ZAGADNIENIE STOSUNKU PRAWNEGO ROBÓT GEOLOGICZNO-POSZUKIWAWCZYCH W ŚWIETLE AKTUALNEJ ORGANIZACJI SŁUŻBY GEOLOGICZNEJ

(1)

JAN BOROWSKI

; .

.

ZAGADNIENIE

..

STOSU

-

NKU

· ,PRAWNEGCl

:

ROBÓT ·

GEO~QG[CZNQ~POSZUKI

.

WAWCZYCH

.

· . ·

.

W

ŚWIETLE AKTUALNEJORGANIZACJI

-

SŁUŻBY

GEOlOGICZNEJ

.

·:

..

· ··

_·

• • l • . ~ ! .. :.. '•

-

U

pods_taw aktów.prawnych

nonnuj~cyeh w~jemne

--. · stosunki . między zlecającym li wykonawcą :leży troska Q uregulowanie trybu postępowania w · spo~ób

-żapewniający jak najsprawniejszą tetilizację tlikreślo

nych zadań przy maksymalnej gospodamotic:i i osz.częd

:n~i ·środków. ~ależy samok.rytyeznie 'stwierdzić; że

niejednokrOtnie ZeStawienie nakładów PanJesionych na _ ~ra<Je · geologiczno - poszukiwawcze z efektami · tycłite, w uwzględnieniu zabezpieczenia {lo trzeb

su-.rowoowych ~opalnictwa. we właściwą, wy~czeppującą

dokumentacJ-ę, opracowaną terminowo. 1 z nieodzow-·_._ nym. w,ypr.zedzeniem, budzi poważne wątpliWości

od-nośme do ekonomicznego uzasadnienia czynionych na.:.

kład6w.

-·., . . . . ...

· Trzeba przyznać, że stan ten jest -w znaczilYm -stC!Pniu w:f~ikiem br~ku usflalonych form

o:rganiza'-cyJn;Ych słuzby · geo!og.Icznej; powią'la:liy'ch · ·z · doatoso-. ·

wanymi do· struktury i zakresu. działalności normami prawnym( Stąd· ·artykuł Olgierda Brzozowskiego .,Ro~~

-boty . geologbno -· poszukiwawcze

i

-

rciZPciżnaweze jako przedmiot stosunku pmwoego"; · . zamiesz~zony

w ,,Pirzeglądzie Geologiczliym'', P.owitiien stanowić

-- punkt wyjścio~: ·do ostateczneg~ unptmowania sto': sunków pr;1wn'o - . orga.nłza:cyjnych w -~zied.Zinie ro-. bót geologicznych.-· · · ··

Analiiując odnośne postanowienia. o :trybie ~e~a-.

n

f

a.

i rozllc?Jahia usług . w zakresie . wykonaWstwa ro::. bOt. budowlano - montażowych, w . zeatawien:iu ź sy-tuacją Instytutu. Geologicznego jako inwestorat Olii,erd

Bi-zozowsid docJJ,odzj

w

rezultacie .do ~ku, ti: ze. . jrz,ględu na specyfikę robót . geolo~emo ; ,p;Oszuki.:

wawczycli

·

nieodzo:wne

jest

OJlOlOOWiUlile oc:trębny'ch

ln'zepisów

w. tej dziedzinie oi:en!a;Jąc, że min.i.cjowa -ilie ~ch· prac .leży w komp~encjach i :m,ożliwóściach

resort\1 geologU, · ·· . ·

. . ·' '- -. . -. . $. - . .

