Facebook (Rys. 1).
Dzięki tym zabiegom wizerunek „Parallaxu” jest znany, rozpowszechniany i nie skazuje pisma na szybkie zniknięcie z internetu. Jego twórcy podjęli świa-domie stosowne kroki i działania dla promocji pisma.
Nazwa własna
Projektowanie e-zinu rozpocząć należy od odpowiedniego dobrania na-zwy własnej5, która zajmuje istotne miejsce w systemie identyfikacji6. jest to nic innego, jak werbalny zapis bytu pisma, a także podstawowy komuni-kat promocyjny, którego odbiór wywołuje u czytelnika określone skojarzenia oraz emocje. Przede wszystkim pozwala w ogóle zacząć mówić o e-magu jako konkretnym podmiocie, wyróżniając go spośród konkurencji. Trwale zapada w pamięć, a zatem buduje i pozycjonuje markę. Nazwa własna odgrywa więc bardzo istotną rolę w zaistnieniu i dalszym funkcjonowaniu e-zinu w warun-kach internetowych. Oczywiście jest to tylko jeden z elementów składających się na tożsamość wizualną pisma. Oprócz nazwy wyróżniamy jeszcze trzy inne składniki bazowe: logo, kolory oraz typografię7. W przypadku nazwy „Paral-lax” to nazwa oficjalna (prawna)8, która, niestety, nie spełnia roli nazwy inter-netowej (domeny: http://neoqueto.byethost7.com), czyli nie jest ona obowiązu-jąca w internetowej przestrzeni, w której działa i funkcjonuje – jest to duży błąd wizerunkowy.
W słowie wstępnym od redakcji w pierwszym numerze omawianego e-zinu pojawia się wytłumaczenie nazwy:
Być może jesteś też ciekawy, skąd taka, a nie inna nazwa naszego magazynu – Parallax. Otóż po wielu konsultacjach i wielu możliwych wymyślonych na-zwach, stwierdziliśmy, że właśnie taka będzie najbardziej znacząca. Dlaczego? Tutaj przywołam definicję tegoż pojęcia z Wikipedii:
Paralaksa – efekt niezgodności różnych obrazów tego samego obiektu ob-serwowanych z różnych kierunków.
5 W. Pisarek, Tytuł utworu swoistą nazwą własną, „Zeszyty Naukowe WSP w Katowicach. Prace Językoznawcze III” 1967, s. 67–81.
6 „Wystarczy słowo – reszta jest gadaniem” (S. J. Lec) – http://cytatybaza.pl/cytat/wystarczy--slowo-reszta-jest-gadaniem.html [dostęp: 17.01.2014].
7 A. Benicewicz-Miazga, Grafika w biznesie. Projektowanie elementów tożsamości wizualnej – logotypy, wizytówki oraz papier firmowy, Warszawa 2012, s. 13.
Jest to zjawisko często wykorzystywane w grach komputerowych (szczegól-nie platformowych) do stworzenia teł o pozor(szczegól-nie różnej głębi, czyli już w tym momencie odnosi się do tematyki naszego magazynu. Oprócz jednak tego, po lekkiej nadinterpretacji, termin ten reprezentuje nasz sposób spoglądania na re-cenzowane gry – każdy z nas patrzy na nie z „różnych kierunków”, będących naszymi subiektywnymi opiniami na ich temat, które niekoniecznie się ze sobą pokrywają9.
Jak widać, nazwa pisma została zaprojektowana świadomie, „po wielu kon-sultacjach”, z uwzględnieniem różnych punktów widzenia, dających swobodę wypowiedzi i interpretacji tekstów.
