Rozwój form i struktur organizacyjnjych, system informacyjny branżowego transportu samochodowego resortu górnictwa w Lubelskim Zagłębiu Węglowym

Bogusław Sander

Rozwój form i struktur

organizacyjnjych, system

informacyjny branżowego

transportu samochodowego resortu

górnictwa w Lubelskim Zagłębiu

Węglowym

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 20, 291-310

A N N A L E S

U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N — P O L O N I A

Vol. X X , 17 SECTIO H 1986

Z akład T e ch n o lo g ii O rgan izacji G órnictw a In sty tu tu O rganizacji i Z arządzania P o litech n ik i L ubelskiej

j B o g u s ł a w S A N D E R

Rozwój form i struktur organizacyjnych,

system inform acyjny branżowego transportu samochodowego resortu górnictwa w Lubelskim Zagłębiu Węglowym

Развитие форм и организационных структур и информационная система отраслевого автомобильного транспорта горного ведомства

в Люблинском угольном бассейне

Developm ent of Organizational Forms and Structures, Information System of Branch-like Car Transportation of the Department of Coal-miining in the Lublin Coal Basin

EWOLUCYJNY ROZWÓJ FORM ORGANIZACYJNYCH

BRANŻOWEGO TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO RESORTU GÓRNICTWA W LUBELSKIM ZAGŁĘBIU WĘGLOWYM

W resorcie górnictw a tra n sp o rt sam ochodowy w y stęp u je w bardzo zróżnicow anych form ach organizacyjnych. Stw ierdzenie powyższe u za­ sadnia fa k t w ystępow ania w szelkich — w yodrębnionych przez ekonom i­ kę i organizację tra n sp o rtu sam ochodowego — jego form organizacyj­ nych, do k tó rych zalicza się:

1) przedsiębiorstw a transportow e, 2) zakłady transportow e,

3) gospodarstw a samochodowe, 4) tra n sp o rt niezorganizow any.

W ym ienione trz y pierw sze form y organizacyjne tra n sp o rtu sam ochodo­ wego re so rtu górnictw a posiadają jednoznaczny ch arak ter. Form a czw ar­ ta, tra n s p o rt niezorganizow any — określany często m ianem tra n sp o rtu własnego — to tra n sp o rt sam ochodowy w y stępujący w różnych jedn ost­ kach organizacyjnych reso rtu górnictw a o nietransportow ym ch arak terze.

292 B.', Sander

Rozwój form organizacyjnych branżow ego tra n sp o rtu samochodowego reso rtu górnictw a, uw zględniając stan: dotychczasow y, ak tu a ln y oraz próbę u stalen ia z ty m zw iązanych założeń przyszłościow ych w ścisłym pow iązaniu z będącym w budow ie L ubelskim Zagłębiem W ęglow ym — stanow i przedm iot w stępnych rozw ażań opracow ania.

BU D OW A LUBELSKIEGO ZAGŁĘBIA WĘGLOWEGO W TYM ZAG A D N IE N IA O RG ANIZACYJNO-TRANSPORTOW E

N iespełna osiem lat upłynęło od rozpoczęcia budow y Lubelskiego Za­ głębia W ęglowego do czasu uruchom ienia przem ysłow ej eksploatacji w ęgla kam iennego z pierw szej kopalni. W iążące bow iem decyzje, k tóre zapoczątkow ały p race zw iązane z przyszłościow ą eksploatacją złóż węgla kam iennego w zagłębiu lub elsk im p o d jęte zostały w styczniu 1975 roku, n ato m iast w listopadzie 1982 roku, rozpoczęto przem ysłow ą eksploatację węgla w pierw szej k o p aln i Lubelskiego Zagłębia W ęglowego. W począ­ tkow ym okresie w ydobycie dobow e z pierw szej ściany w ydobyw czej uruchom ionej kopalni osiąga około 800 ton węgla, n ato m iast po upływ ie niespełna dw u lat — kiedy kopalnia po odpow iedniej rozbudow ie osią­ gnie pełną zdolność p ro d u k cy jn ą — w ydobycie w zrośnie do około 12ty s. to n na dobę.

P ra ce zw iązane z budow ą Lubelskiego Zagłębia W ęglowego w ok re­ sie do rozpoczęcia przem ysłow ej eksploatacji węgla, przebiegały dotych­ czas z różnym natężeniem . W latach 1978— 1979 w y stąp iły określone tru d n o ści n a tu ry geologiczno-technologicznej, n ato m iast w latach 1980— 1981 znaczne ograniczenia inw estycyjne. Pow yższe w zględy wr sposób zna­ czący w płynęły na pew ne zaham ow ania robót. K o nty nu acja prac w roz­ szerzonym zakresie w stosunku do 1979— 1980 roku n astąp iła na przeło­ m ie 1981— 1982 roku. O trzy m ane n a k ład y na budow ę Lubelskiego Z a­ głębia W ęglowego w 1981, 1982 roku oraz na lata następne, pozwoliły (w ograniczonych rozm iarach) na dalszą budow ę k opalń a także p ro w a­ dzenie niezbędnych inw estycji tow arzyszących, do k tó ry ch głównie za­ liczyć należy: budow ę i rozbudow ę obiektów p ro d uk cy jn y ch oraz pro- dukcyjno-usługow ych, budow ę zaplecza m ieszkaniow ego i obiektów so­ cjalnych. Budow ę i rozbudow ę bocznic oraz linii kolejow ych, budow ę i m odernizację dróg kołow ych oraz innych budow li i obiektów stanow ią­ cych in fra stru k tu rę techniczną. D otychczasow y stan zaaw ansow ania ro ­ bót w L ubelskim Z agłębiu W ęglow ym w ym agał szczególnego zaangażo­ w ania w budow ę tra n sp o rtu — zwłaszcza tra n sp o rtu samochodowego. W ystarczy wskazać, że w w yniku prow adzonych robót drogow ych i ko­ lejow ych tra n sp o rt sam ochodow y przem ieszczał przeszło 1,5 m in m etrów sześciennych ziemi. Dowozy i przew ozy różnych m ateriałów i urządzeń

Rozwój form i struktur organizacyjnych... ₂₉₃

po trzebnych do budow y kopalń oraz całej in fra stru k tu ry Lubelskiego Zagłębia W ęglowego osiągały średnio w roku wielkość przew ozów ogó­ łem w przedziale 3— 4 m in ton ładunków . Sukcesyw nie ulegały zw ię­ kszeniu przew ozy pracow nicze związane z dowozem i odwozem załóg, zatrudnionych na różnych obiektach budowy. W początkow ym okresie przew ozy oraz czynności transportow o-spedycyjne w ykonyw ane były przez tra n sp o rt różnych przew oźników. Jednocześnie zaczęto w L u b el­ sk im Zagłębiu W ęglow ym organizować — otrzym ując tab o r sam ochodo­ w y z reso rtu — w łasny tra n s p o rt samochodowy, którego a k tu a ln y stan osiągnął przeszło 100 jed no stek silnikow ych tab o ru i sprzętu. W zw iązku z pow yższym u stalen ie przyszłościow ych form organizacyjnych b ran żo ­ wego tra n s p o rtu sam ochodowego (uw zględniając ich ew olucyjny rozw ój) stało się konieczne tym bardziej, że założenia docelowe potrzeb tra n sp o r- tow o-spedycyjnych K opalń Lubelskiego Zagłębia Węglowego, w ym agać będą zaangażow ania branżow ego tra n sp o rtu sam ochodowego i sp rzętu w ilości około 850 jed n o stek taborow ych, w tym około 650 jednostek ta ­ boru silnikowego.

