Życie Uniwersyteckie Nr 4/2010

UNIWERSYTECKIE

ISSN 1231- 8825

¿ycie

_{UNIWERSYTECKIE}

www.zycie.amu.edu.pl

nr 4 (199) kwiecieñ 2010

¿ycie

Po¿egnaliœmy...

Po¿egnaliœmy...

Po¿egnaliœmy...

NASZ UNIWERSYTET

Marzyli poeci, by „jêzyk giêtki

powie-dzia³ wszystko, co pomyœli g³owa”;

marzyli, by „odpowiednie daæ rzeczy

s³owo”. Dziœ mamy œwiadomoœæ, ¿e

wobec rozmiaru nieszczêœcia, które

nas, jako naród i spo³eczeñstwo,

dotknê³o, s³owa s¹ bezradne, choæ

wypowiedzieæ je trzeba. Bezradne s¹

tym bardziej, ¿e od owego

tragiczne-go, sobotniego poranka wiele ju¿

s³ów m¹drych, podnios³ych,

wzrusza-j¹cych, zosta³o wypowiedzianych.

Zebraliœmy siê tu wszak¿e po to, by

chwil¹ milczenia, chwil¹ muzyki, ale

przede wszystkim s³owem uczciæ

pa-miêæ zmar³ych pod Smoleñskiem:

Prezydenta Rzeczypospolitej Lecha

Kaczyñskiego i jego ma³¿onki,

sena-torów i pos³ów, urzêdników

pañ-stwowych, dzia³aczy spo³ecznych,

duchownych i genera³ów, a tak¿e

za³ogi samolotu. Czcimy ich pamiêæ

z tym wiêkszym przejêciem, ¿e

zginê-li w s³u¿bie pubzginê-licznej i to w tym

rodzaju s³u¿by, który jest

najszlachet-niejszy; oni sami bowiem zamierzali

uczciæ pamiêæ ofiar zbrodni katyñskiej.

Cytaty z przemówienia wyg³oszonego przez JM Rektora prof. Bronis³awa Marciniaka podczas ¿a³obnego posiedzenia po³¹czonych Senatów Poznañskich Uczelni Publicznych. Ca³oœæ wyg³aszanych tam mów opublikujmy w specjalnym dodatu , który uka¿e siê w maju. red

¯YCIE

UNIWERSY TECKIE

UAM POZNAÑ

nr 4 (199) Okwiecieñ 2010

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Rektorat, 67-712 Poznañ, ul. Wieniawskiego 1

e-mail:redakcja@amu.edu.pl

Redaktor naczelny:

Jolanta Lenartowicz, jolenmedia@gmail.com

Stali wspó³pracownicy: Teksty: Adam Barabasz, Danuta

Chodera-Lewandowicz, Marcin Piechocki, Romuald Po³czyñski, Maria Rybicka, Ewa Woziñska, Magdalena Zió³ek

Zdjêcia: Maciej Mêczyñski

fotouam@amu.edu.pl

Materia³ów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³ów.

Za treœæ zamieszczanych og³oszeñ, reklam i komunikatów redakcja nie odpowiada. Zapraszamy do wszechstronnej wspó³pracy. Adres redakcji:

61-701 Poznañ, ul. Fredry 10

Biuro redakcji: Marta Dzionek Zdjêcia na ok³adkach: Maciej Mêczyñski Korekta: Maria Rybicka

Opracowanie graficzne: Agata Rz¹sa

Druk: DRUKARNIA GEOKART

36-007 Krasne 178a

4 WYDARZENIA

• Kalendarium

5 SPOTKANIA

• Absolwencie - na Zjazd!

• Tydzieñ Mózgu - Jak szara masa steruje ¿yciem • Przedsiêbiorczy akademicki kwiecieñ

6 WYDARZENIA

• Konkurs fotograficzny - UAM okiem studenta • 10 lat turystyki i rekreacji na UAM

8 NASZ UNIWERSYTET

• Uniwersytet w drodze do europejskiej czo³ówki

• Studium Jêzyka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców UAM

10 M£ODZI BADACZE

• Kongres, interdyscyplinarnoœæ i stypendia

12 NA ELEKTRONICZNEJ ŒCIE¯CE

• AMUR - otwarte okno na œwiat

14 KULTURA

• Chopin oczami rodaków • 7 MAJA - Dzieñ Studenta UAM

w Poznañskim Muzeum Narodowym

16 NA ELEKTRONICZNEJ ŒCIE¯CE

• N@dchodzi now@ poczt@. Elektroniczn@

17 NA SPORTOWO

• Do zwyciêstwa jeden mecz

18 NASZ UNIWERSYTET

NASZ UNIWERSYTET WYDARZENIA

K

K a l e n d a r i u m

• 29 marca w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu otwarto wystawê pt. „Dusze ma-luczkie. Dziecko i dzieciñstwo poprzez wieki”. Czêœæ ekspozycji do 20 kwietnia goœci³a na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM. Wystawê przygotowa³y Agnieszka Stempin z Muzeum i Dorota ¯o³¹dŸ-Strzelczyk z Za-k³adu Historii Wychowania Wydzia³u Stu-diów Edukacyjnych UAM. Mo¿na by³o dowiedzieæ siê, jak wygl¹da³o ¿ycie dziecka w dawnych wiekach; jakie obrzêdy i przes¹dy towarzyszy³y narodzinom; jak karmiono dzie-ci, jak wychowywano, a przede w wszystkim czym i w co siê bawi³y.

• VI zwyczajne posiedzenie Senatu Akademic-kiego odby³o siê 29 marca na Wydziale Peda-gogiczno-Artystycznym w Kaliszu. Dziekan WP-A, prof. Marian Walczak przedstawi³ per-spektywy rozwoju Wydzia³u Pedagogiczno-Artystycznego w Kaliszu. Prof. Jerzy Fedorow-ski poinformowa³ o koncepcji Uniwersyteckie-go Parku Historii Ziemi. Senat UAM wyda³ opi-niê w sprawie zmian w statucie UAM oraz w sprawie regulaminu organizacyjnego.

Senat UAM podj¹³ uchwa³y w sprawach: - utworzenia nastêpuj¹cych kierunków/spe-cjalnoœci studiów:

a) na Wydziale Neofilologii:

- na kierunku „filologia” specjalnoœæ „filolo-gia portugalska”,

- na kierunku „filologia angielska” specjal-noœæ „filologia po³udniowoafrykañska”,

b) na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej: - na kierunku „filologia” specjalnoœæ „studia œródziemnomorskie”,

c) na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym: - na kierunku „pedagogika” specjalnoœci: „edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna z jê-zykiem angielskim”, „edukacja przedszkolna”, „komunikacja i poradnictwo spo³eczne” i ”pedagogika opiekuñczo- wychowawcza”

- zmiany Uchwa³y nr 69/2009 Senatu UAM z dnia 25 maja 2009 r. w sprawie warunków i trybów rekrutacji na I rok studiów stacjonar-nych oraz niestacjonarstacjonar-nych w roku akademic-kim 2010/2011

- zaopiniowania wniosków o nagrody Mini-stra Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego

Senat UAM wyda³ opiniê w sprawach: - mianowania na stanowisko profesora zwyczajnego: prof. dr. hab. Zdzis³awa Be³ki, prof. dr. hab. Andrzeja Molskiego, prof. dr. hab. Bernarda Juskowiaka, prof. dr.

hab. Romana Hausera, prof. dr. hab. Józefa Baniaka, prof. dr. hab. Andrzeja Przy³êbskiego - ponownego mianowania na stanowisko profesora nadzwyczajnego: prof. UAM dr. hab. Dobrochny Dabert-Baku³y, prof. UAM dr. hab. Cezarego Maleszyñskiego, prof. UAM dr. hab. Wojciecha Gajdy.

Wybrano nowych przedstawicieli Samorz¹-du Studentów UAM do komisji senackich: kszta³cenia, rozwoju oraz bud¿etu i finansów. Senat UAM zaopiniowa³ recenzjê prof. dr. hab. Aleksandra Poserna-Zieliñskiego w spra-wie nadania tytu³u doktora honoris causa Uni-wersytetu Warszawskiego dr Marii Rostwo-rowskiej de Diez Canseco.

Ratyfikowano umowy zawarte pomiêdzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza a Uni-wersytetem w Padwie oraz Instytutem Filozo-ficznym Akademii Nauk Republiki Czeskiej w Pradze.

• Polsko-niemiecka konferencja prasowa rek-tora Uniwersytetu Europejskiego Viadrina odby³a siê 6 kwietnia w Gmachu G³ównym Uniwersytetu. Rektor Viadriny dr Gunter Pleu-ger poruszy³ nastêpuj¹ce tematy: rozwój Col-legium Polonicum w S³ubicach, kooperacja z UAM, œrodki finansowe przeznaczone na na-ukê i badania oraz wyniki ankiety dotycz¹cej zadowolenia studentów z warunków studiów. • Wyk³ad z cyklu wyk³adów otwartych Wydzia³u Neofilologii pt. „Kiszony œledŸ, plaga ³osi i wojuj¹ce feministki, czyli Szwecja znana i nieznana…” odby³ siê 7 kwietnia w Colle-gium Novum UAM.

• Dla uczczenia jubileuszu 90-lecia wznowie-nia dzia³alnoœci Uniwersytetu Stefana Batore-go w Wilnie 8 kwietnia w holu Biblioteki Uni-wersyteckiej otwarto wystawê pt. ,,Uniwersy-tet Stefana Batorego w Wilnie - 1919-1939”. • Collegium Polonicum w S³ubicach zaplano-wa³o szereg dzia³añ skierowanych do uczniów szkó³ œrednich, m.in. wyk³ady poszerzaj¹ce wiedzê oraz mog¹ce stanowiæ powtórkê przed matur¹. 9 kwietnia zaproszono liceali-stów na wyk³ady otwarte maj¹ce na celu zapoznanie uczniów z uniwersytetem, jego kadr¹ oraz sposobem prowadzenia zajêæ, jak równie¿ poszerzenie zainteresowañ m³odych

ludzi oraz ukazanie problemów i kwestii, z ja-kimi stykaæ siê bêd¹ na poszczególnych kierun-kach studiów.

• W ramach cyklu wyk³adów otwartych na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, 9 kwietnia odby³ siê wyk³ad pt. „D¿ihad kon-tra McŒwiat. Terroryzm w dobie globalizacji”, który wyg³osi³ dr Rados³aw Fiedler.

• Miêdzynarodowa konferencja pt. „£amanie praw chrzeœcijan na œwiecie” odby³a siê 10 kwietnia na Wydziale Teologicznym UAM. • IV Ogólnopolska Studencka Konferencja Naukowa pt. „Po³awiacze pere³, czyli jak zarz¹-dzaæ talentami?” odby³a siê 15 kwietnia na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM. Organizatorem by³o Studenckie Ko³o Nauko-we Doradztwa ZawodoNauko-wego i Personalnego. Podczas konferencji poruszone zosta³y zaga-dnienia zwi¹zane z prac¹ z uczniem zdolnym oraz z zarz¹dzaniem talentami w firmie. Ponadto, zobaczyæ mo¿na by³o „Koncert ta-lentów” - wystêpy piosenkarzy, tancerzy, mu-zyków, iluzjonisty oraz malarza. Wystêpy prze-platane by³y krótkimi wywiadami, podczas których artyœci opowiadali o tym, jak odkryli i rozwijali swój talent.

mdz

OŒWIADCZENIE

• 25 marca 2010 r. Rektor wystosowa³ wnio-sek do Rzecznika Dyscyplinarnego Uniwersyte-tu im. Adama Mickiewicza o rozwa¿enie wszczêcia postêpowania wyjaœniaj¹cego w zwi¹zku z audycj¹ telewizyjn¹, zaprezento-wan¹ w dniu 24 marca 2010 r. w programie TVN „Uwaga”, dotycz¹c¹ prof. dra hab. Le-chos³awa Gapika.

