Widok Wpływ dzianin wielowarstwowych na mikroklimat w obuwiu

Nr 1038 Włókiennictwo, z. 65 2009 ZBIGNIEW OLEJNICZAK

Instytut Przemysłu Skórzanego Łód

WPŁYW DZIANIN WIELOWARSTWOWYCH

NA MIKROKLIMAT W OBUWIU

Promotor: dr hab. in . Krzysztof J. Kowalski, prof. PŁ

Recenzenci: dr hab. in . Maria Pawłowa, prof. nadzw. PR prof. dr hab. in . Władysław Korli ski, PŁ

Praca dotyczy oceny dzianin wielowarstwowych przeznaczonych na wewn trzne elementy obuwia. W ramach pracy zaprojektowano i wykonano 11 wariantów tekstyliów dwu i trzywarstwowych. Badano mikroklimat w obuwiu, w którym zastosowano opracowane materiały tekstylne. Opracowano nowe rodzaje wska ników charakteryzuj cych mikroklimat w obuwiu. Zaproponowano równie zastosowanie generalnego wska nika jako ci, stosowanego do oceny tekstyliów, do klasyfikacji jako ci obuwia pod k tem mikroklimatu jego wn trza w trakcie u ytkowania. Badania wykazały, e jest mo liwe polepszenie wła ciwo ci obuwia przez zastosowanie dwuwarstwowych dzianin o wła ciwo ciach koduktywno-dyfuzyjnych i sorpcyjnych.

1. WPROWADZENIE

Od kilkudziesi ciu lat notuje si w przemy le obuwniczym wzrost produkcji obuwia z tworzyw sztucznych i syntetycznych. Na cholewki stosuje si w coraz wi kszym zakresie tworzywa skóropodobne, na spody za – gumy oraz ró ne tworzywa syntetyczne.

Komfort u ytkowania obuwia jest rezultatem wielu ró nych aspektów wynikaj cych z funkcjonowania człowieka i rodzaju jego aktywno ci [1-3]. Mikroklimat w obuwiu i higieniczno obuwia okre laj temperatura i wilgotno wzgl dna wewn trz obuwia podczas jego u ytkowania [2-7]. Aby obuwie mogło zapewni stopie optymalny mikroklimat, materiały do wyrobu obuwia, szczególnie na cholewki i podpodeszwy, powinny odpowiada okre lonym warunkom [2, 3, 8].

W trakcie u ytkowania wewn trz obuwia zachodz ci le ze sob zwi zane

procesy wymiany ciepła i wilgoci w układzie stopa-materiały obuwnicze −

otoczenie. Ze wzgl du na działanie ró norodnych czynników fizycznych procesy te s do zło one i do ko ca nie s wyja nione [4, 5, 9].

2. CZ

DO WIADCZALNA

2.1. Zastosowana metoda badawcza

Opracowano now metod badania mikroklimatu stopy w warunkach dynamicznych. Badania zmian warunków mikroklimatu w obuwiu prowadzone s na stanowisku z wykorzystaniem wielofunkcyjnego urz dzenia wysiłkowego. Cykl pomiarowy obejmuje rejestracj temperatury i wilgotno ci wzgl dnej w trakcie 90-minutowego cyklu: w stanie spoczynku w okresie 30 min, w fazie wysiłku fizycznego przy obci eniu 50 W przez okres 30 min., a nast pnie w fazie 30-minutowego odpoczynku. Zalet tej metody jest mo liwo realnego (w czasie rzeczywistym) oceniania zmian parametrów fizycznych mikroklimatu w u ytkowanym obuwiu, a co za tym idzie mo liwo oceny i porównania wpływu na mikroklimat stosowania ró nych materiałów obuwniczych oraz dokonywanych zmian konstrukcyjnych obuwia. Dla rozmieszczenia sond pomiarowych dobrano eksperymentalnie optymalne miejsca w obuwiu pokazane na rysunku 1. Na rysunku 2 przedstawiono stanowisko badawcze w trakcie symulacji u ytkowania obuwia – w fazie wysiłkowej.

Sonda T/Rh Materiał wierzchni Podszewka (ocieplenie) Wy ciółka Podpodeszwa Podeszwa

Rys. 2. Faza wysiłkowa podczas badania obuwia typu trzewik

Dysponuj c warto ciami przebiegu w czasie temperatury i wilgotno ci wzgl dnej wybranych punktów w obuwiu mo na przedstawi równie przebieg zmian entalpii wilgotnego powietrza we wn trzu obuwia. Do wylicze i przeprowadze-nia wykresów słu yły wzory opracowane na podstawie materiałów firmy ROTRONIC A G.

