Podpis elektroniczny a handel międzynarodowy : wybrane aspekty

Pełen tekst

(1)Lm 639. 2004. AkademII Ekonomiczno' w Krakowie. Wojciech Zysk Kał.dra. Handlu Zagraniczn •••. Podpis elektronicmy a handel międzynarodowy. Wybrane aspekty Elekironiczna gospodarka zmienia sposoby planowa nia i realizacji biznesu, w Iym biznesu w skali mi~dzynarodowcj ' . Swoboda zawierania umów handlowych przy użyciu narzędzi c·bizncsu i nowoczesnych technologii wymaga stworzenia stabilnego i przewidywalnego oloezenia i klarownych slruklur prawnych, umożliwia jących realizowanie elekironicznych konirakiów. Tempo zmian i rozwojowy slan e-gospodarki spolęgowal zagroże nia i ryzyka związane z zawieraniem Iransakcji ', np. w Inlernecie. Aby lo ryzyko wykluczyć lub przynajmniej zminimalizować, powSlaly pewne regulacje dotyczące zasad i prawnych aspektów prowadzenia biznesu w tzw. cyberprzeslrzeni. Jednym z ważniejszych problemów - jeżeli nic kluczowym problemem - jesl kwestia elektronicznego sprawdzania tożsamości. Daje to pewność wlaściwej i <łUlentyczncj identyfikacji partnerów wymiany, co w praktyce oznacza slwierdzenie ważności prawnej szczególnej formy przesylu danych w formie specjalnego komunikalu, tzw. podpisu elektronicznego·'. Dynamika rozwoju handlu elektronicznego i rola, jak'l odgrywa on w procesie globalizacji handlu, sprawila, że niezbędne slalo się zapewnienie jasności i przejrzystości regul obowi 'lzujących w lym handlu oraz zbliżenie przepisów prawnych regulujących ten obszar. Z uwagi na specyfikę handlu elekironicznego i jego interdyscyplinarność, niezbędna slala się koordynacja prowadzonych w lym zakresie I. Por. 13. Moruarska. W. Zysk, Tcoretycl /le all'('kry 'lOwi'j eko"omii i jej wpl)w IItI wybral/c clell/clII)'. irÓit gWifJOtlllrcZCJ,:O. Iw:1ProM'm)' h(f"dlll mifdz)'lIarodowc,I.>U, pod red . K . Budzowskicgo, S. Wydymu-. sa, AE w Krakowie , Kraków 20nO. 2Transakcja internetowa to sprzcdaz lub zakup towarów lub usług niezalcżnie od lego, czy odbywa sir; on m i ędzy przedsiębio rcami, gospodars tw.tmi domowymi , osobumi fizycwymi, rzqdami, czy innymi publicznymi lub prywatnymi organiz;u:jami, prowadzony przez sieć interne towii . Por. hup:/I W\VW .mg.go\l.pl!strukt ur/hand _usl/sprawo. htm# 41 I .1 Wbrew panuj'lccj ogól nic opinii pojęcia "podpis ckktroniczny" i "podpis cyfrowy" 11 ie Sil równoznaczne. Podpis clcktmniczny jest poj~cicm szerszym, podpis cyfmwy jest jcdnym z możliwy c h podpisów cJcklronicznych..