Parallax to również informatyczna metoda tworzenia stron internetowych, a także nazwa rodzaju gier komputerowych. Nazwa e-zinu jest więc dobrze do-brana do tematyki pisma, dla grupy docelowej jak najbardziej zrozumiała i cieka-wa. Może być jednak myląca. Istnieje zasada, według której nazwa nie powinna kojarzyć się z inną, już istniejącą nazwą. Nie chodzi tu o kradzież wizerunku, ale o postrzeganie „nowego tworu”. Często w takich wypadkach nowa instytu-cja bywa kojarzona z kopią i to gorszą kopią. Należy więc tego unikać. W tym konkretnym przypadku mamy raczej do czynienia z grą słów, zabawą w skoja-rzenia, ukierunkowaniem odbiorcy na konkretne zagadnienia niż z zagarnięciem wizerunku. Parallax to wyraz pochodzenia obcego, nazwa samotna10. Symbolika naprowadzająca powinna być i jest jednoznaczna oraz zrozumiała. Nie jest to nazwa łatwa do zobrazowania, niemniej jednoznacznie się kojarząca, która daje duże możliwości plastyczne w kreowaniu logo i layoutu pisma. Dla odbiorców magazynu jest to nazwa przede wszystkim czytelna i łatwa do zapamiętania, jest stosunkowo krótka oraz nieskomplikowana.
Logo
Nazwa często ma wpływ na kolejny element identyfikacji wizualnej, czyli logo. W przypadku e-zinu „Parallax” odpowiednia typografia, kolorystyka speł-nia rolę logo.
9 Słowo od redakcji, http://neoqueto.byethost7.com/numery/numer_1/materialy/art1.html [do-stęp: 17.01.2014]. Wszystkie podkreślenia w cytowanych fragmentach podaję za oryginałem. 10 http://rudzki.wordpress.com/2012/09/20/naming-brandesire/ [dostęp: 17.01.2014].
Przypomnijmy: „Logo jest to symbol graficzny, spełniający rolę marketin-gową, a jednocześnie informacyjną”11. Jest ono główną częścią tożsamości i ma ogromny wpływ na postrzeganie marki. Logo przekazuje jednak treść w sposób znacząco bardziej atrakcyjny niż nazwa. Jego głównym zadaniem jest przycią-gnięcie uwagi odbiorcy oraz skierowanie jej na reprezentowany przedmiot. Kla-syfikacja logo jest dość rozbudowana i należy zwracać uwagę na wiele istotnych kwestii, takich jak: temat, symbol, abstrakcyjność, kształt, uniwersalność12.
Rys. 2 Logo „Parallaxu”
Źródło: http://neoqueto.byethost7.com/numery/numer_1/index.html.
W przypadku logo e-zinu „Parallax” należy odnotować charakterystyczny kształt liter pojawiających się jedna po drugiej oraz na symetrię. Ten sposób pre-zentacji nazwy świadczy o dokładności, a nawet o pedanterii. Nie wprowadza dynamiki, świadczy o ładzie i spokoju. Cechą charakterystyczną magazynu jest właśnie stonowanie, wyważenie sądów, podawanie informacji wprost. Podobnie dobór kolorystyki wydaje się z punktu widzenia psychologii kolorów przemyślany.
Typografia logo jest prosta, przemyślana, przejrzysta i charakterystyczna. Wybrany przez edytorów krój fonta stosowany jest konsekwentnie w całym e-zi-nie, co zawęża swobodę edycyjną, ale za to zasady edycyjne wydają się przej-rzyste. „Parallax” już w logo, za pomocą odpowiedniej czcionki, przedstawił schemat, według którego organizuje cały layout, a typografia jest głównym ele-mentem wysuwającym się na plan pierwszy13.
W przypadku grafiki e-zinów mamy do czynienia z dużo większymi moż-liwościami technicznymi czy też technologicznymi niż w przypadku prasy tra-dycyjnej. Rzeczywistość wirtualna stwarza wielkie możliwości. Dobry layout e-zinu (jak w przypadku „Parallax”) jest jego wizytówką, dzięki której wywie-rane jest pierwsze wrażenie, budujące doświadczenia użytkownika (ang. user
experience). Jest to zbiór odczuć i emocji wywoływanych u odbiorcy podczas
korzystania z produktu (przeglądania). Grafika rzutuje więc bezpośrednio na wi-zerunek pisma.
11 http://www.agencja-art.pl/oferta,identyfikacja,logo.html [dostęp: 17.01.2014]. 12 A. Benicewicz-Miazga, dz. cyt., s. 135–136.
