XIV Konferencja Stron Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu — COP 14
Poznañ, 1–12.12.2008
XIV Konferencja Stron Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu, która odby³a siê w dniach 1–12.12.2008 r. w Poznaniu, zwróci³a uwagê ca³ego œwia-ta. To najwiêkszy szczyt polityczny, jaki do tej pory mia³ miejsce w Polsce. Organizatorem konferencji by³ Sekreta-riat Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC), a gospodarzem — Rz¹d RP, z ramienia którego przygotowania koordynowa³o Ministerstwo Œrodo-wiska. W wydarzeniu wziê³o udzia³ ponad 12 tysiêcy uczestników. W odpowiedzi na pojawiaj¹ce siê od po³owy lat 80-tych XX w. naukowe dowody istnienia zwi¹zku pomiê-dzy zmianami klimatu w skali globalnej a dzia³alnoœci¹ cz³owieka, zwi¹zan¹ ze wzrostem demograficznym i gospodarczym, w 1988 r. Œwiatowa Organizacja Meteoro-logiczna (WMO) wraz z Programem Œrodowiska Narodów Zjednoczonych (UNEP) powo³a³y Miêdzyrz¹dowy Panel ds. Zmian Klimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change — IPCC), którego zadaniem by³o bli¿sze rozpo-znanie tych zale¿noœci. Czwarty Raport oceniaj¹cy zmiany klimatu (Fourth Assesment Report), powsta³y w wyniku prac IPCC, stanowi³ syntezê i podsumowanie wyników badañ uzyskanych w instytucjach naukowych ca³ego ta. Wynika³o z nich, ¿e do koñca tego stulecia œrednia œwia-towa temperatura mo¿e wzrosn¹æ a¿ o 6 stopni, co spowoduje
seriê szkód gospodarczych i spo³ecznych oraz niekorzyst-nie wp³yniekorzyst-nie na ekosystem. Raport prezentowa³ analizê historycznych zmian klimatu, metody zapobiegania i ³ago-dzenia ich skutków, a tak¿e konsekwencje globalnego ocie-plenia w ró¿nych dziedzinach ¿ycia. Wzrost temperatury powietrza w ostatnim pó³wieczu XX w. by³ niezwykle
sil-106
Przegl¹d Geologiczny, vol. 57, nr 2, 2009
Ryc. 2. Obrady w sali plenarnej podczas trzeciego dnia XIV Konferencji Stron Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu.
Obie fot. ze zbiorów arch. COP 14, autor M. Szachowski
KONGRESY, SYMPOZJA I KONFERENCJE
Ryc. 1. Minister Œrodowiska, prof. Maciej Nowicki, prezentuje
Premierowi RP Donaldowi Tuskowi najciekawsze eksponaty podczas wystawy Technologie dla ochrony klimatu
ny. W regionach polarnych przyczyni³ siê do topnienia lodu, a przez to do podwy¿szenia poziomu morza. Ze œwia-towej oceny danych od roku 1970 wynika, ¿e ocieplenie klimatu spowodowane dzia³alnoœci¹ cz³owieka ma znacz-ny wp³yw na systemy fizyczne i biologiczne.
Wa¿nym punktem na drodze do stabilizacji koncentra-cji gazów cieplarnianych w atmosferze na poziomie, który zapobiega³by niebezpiecznej, antropogenicznej ingerencji w system klimatyczny, by³o ustanowienie Ramowej Kon-wencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klima-tu (UNFCCC, czerwiec 1992 r.), a nastêpnie Protoko³u z Kioto (grudzieñ 1997 r.). Najwa¿niejszym organem kon-wencji jest Konferencja Stron Konkon-wencji (COP), której sesje odbywaj¹ siê corocznie. W grudniu ubieg³ego roku w Poznaniu odby³a siê XIV sesja Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Kli-matu w po³¹czeniu z IV sesj¹ Konferencji Stron Protoko³u z Kioto.
Pierwszy okres zobowi¹zañ Protoko³u z Kioto wygasa w 2012 r. W zwi¹zku z tym podczas sesji na Bali strony kon-wencji wyrazi³y zgodê na rozpoczêcie negocjacji w spra-wie nowego, globalnego porozumienia (decyzja 1/CP13). Od tego momentu spo³ecznoœæ miêdzynarodowa prowadzi intensywne dzia³ania s³u¿¹ce opracowaniu dalszych zobo-wi¹zañ po roku 2012. Koñcowy pakiet powinien zostaæ uzgodniony w Kopenhadze w 2009 r.