W YODRĘBNIENIE PODSTAW OW YCH ETAPÓW W BUDOWIE I EK SPLO ATA CJI LUBELSKIEGO ZAGŁĘBIA WĘGLOWEGO

K ształtow anie się form organizacyjnych branżow ego tra n sp o rtu sa­ mochodowego górnictw a w regionie lubelskim , wiąże się ściśle z rozw o­ jem będącego <w budow ie Lubelskiego Zagłębia Węglowego, w k tó ry m to rozw oju w ydaje się zasadnym w yodrębnienie czterech podstaw ow ych etapów:

— etap pierw szy, obejm ujący budow ę Lubelskiego Zagłębia W ęglo­ wego, do czasu kiedy nastąpiło rozpoczęcie przem ysłow ej eksploatacji węgla kam iennego z pierw szej kopalni w Lubelskim Zagłębiu W ęglo­ wym,

— etap drugi, w k tó ry m prow adzone będą dalsze p race zw iązane z rozbudow ą pierw szej kopalni — doprow adzające do jej pełnej zdolno­ ści w ydobyw czej — p rzy jednoczesnym kontynuow aniu p rac zw iązanych z planow aną budow ą dalszych kopalń i obiektów,

— etap trzeci, d atu jący się od czasu kiedy pierw sza kopalnia w za­ głębiu lubelskim będzie pracow ała pełną mocą w ydobyw czą przem ysło­ w ej eksploatacji węgla, dru g a kopalnia znajdow ać się będzie w p ierw ­ szej fazie rozpoczęcia eksploatacji przem ysłow ej, natom iast pozostałe ko­ palnie i obiekty — zgodnie z p rzy jęty m i założeniam i planistycznym i — będą nad al realizow ane,

— etap czw arty, rozpoczynający się od czasu kiedy w szystkie u jęte w planach perspektyw icznych kopalnie będą prow adziły przem ysłow ą

294 B/ Sander

eksploatację w ęgla kam iennego, n atom iast p rzedsiębiorstw a i pozostałe jednostki organizacyjne w chodzące w skład kom pleksu osiągną niezbędn ą moc prod u k cy jn ą w zględnie usługow ą.

W przedstaw ionych czterech etapach budow y Lubelskiego Zagłębia W ęglowego, prow adzących do w zrastającego w ydobyw ania — ek sploata­ cji pokładów węgla kam iennego — w ystępow ały i w ystępow ać będą ok re­ ślone p o trzeb y przew ozow e, zróżnicow ane zarów no pod w zględem ilo­ ściowym, jak i asortym entow ym . Św iadczeniu usług transp ortow o-spe- dycyjnych w ykonyw anych przez tra n sp o rt sam ochodow y w całym o k re­ sie budow y lubelskiego zagłębia m a znaczenie szczególne, m iędzy inny­ m i ze w zględu na ro zm iary w ykonyw anych przew ozów przez ten rodzaj tra n sp o rtu . T ran sp o rt sam ochodow y dokonuje bowiem przew ozów w y ni­ kających z w y stęp u jący ch p o trzeb przew ozow ych w pełnych, a więc w 100% rozm iarach — z czego około 30°/o stanow ią przew ozy i czynno­ ści spedycyjne w ykonyw ane w kooperacji z tra n sp o rte m kolejow ym .

OKRESY ROZW OJU FORM ORGANIZACYJNYCH

BRANŻOW EGO T R A N SPO R T U SAMOCHODOW EGO RESORTU GÓRNICTW A W LU BELSK IM ZAGŁĘBIU WĘGLOWYM

U w zględniając w yodrębnione cztery podstaw ow e etap y w budowie- kom pleksu L ubelskiego Zagłębia W ęglowego, w yd aje się celow ym w ska­ zać trz y okresy w rozw oju — tw orzeniu się form organizacyjnych i zw iązanych z ty m s tr u k tu r o rganizacy jny ch branżow ego tra n s p o rtu sa ­ mochodowego w zagłębiu lubelskim :

— okres pierw szy, obejm u jący etap I i w stępną fazę etapu Ii-go b u ­ dow y L ubelskiego Zagłębia W ęglowego,

— okres drugi, p rzy p ad ający w zasadzie na II i III etap budow y za­ głębia lubelskiego,

— okres trzeci, obejm u jący końcow ą fazę III oraz cały IV etap b u ­ dow y i eksploatacji kom pleksu K opalń Lubelskiego Zagłębia Węglowego.. W pierw szym okresie g e n e ra ln y inw estor, K opalnie Lubelskiego- Zagłębia W ęglowego, nie posiadały i nadal nie posiadają w łasnego zorga­ nizow anego branżow ego tra n sp o rtu samochodowego. W swej s tru k tu rz e o rganizacyjnej kom pleks posiada jed y n ie dział tra n sp o rtu , k tó ry organi­ zuje pracę w łasnego niezorganizow anego tra n sp o rtu samochodowego. Dział ten sp ra w u je jednocześnie fu n k cje k o ordy nacy jne w stosunku do różnych przew oźników , św iadczących usługi tran sp o rto w o -sp ed y cy jn e oraz w ykonujących przew ozy pracow nicze. W tej sy tu acji na p rzestrzeni ca­ łego pierw szego okresu podstaw ow ym i przew oźnikam i św iadczącym i usługi tran sp o rto w e na rzecz L ubelskiego Zagłębia W ęglowego był i po- eostaje tra n sp o rt sam ochodow y generalnego w ykonaw cy, tra n s p o rt p rze ­

Rozwój form i struktur organizacyjnych... ₂₉₅

w oźnika publicznego, P aństw ow ej K om unikacji Sam ochodowej, tra n sp o rt branżow y należący do w ykonaw ców i podw ykonaw ców oraz zorganizo­ w any tra n sp o rt sam ochodowy reso rtu budow nictw a należący w w iększo­ ści do przedsiębiorstw ,,T ransb u d”.

W drugim okresie kształtow ania form organizacyjnych tra n sp o rtu r e ­ sortu górnictw a oraz jego s tru k tu ry organizacyjnej — zgodnie z p rzy ję ­ ty m i założeniam i — przew id u je się powołanie Z akładu Transportow o- -Spedycyjnego „T ran sg ó r” K opalń Lubelskiego Zagłębia W ęglowego, sta ­ nowiącego w yodrębnioną jednostkę organizacyjną kom pleksu.. Zalążek o r­ ganizacyjny zakładu transportow o-spedycyjnego stanow ią posiadane a k tu a ln ie przez generalnego inw estora środki transportow e, na k tó re składa się ta b o r silnikowy: uniw ersalny, specjalistyczny, autobusow y i sprzęt oraz tab o r bezsilnikow y, w ystępujący dotychczas w kom pleksie w form ie tra n sp o rtu niezorganizowanego.

Najw yższa form a organizacyjna tran sp o rtu , czyli powołanie przedsię­ bio rstw a transportow ego w ram ach kom pleksu Lubelskiego Zagłębia W ę­ glowego, osiągnięta zostanie w trzecim okresie kształtow ania i doskona­ lenia s tru k tu ry organizacyjnej zorganizowanego tra n sp o rtu sam ochodo­ wego w kom pleksie. Z akłada się, że w ty m okresie istniejący Z akład T ransportow o-S pedycyjny „T ransgó r”, przekształcony zostanie w P rz e d ­ siębiorstw o T ransportow o-Spedycyjne „T ransgór” K opalń Lubelskiego Zagłębia W ęglowego. P rzedsiębiorstw a tran sportow o-spedycyjne pozo­ stające n a pełn ym w ew nętrznym ro zrachu nk u gospodarczym , w ystępo­ wać będzie jako przew oźnik branżow y, zaspokajający potrzeby przew o­ zowe w szystkich kopalń, przedsiębiorstw i pozostałych jednostek orga­ nizacyjnych wchodzących w skład zagłębia lubelskiego. Jednocześnie przedsiębiorstw o „T ransgó r” będzie rep rezen tan tem K opalń L ubelskie­ go Zagłębia W ęglowego w stosunku do w szystkich innych przew oźników , koordy nu jącym całokształt zagadnień transportow o-spedycyjnych w im ie­ niu całego kom pleksu. Pow ołane Przedsiębiorstw o T ransportow o-S pedy- cyjne „T ransgó r” ze w zględu na jego koordynacyjno-usługow y c h a ra k ­ ter, działać będzie na zasadzie większej odrębności techniczno-eksploata­ cyjn ej i organizacyjnej jak pozostałe — z w y jątk iem kopalń w ęgla kam iennego — przedsiębiorstw a i jednostki organizacyjne należące do lubelskiego kom pleksu górniczego.