13 Por. Typografia w Identyfikacji Wizualnej – czyli ważny element kreacji wizerunku, http://cweb. pl/pl/blog/541-typografia-w-identyfikacji-wizualnej-czyli-ważny-element-kreacji-wizerunku [dostęp: 17.01.2014].
Aby e-zin był wystarczająco czytelny i cieszył się względną popularnością, muszą być spełnione następujące warunki14:
– dobra architektura informacji (układ strony, system nawigacji, podział tre-ści itp.);
– wyeliminowanie problemów z przekazem informacji (treść nieprzysto-sowana do specyfiki komunikacji internetowej, treści nadmiarowe, brak treści oczekiwanych przez użytkownika).
Twórcy „Parallaxu” stosowali się do tych zasad: kompozycja pisma jest na-der przejrzysta, trudno wskazać zbędny element. Przyjrzyjmy się spisowi treści.
Rys. 3 Spis treści „Parallaxu” (nr 1)
Źródło: http://neoqueto.byethost7.com/numery/numer_1/materialy/index.html.
Już na pierwszy rzut oka widać, że „Parallax” to pismo dopracowane. Jego tematyka poświęcona jest grom komputerowym, ale zaprezentowany layout bar-dzo dobrze współgra z treścią zaproponowaną przez edytorów: recenzjami, testa-mi, zapowiedziatesta-mi, wywiadatesta-mi, artykułatesta-mi, a także słownikiem pojęć. Ciekawy pomysł graficzny odwołujący się do komputerowego layoutu rodem z lat 80 i 90, uatrakcyjnia przekaz, ale jednocześnie wzmacnia tożsamość pisma. Jak zapew-niają jego twórcy:
14 j. Nielsen, H. Loranger, Optymalizacja funkcjonalności serwisów internetowych, przeł. Z. Smogur, Gliwice 2007.
Nie można nie wspomnieć o naszej inspiracji – wszystkich klikowych mi-ni-zinach, zarówno tych w formie plików wykonywalnych, jak i dostępnych na stronach internetowych. Na samym początku chcieliśmy spróbować swoich sił, następnie stworzyć coś niepowtarzalnego, profesjonalnego i coś o prawdzi-wie niezastąpionej jakości, której na Polskiej Scenie Klikowej brakowało od ostatniego numeru magazynu „Ślimaczek”, bowiem nasz twór w założeniach miał ograniczać się wyłącznie do klików. W efekcie postanowiliśmy poszerzyć nasze horyzonty i stworzyć e-zin o grach niezależnych oraz middleware – mamy nadzieję, iż nie brak nam ku temu szans15.
Kolorystyka
Kolejnym elementem składającym się na identyfikację wizualną pisma, a zarazem na kreowanie wizerunku jest kolorystyka. Kolory nie tylko odróż-niają organizację od otoczenia, ale w dużej mierze wpływają na to, jak jest odbierana. Czynnik ten jest postrzegany dwieście razy szybciej niż inne ozna-czenia, a dodatkowo jest łatwiej zapamiętywany16. Dlatego też należy poświę-cić wyjątkową uwagę temu zagadnieniu, jako że odpowiednie dobranie barw kształtuje charakter pisma. W przypadku „Parallaxu” kolorystyka logo ogra-nicza się do odcieni szarości, które stanowią barwę podstawową, natomiast ko-lorystyka layoutu, choć także zdominowana przez ten odcień, prezentuje się nieco żywiej (zob. Rys. 4):
Elementy żółtego, brązowego, fioletowego i czarnego to kolory uzupełniające. Kolor podstawowy – szary, który stanowi tło e-zinu został bezpośrednio zaczerp-nięty ze znaku. To ten kolor ma wyrażać charakter pisma: „SZARY/SREBRNY uznawany za praktyczny i ponadczasowy kolor, symbolizuje solidność, idealnie komponuje się z każdym żywym kolorem”17. Dobre skojarzenia kolorystyczne to dobry wstęp do wywierania wrażenia grafiką. „Parallax” to na pierwszy rzut oka dość prymitywnie prezentujące się pismo internetowe, jednak jest to zamierzone posunięcie kreatorskie. Wizerunek pisma ma być jak najbardziej kojarzony z gra-mi komputerowygra-mi. Prymarne doświadczenia składają się na kreowanie obrazu ideacyjnego w głowach odbiorców, dlatego odniesienie się do pierwszej grafiki komputerowej jest tu zabiegiem celowym, znów mającym na celu wyróżnienie się, zapadnięcie w pamięć, zaistnienie w umyśle odbiorcy. Grafika stylizowana jest na niskopikselową mapę bitową. Ten typ grafiki charakterystyczny jest dla gier 15 Słowo od redakcji.