(2) Wojdec:!, Zy.\·k. prac. Niezbędnym elementem rozwoju elektronicznej gospodarki jest tworzenie standardów miądzynarodowyeh, slużących poprawie jak ośc i komunikowa nia się. Elcktronic"llle systemy wymiany dokumentów wymagaj'l ujednolicenia formatu przesylanych informacji i danych'. Komisja Narodów Zjednoczonych ds. Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL) w celu ujednolicenia zasad reguluj'lcych elektroniczny przekaz danych opracowala tekst modelowej ustawy Jednolitego Prawa Elektronicznego Przesylania Danych (EDI)" który zostal zatwierdzony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w czerwcu 1996 r. i uzupclniony w 2001 r. Ustawa modcłowa stanowi dla państw czlonkowskich ONZ wzorzec, na podstawie którego ich organy ustawodawcze uzyskują możliwość wprowadzenia do krajowego systemu prawnego zespolu jednolitych międzynarod owych unormowań, których przedmiotem są m.in.: - unifikacja przesiania i wymiany danych za pomoC'! mediów elektronicznych, - określenie charakteru prawnego i nadanie skuteczności umowom zawieranym dzięki elektronicznemu przesylaniu informacji. Przełomem stalo się powstanie Komisji Standaryzacyjnej przy ONZ. Komisja ta stworzyła standard, który nazwano UN/EDI FACr. Standard ten został przyjęty przez ISO - Mi,dzynarodow'l Organizację Standaryzacyj"'l. EDlFACT to otwarty standard, obejmujący kilkase t typów do kumentów elektronicznych od zamówień i faktur po dokumenty finansowe i bankowe". Innym ważnym obszarem prac prowadzonych w ramach ONZ zajmuje si, grupa robocza łTPWG (International Trade Procedures Working Group). Celem jej działania jest upraszczanie, standarylowanie oraz harmo nizowanie procedu r obrotu międzynarodowego tak, aby w przyszlości uczestnictwo w obrocie Z<lgranicznym było dla podmiotów gospodarczych równ ic łatwe, jak uczestnictwo w obrocie wewnątrz kraju. Jest to sprawa niezwykle istotna zwlaszcza obecnie, w wa runkach tendencji do globalizacji gospodarki. 25 września 1998 r. Deklaracja Światowej Organizacji Handlu dla Światowej Gospodarki Ełektronicznej rozpoczę ła "pclny program prac dla przeanalizowania wszystkich kwestii związanych z handlem w odniesieniu do gospodarki elektronicznej". Cztery ciała WTO (Komitet Handlu i Rozwoju, Rada Wlasności Intelektualnej Zwi~lzanej z Handlem, Rada ds. Dóbr i Rada ds. Usług) dokonaly przeglą du istniejących wielostronnych porozumień handlowych pod k'ltem zastosowania tych że w świa towej gospodarce elektronicznej' . , Strony wymiany używajijlych samych standardów do przesyłania danych i takiego samego oprogramowania umożliwiającego ich tworze nie, Por. M. Trojańs ki, /:,'/t'klroll;czlla wymiana dokUli/Cli/Ów, hll p://www.mag.com .pIJporady/cybcrcash/cO 19/. s ED1 (ang.) - Elec/IVI/ie Data Jn/erc/ul/'ge - świalOwy system elek troni cznej wymiany danych. Przyk lndy zas t osowa ń EDllo m.in .: SW IfT (Sm·iely for WorldwitJe /mcrou"k FimJllcilll Tdecom",lIlI;fa/IOIl) - światowy system telekom unikacyjny dla operacji bankowych, ACS (Automatrt/ Commen.·;u! Sy.5tem) -skomputeryzowany systcm Iransportow(Hclny. LlMNct (London buurancc Mllrkł.' t Nelwork) - ogó lnoświat owy syste m ubezpieczc niowy. , Za: hllp://.www.EDl.pl 1 Szerzej: Świi\lOwy plan dzia łania dla clektronic'lOcj gospodarki, hnp:/Jw\.\.w.ict.--who .org.