26 marca 2010 r. Rzecznik Dyscyplinarny wszcz¹³ postêpowanie wyjaœniaj¹ce. Po obej-rzeniu i analizie dwóch audycji telewizyjnych emitowanych przez TVN (z 25 i 26 marca 2010 r.) Rzecznik postawi³ prof. Lechos³awowi Gapikowi zarzut uchybienia swoim postêpo-waniem godnoœci zawodu nauczycielskiego.

W zwi¹zku z tym, Rektor podj¹³ decyzjê o zawieszeniu prof. Gapika w pe³nieniu obo-wi¹zków nauczyciela akademickiego do czasu wyjaœnienia sprawy.

NASZ UNIWERSYTET SPOTKANIA

K

wiecieñ w stolicy Wielkopolski up³ywa pod znakiem przedsiê-biorczoœci. Osoby, które zastanawia³y siê, jak przekuæ swoj¹ wiedzê i umiejêtnoœci na intratny biznes, albo chcia³yby skorzystaæ z wiedzy i doœwiadczenia zarówno ekspertów, jak i praktyków -mog³y wzi¹æ udzia³ w VI edycji Poznañskich Dni Przedsiêbiorczoœci Akademickiej.

Ka¿dego roku, wiosn¹, na poznañskich uczelniach odbywaj¹ siê liczne warsztaty i dyskusje na temat przedsiêbiorczoœci akademickiej. Radzimy, jak za³o¿yæ pierwsz¹ dzia³alnoœæ gospodarcz¹, jak sprawnie zarz¹dzaæ bud¿etem oraz w jaki sposób zadbaæ o wizerunek w³asnej firmy. W tym roku w szczególnoœci pomagamy odnaleŸæ siê w œwiecie biznesu humanistom, artystom i m³odym in¿ynierom.

Celem PDPA jest przybli¿enie dwóch œwiatów nauki i biznesu -oraz pokazanie, ¿e w dzisiejszych czasach œwiat biznesu musi korzy-staæ z wiedzy naukowców, a naukowcy musz¹ konfrontowaæ wyniki swoich badañ z warunkami i wymaganiami rynku. PDPA s¹ tak¿e platform¹, s³u¿¹c¹ spotkaniu siê pocz¹tkuj¹cych i doœwiadczonych

biznesmenów. To równie¿ doskona³a okazja do skorzystania z oferty szkoleniowej.

Do uczestnictwa w Dniach zapraszani s¹ przedsiêbiorcy, pracowni-cy naukowi, studenci i absolwenci oraz przedstawiciele instytucji, zaj-muj¹cych siê wspieraniem przedsiêbiorczoœci akademickiej.

Organizatorzy:

• InQbator Poznañskiego Parku Naukowo-Technologicznego Fundacji UAM

• Miasto Poznañ

• Uczelniane Centrum Innowacji i Transferu Technologii UAM • Poznañski Akademicki Inkubator Przedsiêbiorczoœci

M

ózg, jego mo¿liwoœci i ograniczenia od zawsze budzi³y du¿e zaintereso-wanie. I trudno siê dziwiæ, bo chyba ka¿dy chce wiedzieæ, jak to siê dzieje, ¿e ta niepozorna szara masa steruje naszym ¿y-ciem i jak tak naprawdê jest skomplikowana.

Dowodem na to, ¿e problemy mózgu wzbu-dzaj¹ coraz wiêcej zainteresowania, jest Œwiatowy Tydzieñ Mózgu, który w Polsce ob-chodzony jest po raz jedenasty, natomiast w Poznaniu po raz drugi. Podobnie jak w ubie-g³ym roku, organizacji Tygodnia Mózgu podj¹³ siê Poznañski Oddzia³ Polskiej Akademii Na-uk we wspó³pracy z Uniwersytetem Medycz-nym, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza,

Akademi¹ Muzyczn¹ i Poznañskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym. W dniach 15-19 marca w Oœrodku Nauki PAN naukow-cy z poznañskich uczelni, zajmuj¹naukow-cy siê pro-blematyk¹ mózgu, wyg³osili jedenaœcie wy-k³adów. Mówiono o perspektywach wspó³cze-snej psychiatrii, tajemnicach ludzkiej pamiê-ci, mechanizmach dzia³ania mózgu, diagno-styce i leczeniu jego schorzeñ, o procesach starzenia siê mózgu.

Wœród prelegentów byli tak¿e naukowcy z naszej uczelni. Prof. Anna Suchañska z Insty-tutu Psychologii UAM wyg³osi³a wyk³ad „Oso-bowoœæ - w poszukiwaniu jednej teorii?” Prof. Krzysztof £astowski z Instytutu Filozofii UAM

wyst¹pi³ z wyk³adem: „Umys³ ludzki, a umys³y zwierzêce”, dr Dawid Wiener z Instytutu Psy-chologii UAM mówi³ o „Umyœle w szponach technologicznej codziennoœci”, dr Miko³aj Pawlak z Instytutu Psychologii UAM przedsta-wi³ nowoczesne metody obrazowania dzia³a-nia mózgu.

Zainteresowanie poznañskiej spo³eczno-œci wyk³adami organizowanymi z okazji Tygo-dnia Mózgu, podobnie jak w ubieg³ym roku by³o bardzo du¿e. Mo¿na ¿ywiæ nadziejê, ¿e przy takim zainteresowaniu s³uchaczy Ty-dzieñ Mózgu na sta³e wpisze siê w kalendarz imprez Poznania.

Gra¿yna Barabasz

Z

arz¹d Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu w Poznaniu za-prasza cz³onków SAUP na VI Zjazd, który odbêdzie siê w sobotê 8 maja 2010 roku w Poznaniu, w Sali Lubrañskiego Collegium Minus UAM (ul. Wieniawskiego 1, I piêtro).

• Rejestracja uczestników i wydawanie materia³ów - od godz. 9.00. • Rozpoczêcie obrad - o godz. 10.00. Planowane zakoñczenie obrad

o 14.45, a czêœci nieoficjalnej o 17.00. W programie m.in.:

- Sprawozdanie z dzia³alnoœci Zarz¹du w latach 2007-2010 - Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej

- Prezentacja strategii SAUP i proponowanych zmian w Statucie SAUP - Ods³oniêcie ³aweczki Heliodora Œwiêcickiego

- Wybory Zarz¹du i Komisji Rewizyjnej SAUP na lata 2010-2013 - Koncert zespo³u kameralnego

- Obiad w sto³ówce w Collegium Historicum (ul. Œw. Marcin)

• Koszt udzia³u w ZjeŸdzie SAUP wynosi 50 z³. Kwotê tê prosimy wp³a-caæ na konto w PKO BP nr 11 1020 4027 0000 1202 0452 5960 z dopiskiem: „ZJAZD 2010”. Wniesienie op³aty równoznaczne jest z rejestracj¹. Istnieje te¿ mo¿liwoœæ rejestracji i zap³acenia w dniu obrad do godz. 9.45.

• Na stronie Stowarzyszenia: http://absolwenci.amu.edu.pl znajduje siê pe³en tekst projektu „Strategii SAUP na lata 2010-2013” oraz zmian w Statucie. Dostêpne s¹ one tak¿e w siedzibie SAUP w Colle-gium Minus, ul.Wieniawskiego 1, pokój nr 315 C na III piêtrze pod-czas dy¿urów Cz³onków Zarz¹du (we wtorki w godz.16.00-18.00 oraz w czwartki w godz. 11.00-13.00). Uprzejmie prosimy o wyra¿e-nie swojej opinii na temat proponowanych zmian listowwyra¿e-nie na adres Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu w Poznaniu, ul. Wie-niawskiego 1, 61-712 Poznañ lub drog¹ mailow¹ na skrzynkê: saup@amu.edu.pl. Mo¿na je tak¿e dostarczaæ osobiœcie do siedziby SAUP w czasie dy¿urów cz³onków zarz¹du.

Przedsiêbiorczy akademicki kwiecieñ

Tydzieñ Mózgu

Jak szara masa steruje ¿yciem

Zaproszenie

K

onkurs fotograficzny, który oficjalnie zostanie og³oszony przez Biuro Promocji UAM 7 maja, adresowany jest do studentów wszystkich wydzia³ów uczelni, tak¿e do studentów oœrodków za-miejscowych oraz Collegium Polonicum w S³ubicach i Collegium Euro-paeum w GnieŸnie.

Spoœród nades³anych prac jury wybierze 12 najlepszych fotografii, które wraz z podaniem nazwisk autorów, opublikowane bêd¹ w kalen-darzu uniwersyteckim na rok 2011. Ponadto spoœród tej dwunastki jury wybierze „Fotografiê roku”, a jej autor otrzyma dodatkowo nagro-dê g³ówn¹.

- Chcielibyœmy pokazaæ nasz¹ uczelniê oczami studentów, zachêciæ nie tylko do zadumy nad piêknem architektury budynków, które na co dzieñ postrzegaj¹ jako miejsce nauki, ale te¿ do refleksji, czym dla studenta jest jego uczelnia - jego UAM - mówi Ma³gorzata Nowak z

Biura Informacji i Promocji - Mamy nadziejê, ¿e swoje fotografie nade-œl¹ równie¿ studenci zagraniczni, studiuj¹cy na naszej uczelni.

Kalendarz uniwersytecki bêdzie ukazywa³ siê ka¿dego roku w ci¹gu trwania ca³ej dekady jubileuszowej UAM. Planowana jest te¿ promocja poszczególnych edycji kalendarza, wraz z wystaw¹ najlepszych fotogra-fii i wrêczeniem nagrody g³ównej. Wyró¿nione fotografie zagoszcz¹ naj-pierw w Collegium Minus, a potem w kolejnych budynkach dydaktycz-nych UAM. W ostatnim roku dekady jubileuszowej planowana jest na Placu Mickiewicza du¿a wystawa plenerowa zwyciêskich fotografii ze wszystkich edycji kalendarza uniwersyteckiego.

Inauguracja ka¿dej kolejnej edycji konkursu i informacje o zasa-dach udzia³u w konkursie bêd¹ ukazywa³y siê zawsze, podobnie jak w tym roku - 7 maja, m.in. na plakatach i na stronie internetowej UAM. ew

NASZ UNIWERSYTET WYDARZENIA

B

iblioteka Uniwersytecka w swoich sza-cownych zbiorach ma te¿ unikatow¹ kolekcjê piêciu tysiêcy komiksów. Wie-le z nich mo¿na by³o ogl¹daæ na wystawie w Instytucie Kultury Europejskiej UAM w Gnie-Ÿnie. Na wernisa¿u, który odby³ siê 10 mar-ca, zaprezentowano równie¿ filmy na podsta-wie komiksów: „Persepolis” oraz „300”.

Na pocz¹tku lutego w Poznaniu trwa³a miêdzynarodowa konferencja poœwiêcona kulturze komiksu „Przestrzenie kultury komi-ksowej”. Jej celem by³a prezentacja sztuki komiksowej jako obiektu badañ naukowych. W ramach tego przedsiêwziêcia Biblioteka Uniwersytecka zdecydowa³a siê zaprezento-waæ gromadzone od lat zbiory komiksów. W gmachu Biblioteki zaprezentowane zosta³y pozycje amerykañskich i europejskich

auto-rów z kolekcji ponad piêciu tysiêcy tytu³ów, jak równie¿ unikatowe i czêsto nieobecne w polskich bibliotekach czasopisma oraz ziny komiksowe wydawane w³asnym sumptem przez redaktorów i twórców.