U w zględniając prace bieżące, założenia planistyczne oraz ujęcia p ro ­ gnostyczne zw iązane ż przyszłościową eksploatacją złóż w ęgla k am ienne­ go w zagłębiu lubelskim , u stalające docelowe w ydobycie w ęgla ze w szystkich kop alń na przeszło 20 m in ton w skali roku, reso rt górnictw a uznał za konieczne podjęcie prac naukow o-badaw czych odnoszących się do zagadnień stru k tu raln o -o rg an izacy jn y ch i kom petencyjno-zadanio- wych służb funkcjonalnych K opalń Lubelskiego Zagłębia Węglowego.

296 B: Sander

W ram ach tem a tu węzłowego, Zespół Badaw czy In sty tu tu O rganizacji i Zarządzania P o litechniki L ubelskiej opracow ał m iędzy innym i zagadnie­ nia z zak resu branżow ego tra n s p o rtu sam ochodowego, w tym : zagadnie­ nia form , rozw iązań stru k tu raln o -o rg an izacy jn y ch i kom petency jno -zada- niow ych oraz system u inform acyjnego tra n s p o rtu w kom pleksie. U stale­ nia tem aty czne — z zakresu rozw oju form organizacyjnych tra n sp o rtu — w sposób dalece skrótow y przedstaw iono w e w stępnej części opraco­ w ania.

W ydaje się celowe podkreślić, że przedstaw iony ew olucyjny rozwój form organizacyjnych branżow ego tra n s p o rtu samochodowego reso rtu górnictw a w L ubelskim Z agłębiu W ęglow ym jest zgodny z postanow ie­ niam i i założeniam i w prow adzonej refo rm y gospodarczej. Przechodzenie bow iem z niższych do doskonalszych fo rm organizacyjnych tran sp o rtu , a więc z tra n sp o rtu niezorganizow anego przez zakład tra n sp o rto w y do P rzedsięb io rstw a T ransportow o-S pedycyjnego „T ran sg ór”, stw arza p rzed ­ siębiorstw u jako podstaw ow em u podm iotow i gospodarczem u możliwość stosow ania zasad sam orządności, sam odzielności i sam ofinansow ania — określając jednocześnie całokształt zadań, p raw i obow iązków przedsię­ biorstw a transp orto w eg o w stru k tu rz e organizacyjnej K opalń L ub elskie­ go Zagłębia W ęglowego.

USTALENIE STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH ORAZ KOMPETENCYJNO-ZADANIOWYCH BRANŻOWEGO TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO

RESORTU GÓRNICTWA

W LUBELSKIM ZAGŁĘBIU WĘGLOWYM

O rganizacja zarządzania tra n sp o rte m sam ochodow ym w zagłębiu lu ­ belskim , w iąże się ściśle z poszczególnym i etapam i budow y i ek sp loata­ cji kom pleksu K opalń L ubelskiego Zagłębia W ęglowego. W k ształto w a­ niu s tr u k tu r organizacyjnych oraz kom petencyjno-zadaniow ych tra n s ­ p o rtu sam ochodowego w zagłębiu lubelskim , w yodrębniono trz y okresy zw iązane z różnym stanem organizacji zarządzania tra n sp o rte m w kom ­ pleksie. O kres pierw szy to organizacja zarządzania tra n sp o rte m w p ierw ­ szym etapie budow y zagłębia lubelskiego, dw a n a stę p n e okresy wiążą się ściśle z pow ołaniem oraz pracą początkow o zakładu tra n sp o rtu a n a ­ stępnie przedsiębiorstw a transportow o-spedycyjnego.

O RG ANIZACJA Z A R ZĄ D Z A N IA TRANSPORTEM SAMOCHODOWYM W PIERW SZYM ETA PIE BUDOW Y LUBELSKIEGO ZAGŁĘBIA WĘGLOWEGO

O kres pow yższy w ym agał szczególnego zaangażow ania tra n sp o rtu sa­ m ochodowego ze w zględu na trw ają cą budow ę całego kom pleksu

zagłę-Rozwój form i struktur organizacyjnych... ₂₉₇

bia lubelskiego. W ystępujące potrzeby przewozowe w zasadzie p o k ry ­ w ane były przez tra n sp o rt spoza reso rtu górnictw a, tra n sp o rt w łasny w rozm iarach św iadczonych usług przew ozow ych uczestniczył w n iew iel­ kich rozm iarach. U w zględniając fakt, że okres pierw szy to przedział cza­ sow y trw ają cy od rozpoczęcia budow y do stanu aktualnego, proponow a­ ne uregulow ania zagadnień tra n sp o rtu samochodowego odnoszone są głównie do działań bieżących oraz przyszłościowych zw iązanych z fu n k ­ cjonow aniem tra n sp o rtu samochodowego w kom pleksie. Zgodnie z o p ra­ cowaną koncepcją u regulow ań stru k tu ra ln y ch oraz kom petencyjno-zada- niow ych, jednem u z d y rek toró w K opalń Lubelskiego Zagłębia W ęglowe­ go należy podporządkow ać m iędzy innymi: stanow isko specjalisty ds. tran sp o rtu , dział tra n s p o rtu i sp rzętu oraz będący w stadium tw o ­ rzenia Z akład T ransportow o-S pedycyjny „T ransgór” . Dział tra n sp o rtu i sprzętu oraz organizow any zakład „T ransgór” podlegać powinien d y rek ­ torow i kom pleksu pośrednio — przez specjalistę ds. tra n sp o rtu . U w zglę­ dniając proponow aną s tru k tu rę organizacyjną, do zakresu ko m petencyj- no-zadaniow ego w ym ienionych stanow isk w zakresie zagadnień tra n sp o r- tow o-spedycyjnych, m iędzy innym i pow inno należeć:

1. U stalenie koncepcji rozw oju zorganizowanego branżow ego tra n s ­ po rtu sam ochodowego i jego w spółdziałania z innym i przew oźnikam i św iadczącym i usługi transportow o-spedycyjne na rzecz jednostek o rg a­ nizacyjnych kom pleksu.

2. K oordynow anie i nadzorow anie całokształtu bieżącej p racy i dzia­ łalności oraz przebiegu realizacji zadań przewozowych, celem m ak sy m al­ nego zaspokojenia w ystęp u jących potrzeb przew ozow ych i usług spedy­ cyjnych w kom pleksie.

3. Z atw ierdzanie w skaźników do planów oraz planów ekonomiczno- -finansow ych odnoszonych do tra n sp o rtu i spedycji, ustalan ie i za tw ie r­ dzanie planów inw estycyjnych, rem ontow o-adaptacyjnych, zakupu tab o ­ ru i sprzętu.

4. U zgadnianie z zainterespw anym i pionam i oraz jednostkam i orga­ n izacyjnym i kom pleksu zapotrzebow ań na usługi tran sp ortow o -sped ycyj­ ne, sporządzanie z ty m zw iązanych harm onogram ów realizacji usług oraz nadzorow anie ich w ykonyw ania.

5. N adzorow anie i zabezpieczanie racjonalnego w ykorzystyw ania środków transportow ych, stw arzanie w arunków do praw idłow ego k ształ­ towania* się w skaźników techniczno-eksploatacyjnych i kosztow nych zw iązanych z p racą tra n sp o rtu w kom pleksie.

