Dualary planetne. Hramotka ze zbiorów Muzeum Historycznego w Białymstoku. Analiza tekstologiczno-filologiczna

(1)

69 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

ISSNp 1899-315X

ss. 69–90

Magdalena Lewicka

*

Dualary planetne.

Hramotka ze zbiorów Muzeum

Historycznego w Białymstoku.

Analiza tekstologiczno-filologiczna

DOI: http://dx.doi.org/10.12775/LC.2016.019

Streszczenie. Przedmiotem rozważań prezentowanego artykułu jest nowy, niepoddany do

chwi-li obecnej opisom materiał badawczy w postaci hramotki ze zbiorów Muzeum Historycznego

w Białymstoku, której zawartość treściowa pozwala na włączenie jej do kategorii tzw. dualarów

pla-netnych. Celem autorki było podjęcie próby analizy tekstologiczno-filologicznej wymienionego

za-bytku, z uwzględnieniem transkrypcji, identyfikacji treści i przekładu na język polski, a co za tym

idzie charakterystyka zawartości na płaszczyźnie tekstologicznej i opatrzenie komentarzem

dotyczą-cym warstwy językowej, przede wszystkim w zakresie grafii i ortografii.

Słowa kluczowe: kitabistyka, rękopisy tatarskie, Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego,

hramot-ki, analiza tekstologiczna

Abstract. The subject of this paper is a new, previously undescribed, research material in the form

of a

hramotka from the collection of the Historical Museum in Białystok. The content of this work

allows to include it in the category of the so called planete dualars. The author’s objective was to

at-tempt a textological and philological analysis of the abovementioned literary monument, including

the transcription, identification of the content and translation into Polish, as well as characterizing

* _{Magdalena Lewicka – doktor nauk humanistycznych, kierownik Pracowni Języka i Kultury Arabskiej}

Uniwersytetu Mikołaja Kopernika; arabistka i islamoznawca, lektor języka arabskiego, tłumacz przysięgły. Prowadzi badania naukowe w zakresie islamistyki i arabistyki, glottodydaktyki oraz kitabistyki. E-mail: magdale-wicka@umk.pl.

(2)

70 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

the content on the layer of textology and including the comment regarding the linguistic layer,

parti-cularly in the scope of graphy and spelling.

Keywords: kitabistics, Tatars manuscripts, Tatars of the Grand Duchy of Lithuania, hramotkas,

tex-tological analysis

P

rzedmiotem tego opracowania jest analiza tekstologiczno-filologiczna nowej,

rękopi-śmiennej hramotki ze zbiorów Muzeum Historycznego w Białymstoku. Co za tym idzie cel,

który legł u podstaw pracy badawczej autorki, to dokonanie odczytania i transkrypcji

za-pisów obecnych we wskazanym manuskrypcie, a następnie identyfikacja i charakterystyka

jego treści, z uwzględnieniem przekładu oryginalnego tekstu na język polski.

Analizowany przez autorkę materiał źródłowy reprezentuje jeden z rodzajów

tatar-skich ksiąg rękopiśmiennych składających się na bogaty dorobek piśmienniczy Tatarów

Wielkiego Księstwa Litewskiego (dalej: WKL), którego rozwój i jedyny w swoim rodzaju

charakter są nierozerwalnie związane z historią osadnictwa ludności tatarskiej na tych

tere-nach. Piśmiennictwo to, które rozkwitło pod wpływem ożywienia duchowego doby

rene-sansu i reformacji, a w chwili obecnej stanowi najważniejszą i najbogatszą część tatarskiej

spuścizny kulturowej, zostało uznane za zjawisko szczególne, swoisty fenomen, któremu

przypisuje się ogromną wartość duchową, literacką i kulturową. Ów fenomen zawiera się

w niezwykłym połączeniu elementów z pozoru przeciwstawnych i wzajemnie

wyklucza-jących się, a jednak doskonale współgrawyklucza-jących tak w życiu społecznym, jak w twórczości

literackiej Tatarów polsko-litewskich, mianowicie – orientalnej kultury islamu z kulturą

chrześcijaństwa.

Pierwiastki dwóch różnych kultur, religii i tradycji wzajemnie się przenikają zarówno na

płaszczyźnie tekstologicznej, jak i językowej tatarskich zabytków rękopiśmiennych, bowiem

ich główne cechy (obok rękopiśmienności i anonimowości autorów) to wielojęzyczność

(warstwa orientalna: języki arabski i turecki, rzadziej perski; warstwa słowiańska:

polsz-czyzna północnokresowa w początkowym stadium jej powstawania, język starobiałoruski),

znaczne zróżnicowanie tematyczne (warstwa orientalna: muzułmańskie piśmiennictwo

komentarzowe, fabularne, dewocyjne, liturgiczne, pouczające, magiczno-prognostyczne,

warstwa słowiańska: adaptacje fragmentów bądź całych tekstów literatury

judeo-chrześci-jańskiej, utwory fabularne pochodzenia staropolskiego), wreszcie element najbardziej

wy-różniający tę literaturę, a mianowicie – sposób notacji, polegający na wyłącznym

zastosowa-niu do zapisu składających się na zawartość ksiąg tekstów alfabetu arabskiego.

Zgodnie z klasyfikacją tatarskiego piśmiennictwa proponowaną przez Drozda

1

_{, której}

podstawą jest kryterium treści i formy, zabytek poddany analizie w przedkładanym artykule

reprezentuje amulety, podobnie jak daławary i nuski, podczas gdy pozostałe grupy to: księgi

podstawowe, w tym rękopisy Koranu, tefsiry, kitaby i chamaiły; księgi pomocnicze, w tym

1_{A. Drozd, O twórczości literackiej Tatarów w dobie staropolskiej, [w:] Tatarzy w Europie i na świecie, Poznań}

(3)

71 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

tedżwidy, sufry i wokabularze; wreszcie pozostające na pograniczu piśmiennictwa i sztuki

religijnej tablice i muhiry.

Hramotki (brus. „pismo, pisemko”) to zwoje modlitewne o funkcji

religijno-magicz-nej, noszone jako amulety ochronne i najliczniej, obok chamaiłów, reprezentowane

za-bytki piśmiennictwa tatarskiego. Są również określane jako daławary, podobnie jak zwoje

składane do grobu, stąd podział na daławary pogrzebowe (grobowe) i daławary ochronne.