-· Wypada wyjaśnić, że

·

Instytu,t'o Geolog1czny. jako. placówka o charakterze . nauko-Wo-badaw.C:zym: zlęca j~dynie. wykona-wStwo· prac wierln1(2()-gó~czych, Qi)racowując we ·własnym -~akresieciOokształt geolo:-.

gtcińrcn ·.pt~c ,koncepcyjno..:. dolrumentacyjeycli'_ -.<P~:-.

je~~wanie , prac wstępne 1 opęrąt;nvner nadzór. 1 ~-~ ... ·

'bi.ór

t'Obp~

· opróbowatii~,

opraoóWanie

dokWn

~

m

t.·

u:!)i'

wYnikowej), :co w połączeniu z· ·niezależnością organi.;.. zacyjną od wykooaws~ wiertntezo.-gómiczego pre-destynuje Instytut .... zaró"Wnó do wywiązarua ,się

z

obowiązku .apraoow:an:ia ·dokumentacji· projektowo.:.. . k~ztory~owej,- ja~ ._;i' sprawnej, -ękonomi~i;nej realiza -CJl postawionych zadali. .. · · . · , · ··

:Nateey

podkr

~

ślj,ć

z-.

c

~ł

ą

··

Wyra2:!stoścl

~, .

· ż

e

.

1-

~

·

.· .lacje w zakre6iie: ~to.s~ków między zle~etn,tQdaw~ą 1 wykonawcą w·odmesiemu do,robót geologicznych, jeśt_

· n.ie do pomyślenia bez . właściwego org~izacyjnego

ustiłWlt~~la sł~żb geologic:zn.ych

.w

poszczególny<;h

resor~··· ,

l . • .

. Mim6_ pow_ażnego kroku naprŻód, . jaki· stanóWiły . postanowien.ia Uchwały Nr. 823 Prezydium Rrządu

w spraWie : orgąizacjl· i · zakresu działania : re

snrto-VIiych służb geologicznych; -organizacja ta w posz.cz.e.:.

\ o gólriych resor~ach jest wciąż zróżnicowana

i

w'

ódrue-:

·

sieniu do istniejących przepisów -nie1,1-~ończória. · ·

Dla . szerszego naświetl~nia . i . UWyP,Ukl~ .· pi'óhJP.- ..

. mu poruszo,n~o ·przez Olg;ierqa. Brzozowskiegó orxió- .

Wię I?okrótce sytuacjęJ trudnośd.obserwowane z bliska

-w jednym z resortów. -

-' .

;

ZgQ<łni~

z

c

y

~anl} Uchw

a-

łą

·

.utworzono

w

ra -mach .ręsorlu branżowe przedsięl;>io-rstw~ . geolog:icme · ·

jako placówki ma-jące poprzez pmce .geoJ.~-

I>OZlł-awczę, zabezpieczyć bazy· sur~:rwcowe rriaciei-zy s-tych. Pl'Z!mlysłów w; opa.rciu

o

zleceri:ia poszczeg6lnyeh . .zakładów górniczych ·~ inwestorów.·

w

pz:zed.siępior--·

stwacb tych, typu budc;>wlanego, montażoweg-o; o planie· .i spr;łwozdawczości .. opartych · na. wykonani:u metrów: · wierc~ń i :r:o'l,lót szybikowych, stanowiących· w ist

ocie-rzeczy ;,pl'Qdukcję" ' pomocnicżą 'dla . celów . geo_ldgii,, . · istnieją dżiąły. · (rz'a~iej piony),. geologiczne p()Wołane do r.ealizacji właśCiwych zadalf prŻedsiębtorstwa,-.tj. oprac.o.watiia dokumentacji. geologiczQej złóż,, nie. maią-· . cej. znóy.r rzeczywistego ódblcia

w

planie. · Stąd dość · p~-r.adok~a_~a -~uacja, że przedęi~_!?ior!;!two- ;wy)ten~1ąc · · ·

. ruejednoktotnie~ i przekracza~ąc. ustalone. plany, prO<WJ.t-·

(2)

~ d~czyćh obowiązków, ·tj: nie dostarcza dektimentacji"

geologicznej. • . , . . . .