6. U zgadnianie z poszczególnym i plonam i kom pleksu potrzeb w łasn e­ go zorganizow anego tra n sp o rtu samochodowego m iędzy innym i w zak re­ sie spraw : pracow niczych — zatrudnieniow ych, ekonom iczno-finanso­ w ych oraz socjalno-bytow ych.

298 B, Sander

7. Sporządzanie kom pleksow ych analiz z p racy i działalności tra n s ­ p o rtu samochodowego, zwłaszcza w zakresie w y k orzystania środków tran sp o rto w y ch i sprzętu, działalności eksploatacyjnej, techniczno-inw e- stycy jn ej oraz ekonom iczno-finansow ej.

8. Prow adzenie k o n tro li realizacji koordynow anych i nadzorow anych zagadnień transportow o-spedycyjnych, w ydaw anie zarządzeń i innych u re ­ gulow ań o rg anizacyjno-praw nych ustalający ch całokształt zagadnień w zakresie p racy i działalności tra n s p o rtu i sp rzętu w kom pleksie ko­ p a lń zagłębia lubelskiego.

N ależy zaznaczyć, że u jęte ram ow e u stalenia kom petencyjno-zadanio- w e stanow ią zakres tem atyczny, k tó ry w m iarę dalszego rozw oju b ra n ­ żowego tra n sp o rtu samochodowego w kom pleksie (zorganizow anego po­ czątkow o w zakład a następ nie w przedsiębiorstw o transp ortow o-spedy - cyjne), będzie w sposób ciągły aktualizow an y i doskonalony.

U ST A L E N IA STR U K T URALN O-O RG ANIZACYJNE ZAK ŁADU ORAZ PRZED SIĘB IO R STW A TRA NSPO R TO W O -SPED yC Y JN EG O

LUBELSKIEGO ZAGŁĘBIA WĘGLOWEGO

W ew olucyjnym rozw oju fo rm organizacyjnych tra n s p o rtu sam ocho­ dowego K opalń L ubelskiego Zagłębia W ęglowego pow ołanie Z akładu ,,T ran sg ó r’ m a istotne znaczenie, fa k t ten stanow i bow iem o utw orzeniu w łasnej jed n ostk i organizacyjnej zorganizow anego branżow ego tra n sp o r­ tu samochodowego. W w y n ik u przeprow adzonych b ad ań oraz uw zględ­ n iając sta n a k tu a ln y potrzeb i m ożliwości ustalono, że zakład „T ransg ór” realizow ać będzie zadania tran sportow o -sped ycy jne oraz ko ordynacyjne n a rzecz usługobiorców — w rozm iarach o p tym alny ch — przy jm u jąc s tru k tu rę organizacyjną uw zględniającą piony i podległe im ko m ó rk i or­ ganizacyjne, tj. pion kiero w nika zakładu oraz piony eksploatacyjny, tec h ­ niczny i finansow o-księgow y. Pionow i kierow nika zakładu poprzez zastęp­ ców podlegają w szystkie działy, sekcje i stanow iska pracy, natom iast w sposób bezpośredni stanow iska adm inistracyjno-gospodarcze oraz zw iązane z bezpieczeństw em p rac y i ochroną przeciw pożarow ą. N ależy podkreślić, że spraw y o rganizacyjno-praw ne, ekonom iczne oraz z zak re­ su p raw pracow niczych na rzecz zakładu „T ran sg ó r” — w początkow ym okresie jego p racy i działalności — prow adzić będą odpow iednie służby kom pleksu K opalń L ubelskiego Zagłębia W ęglowego. U w zględniając po­ wyższe, opracow any został schem at organizacyjny zakładu „T ransgó r”, którego u k ład p rez e n tu je ryc. 1.

Całość ureg ulo w ań stru k tu ra ln o -o rg an iz a cy jn y c h poszczególnych pio­ nów tw o rzą przedstaw ione w pow yższym schem acie kom órki organiza­ cyjne, k tó ry ch pow oływ anie będzie następow ać sukcesyw nie, należy przez

Rozwój form i struktur organizacyjnych.., ₂₉₉

Ryc. 1. Schemat organizacyjny zakładu transportowo-spedycyjnego „Transgór” ko­ palń Lubelskiego Zagłębia Węglowego

Organizational scheme of transport-forwarding establishm ent ’’Transgór’' of coal mines of the Lublin Coal Basin

to rozum ieć, że w początkow ym okresie zalążkiem działów czy sekcji będą sam odzielne stanow iska pracy.

P rzekształcenie zakładu „T ransgór” w przedsiębiorstw o tran spo rto w o- -spedycyjne, podyktow ane zostanie w głównej m ierze w zrostem zadań przew ozow ych, w zrostem ilości tab o ru i sprzętu oraz koniecznością zre­ organizow ania dotychczasow ego system u transportow o-spedycyjnego K o­ p alń Lubelskiego Zagłębia W ęglowego. Założenia organizacyjne p rzed ­ siębiorstw a p rzyjm u ją, że rozszerzy ono zakres kom petencyjny w sto­ sunku do zakładu o całość sp raw pracow niczych i ekonomicznych. P rz e ­ w id uje się jednocześnie dokonanie określonych zm ian funkcjonalnych w pionach eksploatacyjnym i technicznym , co w konsekw encji pozwoli na pow ołanie zajezdni eksploatacyjnych i zakładu napraw czego taboru, u jęty c h w schem acie jako w yodrębnione jednostki organizacyjne p rze d ­ siębiorstw a „T ran sg ó r”. Zgodnie z p rzy ję tą koncepcją s tru k tu rę organi­ zacyjną przedsiębiorstw a „T ransgór”, tworzyć' będą n astępujące piony i jedn o stk i organizacyjne: pion d y rek to ra przedsiębiorstw a, eksplo atacy j­ ny, techniczny, spraw pracow niczych, ekonom iczno-finansow y oraz za­ jezdnie eksploatacyjne i zakład napraw czy tab o ru i sprzętu. W skład po­ szczególnych pionów i jednostek organizacyjnych wchodzić będą określo­ ne kom órki: działy, sekcje i stanow iska pracy. Ram ow y schem at org an i­ zacyjny P rzedsiębiorstw a T ransportow o-Spedycyjnego „T ransgór” p rze d ­ staw ia ryc. 2.

300 B. Sander

Rye. 2. Ramowy schem at organizacyjny przedsiębiorstwa transportowo-spedycyjne- go „Transgór” kopalń Lubelskiego Zagłębia Węglowego

A frame schem e of the organization of transport-forwarding establishm ent „Transgór” of coal mines of the Lublin Coal Basin

UREGULOWANIA KOMPETENCYJNO-ZADANIOWE ZAKŁADU ORAZ PRZEDSIĘBIORSTWA TRANSPORTOWO-SPEDYCYJNEGO KOPALŃ

LUBELSKIEGO ZAGŁĘBIA WĘGLOWEGO

S tru k tu ry organizacyjne zakładu przedsięb io rstw a transp ortow o-spe- dycyjne są w pew nych zakresach zbieżne, o czym świadczą schem aty or­ g anizacy jn e (ryc. 1 oraz ryc. 2). Zarów no w zakładzie, jak i w przedsię­ biorstw ie „T ransgór” w y stę p u ją piony: k ierow n ika — d y rekto ra, eksploa­ tacy jn y , techniczny, księgow o-finansow y. S tru k tu ra organizacyjna p rzed ­ siębiorstw a w stosunku do zakładu jest więc rozszerzona o pion spraw pracow niczych oraz nowo pow ołane jednostki: zajezdnie eksploatacyjne o raz zakład n ap raw czy tab o ru i sprzętu. Z pow yższych w zględów nie w y d aje się konieczne prezen tow anie ureg ulo w ań kom petencyjno-zadanio- w ych zakładu tran sp o rto w ego odrębnie, będą one bow iem z a w a rte (przy j­ m ując pew ne uproszczenie) w zakresach tem atycznych odnośnych pio­ nów przedsiębiorstw a transportow o-spedycyjnego.

