Wpływ kryzysu finansowego na inwestycje private equity

Jerzy Węcławski

Wpływ kryzysu finansowego na

inwestycje private equity

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 46/1,

21-29

U N I V E R S I TA T IS M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N - P O L O N I A

V O L . X L V I, 1 S E C T IO H 2 0 1 2

Katedra Bankowości

Uniwersytet M arii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

JE R Z Y W Ę C Ł A W S K I

Wpływ kryzysu finansowego na inwestycje private equity

Wprowadzenie

Inw estycje p riva te equity zw iązane są z ponadprzeciętnym ryzykiem . Jego a k c ep tacja p rz ez inw esto rów w y n ik a z o cz ek iw an ia w y so k ich stóp zw rotu. Tym czasem w okresie k ryzysu finansow ego, którego następstw em je st z reg u ­ ły załam anie k o n iu n k tu ry w całej gospodarce, dochodzi nie tylko do w zrostu ry z y k a zw iązanego z inw estycjam i, ale tak że pogorszenia szans n a uzy sk iw a­ nie z nich w ysokich stóp zw rotu. O d działyw an ie załam an ia k o n iu n k tu ry g o ­ spodarczej na inw estycje p riva te equ ity m a ch arakter w ielopłaszczyznow y. Po pierw sze, zniechęca nowych inw estorów do kierow ania środków finansow ych na tego ty p u przedsięw zięcia. Szczególne problem y z pozyskaniem fin anso w ania zew nętrznego przeży w ają p rzedsiębiorstw a znajdujące się n a etapie tw orzenia i wczesnych faz rozwoju. Po drugie, przedsiębiorstw a, które w cześniej pozyska­ ły środki od funduszy p riva te equ ity m uszą liczyć się z w olniejszym w zrostem w w y n ik u spadku popytu na ich produkty i usługi. Po trzecie, gorsze w arunki i p erspektyw y rozw oju istotnie spow alniają procesy w ykupów, przejęć i fuzji, w których finansow aniu określony u dział m ają fundusze p riva te equity. W resz­ cie po czw arte, okres dekoniunktury istotnie u tru d n ia inw estorom w ycofanie się na korzystnych w arunkach z finansow anych przedsiębiorstw . Celem niniejszego opracow ania je s t ocena w p ły w u kry zy su finansow ego, któ ry rozpoczął się we w rześniu 2008 roku, na rynek p riva te equity w Europie. Dla uchw ycenia zm ian, do jak ich na nim doszło w w yniku załam ania k o n iu nk tu ry gospodarczej, analiza zostanie o parta na danych statystycznych obejm ujących lata 2005-2009. Koniec

22 JERZY WĘCŁAWSKI

okresu analizy w yznaczany je s t przy tym przez m om ent dostępności ostatnich pełnych danych. Obejmuje ona działalność instytucjonalnych inw estorów p r iv a ­

te equity, w odniesieniu do których dostępne są dane statystyczne grom adzone

przez EVCA.

1. Oddziaływanie kryzysu na akwizycję kapitału

Dom inującą rolę na rynku private equity odgryw ają niezależne fundusze inw e­ stycyjne. Jako pośrednicy finansow i pozyskują kapitał na rynku od szerokiego spek­ trum inwestorów: banków, funduszy emerytalnych, zakładów ubezpieczeń, funduszy funduszy, agencji rządowych, spółek zarządzających aktyw am i, przedsiębiorstw, osób prywatnych. W okresie kryzysu finansowego wzrost ryzyka inwestycyjnego powoduje realokację przez dawców kapitału pozostających w ich dyspozycji nadwyżek finansow ych na bardziej bezpieczne inwestycje. W szczególności podm ioty zw iąza­ ne regulacjam i ustawowymi dotyczącym i składu portfeli inwestycyjnych wykazują większą awersję do ryzyka. Ostatni kryzys finansow y dotknął bezpośrednio część dużych banków i ubezpieczycieli, których kondycja finansow a ucierpiała nie tylko w w yniku ogólnego pogorszenia koniunktury gospodarczej, ale również na skutek ich wcześniejszego zaangażow ania w transakcje aktyw am i o w ysokim poziom ie ryzyka.

