KALENDARIUM Przegląd ważniejszych wydarzeń listopad–grudzień 2015

Przegl¹d wa¿niejszych wydarzeñ

listopad–grudzieñ 2015

KRAJ

nim udzia³ reprezentanci wszystkich czternastu polskich festiwali nauki. Uczestnicy konferencji stwierdzili, ¿e dla przysz³oœci festiwali nauki w Polsce jest potrzebne ich wspólne stanowisko, które zostanie przedstawione Minis-terstwu Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego. Podjêto te¿ decy-zjê o stworzeniu portalu internetowego s³u¿¹cego wza-jemnej komunikacji, konsultacji i wymianie doœwiadczeñ. Doroczne spotkania podsumowuj¹ce bêd¹ organizowane w kolejnych miastach festiwalowych pod wspóln¹ nazw¹ „Kalejdoskop”.

17–18.11. Elitarne spotkanie przemys³owców,

naukow-ców i przedstawicieli administracji pañstwowej – The Shale

World Europe – mia³o miejsce w warszawskim hotelu

Hilton. Pierwsza konferencja pod t¹ nazw¹ odby³a siê w 2010 r. – dla Polski pionierskim i pe³nym nadziei. Od tego czasu wiele siê zmieni³o, ale organizatorzy wci¹¿ maj¹ ambicjê utworzenia platformy wymiany pogl¹dów w kra-ju, który ma najwiêksze w Europie doœwiadczenie w tej specyficznej dziedzinie gospodarki. W konferencji uczest-niczy³ S³awomir Brodziñski, g³ówny geolog kraju, który przedstawi³ rz¹dowe plany regulacji prawnych i fiskalnych zmierzaj¹ce do o¿ywienia aktywnoœci prospekcyjnej. Do intensyfikacji dzia³añ na Ukrainie zachêca³ Georhii Rudko, przewodnicz¹cy Pañstwowej Komisji Zasobów Naturalnych. Kolejni prelegenci omawiali stan badañ w Szwecji, Danii, Polsce (prof. Grzegorz Pieñkowski z PIG-PIB), Hiszpanii i Pó³nocnej Afryce. Najwa¿niejsze rozmowy toczy³y siê w kuluarach, a ustalenia nie zosta³y podane do publicznej wiadomoœci.

19.11. Prezes Rady Ministrów Beata Szyd³o powo³a³a

profesora dr. hab. Mariusza Oriona Jêdryska na stanowisko sekretarza stanu, g³ównego geologa kraju. Profesor Jêdry-sek pe³ni³ ju¿ tê funkcjê w latach 2005–2007.

24–25.11. Niespe³na tydzieñ przed rozpoczynaj¹cym

siê w Pary¿u szczytem klimatycznym Pañstwowy Instytut Geologiczy – Pañstwowy Instytut Badawczy zorganizowa³ w Warszawie konferencjê naukow¹ Zmiany klimatyczne

w przesz³oœci geologicznej. Ponad 80 naukowców

przed-stawi³o najnowsze wyniki obserwacji zmian klimatycz-nych zarejestrowaklimatycz-nych w osadach od proterozoiku do dziœ i stara³o siê odpowiedzieæ na pytanie: czy dzia³alnoœæ cz³o-wieka wzmacnia, czy os³abia wspó³czesne zmiany klima-tyczne? W czasie spotkania odby³y siê 2 sesje plenarne, na których przedstawiono prezentacje przekrojowe i synte-tyczne oraz 8 sesji tematycznych. Konferencji towarzy-szy³y warsztaty SHRIMP zapoznaj¹ce uczestników z

dzia-³aniem mikrosondy jonowej – najnowoczeœniejszym w kraju narzêdziem do badañ paleoklimatycznych.