U ST A L E N IA KOM PETENCYJNO -ZADANIO W E

PRZEDSIĘB IO R STW A TRA NSPO RTO W O -SPEDYCYJNEGO „TRA NSGÓ R”

W oparciu o ustaloną s tru k tu rę organizacyjną p rzedsiębiorstw a „ T ran sg ór” opracow ane zostały uregulow ania kom petencyjno-zadaniow e, k tó re w ujęciu problem ow ym dla poszczególnych pionów sprow adzają się do następujących:

przed-Rozwój form i struktur organizacyjnych... ₃₀₁

siębiorstw a, u stalan ie jego w ew nętrznej stru k tu ry organizacyjnej i kom - petencyjno-zadaniow ej. R eprezentow anie przedsiębiorstw a na zew nątrz, podejm ow anie węzłowych decyzji, w ydaw anie zarządzeń w ew nętrznych, prow adzenie prac koordynacyjnych, nadzorczo-kontrolnych, w zakresie p racy i działalności przedsiębiorstw a. U stalanie kierunków rozw oju, dzia­ łalności inw estycyjnej, gospodarczej oraz decydow anie w spraw ach p e r­ sonalnych — w ram ach prow adzonej polityki kadrow o-zatrudnieniow ej. Pion eksploatacji — organizow anie i koordynow anie działalności p rze­ wozowej, spedycyjnej i przew ozów pracow niczych, zaspokajanie potrzeb przew ozow ych usługobiorców , kontrolow anie jakości i term inow ości w y ­ konyw anych usług. O ptym alne w ykorzystyw anie środków tra n sp o rto ­ w ych i sprzętu, dbałość o praw idłow e kształtow anie się wskaźników tec h ­ niczno-eksploatacyjnych. N adzorow anie praw idłow ości rozliczeń finanso­ w ych za świadczone usługi transportow o-spedycyjne. W nioskowanie w za­ kresie rozw oju zaplecza eksploatacyjnego, socjalnego oraz potrzeb tabo - row o-sprzętow ych.

Pion techniczny — organizow anie oraz nadzorow anie procesów tec h ­ nologicznych zwłaszcza w zakresie obsługi oraz nap raw tab o ru i sprzę­ tu, eksploatow anie zaplecza technicznego i utrzym yw anie go w stałej zdolności p rodukcyjnej. P row adzenie całokształtu działalności techniczno- -inw estycyjnej, zaopatrzenia m ateriałow ego, m agazynow ania m ateriałów i części zam iennych. Działania z zakresu postępu technicznego, w y n a­ lazczości i w spółzaw odnictw a zwłaszcza w zakresie stosow ania now ych technik i technologii w zapleczu technicznym . O rganizow anie i koordyno­ w anie prac zw iązanych z bezpieczeństw em i higieną pracy oraz ochroną przeciw pożarow ą. O rganizow anie kontroli technicznej w zakresie p ro w a­ dzonych rem ontów i n ap raw pojazdów oraz eksploatow anego tab o ru i sprzętu.

Pion sp raw pracow niczych — kształtow anie polityki kadrow ej, orga­ nizow anie i prow adzenie zagadnień zatrudnieniow o-szkoleniow ych, ad ap ­ tacji zawodowej i społecznej pracow ników . Dbałość o optym alne w yko ­ rzy sta n ie k w alifikacji zawodowych pracow ników , p rzestrzeganie dyscy­ pliny p racy i zasad ety k i zawodowej. Nadzorow anie kom pleksu spraw z zakresu zagadnień: socjalno-bytow ych, k ulturow ych, opieki zdrow otnej i w łaściw ych w arunków pracy. A dm inistrow anie budynków i obiektów różnego przeznaczenia, dbałość o ich ciągłą zdolność pro dukcyjno-usłu- gową. U trzym yw anie porządku i higieny w szystkich pomieszczeń i obiek­ tów, prow adzenie sp raw z zakresu ochrony m ienia przedsiębiorstw a, nadzorow anie pozostałych zagadnień adm inistracyjno-gospodarczych.

Pion ekonom iczno-finansowy: organizowanie prac i działań z zakresu planow ania operatyw nego, w ieloletniego i perspektyw icznego, sporządza­ nie bieżących i okresow ych kom pleksow ych analiz działalności p rzedsię­

302 B. Sander

biorstw a. P lan o w anie i k o n tro la realizacji z a tru d n ie n ia i fu n du szu płac, stosow ania katalogów i n o rm płacow ych. P ro w ad zen ie obliczeń płaco­ w ych i ubezpieczeniow ych oraz rozliczeń finansow o-księgow ych z usługo­ biorcam i. P row adzenie cało k ształtu działalności finansow o-księgow ej, spo­ rządzanie bilansów finansow ych oraz w yników p racy przedsiębiorstw a, organizow anie i nadzorow anie prac k o ntroln o-rew izyjnych zw iązanych z działalnością i u zyskiw anym i w ynikam i produkcyjno-usługow ym i.

Zajezdnie eksp lo atacy jn e — pow oływ ane będą w k o n k retnych obsza­ rach, gdzie zachodzić będzie potrzeb a angażow ania u usługobiorców w sposób sta ły w iększej ilości tab o ru i sprzętu. W ich dyspozycji pozo­ staw ać będą w łasne stacje obsług, k tó re w ykonyw ać będą obsługi co­ dzienne, sezonowe oraz obsługi techniczne — n ap raw y bieżące tab o ru i sprzętu. Z ajezdnie w w yznaczonych rejo n ach p racy prow adzić będą działalność tran sp o rto w ą w zakresie przew ozów tow arow ych, usług s p e ­ d ycyjnych i przew ozów pracow niczych. P odstaw ow ą kom órką o rganiza­ cyjną zajezdni będzie służba dyspozytorska, odpow iadająca za cało­ k sz ta łt w ykonyw anych zadań.

Z akład napraw czy tab o ru i sp rzętu — stanow ić będzie jednostkę o r­ ganizacyjną prow adzącą pełny zakres obsług i n a p ra w tab o ru sam ocho­ dowego i sp rzętu będącego w posiadaniu przedsiębiorstw a „T ransgó r”. Do zakładu napraw czego, ta b o r i sp rzęt dla dokonania niezbędnych n ap raw kiero w an y będzie z poszczególnych zajezdni eksploatacyjnych. W ram ach zakładu prow adzona będzie gospodarka zespołam i, podzespołam i, częścia­ m i zam iennym i i m ateriałam i. Z ak ład spraw ow ać będzie tak że nadzór n ad p racą i działalnością stacji obsługi zajezdni eksploatacyjnych. Obo­ w iązkiem zakładu będzie stała dbałość o stan techniczny ta b o ru sam o­ chodowego i sp rzętu — u trzy m y w an ie go w m ożliw ie m aksym alnej go­ tow ości technicznej. U stalenia kom petencyjno-zadaniow e przedstaw ione zostały odrębnie w układzie: poszczególne piony oraz jed n ostki organiza­ c y jn e — tylko ze w zględów porządkow ych, natom iast ich realizacja w przed sięb io rstw ie przebiegać będzie w sposób ściśle spójny, k om p lek­ sowy i skoordynow any.