Wśród tych ostatnich szczególną grupę stanowią hramotki dziecięce, wzbogacone

o for-muły chroniące przed chorobami i wręczane im podczas uroczystości nadawania imienia.

O znaczeniu magiczno-ochronnym (związanym z wiarą w magiczną moc pisma) decyduje

zawartość daławarów tego rodzaju, na którą składają się ajety (ar. 

yt) koraniczne, przede

wszystkim te powszechnie uznane za „wersety ochronne” (np. Werset Tronu)

2

_{, zasady}

wia-ry w postaci „pięciu imanów” (ar. 

mn), modlitwy intencyjne duai (ar. du‘ā’) zapewniające

odpuszczenie grzechów i pomyślność w życiu doczesnym, formuły i figury magiczne –

talsi-my (ar. 

ilsam) oraz zestawy arabskich modlitw ochronnych dla „dwunastu planet”, którym

to terminem określano znaki zodiaku. Hramotki, zwykle o długości od 2 do 6 m i szerokości

4–12 cm, noszone po złożeniu w płaski pakiecik w tekstylnych bądź skórzanych futeralikach

zawieszanych pod prawym ramieniem, są żywotne do dzisiaj w środowiskach tatarskich

3

_.

Hramotka, której opisowi poświęcono ten artykuł, jest przechowywana od niedawna

w zbiorach Muzeum Historycznego, oddziału Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, jej

po-chodzenie nie zostało do chwili obecnej ustalone, podobnie jak datowanie i dane autora/

kopisty. Na końcu zwoju, w ostatnim wersie odnotowano pismem arabskim imię

właści-cielki: aw bint afiya [Ewa córka Zofii], sporządzone inną niż pozostała treść zabytku

ręką. Charakter pisma autora/kopisty jest jednolity i staranny (linie wierszy prowadzone

równo), choć mało wprawny, w zdecydowanej większości czytelny, wszystkie glosy,

zarów-no przeważającej arabskiej, jak i ubogiej słowiańskiej warstwy językowej są zapisane

alfa-betem arabskim, atramentem barwy czarnej. Papier jest pożółkły i miejscami poplamiony,

w znacznym stopniu zniszczony, w wielu miejscach naddarty, przetarty na zgięciach, stąd

zapisy częściowo zdefektowane. Zabytek nie zachował się w całości, składa się

z 10 oddziel-nych części o wymiarach (dł. x szer.): 16,4 cm x 6,7 cm; 7,4 cm x 6,5 cm; 5,7 cm x 6,2 cm;

5,8 cm x 6,4 cm; 11,1 cm x 6,3 cm; 5,6 cm x 6,2 cm; 9,0 cm x 6,2 cm; 35,2 cm x 6,8 cm;

35,5 cm x 6,8 cm; 13,0 cm x 6,8 cm (różnice w szerokości poszczególnych elementów

spo-wodowane nierównym cięciem i stanem zachowania); całkowita długość zachowanych

składek to 144,7 cm; po złożeniu w pakiecik przybliżone wymiary: 5,8 cm x 6,8 cm. Brak

pierwszego oraz trzech środkowych fragmentów (brak – 1 – 2 – 3 – brak – 4 – 5 – 6 –

7 – brak – 8 – brak – 9 – 10). Zapis jednostronny, całość tekstu obramowana

pojedyn-czą ramką, miejscami niewidoczną, tekst jest dzielony za pomocą poziomych linii między

wierszami, porządkują go ponadto frazy z kolejnymi cyframi (arabskimi) i leksemem

pła-net („plapła-neta”), brak znaków interpunkcyjnych wskazujących granice zdań czy ajatów. Jeśli

2_{yat l-Kurs – werset 255 sury II „Krowa”: „Bóg! Nie ma boga, jak tylko On – Żyjący, Istniejący! Nie chwyta}

Go ni drzemka, ni sen. Do Niego należy to, co jest w niebiosach, i to, co jest na ziemi! A któż będzie się wstawiał u Niego inaczej jak za Jego zezwoleniem? On wie, co było przed nimi i On wie, co będzie po nich. Oni nie obejmują niczego z Jego wiedzy, oprócz tego, co On zechce. Jego tron jest tak rozległy jak niebiosa i ziemia; Jego nie męczy utrzymywanie ich. On jest Wyniosły, Ogromny!” (Koran, tłum. J. Bielawski, Warszawa 1986, s. 51–52).

3_{Szczegółowy opis hramotek zob.: A. Drozd, Piśmiennictwo Tatarów polsko-litewskich (XVI–XX w.). Zarys}

prob-lematyki, [w:] A. Drozd, M. M. Dziekan, T. Majda, Piśmiennictwo i muhiry Tatrów polsko-litewskich, Warszawa 2000,

(4)

72 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

chodzi o kategoryzację tekstu, to na treść zabytku składają się modlitwy ochronne

okre-ślane terminem dualarów planetnych. W warstwie językowej należy wskazać język arabski

w odniesieniu do głównego tekstu oraz język polski/białoruski we frazach oddzielających

poszczególne całostki.

Autorka dokonała transkrypcji tekstu

4

_{, jako podstawę tejże przyjmując system ISO}

(International Standarization Organization) stosowany w piśmiennictwie polskim

o cha-rakterze naukowo-arabistycznym, o czym decyduje jego dokładność

5

_{, charakter}

między-narodowy oraz zgodność z innymi opracowaniami arabistycznymi. U podstaw procesu

transkrypcji analizowanego materiału legł charakterystyczny sposób notacji, który

pozo-staje cechą immanentną piśmiennictwa arabskojęzycznego (zaś w wypadku rękopisów

ta-tarskich stosuje się go rzadko), a mianowicie zapis nieuwzględniający pełnej wokalizacji, co

oznacza, że w tekście są obecne wyłącznie spółgłoski, samogłoski długie (, , ) i dyftongi

(ay, aw). Natomiast samogłoski krótkie (a, u, i) oznaczane sporadycznie w wymagających

tego tekstach arabskojęzycznych (dla celów dydaktycznych i poprawnościowych) przy

pomocy specjalnych znaków wokalizacyjnych (służących zarówno do zapisu samogłosek

krótkich, jak i braku samogłoski lub podwojenia spółgłoski), umieszczanych nad bądź pod

literą, są obecne jedynie w ostatnim wersie zabytku, co autorka odnotowuje w przypisie.