(3) Podpi.<. Istotny wklad w prace nad rozwojem elektronicznej gospodarki i zapewnieniem bezpieczeństwa transakcjom zawieranym drog', clektroniczn" wniosla Konferencja Ministerialna Organizacji Wspólpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), która odbyla się w Ottawie w październiku 1998 r. Ustalenia przyjęte na konferencji dotyczyly kierunków prac, które powinny zostać podjęte przez w,dy krajów czlonkowskich dla stworzenia warunków bezpiecznego rozwoju obrotu elektronicznego, przy jednoczesnym zapewnieniu wla ściwego poziomu ochrony praw wszystkich jego uczestników. Ministrowie przyjęli deklarację o wiarygodności gospodarki elektronicznej, w której wymieniono szereg dzialań maj'lcych na celu stworzenie technologii zwiększających wiarygodność i budz:Jcych zaufanie do gospodarki elektronicznej. Deklaracja zaklada kontynuowanie przez rządy państw czlonkowskieh OECD prac w tym zakresie wspólnie z przedstawicielami przedsiębiorców i użytkowników. W deklaracji p odk reślono m.in., że: - w,dy powinny wspierać ko nkurencję w gospodarce elektronicznej oraz redukować lub eliminować niepotrzebne ograniczenia jej rozwoju, - podejmowane przez rządy środki interwencyjne. j eś li s,! ko nieczne. powinny być proporcjonalne, przejrzyste, konsekwentne i daj.,ce się przewidzieć , a także powinny spclnia ć wymóg calkowitej neutralności technologicznej , - przedsiębiorcy powinni odgrywać roll( wiod',q w poszukiwaniu i wdrażaniu rozwiązali wielu aktualnie istniejących problemów w gospodarce elektronicznej, pracuj"c w tym zakresie ściśle Z rządami, - rozwój gospodarki elektronicznej zależy od zdobycia powszechnego dostępu do infrastruktury informatycznej, - efektywna konkurencja na rynkach telekomunikacyjnych powinna zapewnić w swoim dlugofalowym dzialaniu obniżkę kosztów, zwiększenie jakości i poszerzenie dostępu do infrastruktury teleinformatycznej. Gospodarka elektroniczna stala się przedmiotem szczególnego zainteresowania i aktywności legislacyjnej również we Wspólnotach Europejskich. 14 kwietnia 1997 r. ukazal się komunikat Komisji', zatytulowany "lnicjatywa europejska w gospodarce elektronicznej", a następnie wytyczne dotyczące liberalizacji rynku telekomunikacyjnego, ustanowienia ram prawnych i procedur administracyjnych, jasnych i moż liwych do przewidzenia oraz stworzenia otwartego i konkurencyjnego środowiska gospodarczego, sprzyjającego rozwojowi gospodarki elektro nicznej w Europie. Ponadto 3 maja 2000 r. Parlament Europejski zatwierdzil dyrektywę w sprawi c niektórych aspektów prawnych handlu elektronicznego na Rynku Wewnętrznym". Dyrektywa ta, wraz z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 grudnia 1999 r. w sprawic ramowych warunków dla podpisu elektronicznego'", kształtuje podstawowe ramy prawne, dotyczące transakcji zawieranych drogą 'COM (97) t57 r",al .. Dircctj\,c of the Europcan Parli3mcnt and or the Counci l Dircctive on ce rtain le ga ł aspccts of dectronie cornmerce in the Interna! M'lrket. lO Dircctivc 1999/93/EC oC the Europcan Parliamcnt and of the Council on a Community framcwork for clcclronic sigmnu rc. •J.