2.2. Warianty badanego obuwia wraz tekstylnymi elementami wewn trznymi

Badane obuwie cechowało si typow budow : trzewik z cholewk derbow składał si ze spodu oraz wierzchu (cholewki), w której mogła by tak e wmontowana podszewka tkaninowa. W przypadku obuwia całotworzywowego i całogumowego skorupa obuwia nie była trwale poł czona ze skarpet bawełnian lub wykonan z syntetycznych materiałów włóknistych. Podstawowym układem skarpety w obuwiu było takie uło enie dzianiny, aby kolumienki („wałeczki”) skierowane były do stopy. Układ kolumienek („wałeczków”) w skarpecie obuwia był pionowy w celu stworzenia jak najlepszych mo liwo ci wentylacji wn trza obuwia. Dla celów porównawczych przebadano tak e: botek całotworzywowy z wkładem z obuwniczego syntetycznego materiału włóknistego, oznaczony dalej jako: „Tworz. + wkład z mat. włókn.” i botek całotworzywowy z syntetycznym materiałem włóknistym trwale zł czonym z polimerow skorup obuwia oznaczony dalej jako: „Tworz. + mat. włókn.”. Do bada u ytkowych oceny mikroklimatu

w obuwiu na wielofunkcyjnym urz dzeniu wysiłkowym wykonano badania obuwia zawieraj cego nast puj ce tekstylia:

Lp. Oznaczenie wariantu tekstyliów Nazwa wyrobu tekstylnego

1. R-I-2w-PA/Bw rz dkowa dzianina dwuwarstwowa„gładka” PA -Bawełna

2. R-II-2w-PAab/Bw rz dkowa dzianina dwuwarstwowa„gładka” PA antybakt.

- Bawełna

3. R-III-2w-PAab/Bw”wał.” rz dkowa dzianina dwuwarstwowa„wałeczkowa” PA antyb. - Baw.

4. K-V-dyst.PA/mon.PA/PA kolumienkowa dzianina dystansowa „gładka” PA-PA 5. K-VI-dyst.PA/mon.PA/PA”a ur” kolumienkowa dzianina dystansowa „a urowa” PA-PA 6. K-VII-2w-PA”wał.”/Bw kolumienkowa dzianina „wałeczkowa” PA - Bawełna 7. K-VIII-2w-PA/Bw”wał.” kolumienkowa dzianina „wałeczkowa” PA - Bawełna 8. K-IX-2w-PA/Bw”wał.-a ur” kolumienkowa dzianina „wałeczkowa” a ur PA - Bawełna

9. Podszewka 1 włóknina o nazwie handlowej Vulcano (100% PE)

10. Podszewka 2 włóknina o nazwie handlowej Carlom (100% PA)

11. Mat. włóknisty włóknina cholewkowa (100% PE)

Na rysunkach 3 i 4 przedstawiono kluczowe elementy wpływaj ce na mikroklimat obuwia: podszewk w trzewiku oraz skarpet obuwia całotworzywowego.

Rys. 3. Wn trze trzewika z podszewk

z dzianiny K-V-dyst.PA/mon.PA/PA Rys. 4 Skarpeta z dzianiny K-V-dyst.PA/mon.PA/PA

Badania prowadzone były na 5 u ytkownikach (m czy ni z przedziału wiekowego 30-55 lat. Aby zmniejszy do minimum bł dy pomiarowe otrzymywane wyniki dla jednego typu sondy i jednego rodzaju obuwia u redniano, wykorzystuj c mo liwo ci pakietu sztucznych sieci neuronowych NEUROSOLUTIONS.

2.2. Przykłady uzyskiwanych wyników

W czasie symulowanego u ytkowania obuwia na urz dzeniu wysiłkowym rejestrowano przebieg zmian temperatury i wilgotno ci wzgl dnej. Przykład zarejestrowanego przebiegu T i H w jednym cyklu badania przedstawia rys. 5. Na rys. 6 pokazano u rednione warto ci przebiegu wilgotno ci wzgl dnej dla 5 pomiarów wraz z obliczonymi odchyleniami standardowymi. Graficzny wykres obliczanych zmian entalpii wilgoci w obuwiu przedstawiono na rys. 7.