KONCEPCJA WEWNĘTRZNEGO SYSTEMU INFORMACYJNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA TRANSPORTOWO-SPEDYCYJNEGO „TRANSGÓR”

ZAŁOŻENIA OGÓLNE ORAZ RAMOWY SCHEMAT

W EW NĘTRZNEGO SYSTEM U INFORM ACYJNEGO PR ZEDSIĘBIO RSTW A

W Przedsiębiorstw ie T ran sp ortow o-S ped ycy jny m „T ran sgó r” K opalń L ubelskiego Zagłębia W ęglowego, podstaw ow e decyzje podejm ow ane będą przez różne szczeble — piony, jed no stki i kom órki organizacyjne —■

Rozwój form i struktur organizacyjnych... ₃₀₃

w skazane w s tru k tu rz e organizacyjnej przedsiębiorstw a. W ym ienione jedn ostki m ają określony zakres działania, stąd też inform acje p rzep ły ­ w ające zarów no pionowo, jak i poziomo odnosić się będą m iędzy inny­ mi do n astępujących zagadnień:

— przekazyw anie inform acji, decyzji oraz poleceń pionom, jedn ost­ kom oraz kom órkom organizacyjnym ,

— inform ow anie kierow nictw a w zakresie bieżącej pracy przedsię­ b iorstw a w różnych obszarach jego działalności,

— w zajem na w ym iana inform acji pom iędzy poszczególnym i pionam i, jednostkam i i kom órkam i organizacyjnym i przedsiębiorstw a.

U zyskane inform acje z poszczególnych określonych źródeł — odpo­ wiednio usystem atyzow ane, przeanalizow ane i przetw orzone, stanow ić będą dla kierow nictw a przedsiębiorstw a „T ransgór” podstaw ę do pod ej­ m ow ania odpowiednich decyzji uspraw niających całokształt jego pracy bieżącej oraz p erspektyw icznej.

W zakresie przew ozów tow arow ych i spedycji system inform acyjno- -decy zyjn y w ym aga zebrania oraz opracow ania w ielu inform acji, k tóre w odniesieniu do p racy i działalności przedsiębiorstw a w ym agają u sy ­ stem atyzow ania w n astęp u jące g ru p y podstaw owe:

1) inform acje eksploatacyjne, ch arak tery zu jące bieżące w yniki p racy tab o ru i sprzętu, )

2) inform acje techniczne, związane z pracą zaplecza technicznego w aru n k u jącą gotowość techniczną tab o ru i sprzętu,

3) inform acje ekonom iczno-finansowe, obrazujące w yniki gospodarczej i finansow ej działalności przedsiębiorstw a,

4) inform acje planistyczne, określające stan ak tu aln y oraz zespół środków niezbędnych do planow ania bieżącej i perspektyw icznej działal­ ności przedsiębiorstw a.

In form acje eksploatacyjne o bieżących w ynikach pracy tab o ru i sp rzę­ tu obrazow ać pow inny m iędzy innym i: wielkość w ykonanych przew ozów m asy tow arow ej przez tab o r silnikow y oraz bezsilnikow y, rozm iary w y­ konanych przew ozów pracow niczych, rez u lta ty p racy sprzętu zwłaszcza angażow anego przy czynnościach załadowczych i w yładow czych, czas p racy tab o ru i sprzętu, przebieg tab o ru silnikowego oraz jego w y k o rzy ­ stanie.

Inform acje techniczne zw iązane z pracą zaplecza technicznego w a ru n ­ k ujące gotowość techniczną tab o ru i sprzętu, pow inny zaw ierać głów nie ustalen ia obrazujące: w yniki pracy stacji obsług i n ap raw taboru oraz sprzętu, zdolność obsługow o-napraw czą, zabezpieczenie m ateriałow e n ie­ zbędne do prow adzenia obsług i n a p ra w zwłaszcza w zakresie części za­ m iennych, m ateriałów , zespołów i podzespołów. Działania zaplecza ob- sługow o-napraw czego g w aran tu jące u trzy m yw anie taboru oraz sprzętu

304 Rozwój form i struktur organizacyjnych...

w m ożliw ie m ak sy m alnej sp raw ności technicznej a ty m sam ym uzyski­ w anie w ysokiej gotowości technicznej tab o ru i sprzętu.

In form acje ekonom iczno-finansow e obrazujące w yniki działalności przedsiębiorstw a, to m iędzy innym i inform acje z zakresu: usługow ej i fi­ nansow ej działalności przedsiębiorstw a, zatru d n ien ia i płac, gospodarki środkam i trw ały m i i obrotow ym i, działalności inw estycyjno-rem ontow ej, poziom u kosztów usług tran sp ortow o-sped ycyjn ych . Inform acje w po­ w yższym zakresie pow inny stw arzać możliwość podejm ow ania decyzji o pty m aln y ch zabezpieczających praw idłow e — rentow ne działanie p rzed­ siębiorstw a.

Inform acje planistyczne określające stan a k tu a ln y oraz zespół środ­ ków niezbędnych do planow ania bieżącej i perspektyw icznej działalności przedsiębiorstw a, dostarczają niezbędnych danych w yjściow ych do spo­ rządzania następ u jący ch planów : przewozów, p racy tab o ru i sprzętu, in­ w estycji budow lanych, rem o n to w ych obiektów — tab o ru i sprzętu oraz zakupow ych, zatru dn ien ia, sprzedaży usług tran sp ortow o -sped ycy jny ch oraz kosztów.

Niezależnie od prezento w anych in fo rm acji u jęty c h w cztery p o d sta­ w ow e g ru p y — w w e w n ętrzn y m system ie in fo rm acyjn ym przedsiębior­ stw a ,,T ransgór” — pow ażne znaczenie będą posiadały inform acje uzyski­ w ane z analitycznego in te rp re to w a n ia w yników p racy i działalności p rze d ­ siębiorstw a, opracow yw anych w ram ach obow iązującego system u w skaź­ ników, do k tó ry ch w głównej m ierze należy zaliczyć:

1) w skaźniki określające sta n ilościow y tab o ru samochodowego i sprzętu, w tym : śre d n i sta n in w en tarzo w y tab o ru sam ochodowego i sprzętu, średnia ładow ność jed n o stk i ta b o ru silnikowego i bezsilniko­ wego — przyczep, śred nia inw entarzow a liczba m iejsc w jednostkach ta b o ru autobusow ego,

2) w skaźniki o k reślające w ykorzystanie tab o ru samochodowego zw ła­ szcza o k reślające śre d n ią liczbę pojazdów w pracy, w yko rzy stan ie tab o ru ciężarow ego w pracy, średnią liczbę tab o ru autobusow ego o raz jego w y ­ k o rzy stan ie podczas eksploatacji,

3) w skaźniki określające czas p racy tab o ru samochodowego, jego przebieg i w y k o rzystanie przebiegu, o kreślające średni dobowy czas p ra ­ cy taboru, średnią odległość jazdy ładow nej, czas trw an ia czynności za­ ładow czych i w yładow czych oraz średnią szybkość eksploatacyjną taboru, 4) w skaźniki o kreślające w ydajność p racy tab o ru samochodowego, w y rażające m iędzy innym i: ilość przew iezionych ton lub pasażerów , u sta ­ lają ce śred n ią odległość przew ozu, e fe k ty w n y czas p rac y ta b o ru sam o­ chodow ego i sprzętu.

Rozwój form i struktur organizacyjnych.., ₃₀₅

prow adzą do ustalen ia w spółczynnika gotowości technicznej taboru sa­ m ochodowego i sp rzętu będącego w posiadaniu przedsiębiorstw a.

P rzedstaw ione ogólne założenia tem atyczne w ew nętrznego system u inform acyjnego p rzedsiębiorstw a w ym agają ujęcia w określone ram y o r­ ganizacyjne, w zajem nego pow iązania oraz u staleń regu lujących przepływ inform acji pom iędzy poszczególnym i pionam i, jednostkam i i kom órkam i p rzedsiębiorstw a. U regulow ania z ty m związane, uw zględniające s tr u k tu ­ rę organizacyjną przedsiębiorstw a, zaw iera opracow any schem at w ew nę­ trz n y system u inform acyjnego przedsiębiorstw a ,,T ransgór” K opalń L u ­ belskiego Zagłębia W ęglowego, k tó ry w ujęciu ram ow ym p rzedstaw ia ryc. 3.