Tekst arabski podaje w postaci pełnej, bez zastosowania emendacji, by odzwierciedlić

stan zachowany w przekazie, zaś informacje dotyczące koniektur (korekt), jakie pojawiły

się w procesie ustalania zawartości treściowej i identyfikacji zepsuć, zamieszcza w postaci

przypisów zaopatrzonych w komentarz. W tekście tłumaczenia na język polski nie

wpro-wadza znaków interpunkcyjnych i intonacyjnych, nie posługuje się żadnymi znakami dla

wydzielenia klauzul, bowiem zapis w manuskrypcie nie zawiera znaków granicznych. Cyfra

arabska oznacza numer kolejnego rządka w rękopisie, w nawiasach kwadratowych uwagi

autorki na temat zepsucia tekstu wraz z uzupełnieniem, które likwiduje lakunę (ubytek

tekstu). Oprócz lakun dwojakiego rodzaju – tych wynikających z fizycznego uszkodzenia

manuskryptu i innych, powstałych prawdopodobnie na skutek nieuwagi kopisty

i nieinten-cjalnego pominięcia fragmentu tekstu – są zauważalne przejawy dittografii (omyłkowego

powtarzania jednostek literackich) w postaci nieumyślnego podwojenia litery, sylaby bądź

wyrazu; kwestie te zostały zasygnalizowane w przypisach.

4_{Tj. konwersji pisma, która polega na oddawaniu fonetycznym właściwości głosek oznaczanych literami}

jed-nego alfabetu za pomocą systemu ortograficzjed-nego injed-nego alfabetu. W przeciwieństwie do transliteracji, która określana jest jako oddawanie znaków (grafemów) jednego alfabetu za pomocą znaków (grafemów) innego alfabetu, bez uwzględnienia fonetycznych właściwości głosek oznaczonych przez znaki (grafemy) w alfabecie transliterowanym. Zastosowanie transkrypcji, która oznaczać ma „oddawanie fonetyczne właściwości głosek”, budzi pewne wątpliwości, badacze nie potrafią bowiem w chwili obecnej odtworzyć owej realizacji fonetycznej (realnego brzmienia) arabskich tekstów u tatarskiej społeczności, gdyż wiadomo, iż z biegiem czasu coraz silniej slawizowano słowa modlitw arabskich i tureckich, przystosowując je do fonetyki polskiej i białoruskiej.

5_{Litery łacińskie uzupełnione są dodatkowymi znakami z uwagi na zróżnicowanie głosek arabskich i każda}

z nich oznacza jedną głoskę arabską, podczas gdy w transkrypcji tzw. uproszczonej jedna litera alfabetu łacińskiego może oddawać kilka głosek arabskich, a niektórych z nich nie uwzględnia w zapisie, co implikuje w warstwie artykulacji utrudnienia w wymowie i zakłócenie komunikacji, zaś w warstwie notacji uniemożliwia odwrotność procesu, retranskrypcję, tj. powrót to oryginalnego tekstu.

(5)

73 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

[brak fragmentu tekstu]

1:

wa-adaqta wa-bi-smi

mówiłeś prawdę i w imię

2:

fa-sakfkahum

6

_{l-lhu wa-huwa s}

7

_{-samu l}

8

_-almu

i Bóg wystarczy ci przeciwko nim on przecież jest Wszystkosłyszący Wszechwiedzący

9

3:

l

10

_-bairu

11

_l

12

_{-akmu l}

13

_{-madu l}

14

_{-mu}

15

wa-Wszystkowidzący Mądry Pan Wszelkiej Chwały Nieskończony a

4:

l awla wa-l quwwata

16

_{ill bi-a}

17

_l-lhi

18

nie ma siły i potęgi jak tylko w Bogu

19

5: [wers zdefektowany z uwagi na zagięcie przy złożeniu w pakiecik, prawdopodobnie:]

l

20

-aliyyi

21

_l

22

_{-ami}

Najwyższym Nieskończonym

6: 3 [tekst słowiański]

3 trzecia planeta

7:

23

_{bi-smi l-lhi r-ramni r-rami}

w imię Boga Miłosiernego Litościwego

24

8:

wa-in yakadu

25

_l

26

_-ladna

27

_kafa

28

zaprawdę ci którzy nie

wie-9:

ra

29

_{la-yuzliqnaka bi-abarihm}

30

rzą gotowi są wywrócić cię swoimi spojrzeniami

6_{Brak liter y po literze sn, prawidłowo: fa-sayakfkahum.} 7_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: s-.} 8_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

9_{Wers 2 to fragment ajatu 137 sury II „Krowa”. Wszystkie tumaczenia tekstu koranicznego za Koran,}

z arab-skiego przełożył i komentarzem opatrzył Józef Bielawski, Warszawa 1986.

10_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 11_{Brak litery y po literze d, prawidłowo: l-baru.}

12_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 13_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 14_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 15_{Błędny zapis litery alif po literze ayn, prawidłowo: l-amu.}

16_{Błędny zapis litery t mafta w miejscu t marba, prawdopodobnie interferencja z języka tureckiego i/}

lub perskiego, w których jest obecna tego rodzaju niestandardowa ortografia.

17_{Błędny zapis dwóch liter alif.}

18_{Długiej samogłoski  kopista nie oznaczył w postaci litery alif, podobnie jak dzieje się to w autentycznych}

tekstach arabskojęzycznych w wypadku części leksemów (w materiałach w pełni zwokalizowanych występuje w tym miejscu znak lokalizacyjny, tzw. krótki alif).

19_{Haukala (ar. awqala) – fraza: L awla wa-l quwwata ill bi-l-lhi l-liyyi l-ami („Nie ma siły i potęgi jak}

tylko w Bogu Najwyższym Nieskończonym”).