Pomys³ pokazania zbiorów komiksów Bi-blioteki Uniwersyteckiej w gmachu IKE w GnieŸnie wyszed³ od dr Gra¿yny Gajewskiej, która w lutym przewodniczy³a poznañskiej konferencji. G³ówn¹ ide¹ wystawy by³o po-kazanie kultury komiksowej studentom In-stytutu Kultury Europejskiej oraz mieszkañ-com Gniezna. Jednym z za³o¿eñ dr Gajew-skiej by³o rozbudzenie wœród studentów wra¿liwoœci na tê dziedzinê sztuki, której odbiorc¹ s¹ przewa¿nie ludzie m³odzi. Jak zauwa¿y³a dr Gajewska, komiks przez lata by³ kojarzony wy³¹cznie z publicznoœci¹

dzieciêc¹, a przecie¿ pierwsze komiksy nie by³y tworzone dla tego typu odbiorcy. Od pocz¹tku komiks podejmowa³ niebanalne tematy, komentowa³ pewne problemy spo-³eczne, jak równie¿ interpretowa³ czy przed-stawia³ historiê.

Doœæ niedawno komiks znalaz³ dobrego sprzymierzeñca w postaci filmu. Dziêki mo¿-liwoœciom, jakimi dysponuje wspó³czesne ki-no, mo¿na przedstawiaæ na ekranie wiele ty-tu³ów w ciekawy, czasami wrêcz detalicznie odwzorowany sposób. W ramach wernisa¿u w salach multimedialnych Instytutu odby³y siê pokazy filmów „Persepolis” na podstawie komiksu Marjane Satrapi oraz „300” Franka Millera w re¿yserii Zacka Snydera. Wystawê mo¿na by³o ogl¹daæ do 30 marca.

Robert S. S³awiñski

F

undacja na rzecz Nauki Polskiej og³osi³a wyniki ostatnich kwali-fikacji do niektórych stypendiów. Sama fundacja unika jak ognia wszelkich rankingów i porównañ miêdzy uczelniami, podkreœla-j¹c, ¿e œrodki finansowe dostaj¹ najlepsi, obojêtnie jak¹ uczelniê re-prezentuj¹, tote¿ dane porównawcze trzeba wyszukaæ samemu w ko-munikatach, ale tym bardziej warto ten trud podj¹æ, by zobaczyæ siê na tle najlepszych.

Co znajdziemy? Stypendium START przeznaczone jest dla najzdol-niejszych, rokuj¹cych najwiêksze nadzieje m³odych naukowców. Zg³o-szono 995 aplikacji, komisja wybra³a ostatecznie 158, a wiêc konku-rencja by³a du¿a.

Z UAM stypendia dostali Marcin Adamczak (nauki o kulturze), Ka-tarzyna Kleiber (historia sztuki), Jakub Kujawiñski (historia), Karolina

Michalska (biochemia), Joanna Mod³awska (fizyka), Anna Musia³a (prawo), Marcin Podsiad³o (chemia fizyczna), Ewa Rajewska (literatu-roznawstwo). Dla pañ i dla humanistów - powód do dumy, bo obie te kategorie przewa¿aj¹.

A jak wypadliœmy na tle innych uczelni? Uniwersytet Wroc³awski (7) przegoniliœmy o 1 miejsce, z Uniwersytetem Miko³aja Kopernika (8) -remis, a od Uniwersytetu Jagielloñskiego (17) i Warszawskiego (16) dzieli nas bardzo du¿o - to daje do myœlenia.

W konkursie FOCUS ( 100 tys. z³ rocznie na prowadzenie badañ i stworzenie zespo³u) 43 aplikacje rozpatrywane by³y przez ekspertów z zagranicy. FOCUS przeznaczony jest dla humanistów, opisuj¹cych œwiat. Wybrano 6 najlepszych: z UJ i UW, ale tak¿e z Uniwersytetu £ódzkiego i Wroc³awskiego - poznaniaków tam nie ma. maj

Porównajmy siê

Konkurs fotograficzny

UAM okiem studenta

NASZ UNIWERSYTET WYDARZENIA

Sk¹d wzi¹³ siê pomys³ na utworzenie kierunku turystyka i rekreacja?

Powstawa³ od lat, prowadzone badania ewoluowa³y w kierunku re-kreacji i turystyki - formalne powstanie by³o tylko naturaln¹ konse-kwencj¹ podejmowanych dzia³añ. Inicjatorem i kierownikiem Zak³adu Centrum Turystyki i Rekreacji jest prof. Zygmunt M³ynarczyk.

Jakie by³y pocz¹tki tego kierunku?

Pierwszy nabór studentów przeprowadzono w 2000 roku, zaintere-sowanie by³o przeogromne - 25 osób kandydowa³o wtedy na jedno miejsce na studiach stacjonarnych! Przyjêliœmy wówczas oko³o 100 osób na studia stacjonarne i 800 osób na studia niestacjonarne.

Co by³o potem, co dzia³o siê przez te 10 lat?

Przede wszystkim dydaktyka; oprócz oœrodka w Poznaniu, kierunek rekreacja i turystyka prowadzony by³ i jest do dzisiaj tak¿e w oœrodku zamiejscowym w Œremie. Studenci uczestnicz¹ w obowi¹zkowych obozach letnich i zimowych, a tak¿e w badaniach naukowych. Studen-ci tego kierunku utworzyli w Kole Naukowym Wydzia³u Nauk Geogra-ficznych i Geologicznych sekcjê turystyki i rekreacji. Od oœmiu lat w styczniu organizowana jest ich cykliczna impreza, któr¹ mo¿na

na-zwaæ festiwalem podró¿niczym. Przyje¿d¿aj¹ wówczas i maj¹ swoje prelekcje znani podró¿nicy mi.n. Marek Kamiñski, Piotr Pustelnik, An-na Czerwiñska..

Jakie imprezy planowane s¹ w ramach obchodów 10-lecia turysty-ki i rekreacji na UAM?

W kwietniu odby³ siê rajd, pod koniec kwietnia - Ogólnopolska Kon-ferencja Naukowa: „Uwarunkowania i plany rozwoju turystyki”. Na prze³omie maja i czerwca spotkaj¹ siê na swoim zjeŸdzie absolwenci kierunku. W paŸdzierniku natomiast planowany jest rejs z Gdyni na Martynikê przez Amerykê Po³udniow¹. W rejsie uczestniczyæ bêdzie 34 studentów i 4 wyk³adowców.

Jakie plany na przysz³oœæ wi¹zane s¹ z kierunkiem turystyka i re-kreacja?

Ci¹gle roœnie zapotrzebowanie na fachowców z tego kierunku. Od paŸdziernika na studiach magisterskich bêdzie nowa specjalnoœæ: tu-rystyka miêdzynarodowa. Od paŸdziernika planujemy te¿ utworzyæ stu-dia wieczorowe z turystyki i rekreacji.

Rozmawia³a Gra¿yna Barabasz

10 lat turystyki i rekreacji na UAM

Jubileusz a¿ na Martynice

Dziesiêæ lat temu powsta³ kierunek turystyka i rekreacja przy Wydziale Nauk

Geograficznych i Geologicznych. O to, co dzia³o siê przez te 10 lat i jakie s¹ plany

na przysz³oœæ wobec tego kierunku, zapytaliœmy prodziekana Wydzia³u Nauk

Geograficznych i Geologicznych prof. Jacka Kotusa.

FOT

. MA£GORZA

TA

CIEPLA

N

auka jêzyka polskiego jako obcego cieszy siê w ostatnich latach coraz wiêksz¹ popularnoœci¹. Dla wielu zagranicznych studentów ucz¹cych siê na UAM, jêzyk polski staje siê przepustk¹ do œwiata nowych mo¿liwoœci i rozwoju w³a-snych karier. Nie by³oby to mo¿liwe, gdyby nie dzia³alnoœæ Studium Jêzyka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców, bêd¹cego czê-œci¹ Instytutu Filologii Polskiej UAM.

Zmiany, które w ostatnim dziesiêcioleciu nast¹pi³y w Polsce i wzrost zainteresowania naszym krajem na œwiecie spowodowa³y, ¿e jêzyka polskiego jako obcego chce siê uczyæ coraz wiêcej osób. Nauk¹ zaintereso-wani s¹ ju¿ nie tylko obcokrajowcy, którzy

zamierzaj¹ studiowaæ w Polsce, ale tak¿e cudzoziemcy przebywaj¹cy w Poznaniu w ce-lach zawodowych. Nic wiêc dziwnego, ¿e liczba studentów Studium Jêzyka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców UAM wzrasta z roku na rok. Tylko w 2009 r. w zajêciach Studium uczestniczy³o prawie 500 osób z ponad 60 krajów œwiata, m.in. takich, jak: Niemcy, Rosja, Francja, Hiszpania, Portuga-lia, Czechy, Ukraina, Bia³oruœ, Wielka Bryta-nia, Australia, Stany Zjednoczone, Kame-run, Algieria, Brazylia, Filipiny, Wietnam, Ko-lumbia, Egipt, Filipiny, Czad, Dominikana, Ghana, Gwinea, Indie, Indonezja, Iran, Me-ksyk, Pakistan, Peru, Rwanda, Sudan, Taj-wan, Tajlandia czy Tunezja.

Bogata oferta

Obcokrajowcy ucz¹cy siê jêzyka polskiego w Studium to przede wszystkim stypendyœci programu Erasmus, stypendyœci Programu Stypendialnego Lane'a Kirklanda oraz Pol-sko-Amerykañskiej Komisji Fulbrighta, sty-pendyœci Stowarzyszenia GFPS, stypendy-œci niemieckiej organizacji DAAD, Rz¹du RP dla M³odych Naukowców, stypendyœci z wy-miany miêdzy uniwersytetami (Korea, Niem-cy, Ukraina), studenci UAM pochodz¹cy z ró¿nych wydzia³ów, którzy zaliczaj¹ obowi¹z-kowy lektorat, pracownicy UAM - lektorzy ro-dzimych jêzyków, a tak¿e osoby prywatne, które chc¹ nauczyæ siê naszego jêzyka albo poprawiæ jego znajomoœæ. - Te osoby

stano-NASZ UNIWERSYTET

Z

aczê³y one w sposób zdecydowany odmieniaæ oblicze uczelni poznañ-skiej (podobnie jak Uniwersytetu Ja-gielloñskiego, który równie¿ objêty zosta³ programem wieloletnim). UAM, który nale-¿y do czo³ówki polskich uczelni akademic-kich, zyska³ kolejn¹ wielk¹ szansê - podkreœla rektor UAM prof. Bronis³aw Marciniak -I jako najwiêksze akademickie centrum w tej czêœci Polski otwarte na otoczenie

go-spodarcze i spo³eczne, stawiaj¹ce na ba-dania i dydaktykê na najwy¿szym œwiato-wym poziomie i jako jeden z najwiêkszych pracodawców w Wielkopolsce - 5 tysiêcy pracowników, w tym 3 tysi¹ce kadry nauko-wo-dydaktycznej; kszta³c¹cy ponad 50 tys. studentów.

Rozpoczêcie budowy akademickiego kam-pusu Morasko, po dziesiêcioleciach zupe³nej stagnacji w tej dziedzinie, stanowi³o

prze³o-mowy moment w historii uczelni. Kampus Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na Mo-rasku w coraz wiêkszym stopniu staje siê dzielnic¹ naukow¹ Poznania, na terenie której w przysz³oœci zamierzaj¹ lokowaæ siê firmy najwy¿szej technologii. W³adze miasta Poznania wspieraj¹ rozwój kampusu poprzez szeroko rozumian¹ infrastrukturê. Rada Mia-sta Poznania wielokrotnie popiera³a budowê kampusu - przypomina rektor UAM.