Wszystkie te czynniki sprawiają funduszom private equity trudności w okresie załam ania koniunktury gospodarczej w utrzym aniu dotychczasowych inwestorów oraz pozyskiw aniu nowych. Stąd typow ą sytuacją dla ry n k u priva te equity jest silne pow iązanie rozm iarów akw izycji kapitału z ogólną sytuacją w gospodar­ ce. W ujęciu m akroekonom icznym w skazuje się tutaj n a szczególne znaczenie dwóch czynników: pogorszenie klim atu giełdowego oraz spadek oczekiwanych stóp zw rotu1.

Odbudowa zaufania do inwestycji private equity po załam aniu ry nku na p o ­ czątku ubiegłej dekady w w y n ik u pęk n ięcia „bańki spekulacyjnej” zw iązanej z branżą internetową spowodowała szybki wzrost dopływ u środków do funduszy

private equity. K ryzys finansow y, który w ybuchł pod koniec 2008 roku, spowo­

dował silne załam anie akw izycji nowego kapitału przez fundusze. Ł ączna w ar­ tość pozyskanych w 2009 roku środków stanow iła zaledwie 20 % kw oty z roku poprzedniego (por. tab. 1). Największe spadki akwizycji w ystąpiły w odniesieniu do funduszy em erytalnych, funduszy funduszy, osób indyw idualnych oraz za­ kładów ubezpieczeń. Bardziej stabilnym inwestorem okazały się banki i agencje rządowe.

1 T. K nauer, J. M arx, F und ra isin g im deutschen P riva te E q u ity -M a rk t—D e r E in flu ss des , „F inanz B etrieb“ 2009, n r 2, s. 94 -9 5 .

Tabela 1. A k w izy cja k ap itału przez fu n d u sze p riv a te eq u ity w E uropie w latach 2 0 0 5 -2 0 0 9

Rodzaj inw estora

2005 2006 2007 2008 2009 m ld EU R % m ld E U R % m ld E U R % m ld EU R % m ld EU R % B anki 11,9 17,6 15,5 14,4 8,6 10,5 5,9 7,3 2,9 18,4

F undusze em ery taln e 16,8 24,8 29,2 27,1 12,3 15,1 22,5 27,7 2,3 14,4

F undusze fu n d u szy 8,9 13,1 19,6 18,2 8,0 9,9 11,2 13,8 2,1 13,5

Z ak ład y ubezpieczeń 7,5 11,1 10,9 10,1 4,8 6,0 5,2 6,5 1,5 9,3

A gencje rządow e 6,7 9,9 9,4 8,7 4,0 4,9 4,4 5,4 1,9 11,8

P rzedsiębiorstw a 3,4 5,1 4,0 3,7 1,8 2,2 2,4 2,9 1,0 6,3

O soby p ryw atne 4,1 6,0 9,6 8,9 3,7 4,6 3,8 4,6 0,5 3,5

Pozostali 8,5 12,9 9,7 8,9 38,4 46,8 25,7 31,8 3,6 22,8

Ł ącznie 67,8 100,0 107,9 100,0 81,6 100,0 81,1 100,0 15,8 100,0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie 2010 EVCA Yearbook, June 2010, s. 32.

C harakterystyczna była również zm iana kierunków pochodzenia kapitału w y­ sokiego ryzyka. W 2009 roku 72 % private equity pochodziło z Europy i aż 50 % z kraju, w którym dokonywano inwestycji. Tymczasem w roku poprzednim , a więc przed wybuchem kryzysu, tylko 41 % środków było pochodzenia europejskiego, a 22 % pozyskiw ano od inwestorów krajowych. K ryzys finansow y spowodował zatem utratę zaufania w skali ponadnarodowej i ograniczył transgraniczną alokację kapitałów2.