20_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 21_{Brak litery alif po literze ayn, prawidłowo: l-liyyi.}

22_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

23_{W zapisie jest tu obecna litera alif, prawdopodobnie w wyniku wzorowania się na rodzajniku określonym al-,}

który zazwyczaj poprzedza imiona (w gramatyce arabskiej części mowy dzieli się na imiona, czasowniki i części niesamodzielne). Pierwsze dwie litery przypominają właśnie ów rodzajnik, litera alif została dodana, a litera b wydłużona do wysokości alif, co sprawia, że nabrała kształt litery lm, ale jest zaopatrzona w znak diakrytyczny (kropkę pod spodem), charakterystyczny dla litery b.

24_{Basmala – fraza Bi-smi l-lhi r-ramni r-rami („W imię Boga Miłosiernego, Litościwego”).} 25_{Brak litery alif po literze kf, prawidłowo: yakdu.}

27_{Błędny zapis litery dl w miejscu litery l wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki nad literą).} 28_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 29_{Brak litery ww i alif w wygłosie (a w konsekwencji 3 os. l. poj. zamiast 3 os. l. mn.), prawidłowo: kafar.} 30_{Błędny zapis samogłosek długich i krótkich, prawidłowo: bi-abrihim.}

(6)

74 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

10:

lamm samia

31

_a-ikra

kiedy słyszą napomnienie

32

11:

33

_{l-alamna iyy}

34

Panie światów

Cie-12:

ka nabudu wa-

35

_{yyka nasanu}

36

_wa-in

bie czcimy i Ciebie prosimy o pomoc

37

13:

fa-in tawallaw fa-qul asb l-lhu l ilha

a jeśli oni sie odwrócą to powiedz wystarczy mi Bóg nie ma boga

14:

ill huwa rabbu l

38

_-arsi

39

_l

40

_{-ami}

41

jak tylko On On jest panem tronu wspaniałego

42

15:

l awla wa-l quwwata

43

_{ill bi-a}

44

_l-lhi

nie ma siły i potęgi jak tylko w Bogu

16: [wers zdefektowany z uwagi na zagięcie przy złożeniu w pakiecik, prawdopodobnie:]

l

45

-aliyyi

46

_l

47

_{-ami}

Najwyższym Nieskończonym

17: 4 [tekst słowiański]

4 czwarta planeta

18:

48

_{bi-smi l-lhi r-ramni r-rami}

w imię Boga Miłosiernego Litościwego

19:

allhumma inna

49

_asaluka

5051

_l

52

_{-ami l}

53

_-

54

31_{Brak litery ww i alif w wygłosie (a w konsekwencji 3 os. l. poj. zamiast 3 os. l. mn.), prawidłowo: sami.} 32_{Wersy 8–10 to fragment ajatu 51 sury LXVIII „Pióro”.}

33_{Brak słowa rabbi.}

34_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 35_{Brak litery alif, prawidłowo: iyyka.}

36_{Brak litery t, prawidłowo: nastanu.}

37_{Wersy 11–12 (Ciebie … pomoc) to ajat 4 sury I „Otwierająca”.} 38_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

39_{Błędny zapis litery sn w miejscu litery n wynikający z braku znaków diakrytycznych (trzech kropek nad}

literą).

41_{Błędny zapis litery  w miejscu litery  wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki nad literą).} 42_{Wersy 13–14 to fragment ajatu 129 sury IX „Skrucha”.}

48_{W zapisie jest tu obecna litera alif, prawdopodobnie w wyniku wzorowania się na rodzajniku określonym}

al-, który zazwyczaj poprzedza imiona (w gramatyce arabskiej części mowy dzieli się na imiona, czasowniki

i części niesamodzielne). Pierwsze dwie litery przypominają właśnie ów rodzajnik, litera alif została dodana, a li-tera b wydłużona do wysokości alif, co sprawia, że nabrała kształt litery lm, ale jest zaopatrzona w diakryt (kropkę pod spodem), charakterystyczny dla litery b.

49_{Brak litery y w wygłosie, prawidłowy zapis: inn.}

50_{Błędna notacja znaku hamza na podpórce w postaci litery y zamiast litery alif.} 51_{Brakuje frazy bi-ismika.}

52_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 53_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

(7)

75 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

o Boże wznoszę do Ciebie moje prośby [wzywając Cię] Twym imieniem Nieskończony,

Naj-20:

la

55

_{wa-bi-ismika l}

56

_{-rfii l}

57

_-ayyi

58

wyższy i Twym imieniem Wywyższający Wiecznie Żywy

21: 

l-lhi tal

59

_wa-a

60

_{l-lhu la-qasamun law}

Boga Najwyższego a Bóg to przysięga

22:

yalimna asb l-lhu

żeby chcieli wiedzieć wystarczy mi Bóg

23:

l ilha ill huwa nima l

61

_{-wakli nima}

nie ma boga jak tylko On to Wspaniały Poręczyciel Wspaniały

24:

l

62

_{-mawl wa-nima l-nari ufrnu}

63

Pan Wspaniały Pomocnik twoim

25:

ka ufrnuka rabbna

64

_{wa-[niejasne]}

wybaczeniem twoim wybaczeniem jest nasz Pan a [niejasne]

[brak fragmentu tekstu]

26: 5 [tekst słowiański]

5 piąta planeta

27:

65

_{bi-smi l-lhi r-ramni r-rami}

w imię Boga Miłosiernego Litościwego

28:

au bi

66

_-kalimati

67

_{l-lhi min}

uciekam się do słów Boga od

29:

kulli ayin

68

_{wa-hmihi wa-l}

69

_min

wszystkiego [powinno być: szatana] i jego przywódcy i mam od niego

30: [ostatni wers zdefektowany z uwagi na zagięcie przy złożeniu w pakiecik]

31:

la-yuzliqnaka bi-abarihm

70

gotowi są wywrócić cię swoimi spojrzeniami

55_{Błędny zapis całego wyrazu, prawidłowo: l-liyyi.}

58_{Błędny zapis litery nn w miejscu litery y wynikający z niewłaściwych znaków diakrytycznych (jedna}

krop-ka nad literą zamiast dwóch kropek pod literą).

