Uwagi do programu Zrzeszenia Kaszubskiego (1963)

Tadeusz Bolduan

Uwagi do programu Zrzeszenia

Kaszubskiego (1963)

Acta Cassubiana 14, 253-255

Tadeusz Bolduan

Uwagi do programu Zrzeszenia Kaszubskiego

(1963)

P ro g ra m Z rz e sz e n ia K a sz u b sk ie g o trz e b a ta k o p ra c o w a ć , ab y z a w ie ra ł on: I. O cenę ru c h u k a sz u b sk o -p o m o rsk ie g o w p rz eszło ści.

II. O cenę ru ch u k a sz u b sk o -p o m o rsk ie g o w la ta c h 1 9 4 5 -1 9 6 2 . III. Z a ło ż e n ia p ro g ra m o w e do ak tu aln ej realizacji.

IV . Z a ło ż e n ia o rg an izacy jn e. I.

I. R u ch k a sz u b sk o -p o m o rsk i u k sz ta łto w a ł się n a g ru n c ie p o lity c z n y m w o k re ­ ślo n ej s y tu a c ji ( z a b ó r p ru s k i), a n a s tę p n ie p r z e k s z ta łc ił się w re g io n a liz m y (k aszu b sk i, k o c ie w sk i) o w y ra ź n y m ch a ra k te rz e sp o łe c z n o -k u ltu ra ln y m . O k res z a b o ró w z a c ią ż y ł je d n a k n a ty c h re g io n a liz m a ch , czeg o w y ra z e m b y ło m .in . la n ­ so w an ie m o w y k aszu b sk iej d o ran g i ję z y k a literack ieg o . K o m p lek s niż sz o śc i w p a ­ ja n e j P o m o rz a n o m p rz e z zab o rcę i p o g łęb ian ej w la tach m ię d z y w o je n n y c h sp o ­ w o d o w a ł n a w ró t do p o lity c z n e g o sa m o o k re śle n ia się P o m o rzan . Tak w ię c re g io ­ n a liz m y p o m o rsk ie , a szczeg ó ln ie k a sz u b sk i, p rz e k sz ta łc iły się w la ta c h m ię d z y ­ w o je n n y c h p o n o w n ie w ru ch y p o lity c z n e , nie z a tra c ają c je d n a k zasad n iczej d z ia ­ ła ln o śc i k u ltu ra ln e j.

Z a sta n a w ia jąc e je s t, w ja k im sto p n iu ru ch p o m o rsk i p o siłk o w a ł sp raw ę n a ro ­ d o w ą n a P om orzu, a w ja k im stopniu j ą h am o w ał, ch o ciażb y podśw iad o m ie. B łędne k o ło in te g ra c ji w o k resie m ię d z y w o je n n y m . L a ta II w o jn y św iato w ej. R u c h p o ­ m o rsk i p o z o sta je w całej ro z c ią g ło śc i ru c h e m p o lity c z n y m , co z n a jd u je w y ra z w n ie n a w istn y m sto su n k u do o k u p an ta, w d z ia ła ln o śc i p o m o rsk ie g o ru ch u oporu.

Z a d a n ia ru c h u p o m o rsk ie g o po II w o jn ie św ia to w e j. C e lo w o ść je g o istn ie n ia w la ta c h 1 9 4 5 -1 9 4 7 , c h a ra k te r i sy tu acja, w ja k ie j o n się ro zw ijał.

O c e n a d o ty ch czaso w ej d zia ła ln o śc i Z rz e sz e n ia K a sz u b sk ie g o (1 9 5 6 -1 9 6 2 ). R o la ru c h u p o m o rsk ie g o w in te g ra c ji sp o łe c z e ń stw a n a P o m o rzu .

2 5 4

T

B

Ocena kadrowa Zrzeszenia Kaszubskiego i potrzeba dostosowania programu

do aktualnej sytuacji ogólnej Zrzeszenia.

II. Uwagi do założeń programowych

Zrzeszenie Kaszubskie po roku 1960 podupadało i od tego czasu nie przejawia

działalności. Istnieje tylko formalnie. Zaprzepaszczenie (przyczyny) własnego

dorobku przez doprowadzenie do stagnacji poszczególnych ogniw, stawia Zrze­

szenie wobec konieczności zmiany swego programu praktycznego.

1.

Zrzeszenie musi ocenić swoją sytuację kadrową, osobno w poszczególnych

powiatach (oddziałach) i do kadr dostosować program. Już teraz wiadomo,

że ten program w zakresie form pracy i podejmowanych inicjatyw powinien

być raczej minimalny.

2.

Ludzie, którzy nie podołali obowiązkom lub z różnych przyczyn nie mogą

albo nie chcą pracować na kierowniczych stanowiskach w Zrzeszeniu, po­

winni odejść bez względu na zasługi.

3.

Tam, gdzie to jest możliwe, stanowiska powinni objąć młodzi działacze,

ale obeznani już z problemami ruchu kaszubsko-pomorskiego.