Tego typu silne uzależnienie zasobów funduszy private equity od w ahań ko­ niunktury gospodarczej w yw iera znaczny w pływ na model finansow ania oparty na kapitale wysokiego ryzyka. Biorąc pod uwagę, że inwestycje private equity mają w większości przypadków charakter długoterm inowy, a kapitał często dostarczany jest przedsiębiorstwom w transzach, zm niejszenie środków pozostających do dyspo­

zycji kapitałodawców może w yw ierać niekorzystny w pływ na zapewnienie ciągłości finansowania.

2. Luka finansowa dla innowacyjnych firm w okresie kryzysu

Venture capital, stanow iący jeden z elem entów priva te equity, je st w ażnym

instrum entem finansow ania kom ercjalizacji rezultatów badań naukow ych, w pro­ 2 2010 EVCA Yearbook,. June 2010, s. 32.

24 JERZY WĘCŁAWSKI

w adzania na rynek innowacyjnych produktów, technologii i usług. Dysponenci tego typu projektów z reguły nie dysponują dostatecznym i środkam i własnymi, a często i w iedzą niezbędną do powołania i prowadzenia przedsiębiorstwa. Wysokie ryzyko inwestycyjne zw iązane z innowacyjnymi przedsięwzięciam i uniem ożliwia im dostęp do kredytów bankowych bądź rynku kapitałowego. Stąd charakterystyczne dla tego segmentu rynku jest zjawisko luki finansowej, którą w określonym zakresie w ypeł­ niają bądź przynajmniej zmniejszają inwestorzy venture capital. K ryzys finansow y prowadzący do ogólnego w zrostu ryzyka inwestycyjnego powoduje pogłębienie się tej luki. W yrazem tego jest nie tylko wskazany wcześniej spadek akwizycji kapitału przez fundusze private equity, ale i powstrzym yw anie się przez nie od inwestowa­ nia pozyskanych środków w oczekiwaniu n a poprawę koniunktury gospodarczej bądź do m om entu znalezienia projektów inwestycyjnych obarczonych m niejszym ryzykiem.

A naliza załam ania europejskiego rynku finansowego pod koniec ubiegłej dekady pozwala na zaobserwowanie kilku charakterystycznych zjawisk. Stosunkowo stabilne było finansowanie wczesnych faz rozwoju przedsiębiorstwa, których wartość obniżyła się o 1/4. Stosunkowo najmniej spadły nakłady na finansowanie fazy startu. Natomiast bardziej ucierpiały inwestycje w późniejsze fazy finansow ania venture capital, które odnotowały spadek wartości nakładów o połowę (por. tab. 2).

T abela 2. Inw estycje p r iv a te eq iu ty w E uropie w latach 2 0 0 5 -2 0 0 9 w ed łu g faz fin an so w an ia

Faza fin an so w an ia 2005 2006 2007 2008 2009 m ld EU R % m ld EU R % m ld EU R % m ld E U R % m ld EU R % Faza zasiew ów 0,096 0,2 0,198 0,3 0,177 0,2 0,321 0,6 0,151 0,6

Faza sta rtu 2,3 5,0 5,7 8,0 2,3 3,1 2,5 4,7 2,0 8,7

Późniejsze fazy venture 10,3 21,8 11,4 16,0 3,9 5,4 3,9 7,3 1,9 8,2

Fazy w zro stu 0 0,0 0 0,0 5,8 8,0 7,7 14,2 4,5 19,3

Turnaround 0 0,0 0 0,0 0,134 0,2 0,323 0,6 0,683 2,9

Reinw estycje k ap itału 2,3 4,8 3,6 5,0 1,9 2,6 1,6 2,9 1,6 6,9

Buyout 32,1 68,2 50,3 70,7 58,6 80,4 37,7 69,7 12,5 53,3

Ł ącznie 47,1 100,0 71,2 100,0 72,9 100,0 54,0 100,0 23,4 100,0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie 2010 EVCA , June 2010, s. 56.