Studium Jêzyka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców UAM

Jêzyk polski - obcy coraz mniej

Program wieloletni do poprawki

Uniwersytet w drodze

do europejskiej czo³ówki

Uchwalenie przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej 22 lipca 2004 r. ustawy o programie

wieloletnim „Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004-2011”

by³o jak otwarcie wjazdu na autostradê „ku lepszej przysz³oœci”. Œrodki,

które z tego tytu³u mia³y wp³ywaæ z bud¿etu pañstwa do UAM w latach 2004-2011,

zaplanowano wówczas na 311 mln. z³.

Uniwersytet w drodze

do europejskiej czo³ówki

Program wieloletni do poprawki

FOT

NASZ UNIWERSYTET

wi¹ 1/3 naszych s³uchaczy, czyli w seme-strze jest to oko³o 100 osób. Ta liczba sy-stematycznie wzrasta, co nas cieszy, gdy¿ jest to wyraŸny dowód na to, ¿e oferta Stu-dium jest atrakcyjna tak¿e dla osób spoza obszaru akademickiego - mówi dr Agnie-szka Mielczarek, kierownik SJKPC - Organi-zujemy kursy w wymiarze 2, 4, 6 i 10 godzin tygodniowo, semestralne oraz roczne, reali-zowane na 6 g³ównych poziomach zaawan-sowania. Przeprowadzamy tak¿e roczny in-tensywny kurs przygotowawczy dla kandyda-tów na studia w Polsce - mówi dr Agnieszka Mielczarek.

Pracownicy Studium s¹ równie¿ wyk³adow-cami na Studiach Podyplomowych Nauczania Jêzyka Polskiego jako Obcego, przygotowuj¹-cych do pracy dydaktycznej z cudzoziemcami oraz prowadz¹ zajêcia podczas kursów orga-nizowanych w ramach Letniej Szko³y Jêzyka i Kultury Polskiej UAM. - Warto podkreœliæ, ¿e niektórzy pracownicy Studium s¹ cz³onkami

zespo³u autorów zadañ i egzaminatorów, dzia³aj¹cego na rzecz Pañstwowej Komisji Poœwiadczania Znajomoœci Jêzyka Polskiego jako Obcego. Pomagamy wiêc przeprowa-dzaæ egzaminy certyfikatowe w Polsce i za-granic¹, a tak¿e uczestniczymy w organizacji takiego egzaminu w Poznaniu - dodaje dr Agnieszka Mielczarek.

Nowy wymiar

Zdaniem prof. Józefa Tomasza Pokrzywnia-ka, dziekana Wydzia³u Filologii Polskiej i Kla-sycznej, ranga Studium w ci¹gu ostatnich lat znacznie wzros³a. - Przepisy prawa polskiego w coraz wiêkszym stopniu wymagaj¹ posia-dania certyfikatu znajomoœci jêzyka polskie-go od cudzoziemców, podejmuj¹cych w Pol-sce pracê. Tak¿e to, ¿e nasz jêzyk jest jed-nym z jêzyków unijnych, powoduje, ¿e nau-czanie go nabiera nowego wymiaru - mówi prof. Pokrzywniak

- W strukturze wydzia³u Studium jest t¹

jednostk¹, która w sposób naturalny jest otwarta na kontakty miêdzynarodowe. Ten fakt umo¿liwia propagowanie wœród cudzo-ziemców nie tylko jêzyka i kultury polskiej, ale i kierunków studiów proponowanych przez nasz wydzia³. Sprzyja to zacieœnianiu wspó³pracy miêdzynarodowej miêdzy naszym wydzia³em, a jednostkami badawczymi na ca-³ym œwiecie - twierdzi dr Agnieszka Mielcza-rek. Dziêki zaanga¿owaniu SJKPC w 2012 r. odbêdzie siê w Poznaniu miêdzynarodowa konferencja Stowarzyszenia „Bristol” skich i Zagranicznych Nauczycieli Jêzyka Pol-skiego jako Obcego, najwiêkszej organizacji nauczycieli tego jêzyka. - Natomiast ju¿ jesie-ni¹ tego roku planujemy konferencjê poznañskoszczeciñsk¹ z zakresu glottodydaktyki -dodaje dr Agnieszka Mielczarek.

Agnieszka Mielczarek Wiêcej o Studium Jêzyka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców: www.schoolpl.amu.edu.pl Dotychczasowa realizacja programu

po-zwoli³a na znaczn¹ poprawê warunków pracy naukowej i studiowania na wielu wydzia³ach uczelni.

- Do koñca 2009 r. ze œrodków p³yn¹cych na realizacjê programu wieloletniego wydat-kowano 200 mln. z³. Pozwoli³y one na dokoñ-czenie budowy wydzia³ów: Biologii, Nauk Ge-ograficznych i Geologicznych, wybudowanie Wydzia³u Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, rozbudowê Wydzia³u Pedagogiczno-Artystycz-nego w Kaliszu. Ponadto czêœciowo wykupio-no grunt oraz zagospodarowawykupio-no tereny wo-kó³ wydzia³ów: Biologii, Nauk Geograficznych i Geologicznych oraz Nauk Politycznych i Dziennikarstwa. Pomieszczenia zwolnione przez wyprowadzaj¹ce siê na Morasko jedno-stki, poprawi³y warunki pracy wydzia³ów: Filo-logii Polskiej i Klasycznej, Nauk Spo³ecznych, Studiów Edukacyjnych oraz Neofilologii - pod-kreœla kanclerz UAM Stanis³aw Wachowiak. Przypomina tak¿e, ¿e w trakcie budowy znaj-duj¹ siê: Kolegium UAM w Pile, hala sporto-wa w kampusie Morasko (przewidysporto-wane ukoñczenie w 2010 r.), Wydzia³ Chemii (pla-nowane zakoñczenie w 2011 r.).

Jednak¿e w trakcie prowadzenia programu (planowano go przecie¿ w oparciu o ceny z 2004 roku) i tutaj da³ znaæ o sobie kryzys gospodarczy, co w po³¹czeniu z wieloma przeciwnoœciami rozmaitej natury znacznie utrudni³o proces inwestycyjny.

Od czasu ustalenia wartoœci programu do dzisiaj nast¹pi³ znaczny wzrost cen materia-³ów i us³ug budowlanych, maj¹cy zasadniczy wp³yw na wartoœæ kosztorysow¹ programu. W latach 2004-2008 wzros³y koszty budowy, ponadto nast¹pi³o podniesienie podatku od towarów i us³ug VAT dla zadañ inwestycyj-nych, realizowanych przez UAM, z 7% do 22%.

Inn¹ przyczyn¹, zwiêkszaj¹c¹ koszty pro-gramu, by³y opóŸnienia w wykupie gruntów z uwagi na nieuregulowany ich stan prawny

oraz wydawanie decyzji o oddzia³ywaniu pro-wadzonych inwestycji na œrodowisko - trudne do unikniêcia w tej mierze protesty wyraŸnie podro¿y³y niezbêdne tu procedury.

Wszystkie wymienione powy¿ej przyczyny mia³y niekorzystny wp³yw na termin rozpoczê-cia zadañ inwestycyjnych i na koszty ich rea-lizacji. Finansowa ko³dra zaczê³a byæ przy-krótka.

Zaniepokojone tym w³adze Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu ju¿ w 2008 roku zwraca³y siê do Ministerstwa Na-uki i Szkolnictwa Wy¿szego o waloryzacjê programu. Przedtem jednak, po przeprowa-dzeniu analiz, po wielu dyskusjach, uczelnia sama dokona³a niezbêdnych w tej sytuacji ograniczeñ. Z trudem, ale wy³¹czono z planu przygotowanego w 2004 roku miêdzy innymi budowê sali sportowej Wydzia³u Pedagogicz-no-Artystycznego w Kaliszu, budowê domów studenckich w Kolegium UAM w Pile, a tak¿e rozbudowê Kolegium Polonicum w S³ubicach. W tym okrojonym programie planowane jest wybudowanie Wydzia³u Humanistycznego oraz akademików na Morasku, dokoñczenie budowy oœrodków w Pile i Kaliszu.

Z dok³adnych obliczeñ wynika, ¿e do pomy-œlnego zrealizowania tego okrojonego progra-mu brakuje blisko 190 mln. z³otych, niezale¿-nie od tego, ¿e udzia³ w³asny uczelni i innych inwestorów wyniesie 102 mln. z³. Racjonal-nym wyjœciem w tej sytuacji, po zrewaloryzo-waniu kosztów, jest wyd³u¿enie programu do roku 2015.

O podjêcie stosownych w tej mierze dzia-³añ zabiegaj¹ wielkopolscy pos³owie, wno-sz¹c o nowelizacjê ustawy z dnia 22 lipca 2004 r.

Jest to kolejna sytuacja, kiedy pos³owie wielkopolscy, wystêpuj¹c ponad partyjnymi podzia³ami i interesami, opowiadaj¹ siê za spraw¹ wa¿n¹ dla swojego regionu. Do repre-zentowania wnioskodawców w pracach nad projektem nowelizacji ustawy pos³owie

wiel-kopolscy wskazali na gor¹cego orêdownika waloryzacji programu, pos³a Waldy Dzikow-skiego.

- Jakimi argumentami bêd¹ siê wielkopol-scy parlamentarzyœci dla dobra sprawy po-s³ugiwaæ? - pytam pos³a Dzikowskiego.

- Ca³oœciowa realizacja programu spowo-duje zdecydowane polepszenie warunków prowadzenia badañ naukowych oraz kszta³-cenia studentów i doprowadzenie tych wa-runków do poziomu standardów europej-skich. To w znacznym stopniu wp³ynie na atrakcyjnoœæ ca³ego szkolnictwa wy¿szego w Polsce. Zrealizowanie unikatowego progra-mu, obejmuj¹cego swoim zasiêgiem Poznañ oraz Kalisz i Pi³ê, pozwoli na wzrost konku-rencyjnoœci Wielkopolski oraz na kszta³cenie m³odzie¿y w Kaliszu i Pile na najwy¿szym uni-wersyteckim poziomie, a ponadto przysporzy tym subregionom w sposób bezpoœredni i poœredni dodatkowych miejsc pracy. Aktua-lizowany program wieloletni jest szans¹ za-koñczenia tego etapu rozwoju bazy material-nej uniwersytetu. W jego wyniku w niedale-kiej przysz³oœci i studenci i pracownicy na-stêpnych wydzia³ów zaczêliby pracowaæ w warunkach odpowiadaj¹cych standardom europejskim. Budowa domów studenckich i obiektów sportowych na Morasku o¿ywi ten kampus, upodabniaj¹c go do podobnych kampusów wspó³czesnej Europy.

Parlamentarzyœci Ziemi Wielkopolskiej i w³adze Uniwersytetu im. Adama Mickiewi-cza wielokrotnie wspiera³y aspiracje pañ-stwowych szkó³ wy¿szych z innych regionów. Jest wiêc nadzieja, ¿e i teraz, kiedy zwracaj¹ siê o uchwalenie ustawy, nowelizuj¹cej usta-wê z dnia 22 lipca 2004 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004-2011”, uzyskaj¹ szerokie poparcie Sejmu i Senatu, podobnie jak uzyska³ to w 2009 r. Uniwersytet Jagielloñski.

NASZ UNIWERSYTET

M£ODZI BADACZE

Panie Profesorze, czy ka¿dy student mo-¿e za³o¿yæ ko³o?