ZAKRES TEM ATYCZNY ORAZ POW IĄZAN IA INFORM ACYJNE PIONÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH PRZEDSIĘBIORSTW A „TRA NSGO R”

S chem at pow iązań inform acyjnych uw zględniający w ejścia i w yjścia inform acy jne w przedsiębiorstw ie „T ransgór”, m usi określać zakres oraz przepływ info rm acji ustalonych tem atycznie dla poszczególnych pionów i jednostek organizacyjnych wchodzących w sk ład przedsiębiorstw a. Przy jm ując, że pion d y rek to ra przedsiębiorstw a stanow i określone cen­ tru m inform acyjno-decyzyjne, pozostałe piony, a więc eksploatacyjny, techniczny, spraw pracow niczych, ekonom iczno-finansowy oraz jednostki organizacyjne przedsiębiorstw a pow inny — w ram ach ustalonego sy ste ­ m u — opracow yw ać następu jące zakresy tem atyczne inform acji:

1. P ion eksploatacji — inform acje o potrzebach przew ozow o-spedy- cyjnych, o bieżącej realizacji zadań przew ozow ych i spedycyjnych, oraz inform acje c h arak tery zu jące p rzy jęte zlecenia przew ozow e i spedycyjne.

2. Pion techniczny — inform acje o stanie technicznym taboru, sprzę­ tu i urząd zeń przeładunkow ych, obrazujące zagadnienia techniczne i ko­ sztow e zw iązane z czynnościam i obsługow o-napraw czym i oraz inform acje z zakresu zaopatrzenia m ateriałow o-technicznego, gospodarki m ateriałam i pędnym i i ogum ieniem .

3. Pion sp raw pracow niczych — inform acje o stanie zatrudnienia, p raw ach urlopow ych oraz dyscyplinie pracy, o spraw ach socjalno-byto- w ych pracow ników i ich rodzin oraz inform acje z zakresu spraw d o ty ­ czących szkolenia i podnoszenia k w alifikacji zawodowych w odniesieniu do w szystkich g ru p pracow niczych.

4. Pion ekonom iczno-finansow y — inform acje o sprzedaży usług tra n - sportow o-spedycyjnych ustalonych planem ekonom iczno-finansowym , o bieżącej realizacji planow anych w skaźników technicznych, eksploata­ cyjnych oraz ekonom iczno-finansow ych, inform acje z zakresu operacji

306 B. Sander

Ryc. 3. Ram owy schem at w ew nętrznego system u inform acyjnego przedsiębiorstwa transportow o-spedycyjnego „Transgór” kopalń Lubelskiego Zagłębia W ęglo­

wego

A fram e schem e of the inner information system of transport-forwarding establishm ent ’T ransgór” of coal m ines of the Lublin Coal Basin

bankow ych i kasow ych, dyscypliny finansow ej i gospodarki funduszam i przedsiębiorstw a.

5. Zajezdnie eksploatacyjne przedsiębio rstw a „T ransgó r” — in fo rm a­ cje zw iązane z o p e ra ty w n y m planow aniem p racy tab o ru i u rządzeń p rze­ ładunkow ych, z zakresu w spółpracy z usługobiorcam i, k on tro li w ykona­ nia zadań przew ozow ych oraz likw idow ania zakłóceń pow stałych przy realizow aniu zadań przew ozow ych, inform acje spraw ozdaw cze z w yko­ nania dziennych, dekadow ych i m iesięcznych planów eksploatacyjnych tab o ru i sprzętu.

6. Z akład nap raw czy ta b o ru i sprzętu przedsięborstw a „T ran sg ó r” — inform acje o bieżącym w yko nyw aniu rem ontów oraz n a p ra w tab o ru i sprzętu, o k reślające zużycie o raz zapotrzebow anie n a części zamienne, m ateriały , zespoły i podzespoły, inform acje o stanie technicznym tab o ru i sp rz ę tu oraz kosztow e, zw iązane z działalnością rem ontow o-napraw czą. U zyskane inform acje z poszczególnych pionów, jedno stek oraz kom órek organizacyjnych — odpow iednio przeanalizow ane — w inny stanow ić dla kierow nictw a przedsiębiorstw a „T ran sg ó r” podstaw ę do podejm ow ania op tym alnych decyzji w całokształcie jego p rac y i działalności. Je d n o ­ cześnie w ew n ętrzn a w ym iana inform acji w tem atycznie ustalo ny m za­ kresie, stw arza m ożliwość skoordynow ania w yd aw any ch decyzji i pole­ ceń w obszarach p racy i działalności poszczególnych pionów i jednostek organizacyjnych, co w konsekw encji przyczyni się do ciągłego doskonale­ nia funkcjonow ania p rzed sięb iorstw a „ T ran sg ó r” w kom pleksie K opalń Lubelskiego Zagłębia W ęglowego.

W ydaje się koniecznym podkreślić, że opracow ana koncepcja w ew nę­ trznego system u inform acyjnego przed siębio rstw a „T ran sg ó r” nie sta ­

Rozwój form i struktur organizacyjnych... ₃₀₇

now i system u zam kniętego. Stosując w om aw ianym zakresie — zasadę w prow adzania rozw iązań kom pleksow ych, stanow i on część składow ą ogólnego system u inform acyjno-decyzyjnego K opalń Lubelskiego Zagłę­ bia W ęglowego. Dlatego też proponow ana koncepcja system u zakłada, że in form acje z przedsiębiorstw a ,,T ransgór” przekazyw ane będą do otocze­ nia, w tym głów nym dy rek cji kom pleksu K opalń Lubelskiego Zagłębia W ęglowego. W w ym ienionym układzie d yrekcji kom pleksu przek azyw a­ ne będą inform acje i decyzje podejm ow ane oraz realizow ane przez p rzed ­ siębiorstw o „T ran sg ór” odnoszące się w szczególności do:

A) bieżącej realizacji planów produkcyjnych, w ty m planu przew ozów m asy tow arow ej i w ykonyw anych czynności transportow o-spedycyjnych, realizacji planu i harm onogram ów przew ozów pracow niczych,

B) planu rem ontów tab o ru i sp rzętu oraz pracy zaplecza techniczne­ go, planów inw estycyjnych, zakupow ych i zaopatrzenia m ateriałow ego,

C) w ykonyw ania planów z zakresu zatrudnienia, kosztów w łasnych oraz w yników finansow ej działalności przedsiębiorstw a.

W oparciu o proponow any system , przekazyw ane będą także decyzje i inform acje d y rek cji K opalń Lubelskiego Zagłębia W ęglowego odno­ szone — adresow ane do przedsiębiorstw a „T ransg ór”. Decyzje i in fo r­ macje, o k tó ry ch mowa sprow adzać się będą w zasadzie do zagadnień ustalających:

— rozm iary w y stępujących potrzeb przew ozow ych w yrażone w ielko­ ścią przew ozów w tonach,

— wielkość i częstotliw ość w ystępujących przew ozów pracow niczych, — w artość w ykonanych przewozów, usług oraz inne w skaźniki zw ią­ zane z ekonom iczno-finansow ą działalnością przedsiębiorstw a.

N iezależnie od powyższych decyzji i inform acji jednostka nadrzędna przekazyw ać będzie p rzedsiębiorstw u „T ran sg ór” ustalenia operatyw ne, w ynikające na p rzy k ład z konieczności natychm iastow ego likw idow ania różnych zakłóceń produkcyjnych, w ym agających niezwłocznego działa­ nia tra n sp o rtu samochodowego.

O pracow ana koncepcja w ew nętrznego system u inform acyjnego P rz ed ­ siębiorstw a T ransportow o-Spedycyjnego „T ransgór” — przedstaw iona w praw dzie w zarysie — uw zględniająca założenia ogólne system u, jego ram ow y schem at i zakres tem atyczn y oraz pow iązania system owe, p rzy ­ czyni się niew ątpliw ie w pow ażnym stopniu do uspraw nienia organizacji zarządzania tra n sp o rte m sam ochodow ym w przedsiębiorstw ie „T ransgó r” a ty m sam ym w lubelskim kom pleksie węglowym .