16 K. Wojcik, dz. cyt., s. 80.
17 Psychologia koloru, http://www.denigma.pl/index.php/psychologia-koloru-podstawowe-zna-czenie-kolorow [dostęp: 17.01.2014].
komputerowych z połowy lat 80 opartych jeszcze na platformie DOS, np. Pole Po-sition (1982, Arcade) czy Super Mario Bros (1985, NES). Ponownie obserwujemy tu zamierzoną grę z czytelnikiem na kolejnej płaszczyźnie – tym razem koloru i rozdzielczości. Należy w tym miejscu przypomnieć, że gry typu Parallax to gry platformowe, które cechują się właśnie taką grafiką komputerową.
Rys. 4 Okładka „Parallaxu” (nr 4)
Źródło: http://neoqueto.byethost7.com/numery/numer_1/index.html.
Kreowanie wizerunku czy identyfikacji wizualnej przez twórców e-zinu „Pa-rallax” jest więc dokładnie zaplanowane i konsekwentnie zrealizowane w piśmie. Jego twórcy są świadomi mocy narzędzi PR, które wykorzystują, aby zaistnieć na trudnym gruncie prasy elektronicznej. Wizerunek jest klarowny, prosty, ale zarazem ciekawy i przyciągający. Efekt ten został osiągnięty poprzez precyzyjnie sformułowany cel i konsekwentne jego realizowanie. Grafika pisma pozornie nie jest imponująca, ale jej stworzenie zabrało wiele czasu i na tle szybkich, zbudo-wanych na skrypcie flash interaktywnych tworów internetowych, jawi się bardzo oryginalnie i przejrzyście.
E-ziny dobrze wypełniają lukę publicystyczną w dynamicznie rozwijającym się dziennikarstwie internetowym. Stanowią pomost między nowoczesnością a tradycją, są atrakcyjne graficzne i nieograniczone tematycznie. Jak każdy „twór
internetowy” są zobligowane do przedstawiania informacji w jasny, zwięzły, ale i ciekawy sposób. Tak też się dzieje w omawianym e-zinie. Teksty zamieszczone w „Parallaxie” w większości są krótkie, nastawione na ekspresywny przekaz, wymagają wypowiadania się stylem zwięzłym, dobrze wpisują się w potrze-by medium, w którym rządzi szybkość dostępu do informacji i brakuje ściśle określonych ram, w jakich dana publikacja powinna się zmieścić. Wprowadze-nie nowej jakości w transmisji informacji (w internecie znajdziemy wszystko, co najważniejsze) przyzwyczaiło odbiorców do czytania konkretnego typu tekstów, bardzo podobnych w budowie18. Najbardziej charakterystyczną cechą e-zinów jest wykorzystanie hiperłącza w celu wprowadzenia spójnej narracji, uporządko-wania nawigacji, zwiększenia atrakcyjności publikacji.
Hipertekst
Idea hipertekstu pojawia się na obszarze literatury w latach 80, wraz z od-krywaniem literackiego potencjału komputerów. Środowisko komputerowych systemów hipertekstowych (Guide, Hypercard, Storyspace) zostało wówczas wykorzystane do tworzenia niesekwencyjnych, rozgałęziających się opowiadań, powieści, a nawet poezji, którym końcowy kształt (na poziomie fabuły, postaci, opisów) poprzez swoje lekturowe decyzje nadawał czytelnik. Ogólnie przyjęty został wtedy podział na hipertekst eksploracyjny i konstrukcyjny. Pierwszy z nich umożliwia czytelnikowi lekturę. Drugi pozwala jednocześnie na modyfikacje ist-niejącego tekstu bądź linków lub dodawanie własnych segmentów tekstu19.