(4) Wojciech Zysk. elektronicznil, zohowiązuj'lc państwa czlonkowskie do uznania ich za w pelni wi,,żące i równoważne transakcjom zawieranym w formie tradycyjnej. Dyrektywa () podpisie elektronicznym. została już wl;~cz{)na. do acquis coml111ll1autaire w. za~. kresie "swobody świadczenia uslug", co wymaga wdrożenia jej w prawo polskie. Trwaj'l prace nad tzw. nowym pakietem regulacyjnym w kwestiach gospodarki elektronicznej. Obejmuje on: - propozycję Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 12 lipca 20()O r. w sprawie wspólnych ram prawnych dla sieci i uslug komunikacji elektronicznej, - propozycję Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 12 lipca 20()O r. w sprawie uslugi powszechnej i praw użytkownika w odniesieniu do sieci i uslug komunikacji elektronicznej, - propozycję Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 12 lipca 2000 r. w sprawic przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze komunikacji elektronicznej, - propozycję Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 12 lipca 2000 r. w sprawie zezwoleń dotyczących sieci i uslug komunikacji elektronicznej,. - propozycję Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 12 lipca 2000 r. w sprawie dostępu i pohlczcń międzyoperatorskieh do sieci komunikacji elektronicznej i związanej z ni:, infrastruktury. W zwi:,zku z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady z IJ grudnia 1999 r. w sprawic ramo"yeh warunków dla podpisu elektronicznego, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 18 września JOOI r. uehwalilustawę () podpisie elektronicznym. któ", prezydent RP podpisal II października 2001 r." (ogloszona 15 listopada 2001 r.). Zanim jednak zakończono pracę nad t" ustawą, Sejm uchwal" Z 14 lipca 2000 r. w sprawie budowania podstaw spoleczeństwa informacyjnego w Polsce" określil swoje stanowisko w sprawie warunków stworzenia spoleczeństwa informac')'jnego"Dz. U. 01.130.1450. Por. art. 59. I. Ustawa wchodzi w życi c po upływie 9 miesięcy od dni'l ogto ~ szcnia, z wyjątkiem art . 4 pkt J ...(} oraz art. 11 ust. 4, które wchodzil w życic z dniem uzyskcinia przez Rlcczpospolit i) Polsk i' cz łonkostwa w Unii Europejskiej. 11 M.PJIO.12.44S 1211ipca 2000 r. 1.1 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza, że obowiązują cy system prawny i polityka Rz,.Ju nic tworz;. dostatecznych warunków, by w pełni wykor zystać możliwo ś ci rozwoju . Nowoczesne technologie , usługi i zastosowania usług telek omunikacyjnych . teleinformatycznych i multimedialnych mog;! być kalaliz;.l1ort:m rozwoju gospodarczego. zwiększać kunkurencyjność gospodark i. tworl)'ć nowe miejsca praq', sprzyj:lc rozwojowi demokracji, region6w, ws po maga ć mluC'l anie, ochronił zdrowia , t10 S lęp do II. dóbr kuliu!)'. Sejm wzyv..'a Rząd do przedstawienia w trybie pilnym do końca września 2000 r. z ałnżell strategii m:cwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce. Wyraża przy tym przekonanie, ll~ struklllra RZćłdu powinna sprzyja ć koordynacji j realizacji zasad tej polityki we wszystkic h działach i :o.zcll'hlach administracji raJdowej . W szczegblności "aleiy uwzględnić nas1c,' puj.)CC zagadnie nia : I) zasady po wszechnego dostępu i \I.ykorlyslania Intc rnet u 1... 110) udziału przcdsl awicicłi Polski w mi t;d zynarodowych ustaleniach i działaniach standaryzuj'lC)'ch zasady gospodarki cłektron iczl1 e j. Sejm lohowi:}zuje RZild do pilnego podjęcia prac legislacyjnych u!l1oźliwiaji!cych rozwój gospodarki elekI ro nicznej, w Iym jak najszybslego prze siania Sejmowi projektów oJpowicdni ch US I;IW regu lujących kwestie dO l yC'l ~ CC : (zw. podpisu dcklroniczncgo. dokumentu elekIronicznego. h cz pict:lcń-.