59_{Litera t pozbawiona znaków diakrytycznych (dwóch kropek nad literą).} 60_{Błędny zapis dwóch liter alif.}

63_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 64_{Brak litery alif w wygłosie, prawidłowo: rabbn.}

66_{Błędny zapis litery b, brak znaku diakrytycznego (kropki pod literą).}

68_{Błędny zapis litery sn w miejscu litery n wynikający z braku znaków diakrytycznych (trzech kropek nad}

literą) oraz znaku hamza na podpórce w postaci litery y w miejscu hamzy wolnostojącej (bez podpórki) po literze y. Litera y pozbawiona znaków diakrytycznych (dwóch kropek pod literą). Ta fraza zwykle ma postać:

min kulli aynin.

69_{Litera y pozbawiona znaków diakrytycznych (dwóch kropek pod literą).} 70_{Błędny zapis długich i krótkich samogłosek, prawidłowo: abrihim.}

(8)

76 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

32:

lamm samia

71

_

72

_-kra

73

_wa-yaq

74

kiedy słyszą napomnienie

mó-33:

lna wa-m huwa ill ikrun

75

wią

76

_{lecz to nie co innego jak tylko przypomnienie}

34:

li-l-lamna wa-nunazzi

77

_{min l}

78

_-qur

79

dla światów

80

_{my zsyłamy poprzez}

Ko-35: 

ni

81

_{m huwa ifun wa-ramatun}

82

ran to co jest uzdrowieniem i miłosierdziem

36:

la-hu li-l-muminna wa

83

_{yazdu }

84

_-

85

dla wiernych

a niespra-37:

limna ill asra

86

_{wa-l awla wa}

wiedliwym powiększa on tylko stratę

87

_{nie ma siły i}

38:

88

_quwwata

89

_{ill bi-a}

90

_{l-lhi l}

91

_-aliyyi

92

_l

93

_-ami

potęgi jak tylko w Bogu Najwyższym Nieskończonym

39: 6 [tekst słowiański]

6 szósta planeta

40:

qul huwa l

94

_{-lhu l}

95

_-lad

96

_{l ilha i}

97

powiedz On jest Bogiem nie ma boga jak

41:

ll huwa l

98

_{-maliku l}

99

_-qudds

100

_l

101

_-salmu

102

tylko On Król Przenajświętszy Pokój

71_{Brak liter ww i alif w wygłosie (a w konsekwencji 3 os. l. poj. zamiast 3 os. l. mn.), prawidłowo: sami.} 72_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: -.}

73_{Błędny zapis litery alif, prawidłowo: -ikra.}

74_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 75_{Błędny zapis litery dl w miejscu litery l wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki nad literą).} 76_{Wersy 31–33 (gotowi … przypomnienie) to fragment ajatu 51 sury LXVIII „Pióro”.}

77_{Brak litery lm w wygłosie, prawidłowo: nunazzilu.}

79_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 80_{Wersy 33–34 (lecz … światów) to ajat 52 sury LXVIII „Pióro”.}

81_{Brak znaku madda nad literą alif, prawidłowo: l-qurni.}

83_{Brak słowa l, prawidłowo: wa-l.}

84_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: -.}

85_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 86_{Błędny zapis litery  w miejscu  i brak w wygłosie litery alif opatrzonej znakiem tanwn fata,}

prawidłowo: asran.

87_{Wersy 34–37 (my … stratę) to ajat 82 sury XVII „Podróż nocna”.} 88_{Brak słowa l.}

93_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 94_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 95_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

96_{Błędny zapis litery dl w miejscu litery l wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki nad literą).} 97_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 98_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

100_{Błędny zapis litery ww w wygłosie, prawidłowo: l-quddsu. Brak znaków diakrytycznych (dwóch kropek)}

nad literą qf.

101_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 102_{Błędny zapis całego wyrazu, prawidłowo: s-salmu.}

(9)

77 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

42:

l

103

_{-muminna}

104105

_{-muhayminu l}

106

_{-zzu}

Dający Bezpieczeństwo Obrońca Wszechmocny

43:

l

107

_-abaru

108

_l

109

_{-mutakabbiru wa-subna l}

110

_-lhi

Niepokonany Przewyższający chwała niech będzie Bogu

111

44:

l

112

_-briki

113

_l

114

_{-muawwiri lahu l}

115

_-samw

116

Stwórcy Kształtującemu Wszystko do niego należą

niebio-45:

tu wa-l

117

_{-aru wa-huwa l}

118

_-azzu

sa i ziemia On jest Wszechmocny

46:

l

119

_{-akmu l}

120

_{-baru wa-l awla wa-l}

Mądry

121

_{Wszystkowidzący nie ma siły i}

47:

quwwata

122

_{ill bi-a}

123

_{l-lhi l}

124

_-aliyyi

125

_l

126

_-mi

potęgi jak tylko w Bogu Najwyższym Nieskończonym

48: 7 [tekst słowiański]

7 siódma planeta

49:

bi-smi l-lhi r-ramni r-rami

w imię Boga Miłosiernego Litościwego

50:

allhumma inn asaluka

127

_l

128

_-azzu

o Boże wznoszę do Ciebie moje prośby Wszechmocny

51:

l

129

_{-qadru wa-l}

130

_-maliku

Potężny Władco

[brak fragmentu tekstu]

52:

l

131

_{-la il adin}

132

_{wa-m yuibuhu}

który do kogoś i nie podoba mu się

103_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 104_{Błędny zapis całego wyrazu, prawidłowo: l-muminu.} 105_{Brak rodzajnika określonego l-.}

106_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-. Błędny zapis litery alif po literze ayn.} 107_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

108_{Brak litery alif po literze b i znaku adda nad nią (podwojenie spółgłoski), prawidłowo: l-abbru.} 109_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

110_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 111_{Wersy 40–43 (on … Bogu) to fragment ajatu 23 sury LIX „Zebranie”.} 112_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

113_{Błędny zapis litery kf w miejscu litery hamza na podpórce w postaci litery y w wygłosie, prawidłowo:}

l-bri.