Rys. 5. Przykładowy wynik badania otrzymany dla górnej sondy w trakcie cyklu: I odpoczynek 30 min – II wysiłek 30 min – III odpoczynek linia czerwona – temperatura linia niebieska – wilgotno

wzgl dna 0 3 0 6 0 9 0 4 0 6 0 8 0 1 0 0 o d p o c z y n e k w y s i łe k s p o c z y n e k W ilg ot no [ % R H] C z a s [m in ] R H

Rys. 6. Wykres u rednionych warto ci H otrzymany dla górnej sondy z uwzgl dnieniem odchylenia standardowego w trakcie cyklu: odpoczynek 30 min – wysiłek 30 min. – odpoczynek 30 min

Entalpia K-VIII-2w-PA/Bw”wał.” 45 55 65 75 85 95 105 115 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Czas [min] E nt al pi a [k J/ kg ]

3x30 dol 3x30 góra 1x30 dol 1x30 góra

Rys. 7. Obliczone zmiany entalpii dla obuwia całotworzywowego ze skarpet wykonan z kolumienkowej dzianiny „wałeczkowej” K-VIII-2w-PA/Bw”wał.”

3. WSKA NIKI MIKROKLIMATU UZYSKANE

DLA OBUWIA CAŁOTWORZYWOWEGO I TRZEWIKÓW

Opieraj c si na dost pnych danych literaturowych oraz wynikach bada własnych dla analizy wilgotno ci wzgl dnej mierzonej wewn trz obuwia zało ono przedział 80-90% H, jako obszar wzgl dnego dyskomfortu u ytkowania obuwia i przedział powy ej 90% H, jako obszar całkowitego dyskomfortu u ytkowania obuwia. W dost pnej literaturze podkre la si decyduj c rol wilgotno ci wzgl dnej wewn trz obuwia w charakteryzowaniu jego mikroklimatu. Na podstawie tych zało e zaproponowano nast puj ce wska niki:

ndyskH − współczynnik bezwymiarowy okre laj cy udział wyników wilgotno ci

wzgl dnej przekraczaj cych warto przyj tego obszaru dyskomfortu (H > 80%) w całkowitym czasie badania, obliczany wg wzoru:

cak dyskH dysH

t

t

n

=

gdzie: tdyskH − okres czasu badania, gdzie wilgotno wzgl dna przekraczała

w cyklu pomiarowym przyj t granic dyskomfortu (80%),

xdyskH − współczynnik bezwymiarowy okre laj cy stopie dyskomfortu dla obszaru uzyskiwanych wyników wilgotno ci wzgl dnej wi kszej od 80%.

umH H umH dyskH r dyskH

x

x

x

x

x

−

−

=

gdzie: xr. dyskH [%] − rednia warto uzyskanych w badaniu wyników wilgotno ci

wzgl dnej dla warto ci wi kszych od przyj tej granicy wilgotno ci wzgl dnej dla obszaru dyskomfortu,

xumH [%] − przyj ta granica wilgotno ci wzgl dnej dla obszaru dyskomfortu,

xmaxH [%] − maksymalna teoretyczna warto wilgotno ci wzgl dnej wewn trz obuwia.

Dla warto ci wi kszych od 0,5 współczynnik xdyskH okre la całkowity

dyskomfort (H>90%] w obszarze dyskomfortu (przedział 80-100% H dla otrzymanych w badaniu zmian warto ci wilgotno ci wzgl dnej).

WdH − współczynnik okre laj cy stopie dyskomfortu, przy kryterium wilgotno ci wewn trz obuwia (im ni sza warto wska nika tym mniejszy stopie dyskomfortu)

dysH dyskH dH n x

W = ⋅ (3)

Dla wska nika temperaturowego zaproponowano, na podstawie bada własnych oraz analizy uzyskanych wyników badanego obuwia, przyj przedział

temperatur 32-33o_{C, jako obszar wzgl dnego dyskomfortu termicznego oraz}

przedział powy ej 33o_{C, jako obszar całkowitego dyskomfortu termicznego.}

Wska niki (w33, n33, WdT) obliczano analogicznie jak dla H z uwzgl dnieniem

powy szych kryteriów.