W iększą skłonność inw estorów venture capital do finan sow an ia w okresie kryzysu finansow ego przedsiębiorstw znajdujących się we wczesnych fazach roz­

woju niż przedsiębiorstw , które działają dłużej i otrzym yw ały ju ż w sparcie od funduszy, zaobserwowano zarówno na ry nk u europejskim , jak i am erykańskim 3. Tego typu zachow ania inw estorów venture capital w ydają się na pierw szy rzut oka zaskakujące, gdyż to z firm am i znajdującym i się we wczesnych fazach roz­ woju zw iązane je st w iększe ryzyko. W ydawałoby się zatem , że kryzys finansow y pow inien dotknąć przede wszystkim m łode przedsiębiorstwa. Zjawisko to m ożna w ytłum aczyć w ten sposób, że przedsiębiorstw a znajdujące się n a późniejszym etapie rozwoju dokonały pierw szych inwestycji przed kryzysem finansow ym i ten doprow adził do przew artościow ania tych nakładów. Inw estorzy venture capital chcieliby w niedługiej ju ż perspektyw ie sprzedać swoje udziały w tych przedsię­ biorstwach, tym czasem stan ryn ku nie pozw ala na ich w ysoką wycenę. W w yniku tego m aleje skłonność do dostarczania tym firm om dalszego kapitału. Tymczasem podejm owanie nowych zaangażow ań kapitału, a należy wziąć pod uwagę, że są to we w czesnych fazach finan so w an ia kw oty niew ielkie, rokuje jeszcze d ług ą perspektyw ę m ożliw ości rozwoju przedsiębiorstw a. W yjście z inwestycji podej­ m owanych w trakcie kryzysu będzie z dużym prawdopodobieństwem przypadało ju ż na okres dobrej koniunktury i w ysokich wycen przedsiębiorstw, zapewniając satysfakcjonujące stopy zw rotu. Tego ty pu strategie fun du szy m ożna in terp re­ tować jako inwestowanie w przyszłość. Tym samym inwestycje venture capital, zwiększając popyt n a nowe produkty i usługi, prow adząc do w zrostu efektyw ności ekonom icznej oraz tw orząc nowe m iejsca pracy, m ają określone oddziaływ anie antycykliczne4.

Fundusze p rivate equity, dostosowując się do aktualnych potrzeb przedsiębior­ stwa, nie angażują z reguły kapitału w sposób jednorazow y, ale rozkładają go na transze. Jest to postępow anie szczególnie pow szechne w przypadku w ystępow a­ nia dłuższego cyklu inwestycyjnego, gdy inw estor pozostaje w przedsiębiorstw ie od jego utw orzenia, przez kolejne fazy rozw oju, aż do w ejścia n a nowe ry n k i zbytu i ew entualnego up ublicznien ia spółki. Jest to jed n o cześn ie rozw iązanie pozw alające na ograniczenie ry zy k a inw estycyjnego, gdyż um ożliw ia przerw a­ nie finansow ania w przypadku nieosiągania przez przedsiębiorstwo zakładanych efektów. Tego typu strategia inw estycyjna m a istotne znaczenie w szczególności w okresie zm iennej ko n iu n k tu ry gospodarczej. W okresie pom yślnej k oniunk­ tu ry fundusze p rivate equity zdecydowanie więcej środków inw estują w ram ach pierw szego zaangażow an ia w przedsiębiorstw ie, gdy ryzyk o je s t w iększe, niż w ram ach następnych ru n d finanso w an ia o m niejszym ry zy ku inw estycyjnym . W okresie dekoniunktury udział nowych zaangażow ań w yraźnie spada n a rzecz finansow ania następnych rund. N a ry n k u europejskim w okresie 2005-2009 na finansowanie inicjalne (pierwsze zaangażowanie kapitału w przedsiębiorstwie) przy­

3 J. Block, P. Sandner, W ie w ir k t d ie F in a n zkrise a u f V enture-C apital-F inanzierungen aus?, „F inanz B e trieb ” 2009, n r 7 -8 , s. 431.