Wykorzystanie hiperłącza jest niezwykle ciekawym zjawiskiem w kreowa-niu informacji, jej uporządkowakreowa-niu i przejrzystym katalogowakreowa-niu.
Twórcy „Parallaxu” twórczo posługują się hiperłączem, wykorzystują je nie tylko jako element prawidłowej nawigacji, ale także jako narzędzie ułatwiające zrozumienie zamieszczonych treści oraz jako praktyczną realizację wielopozio-mowego rozumienia tytułu e-zinu:
Na koniec: na pewno zauważyłeś już teraz, drogi czytelniku, że niektóre z linków wewnątrz treści artykułu są inaczej podkreślone. Są to odnośniki do słowniczka – specjalnej strony, w której wyjaśniamy niesłownikowe pojęcia w formie krótkich, encyklopedycznych definicji, aby każdy wiedział, czym jest efekt paralaksy20.
18 Por. L. Olszański, Dziennikarstwo internetowe, Warszawa 2006, s. 79.
19 Pisarski, Hipertekst – definicje, http://techsty.art.pl/hipertekst/definicje.htm [dostęp: 17.01.2014]. 20 Słowo od redakcji.
Rys. 5 Słownik pojęć w e-zinie „Parallax”
Źródło: http://neoqueto.byethost7.com/numery/numer_1/materialy/slownik.html.
Nawiązując do wielopoziomowego znaczenia nazwy „Parallax”, nie sposób oprzeć się wrażeniu, iż magazyn ten nie tylko charakteryzuje się, jak wcześniej wspomniano, grafiką i layoutem charakterystycznym dla środowiska kompute-rowego ostatnich dwóch dziesięcioleci XX wieku, ale także nawiązuje do roz-wiązań „książkowych”, prezentując na wstępie okładkę i spis treści, oczywiście zbudowany z hiperłączy. W tym przypadku mamy do czynienia z hipertekstem eksploracyjnym w formie linków (odnośników).
Pod względem budowy pismo to uznać można za typowy twór internetu – nawigacja, rozbudowany skrypt, ciekawa grafika umiejscawiają ten publikator wysoko wśród e-zinów. Jednak „tradycyjna” budowa jest tym, co umiejscawia „Parallax” wśród oryginalnych i mało spotykanych e-zinów.
Konkluzja
Świadomy branding twórców „Parallaxu” zasługuje na docenienie, tym bar-dziej, że pracę redakcyjną wykonuje zaledwie trzech autorów i to od nich zależy
sukces bądź porażka internetowego periodyku. Omawiany e-zin sprawia wraże-nie bardzo profesjonalnego – poczynając od nazwy, poprzez logo i kolorystykę, aż po grafikę i sam tekst. Sukcesu tego pisma nie należy jednak postrzegać w ka-tegoriach komercyjnych, gdyż:
[…] branding wyszedł daleko poza sferę czystej komercji. Żyjemy w świecie, w którym prawdziwymi markami są opery, organizacje charytatywne, uniwer-sytety, wytwórnie filmowe czy kluby sportowe. […] Branding obejmuje swoim oddziaływaniem marketing, wzornictwo, wewnętrzną i zewnętrzną komunika-cję firmy oraz zarządzanie zasobami ludzkimi21.
Staje się sposobem autoprezentacji, niejako kanałem komunikacyjnym, dzię-ki któremu tadzię-kie pisma, jak „Parallax” prezentują siebie światu zewnętrznemu. W XXI-wiecznym dziennikarstwie internetowym, jak pokazuje przykład pra-sy elektronicznej, bez świadomości brandingowej trudno się wyróżnić i odnieść sukces. Dobre przygotowanie merytoryczne nie wystarcza, konieczna jest odpo-wiednia „sprzedaż” produktu z wykorzystaniem do tego celu specjalistycznych narzędzi. Twórcy omawianego e-zinu byli tego świadomi i stworzyli pismo ory-ginalne, cieszące się popularnością wśród czytelników.
