Maciej Czarnecki
Tykocin, woj. białostockie, posesja
przy ul. Świerczewskiego 12
Informator Archeologiczny : badania 13, 253-254
253 W l a t a c h 1 9 7 7 -7 8 s tw ie r d z o n o I s tn ie n ie dw u a l k i e r z y . P r z e b a d a n o r e l i k t y a l k i e r z a p ó łn o c n e g o , p o d p iw n ic z o n e g o o r a z dw a s k r z y d ł a - p ó łn o c n e i p o łu d n io w e , p r z y le g a ją c e d o g łó w n e g o k o r p u s u p a ła c u / o w y m ia r a c h 3 0 x 18 m / , b a d a n e g o d z i e s i ę ć l a t w c z e ś n ie j p r z e z A. C z a p s k ą z P o lite c h n ik i W a r s z a w s k ie j. r W 1979 r , w y kopy u sy tu o w a n o w n a r o ż n ik u p o łu d n io w o -w s c h o d n im , w m i e j s c a c h e w e n tu a ln y c h r o z w a r s t w i e ń m u r ó w ' na sty k u s k r z y d e ł i a l k i e r z y z g łó w n y m k o r p u s e m e k s p lo ro w a n o a l k i e r z p o łu d n io w y . W y n ik i b a d a ń s ą n a s tę p u ją c e : l / w n a r o ż n ik u p o łu d n io w o -w s c h o d n im z a c h o w a ła s i ę je d y n ie s to p a fu n d a m e n to w a . Z n a le z ie n ie f r a g m e n tu b u te lk i z b r o w a r u s z c z u c z y ń s k ie g o w ty m m ie js c u p ra w d o p o d o b n ie z l a t 1 8 2 0 -ty c h , d a tu je r o z b i ó r k ę t e j o fu n d a m e n tu n a k a m ie ń b u d o w lan y ; n ie s tw ie r d z o n o i s t n i e n i e a l k i e r z a p r z y ty m n a ro ż n ik u ; 2 / n ie s tw ie r d z o n o r o z w a r s t w i e ń m ię d z y fu n d a m e n ta m i k o r p u s u a fu n d a m e n ta m i s k r z y d e ł 1 a lk ie r z y ; 3/ s tw ie r d z o n o , ż e a l k i e r z p o łu d n io w y n ie b y ł p o d p iw n ic z o n y . W y m ia ry p a ła c u u s ta lo n e w w y n ik u b a d a ń s ą n a s t ę p u j ą c e : k o rp u s r a z e m z e s k r z y d ł a m i p o s ia d a 56 x 18 m ; k a ż d y a l k i e r z p ó łn o c n y i p o łu d n io w y - 11 x 8 m . W ed łu g A . C z a p s k ie j ta k ie p r o p o r c j e s ą c h a r a k t e r y s ty c z n e d la X V in w ie k u . G łó w n y k o r p u s p a ła c u m a p r o p o r c j e ty p o w e d la s c h y łk u w ieku Χ ν π - e g o , D a n e t e m o g ą a r g u m e n to w a ć z a p o w s ta n ie m p o s z c z e g ó ln y c h e le m e n tó w b u d o w li w r ó ż n y c h o k r e s a c h . N ie z n a jd u je to je d n a k p o tw ie r d z e n ia a n i w a r c h iw a lia c h , a n i w r e l i k t a c h z a c h o w a n y c h m u ró w . M a te r ia iy z n a jd u ją s i ę w P A K P P P K Z O d d z ia ł W a r s z a w a . B a d a n ia te r e n o w e z o s t a ł y z a k o ń c z o n e . S Z R E Ń S K p a t r z w o j, c ie c h a n o w s k ie w c z e s n e ś r e d n io w ie c z e ŚW IDNICA p a t r z w o j. w a łb r z y s k ie ś r e d n io w ie c z e u l. Z a m k o w a T Y K O C IN w o j. b ia ło s to c k ie p o s e s j a p r z y u l, Ś w ie r c z e w s k ie g o 12 P P P r a c o w n ie K o n s e r w a c ji Z ab y tk ó w P r a c o w n ia A rc h e o lo g ic z n o - K o n s e r w a to r s k a O d d z ia ł w W a r s z a w ie B a d a n ia p r o w a d z ił m g r M a c ie j C z a r n e c k i. F in a n s o w a ł WKZ w B ia ły m s to k u . D r u g i s e z o n b a d a ń . S ta n o w ie k o w ie lo w a rs tw o w e , od ś r e d n i o w ie c z a po w ie k . XIX,
254
B a d a n ia m ia ły n a c e lu : 1 / o d s ło n ię c ie d a w n y ch b ru k o w a n y c h p o z io m ów u ż y tk o w y c h , 2 / u z y s k a n ie p e łn e g o p r o f ilu s t r a t y g r a f i c z n e g o .