(5) Podpis elektroniczny a handel mifd::ynarmJowy. .,. Ustawa o podpisie elektronicznym jest ohszernym aktem prawnym , adresowanym do uczestników rynku, osóh fizycznych i organów władzy puhlicznej. Zgodnie z cclem ustawy, opatrzenie danych elektronicznych, zawierających oświadczenie woli, bezpiecznym podpisem elektronicznym. wCI)'fikowanym za pomoc;:) ważne. go kwalifikowanego certyfikatu, ma wywolywać takic same skutki prawne jak podpisanie (w sposóh tradycyjny) dokumentu zawieraj,!ccgo oświadczenie woli. Ma więc spe lniać wymogi formy pisemnej". Podpis elektroniczny stanowi,! danc w postaci elektronicznej, które wraz z danymi, do których zostaly dob!ezone, lub z którymi są logicznie powiązane, slużą do identyfikacji osoby składaj,!ccj podpis " . Podpis elektroniczny b,d'l mogly mieć zarówno osoby fizyczne, jak i prawne (w tym przypadku wyznaczona i upoważniona osoba fizyczna). K!uczowym dla tego opracowania zagadnieniem jest wpływ uregulowań polskiego prawa, c1otycz:/cych nowoczesnych rozwi,/zań elektronicznego podpisu, na wybrane elementy handlu mi ądzynarodowego. W pierwszej kolejności nale żywspo mnieć o zagadnien iach zwi,!za nych z marketingiem mi<;dzynarodowym. Reklamowanic si y. prezentowanie informacji o firmic, zamieszczanie ofert, cen, poszukiwanie odhiorców, dostawców, partnerów nahiera w dobie Internetu zupełnie inncgo wymiaru. Przestajemy szukać informacji , zaczynamy ją znajdować. T"kże znalezienie naszej oferty staje się latwiejsze, swobodniejszy jest dostąp do rynków i informacji o nich. Informacja możliwa do uzyskania jest bardzo atrakcyjna dla odhiorcy - zawiera elementy statyczne (tekst, grafiką, zdjęcia) i dynamiczne (sehvencje audio, video, animację itd .). Pol,!ezenie tych elementów silniej oddzialuje na odbiorcę. Następuje proces integracji elementów marketing-mix"'. Podpis elektroniczny i problemy z nim zwi'lzane mają też wplyw na zagadnienia organizacji i techniki handlu międzynarodowego. Chodzi o wiąż,!ee zapytania ofertowe, zawieranie umów w drodze oferty, inne dokumenty handlowe sygnowa-. ne podpisem elektronicznym, precyzyjne określenie terminu i miejsca zawarcia umowy (kontraktu), modele kontraktów, kwestie akceptowania podpisu i jego uwierzytelnienia, zasady i tryhu dochodzenia roszczeń i rozwiązywania sporów (alte rnatywne systemy rozstrzygania) na tlc nicnalcżytego wykonania zawartej umowy (dostarczenie wadliwego towaru, odpowiedzialność sprzedającego z tytułu rę kojmi i gwarancji). Istotn,! kwestią jest też zabezpieczenie danych przesyłanych do przeprowadzania transakcji . Ciekawe są też próhy wprowadzania nowych form plat-. stWII informacji, kryptografi i. ochrony intcrcsóv.' konsumentlI, ochrony danych, bczpicczcilstwa i zasad umów zawiera nych za pornoq Int erne tu i sieci telekomunikacyjnych, a takie kwestie podatkowe i dOlyczijce przepisów usprawniaj'IL1'ch dct'lliC'lny obrót towarowy z zagranic., .. hllp://www.kik .com.pl/kik-bin/ 1\ Przyjęte rOl\'1i'Izania opieraj;, si~ na systemie domniemań prawnych: dotyczące osohy sk ładaj ., eej podpis i prawdziwości znakowania czasem (kwcslia momentu złożenia podpisu - daty w rozumieniu K ~) Jeksu Cywilnego). Por . htlp://www.prawnik .llet .pl/pwi/podpis.htm oraz E. Andrukiewicz, KM . Swięeicki, Stell/p/owal/ic 1II0(,,:I/ikicl/I czaSII, "Rzeczpospolita" z 23 maja 20{H, nr 119, p, Por. M.E. Rosińska, Problemy hal/d/II i I/wrkctingll rlekmmic::m:go Iw: J Handel mirdz)'l1t1rodowy 20()J, pod red . K. Budzowskicgn, S. Wydymusa, AE w Krakowie, Kraków 2001. '~Por ..