Budowanie marki, wizerunku i identyfikacji jakiegokolwiek przedsięwzięcia jest zadaniem bardzo żmudnym. W proces ten najczęściej powinien być zaan-gażowany duży zespół specjalistów o interdyscyplinarnym przygotowaniu albo agencja reklamowa. W teorii wydaje się, że jest to jedyny sposób, by ogarnąć wszelkie problemy potrzebne do wytworzenia tożsamości e-zinu. W przypadku omawianego pisma internetowego jego twórców nie było stać na taki wydatek, dlatego zdecydowali się stworzyć wizerunek (jak można przypuszczać – na ra-zie) w oparciu o ograniczony system wizualny (system identyfikacji wizualnej). Z tego zadania wywiązali się bardzo dobrze. Poprawnie określili sytuację wyj-ściową – zgromadzili i zanalizowali wszystkie przydatne informacje, takie jak: główne cechy, cele i wartości, którymi pismo miało się kierować, a także pre-cyzyjnie wskazali grupę docelową. Ponadto, mając dobry ogląd rynku e-zinów w polskim internecie, poprawnie określili potencjalną konkurencję, na tle której pozytywnie się wyróżniają. W tym kontekście nasuwa się jednak pesymistyczna konkluzja, iż rynek prasy elektronicznej funkcjonuje na razie dość nieprofesjo-nalnie – brakuje pomysłów na wykreowanie i zaistnienie pism, choć z pewnością nie brak chęci i idei tematycznych oraz przygotowania merytorycznego interne-towych dziennikarzy. Jednak to za mało, gdyż w dzisiejszym świecie e-zinów trzeba być jednocześnie dziennikarzem, informatykiem i grafikiem. Ponadto we współczesnym dziennikarstwie e-zinowym problem identyfikacji wizualnej jest 21 W. Olins, Podręcznik brandingu, przeł. M.A. Boruc, Warszawa 2009, s. 18, 25.
często pomijany. E-ziny często nie odróżniają się graficznie od zwykłych wortali, a przecież hipertekstualność, multimedialność, interaktywność oraz nieograni-czony zasięg internetu sprawiają, że stał się on najbardziej powszechnym środ-kiem przekazu, dającym, jak się wydaje, nieograniczone możliwości kreacyj-ne. Problemem twórców współczesnej prasy elektronicznej jest niekorzystanie z nowinek technologicznych, które uatrakcyjniają treść, przyciągają odbiorcę, pozwalają zaistnieć. A przecież uniwersalność internetu sprzyja rozwojowi no-wych technologii informacyjnych, a także nono-wych gatunków i środków przekazu w dziennikarstwie internetowym. Dzięki temu globalna McLuhanowska wioska rozwija się niezwykle dynamicznie. Rzeczywistość internetowa „dziś” nie jest tożsama z „wczoraj” i pewne jest, że nie będzie tożsama z „jutem”. Czas i prze-strzeń to pojęcia, które nabierają nowego znaczenia w „nowych mediach”. Two-rzona jest nowa elektroniczna rzeczywistość, a wszystkie znane nam do tej pory zjawiska medialne poprzez konwergencję środków masowego przekazu nabierają nowego znaczenia i tworzą nową rzeczywistość wirtualną, w której ład i porzą-dek budowany jest od początku. Jednak tylko świadomie budowane w internecie „nowe marki” mają szansę zaistnieć. Czas pełnych entuzjazmu amatorów, korzy-stających z gotowych szablonów stron internetowych, w przypadku e-zinów, jak się wydaje, dobiegł końca.
Bibliografia
Bartoszewski A., Badanie funkcjonalności serwisów i aplikacji
interneto-wych, http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source= web&cd=2&ved=0CDIQFjAB&url=http%3A%2F%2Fwww.bartoszewski. pr.radom.pl%2Fdorobek%2F2011_a_Bartoszewski_Badanie_funkcjonal-no%25C5%259Bci.pdf&ei=F6nXUvetN6eDywPJxYDYCA&usg=AFQjC NEvEFif0dkbbohB3t2pB6IlGNhRvQ&bvm=bv.59568121,d.bGE [dostęp: 17.01.2014].