Do najwiêkszych sukcesów konferencji klimatycznej w Poznaniu nale¿y uruchomienie funduszu adaptacyjnego
w celu wsparcia krajów rozwijaj¹cych siê — stron Proto-ko³u z Kioto — w dzia³aniach na rzecz dostosowania do zmian klimatu. Pieni¹dze z funduszu bêd¹ dostêpne dla krajów rozwijaj¹cych siê z pominiêciem dotychczasowych barier utrudniaj¹cych realizacjê projektów. Dziêki temu ju¿ w przysz³ym roku pañstwa najbardziej zagro¿one skut-kami zmian klimatu zaczn¹ realizowaæ pierwsze projekty adaptacyjne. Premier Tuvalu — pañstwa, które w wyniku zmian klimatu mo¿e zostaæ ca³kowicie zalane przez wody Oceanu Spokojnego — okreœli³ go mianem funduszu prze-trwania. Podczas COP 14 podjêto równie¿ decyzjê dotycz¹c¹ akceptacji przedstawionej przez Fundusz na Rzecz Globalnego Œrodowiska (Global Environment Faci-lity — GEF) propozycji strategicznego programu zwiêk-szenia poziomu inwestycji w obszarze transferu technologii przyjaznych œrodowisku do krajów rozwi-jaj¹cych siê. Program otrzyma³ nazwê Poznañskiej Strate-gii Transferu TechnoloStrate-gii. GEF zamierza przeznaczyæ 35 mln USD na realizacjê tej strategii.
W Poznaniu wyraŸnie zaznaczy³a siê wspó³praca pomiêdzy krajami rozwijaj¹cymi siê i rozwiniêtymi, zarówno na p³aszczyŸnie bezpoœrednich dzia³añ, jak te¿ negocjacji. Przyk³ad stanowi¹ tu deklaracje gotowoœci nie-których krajów rozwijaj¹cych siê do podjêcia stosownych zobowi¹zañ i rozpoczêcia dzia³añ zmierzaj¹cych do ogra-niczenia emisji. Dodatkowo zamiar og³oszenia w najbli¿-szej przysz³oœci swoich celów redukcyjnych zadeklarowa³a czêœæ krajów rozwiniêtych. Unia Europejska potwierdzi³a rolê lidera i najwa¿niejszego partnera krajów rozwi-jaj¹cych siê, prezentuj¹c gotowoœæ do osi¹gniêcia kompro-misu w odniesieniu do celów redukcyjnych, ale te¿ ¿¹dañ finansowych i pomocy technicznej.
W celu wsparcia miêdzyrz¹dowego procesu poszuki-wania skutecznych sposobów redukcji emisji gazów cie-plarnianych oraz przystosowywania do zmian klimatu Minister Œrodowiska, prof. Maciej Nowicki, zadecydowa³ o organizacji wystawy Technologie dla ochrony klimatu, dotycz¹cej praktycznych odpowiedzi na wyzwania, jakie nios¹ zmiany klimatyczne. Tego typu wystawa po raz pierwszy towarzyszy³a Konferencji Stron Konwencji Kli-matycznej. Mia³a na celu prezentacjê najwa¿niejszych i najbardziej spektakularnych przyk³adów urz¹dzeñ, instala-cji i mechanizmów, pozwalaj¹cych na redukcjê emisji gazów cieplarnianych. Podczas wystawy du¿ym zaintere-sowaniem cieszy³y siê eksponaty prezentuj¹ce przechwyty-wanie i sk³adoprzechwyty-wanie CO2— wspomina komisarz wystawy,
Agata GoŸdzik.
Konferencja Stron w Poznaniu zakoñczy³a siê sukce-sem. Osi¹gnê³a swoje podstawowe cele, do których nale¿y zaliczyæ potwierdzenie decyzji z Bali o gotowoœci stron do podpisania porozumienia podczas COP 15. Odegraliœmy rolê wa¿nego uczestnika globalnych negocjacji. Wydarze-nie korzystWydarze-nie wp³ynê³o rówWydarze-nie¿ na promocjê Polski. Wszystkie elementy skomplikowanej mozaiki, jak¹ jest glo-balna wspó³praca krajów na rzecz klimatu, zosta³y ze sob¹ po³¹czone. Droga z Bali do Kopenhagi przez Poznañ jest przetarta i prosta — podsumowa³ wydarzenie prof. Maciej Nowicki, Minister Œrodowiska, Prezydent COP 14.
Opracowa³a Karolina Koœcierzyñska (Ministerstwo Œrodowiska)
107 Przegl¹d Geologiczny, vol. 57, nr 2, 2009
Ryc. 3. Prezydent RP, Lech Kaczyñski, podczas Konferencji
COP14 (11.12.2008 r.). Obie fot. ze zbiorów arch. COP 14, autor M. Szachowski
Ryc. 4. Szef polskiej delegacji na COP14, Podsekretarz Stanu w
Ministerstwie Œrodowiska, Janusz Zaleski (od lewej) i prof.Maciej Sadowski, Szef Zespo³u Merytorycznego ds. Konwencji Klima-tycznej COP 14, podczas konferencji prasowej