26.11. Zespó³ Parków Krajobrazowych Pojezierza

I³awskiego i Wzgórz Dylewskich, Warmiñsko-Mazurski Oœrodek Doskonalenia Nauczycieli oraz Olsztyñskie Cen-trum Edukacji Ekologicznej zaprosi³y nauczycieli na kon-ferencjê pt. Lapidarium Geologiczne na Wzgórzach

Dylewskich, która odby³a siê w Hotelu SPA dr Ireny Eris w

Wysokiej Wsi. W programie by³a m.in. prezentacja ksi¹¿ki „Wzgórza Dylewskie. Geologia, krajobraz, antropologia przestrzeni” oraz wyk³ady Dariusza Ga³¹zki z PIG-PIB i Wies³awa Skrobota z Collegium Polonicum w S³ubicach. Spotkanie zakoñczono uroczystym otwarciem Lapidarium Geologicznego na Górze Dylewskiej, którego opiekunem merytorycznym jest PIG-PIB.

07.12. W Muzeum Geologicznym PIG-PIB otwarto

wystawê Zmiany klimatu a ewolucja cz³owieka. Jest ona poœwiêcona zagadnieniom ewolucji cz³owieka od najstar-szych hominidów, przez australopiteki i wczesne Homo do

Homo sapiens. G³ównym celem jest podkreœlenie roli

zmieniaj¹cego siê klimatu jako najwa¿niejszego czynnika determinuj¹cego pojawienie siê i ewolucjê cz³owieka. Wystawa bêdzie czynna do koñca 2016 r. Wstêp jest wolny, a muzeum czynne równie¿ w niedziele.

10.12. Jedenastu polskich naukowców, którzy z

sukce-sami komercjalizuj¹ wyniki prowadzonych przez siebie badañ naukowych, otrzyma³o tytu³ Very Important Polish

Innovator. Naukowców uhonorowano podczas

konferen-cji „Nauka innowacyjnoœæ promocja. Wyzwania dla nauki w budowaniu konkurencyjnej gospodarki”. Spotkanie zor-ganizowa³a Fundacja Polskiego God³a Promocyjnego. Wiêkszoœæ nagród przypad³a specjalistom z dziedziny bio-logii i medycyny, ale wœród laureatów znalaz³a siê Olga Malinkiewicz – prekursorka niskokosztowej metody wy-twarzania ogniw s³onecznych na bazie perowskitów oraz Marek Adamowicz – konstruktor pierwszego na œwiecie transformatora energoelektronicznego du¿ej mocy do napê-dów elektrycznych u¿ywanych podczas wydobywania ropy i gazu.

10.12. W Oddziale Karpackim PIG-PIB w Krakowie

odby³a siê konferencja podsumowuj¹ca projekt Wsparcie

przez Pañstwow¹ S³u¿bê Geologiczn¹ dzia³añ admini-stracji samorz¹dowej. Zgromadzi³a kilkadziesi¹t osób,

przede wszystkim geologów powiatowych i wojewódz-kich, którzy uczestniczyli w szkoleniach organizowanych od wrzeœnia do listopada 2015 r., a tak¿e wyk³adowców, którzy pracowali z nimi przez te trzy miesi¹ce. W czterech miastach – Gdañsku, Krakowie, Warszawie i Wroc³awiu –

9

Przegl¹d Geologiczny, vol. 64, nr 1, 2016

KALENDARIUM

1

Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa; miroslaw.rutkowski@ pgi.gov.pl.

odby³o siê osiem trzydniowych szkoleñ. Projekt by³ reali-zowany w ramach zadañ pañstwowej s³u¿by geologicznej, a sfinansowany w ca³oœci ze œrodków NFOŒiGW. Honoro-wy patronat nad Honoro-wydarzeniem sprawowa³ g³ówny geolog kraju.