Tak. Wymogiem formalnym jest napisanie regulaminu, który zostanie zatwierdzony przez uniwersytet oraz zg³oszenie pracowni-ka naukowego lub adiunkta, które zechce pe³niæ funkcjê opiekuna. Nie ma za to wymo-gu minimalnej liczby cz³onków, choæ bywaj¹ ko³a, które same sobie narzucaj¹ tego rodza-ju dyscyplinê. W tej chwili na UAM dzia³a 110 kó³, ale ta liczba jest zmienna. Uczelnia trak-tuje sezonowoœæ czêœci z nich jako cenê, któr¹ warto p³aciæ, by nie ograniczaæ aktyw-noœci studentów. Martwiê siê jednak, kiedy ko³a o podobnym profilu nie wiedz¹ nawet o swoim istnieniu.

Jak zmieniæ tê sytuacjê?

W tym celu reaktywowaliœmy Radê Kó³ Na-ukowych. W jej sk³ad wchodzi 14 studentów - dzia³aczy kó³, reprezentuj¹cych ka¿dy

wy-dzia³. Celem Rady nie jest ograniczanie niczy-jej autonomii. Chcemy jednak zachêcaæ stu-dentów do podejmowania interdyscyplinar-nych projektów, anga¿uj¹cych przedstawicie-li kilku kó³. Rada bêdzie tak¿e opiniowa³a proœby o wsparcie studenckich projektów, gdy sam bêdê mia³ w¹tpliwoœci, jak je oce-niæ. Chrztem bojowym bêdzie te¿ majowy Kongres Kó³ Naukowych UAM, organizowany przez RKN w Auli Uniwersyteckiej. Wybrane ko³a przygotuj¹ referaty i prezentacje, a re-szta tzw. „wizytówki”, czyli metrowej wielko-œci plakaty, opisuj¹ce ich osi¹gniêcia i cele. Chcemy, by impreza odbywa³a siê co roku.

Na którym wydziale dzia³alnoœæ kó³ jest najbardziej widoczna?

Myœlê, ¿e trudno wskazaæ jeden. Z pewno-œci¹ w pamiêci zapisuj¹ siê Miêdzynarodowe Sesje Studentów Archeologii czy konferencje organizowane przez anglistów (Young

Lingui-W

ielu studentów poza studiowaniem pragnie poszerzaæ swoj¹ wiedzê i zainteresowania, a zw³aszcza umiejêtnoœæ pracy naukowej. Œwietn¹ okazj¹ ku temu jest zaanga¿owanie siê w czasie studiów w dzia³alnoœæ ko³a naukowego, dzia-³aj¹cego na macierzystym wydziale.

Wyj¹tkowo prê¿nie na UAM dzia³a Ko³o Na-ukowe Przyrodników, które zosta³o powo³ane do ¿ycia 2 lutego 1921 roku. Powsta³o za spraw¹ studentów, pragn¹cych poszerzyæ wiedzê i rozwijaæ swoje zainteresowania bio-logiczne.

O wyj¹tkowoœci ko³a œwiadczy te¿ jego struktura. Ko³o podzielone jest na specjali-styczne sekcje, które prowadz¹ badania nau-kowe w zakresie wszystkich podstawowych dzia³ów wspó³czesnej biologii. Obecnie na szczególn¹ uwagê zas³uguje zakrojona na szerok¹ skalê dzia³alnoœæ Sekcji Teriologicz-nej oraz Sekcji Ekologii i Ochrony Przyrody, maj¹ca na celu badanie i ochronê je¿y, prze-bywaj¹cych na terenie Poznania.

- W Poznaniu mamy to szczêœcie, ¿e zamieszkuje u nas je¿ wschodni i je¿ zachodni -mówi Sylwia Dziemian, doktorantka w Zak³a-dzie Zoologii Systematycznej Wydzia³u Biolo-gii UAM, zajmuj¹ca siê je¿ami - Projekt JE¯E, w którym aktywnie bierze udzia³ ko³o nauko-we, rozpocz¹³ siê doœæ przypadkowo. Dr Bar-bara Pi³aciñska z w³asnej inicjatywy i

zami³o-wania zaczê³a opiekowaæ siê je¿ami, które co jakiœ czas odnajdywa³a. Dlatego projekt JE¯E jest jej pomys³em, który póŸniej nasze ko³o podchwyci³o i szerzej rozpropagowa³o.

O dzia³alnoœci ko³a pisa³y równie¿ poznañ-skie media. Wielu ludzi po publikacji tych ar-tyku³ów zg³osi³o siê do ko³a i przekaza³o bar-dzo cenne informacje na temat je¿y, zamie-szkuj¹cych ich posesje, b¹dŸ okoliczne parki. Jest wiele osób, które lubi¹ je¿e - wyjaœnia Magdalena Dziêcio³ - Ludzie do nas dzwoni¹ i informuj¹, gdzie je widzieli. Ka¿da taka wia-domoœæ jest dla nas bardzo cenna. Pragnie-my te¿ rozpocz¹æ wspó³pracê ze szko³ami, bo uczniowie poznañskich szkó³ mogliby bardzo pomóc w naszej dzia³alnoœci badawczej, in-formuj¹c, gdzie zauwa¿yli kryjówki tych sym-patycznych ssaków.

Ko³o na pierwszym miejscu stawia sobie ochronê tych po¿ytecznych zwierz¹t. Ka¿dy je¿, którego uda siê odnaleŸæ, jest przez cz³onków ko³a oczyszczany z paso¿ytów -pche³ i kleszczy. Na jednym je¿u mo¿e ¿ero-waæ ok. 700 pche³! Jest to specyficzna pch³a, ¿eruj¹ca tylko i wy³¹cznie na tym zwierzêciu. Je¿e s¹ równie¿ odpowiednio znakowane.

Ko³o stara siê edukowaæ o ochronie je¿y. Dr Barbara Pi³aciñska nawi¹za³a wspó³pracê z MPK Poznañ, dziêki czemu uda³o siê na tra-sie PST zamontowaæ specjalne przegrody, które chroni¹ je¿e przed tramwajami. Byæ

mo¿e uda siê równie¿ zachêciæ kierowców autobusów MPK, aby - zw³aszcza wieczorem i noc¹ - w miarê mo¿liwoœci zwracali uwagê, gdzie je¿e przechodz¹ przez ulice naszego miasta i potem informowali o tym.

Z racji trybu ¿ycia je¿y, poszukiwania tych ssaków mo¿na prowadziæ tylko noc¹. Dlate-go sekcje ko³a, zaanga¿owane w ochronê je-¿y, poszukuj¹ wolontariuszy, gotowych podj¹æ wspó³pracê. Ostatnio w wieczornych poszuki-waniach je¿y uczestniczy³o 18 osób. Wszyscy mieszkañcy naszego miasta mog¹ do³o¿yæ swoj¹ cegie³kê do projektu realizowanego na Wydziale Biologii, kontaktuj¹c siê z badacza-mi, wskazuj¹c kryjówki je¿y lub informuj¹c o zauwa¿onych martwych osobnikach. • e-mail: projekt.jeze@gmail.com

• tel.: 501 203 281, lub (061) 829 57 93

• dr hab. Barbara Pi³aciñska (061) 829 58 01

• www. erinaceus.org

Marcin Krupka

Kongres, interdyscyplinarnoϾ i stypendia

Rozmowa z prorektorem ds. studenckich prof. Zbigniewem Pilarczykiem

o studenckich ko³ach naukowych

Ko³o Naukowe Przyrodników

Nocne badania je¿y

FOT

sts' Meeting in Poznañ). Ciekaw¹ dzia³alnoœæ prowadz¹ te¿ matematycy czy politolodzy. Nie dajmy jednak zwieœæ siê go³ym liczbom. Gdyby im wierzyæ, to studenci Wydzia³u Neo-filologii, przy którym dzia³aj¹ 22 ko³a nauko-we, oka¿¹ siê znacznie aktywniejsi ni¿ repre-zentanci Wydzia³u Biologii, na którym istnie-je istnie-jedno, ale za to wielosekcyjne ko³o. Praw-dê powiedziawszy, bardziej podoba mi siê ten drugi wariant struktury. Ko³o i sekcja ma-j¹ jednakow¹ si³ê przebicia w staraniach o œrodki finansowe, a ³atwiej budowaæ pre-sti¿ w oparciu o du¿e, rozpoznawalne, tak¿e poza uczelni¹, marki. Mam te¿ nadziejê, ¿e w przysz³oœci powstanie ogólnouczelniane pi-smo przygotowywane przez wszystkie ko³a. Tu dobry przyk³ad ju¿ daje „Aurora”, wspólne pismo kulturalne studentów WNS i WNPiD.

¯yjemy w dynamicznych czasach. Czy ro-la kó³ te¿ siê zmienia?

S¹ one nadal miejscem spotkañ studen-tów, którzy chc¹ robiæ wiêcej, ni¿ wymaga od nich program nauczania. Naturaln¹ dzia³alno-œci¹ jest dla kó³ prowadzenie dodatkowych badañ, organizowanie i uczestnictwo w kon-ferencjach. Poniewa¿ jednak samoœwiado-moœæ studencka wzrasta, s¹dzê ¿e ko³a mo-g³yby te¿ czêœciowo wp³ywaæ na kszta³t pro-gramu nauczania np. zg³aszaj¹c w³adzom in-stytutu zainteresowanie fakultetami na okre-œlony temat. Nowym zadaniem, który chce-my narzuciæ ko³om, jest równie¿ zachêcanie zdolnych cz³onków, by sk³adali wnioski o sty-pendia. W tym roku studenci UAM otrzymali 54 dofinansowania z Ministerstwa Nauki

i Szkolnictwa Wy¿szego. Okaza³o siê, ¿e z uczelni o podobnym potencjale wp³ynê³o znacznie wiêcej podañ. Poniewa¿ naturalny-mi odbiorcanaturalny-mi stypendiów powinni byæ cz³on-kowie kó³ naukowych, trzeba ich zaktywizo-waæ.

Wspomnia³ Pan, ¿e studenci zwracaj¹ siê do Pana z proœbami o wsparcie. Jakiego jest ono rodzaju?

G³ównie finansowe. Z racji pe³nionej funk-cji rozdysponowujê kwotê przeznaczon¹ na dzia³alnoœæ kó³ naukowych. Uczelnia wspiera najczêœciej projekty dotycz¹ce konferencji, wyjazdów oraz badañ terenowych w Polsce i zagranic¹. Myœlê zreszt¹, ¿e chêæ zdobycia dofinansowania by³a praprzyczyn¹ za³o¿enia niejednego ko³a! Pamiêtajmy jednak, ¿e pula jest ograniczona, a decyduj¹ce znaczenie ma wartoœæ merytoryczna projektu. Wsparcie przydziela siê te¿ czasami na indywidualne projekty. Zawsze wspominam studenta tury-styki i rekreacji, któremu UAM do³o¿y³ œrodki do wyprawy badawczej. Tomek Kowalski w ra-mach pisania pracy magisterskiej zdobywa³ góry technik¹ taternick¹. W zamian za wspar-cie w wys. 1,5 tys. z³, zatkn¹³ proporczyk z lo-go UAM na najwy¿szym szczycie Andów, na Aconcagui.

Czy jako student dzia³a³ Pan w kole?

Nie, bo by³em wówczas bardzo zaanga¿o-wany w inn¹ dzia³alnoœæ. Na swoj¹ „obronê” dodam, ¿e ju¿ jako pracownik UAM, przez wiele lat by³em opiekunem Sekcji Studentów Historyków Wojskowoœci.