26 JERZY WĘCŁAWSKI

padało odpowiednio w kolejnych latach: 79,1, 84,4, 58,9, 53,3 i 47,8 proc. inwestycji

p rivate equity5.

Wzrost ryzyka w okresie gorszej koniunktury gospodarczej powoduje również zwiększenie udziału inwestycji realizowanych przez fundusze private equity w ramach syndykatów. N a rynku europejskim w okresie 2005-2009 na finansowanie w ramach syndykatów przypadało odpowiednio w kolejnych latach: 22,3, 26,6, 40,3, 43,8 i 35,9 proc. inwestycji private equityy6. Inwestowanie w ram ach syndykatów m a przy tym tę zaletę, że nie tylko pozw ala inwestorom na obniżenie ryzyka, ale i na zgromadzenie większych środków finansowych.

3. Ograniczenie moż liwości rozwojowych w warunkach dekoniunktury

Fundusze private equity koncentrują się w swojej działalności inwestycyjnej na przedsiębiorstwach o dużym potencjale rozwojowym. W arunkiem jego wykorzystania jest akceptacja oferowanych przez nie wyrobów bądź usług przez rosnącą grupę od­ biorców oraz duży potencjał rynku. Szybka ekspansja przedsiębiorstw dysponujących innowacyjnym projektem jest niezbędna dla uzyskania przewagi nad konkurentam i i zajęcia silnej pozycji na rynku.

Tymczasem spowolnienie bądź załamanie wzrostu gospodarczego znajduje swoje odbicie w kondycji ekonomicznej odbiorców, którzy ograniczają swoje zamówienia bądź przesuwają je na późniejsze terminy. Niweczy to najczęściej szanse przedsię­ biorstw, w tym wprowadzających innowacyjne produkty i technologie, n a szybki rozwój.

K ryzys finansow y z ostatnich lat, który doprowadził do recesji w większości krajów europejskich, odbił się siłą rzeczy także na przedsiębiorstwach finansowanych przez private equity. W artość środków przeznaczanych na inwestycje przez fundusze

private equity spadła w w yniku kryzysu prawie dwukrotnie, ale w różnej mierze

przełożyła się na poszczególne branże. Relatywnie największy spadek odnotowano w produkcji w yrobów przemysłowych oraz dobrach i usługach konsumpcyjnych. Silnie odczuła kryzys finansow y także ta część przedsiębiorstw, która inwestuje w nowe technologie (por. tab. 3).

Wolniejszy rozwój przedsiębiorstw finansowanych przez private equity w okresie kryzysu finansowego prowadzi do wzrostu ryzyka inwestycyjnego. Istnieje zagrożenie, że spółka może nie przetrw ać sytuacji kryzysowej bądź utraci przewagę czasową nad konkurencją we wprow adzaniu nowych rozwiązań. W tym ostatnim przypad­ ku jej w artość rynkow a m oże nie być satysfakcjonująca dla inwestorów p rivate

equity.

5 2010 EVCA Yearbook, June 2010, s. 56. 6 Ibid., s. 56.