11.12. Jubileuszowa, XXV Konferencja Aktualia i per-spektywy gospodarki surowcami mineralnymi odby³a

siê w krakowskim Instytucie Gospodarki Surowcami

Mi-neralnymi i Energi¹ PAN. Organizatorami spotkania byli: Pracownia Polityki Surowcowej Instytutu Gospodarki Su-rowcami Mineralnymi i Energi¹ PAN oraz Komitet Zrów-nowa¿onej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN. Patronat objê³o Ministerstwo Gospodarki i Ministerstwo Œrodowiska, reprezentowane przez by³ego g³ównego geo-loga kraju S³awomira Brodziñskiego, który przy tej okazji prezentowa³ „Bia³¹ ksiêgê ochrony z³ó¿”.

ŒWIAT

amerykañ-skiego molocha organizacyjnego Geological Society of

America (25 tys. zrzeszonych w 100 krajach) odbywaj¹ siê

zwykle jesieni¹ i s¹ wa¿nym wydarzeniem w ¿yciu miê-dzynarodowej spo³ecznoœci geologów. W tym roku impre-za zosta³a zorganizowana w Baltimore w stanie Maryland. Wyk³adom i prezentacjom osi¹gniêæ cz³onków organizacji towarzyszy³y wycieczki geologiczne, niekiedy w odleg³e zak¹tki Stanów Zjednoczonych. Podczas konferencji uho-norowano dr Dawn J.Wright, wybitn¹ specjalistkê w dzie-dzinie oceanografii, która kieruje zespo³em naukowców w Esri Inc. Na podkreœlenie zas³uguje perfekcyjna obs³uga medialna przedsiêwziêcia obejmuj¹ca codzienne konfe-rencje prasowe, publikacje licznych artyku³ów popular-no-naukowych, a tak¿e panele dyskusyjne dostêpne na ¿ywo w sieci, z udzia³em wybitnych specjalistów, na co dzieñ trudnych do zebrania w jednym miejscu i czasie.

04–06.11. Menad¿erowie najwiêkszych tuzów

prze-mys³u surowcowego i górnictwa – Rio Tinto, Anglo Ame-rican, BHP Billiton, Caterpillar, Howden oraz naukowcy z Australii, Chile, Kanady, Niemiec, RPA i wielu innych surowcowych krajów œwiata uczestniczyli w konferencji

Future Mining, która odby³a siê ju¿ po raz trzeci w

Syd-ney. G³ównym organizatorem by³ Australasian Institute of Mining and Metallurgy, jeden z najstarszych na œwiecie oœrodków badawczych w dziedzinie górnictwa i metalurgii. Wœród mnogoœci poruszanych zagadnieñ mo¿na by³o zna-leŸæ m.in. perspektywy górnictwa na Marsie, Ksiê¿ycu i asteroidach, pe³ne zautomatyzowanie kopalñ g³êbino-wych, nowe rozwi¹zania w dziedzinie górnictwa oceanicz-nego oraz przewidywania dotycz¹ce rodzaju surowców mineralnych, które bêd¹ przydatne w przysz³oœci.

30.11–12.12. Przygotowywany od dwóch lat, wielki

szczyt klimatyczny ONZ – COP21 w Pary¿u na nieca³e trzy tygodnie przed rozpoczêciem stan¹³ pod znakiem za-pytania w wyniku serii ataków terrorystów islamskich i wprowadzenia stanu wyj¹tkowego we Francji. Mimo wszystko konferencja siê odby³a, a w³adze francuskie do³o¿y³y wszelkich starañ, by tysi¹com jej uczestników zapewniæ pe³ne bezpieczeñstwo. Wynikiem spotkania by³o porozumienie paryskie – deklaracja o ³agodzeniu zmian klimatycznych podpisana przez 196 reprezentantów pañstw i globalnych organizacji pozarz¹dowych. Zapisy deklaracji stan¹ siê prawem podlegaj¹cym implementacji w progra-mach narodowych jeœli zostan¹ ostatecznie potwierdzone w Nowym Jorku do 21 kwietnia 2017 r. przez co najmniej 55 pañstw, emituj¹cych ³¹cznie 55% gazów cieplarnianych. G³ównym zobowi¹zaniem jest ograniczenie globalnego ocieplenia do 2°C w porównaniu do poziomu preindus-trialnego. W odró¿nieniu od protoko³u z Kioto nie okreœlono harmonogramu i zakresu ograniczeñ dotycz¹cych poszcze-gólnych pañstw – stron umowy.