114_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 115_{Błędny zapis rodzajnika określonego l-.}

116_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 117_{Błędny zapis słowa l w miejscu rodzajnika określonego l-.}

121_{Wersy 42–44 (Twórca … Mądry) to fragment ajatu 24 sury LIX „Zebranie”.}

127_{Błędny zapis znaku hamza na podpórce w postaci litery y zamiast litery alif.} 128_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

129_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 130_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 131_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 132_{Brak litery alif w nagłosie, prawidłowo: aadin.}

(10)

78 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

53: [tekst nieczytelny]

bi-ini

133

_l-lhi

[tekst nieczytelny] za pozwoleniem Boga

54:

tal azza wa-alla

134

_{l l-lha}

135

_{ill huwa}

Najwyższy Wszechmocny Majestatyczny nie ma boga jak tylko On

55:

laysa ka-milihi ayun

136

_wa

137

_l

138

_-ari

nic nie jest do Niego podobne ani na ziemi

56:

wa-l f s

139

_{-sami wa-huwa s}

140

_-samiu

141142

_-almu

ani w niebiosach On jest Wszystkosłyszący Wszechwiedzący

57:

l

143

_-baru

144

_{wa-l awla wa-l quwwata}

145

Wszystkowidzący nie ma siły i potęgi

58:

ill bi-a

146

_{l-lhi l}

147

_-aliyyi

148

_l

149

_{-ami}

jak tylko w Bogu Najwyższym Nieskończonym

59: 8 [tekst słowiański]

8 ósma planeta

60:

150

_{bi-smi l-lhi r-ramni r-rami}

w imię Boga Miłosiernego Litościwego

61:

quln y p

151

_{nru kn}

152

_barda

153

_wa-sal

154

powiedzieliśmy o ogniu bądź chłodem

i poko-62:

ma

155

_ala

156

_ibrahm

157

_wa-arada

158

_bihi

jem dla Abrahama oni chcieli

133_{Błędny zapis litery dl w miejscu litery l wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki nad literą),}

prawidłowo: bi-ini.

134_{Błędny zapis litery  w miejscu litery m wynikający z braku znaków diakrytycznych (kropki pod literą),}

prawidłowo: alla.

135_{Błędny zapis dwóch liter lm, prawidłowo: ilha.}

136_{Błędny zapis znaku hamza na podpórce w postaci litery y zamiast hamzy bez podpórki.} 137_{Błędny zapis słowa wa w miejscu f.}

138_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 139_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: s-.} 140_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: s-.} 141_{Brak litery y po literze mm, prawidłowo: as-samu.} 142_{Brak rodzajnika określonego l-.}

143_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 144_{Brak litery y po literze d, prawidłowo: l-baru.}

lub perskiego, w których obecna jest tego rodzaju niestandardowa ortografia.

i niesamodzielne). Pierwsze dwie litery przypominają właśnie ów rodzajnik, litera alif została dodana, a litera b wydłużona do wysokości alif, co sprawia, że nabrała kształt litery lm, ale jest zaopatrzona w diakryt (kropkę pod spodem), charakterystyczny dla litery b.

151_{Słowo błędne, zbędne.}

152_{Brak znaków diakrytycznych dla liter nn (kropka nad literą) oraz y (dwie kropki pod literą).} 153_{Brak znaku tanwn fata i litery alif w wygłosie, prawidłowo: bardan.}

154_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 155_{Brak znaku tanwn fata i litery alif w wygłosie, prawidłowo: salman.}

156_{Brak litery alif maqra w wygłosie, prawidłowo: al.} 157_{Brak litery alif po literze r, prawidłowo: ibrhm.}

(11)

79 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

63:

kaydan

159

_{fa-aaln minh r}

160

przygotować jakiś podstęp lecz my uczyniliśmy ich najbardziej stratnymi

161

64:

bi-smi l-lhi 

162

_-qadri

163

_wa-bi-aqqi

w imię Boga Wszechmocnego i prawdy

65:

164

_{nbiyika l-lhu wa-qul a l}

165

_-aqq

166

Twoich proroków Bóg i powiedz przyszła prawda

66:

u wa-rahaqa

167

_l

168

_{-bilu kna ru}

169

i zniknął fałsz zaprawdę fałsz musi zniknąć

170

67:

hukan wa-nunazzilu min l

171

_-qurni

172

my zsyłamy poprzez Koran

68:

m huwa ifun wa-ramatun

173

_li-l-mu

174

to co jest uzdrowieniem i miłosierdziem dla

wier-69:

minna wa-l yazdu 

175

_{-limna ill}

nych a niesprawiedliwym powiększa on tylko

70: 9 [tekst słowiański] asra

176

9 dziewiąta planeta stratę

177

71:

178

_{bi-smi l-lhi r-ramni r-rami}

w imię Boga Miłosiernego Litościwego

72: 

l-lhu al-amdu li-l-lhi l

179

_-la

Bóg chwała Bogu, który

73: 

alaqa

180

_s

181

_{-samawti wa-l}

182

_-ara

wa-stworzył niebiosa i ziemię i

159_{Brak litery alif w wygłosie.}

160_{Błędny zapis całej frazy, prawidłowo: wa-aalnhum l-asarna.} 161_{Wersy 61–63 to ajaty 69–70sury XXI „Prorocy”.}

162_{Brak litery lm w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 163_{Brak znaków diakrytycznych (dwóch kropek) nad literą qf.} 164_{Brak litery alif w nagłosie, prawidłowo: anbiyika.}

166_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 167_{Błędny zapis litery r w miejscu litery z wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki nad literą).} 168_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

169_{Błędny zapis litery r w miejscu litery z wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki nad literą).}

Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.