4.

Zakres pracy Zrzeszenia trzeba ograniczyć. Zrzeszenie nie może ani posiłko­

wać, ani wyręczać aparatu administracyjnego.

5.

Głównym zadaniem Zrzeszenia jest praca wokół zagadnień ściśle kaszub­

skich i opiera się na zasadach „miłośników” i „inspiratorów”.

6.

Podstawą działania Zrzeszenia, w miejsce dotychczasowych kół, są: kluby,

koła zainteresowań, zespoły i komisje. Np. klub ekonomistów, koło bibliofi­

lów, klub miłośników słowińców, koło przyjaciół Kartuz, zespół do opra­

cowania historii ruchu oporu itp. Wszystkie te placówki, tworzone wg zainte­

resowań czy [pasji] członków, mogą być nieliczne, początkowo nawet liczące

od 3 członków. Posiadają one uprawnienia dotychczasowych kół i podlegają

zarządom oddziałów lub bezpośrednio Zarządowi Głównemu.

7.

Członkowie kół, klubów itp. otrzymują legitymacje Zrzeszenia i wykupują

wkładki. W ten sposób można będzie tworzyć absolutnie nową ewidencję

członków Zrzeszenia.

8 21 Zrzeszenie rozbuduje swoją działalność w kierunkach:

a) pracy w klubach, kołach itp.,

b) organizowaniu spotkań towarzyskich,

c)

- // -

wycieczek poznawczych,

d)

- // -

akcji wydawniczej,

e)

- // -

akcji odczytowej.

U

Z

K

(

)

255

9. W k rçg u z a in te re so w ań Z rz e s z e n ia p o z o s ta ją spraw y: a) lite ra c k ie i w y d a w n ic z e ,

b) h isto ria , e tn o g ra fia (i w o g ó le tzw . p rz e sz ło ść ),

c) re d a k c ja B iu le ty n u (trz e b a p o w o ła ć k o m ite t re d a k c y jn y n a w e t w ted y , je ś li B iu le ty n b ê d z ie siê u k a z y w a ł od p rz y p a d k u do p rz y p ad k u ),

d) k u ltu ra w n a jsz e rsz y m p o jêciu , e) o św ia ta (w g m o żliw o śc i),

f) p ro b le m a ty k a sp o łe c z n a (d z ia ła ln o ść i p u b lic y sty c z n a i o d c zy to w a), g) p ro b le m a ty k a g o sp o d a rc z a (w g p o trz e b i za in te re so w ań ).

10. N a le ż y ro z b u d o w a ć p racê z m ło d z ie ż ą , z n a jd u ją c n a jp ie rw o d p o w ie d n ie jej form y.

III. W sk a z ó w k i o rg an izacy jn e

1. S pow odow ać, ab y spraw nie p rzep ro w ad zić p rzy g o to w an ie Z jazd u Z rzeszen ia w p o c z ą tk a c h listo p a d a br.

2. D o te g o c z a su p re z e s p o w in ie n sced o w a ć w ła śc iw ie k ie ro w n ic tw o Z K w ic e ­ p rezeso w i, a sam re p re z en to w a ć Z rz e sz e n ie n a z ew n ątrz, w g w sk a z ó w e k P re ­ zy d iu m . D o ty c h c z a so w a p ra k ty k a w y k a z a ła , że p re z e s nie p o tra fi o rg a n iz a ­ cy jn ie i p ro g ra m o w o p o p ro w a d z ić Z rzeszen ie.

3. D o p ro w a d z ić do p ra w id ło w e g o sk ła d u P re z y d iu m i Z a rz ą d G łów ny, o czy ścić te instancje z ludzi n iem ający ch leg aln eg o ty tu łu u c z estn iczen ia w ich pracach. 4. U sto su n k o w a ć siê i z a ła tw ić w sz e lk ie rezy g n a c je c z ło n k ó w P re z y d iu m i Z a ­

rząd u G łó w n eg o .

5. S k o ń czy ć ze zw o ły w a n ie m p o sie d z e ń P re z y d iu m i Z G w n ie p e łn y m sk ład zie, w g u z n a n ia prezesa.

6. D o k o n a ć p rz e m y śla n e g o p o d z ia łu o b o w ią z k ó w m iê d z y c z ło n k ó w P re z y d iu m i zaż ą d ać o d n ic h p la n ó w pracy.

7. W ró cić do tra d y c ji re d a g o w a n ia k o m u n ik a tó w i in fo rm a c ji d la oddziałów . 8. Z le c ić o p ra c o w a n ie h isto rii - k ro n ik i Z rz e sz e n ia K a sz u b sk ie g o , ab y b y ła o n a

g o to w a n a II zjazd.

9. S k o m p le to w a ć a k ta Z rz e sz e n ia, ab y n ie w a la ły siê o ne w p ry w a tn y c h m ie s z ­ k an iach .