(6) JVojciech. Zysk. ności, tzw. waluty cyfrowej i czeków cyfrowych " . Waluta cyfrowa może wyst~po wać w wicIu postaciach, poez~wszy od inteligentnych kart (ze specjalnym ukladem elektronicznym), poprzez certyfikaty elektroniczne, pełni,!cc funkcję pieni9dzy. (wystawiane np. przez banki), aŻ po specjalistyczne systemy, takie jak CybcrCash '", oparte na Internecie". W kwestiach związanych z bankowości" wprowadzenie podpisu elektronicznego uprości i ulatwi kontakty z bankiem, spowoduje oszczędność czasu, umożliwi zaciąganie kredytów i przeprowadzanie rozliczeń międzynarodowych. Pojawią się tcż możliwości łączenia korzystania z usług bankowych i ubezpieczeniowych, tzw. bankassurancc. Wtedy istniałaby możliwość jednoczesnego zawierania umów ubezpieczeniowych w połączeniu z operacjami bankowymi. Zupełm, rewolucją są pilotażowe próby, mające na celu sprawdzenie w praktyce możliwości prowadzenia handlu za pomocą telefonu komórkowego. W ramach programu nazwanego Elektroniczne Usługi Platnicze Przez Telefon Komórkowy" firma Nokia, bank Nordca i Visa International testują rozwiązania ogólnoświlltowego "handlu mobilnego". Gospodarka elektroniczna i jej elementy, takie jak np. podpis elektroniczny, wywarły niew"tpliwy wpływ na sferę logistyki. Fizyczna lokalizacja biznesu odgrywa coraz mniejsz" rol~ w dzialalności firmy, za to szybkość jej rcakcj i, elastyczność i innowacyjność stały si~ równic istotne jak wielkość przedsiybiorstwa i jego zasoby. Wirtualne produkty, uslugi i informacja są tak samo cenne jak fizyczne aktywa. Przeobrażenio ulega też sposób współpracy dostawców, klientów i innych ogniw tradycyjnych łańcuchów dostaw - rośnie kompleksowość zasad kooperacji i kontaktów. Post~pujc skracanie lań cucha produkcji i dystrybucji, redukcja poś rednic twa, wdrażane są procedury śledzenia zasobów, stanów magazynowych i cen na rynkach międzynarodowych. Powstalo pojęcie nowoczesnego zarządza nia logistycznego, używającego nowoczesnych technologii w codziennej pracy, zrodziły się terminy: sieć wartości, partnerstwo elektroniczne, internetowy łańcuch dostaw. Oto cechy nowoczesnego łańcucha dostaw: - zdolność do szybkiej reakcji, umiejętność zaspokajania szybko zmieniającego SIę popytu, - elastyczność, osiąganie optimum ponoszonych kosztów i poziomu obsługi, - zdolność do optymałnego wykorzystania zasobów firmy, - inteligencja, maksymalizowanie wykorzystania wszystkich dost~pnych infor-. maCJI, - korzystanie z nowoczesnych bilne technologie)".. rozwiązań. n Przeprowadzanie transakcji w Internecie prl}' moc:, protoKołów SSL i S-HlTP.. (podpis elektroniczny, Internet, mo-. użyci u. karl krcdylOwych rozwi'I1.anC jest za po-. 1~. Por. hllp:J/WwW.markctplaccgroup.com.inlerncLhlm\ oraz http://wwW.opclllllarkcLi.Xml. I~. Ang. EMPS - Elektronie Mobile Paymcllf. 211. Por. E. Kołakowska. Elektroniczny latIcuch, .. Gazela Wyborcza" z 241islopada 2001 r.. Snl'ia~',. por . htlp://WWW.moJ1cy.pl.