Aby móc porówna otrzymane warto ci wska ników dyskomfortu dokonano szacunkowej oceny rangowej dyskomfortu dla wszystkich badanych rodzajów obuwia. Uzyskanym wska nikom dyskomfortu przypisano rangi jako ci, gdzie 0 oznacza obuwie o maksymalnym dyskomforcie. Na rysunku 8 przedstawiono warto ci wska ników rangowego oszacowania komfortu obuwia typu trzewik w cyklu 3x30. Najwy sze wska niki otrzymano dla obuwia z podszewk R-II-2w-PAab/Bw, a nast pnie z podszewk R-I-2w-PA/Bw. Na rysunku 9 przedstawiono warto ci wska ników rangowego oszacowania komfortu obuwia typu trzewik w cyklu 1x30. Najwy ej oceniono mikroklimat w obuwiu z podszewk R-I-2w-PA/Bw, a nast pnie z podszewk K-VIdyst.PA/mon PA/PA”a ur” i R-II-2w-PAab/Bw. W przypadku obuwia całotworzywowego najwy ej oceniono warianty K-IX-2w-PA/Bw”wał.-a ur” i K-VIII-2w-PA/Bw”wał.” (rys. 10 i 11).

Dokonano równie oceny komfortu u ytkowanego obuwia wyra on poprzez indywidualn ocen u ytkowników testów. Uzyskano wyniki zbie ne z wynikami uzyskanymi dla rangowego oszacowania komfortu obuwia.

WR w cyklu 3x30 - trzewiki 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 Pod_sze

wka ₁Podszewka ₂R-II-2w-PA ab/B_w R-I-_2w -PA_/BwK-VI-dyst.P A/m on.P_A/P A”a ur” K-V -dys t.PA_/m on.P_A/P A WR w cyklu 1x30 - trzewiki 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 Pod_sze wka ₁ Pod_sze wka ₂R-I-2w-PA

/Bw K-V I-dy_st.P A/m on.P A/P A”a ur” R-II_-2w -PA ab/B_w K-V -dys_t.P A/m on.P A/P_A Rys. 8. Porównanie warto ci rangowego

oszacowania komfortu dla ró nych wariantów badanego obuwia typu trzewik

w cyklu badania 3×30

Rys. 9. Porównanie warto ci rangowego oszacowania komfortu dla ró nych wariantów

badanego obuwia typu trzewik w cyklu badania 1×30

Cykl 3x30 - obuwie całotworzywowe

0 1 2 3 4 5 6 Tw orz . + w kła_{d z} m at. w łókn_. Tw orz_{. + m} at. w łók_n. K-IX_-2w -PA /Bw_”w ał.-a ur” K-V III-2_w-P A/B w”w ał.” R-II_I-2w -PA ab/B w”w ał.” K-V II-2 w-P_A”w ał.”/_Bw K-V_I-d yst._PA /m on.P_A/P A”a ur” K-V -dy_st.P A/m on.P A/P_A

WR w cyklu 1x30 - obuwie całotworzywowe

0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,91 Tw orz . + m at. w łókn_. Tw orz . + w kła d z _ma t. w łókn. K-IX -2w -PA /Bw_”wa ł.-a ur” K-V III-2_w-P A/B_w”w ał.” R-II_I-2w -PA ab/B w”w ał.” K-V II-2_w-P A”w ał.”/_Bw K-V I-dy_st.P A/m on.P_A/P A”a ur” K-V -dy_st.P A/m on.P_A/P A

Rys. 10. Porównanie warto ci rangowego oszacowania komfortu dla ró nych wariantów

badanego obuwia całotworzywowego w cyklu badania 3×30

Rys. 11. Porównanie warto ci rangowego oszacowania komfortu dla ró nych

wariantów badanego obuwia całotworzywowego w cyklu badania 1×30

4. METODA OCENY KOMFORTU FIZJOLOGICZNEGO

OBUWIA GENERALNYM WSKA NIKIEM JAKO CI

Wska niki generalne wyst puj jako wielko ci liczbowe, które odtwarzaj globaln warto z punktu widzenia jako ci lub przydatno ci wyrobu do okre lonego celu. Zastosowanie tych wska ników do oceny pozwala uzyska porównywalne oceny. W literaturze wska niki generalne posiadaj wiele opracowa . T. yli ski [11] podaje kilka postaci tego wska nika, z których najogólniejsza jest nast puj ca:

= = = _n i i i j i n i t m a t S 1 1 (4)

gdzie: ti – stopnie wa no ci,

ai – wska nik danej cechy,

mi – maksymalny lub podstawowy wska nik danej cechy.