Benicewicz-Miazga A., Grafika w biznesie. Projektowanie elementów tożsamości
wizualnej – logotypy, wizytówki oraz papier firmowy, Warszawa 2012.
http://cytatybaza.pl/cytat/wystarczy-słowo-reszta-jest-gadaniem.html [dostęp: 17.01.2014].
http://rudzki.wordpress.com/2012/09/20/naming-brandesire/ [dostęp: 17.01.2014]. http://www.agencja-art.pl/oferta,identyfikacja,logo.html [dostęp: 17.01.2014]. Mrozińska A., Czyte-link (kilka uwag o czytelniku), [w:] „Słowa w Sieci” 2002,
nr 3 (9).
Nielsen j., Loranger H., Optymalizacja funkcjonalności serwisów internetowych, przeł. Z. Smogur, Gliwice 2007.
Olins W., Podręcznik brandingu, przeł. M.A. Boruc, Warszawa 2009. Olszański L., Dziennikarstwo internetowe, Warszawa 2006.
Ka-towicach. Prace Językoznawcze III” 1967.
Pisarski, Hipertekst – definicje, http://techsty.art.pl/hipertekst/definicje.htm [do-stęp: 17.01.2014].
Psychologia koloru,
http://www.denigma.pl/index.php/psychologia-koloru-pod-stawowe-znaczenie-kolorow [dostęp: 17.01.2014].
Rozwadowska B., Public relations. Teoria, praktyka, perspektywy, Warszawa 2006.
Rychter J., Chmielewski Z., Tworzydło D., Tożsamość wizualna. Znak, system,
wizerunek, Rzeszów 2012.
Słowo od redakcji, http://neoqueto.byethost7.com/numery/numer_1/materialy/
art1.html [dostęp: 17.01.2014].
Typografia w Identyfikacji Wizualnej – czyli ważny element kreacji wizerunku,
http://cweb.pl/pl/blog/541-typografia-w-identyfikacji-wizualnej-czyli-ważny-element-kreacji-wizerunku [dostęp: 17.01.2014].
Wojcik K., Public relations. Wiarygodny dialog z otoczeniem, Warszawa 2010. Woźniak W., Gatunek w sieci, [w:] Internetowe gatunki dziennikarskie, red.
K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, Warszawa 2010.
Urszula Wich-Szymczak
„Parallax” e-zin image – characteristic, identification and brand building
(Summary)
The article discusses image development in “Parallax” (an internet magazine de-voted to computer games), with a special focus on aspects of visual identification. The article presents the characteristics of “Parallax”, the stages of building its image, and the building of the brand, with special attention paid to issues such as the design of name, logo, typography, and the selection of the appropriate color. The aim of the study is to demonstrate how conscious image building affects perceptions of the e-zine. Thanks to developments in interactivity, the mass media communication model is changing. The engagement of the sender and receiver provides clues for the proper functioning of this new-born journalism type, which is a key contributor that is rapidly gaining importance in relation to traditional media types. The author reveals plans to increase the contribu-tion of graphic, visual aspects in internet media models when comparing them to “paper” media, which often seems to be underestimated by publishers and explains its importance for identity creation in internet media.
Biogram
Urszula Wich-Szymczak – jej zainteresowania badawcze oscylują w kręgu teorii komunikacji literackiej i społecznej oraz dziennikarstwa internetowego, a także w kręgu literatury staropolskiej i oświeceniowej. Autorka opracowań:
Poeta ludens. Problemy komunikacji literackiej i społecznej XIV–XVIII wieku
(Kraków 2011); E-zines – genological aspects of development (on Polish
mar-ket). Reconnaissance Research, “Journal of International Scientific Publications:
Media & Mass Communication”, Vol. 2, Bułgaria 2013; News agencyjny – cechy
genologiczne, zasady redagowania. Z agencji prasowej do Internetu, [w:] Dzien-nikarstwo internetowe – teoria i praktyka, red. G. Habrajska, J. Mikosz, Łódź