(7) Podpis elekfrolliczlly li Jwm/d mirdz}'UlIrodolł)".... Zastosowanie możliwości składania e ~podpisu pozwoli też na stosowanie tej techniki w związku z zagadnieniami celnymi i podatkowymi. Komputerowy system dostarczania dokumentów uprośc i pracę imp0 rlcrów i ckspol"lcrów. Stosowanie elektronicznych 19loszeń celnych przyspieszy odprawy celOiI towarów. W formie elektronicznej bqdzie można przesylać dokumenty w formacie XM L; w ten sposób komputerowe zgloszenia celne zastilpi" SAD-y i tzw. deklaracje skrócone. Zgloszenia h,dą przesylanc jako zal;,czniki poczty elektronicznej X400. Pozw(lli 10 służ hom celnym na selcktywn" kontrol, zgłaszanych do odprawy towarów. Przcdstawiciele urz,du celnego w Krakowie (opracowali projekt Celin,, ") proponuj'l nawet eliminacj'Y kosztów zakupu sprzl;tu komputerowego pOpl~I.CZ kcwlystanic 'I.lIslug wyspecj,!lizowanych dostawców uslug informatycznych. W "Swiatowym planie dzialania dla elektronicznej gospodarki", opracowa nym przez przedst<1wi('icli międzynarodowego hizn esu w poh}czeniu z rekomendacjami dla r",dów państw", pojawia si~ idea utworzenia strcfwolnych od taryf celnych dla clck lro nicznydl lransm isji, oparta na tradycji redukcji luh elimi nacji harier (opłat celnych, poza- i parataryfowych śro dków polityki handlowej) w handlu mi ,dzynarodowym''. Światowa Organizacja Celna (WeO) i Grupa G7 pracuj" nad podniesieniem wydajnośc i i przejrzystoś ci procedur celnych przy u życi u technik informatycznych, m.in . c-podpisu . Natomiast Techniczne Grupy Doradcze OEC D (Teehnical Advisory G roup OECD) opracowuj'l k sz tałt prlyszlej polityki opodatkowania elektronicznej gospodarki. Oto założenia: - zgodność z zasadami opodatkowania handlu mic;dzynarodowcgo, - neutralno ść w stosunku do innych form gospodarki. - zgodność l jurysdykcjami prawnymi, - unikanie podwójnego opodatkowania, - minimal izacja kosztów wprowadzenia, - wykorzystanie istniej"cych narz,dli rozliczcil, - prostota i klarowność regulacji. Oczywiste jest wprowadzenie możliwości skladania w formie elektronicznej zeznań podatkowych typu PIT czy CIT. I tutaj swoją roi, odegra podpis elektroniczny". Zamierzeniem autora tego opracowania nie hyło udzielenie odpowiedzi na pytania, jakie wi "Ż'1 si, z clekt ronicznym przekazywaniem danych. Pomini<;to trudności_ jakie bąd" temu zjawisku towarzyszyć. Istotna jest gl<;boka refleksja nad nadchodzącymi zmianami i św iadomość kh nieodwracalnośc i. Kluczem 00 roz~ wi"z"nia prohlemów jest należyte zrozumienie i zaakceptowanie specyfiki elektronicznego obrotu, jego masowości i globalnego charakteru. Wydaje si" wył"cznie PUf. M. Krlcm illska, Brd" "!,,klmll/C::IIC ::.g/o.\'zcllia cdm', "Puls Biznesu " z 22 paidl.icmika 2001 r. !~ Por. Świalowy plan działania dla ciek ironicmej gospm.t"rki, hllpJlwww.icl.'Who.org 1.1 Islnicjl' Moratorium wro l maja IIJlJ8 L, dOlyc;qcc opiat celnych za uslugi transmisji dcktroniczl1l!j (Moratorium C'ustolllS DUlics on Elce! ronie Trallsmissions), uznaj ;lec. że Iransm isjc Iak le przez granice państw nic S;! uważane za przedmiot przywozu i WpVOZ\l, kwalifikuwany do opłat cdnych luh kurltroli granicznych . :~ Por . hll p:/f\vv.·v.;.c ·occan.pl!st rony/cpodpis.ht mi !I.