04.12. Organization of the Petroleum Exporting Coun -tries, lepiej znana pod akronimem OPEC, zakoñczy³a swe obrady w Wiedniu. Trzynaœcie krajów cz³onkowskich kon-troluj¹cych 40% œwiatowego wydobycia ropy naftowej nie zdo³a³o ostatecznie uzgodniæ zapisu o ograniczeniu pro-dukcji forsowanego przez najbardziej wp³ywowego cz³onka kartelu – Arabiê Saudyjsk¹. Decyzjê od³o¿ono do nastêp-nego spotkania, które odbêdzie siê 2 czerwca 2016 r. Do stowarzyszenia ponownie przyjêto Indonezjê, która zawie-si³a cz³onkowstwo w 2008 r., kiedy to faktycznie sta³a siê importerem netto surowca. Jak podkreœlaj¹ obserwatorzy brak konstruktywnych wniosków z obrad œwiadczy o ma-lej¹cej roli OPEC jako silnego i zdeterminowanego gracza na globalnym rynku.

06–09.12. W Doha, stolicy Kataru, odby³o siê kolejne

spotkanie pod nazw¹ International Petroleum

Techno-logy Conference (IPTC). Patronat nad przedsiêwziêciem

obj¹³ Jego Wysokoœæ Sheikh Tamim Bin Hamad Al Thani, emir Kataru, a g³ównymi sponsorami by³y wielkie koncer-ny: Qatar Petroleum, Shell, ConocoPhilips, ExxonMobil, OXY, RasGas, Saudi Aramco, Total i Maersk Oil. IPTC jest jedn¹ z najbardziej presti¿owych imprez w bran¿y naf-towej. Odbywa siê raz do roku, a terytorialnie ogniskuje siê na problemach krajów Azji, w szczególnoœci Bliskiego Wschodu. Status merytoryczny wyst¹pieñ zapewniaj¹ cz³onkowie rady programowej wywodz¹cy siê z American Association of Petroleum Geologists, European Associa-tion of Geoscientists and Engineers, The Society of Explo-ration Geophysicists i Society of Petroleum Engineers. W spotkaniu uczestnicz¹ praktycznie wszyscy zaintereso-wani wydobyciem, rozpoznaniem i przetwórstwem surow-ców naftowych pomiêdzy Pacyfikiem a Morzem Czerwonym. Nie brak jest przedstawicieli rz¹dów i przywódców pañstw. W zesz³orocznym spotkaniu w Kuala Lumpur wziê³o udzia³ ponad 10 tys. uczestników, w tegorocznym zapewne jeszcze wiêcej.

14–18.12. American Geophysical Union

zorganizo-wa³a swe doroczne spotkanie tym razem w San Francisco. Jak twierdz¹ organizatorzy, jest to najwiêksza na œwiecie konferencja dotycz¹ca nauk o Ziemi. Byæ mo¿e maj¹ racjê, bior¹c pod uwagê prawie 24 tys. zarejestrowanych uczest-ników i 1800 zg³oszonych sesji naukowych. Zakres dzie-dzin jest osza³amiaj¹cy – obejmuje w zasadzie ca³e spektrum wiedzy o naszej planecie oraz dostêpnej bada-niom bliskiej przestrzeni kosmicznej. Na potrzeby konfe-rencji uruchomiono kilka profesjonalnych oœrodków dla dziennikarzy (press room) i przewidziano mo¿liwoœæ udzielania wywiadów w warunkach studyjnych. Wiele sesji by³o transmitowanych na ¿ywo za poœrednictwem internetu. Referaty i skróty najwa¿niejszych wyst¹pieñ bêd¹ publikowane przez czasopisma naukowe a¿ do nastêpnego jesiennego spotkania w 2016 r.

10