Tabela 3. Inw estycje p riv a te eq u ity w Europie w latach 2 0 0 5 -2 0 0 9 w edług b ra nż B ranża 2005 2006 2007 2008 2009 m ld EU R % m ld EU R % m ld E U R % m ld E U R % m ld EU R %

W yroby przem ysłow e 8,2 17,5 11,5 16,2 10,3 14,1 8,3 15,4 2,4 10,1

U słu g i przem ysłow e 2,6 5,5 10,9 15,3 8,3 11,4 5,0 9,2 2,0 8,5

Telekom unikacja 7,2 15,4 9,8 13,8 10,6 14,5 5,5 10,2 3,0 12,8

K om putery 3,1 6,5 6,3 8,9 3,5 4,8 4,0 7,3 1,9 8,1

D o b ra konsum pcyjne 13,0 27,6 11,0 15,4 9,4 12,9 7,4 13,8 3,0 12,7

U słu g i konsum pcyjne 0 0,0 0 0,0 8,4 11,5 3,2 6,0 1,7 7,4

O chrona zdrow ia 4,4 9,2 7,6 10,7 6,7 9,2 5,9 11,0 3,6 15,2

Pozostałe 8,6 18,3 14,1 19,7 15,7 21,6 14,7 27,1 5,8 25,2

Ł ącznie 47,1 100,0 71,2 100,0 72,9 100,0 54,0 100,0 23,4 100,0

- w ty m high-tech 8,1 17,1 13,1 18,5 6,7 9,2 4,6 8,5 2,7 11,5

Źródło: Opracowanie własne na podstawie 2010 EVCA, , June 2010, s. 56.

4. Spowolnienie procesów restrukturyzacyjnych finansowanych przez private equity

Znaczącym segmentem rynku private equity jest finansow anie procesów zw ią­ zanych ze zm ianą stosunków w łasnościow ych oraz ratow aniem przedsiębiorstw przeżywających problemy finansowe. Szczególnie duży udział w rynku m ają trans­ akcje wykupów przedsiębiorstw od obecnych właścicieli (buyout). M niejsze środki angażują przedsięwzięcia zmierzające do restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw

(turnaround). W zależności od okresu transakcje tego typu angażują łącznie nawet

do 80 % całego wolumenu kapitału wysokiego ryzyka (por. tab. 2).

N a tle całego rynku private equity kryzys finansowy najsilniej dotknął inwestycje

buyout. Spowodował zm niejszenie dostępności środków n a finansow anie tego typu

przedsięwzięć i podniósł koszt zastosowania dźw igni finansowej. Rosnąca w latach 2005-2007 wartość (łączna wartość transakcji w ynosiła odpowiednio 32,1, 50,3, 58,6 m ld EUR) została gwałtownie zaham owana w kolejnych dwóch latach (odpowiednio 37,7 i 12,5 m ld EUR) - por. tab. 2.

W odniesieniu do największych transakcji rynek w zasadzie uległ niem al całko­ witem u załamaniu. W 2009 roku przeprowadzono w Europie przy wsparciu private

equity jedynie 3 megatransakcje i 9 dużych, podczas gdy w 2007 roku m ega i dużych

28 JERZY WĘCŁAWSKI

w tym segmencie rynku przesunęła się n a transakcje m niejsze i o średniej wielkości. N a małe transakcje przypadało w 2009 roku aż 78 % ich ogólnej liczby i 1/5 wartości, a na transakcje średnie 19,8 % liczby i połowa łącznej wartości buyouts1.

5. Utrudnienia w wyjściu z inwestycji

Istota inwestycji private equity sprowadza się do finansow ania przedsiębiorstw stwarzających szanse na osiągnięcie ponadprzeciętnych zysków w w yniku wzrostu ich wartości rynkowej. Fundusze inwestycyjne z góry zakładają wycofanie się z in­ westycji w najbardziej dogodnym momencie dla realizacji tego celu. Sposoby tego wycofania są różne i zależą od skali osiągniętego sukcesu, ale także od aktualnej sytuacji rynkow ej. Sukces rynkow y spółki finansow anej przez fundusz p rivate

equity pozw ala na wprowadzenie jej do obrotu giełdowego, co traktowane jest jako

najkorzystniejszy sposób dezinwestycji bądź sprzedaż inwestorowi branżowemu. W okresie pogorszenia koniunktury gospodarczej, a w rezultacie i giełdowej, pojawiają się trudności w znalezieniu inwestorów chętnych do odkupienia udziałów (akcji) od funduszy i w artość dezinwestycji maleje. Szczególnie trudno jest prze­ prowadzić pierw szą emisję akcji spółki i korzystnie sprzedać je za pośrednictwem rynku giełdowego. Rośnie natomiast wartość umarzanych przez inwestorów udziałów i likw idacja spółek (por. tab. 4).