(8) WojciL'Ch Zysk kwestią CZHSU przełamani e uprzedzeń i obaw związanych diów elektronicznych w codziennym życiu gospodarczym,. z zastosowaniem mew tym mi<;dzynarodowym. Nowoczesne technologie: Internet , telekomunikacja, EDl, informatyka, pozwalając na zmniejszenie od l eglości dzicl ąc)'ch rynki międ zynarodowe, twom! now'l gospodarkę . Gospodarka polska i jej stahilny rozwój u zależ nion e są od naplywu kapitału zagranicznego. To z kolei uwarunkowane jest m.in. poziomem rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej, możliwośc iami wymiany danych i przesylania informacji oraz powszc chnośc ią stosowa nia standardów technologii informatycznych.. Literatura Andrukicwiez E.. Świ~cicki K.M ., Sll'mplolt'tll/ic ::I/llczllikicm l O : {/.m. "Rze czpospolit a z 2.1 maja 200 lo 00. nr 119. COM (97) 157 PllU/.. Dircet ivc of t he Europcan Parl idOle ni and of Ihe COli neil Direel ive nn certai n kga t aspcrts of clcctronic commcrcc in Ihe Internal MarkeI. Oircctivc I 999/93/EC of Ihe Europcan ParJiamcnt and of Ihe COUJl cil on a Community framcwork for clcct ronic sigmIlure. hllp:/fwww .E Dl.pl. h11 P:/Iwww .c-occOln.pI/Slrony/epodpis.html. hnp:/Jwww.m<.lrkctplaeegroup.eom.inlc rnct.htm l hltp:JJwww.moncy.pl hII p:l/WWW.orcnmarket.com hIt p://www.pTilwnik.nel.pllpwi/pod Pis. h1m Mordar,;ka 8., Zysk Wo, Teorel)'czlII> lJSlh:kt)' nowej ekotłomii i jej wp/yw IJ(I ł\)'brtlll e t'lt'lJ! m ly życia gospodarczcKO Iw:) I'roblcnI)' JWII/lfll mirdz)'f/llnx/owego, pod rcd . K . Budzowskicgo, S. Wydymusa, AE w Krakowie, Kraków 20()(). Kolakowska E., Elektroniczn)' lalkI/ch, "Gazeta Wyborcza" z 24Iisl()pada 2001 r. Krzemińska M ., Br dq elektroniczne zgłoszenia celne, "Puls Biznesu " z 22 października 200 1 r. R osińska M .E., Problemy handlu i IIll1rkclillgu elektronicznego [w:I Handr!l mift1zytJa fO(Jm..y 2001, !)(Jd red oKo Budwwskicgo, S. WydymU5..1, AE w Krakowie. Kraków 2001 . ŚwiutOlry 1'1t111 Jziafallia dla elektronicznej goJ/marki, http://WWW.i(."(.'Woo.org Trojański M.. Elt:ktrrmiczno ł\,'mialw dokumenlów, http://wwwomag.com.pVponujy{(.-ybc rt:ashlcOI 9! Uchwala w sprawie budowania podstaw społeczeń s twa informa(..'yjncgo w Polsce, M.P.OO.22.448. Ustawa o podpisie elektronicznym, Dz.U. 01 .130.1450.. The Electronlc Slgnature and Intematlonal Trade. Selected Aspecta This articlc attcmpts to dcmonstratc Ihe significance of Ihe clcc.tronic signalurc (t>sigllaturc) - a kcy eleme nt of"c-busincss" - for inlcrnutio nal business and Ihe proccss ot globalisation. The au lhm also analyscs thc impact of inlcrn :ltion~11 standards (UNO , wro, OECD, EU, weo) rclating In the eleclronie cconomy on mClhods of modern business communic:llio ll. 'rhc <Julhor also rcsean:hcs Ihe rclaliollships hClwccn th e Polish Act on ElcClron ic Signaturcs and sc1cctcd aspccts uf inlcrnationallradc (marketing, organizalion and tcchn iques. hallking. logislics, duty and (ax issucs)..

(9)