"Kolor i słowo", Erazm Kuźma, "Teksty" nr 2 (1975) : [recenzja]

Marian Płachecki

"Kolor i słowo", Erazm Kuźma,

"Teksty" nr 2 (1975) : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 18/4 (58), 69

(I) KULAWIK Adam: Tak zwany wiersz emocyjny wśród innych me­ tod kształtowania wiersza. "Przegląd Humanistyczny" 1975 nr 6 8. 51-67.

Szczegółowa dyskusja z poglądami M.Dłuskiej, H.H.Mayenowej i Z.Siatkowskiego w kwestii wiersza pozanumerycznego (na temat spo­ sobu rozumienia kategorii "system wersyfikacyjry" i tezy o syste- mowości "IV systemu wierszowego") wiedzie autora do pytania: "czy w ogóle możliwe jest istnienie wiersza poza systemem?". Ekspresyw- ność wiersza pozanumerycznego zasadza się na - niesyatemowym - o­ perowaniu sprzężeniem metafory i pauzy intonacyjnej niesionej przez granicę wersową. Chwyt ten akcentuje walory ekspresywne tekstu i tak w n-tm obecne, a niezależne od rozczłonkowania werso­ wego. Autor proponuje wyróżnienie minimalnego "poziomu wierszowo- ści"; tyłby "i” wiersz średniowieczny, oparty na dwu zaledwie konstantach, tj. izoohronizmie składniowym wersu i rymie. Współ­ czesny "wiersz niesystemowy" znalazłby się wówczas w pasie przej­ ściowym, bądź wręcz w "suterenach prozy”.

HP/58/1 M.P.

(I) KUŹMA Erazm: Kolor i słowo. "Teksty" 1975 nr 2 s. 84-101.

Szkic o "szyfrach barwiych" stosowanych w niemieckiej i pol­ skiej poezji ekspresjonistycznej. Niemożliwa jest wprawdzie wier­ na i artysty czna zarazem werbalizacja dziełs malarskiego, jednak­ że wiara w jej osiągalność wywiere istotny wpływ na historię sztuki. Rozróżniając w historii sztuki "epoki syhkretyzujące i diakrytyzujące", zacierająoei wyostrzające granice pomiędzy sztu­ kami, traktuje autor ekspresjonizm jako jedną z kulminacji dążeń synkr ety zuj ąoych.