Rozmawia³a Ewa Woziñska

N

auka na uniwersytecie ma wiele wy-miarów, jednym z nich jest wymiar studencki, czego najlepszym przyk³a-dem jest aktywna dzia³alnoœæ kó³ nauko-wych. Kó³ jest coraz wiêcej, a te¿ studenci maj¹ coraz wiêcej ciekawych pomys³ów na ich funkcjonowanie. Studenci, dzia³aj¹c w ko-³ach, organizuj¹ konferencje, warsztaty, kon-kursy czy te¿ wystawy, prowadz¹ badania. Kiedy trzeba, pomagaj¹ jako wolontariusze w organizacji imprez przy swoich wydzia³ach. Dobrym miejscem dla aktywnej i wszech-stronnej dzia³alnoœci kó³ naukowych jest Wy-dzia³ Studiów Edukacyjnych, gdzie obecnie jest 14 kó³; ka¿de dzia³a na miarê swoich mo¿liwoœci i zgodnie ze specyfik¹ problematy-ki, której dotyczy. Chc¹c usprawniæ wspó³pra-cê miêdzy ko³ami, powo³ano Radê Kó³ Nauko-wych WSE, a efektem tej wspó³pracy jest Kon-ferencja Kó³ Naukowych WSE, która w tym ro-ku w marcu zosta³a zorganizowana po raz dru-gi. Tak, jak tradycj¹ sta³a siê prezentacja kó³ naukowych na pocz¹tku roku akademickiego, tak chcemy, aby tradycj¹ sta³a siê równie¿ konferencja kó³ naukowych WSE - mówi dr Astrid Tokaj, opiekun kó³ naukowych WSE.

Tegoroczna konferencja kó³ naukowych WSE zosta³a zorganizowana pod has³em: „PóŸna doros³oœæ. Perspektywa pedagogicz-na”. Podczas konferencji studenci mogli opo-wiedzieæ czym siê zajmuj¹, przedstawiæ wyni-ki badañ prowadzonych w ramach ko³a, by³y te¿ wyst¹pienia specjalistów, warsztaty orga-nizowane przez poszczególne ko³a, wystêp zespo³u wokalnego „Cicha Woda” z klubu se-niora oraz dwie wystawy artystyczne. Konfe-rencja cieszy³a siê bardzo du¿ym zaintereso-waniem.

W kwietniu odbêdzie siê IV Ogólnopolska Studencka Konferencja Naukowa, organizo-wana przez Ko³o Doradztwa Zawodowego i Personalnego pt.: „Po³awiacze pere³, czyli jak zarz¹dzaæ talentami”. Ko³o Naukowe Pra-cy Socjalnej „Liczy siê cz³owiek” zorganizo-wa³o warsztaty z metod pracy z osobami uza-le¿nionymi od narkotyków i wyk³ady otwarte. Ko³o Pedagogiki Specjalnej AGI zorganizowa-³o cykl wyk³adów poœwiêconych obrazowi nie-pe³nosprawnoœci w mediach.

W ko³ach dzia³a siê te¿ artystycznie - Ko³o Literacko-Teatralne organizuje przedstawie-nia i konkursy recytatorskie, Ko³o Pro Arte urz¹dza wystawy i konkursy plastyczne. Ko³a prowadz¹ tak¿e dzia³alnoœæ charytatywn¹ (np. organizuj¹ bal dla seniorów) albo tera-peutyczn¹ ( np. prowadz¹ teatr w jednym z zak³adów poprawczych w Poznaniu).

Aktywna i czêsto oryginalna dzia³alnoœæ kó³ naukowych pokazuje mo¿liwoœci, inicjatywê i kreatywnoœæ naszych studentów. Widaæ, ¿e nauka ma dla nich te¿ w³asny, osobisty wymiar.

Gra¿yna Barabasz

Studencki

wymiar nauki

Maria Kurasz, studentka Wydzia³ Neofilologii UAM, przewodnicz¹ca Rady Kó³ Naukowych:

Rada zaczê³a dzia³alnoœæ w zesz³ym roku. Chcemy budowaæ strategiê, której efektem bêdzie „pokazanie siê” reszcie studentów. Tak¿e po to, by ludzie nie bali siê anga¿owaæ w dzia³alnoœæ kó³ oraz w tworzenie nowych jednostek. Teraz z niecierpliwoœci¹ czekamy, jak uda siê I Kongres Kó³ Naukowych UAM. W dalszej perspektywie pragniemy stworzyæ czasopismo, które bêdzie podsumowaniem dzia³alnoœci kó³. Chcemy byæ postrzegani jako ruch naukowy, który potrafi wal-czyæ o swoje cele, ale tak¿e dba o swobodê pracy kó³.

Po³owa Rady Kó³ Naukowych w sk³adzie: przewodnicz¹ca Maria Kurasz, Rados³aw Ambrozik, Micha³ Koœciukiewicz, Krzysztof Dudek, Janusz Górny, B³a¿ej Osowski, Mariusz Wêc³awiak

FOT

NASZ UNIWERSYTET

NA ELEKTRONICZNEJ ŒCIE¯CE

N

a œwiecie tworzenie repozytoriów uczelnianych, czyli cyfrowych archi-wów gromadz¹cych i udostêpniaj¹-cych w Internecie zasoby naukowe, staje siê powszechne. Obecnie funkcjonuje ju¿ 1611 repozytoriów. Po dwóch latach przygotowañ, 25 marca br. w Bibliotece Uniwersyteckiej otwarto oficjalnie repozytorium instytucjonal-ne Amur, czyli cyfrowe archiwum doktoratów, czasopism i artyku³ów naukowych powsta-³ych na UAM. Repozytorium Amur jest pierw-sz¹ tego rodzaju inicjatyw¹ w Polsce i kamie-niem milowym na drodze realizacji idei otwar-tej nauki (Open Access).

Wyra¿aj¹c w imieniu w³adz UAM uznanie dla tej wspania³ej inicjatywy, która jest owo-cem pracy wielu osób, ale w szczególnoœci mgr Ma³gorzaty Rychlik i mgr Emilii Karwa-siñskiej z Biblioteki Uniwersyteckiej, prorek-tor UAM prof. Jacek Witkoœ podziêkowa³ za zapocz¹tkowanie dzia³añ, które „pozwalaj¹ nam jako uniwersytetowi z podniesionym czo³em wejœæ w drug¹ dekadê XXI stulecia, poniewa¿ jako awangarda krajowa urucha-miamy repozytorium na platformie interneto-wej, w której dostêpne bêd¹ publikacje nau-kowe naszych pracowników”. Jako pierwsza powstaje kolekcja prac doktorskich, bowiem zgodnie z zarz¹dzeniem rektora UAM z 20 li-stopada 2009 r. ka¿da obroniona na naszym uniwersytecie praca doktorska obowi¹zkowo musi byæ zdeponowana w repozytorium Amur. Jest to pierwsza w Polsce realizacja pomys³u zbierania i udostêpniania w otwartej formie wszystkich prac doktorskich. Jak zau-wa¿y³ prof. Witkoœ, w tradycji polskiej dokto-raty poza wybitnymi, publikowanymi jako ksi¹¿ki, najczêœciej pozostawa³y dzie³ami pi-sanymi dla trzech odbiorców - promotora i dwóch recenzentów. Inaczej jest na Zacho-dzie, gdzie doktoraty to bardzo wa¿ne pozy-cje, wydawane jako druki zwarte, ale tak¿e w wersji elektronicznej, jako pliki publicznie do-stêpne w Internecie, dziêki czemu s¹ czê-œciej cytowane, omawiane itp.

Ta nowa forma obecnoœci polskich dokto-ratów powinna prowadziæ do poprawy ich ja-koœci i poszerzenia perspektywy - praca do-stêpna dla ca³ego œwiata nie mo¿e byæ pisa-na tylko „pisa-na w³asne podwórko”; musi uwzglê-dniaæ szerokiego odbiorcê. - Dlatego pomys³ repozytorium jest ze wszech miar godny po-parcia, tak organizacyjnego, jak i finansowe-go - stwierdzi³ prof. Witkoœ. Poza doktoratami równie¿ wszystkie czasopisma uniwersytec-kie i artyku³y naukowe bêd¹ dostêpne w for-mie elektronicznej. - D¹¿ymy do tego, ¿eby stworzyæ politykê pe³nej otwartoœci wiedzy i takiego dostêpnego dla wszystkich okna wy-stawowego, przez które mo¿emy reklamo-waæ swoje osi¹gniêcia, reklamoreklamo-waæ swoich badaczy, zachêcaæ innych do wspó³pracy z

nami, do kontaktów naukowych, do mobilno-œci - powiedzia³ prof. Witkoœ. Zapewni³ te¿, ¿e s¹ œrodki finansowe dla repozytorium. Wielkopolska bardzo elektroniczna Jak zauwa¿y³ dr Cezary Mazurek z Poznañ-skiego Centrum Superkomputerowo-Siecio-wego, od lat zaanga¿owany w rozwój infra-struktury informatycznej dla nauki, Wielko-polska odgrywa pod tym wzglêdem wiod¹c¹ rolê w kraju. Pierwsza w Polsce biblioteka cy-frowa powsta³a w³aœnie w naszym regionie. Inicjatywa tworzenia w Polsce bibliotek cyfro-wych zgodnie z modelem otwartego dostêpu (Open Access) realizowana jest od 2002 r. System ten jest zwi¹zany z sieci¹ naukow¹ PIONIER i jak na razie obejmuje ok. 365 tys. ró¿nych obiektów cyfrowych, w tym ok. 5400 „obiektów naukowych”, takich jak artyku³y, monografie, podrêczniki, skrypty itp. Co mie-si¹c przybywa ok. 9 tys. nowych obiektów z 23 regionalnych i 24 instytucjonalnych biblio-tek cyfrowych. Celem sieci jest przep³yw in-formacji o zasobach rozproszonych w ró¿-nych bibliotekach cyfrowych i repozytoriach. To u³atwia korzystanie z tych zasobów i zwiêksza ich widocznoœæ, a tym samym po-pularyzuje te zasoby w Internecie. W 2007 r. w sieci PIONIER powsta³a us³uga - Federacja Bibliotek Cyfrowych (FBC), której celem by³o utworzenie jednego wspólnego punktu dostê-pu do zasobów cyfrowych. Podstaw¹ komuni-kacji w FBC jest standaryzowany protokó³ otwarty, poprzez który FBC zbiera i przecho-wuje w jednym miejscu opisy katalogowe pu-blikacji dostêpnych w bibliotekach, archi-wach, muzeach cyfrowych itp., i udostêpnia je bezp³atnie wszystkim zainteresowanym. Od grudnia 2009 r. FBC jest dostawc¹ da-nych dla EUROPEANY - Europejskiej Bibliote-ki Cyfrowej - dziêBibliote-ki czemu ma ona dostêp do zasobu publikacji z Polski, który stanowi nie-ma³o, bo ponad 5% europejskich zasobów cyfrowych. Oprócz EUROPEANY istniej¹ inne

serwisy, które bardziej skupiaj¹ siê na pra-cach naukowych, jak np. DART - Europe. Je-¿eli w jakiejœ cyfrowej bibliotece lokalnej wprowadzi siê nowy obiekt, automatycznie pojawi siê on na poziomie kraju, a tak¿e w serwisie europejskim i œwiatowym. Bardzo wa¿na jest wspó³praca osób zarz¹dzaj¹cych repozytoriami, aby w pe³ni wykorzystaæ mo¿li-woœci bibliotek cyfrowych. Równie wa¿ne s¹ te¿ mechanizmy, które promuj¹ dostêp do tych zasobów na œwiecie, co powinno byæ ar-gumentem zachêcaj¹cym naukowców do udostêpniania swoich prac w ramach biblio-teki cyfrowej w trybie otwartego dostêpu (Open Access). Amur, jako repozytorium wy-specjalizowane, mo¿e wykorzystaæ mechani-zmy FBC do promocji prac naukowych UAM na œwiecie w ró¿nych serwisach.