170_{Wersy 65–66 (i powiedz … zniknąć) to ajat 81 sury XVII „Podróż nocna”.} 171_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 172_{Brak znaku madda nad literą alif, prawidłowo: l-qurni.}

174_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 175_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: -.}

176_{Błędny zapis litery  w miejscu  i brak w wygłosie litery alif opatrzonej znakiem tanwn fata,}

177_{Wersy 67–70 to ajat 82 sury XVII „Podróż nocna”.}

179_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 180_{Błędny zapis litery  w miejscu litery .}

181_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: s-.} 182_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

(12)

80 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

74: 

aal

183

_li-alimna

184

_wa-n

185

_-n

186

_{a-lam l-lhu}

uczynił [powinno być: ciemności] i światło

187

_{czyż Bóg}

75:

l ilha ill huwa l

188

_l

189

_{-qayyumu wa-}

190

_-

191

nie ma boga jak tylko On Wiecznie Żywy Samoistny

O-76:

tawabu

192

_a

193

_{l ilha y l-lhu y azzu}

panowany nie ma boga o Boże o Wszechmocny

77:

wa-l awla wa-l quwwata

194

_{ill bi-a}

195

nie ma siły i potęgi jak tylko w

78: 

l-lhi l

196

_-aliyyi

197

_l

198

_{-ami}

Bogu Najwyższym Nieskończonym

79: 10 [tekst słowiański]

10 dziesiąta planeta

80: 

l-lhu l ilha ill huwa l

199

_{-ayyu l}

200

_-qayyu

201

Bóg nie ma boga jak tylko On Wiecznie Żywy

Samo-81:

mu l

202

_{-maliku l}

203

_-quddus

204

_{ahida l}

205

_-lhu

istny Władca Najświętszy zaświadcza Bóg

82:

annahu l ilha ill huwa

206

_l

207

_{-malaikatu}

208

_{wa- [brak fragmentu tekstu]}

iż nie ma boga jak tylko On i aniołowie i ludzie posiadający

83: 

l-ilmi qiman bi-l-qisi

wiedzę utrzymując ze słusznością

84:

l ilha ill l-azzu l-akmu inna

nie ma boga jak tylko Wszechmocny Mądry

209

_zaprawdę

183_{Błędny zapis litery alif w wygłosie.}

184_{Błędny zapis całego słowa, prawidłowo: -ulmti.}

185_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: n-.} 186_{Brak litery r w wygłosie, prawidłowo: n-nra.}

187_{Wersy 72–74 (chwała … światło) to ajat 1 sury VI „Trzody”.} 188_{Błędny zapis całego słowa, prawidłowo: l-ayyu.}

189_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 190_{Brak litery lm w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

191_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 192_{Brak litery alif i znaku adda (podwojenie spółgłoski), prawidłowo: tawwbu.}

193_{Błędny zapis litery alif.}

195_{Błędny zapis litery alif. Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim,}

interferencja z łacinki.

201_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 202_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

203_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 204_{Błędny zapis litery ww w wygłosie, prawidłowo: l-quddsu.} 205_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 206_{Brak słowa wa.}

208_{Brak litery alif po literze lm, prawidłowo: l-malikatu. Błędny zapis litery t mafta w miejscu t}

marba, prawdopodobnie interferencja z języka tureckiego i/lub perskiego, w których jest obecna tego rodzaju

niestandardowa ortografia.

(13)

81 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

85: 

l-la

210

_{inda l-lhi li-aslama}

211

wa-religią prawdziwą w oczach Boga jest islam

212

86:

nunazzilu min l-qurni m huwa

my zsyłamy poprzez Koran to co

87: 

ifun wa-ramatun li-l-muminna

jest uzdrowieniem i miłosierdziem dla wiernych

88:

wa-l yazdu -limna ill asra

213

a niesprawiedliwym powiększa on tylko stratę

214

89:

y muammadu y azzu wa-l aw

215

o Mahomecie o wszechmocny nie ma siły

90:

la wa-l quwwata ill bi-l-lhi l-liyyi

i potęgi jak tylko w Bogu Najwyższym

91:

l

216

_{-ami 11 [tekst słowiański]}

Nieskończonym 11 jedenasta planeta

92:

217

_{bi-smi l-lhi r-ramni r-rami}

w imię Boga Miłosiernego Litościwego

93:

al-amdu l-lhi

218

_alaqa

219

_s

220

_-samawti

chwała niech będzie Bogu który stworzył niebiosa

94:

wa-l

221

_{-ara wa-aala}

222

_

223

_{-alimna}

224

i ziemię i uczynił ciemności

95:

wa-n

225

_{-nra mma}

226

_l

227

_{-lana kafar}

228

i światło jednak ci którzy nie

wie-96: 

229

_{bi-rabbihim yadilna qul}

rzą dają swemu Panu równych powiedz

97:

huwa l

230

_{-lhu alla l}

231

_{-la alaqakum}

232

on jest Bogiem potężnym który stworzył was

210_{Błędny zapis całego wyrazu, prawidłowo: d-dna.} 211_{Błędny zapis całego wyrazu, prawidłowo: l-islmu.} 212_{Wers 85 to fragment ajatu 19 sury III „Rodzina Imrana”.}

213_{Błędny zapis litery  w miejscu  i brak w wygłosie litery alif opatrzonej znakiem tanwn fata,}

214_{Wersy 86–88 to ajat 82 sury XVII „Podróż nocna”.}

215_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 216_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

218_{Błędny zapis litery alif w nagłosie, prawidłowo: li-l-lhi.}

219_{Błędny zapis litery  w miejscu litery , brak znaków diakrytycznych (dwóch kropek) nad literą qf.} 220_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: s-.}

222_{Błędny zapis znaków diakrytycznych pod literą m (dwie kropki w miejscu jednej).} 223_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: -.}

224_{Błędny zapis całego słowa, prawidłowo: -ulmti.} 225_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: n-.} 226_{Błędny zapis litery ww po literze , prawidłowo: umma.} 227_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

228_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 229_{Brak litery alif w wygłosie, obowiązkowej w notacji, choć nieuwzględnianej w artykulacji.}

230_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 231_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 232_{Błędny zapis litery  w miejscu litery .}

(14)

82 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

98:

mikn

233

_{nin umma anta}

234

_tamtaru

z gliny jednak ty powątpiewasz

99:

wa-in ma al wa-al

235

potem wyznaczył pewien termin

100:

musamma

236

_indahum

237

_{umma anta}

termin wyznaczony u niego jednak ty

101:

tamtar

238

_{na wa-qul a}

239

_l

240

_-aqqu

powątpiewacie

241

_{i powiedz przyszła prawda}

102:

wa-rahaqa

242

_l

243

_{-bilu inna}

244

_

245

_{huwa ifun}

i zniknął fałsz

246

_{on jest uzdrowieniem}

103:

wa-ramatun

247

_{li-l-muminna wa-l ya}

248

i miłosierdziem dla wiernych

a nie-104:

zdu 

249

_{-limna ill asara}

250

_{wa-l aw}

251

sprawiedliwym powiększa on tylko stratę

252

_{nie ma siły}

105:

la wa-l quwwata

253

_{ill bi-l-lhi l}

254

_-aliyyi

255

i potęgi jak tylko w Bogu Najwyższym

106: 12 [tekst słowiański]