O d s ło n ię to c z t e r y p o z io m y b ru k ó w : n a jm ło d s z y m o ż e b y ć d a to w a n y n a s c h y łe k XIX w ie k u , n a j s t a r s z y z a ś z a p e w n e n a w ie k X V I / b r u k s t a r a n n ie u ło ż o n y z n ie d u ż y c h o to c z a k ó w , w y p e łn ia ją c y c h k w a te r y w y z n a c z o n e p r z e z p a s m a w ię k s z y c h k a m ie n i b ie g n ą c e w z d łu ż l i n i i w s c h ó d -z a c h ó ^ /. N ie c o p o w y żej t r z e c i e g o p o z io m u b r u k u o d k r y to w w a r s te w c e p ia s k u p r z e m i e s z a n e g o ze s p a le n iz n ą 72 m o n e ty z o k r e s u p a n o w a n ia J a n a K a z i m i e r z * C a le c o s ią g n ię to na g łę b o k o ś c i o k o ło 3, 40 m . N a j s t a r s z ą w a r s tw ę o s a d n i c z ą m o ż n a z a p e w n e o d n ie ś ć do 1 ć w i e r c i XIV w ie k u . M a te r ia ły z n a jd u ją s i ę P A K P P P K Z O /W a r s z a w a . B a d a n ia te r e n o w e z o s ta ły z a k o ń c z o n e . W Ę G IE R K A , g m . R o ź w ie n ic a P P P r a c o w n ie K o n s e r w a c ji w o j, p r z e m y s k i e Z ab y tk ó w P r a c o w n ia A r c h e o lo g ie z n o - K ona e r w a t o r s k a O d d z ia ł w R z e s z o w ie B a d a n ia p r o w a d z ił ( m g r S ta n is ła w L e w a n d o w s k i! F in a n s o w a ł W K Z w P r z e m y ś l u . D ru g i s e z o n b a d a ń . R u in y z a m k u b a s te jo w e g o z X V I w ie k u . R u in y b ę d ą c e p r z e d m io te m b a d a ń , to p ie r w o tn ie b u d o w la z k a m ie n ia , n a p la n ie c z w o ro b o k u /o k o ło 40 x 40 m / z c y lin d r y c z n y m i b a s t e j a m i n a n a r o ż a c h , Z t r z e c h s t r o n o ta c z a ły j ą fo s y . O b e c n y s ta n z a c h o w a n ia z a m k u to : b a s t e j a n a r o ż n ik a p ó łn o c n o -z a c h o d n ie g o o r a z z a b u d o w a n ia j o n ie u s ta lo n y m b l i ż e j p o c h o d z e n iu / w p ó łn o c n e j i z a c h o d n ie j c z ę ś c i d z ie d z iń c a . F o s y s ą p r a w ie z a ró w n a n e i z a b a g n io n e . C e le m b a d a ń b y ło u s t a l e n i e p ie rw o tn e g o z a r y s u f o r ty f ik a c ji m u ro w a n y c h i z ie m n y c h , w z w ią z k u z k o n c e p c ją p la n o w a n y c h p r a c k o n s e r w a t o r s k o - a r c h i te k to n ic z n y c h .
W y k o p a lis k a b y ły k o n ty n u a c ją p r a c r o z p o c z ę ty c h j e B ierną 1978 r . Z a ło ż o n o 20 w ykopów o ł ą c z n e j p o w ie rz c h n i o k o ło 2 5 0 m 2 . N ie k tó r y c h w ykopów n ie u d a ło s i ę w y e k s p lo r o w a ć do c a l c a z pow odu w y s o k ie g o p o z io m u w ód g ru n to w y c h . W w y k o p a c h s tw ie r d z o n o d u ż ą i l o ś ć fra g m e n tó w c e r a m i k i , g łó w n ie X V I-to i X V I I - w ie c z n e j, p o n a d to k ilk a s k o r u p p r a d z i e j o w y ch o c h r o n o lo g ii tr u d n e j do o k r e ś l e n i a . N a jw c z e ś n ie js z y m r e z u l t a t e m b a d a ń b y ło o d k r y c ie dw u m u ró w ró w n o le g ły c h , w o d le g ło ś c i o k o ło 7, 8 m o d s i e b i e , tw o r z ą c y c h z a p e w n e p o łu d n io w ą p i e r z e j ę z a m k u . P r a c e z o s ta ły p r z e r w a n e p r z e z in w e s to r a z pow odu o g r a n ic z e n ia fu n d u s z y i u s ta lo n y p r o g r a m n ie m ó g ł b y ć z r e a liz o w a n y . W RO CŁA W p a t r z p l. 1 M a ja p ó ź n e ś r e d n io w ie c z e Я » ZAM OSC P P P r a c o w n ie K o n s e r w a c ji F o r t y f i k a c j e Z ab y tk ó w