Zgodnie z definicj mankamentu, czyli cechy korzystnej dla warto ci mini-malnych, kryterialny wyró nik jako ci dla temperatury w mikroklimacie obuwia przyjmie posta : max 1 T T KW r T = − (5)

gdzie: Tr – obliczona rednia warto temperatury pomierzonej

dla poszczególnych cykli pomiarowych,

Tma x – warto maksymalna parametru Tmax = 36,6°C.

Zgodnie z definicj mankamentu, czyli cechy korzystnej dla warto ci minimal-nych, kryterialny wyró nik jako ci dla wilgotno ci wzgl dnej w mikroklimacie obuwia przyjmie posta :

max 1 H H KW r H = − (6)

gdzie: Hr – obliczona rednia warto wilgotno ci wzgl dnej

dla poszczególnych cykli pomiarowych,

Hmax – warto maksymalna parametru Hmax = 100%

Aby dokona analizy porównawczej poszczególnych wariantów dzianin wyznaczone warto ci wska ników podzielono na klasy, przyjmuj c dla warto ci najbardziej korzystnej z punktu widzenia komfortu fizjologicznego warto 1, a dla warto ci najmniej korzystnej warto 0. W ten sposób utworzono dziesi przedziałów co 0,1 wg których sklasyfikowano poszczególne warto ci kryterialnych wska ników szczegółowych. Nast pnie obliczono warto redni z poszczególnych klas jako ci dla danego wariantu wkładu tekstylnego.

Generalne wska niki jako ci badanych wariantów obuwia JHT w aspekcie ich

własno ci biofizycznych okre lone za pomoc wzoru yli skiego w tym przypadku przyjmuj posta :

J_HT =

(

)

8 1

Wyniki bada , wyra one przypisanymi klasami jako ci dla poszczególnych wska ników biofizycznych i obliczonymi wska nikami generalnymi wg yli skiego zestawiono na rysunku 12 (dla obuwia całotworzywowego) i 13 (dla trzewików).

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 Tworz . + m at. W łókn. K-IX -2w-P A/Bw” wał .-a... R- III-2w-P Aab/B w”wa ł.” K-VI II-2 w-PA/B w”wa ł.” K-VI I-2 w-PA”w ał.”/B w K-VI -dyst. PA/m on.PA /P... g en er al n y w sk a n ik j ak o ci 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 Trze wik+ pods zewk a 1 Trze wik+ pods zewk a 2 R-I-2 w-PA /Bw R-II-2 w-PA ab/B w K-VI -dys t.PA/ mon.P A/PA ”aur” K- V-dyst. PA/m on.P A/PA ge ne ra ln y w sk a ni k ja ko ci

Rys. 12. Warto generalnego wska nika jako ci JHT dla poszczególnych wariantów

obuwia całotworzywowego

Rys. 13. Warto generalnego wska nika jako ci JHT dla poszczególnych wariantów

trzewików

Z przeprowadzonych bada wynika, i dla obuwia całotworzywowego uzyskano popraw mikroklimatu w obuwiu w stosunku do tradycyjnych wkładów filcowych. Obliczone generalne wska niki jako ci na podstawie szczegółowych wska ników kryterialnych dla temperatury i wilgotno ci wzgl dnej dla obuwia

całotworzywowego z tradycyjnymi wkładami filcowymi wynosiły JHT = 0,28

i 0,41 a dla zaprojektowanych wariantów dzianinowych zawierały si w przedziale 0,62÷0,93.

Wariant JHT

K-IX-2w-PA/Bw”wał.-a ur” 0,93

R-III-2w-PAab/Bw”wał.” 0,62

K-VIII-2w-PA/Bw”wał.” 0,68

Równie dla trzewików uzyskano popraw mikroklimatu w obuwiu w stosunku do tradycyjnych wyrobów. Obliczone generalne wska niki jako ci na podstawie szczegółowych wska ników kryterialnych dla temperatury i wilgotno ci wzgl dnej dla trzewików z tradycyjnymi podszewkami wynosiły 0,19 i 0,51, a dla zaprojektowanych wariantów dzianinowych zawierały si w przedziale 0,60÷0,81. Wariant JHT R-I-2w-PA/Bw 0,81 R-II-2w-PAab/Bw 0,62 K-VI-dyst.PA/mon.PA/PA”a ur” 0,60

Dla badanych rodzajów obuwia ocena przy u yciu generalnego wska nika jako ci pokrywa si z uzyskanymi wska nikami mikroklimatu, zwłaszcza dla wska nika okre laj cego stopie dyskomfortu w ró nych obszarach wewn trz obuwia.