T abela 4. D ezinw estycje p riv a te eq u ity w E uropie w latach 2 0 0 5 -2 0 0 9 w ed łu g rodzaju

Rodzaj dezinw estycji

2005 2006 2007 2008 2009 m ld EU R % m ld E U R % m ld E U R % m ld EU R % m ld E U R %

Sprzedaż inw estorow i

b ranżowem u 6,7 22,6 7,5 22,7 7,4 26,9 5,3 37,8 3,3 30,0 Sprzedaż w ofercie publicznej 2,7 8,9 5,3 16,2 2,4 8,8 0,7 4,9 0,8 7,6 L ik w id acja spółki 1,4 4,7 1,3 3,8 0,9 3,3 0,9 6,2 4,0 36,1 Pozostałe rodzaje 19,0 63,8 19,0 57,3 16,9 60,9 7,1 51,0 2,9 26,3 Ł ącznie 29,8 100,0 33,1 100,0 27,6 100,0 14,0 100,0 11,0 100,0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie 2010 EVCA , June 2010, s. 95.

W roku 2009 fundusze zdołały przeprowadzić dezinwestycje na kwotę o 2/3 m niejszą od najlepszego w tym aspekcie dla rynku roku 2006. Szczególnie znacznie

spadła w artość sprzedaży w ramach IPO i do obrotu publicznego trafiło w 2009 roku jedynie 6 spółek finansowanych przez private equity. Jednocześnie w zrosły straty inwestorów w w yniku konieczności um orzenia udziałów i likwidacji spółki, które stanowiły ponad 1/3 w yjść z inwestycji.

Zakończenie

K ryzys finansowy, który rozpoczął się we w rześniu 2008 roku na rynku am e­ rykańskim szybko przeniósł się na gospodarki europejskie i w yw arł silny w pływ na rynek private equity. Istotnemu ograniczeniu uległa ilość środków pozyskiwanych przez fundusze, a tym samym i alokacyjna funkcja tych podmiotów na rynku finansowym. Zmniejszone zasoby finansowe funduszy oraz większe ryzyko inwestycyjne m iały niewątpliwy w pływ na wspieranie przez nie procesów innowacyjnych i restrukturyza­ cyjnych. W szczególności dotknęło to przedsiębiorstwa znajdujące się w fazie wzrostu oraz podm ioty planujące fuzje i przejęcia. O ptym istyczny jest relatywnie m niejszy spadek aktyw ności funduszy venture capital finansujących wczesne fazy rozwoju przedsiębiorstwa. Może to oznaczać, że fundusze zakładały względnie krótki okres trw ania kryzysu finansowego i przygotow ywały podstaw y do ekspansji i odrobienia strat w okresie powrotu dobrej koniunktury gospodarczej. Potwierdza to przekonanie o antycyklicznym oddziaływ aniu innowacji produktowych, technologicznych czy usługowych. Rola funduszy venture capital w ich finansow aniu jest przy tym nie do przecenienia, gdyż małe i średnie przedsiębiorstwa napotykają n a problem luki kapitałowej utrudniającej im wprow adzanie innowacyjnych rozwiązań.

The influence o f financial crisis on private equity investm ents

Private equity investments are by nature connected with higher risks. At the time o f financial crisis the risk of running a business grows and this fact highly influences private equity market. The last financial crisis led to strong reduction in acquisition of capital by private equity investments, which was particularly connected with investing less financial means by financial agents. The consequences of this situation affected companies seeking external capital in order to finance their growth as well as entities interested in buy-outs. Financial crisis made private equity investors redeem the shares and suffer losses.