W zakończelniu należy podkreślić, że przedstaw ione w opracow aniu koncepcje rozw oju form organizacyjnych, ustalone założenia s tru k tu ra l- no-organizacyjne i kom petencyjno-zadaniow e oraz zaproponow ane u re ­ gulow ania inform acyjno-decyzyjne branżowego tra n sp o rtu sam ochodow e­

308 Bi Sander

go w zagłębiu lubelskim , stw a rz a ją realn ą możliwość — pod w aru nk iem kom pleksow ego w drożenia — n a jb ard ziej praw idłow ego funkcjonow ania P rzed sięb iorstw a T ransportow o-S pedycyjnego „T ran sg ó r”. Z przedłożo­ nego ew olucyjnego rozw oju tra n sp o rtu sam ochodowego w zagłębiu lu bel­ skim w ynika, że przedsiębiorstw o „T ran sg ó r” w początkow ym okresie istnienia będzie posiadało c h a ra k te r przedsięb iorstw a jednozakładow ego, n ato m iast p erspektyw icznie — w końcow ym etapie budow y kom pleksu L ubelskiego Zagłębia W ęglowego — przy jm ie cechy przedsiębiorstw a w ielozakładow ego. W ty m okresie zakład n ap raw czy tab o ru i sprzętu oraz zajezdnie eksploatacyjne, w ystępow ać będą jako w yodrębnione o r­ ganizacyjnie jednostki branżow ego przedsiębiorstw a transp o rto w o-sp e- dycyjnego reso rtu górnictw a. F unkcjonow anie p rzedsiębiorstw a „T ran s­ g ó r” o p arte na przedłożonych koncepcjach i założeniach, sukcesyw nie s ta ­ w ać się będzie czynnikiem k sz ta łtu jąc y m określony w ew n ętrzny system tra n sp o rto w y w lubelskim regionie w ęglow ym . W ram ach tego system u św iadczone przez P rzedsiębiorstw o T ran sportow o-S pedycyjne usługi tran spo rto w e, spedycyjne, dokonyw ane przew ozy pracow nicze i inne, staną się — w ujęciu zbiorczym — czynnikiem in teg ru jący m obsługiw a­ n e przez przedsiębiorstw o „ T ran sg ó r” obszary przewozowe, należące do w szystkich jednostek organizacyjnych wchodzących w skład Lubelskiego Zagłębia W ęglowego.

R easum ując należy w yrazić przekonanie, że p raca i działalność P rz e d ­ siębiorstw a T ransportow o-S pedycyjnego „T ran sgó r” prow adzona w o p ar­ ciu o przedłożone w opracow aniu koncepcje i założenia, stw arza realne m ożliwości pełnego zaspokojenia w y stęp u jący ch p erspektyw icznie po­ trz e b tran sp o rto w o -sp ed y cy jn y ch w kom pleksie K opalń Lubelskiego Za­ głębia W ęglowego — przez w łasny zorganizow any branżow y tra n sp o rt sam ochodow y.

LITERATURA

1 C h a c i ń s k i I., J ę d r z e j e w s k i Z.: Organizacja gospodarstwa i zakła­ du transportu samochodowego. WKiŁ, Warszawa 1971.

2 G r z y w a c z W.: In frastru ktura transportu. WKiŁ , Warszawa 1972.

3 I s a r d W. i in .: M etody analizy regionalnej. Wprow adzenie do nauki o re­

gionach. PWN, Warszawa 1965.

4 M a d e y s k i M., L i s o w s k a E.: Badania analityczne transportu samocho­

dowego. WKiŁ, W arszawa 1970 r.

5 M a d e y s k i M., L i s o w s k a E., M o r a w s k i W.: Transport, rozw ój i integracja. W ydawnictwa Kom unikacji i Łączności, Warszawa 1975.

8 M a ł e k P.: Ekonomika transportu. PWE, Warszawa 1977.

Rozwój form i struktur organizacyjnych... 309

» P i o t r o w s k i H.: Projektowanie system u organizacyjnego przedsiębiorstwa

przemysłowego. PWE, Warszawa, 1973.

9 P i s k o z u b A.: Funkcjonowanie sy stem ó w transportowych. WKiŁ Warsza­ wa 1973.

10 P o t r y k o w s k i M., T a y l o r Z.: Geografia transportu, zarys problemów,

modeli i metod badawczych. PWN, Warszawa 1982.

11 S a n d e r B.: S yste m transporto w y w o jew ó d z tw a lubelskiego, Zeszyt N au­ kowy Instytutu Organizacji i Zarządzania WSInż. w Lublinie, Lublin 1976.

« S a n d e r B., K u r a ś J.: Uregulowanie strukturalne i kompetencyjn e związane z zarządzaniem transportem samochodowym w jednostce w y kon aw cze j kompleksu LZW. Prace IOiZ Politechniki Lubelskiej, Seria C, nr 2, Lublin 1982.

13 S a n d e r B.: Koncepcja organizacji zarządzania transportem samochodo­ wym w zarządzie kom pleksu przemysłowego LZW, Prace IOiZ Politechniki Lubel­ skiej, Seria C, nr 2, Lublin 1982.

14 T a r w i d L.: Organizacja prze dsiębiorstw a transportu samochodowego,

WKiŁ, Warszawa 1968.

15 T h o m s o n I. M.: Nowoczesna ekonomika transportu. WKiŁ, Warszawa

1978.

18 W a g n e r H. M. Badania operacyjne — zastosowanie w zarządzaniu. PWE, Warszawa 1980.

17 W i e r z b i c k i T. i in .: Podstaw y informatyki w transporcie. W ydawni-stwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1975.

18 Problem w ęzłow y 01.6 podetap 07.01.G3a — cz. II „Koncepcja struktur orga­ nizacyjnych służb funkcjonalnych w Zarządzie LZPW i poszczególnych przedsię­ biorstwach”, PL — ZPOiZ PA N,'Lublin-Bytom 1979.

19 Problem w ęzłow y 01.6. podetap 07.01.03a — cz. III „Koncepcja system u in- form acyjno-decyzyjnego dla LZPW (B), Funkcjonowanie system u inform acyjno-de- cyzyjnego dla LZPW, PL — ZPOiZ PAN, Lublin-Bytom 1980.

20 Problem w ęzłow y 01.6. temat 07 „Model organizacji zarządzania działalnością produkcyjną i usługową okręgiem w ęglow ym w okresie budowy i eksploatacji LZW, PL-ZPOiZ PAN, Lublin-Bytom 1982.

Р Е З Ю М Е В статье представлено развитие отраслевого автомобильного транспорта горного ведомства в Люблинском угольном бассейне с особенным учетом раз­ вития организационных форм, а также организационных и компетенционных структур отраслевого автомобильного транспорта. Кроме того, демонстрируется концепция внутренных информационной системы автомобильного транспорта в Люблинском угольном бассейне, организованного в виде Транспортно-экспе­ диторского предприятия „Трансгур”. Ситуация в этой области, а также свя­ занные с ней решения и концепции представлены в тесной связи с отдель­ ными этапами строительства и эксплуатации Люблинского угольного бассейна. S U M M A R Y

The paper presents the developm ent of branch-like car transportation of the department of coal- mining in the Lublin Coal Basin with particular regard to the growth of organizational forms and structures of organizational and

qualifica-310 B. Sander

tional-functional character of branch-like car transportation. The author also pre­ sents his concept of inner transportation system of car transportation of the Lu­ blin Coal Basin, organized in the form of Transportation-forwarding Establish­ m ent, ’’Transgôr”. The presen state as w ell as decisions and concepts connected w ith this subject, have been presented in close connection with particular stages of building and exploiting the Lublin Coal Basin.