Dokonano równie analizy korelacyjnej (r) oraz rangowej Spearmana (R) dla wska ników opartych na dyskomforcie, skali odczu u ytkowników testów i generalnym wska niku jako ci. Uzyskano silne korelacje r w zakresie 0,85-0,95 oraz R rz du 0,94.

5. WNIOSKI

1. W oparciu o uzyskane wyniki bada mo na stwierdzi , e popraw własno ci

fizjologiczno-higienicznych obuwia mo na uzyska poprzez zastosowanie dwóch warstw w wyrobach tekstylnych; jednej o własno ciach konduktywno-dyfuzyjnych usytuowanej bli ej ciała i drugiej sorpcyjnej przylegaj cej do cholewki oraz a urowej konstrukcji tekstyliów zapewniaj cej dro no dla mediów biofizycznych: powietrza i pary wodnej.

2. Na podstawie nowych wska ników do oceny własno ci fizjologicznych

obuwia w odniesieniu do temperatury i wilgotno ci wzgl dnej w warunkach symulowanego u ytkowania obuwia, mo liwe jest uszeregowanie zastosowanych wewn trznych elementów obuwia pod wzgl dem ich przydatno ci w niesta-cjonarnych warunkach u ytkowania.

3. Z przeprowadzonych bada wynika, e dla badanego obuwia przy zastosowaniu

tekstylnych materiałów wielowarstwowych, uzyskano popraw mikroklimatu w obuwiu w stosunku do seryjnego obuwia z zastosowaniem typowych materiałów obuwniczych.

4. Uzyskano siln korelacj wska nikowej oceny dyskomfortu obuwia (stworzonej

na podstawie danych literaturowych i bada własnych), generalnym wska nikiem jako ci oraz ocenami u ytkowników. Potwierdza to zasadno stosowania wska ników w odniesieniu do charakteryzowania mikroklimatu w obuwiu oraz na słuszno przyj tych zało e wska nikowej oceny jako ci mikroklimatu w obuwiu.

LITERATURA

[1] Tailby S.: Building in comfort, World Footwear XI/XII 1998 Vol. 12, nr 6, s. 15.

[2] Wilford A.: Footwear comfort, World Footwear III/IV 2000 Vol. 13, No 5, s. 37.

[3] Tailby S.: Comfort footwear, World Footwear III/IV 1997 Vol. 11, nr 2, s. 16.

[4] Wilson. M.: Footwear breathability and sweat management, World Footwear I/II

1996 Vol. 8, nr 6, s. 67.

[6] Kennedy J. E., Sweency D.M.: A study of the microclimate in footwear.

Experimental design and statistical analysis, J. Amer. Leath. Chem. Ass. 1967 t. 2 nr 5 s. 310.

[7] Wilson. M.: Comfort factor in footwear, World Footwear I/II 2001 Vol XV, nr 15,

s. 19.

[8] Nachiappan C. i in.: Komfort - das Schlagwort in Schuhindustrie, Schuhtechnik

Int. 1994 R. 88 nr 1/2 s.19.

[9] Wilford A.: New materials to enhance comfort, World Footwear III/IV 2000,

Vol.14 No 2, s. 15.

[10]Langmaier F. i in.: Wpływ wła ciwosci materiałów obuwniczych na mikroklimat

noszonego obuwia, Przegl d Skórzany XLIII 1988, nr 9, str. 260.

[11] yli ski T.: Metrologia Włókiennicza, Tom III, Warszawa 1969, WNT.

EFFECT OF MULTILAYER KNITTED FABRICS

ON MICROCLIMATE IN FOOTWEAR

Summary

Research has been conducted on different modern multilayer knitted fabrics which might be applied inside footwear. Eleven alternative two and three layer textile materials were designed. Two different kinds of footwear were tested. The first ones were all plastic boots and the second ones were boots with leather upper. Research was concentrated on measuring the main factors of microclimate in the footwear. New indicators for assessing microclimate in footwear was been elaborated. The General Quality Factor, used for describing quality of textiles, has been adopted to evaluate and assess the quality of the footwear fabrics in dependence on its microclimate characteristic. The results of the research has shown that is possible to improve comfort of footwear by applying in it two-layer specially knitted fabrics with conductive-diffusion and sorption properties.