523 P rzed m ioty z żela za w y a ó fc o n M o w e g o i w y r o b y o zło ż o n e j teo lm olog ii n a le ży u w a ża ć z a im p o rt s p o z a ziem P o ls k i, n atom iast w y r o b y m ie js c o w e lu d n o śc i k u ltu ry łu ż y c k ie j i p o m o r s k ie j zn aleźć m o ż n a w ś r ó d p r z e d m io tó w z a liczo n y ch d o p o z o s ta ły c h dwócih g ru p . W sz czeg óln ości w ś r ó d p r z e d m io tó w w yku itych z żela za n is k o fo - s f a ro w e g o w y s tę p u je lic z n a g ru p a w y r o b ó w o ty p o w y c h ce ch a ch sta ro ży tn e g o ż e laza „ś w ię to k r z y s k ie g o ” ; b y ło ifco p o d s ta w ą d o w y s u n ię c ia ju ż w 1959 r. h ip ote z y o p o c z ą tk a c h działa ln ości h u tn ictw a w G ó r a c h SwiętOkjnzysfcich w ok resie h alszta c k im .
W r e fe r a c ie w y ja ś n io n o m. in. p r z y c z y n y tru d n ości zn alezien ia n a o b s za rze m ię d z y O d rą a W isłą i z id e n ty fik o w a n ia ś la d ó w /hutnictw a z o k r e s u h alszta ck ieg o, n a k tó re n ie u d a ło się d o ty c h c z a s n a tr a fić a rch eo log o m . Z ja w is k o p o d o b n e w y s tę p u je zresztą i n a te r e n ie N1RD, gdzie n ie n a tr a fio n o d o ty c h c z a s n a śla d y h u tn ictw a żela z n e g o lu d n o śc i k u ltu r y ja s to rfs k ie j (nie zn a lezion o zresztą i śla d ów o sa d te j k u ltu r y ), p o m im o że w y r o b y g o t o w e p o z w a la ją n a stw ierd zen ie- r o d z im e g o h u tn ictw a że la zn e g o u te j lu dn ości.
W ¡NRD p o d ję to tak że ba d an ia m eta lo z n a w cze d a w n y c h p r z e d m io tó w żela z n y c h ; m . in . zb a d a n o znaczną liczb ę m a te r ia łó w z o e lty ck ieg o oppidum k o ło R o m - h ild .. W y n ik i ty c h p r a c je d n a k n ie zostały jeszcze op racow a n e.
J. P.
Szwajcaria
D Z IE J E F A N T A Z J I N A U K O W E J
L a te m .119167 r. o tw a rto w B e m ie w y sta w ę 4000 lat „sc ie n c e -fictio n ” . Z a p ie r w sz y z n a n y uftwór t e g o r o d z a ju org a n iza to rzy w y s ta w y u znali sta rob a b iloń sk i P oem a t o G ilg a m eszu , a za d a lsze — p r o r o c tw a sta r o ż y tn e g o E g iptu , u t o p ie śre d n iow iecza , a p o te m dzieła C y ra n a d e B e rg e ra c, S w ifta i W o lte ra ; w s p ó łcze s n ą za(ś sc ie n ce--fic tio n za p oczą tk ow a ł w 1026 r. a m ery k ań sk i m ie się c z n ik „A m a z in g S to rie s” r e d a g o w a n y p r z e z p o c h o d z ą c e g o z ¡Luksem burga H u g o n a G ern sb ack a.
W ś ró d o b e c n ie d zia ła ją cy ch p la sty k ó w , k tó r y c h d zieła zo s ta ły za liczo n e d o sc ien ce-fiction ,i ek sp on ow a n e n a w y s ta w ie , z n a jd o w a ł się m .in . M anipulator 3, m obile p oru sza n e h elem , d zieło P iotra K o w a lsk ieg o.