Amur i otwarta nauka

„Amur to pierwsze repozytorium wyspecjali-zowane w Polsce, z czego mo¿emy byæ du-mni jako Poznañ” - powiedzia³a mgr M. Ry-chlik. - Ju¿ pierwszego dnia funkcjonowania w repozytorium zarejestrowa³o siê ponad 50 osób. Jak zauwa¿y³y inicjatorki Amura, teraz w Polsce coraz czêœciej mówi siê o potrzebie rozwoju otwartej nauki (Open Access), orga-nizowane s¹ konferencje, pojawia siê coraz wiêcej publikacji z tego zakresu, prowadzone s¹ badania naukowe, wdra¿ane s¹ oddolne projekty. Podkreœla siê znaczenie otwartoœci na wszystkich etapach pracy i komunikacji naukowej jako jednej z najwa¿niejszych wspó³czeœnie tendencji w badaniach nauko-wych. Ideê otwartej nauki popiera nie tylko UNESCO i Unia Europejska, ale tak¿e najwa¿-niejsze oœrodki naukowe na œwiecie. Jeden z dokumentów konstytuuj¹cych ruch otwartej nauki, Deklaracja Berliñska z 2003 r., wyra-Ÿnie mówi o tym, ¿eby instytucje naukowe wy-maga³y od swoich pracowników naukowych deponowania ju¿ opublikowanych prac oraz zachêca³y do sk³adania prac w czasopi-smach Open Access. Obowi¹zkowa

archiwi-Pierwsze w Polsce repozytorium uczelniane

AMUR - otwarte okno na œwiat

FOT

. DANUT

A CHODERA-LEW

zacja wszystkich dokumentów w repozyto-rium (wprowadzona ju¿ np. na Uniwersytecie w Liege) bardzo u³atwia m.in. ocenê dorobku pracowników.

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy¿sze-go zaleca „Przewodnik po otwartej nauce”, w którym zawarte s¹ wskazania m.in. dla w³adz uczelni.

• Pierwsze zalecenie dotyczy zorganizowania w³asnego repozytorium instytucjonalnego, które przynosi wiele korzyœci.

• W³adze uczelni nie powinny poprzestaæ na utworzeniu repozytorium, lecz musz¹ - po-przez ró¿ne strategie i politykê - zachêcaæ pracowników do sk³adania tam swoich prac. W Amurze artyku³y naukowe mog¹ byæ depo-nowane w formie pre- i post-printów (przed lub po recenzji) lub w ostatecznej wersji wy-dawców.

• Zalecenie trzecie dotyczy obowi¹zkowego udostêpniania wszystkich prac doktorskich w uczelnianym repozytorium. W Amurze zamie-szcza siê tytu³ pracy w jêzyku polskim i an-gielskim, nazwisko autora, s³owa kluczowe i abstrakt. Autor mo¿e zastrzec ograniczony dostêp do pe³nego tekstu.

• Czwarte zalecenie zobowi¹zuje uczelnie do wspierania modelu Open Access przez publi-kacje tego typu i tworzenie takich czasopism, zaœ zgodnie z pi¹tym zaleceniem uczelnie po-winny udostêpniaæ w repozytorium równie¿ inne swoje materia³y, jak: wyk³ady, prezenta-cje dydaktyczne, skrypty, podrêczniki itp. Zape³niæ repozytorium

- Puste repozytorium jest repozytorium mar-twym, a praca przy jego tworzeniu - bezowoc-na - stwierdzi³a jedbezowoc-na z inicjatorek Amura.

Na-tomiast je¿eli repozytorium gromadzi sukce-sywnie prace naukowe, przynosi wymierne korzyœci. Podnosi presti¿ uczelni, promuje naukowców, zw³aszcza m³odych, jeszcze nie-znanych. Otwarty dostêp u³atwia komunika-cjê i wymianê naukow¹ z innymi oœrodkami, powoduje wzrost liczby cytowañ prac oraz po-wszechnoœæ i szybkoœæ dostêpu do badañ. Cenna jest te¿ mo¿liwoœæ œledzenia statystyk i cytowañ. - Je¿eli zdeponujemy swoj¹ pracê, mo¿emy obserwowaæ, jak ona ¿yje, kto j¹ ogl¹da, kto j¹ œci¹ga itp. - przekonywa³y pre-legentki. Nieprzekonanych mo¿e zachêci przypadek autora doktoratu z Uniwersytetu Medycznego, który w ci¹gu kilku dni od zde-ponowania swojej pracy w repozytorium otrzyma³ sporo maili z ró¿nych stron œwiata z komentarzami do swoich badañ.

Danuta Chodera-Lewandowicz

30.04 - 13.05

• STUDENCKA MAJÓWKA W SIERAKOWIE (POD PATRONATEM JMR)

01.05 - 03.05

• MAJÓWKA W BOTANIKU - 85 LAT OGRODU BOTANICZNEGO W POZNANIU WYSTAWA „90 LECIE UAM” - PAWILON,

SPONSOROWANE £AWKI OGRODOWE W „BOTANIKU” OGRÓD BOTANICZNY

4.05

• DZIEÑ INFORMACJI, PROMOCJI I MARKETINGU NA UAM

MA£A AULA COLL. MINUS (UL. H. WIENIAWSKIEGO 1), GODZ. 9-15

• WYK£ADY OTWARTE DEKADY JUBILEUSZOWEJ 2010-2019 MA£A AULA COLL. MINUS (UL. H. WIENIAWSKIEGO 1), GODZ. 17-19 Prof. Lech Trzeciakowski „Tradycje akademickie Poznania” - Premiera filmu o Michale Sobeskim - wspó³za³o¿ycielu Wszechnicy Piastowskiej

05.05

• KONGRES KÓ£ NAUKOWYCH UAM

DU¯A AULA COLL. MINUS (UL. H. WIENIAWSKIEGO 1), GODZ. 13 - 17

07.05

• SEMINARIUM „RAMY KWALIFIKACJI I RPOGRAMY NAUCZANIA NA BAZIE EFEKTÓW UCZENIA SIÊ”

MA£A AULA COLL. MINUS (UL. H. WIENIAWSKIEGO 1), GODZ. 10 - 14

• ZJAZD SAMORZ¥DOWCÓW STUDENCKICH DS. JOWITA (UL. ZWIERZYNIECKA 7) , GODZ. 17

• DZIEÑ STUDENTA UAM W POZNAÑSKIM MUZEUM NARODOWYM WSZYTSKIE ODDZIA£Y MUZEUM NARODOWEGO W POZNANIU/ WIELKOPOLSCE Muzeum Narodowe, Al. Marcinkowskiego 9, GODZ. 18

• WYK£AD INAUGURACYJNY, Tadeusz J. ¯uchowski

„KSI¥DZ SZCZÊSNY DETLOFF. PIERWSZY PROFESOR HISTORII SZTUKI UNIWERSYTETU POZNAÑSKIEGO”

• OG£OSZENIE KONKURSU FOTOGRAFICZNEGO „UAM MOJ¥ UCZELNI¥”

08.05

• ODS£ONIÊCIE POMNIKA - £AWECZKI H. ŒWIÊCICKIEGO Wejœcie do COLL. MINUS (UL. H. WIENIAWSKIEGO 1), GODZ. 12 FUNDATORZY:

- FUNDACJA UAM

- STOWARZYSZENIE ABSOLWENTÓW UNIWERSYTETU W POZNANIU - UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA

• ZJAZD ABSOLWENTÓW UNIWERSYTETU W POZNANIU

MA£A AULA COLL MINUS (UL. H. WIENIAWSKIEGO 1), GODZ. 9 - 15

08.05 - 09.05

• II RAJD UNIWERSYTETU im. ADAMA MICKIEWICZA, POZNAÑ - OBRZYCKO

10.05

• KONCERT JUBILEUSZOWY

DU¯A AULA COLL MINUS (UL. H. WIENIAWSKIEGO 1) GODZ. 19

• KOLOKWIUM NAUKOWE „ZA£O¯YCIELE UNIWERSYTETU POZNAÑSKIEGO” (KS. PROF. STANIS£AW KOZIEROWSKI)

MA£A AULA COLL. MINUS (H. WIENIAWSKIEGO 1) GODZ. 15-18

12.05

• DZIEÑ SPORTU NA UAM - OBIEKTY UAM

• WIELKIE GRILLOWANIE (1) KAMPUS MORASKO INTERNATIONAL STUDENT DAY (I) - KUCHNIE ŒWIATA

• INTERNATIONAL STUDENT DAY (II) - DEBATA

AULA Wydzia³u Nauk Politycznych I Dziennikarstwa (ul. Umultowska 89a), GODZ. 17-19

13.05

• WIELKIE GRILLOWANIE (2)

KAMPUS MORASKO - KONCERT GWIAZD

• KONCERT SPECJALNY Z CYKLU „SPEAKING CONCERTS” DU¯A AULA COLL. MINUS (UL. H. WIENIAWSKIEGO 1), GODZ. 19

DEKADA JUBILEUSZOWA UAM (2009-2019)

I ROK DEKADY - WIELKA MAJÓWKA UAM - 30.04 - 14.05.2010

W CENTRUM UWAGI - STUDENCI, BADANIA, EDUKACJA, SPORT,

KULTURA, DZIA£ALNOŒÆ SAMORZ¥DOWA

NASZ UNIWERSYTET

KULTURA

O

wi „rodacy” to przede wszystkim ko-lejne pokolenia krytyków muzycz-nych, ich recenzje, szkice biograficz-ne o Chopinie, wspomnienia, listy itp., z których wy³ania siê bardzo ró¿na ocena wp³y-wu Pary¿a na twórcz¹ drogê naszego najwy-bitniejszego kompozytora. W opinii Józefa Si-korskiego m³ody muzyk w europejskiej stoli-cy kultury czu³ siê wyobcowany i prze¿ywa³ g³êbokie rozdarcie z powodu rozstania z ro-dzin¹ i ojczyzn¹, co objawia³o siê postaw¹ „szyderstwa” i „ur¹gania ze œwiata”. Twórca „smutny”, „rozpaczny”, „fantazyjny” i „duch […] jakiœ têsknoty, ¿alu” to obraz Chopina wi-dziany oczyma Józefa Keniga (1856). W rela-cjach krytyków muzycznych pojawia siê te¿ wizerunek Chopina zniewieœcia³ego, miêkkie-go, wra¿liwego i otoczonego kobietami. War-szawski krytyk muzyczny, uczeñ Chopina, który uwa¿a³ siê za najwiêkszego znawcê je-go twórczoœci, w szkicu biograficznym o nim z 1870 r. za Niemcami przedstawi³ Chopina jako twórcê muzyki salonowej, a nie klasycz-nej, zniewieœcia³ego, co objawia³o siê „zbyt siln¹ dra¿liwoœci¹ zmys³ow¹” i „chorobliw¹ cokolwiek manier¹”. Wielu krytyków uwa¿a-³o, ¿e Pary¿ salonowy zniszczy³ Chopina.