12 dwunasta planeta

107:

bi-smi l-lhi r-ramni r-rami

w imię Boga Miłosiernego Litościwego

108:

wa-nunazzilu min l

256

_-qurni

257

_{m huwa}

a my zsyłamy poprzez Koran to co

109: 

ifun li-l-mminna

258

_{wa-l yazdu}

233_{Błędny, zbędny zapis litery kf, prawidłowo: min.}

234_{W tym wersecie koranicznym występuje antum (wy), nie anta (ty).} 235_{W tym wersecie koranicznym występuje: aalan wa-aallun.}

236_{Brak litery alif maqra w wygłosie opatrzonej znakiem tanwn fata, prawidłowo: musamman.} 237_{Błędny zapis litery mm w wygłosie, prawidłowo: indahu.}

238_{Błędny, zbędny zapis litery alif w wygłosie.}

239_{Błędny zapis litery  w miejscu litery m, wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki pod literą),}

prawidłowo: a.

241_{Wersy 93–101 (chwała … powątpiewacie) to parafraza ajatów 1–2 sury VI „Trzody”.}

242_{Błędny zapis litery r w miejscu litery z wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki nad literą),}

prawidłowo: zahaqa.

243_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 244_{Brak fragmentu wersetu koranicznego.}

245_{Brak litery mm przed literą alif, prawidłowo: m.}

246_{Wersy 101–102 (i powiedz … fałsz) to fragment ajatu 81 sury XVII „Podróż nocna”.}

248_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 249_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: -.}

250_{Błędny zapis litery  w miejscu litery , brak litery alif po literze sn oraz brak litery alif opatrzonej}

znakiem tanwn fata w wygłosie, prawidłowo: asran.

251_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 252_{Wersy 102–104 (on … stratę) to ajat 82 sury XVII „Podróż nocna”.}

257_{Brak znaku madda nad literą alif, prawidłowo: l-qurni. Brak znaków diakrytycznych (dwóch kropek) nad}

literą qf.

(15)

83 LIT

TER

ARIA C

OPERNIC

ANA

2(18) 2016

jest uzdrowieniem dla wiernych

110: 

lm n

259

_{ill asra}

260

_{wa-in yakadu}

261

a niesprawiedliwym powiększa on tylko stratę

262

_zaprawdę

111:

l

263

_-ladna

264

_kafara

265

_{la-yuzliqnaka}

266

_bi-a

267

ci którzy nie wierzą gotowi są wywrócić cię swoimi

spoj-112:

barihm

268

_{lamm samia}

269

_

270

_-ikra

rzeniami kiedy słyszą napomnienie

113:

wa-yaqlna

271

_{annahu mannun}

272

mówią zaprawdę on jest opętany

273

114:

wa-m huwa ill ikrun

lecz to nie co innego jak tylko przypomnienie

115: 

-alimna

274

_{bi-smi l}

275

_{-lhi maryam}

dla światów

276

_{w imię Boga Maria}

116:

qawmuh hum [niejasne] l awla 

277

_l

jej naród to [niejasne] nie ma siły nie ma

117:

sawfa l burhana

278

_{lahu fa-innam is}

279

nie będzie żadnego dowodu jak tylko ich

rachu-118:

buhu wa-l awla wa-l quwwta

280

_{ill bi-l-lhi}

nek

281

_{nie ma siły i potęgi jak tylko w Bogu}

119:

l

282

_-liyyi

283

_l

284

_{-mi}

285

Najwyższym Nieskończonym

259_{Błędny zapis całego wyrazu, prawidłowo: -limna.}

260_{Błędny zapis litery  w miejscu litery , brak litery alif opatrzonej znakiem tanwn fata w wygłosie,}

261_{Brak litery alif po literze kf, prawidłowo: yakdu.}

262_{Wersy 108–110 (my … stratę) to ajat 82 sury XVII „Podróż nocna”.} 263_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

264_{Błędny zapis litery dl w miejscu litery l wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki) nad literą.} 265_{Brak liter ww i alif w wygłosie, a w konsekwencji 3 os. l. poj. w miejscu 3 os. l. mn., prawidłowo: kafar.} 266_{Brak znaków diakrytycznych (dwóch kropek) nad literą qf.}

267_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 268_{Błędny zapis samogłosek długich i krótkich, prawidłowo: abrihim.}

269_{Brak liter ww i alif w wygłosie, a w konsekwencji 3 os. l. poj. w miejscu 3 os. l. mn., prawidłowo: sami.} 270_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: -.}

271_{Brak znaków diakrytycznych (dwóch kropek) nad literą qf.}

272_{Błędny zapis litery  w miejscu litery m wynikający z braku znaku diakrytycznego (kropki) pod literą,}

prawidłowo: mannun.

273_{Wersy 110–113 (zaprawdę … napomnienie) to część ajatu 51 sury LXVIII „Pióro”.} 274_{Błędny zapis całego wyrazu, prawidłowo: li-l-lamna.}

275_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 276_{Wersy 114–115 (lecz … światów) to ajat 52 sury LXVIII „Pióro”.} 277_{Błędny, zbędny zapis litery ayn.}

278_{Brak litery alif po literze h, prawidłowo: burhna.}

279_{Przeniesienie wyrazu do następnego wersu, nie jest stosowane w języku arabskim, interferencja z łacinki.} 280_{Błędny zapis litery alif po literze ww, prawidłowo: quwwata. Błędny zapis litery t mafta w miejscu t}

marba, prawdopodobnie interferencja z języka tureckiego i/lub perskiego, w których jest obecna tego rodzaju

niestandardowa ortografia.

281_{Wersy 117–118 (nie mając … rachunek) to fragment wersetu 117 sury XXIII „Wierni”.} 282_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.}

283_{Brak litery alif po literze ayn, prawidłowo: l-liyyi.}

284_{Brak litery alif w rodzajniku określonym, prawidłowy zapis: l-.} 285_{Błędny zapis samogłosek długich i krótkich, prawidłowo: l-ami.}