''Th'zeba pOdkreśli~ . że ~g zakładów gómiczycll-·

mw~torów, stano)Viących inałe obiekty, nie posiada

. wogóle geologa lub posiada· jednoasobowe . · kom.órki

:geologiczne nie przygotąwane do projektowania· robót

· geologicznych, mogącego stanowić . ~tĄwę · ·

koszto-cyBOwania. W· prakty.c;e, -do tej poi['y, inwestor· dając . ogólne wyltycżne o<ipośnie ·. do lokalizacji pra1:,

kate-. górii Ji kwdt zasobowych, oczekiwał od -wykonawcy

pełnego· rozwiązania · zagadnień ·. geQilogi.cznych~ Zresz-"

tą jest rzeczą oczywistą. że projektoWanie· geOlogiczne .

fako

: in:tegralńie zwi~e

z breżącym dokumentowa-,

·niem prac· decyduje o efektach i zakresie dokum.en-···

tacji . wyn;ilro\vej, a .zatem ~tue1ne zwolnienie

przedsiębiorstw geologicznych od projektowania pod.o.

ważałoby eelow<lŚć istnienlia: w nich dzi!lłów.

geolo.-gicznych .. w obecnym ~esie: ·

•.. Z.· drugiej

strony

poaostawienie projektowania

· w_-ramach przedsiębiors;twa geologicznego; wykonują

c~o prace wiertniCZo-g~icze, jeelt niezg:Qdne z obo-._

wiązującymi. ~ami, i stanowi precedens, mogący

młmo ingerencji głównego geologa nadrz~nej

jed-·n.ostki. koptro1Jlej doprowadzić. do batdzo·· powaŻJ.lych

'Wypaczeń Iipii diiałarua przecis:łębiorstWa, :zw.ła~zcza ·:

w . uwz.ględni.eniu' praktycżnej żależnośei goológii . od

·.strony wi~tniC.ZO.::g'órnicZ&j · 1 ·\:i.i~pófudŹia~\i· · geoloiii

-w systemi~ płac ópaitym- -pa. · wykonawstwie planu

mat.rowego .. · . .. . . . ·. .. . :· · . , . , . -· · Pr.żedstawioria 'sytuacja świądezy · ńled~aczni~

o tym, że aktualne fumy orgarrizacyji'l.e 'nie 'tylk~

wykluczają możliwości · wlaSci'wego rorżwi~ za:..

gadnłeń dokumenlt!.lcji piojektoWo-kos7Jtoi-ysowej, ale

Srt.a'\\liają. pod· znakiem .. zapy!tania ekonomikę dzi!lłal-'

riośd · prżedsiębiorstw ·geologicznych .. ·. . ·

. ' :Reasumując całość po~zych. -r<YLWI!lżań naleiy·

.stwierdzić; źe równolegle z ópDa:cowaniem. przepisów

.Pl'BWnYcli powinna. być ·doprowadzQna .dO końca

or-ganizacja słUżby . g~C21l~i .. i :tto

w

·.'sensie

stworzenia silnych jednostek· geolQgi~ych;. dla -:któ--.

·

· cych

wtei-tnidtw:o · etanoWir(: będzie podPorządkoW:ąp.y' aparat wykój}aWC~y-_ . . . , . · I . . . . , · . •. . , .

.. :

'rlieba

w}omźnde st\Vier~:z:ić, .

ze

w.

tyin . Układzie

służba geologiczna będzie poważnym czynnildęm ~ko~

troli wiertnictwa,. a tym samym. czynna'ikiem mocno

decydującym o lterm:inqwości, wia['ygodriości d. eko

-rion:rlce prac geol~i.czn.Q~poszukiwawczych .. · : · . .

. . Niłewąl;pli'wie

resor

t

geologii

ma

wszełld~:

<)arie

pó

temu,· by zagadnienie-

tO

.roiwiązac

w

··

.sposób jak

· ń.ajbard:z:iej. CeloWy i ujednolic:ony w skali

ogólno-kra,owej., · · · · · · '