Inny w¹tek to paryski dom Chopina jako namiastka ojczyzny, azyl polski, miejsce spo-tkañ rodaków i wspólnego prze¿ywania têsk-noty za idealizowanym œrodowiskiem rodzin-nym, „rajem utraconym”. Nasycona polsko-œci¹ muzyka Chopina by³a odtrutk¹ na emi-gracyjny splin (ks. Aleksander Je³owicki). W tym kontekœcie pojawi³ siê te¿ motyw anoni-mowego wielkomiejskiego t³umu, w którym pojedynczy artysta musi zgin¹æ. Zdaniem wielu krytyków, Chopin by³ twórc¹ kameral-nym, stroni¹cym od du¿ych sal koncerto-wych, uciekaj¹cym do salonów i zaprzyjaŸnio-nych kó³ek wielbicieli (Jan Kleczyñski 1870, Zygmunt Noskowski 1899). W¹tek alienacji Chopina w œrodowisku paryskim pojawi³ siê m.in. we wspomnieniach Eleonory Ziemiêc-kiej (1862) z jej spotkania z kompozytorem w Marienbadzie. Ziemiêcka zwraca³a te¿ uwagê na w¹t³e cia³o artysty i jego potê¿nego du-cha, na chêæ ukrycia siê przed œwiatem i je-go têsknotê za krajem. W jej ujêciu Pary¿, a zw³aszcza otaczaj¹ce Chopina kobiety mia³y na niego niszcz¹cy wp³yw.

Na podstawie listów Chopina pisanych z Pary¿a do przyjació³ podkreœlano te¿ jego ironiczny stosunek do œwiata jako efekt

za-chwiania siê tradycyjnej hierarchii wartoœci, w której zosta³ wychowany, w zderzeniu z obyczajowoœci¹ paryskiej cyganerii. Tu poja-wia siê te¿ motyw paryskiego grzechu Cho-pina (George Sand), a z drugiej strony re-konstruowanie jego wizerunku jako cz³owie-ka religijnego. Wiadomo by³o, ¿e Chopin w Pary¿u zarzuci³ praktyki religijne, co by³o trudne do przyjêcia dla Polaków, robiono wiêc wiele, by udowodniæ, ¿e nie straci³ wia-ry. I tak np. ks. Je³owicki w jednym z listów wspomina o przedœmiertnej spowiedzi Cho-pina (choæ nikt inny tego nie potwierdza), a niedowiarstwo kompozytora usprawiedliwia negatywnym wp³ywem paryskiego otocze-nia. Zaœ Jan Kleczyñski w artykule z 1880 r. opisa³ ostatnie chwile Chopina i jego szczer¹ religijnoœæ w godzinie œmierci. W¹-tek negatywnego wp³ywu Pary¿a na Chopina wyostrzy³ siê wraz z dekadentyzmem koñca XIX w., kiedy Europa Zachodnia uto¿samia-na by³a z upadkiem wszelkich wartoœci. Chopina przedstawiano jako wzór do naœla-dowania dla zgni³ej moralnie Europy (W³ady-s³aw Bogu(W³ady-s³awski), zaœ jego zdrow¹, wielk¹, uduchowion¹ muzykê przeciwstawiano kiep-skiej muzyce salonowej, porównywanej do kiczowatych sztucznych kwiatów (Zygmunt Noskowski, 1899).

Równolegle pojawia siê inny w¹tek - Chopi-na jako wielkiego twórcy romantycznego i eu-ropejskiego oraz Pary¿a jako miejsca inspira-cji dla wielkiej literatury, wielkiego malar-stwa, wielkiej muzyki romantycznej. Chopina wci¹gano te¿ na listê „wielkich duchów ludz-koœci” (Anna Maria Lisicka). Dopiero w 1932 r. wybitny krytyk muzyczny Stanis³aw Niewia-domski stwierdzi³ jednoznacznie, ¿e wbrew opiniom poprzedników, Pary¿ uratowa³ Chopi-na, bowiem gdyby pozosta³ w Polsce, by³by drugorzêdnym twórc¹, skazanym na nêdzne ¿ycie w prowincjonalnej Warszawie. Dziêki Pary¿owi Chopin rozwin¹³ siê jako kompozy-tor i zyska³ s³awê porównywaln¹ do wielkich muzyków europejskich.

Wyk³ad zachêci³ uczestników spotkania w siedzibie Alliance Française do dzielenia siê w³asnymi przemyœleniami na temat Chopina. W dobie lansowania idea³u wiecznego zdro-wia, m³odoœci i bogactwa na uwagê zas³ugu-je wypowiedŸ lekarza, który na przyk³adzie Chopina przekonywa³, ¿e geniusz mo¿e siê rozwin¹æ niezale¿nie od stanu zdrowia i cho-roba nie musi byæ przeszkod¹ w twórczoœci. Danuta Chodera-Lewandowicz

Chopin oczami rodaków

Tegoroczne, dwudzieste ju¿ obchody Dni Kultury Francuskiej i Frankofonii otworzy³

ciekawy i inspiruj¹cy do refleksji na temat losu genialnych twórców, wyk³ad

dr Magdaleny Dziadek z Katedry Muzykologii UAM pt. „Pary¿ Chopina oczami

rodaków widziany”, wpisuj¹cy siê w obchodzony w tym roku Rok Chopina.

C

hcielibyœmy, aby data 7 maja na trwa³e zagoœci³a w œwiadomo-œci studentów UAM jako coroczne œwiêto najwiêkszej i najstar-szej uczelni publicznej w pó³nocno-zachodniej Polsce - mówi Ma³gorzata Nowak z Biura Informacji i Promocji - Dlatego przygotowa-liœmy dla naszych studentów propozycjê, by co roku, przez ca³y okres trwania dekady jubileuszowej UAM, zawsze 7 maja, mieli darmowy wstêp na wystawy sta³e i ekspozycje czasowe do wszystkich oddzia-³ów Muzeum Narodowego w Poznaniu, a jest ich a¿ dziewiêæ, w tym pa³ac w Rogalinie, zamek w Go³uchowie i oczywiœcie Muzeum Mickie-wicza w Œmie³owie.

Wspólny projekt obu instytucji nosi oficjaln¹ nazwê „Dzieñ Studen-ta UAM w Poznañskim Muzeum Narodowym - 7 V - Dekada Jubileuszo-wa 2009-2019”.

Jak podkreœla Ma³gorzata Nowak, du¿e podziêkowania za ¿yczliwe podjêcie tematu i zaanga¿owanie w projekt nale¿¹ siê dyrektorowi MNP prof. Wojciechowi Suchockiemu i rzecznikowi prasowemu MNP, Aleksandrze Sobociñskiej. - Nie chcemy, ¿eby „Dzieñ Studenta UAM w MNP” oznacza³ jedynie darmowe wejœcie. Mamy nadziejê, ¿e w przy-sz³oœci towarzyszyæ mu bêd¹ okolicznoœciowe wystawy i specjalnie przygotowywane wyk³ady. W tym roku bêdzie to wyk³ad prof. Tadeusza J. ¯uchowskiego - „Ksi¹dz Szczêsny Detloff. Pierwszy profesor historii sztuki Uniwersytetu Poznañskiego”.

Ponadto studenci i pracownicy UAM bêd¹ teraz mieli bie¿¹ce infor-macje o aktualnych wystawach w oddzia³ach poznañskiego Muzeum Narodowego dziêki rozmieszczaniu plakatów przygotowywanych przez MNP tak¿e w budynkach UAM.

Mo¿e trochê „Sza³u”?

A co w tym roku czeka na studentów? W zbiorach MNP znajduje siê ponad 330 tys. obiektów, choæ oczywiœcie tylko czêœæ z nich prezento-wana jest na ekspozycjach. Poniewa¿ jednak 6 poznañskich oddzia³ów muzeum znajduje siê w œcis³ym centrum Poznania, ambitny student mo¿e pokusiæ siê o odwiedzenie wszystkich w ci¹gu jednego dnia. Wy-cieczkê najlepiej zacz¹æ od Galerii Malarstwa i RzeŸby (gmach g³ówny MNP, Aleje Marcinkowskiego 9, budynek przystosowany dla osób nie-pe³nosprawnych), która zaprasza na g³oœn¹ ju¿ wystawê „Che³moñski - Chmielowski - Witkiewicz”. Oprócz obrazów, które powsta³y w pracow-ni Hotelu Europejskiego w Warszawie w latach 1874-1883, mo¿na bê-dzie obejrzeæ tak¿e prace zainspirowane twórczoœci¹ wielkiej trójki.

Wœród nich jest m.in. s³ynny „Sza³ uniesieñ” W³adys³awa Podkowiñ-skiego. P³ótno, przedstawiaj¹ce nag¹ kobietê na rumaku, wywo³a³o ma³y skandal obyczajowy, a artysta (podobno pod wp³ywem plotek, ja-koby sportretowa³ na nim kobietê z towarzystwa, która nie odwzaje-mni³a jego mi³oœci) poci¹³ obraz podczas wystawy w 1894 roku.

W gmachu g³ównym MNP warto zwróciæ uwagê na sta³¹ ekspozy-cjê, m.in. na znakomity zbiór sarmackich portretów trumiennych, obrazy Jacka Malczewskiego czy najwiêksz¹ w Polsce kolekcjê malar-stwa hiszpañskiego baroku (wœród nich dzie³a samego Zurbarana czy Jose de Ribery).

Od mody do Gruzji

Muzeum Sztuk U¿ytkowych (Góra Przemys³a 1) zaprasza m.in. na eks-pozycjê „Dwa stulecia w modzie”. Muzealnym sercem miasta jest Stary Rynek, gdzie znajduj¹ siê a¿ 3 oddzia³y. Szczególn¹ uwagê war-to zwróciæ na jedyne w Polsce (i drugie co do wielkoœci w Europie) Mu-zeum Instrumentów Muzycznych. Wœród wielu eksponatów znajduje siê m.in. fortepian, na którym podczas pobytu w Wielkopolsce grywa³ Fryderyk Chopin. Wizyta w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym to szansa poznania dziejów militariów polskich, a odwiedziny w Muzeum Historii Miasta Poznania to równoczeœnie mo¿liwoœæ zobaczenia jak wygl¹daj¹ zabytkowe wnêtrza ratusza.

Muzeum Etnograficzne (wejœcie od ul. Mostowej) mieœci siê w bu-dynku dawnej lo¿y masoñskiej, po³o¿onym w niewielkim parku. Obe-cnie w muzeum mo¿na ogl¹daæ trzy wystawy: „Wielkopolskie stroje lu-dowe”, „Od nitki do arcydzie³a. Barwny œwiat tkanin” oraz wystawê fo-tograficzn¹ „Tbilisi. Tylko dla przyjació³”. Oprócz sta³ej ekspozycji, gro-madz¹cej zabytki wielkopolskiej kultury ludowej, mo¿na podziwiaæ tam tak¿e przedmioty z odleg³ych stron œwiata.

Zaproszenie do pa³acu

Gotowych na d³u¿sz¹ wycieczkê, MNP zaprasza do swoich oddzia³ów zamiejscowych - do pa³acu w Rogalinie (dawny maj¹tek rodu Raczyñ-skich z interesuj¹c¹ kolekcj¹ malarstwa), zamku w Go³uchowie (impo-nuj¹ca budowla nale¿¹ca do rodziny Dzia³yñskich przed II wojn¹ by³a siedzib¹ jednego z dwóch najs³ynniejszych polskich kolekcji muzeal-nych) oraz Muzeum Adama Mickiewicza w Œmie³owie. Wszystkie te pa³ace s¹ otoczone wartymi zwiedzenia piêknymi parkami.

Ewa Woziñska

Studenci, do muzeów!

7 MAJA - Dzieñ Studenta UAM w Poznañskim Muzeum Narodowym

Rok 2010, to pierwszy rok dekady jubileuszowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza,

której uwieñczeniem bêd¹ obchody 100-lecia naszej Almae Matris 7 maja 2019 roku.

FOT